APIO.W3 INFORMACJA. PRZEPŁYW INFORMACJI. OTOCZENIE ORGANIZACJI JAKO NADAWCA I ODBIORCA INFORMACJI. MODELOWANIE PRZEPŁYWU DANYCH.

Transkrypt

1 APIO.W3 INFORMACJA. PRZEPŁYW INFORMACJI. OTOCZENIE ORGANIZACJI JAKO NADAWCA I ODBIORCA INFORMACJI. MODELOWANIE PRZEPŁYWU DANYCH. NR-Y SLAJDÓW Z WYKŁADU MGR INŻ. MARII GALANT-PATER: dr inż. Grażyna Hołodnik-Janczura W8/K4

2 PIRAMIDA MĄDROŚCI mądrość wiedza informacje dane GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 2

3 TEORIA INFORMACJI Infologiczna teoria informacji Langeforsa rozróżnia informację od danych - systemy informacyjne Datalogiczna (ilościowa) teoria informacji Shanona utożsamia informację z danymi - kodowanie i transmisja danych GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 3

4 DANE INFORMACJA - WIEDZA Dane reprezentują fakty. W systemach zarządzania wspomaganych komputerowo dane są kodowane za pomocą odpowiednich symboli. Mogą być rejestrowane, przetwarzane i przesyłane. Są przesyłane do świadomości odbiorcy w postaci komunikatu. Informacja to dane zawarte w komunikacie, zinterpretowane przez odbiorcę, mające dla niego znaczenie i wnoszące do jego świadomości element nowości, czyli zmniejszające jego niewiedzę. Wiedza powstaje z informacji, które są dla odbiorcy istotne i zostały zweryfikowane w praktyce. GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 4

5 gdzie: INFORMACJA JAKO TREŚĆ KOMUNIKATU O opisywany obiekt X cecha obiektu x wartość cechy X K:=<O, X, x, t> T czas, w którym cecha X obiektu O ma wartość x Elementy O, x, X, t komunikatu K, zapisane za pomocą odpowiednich symboli, przy uwzględnieniu zasad obowiązujących w warunkach stosowania urządzeń technicznych, służących do przetwarzania informacji, noszą nazwę danych. [B. Sundgren, An infological approach to data bases, Skriftserie Statistika Centralbyran, Stockholm 1973] GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 5

6 ŹRÓDŁA INFORMACJI [NOWICKI I SITARSKA 2010] GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 6

7 KLUCZOWE INFORMACJE W ORGANIZACJI Informacje ekonomiczne: makro- i mikroekonomiczne, ilościowe i jakościowe, wewnętrzne i zewnętrzne, prospektywne, retrospektywne, bieżące periodyczne i ciągłe, jednostkowe i zagregowane Informacje zarządcze: strategiczne, taktyczne, operacyjne Metainformacje opisujące system informacyjny i jego zasoby informacyjne 7 GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone

8 RODZAJE INFORMACJI EKONOMICZNEJ Faktograficzne, opisujące stan obiektu O przez wskazanie cechy X i jej wartości x. Semantyczne, określające znaczenie przypisywane obiektowi O. Proceduralne, opisujące sposób działania. Normatywne, określają normy nakładane na O lub wyznaczające warunki jego funkcjonowania. Klasyfikacyjne (taksonomiczne), stanowiące kryteria rozpoznawania klasy, do której należy O, lub rozpoznawania O wśród innych obiektów w zadanym zbiorze. Strukturalne, opisujące budowę (strukturę) obiektu O. Przestrzenne, odpowiadające na pytania gdzie, skąd, dokąd. Komparatywne, opisujące rozpatrywane stany (normy, założenia) w porównaniu z innym stanem. GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 8

9 PRZEPŁYW INFORMACJI Kanały przepływu informacji scentralizowane i zdecentralizowane formalne i nieformalne analogowe i cyfrowe pionowe i poziome Kanał przepływu informacji określa nadawcę i odbiorcę informacji GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 9

