osoba pomagająca jako humanistyczny profesjonalista, a nie żołnierz większe zaufanie pacjentów
|
|
- Daniel Wojciechowski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA uważa się, że stanowi główny element diagnozowania, leczenia i sprawowania opieki nad pacjentami warunkuje stopień zadowolenia pacjentów ze sposobu leczenia; niezadowolenie pacjentów natomiast znacznie ogranicza ich wolę podporządkowania się reżimowi leczenia, wzbudza wątpliwości co do kompetencji osoby pomagającej, wydłuża okres rekonwalescencji, a także zwiększa liczbę procesów wytaczanych lekarzom czy innym pracownikom służby zdrowia o popełniane przez nich błędy przyczyny niezadowolenia (które pociąga za sobą niestosowanie się do zaleceń terapii) oraz zadowolenia pacjentów: Przyczyny niezadowolenia pacjentów 1. brak możliwości wypowiedzenia się i przekazania pełnej informacji o objawach i dolegliwościach 2. niezrozumiała forma informacji osoby pomagającej kierowanych do pacjenta 3. niedokładne zapamiętanie informacji przez pacjenta Przyczyny zadowolenia pacjentów 1. ciepło i uprzejmość ze strony osoby pomagającej (empatia) 2. umiejętność wczucia się i zachęcania pacjenta pytaniami, rozbudzającymi jego zainteresowanie i nadzieję (odzwierciedlanie, parafrazowanie) 3. umiejętność sprecyzowania i podsumowania informacji uzyskanych od pacjenta i przekazywanie własnych informacji w sposób dla niego zrozumiały (parafrazowanie, klaryfikacje) korzyści płynące z efektywnej komunikacji interpersonalnej oraz sposoby poprawy tych kontaktów: Korzyści płynące z efektywnej komunikacji interpersonalnej Sposoby poprawy kontaktów w relacji pacjent osoba pomagająca uzyskiwanie dokładniejszych danych i stawianie bardziej trafnej diagnozy skupianie się na osobie, a nie na problemie poznawanie prawdziwych odczuć pacjentów, łatwiejsze doprowadzenie do zaangażowanie się osoby pomagającej wobec pacjenta spadku napięcia osoba pomagająca jako humanistyczny profesjonalista, a nie żołnierz większe zaufanie pacjentów technologii redukcja oporu pacjentów wobec terapii lepsze i skuteczniejsze podejście do chorego ograniczenie negatywnego niewerbalnego kontaktu z pacjentem ośrodkiem zainteresowania jest pacjent, a nie osoba pomagająca wzajemne kontakty sprzyjają rozwiązywaniu problemów przez pacjenta większa troska o pacjenta nie tylko o jego zdrowie somatyczne, ale skuteczniejsza pomoc pacjentom w pogodzeniu się z pogarszającym się również kondycję psychiczną stanem zdrowia nie tylko leczeni czy wspomaganie leczenia, ale równie opiekowanie się skuteczniejsze radzenie sobie ze specyficznymi grupami pacjentów: chorym trudnymi, starszymi lub umierającymi, pogrążonymi w smutku, małymi więcej empatii wobec pacjentów dziećmi lub przewlekle chorymi szacunek wobec pacjenta, jako podmiotu pacjenci łatwiej podporządkowują się zaleceniom i są bardziej zadowoleni z skłanianie pacjenta do większego zaangażowania się w proces leczenia wizyt okazywanie pacjentowi współczucia pacjenci są bardziej przekonani o umiejętnościach pomagającego nawiązywanie i okazywanie więzi z pacjentem w przypadku hospitalizacji pacjenci nie czują się tak bezradni, uzależnieni, niczym nie uwarunkowany pozytywny stosunek do pacjentów osamotnieni i smutni traktowanie pacjenta jako osoby pacjenci nie biegają od jednego gabinetu do kolejnego słuchanie tego, co pacjent mówi pacjenci są bardziej skłonni do współpracy, optymizmu i okazują chęć życia przyjmowanie postawy cierpliwego nauczyciela 1
2 umiejętność komunikowania się z chorym najważniejszy czynnik leczenia, zasadnicza forma terapii; możliwość porozumienia się z pracownikami służby zdrowia stanowi dla pacjenta źródło rzetelnej wiedzy o stanie swojego zdrowia rola komunikowania się w procesie leczenia: 1. informowanie wyjaśnianie pacjentowi istoty jego choroby, jej ewentualnych związków ze stylem życia 2. diagnozowanie zdefiniowanie problemu od strony klinicznej i przedstawienie go pacjentowi w zrozumiałej dla niego formie 3. psychoterapia określenie pozamedycznych problemów chorego oraz podejmowanie prób wspólnego ich rozwiązywania 4. integracja wytworzenie więzi emocjonalno poznawczej miedzy osobą pomagającą, pacjentem i jego rodziną etapy komunikacji: 1. zdolność zauważania problemu afektywnego (emocjonalnego) - możliwa dzięki wrażliwości emocjonalnej związanej z pewnymi cechami osobowości, ulegająca zwiększeniu dzięki zdobywaniu wiedzy o człowieku, doświadczaniu różnych stanów, obserwacji oraz własnemu rozwojowi; przykłady: umiejętność spostrzeżenia u pacjenta lęku, smutku, zniecierpliwienia, zadowolenia, niepewności (przekaz niewerbalny: mimika, sposób poruszania się, gestykulacja, ton) 2. internalizacja uczuć pacjenta poprzez poznanie i zrozumienie jego stanu emocjonalnego możliwa dzięki wykorzystywaniu własnych doświadczeń, empatii oraz posiadanego systemu wartości (osobista koncepcja człowieka) 3. zdolność do czynnego reagowania na emocjonalne potrzeby chorego komunikację dzieli się na: werbalną słowny przekaz informacji oraz niewerbalną kody mowy ciała (mimika, gestykulacja, ton i brzmienie głosu) w procesie komunikacji wyróżnić można trzy główne czynniki, z których każdy posiada różną moc oddziaływania na odbiorcę: - to, co mówimy (komunikacja werbalna): 7% - to, jak mówimy (komunikacja niewerbalna): 38% - mowa ciała (komunikacja niewerbalna): 55% a więc: porozumienie się aż w 93% oparte jest na przekazie niewerbalnym 2
3 KOMUNIKACJA NIEWERBALNA Pełny obraz komunikacji uzyskujemy dopiero rozważając komunikację werbalną w połączeniu z komunikacją niewerbalną. Takie widzenie przekazu występuje u człowieka automatycznie nigdy nie jest tak, że zwracamy uwagę tylko na słowa, bez gestów. Komunikacja niewerbalna (tzw. mowa ciała ) dotyczy: - kontaktu wzrokowego (czas trwania, intensywność, kierunek spojrzenia), - twarzy (mimika, uśmiech lub jego brak), - gestykulacji i postawy ciała, - przestrzeni, odległości (granice), kontaktu fizycznego, - tonu głosu (tempo, akcentowanie, intonacja) Dystans w komunikowaniu się: - strefa intymna (0,15 0,45m) dostęp mają osoby najbliższe. Jej przekroczenie traktowane jest jako inwazja i może wywołać agresję, - strefa osobista (0,46 1,2m) dostęp mają znajomi, przyjaciele, współpracownicy. Nieznajomi są poza tą sferą, - strefa społeczna (1,21 3,6m) dotyczy osób nieznajomych, dopiero poznanych, takich, z którymi kontakt dopiero się buduje, - strefa publiczna (ponad 3,6m) dotyczy wystąpień publicznych. Należy jednak pamiętać, że każdy ma swoją indywidualną przestrzeń, której naruszenie może być potraktowane jako atak. Obserwując rozmówcę można dostrzec jaki dystans jest dla niego optymalny w kontakcie z nami i dopasować się. 3