10 Nadawcy i odbiorcy informacji ludzie (pracownicy) jednostki organizacyjno-prawne (działy lub organizacje) urządzenia nadawczo odbiorcze (systemy komputerowe) [NOWICKI A., SITARSKA M. red., Procesy informacyjne w zarządzaniu, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław str. 30] 10

11 Otoczenie organizacji jako nadawca i odbiorca informacji GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 11

12 SYSTEM INFORMACYJNY I OTOCZENIE [TADEUSIEWICZ R. 2014] Źródła danych System informacyjny Użytkownicy dane dane dane dane Pozyskiwanie Przetwarzanie Organizowanie Gromadzenie Analiza Udostępnianie Otoczenie Informacje decy zje działanie Otocze -nie GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 12

13 POWIAZANIE SI Z OTOCZENIEM [MGP] Sprzężenie zwrotne - mechanizm bezpośredniego lub pośredniego oddziaływania zmian na wyjściach danego systemu na stan jego wejść. Najogólniej polega na tym, że system otrzymuje informacje dotyczące efektów własnego działania, dostosowując do nich kolejne reakcje, odpowiedzi, czynności. Sprzężenie w przód - mechanizm dostosowywania działania organizacji na zmiany w jej otoczeniu. GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 13

14 METODA ANALIZY MAKROOTOCZENIA W metodzie PESTEL wyróżniono czynniki: polityczne (Political) ekonomiczno-gospodarcze (Economic) socjokulturowe (Social) technologiczne (Technological) środowiskowe (Environmental) prawne (Legal) Analiza polega na identyfikacji czynników i badaniu ich wpływu na funkcjonowanie organizacji GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 14

15 CZYNNIKI MAKROOTOCZENIA METODA PESTEL [MGP] GIERSZEWSKA G., ROMANOWSKA M. (2009). ANALIZA STRATEGICZNA PRZEDSIĘBIORSTWA, POLSKIE WYD.EKONOMICZNE, WARSZAWA Sfera ekonomiczna rozmiar gospodarki danego kraju według wielkości PKB zatrudnienie i poziom bezrobocia struktury gospodarcze i kierunki ich zmian zmiany cykliczne: recesja, koniunktura, stagnacja stopy wzrostu gospodarczego i poziom rozwoju gospodarczego Sfera regulacyjna system finansowo-bankowy zakres interwencjonizmu państwowego - ustawy regulujące zatrudnienie - ustawy regulujące umowy - ustawy regulujące działalność związków zawodowych legislacja dotycząca monopoli i praktyk restrykcyjnych legislacja dotycząca ochrony konsumenta 15

16 CZYNNIKI MAKROOTOCZENIA [MGP] Sferaekonomiczna cd poziom i dystrybucja dochodów poziom inflacji poziom kosztów pracy, energii, transportu, materiałów zakres cen urzędowych wartość waluty i wahania kursów walut poziom rozwoju rynków inwestycyjnych i kapitałowych Sfera regulacyjna cd prawo podatkowe ustawy antykorupcyjne prawo celne 16

17 CZYNNIKI MAKROOTOCZENIA [MGP] Sfera technologiczna jakość zaplecza naukowobadawczego tempo zmian w procesach produkcyjnych, technologie ekologiczne technologia informacyjna i systemy komunikacji infrastruktura transportowa technologie produkcyjne technologie projektowe i nowe produkty poziom kadry inżynieryjnotechnicznej Sfera społeczna wartości, postawy i wierzenia wzorce spożycia styl życia i tradycje kulturowe standardy pracy i postawy wobec pracy poziom edukacji i wyszkolenia etyka działalności gospodarczej ochrona zdrowia otwartość na produkty międzynarodowe i technologie 17