4 Znaczenie mowy ciała : 1. Głowa a) kiwanie - potakiwanie, zgoda, akceptacja, - uwaga, - potwierdzanie uważnego słuchania b) kręcenie głową - zaprzeczanie, - zdziwienie c) spuszczanie głowy - przygnębienie, smutek, - zmęczenie 2. Ramiona a) wzruszanie ramionami - lekceważenie, - irytacja, - brak zdecydowania b) skulenie ramion - zamykanie się w sobie, - wycofanie z kontaktu, - przygnębienie c) garbienie się - brak motywacji do kontaktu d) wychylanie ramion do przodu - otwarcie na kontakt, uwaga 3. Dłonie i ręce a) ręce skrzyżowanie - opór, niechęć, - unikanie kontaktu, - czasem wrogość b) dłonie drżące, chaotycznie poruszające się - tłumiona silna złość lub lęk c) nadgarstki, ręce gestykulujące zgodnie z wypowiadanymi treściami - otwartość, - zainteresowanie, przekonywanie d) ręce sztywne, dłonie nieruchome - napięcie, - strach, - czasem tłumiona złość e) zaciśnięte pięści - silna złość, - hamowana wściekłość, - agresja f) palce bębniące po stole - irytacja, - lekceważenie, - pośpiech 4. Nogi i stopy a) nogi i stopy spokojnie oparte o podłoże - pewność siebie, - spokój, zrównoważenie b) krzyżowanie nóg, szerokie rozstawienie nóg - duża pewność siebie, - demonstrowanie swojej siły c) nerwowe ruszanie lub pukanie stopą - niepokój, - napięcie, - zniecierpliwienie, - poganianie rozmówcy d) nogi i stopy usztywnione - zamykanie się w sobie, - wycofywanie się z kontaktu 5. Całe ciało a) stanie przodem do rozmówcy, bez krzyżowania rąk - otwarta postawa, - otwartość na kontakt i wymianę informacji, - zainteresowanie rozmówcą, - pewność siebie b) odwrócenie się bokiem lub wiercenie się - niepokój, - niechęć do rozmowy, - unikanie bezpośredniego kontaktu czy konfrontacji c) sztywne siedzenie na brzegu krzesła - niepewność, - lęk, - napięcie. 4
5 Znaczenie komunikatów wzrokowych: 1. Bezpośredni kontakt wzrokowy: - gotowość do wspólnej komunikacji i kontaktu, - uwaga i zainteresowanie 2. Częste przerwy w kontakcie wzrokowym: - wycofywanie się, - unikanie danego tematu, - zakłopotanie, - wstydzenie się, - znudzenie 3. Spuszczanie wzroku, spoglądanie w dół lub w bok: - troska, - skupienie, - zaabsorbowanie własnymi myślami, - dialog wewnętrzny 4. Uporczywe wpatrywanie się w jeden punkt: - sztywność myślenia, - silna koncentracja na problemie, - niepokój, - podekscytowanie 5. Gwałtowne ruchy gałek ocznych rozbiegane oczy : - zakłopotanie, - unikanie kontaktu 6. Mrużenie oczu: - zastanawianie się, - przypominanie sobie, - konstruowanie nowych treści 7. Rozszerzenie źrenic: - alarm wrażliwy temat 8. Brwi: - całkowicie podniesione niedowierzanie, - podniesione do połowy zdziwienie, - do połowy obniżone zakłopotanie, - całkowicie obniżone złość 9. Usta: - kąciki ust uniesione w górę zadowolenie, - kąciki ust opuszczone niezadowolenie, - zaciśnięte usta złość lub wrogość, - drżenie dolnej wargi lub jej zagryzanie smutek, rozżalenie, zdenerwowanie, - otwarte usta zaskoczenie lub zmęczenie, - uśmiech pozytywne uczucia i emocje Cztery postawy i ich pozawerbalny wyraz: 1. Ja jestem O.K. Ty jesteś O.K. postawa asertywna - postawa wyprostowana, otwarta - głowa zwrócona ku rozmówcy - oczy podtrzymywanie kontaktu - twarz ekspresja odpowiednia do słów - głos zdecydowany - ręce, dłonie swobodne - sposób poruszania się swobodny, pewny, sylwetka wyprostowana 2. Ja jestem O.K. Ty nie jesteś O.K. postawna agresywna - postawa zamknięta, napięta, wyprostowana - głowa sztywno wyprostowana, podniesiona do góry, wysunięta broda - oczy utkwienie wzroku, unikanie kontaktu - twarz zaciśnięte usta, marszczenie brwi, maska - głos podniesiony, dobitny - ręce, dłonie zaciśnięte, skrzyżowane, wskazywanie lub pukanie palcem - sposób poruszania się postawa sztywna, szybki krok 3. Ja nie jestem O.K Ty jesteś O.K. postawa uległa - postawa ramiona skulone, sylwetka zgarbiona - głowa spuszczona - oczy półprzymknięte, rozglądanie się na boki, spojrzenie bez wyrazu - twarz wyraz smutku lub bez wyrazu, twarz neutralna, jeżeli postawa bardziej uległa uśmiecha się nawet gdy mu przykro - głos wahający się, miękki, zanikające końcówki - ręce i dłonie spokojne, ale bezcelowe ruchy - sposób poruszania się powolny i niepewny, lub szybki i nerwowy 4. Ja nie jestem O.K. Ty nie jesteś O.K. wycofanie z kontaktu - postawa podobna do pasywnej, ale dochodzi krzyżowanie rąk i nóg, zamykanie się, usztywnienie - głowa spuszczona - oczy unikanie kontaktu lub nerwowe rozglądanie się - twarz maska, skrzywione usta - głos cicho cedzi słowa, nieskory do mówienia - ręce i dłonie usztywnione, ręce skrzyżowane - sposób poruszania się nerwowość i niepewność ruchów 5
6 Obserwacja i nawiązywanie kontaktu Kontakt pozwala ci zbudować most do drugiej osoby. Gdy macie ten sam punkt widzenia zdobywacie porozumienie. Nie możesz jednak przeprowadzić kogoś przez most jeżeli go najpierw nie zbudujesz. Dopasowując się do kogoś budujesz most poprzez kontakt i poważanie. Dopasowanie jest podstawową umiejętnością kontaktu. Ludzie utrzymujący kontakt mają tendencję do wzajemnego odzwierciedlania i harmonizowania postawy, gestów i wzroku, a także sposobu mówienia, dobieranych słów. Przypomina to taniec, w którym partnerzy odwzajemniają i odzwierciedlają ruch drugiego swoim własnym ruchem. Ich język ciał pozostaje komplementarny. Harmonizując i odzwierciedlając język ciała, ton głosu, sposób patrzenia i kierowania wzroku, bardzo szybko możesz uzyskać kontakt prawie z każdym. Harmonizacja to nie naśladownictwo, czyli zauważalne, przesadzone i niewyszukane powielanie ruchów innej osoby. Możesz harmonizować ruchy rąk drobnymi ruchami dłoni, ruchy ciała ruchem głowy, ruchy nerwowej osoby mogą być subtelnie odzwierciedlone kołysaniem twojego ciała (skrzyżowane odzwierciedlanie). techniki: przyjmowanie podobnej postawy ciała, wykonywanie podobnych gestów, tzw. taniec używanie tych samych słów, powtarzanie słów wypowiadanych przez rozmówcę mówienie podobnym tempem, używanie podobnego tonu głosu podobne tempo i głębokość oddechu Prowadzenie w celu zmiany stanu Jeśli poprzez odzwierciedlanie most komunikacji został zbudowany, druga osoba podąży za tobą gdy zaczniesz przyjmować bardziej pozytywną i zaradną postawę. Twój partner nieświadomie spostrzeże, iż miałeś szacunek dla jego stanu i będzie miał ochotę cię naśladować, o ile jest to droga, którą chce iść. W przypadku na przykład osoby rozzłoszczonej harmonizuj się z jej gniewem na trochę niższym poziomie, a następnie zacznij ją stopniowo sprowadzać do spokojniejszego stanu, tonując własne zachowanie. 6
7 Słuchanie bierne słuchanie w milczeniu; danie wspomaganemu czasu na zastanowienie; granica milczenia moment, gdy trzeba okazać pacjentowi, że został zrozumiany (parafrazowanie); bardziej interakcyjne dzięki wplataniu prostych słów typu: No tak, Rozumiem, Aha, a także dzięki stosowaniu odpowiednich zachęt typu: To ciekawe, co Pan mówi, A co Pan o tym sądzi? aktywne werbalne reagowanie na komunikat innego człowieka; odbicie sensu wypowiedzi tak, że rozmówca wie, iż został zrozumiany (odzwierciedlanie, parafrazowanie treści); np.: pacjent Nie potrafię nie myśleć, że to może być rak, osoba wspomagająca Widzę, że się Pan naprawdę niepokoi, iż ten guz może okazać się złośliwy ; empatia, dopasowywanie, wykorzystywanie milczenia cechy aktywnego słuchania; Odzwierciedlanie i parafrazowanie 1. uczuć weryfikacja podstawowych zawartych w przekazie emocji czy uczuć, które towarzyszą przekazywanym treściom + komunikowanie rozmówcy, iż odbieramy ładunek emocjonalny towarzyszący jego wypowiedzi sprawiamy, że pacjent odnosi wrażenie, iż dostrzegamy i szanujemy jego uczucia; 2. treści weryfikacja tego, co mówi osoba potrzebująca pomocy; sprawdzanie, czy dobrze rozumiemy jej problem; obrona przed niebezpieczeństwem nadinterpretacji i