18 CZYNNIKI MAKROOTOCZENIA [MGP] Sfera polityczna system polityczny w danym kraju partie i ugrupowania krajowe stabilność polityczna przynależność kraju do ugrupowań międzynarodowych i bloków handlowych dostępność subsydiów rządowych poziom protekcjonizmu handlowego Sfera demograficzna wielkość wzrostu populacji tempo wzrostu siły roboczej poziom zatrudnienia kobiet w gospodarce struktura społeczna i etniczna rozlokowanie geograficzne ludności struktura wieku ludności ruchy migracyjne i emigracyjne 18

19 MIKROOTOCZENIE [MGP] Do mikrootoczenia należą w szczególności: konkurenci (też konkurenci potencjalni), klienci (odbiorcy dóbr), dostawcy surowców, producenci dóbr substytucyjnych i komplementarnych, regulatorzy rynku, siła robocza, właściciele (akcjonariusze), sojusznicy strategiczni. 19

20 MIKROOTOCZENIE METODY ANALIZY [MGP] Do analizy mikrootoczenia stosowane są metody [Gierszewska, Romanowska, 2009, s ]: PRESTCOM (Political, Regulatory, Economic, Social, Technological, Competitive, Organizational, Market; odpowiada analizie PESTEL, poszerzonej o sfery konkurencyjne i rynkowe oraz sferę samego przedsiębiorstwa (w akronimie zamiast Legal użyto Regulatory). Analiza strukturalna sektora, zwana analizą pięciu sił Portera: rywalizacja między konkurentami, dostawcy, nabywcy, substytuty, potencjalni wchodzący 20

21 MIKROOTOCZENIE METODY ANALIZY [MGP] Analiza interesariuszy (Stakeholders), obejmuje identyfikację wszystkich grup, na które może mieć wpływ (pozytywny lub negatywny) modelowany biznes, identyfikację oraz analizę ich interesów, problemów oraz potencjału itd. Wnioski z analizy są uwzględniane podczas wstępnych faz procesu definiowania modelu biznesowego. 21

22 PRZYKŁADY ELEMENTÓW OTOCZENIA [MGP] Jednostki kooperujące w sferze wytwórczej: dostawcy, odbiorcy Jednostki wspierające sferę obrotu: biura handlowe, giełdy, firmy spedycyjne, instytucje kredytowe, ubezpieczeniowe, banki itp. Jednostki współpracujące w sferze informacyjnej: biura doradcze, marketingowe, instytucje naukowe, biura projektowo-badawcze, ośrodki szkoleniowe Jednostki administracji państwowej i terenowej, instytucje publiczne, organizacje społeczne GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 22

23 PRZYKŁADOWE PRZEPŁYWY INFORMACJI ORGANIZACJA OTOCZENIE [MGP] Obowiązujące przepisy ogólne i szczegółowe (przepisy prawa, handlowe celne, sanitarne, ekologiczne, normy zalecenia) Umowy, porozumienia kooperacyjne i handlowe, oferty, licencje, patenty Analizy, ekspertyzy, oceny, prace badawcze, projekty Parametry, limity, uzgodnienia, zalecenia GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 23

24 Diagram Przepływu Danych notacja Gane-Sarsona GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 24

25 DEFINICJA I STRUKTURA DIAGRAMU PRZEPŁYWU DANYCH Model badanej części organizacji rozważany z punktu widzenia systemu informacyjnego Przedstawia przemieszczanie danych lub dokumentów wewnątrz systemu i między systemem a jego środowiskiem Składa się z diagramu kontekstowego i diagramów niższych poziomów, otrzymanych z dekompozycji diagramu kontekstowego GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 25

26 STRUKTURA DPD Diagram kontekstowy przedstawia system informacyjny jako jeden proces i jego środowisko DK jest budowany w celu uzgodnienia i przedstawienia zakresu pracy, którą należy zbadać Kolejne diagramy, jako dekompozycja diagramu kontekstowego, dostarczają szczegółów różnego poziomu złożoności, od ogólnych do szczegółowych Na diagramie najniższego poziomu występują procesy elementarne, które nie mogą być dalej dekomponowane, ale są uzupełniane tekstową specyfikacją GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 26