czytania w myślach + danie do zrozumienia rozmówcy, iż dostrzegamy jakie ma problemy i jakie mają one dla niego znaczenie; przeformułowanie komunikatu od wspomaganego na własne słowa; Akceptacja i werbalne odzwierciedlanie uczuć: Odzwierciedlanie (parafrazowanie) treści Rozumiem, że nie czuje się Pan dobrze w takiej sytuacji Z tego co rozumiem, obawia się Pan pogorszenia stanu po zabiegu Trudno jest Pani o tym mówić, prawda? Z Pana słów wynika, iż uważa Pan swój stan za ciężki, czy tak? Czuje się Pan tak zagubiony, że nie widzi Pan żadnego wyjścia z tej sytuacji, prawda? Z tego, co Pan mówi rozumiem, iż obawia się Pan jakiś powikłań... Widzę, że jest panu bardzo ciężko (zamiast: Widzę, że zbiera się Panu na płacz ) Z tego, co od Pana słyszę rozumiem, że nie widzi Pan sensu leczenia Jest pan bardzo przygnębiony Nie wiem czy dobrze Pana zrozumiałam, że chciałby Pan... 7
8 Jak i kiedy korzystać z aktywnego słuchania: 1. Szczególnie wtedy gdy masz do czynienia z czyimś uczuciem, skargą, rozczarowaniem, lękiem, a także wówczas gdy widzisz, że pacjent (lub twój partner w komunikacji) chce o czymś porozmawiać. Niewskazane, a nawet irytujące jest posługiwanie się tą metodą w rozmowie na tematy obojętne (np. pogoda, wydarzenia bieżące, praca) 2. Posługuj się aktywnym słuchaniem w celu niesienia pomocy pacjentom tylko wówczas, gdy jesteś w odpowiednim nastroju i masz czas. Jeśli coś cię ponagla, brak ci cierpliwości lub jesteś zajęty własnymi problemami, twoje słuchanie nie będzie naprawdę akceptujące i empatyczne. Ani też uważne. Korzystaj wówczas z postawy wyczekiwania, słuchania biernego. Nie każde stwierdzenie dotyczące potrzeb drugiego człowieka wymaga komunikatu zwrotnego. Posługuj się aktywnym słuchaniem przede wszystkim wówczas, gdy ktoś wyraża swoje uczucia i masz pewność, że naprawdę chce, aby go wysłuchano. 3. Czasami pacjenci chcą po prostu więcej informacji. Upewnij się jednak, że wiesz, jakie są podstawowe potrzeby pacjenta i o jakie informacje chodzi (odzwierciedlanie treści np. Z tego co rozumiem chciałby Pan dowiedzieć się więcej na temat Unikaj papugowania posługiwania się dokładnie takimi samymi słowami, jakimi posługuje się pacjent w celu potwierdzenia jego komunikatu. Wyraź komunikat zwrotny, własnymi słowami (używając jednak na przykład jego kanału percepcji lub podobnego tonu głosu). 5. Nie narzucaj nikomu aktywnego słuchania. Bądź wyczulony na sygnały wskazujące na to, że człowiek, któremu starasz się pomóc, nie chce dalej drążyć problemu i pragnie zakończyć rozmowę na ten temat. 6. Nie korzystaj z aktywnego słuchania po to, by uniknąć ujawnienia własnych uczuć czy opinii. Przykłady aktywnego słuchania: Komunikaty bezsłowne wysyłane przez pacjenta Przykładowa werbalna reakcja na komunikat bezsłowny pacjenta - pacjent nagle milknie, staje się niekomunikatywny - Coś Panią trapi? - zmienia się jego wyraz twarzy - Wydaje mi się, że jest Pani zdenerwowana (smutna, rozdrażniona, itd.). Prawda? - spuszcza oczy i odwraca wzrok - Wygląda Pan jakoś nieswojo. - staje się niespokojny, rozdrażniony - Widzę, że coś jest nie tak. Czy mam rację? - wygląda na smutnego, załamanego - Czy chce mi Pan coś powiedzieć? Wygląda, jakby coś Pana smuciło. - nie chce jeść - Czy coś Panu dokucza? Komunikaty słowne pacjenta z zaszyfrowaną negatywną reakcją Przykładowa werbalna reakcja na owe komunikaty - Po co, u diabła, Pan to robi? - Chce Pan, abym Pana na bieżąco informował. - Dlaczego na tym oddziale nikt nie dyżuruje? - Jest pan niezadowolony z tutejszej opieki? - Co z tego, że wiem, iż moje PSA wynosi 12? - Chce Pan wiedzieć, na czym polega badanie PSA? - Dlaczego nie powie mi Pan całej prawdy? - Chciałby Pan pełnej informacji, czy tak? - Niech Pani nie traktuje mnie jak dziecka, dam sobie radę. - Wolałby Pan zrobić to sam, prawda? 8
9 Pytania otwarte takie, na które badany odpowiada własnymi słowami, w sposób według niego najodpowiedniejszy i mówiąc tak długo, jak chce; Czy mógłby mi Pan coś o sobie powiedzieć? Proszę mi powiedzieć własnymi słowami na czym polegają pana kłopoty ze zdrowiem? Jak się pani czuje w tej chwili? Proszę mi opisać mi co zdarzyło się rano zamknięte zaopatrzone w z góry przewidzianą odpowiedź tak, nie, czasami itp. Kryją w sobie niebezpieczeństwo podsunięcia pacjentowi już gotowej odpowiedzi, której może nie udzieliłby zapytany w inny sposób; Czy czuje się Pani dobrze? (pyt. otwarte: Jak się Pani czuje? ) Zaczął pan odczuwać ból wczoraj? (pyt. otwarte: Kiedy pojawiły się te bóle? Niech mi Pan o nich opowie ) Czy bierze Pan wtedy aspirynę? (pyt. otwarte: Co Pan robi, gdy odczuwa Pan ból? ) Czy ma Pani męża? (pyt. otwarte: Proszę, niech Pani powie mi coś o swojej rodzinie ) zawarty w pytaniach zamkniętych przekaz brzmi: nie chcę od Pana słyszeć niczego innego poza odpowiedzią na zadane przed chwilą pytanie. pogłębiające gdy odpowiedzi pacjenta są krótkie, ogólnikowe, pozostawiające niedosyt informacji; są rodzajem pytań pośrednich między otwartymi, a pytaniami wprost (zamkniętymi); z jednej strony ograniczają pole odpowiedzi, z drugiej jednak, zachęcają do udzielenia odpowiedzi szerszej na konkretny temat; 9
10 Pytania wprowadzające, inicjujące kontakt: Pytania rozpoczynające rozmowę o problemie zdrowotnym pacjenta: * Czy mógłby mi Pan coś o sobie powiedzieć? * Co Pana do mnie sprowadza? * Czym się Pan zajmuje? * Od czego chciałby Pan zacząć? * Czy ma Pan rodzinę? * Dobrze by było, gdyby zechciał Pan przedstawić mi swój problem. * Z jakiego powodu wybrał Pan właśnie mój gabinet? * Proszę opowiedzieć mi własnymi słowami, na czym polegają Pana kłopoty ze zdrowiem. Pytania pogłębiające: *Tylko wspomniał Pan o swojej rodzinie, czy mógłby Pan powiedzieć coś więcej? * Czy jest coś, co chciałby Pan szczególnie podkreślić? * Czy mógłby Pan to bliżej wyjaśnić? * Czy mógłby pan powiedzieć coś więcej na ten temat? Pytania, których należy się wystrzegać: Pytania dlaczego celem tego typu pytań jest uzyskanie informacji dotyczących motywów pewnych zachowań pacjenta często odbierane są jako próba oskarżania czy przesłuchiwania; przykłady: Dlaczego nie zgłosił się Pan wcześniej do lekarza?, Dlaczego przerwał Pan leczenie? ; mogą one zostać zastąpione stwierdzeniami, które w mniejszym stopniu brzmią jak oskarżanie pacjenta, np.: Nie zgłosił się Pan na badania, co się stało?, Nie kontynuuje Pan leczenia, czy coś się stało?. Pytania wieloczłonowe składające się z kilku pytań naraz; pacjent nie wie, na które pytanie powinien właściwie odpowiedzieć, np.: Jak się Pan dzisiaj czuje, czy zrobił Pan już wszystkie ćwiczenia, które zaleciłem?, Czy mógłby Pan opowiedzieć mi coś o swojej rodzinie, pracy, jakie ma Pan zainteresowania, tak byśmy mogli się lepiej poznać? każde tego typu pytanie wieloczłonowe powinno być zastąpione pytaniami pojedynczymi, tak, aby pacjent miał czas na zastanowienie się przed udzieleniem odpowiedzi: Proszę mi powiedzieć coś o swojej rodzinie, Czy mógłby Pan powiedzieć mi coś o swojej pracy?, Czym się Pan interesuje?. Stwierdzenia naprowadzające wkładanie odpowiedzi w usta pacjenta lub używanie zwrotów naprowadzających np.: To nie boli, prawda?, Nie zrobił Pan tych badań, bo się Pan bał?, Jestem pewien, że nie robiła Pani ostatnio ćwiczeń, które zaleciałem. 10