27 POZIOMY DPD Logiczny DPD przedstawia działanie systemu informacyjnego (funkcje/procesy i zbiory danych/dokumenty) bez ograniczeń technologicznych Fizyczny DPD przedstawia działanie systemu za pomocą fizycznych szczegółów wykonawca procesu mechanizm wykonywania procesu sposób i miejsce przechowywania danych GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 27

28 DFD W METODYCE CASE*METHOD Diagram kontekstowy poziom zerowy, definiuje zakres aplikacji i jej granice, pokazuje jeden proces razem z obiektami zewnętrznymi i przepływami danych. Poziom pierwszy pokazuje główne procesy (funkcje) razem z obiektami zewnętrznymi, magazynami danych i przepływami danych. Diagramy niższego poziomu (2, 3 do N) są wynikiem dekompozycji (rozszczepienia) procesów (funkcji) z diagramów wyższego poziomu. GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 28

29 DPD W METODYCE CASE*METHOD C.D. Tworzony jest tylko logiczny diagram. Służy przede wszystkim do weryfikacji Diagramu hierarchii funkcji oraz Diagramu obiekt-związek. GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 29

30 ELEMENTY DIAGRAMU PRZEPŁYWU DANYCH NOTACJA GANE - SARSON Obiekt zewnętrzny/terminator Proces / funkcja Strumień / przepływ danych Magazyn danych / składnica) obiekt wewnętrzny GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 30

31 OBIEKT ZEWNĘTRZNY Przedstawia źródło (nadawcę) lub miejsce przeznaczenia (odbiorcę) informacji w środowisku systemu. Może być to : osoba, organizacja lub system informacyjny. Oznaczenie duplikatu KLIENT Nazwa obiektu GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 31

32 REPREZENTACJA GRAFICZNA PROCESU/SYSTEMU Kod referencyjny 2 Nazwa procesu/funkcji Nabycie towaru od dostawcy Dział zakupów Miejsce fizycznej realizacji procesu/ funkcji GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 32

33 PRZEPŁYW DANYCH Przedstawia informację wejściową lub wyjściową dla procesu Przedstawia przemieszczanie danych wewnątrz systemu lub między systemem a środowiskiem Odpowiada różnym postaciom przenoszenia danych: dokument, komunikat ustny, wiadomość elektroniczna Przepływ danych dozwolony jest w obu kierunkach między procesem i magazynem danych, między procesem i obiektem zewnętrznym, między procesami GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 33

34 GRAFICZNA REPREZENTACJA PRZEPŁYWU DANYCH Nazwa przepływu KLIENT życzenie odpowiedź 1.1 Przyjmij życzenie Kierunek przepływu: we/wy GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 34

35 MAGAZYN DANYCH Przedstawia składnicę (miejsce przechowywania) danych wejściowych lub wyjściowych Oznaczenie duplikatu D2 Konta dostawców Kod referencyjny Nazwa magazynu danych GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 35

36 DIAGRAM KONTEKSTOWY - ZAKRES Zakres oznacza tę część działalności biznesu, dla której jest potrzebny system informatyczny Zakres jednocześnie wyznacza granicę działalności, poza którą wszystkie powiązane z nią działania i obiekty stają się zewnętrzne i należą do otoczenia np. granice podsystemów wyznaczone przez zarząd organizacji niebezpieczeństwo zmiany tych granic Działalność może być komercyjna, charytatywna, naukowa, techniczna, która może być całkowicie lub częściowo zautomatyzowana, ale też może być kombinacją różnych rodzajów pracy GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 36

37 DIAGRAM KONTEKSTOWY - OTOCZENIE Do otoczenia ustalonego zakresu mogą należeć Inne jednostki organizacyjne tej samej organizacji Obiekty otoczenia dalszego i/lub bliższego zidentyfikowane podczas analizy PESTEL i PRESTCOM Interesariusze projektu GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 37

38 DIAGRAM KONTEKSTOWY PRZEPŁYWY INFORMACJI Przepływy we/wy między: Proces/System - nadawca/odbiorca informacji z mikro/makrootoczenia (obiekty zewnętrzne) GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 38