KOMUNIKACJA MIĘDZYLUDZKA. mjr Danuta Jodłowska
KOMUNIKACJA MIĘDZYLUDZKA mjr Danuta Jodłowska KOMUNIKACJA WERBALNA Komunikacja werbalna to przekazywanie informacji za pomocą wyrazów. Dużą rolę odgrywają tu takie czynniki, jak: akcent (badania dowiodły,
Bardziej szczegółowoTemat 3: Czy ciało może przekazywać informacje? Wprowadzenie do komunikacji niewerbalnej
Temat 3: Czy ciało może przekazywać informacje? Wprowadzenie do komunikacji niewerbalnej Kraków, 27 listopada 2015 Warsztaty z komunikacji społecznej: Język ciała z elementami komunikacji interpersonalnej
Bardziej szczegółowoSZTUKA SŁUCHANIA I ZADAWANIA PYTAŃ W COACHINGU. A n n a K o w a l
SZTUKA SŁUCHANIA I ZADAWANIA PYTAŃ W COACHINGU K r a k ó w, 1 7 l i s t o p a d a 2 0 1 4 r. P r z y g o t o w a ł a : A n n a K o w a l KLUCZOWE UMIEJĘTNOŚCI COACHINGOWE: umiejętność budowania zaufania,
Bardziej szczegółowoUmiejętności psychologiczne w pracy doradcy cz 2. komunikacja interpersonalna. dr Małgorzata Artymiak
Umiejętności psychologiczne w pracy doradcy cz 2. komunikacja interpersonalna dr Małgorzata Artymiak Komunikacja Komunikacja jest procesem ukierunkowanym na przekazywanie informacji i/lub wywoływanie określonych
Bardziej szczegółowoJAK KOMUNIKOWAĆ SIĘ SŁUCHAĆ I BYĆ WYSŁUCHANYM
JAK KOMUNIKOWAĆ SIĘ SŁUCHAĆ I BYĆ WYSŁUCHANYM Z a d a n i e f i n a n s o w a n e z e ś r o d k ó w N a r o d o w e g o P r o g r a m u Z d r o w i a 2 0 1 6-2 0 2 0 KOMUNIKACJA JEST KLUCZEM DO OSIĄGNIĘCIA
Bardziej szczegółowo3. Czy ciało może przekazywać informacje? Wprowadzenie do komunikacji niewerbalnej
3. Czy ciało może przekazywać informacje? Wprowadzenie do komunikacji niewerbalnej Kraków, 19 listopada 2016 roku grudnia Warsztaty z komunikacji interpersonalnej mgr Dominik Borowski www.dominikborowski.eu
Bardziej szczegółowoŻałoba i strata. Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ
Żałoba i strata Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ Żałoba Proces psychologicznej, społecznej i somatycznej reakcji, będącej odpowiedzią na utratę i jej konsekwencje. Spełnia prawie wszystkie kryteria
Bardziej szczegółowoJednostka dydaktyczna 4: Komunikacja i relacje z ludźmi niepełnosprawnymi
Jednostka dydaktyczna 4: Komunikacja i relacje z ludźmi niepełnosprawnymi W tej jednostce dydaktycznej dowiesz się jak się zachowywać z osobą niepełnosprawną, aby poprawić jej komunikację i kwestie relacji
Bardziej szczegółowoProces komunikacji - materiały szkoleniowe
Proces komunikacji - materiały szkoleniowe Profesjonalna komunikacja Profesjonalna komunikacja to umiejętność odbierania informacji płynących od rozmówcy i przekazywania treści jakie chcemy podać, przy
Bardziej szczegółowoKOMUNIKACJA INTERPERSONALNA
KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA Komunikację międzyludzką możemy podzielić na werbalną oraz niewerbalną. Komunikacja werbalna to inaczej słowa, które wypowiadamy, a niewerbalna to kanał wizualny, czyli nasze
Bardziej szczegółowoKOMUNIKACJA INTERPERSONALNA MOWA CIAŁA
KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA MOWA CIAŁA KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA to psychologiczny proces, dzięki któremu jednostka przekazuje i otrzymuje informacje w bezpośrednim kontakcie
Bardziej szczegółowoKOMUNIKOWANIE SIĘ sztuka i umiejętność
KOMUNIKOWANIE SIĘ sztuka i umiejętność 1. ISTOTA I ZNACZENIE KOMUNIKOWANIA SIĘ 2. PROCES KOMUNIKOWANIA SIĘ 3. STYLE KOMUNIKOWANIA SIĘ 4. PRZESZKODY W KOMUNIKOWANIU SIĘ 1.ISTOTA I ZNACZENIE KOMUNIKOWANIA
Bardziej szczegółowoWarsztaty grupowe z zakresu kluczowych umiejętności społeczno - zawodowych istotnych z punktu widzenia rynku pracy