39 DPD PRZYKŁAD Firma szkoleniowa Zakres działalności: Prowadzenie kursów szkoleniowych Cel 1: wysoka jakość szkoleń Cel 2: osiągnięcie zysku Obiekty zewnętrzne: Klient Kierownictwo firmy Marketing jednostka organizacyjne w organizacji Wykładowca pracownik firmy albo osoba spoza firmy Księgowość inny system w organizacji GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 39

40 DIAGRAM KONTEKSTOWY KLIENT życzenie rezerwacji lub anulowania potwierdzenie KSIĘGOWOŚĆ żądanie potwierdzenia certyfikat 0 zapotrzebowanie rynku na kursy Zapewnij wysoką jakość kursów szkoleniowych dane os. i wymagania szczegóły o wykonaniu docelowa zyskowność MARKETING WYKŁADOWCA KIEROWNICTWO FIRMY GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 40

41 DPD DIAGRAM I-EGO POZIOMU Proces: Zapewnij wysoką jakość kursów szkoleniowych Podprocesy: 1.Opracuj i dopasuj kurs do wymagań rynku 2.Zaplanuj kurs zgodnie z wymaganiami i zyskowności 3.Administruj rezerwacjami słuchaczy, zasobów i wykładowców 4.Śledź wykonanie w stosunku do celów Magazyny danych: D1 Kursy D2 Edycje kursów D3 Rezerwacje wykładowców D4 Rezerwacje zasobów D5 Rezerwacje słuchaczy D6 Certyfikaty GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 41

42 MARKETING WYKŁADOWCA KIEROWNICTWO FIRMY KLIENT/ SŁUCHACZ KSIĘGOWOŚĆ 0 zapotrzebowanie rynku docelowa zyskowność życzenie rezerwacji lub anulowania potwierdzenie żądanie potwierdzenia certyfikat dane os. i wymagania Słuchacz 3 Zapewnij wysoką jakość kursów szkoleniowych Administruj rezerwacjami słuchaczy, zasobów i wykładowców 1 Opracuj i dopasuj kurs do wymagań rynku 2 Zaplanuj kurs zgodnie z wymaganiami i zyskowności plan kursu Śledź wykonanie w stosunku do celów dla wyst. rach. D6 Certyfikaty szczegóły o wykonaniu GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 42 KIEROWNICTWO szczegóły o wykonaniu FIRMY 4 nowy/poprawiony kurs istniejący kurs wymagania dla kursu szczególy edycji plan kursów, plan. zyskowności rezerwacja wykładowcy rezerwacja zasobu rezerwacja dla słuchacza D1 D2 D3 D4 D5 rezerwacja D2 Kursy Edycje kursów Rezerwacje wykładowców Rezerwacje zasobów Rezerwacje słuchaczy Edycje kursów

43 DPD DIAGRAM II-EGO POZIOMU Podproces 2: Zaplanuj kurs zgodnie z wymaganiami rynku i zyskowności Procesy elementarne: 2.1 Analizuj zapotrzebowanie i ustal liczbę uczestników kursu 2.2 Ustal edycje dla kursu i planowanej zyskowności 2.3 Opracuj harmonogram dla kursu Magazyny danych: D1 Kursy zewnętrzny wzl. podprocesu D2 Edycje kursów wewnętrzny wzgl. podprocesu GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 43

44 2 Zaplanuj kurs zgodnie z wymaganiami rynku i zyskowności MARKETING zapotrzebowanie rynku 21 Analizuj zapotrzebowania i ustal liczbę uczestników kursu wymagania dla kursu D1 Kursy KIEROWNICTWO FIRMY docelowa zyskowność 22 liczba uczestników Ustal edycje dla kursu i planowanej zyskowności plan zyskowności szczegóły edycji 23 D2 Edycje kursów GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone Opracuj harmonogram dla kursu szczegóły edycji harmonogram kursu 44