Warsztaty grupowe z zakresu kluczowych umiejętności społeczno - zawodowych istotnych z punktu widzenia rynku pracy II ETAP AKTYWIZACJI MATERIAŁY DLA BENEFICJENTÓW/BENEFICJENTEK CO TO SĄ EMOCJE? EMOCJE
Bardziej szczegółowoKomunikacja. mgr Jolanta Stec-Rusiecka
Komunikacja Przedstaw się imię w wersji jaką najbardziej lubisz; Doświadczenia w pracy zespołowej; Czym chciałbyś się zająć po ukończeniu studiów? Komunikacja obejmuje przekazywanie i rozumienie znaczeń
Bardziej szczegółowoKOMUNIKACJA Z PACJENTEM W GABINECIE HIGIENY. PERSONAL BRANDING. JOANNA BOGIELCZYK fb.com/bogielczyk
KOMUNIKACJA Z PACJENTEM W GABINECIE HIGIENY. PERSONAL BRANDING. JOANNA BOGIELCZYK www.bogielczyk.com fb.com/bogielczyk Na co wpływa skuteczna komunikacja? BUDUJEMY RELACJE Z PACJENTEM PACJENT PRZESTRZEGA
Bardziej szczegółowoSpecyfika pracy z osobami bezrobotnym perspektywa psychologiczna
Specyfika pracy z osobami bezrobotnym perspektywa psychologiczna Anna Skuzińska Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Elblągu Plan wystąpienia Charakterystyka psychologiczna sytuacji bez
Bardziej szczegółowoZachowania organizacyjne. Ćwiczenia V
Zachowania organizacyjne Ćwiczenia V Skuteczna komunikacja Język prosty, zrozumiały, pozbawiony wieloznaczności Zsynchronizowanie mowy werbalnej i niewerbalnej Pozytywny wydźwięk wypowiedzi: Gorzej: Nie
Bardziej szczegółowoKOMUNIKACJA NIEWERBALNA
KOMUNIKACJA NIEWERBALNA KOMUNIKACJA komunikacja interpersonalna - wymiana informacji między jej uczestnikami. Nośnikami danych mogą być słowa (komunikacja werbalna), gesty (komunikacja niewerbalna), teksty,
Bardziej szczegółowoŻYWIOŁ WODY - ĆWICZENIA
Strona1 ŻYWIOŁ WODY - ĆWICZENIA Cz. III Aby uzyskać namacalny efekt oddziaływania energii Żywiołu Wody w Twoim życiu - jednocześnie korzystaj i z przygotowanych tu ćwiczeń i z opisu procesów nagranych
Bardziej szczegółowoWPROWADZENIE DO KOMUNIKACJI MOWA CIAŁA
WPROWADZENIE DO KOMUNIKACJI MOWA CIAŁA One cannot not communicate (Watzlavick i in. 1967) Nie da się nie komunikować MOWA CIAŁA - TEMATY 1. Czym jest mowa ciała a czym komunikacja niewerbalna? 2. Co wchodzi
Bardziej szczegółowoROLA TRENERA W SZKOLENIU I WYCHOWANIU MŁODYCH PIŁKARZY ORAZ WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI
ROLA TRENERA W SZKOLENIU I WYCHOWANIU MŁODYCH PIŁKARZY ORAZ WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI Paweł Podgórski Trener EDUKATOR ZZPN E-mail: kontakt@sport-edukacja.pl CEL GŁÓWNY w pracy z najmłodszymi CEL SZKOLENIOWY
Bardziej szczegółowoPlan. Co to jest emocja
PROCESY EMOCJONALNE Co to jest emocja Plan Komponenty procesu emocjonalnego Czynniki wywołujące emocje Formy reakcji emocjonalnych Wpływ emocji na procesy poznawcze i sprawność działania człowieka prawa
Bardziej szczegółowoEmpatia to uświadamianie sobie odczuć, potrzeb i motywów działania
1.1.5 Empatia Empatia to uświadamianie sobie odczuć, potrzeb i motywów działania innych osób. Można przyjąć, że słowo to oznacza szczególnego rodzaju wsłuchiwanie się w to, co mówi drugi człowiek. Osoby
Bardziej szczegółowoKomunikacja niewerbalna
Komunikacja niewerbalna Wierzyć słowom czy gestom? Po czym rozpoznać czy klient kupi produkt? To, co mówimy nie zawsze odpowiada temu, co czujemy i temu, co mamy na myśli. Klient mówi: Właściwie nie jestem
Bardziej szczegółowoAgnieszka Nowakowska
Agnieszka Nowakowska Aby komunikacja byłą naprawdę efektywna nauczyciel musi pamiętać o jej podstawowych cechach i starać się by była: 1/Dwukierunkowa 2/Pozytywna 3/ Otwarta 1/ Komunikacja dwukierunkowa
Bardziej szczegółowoPodstawy komunikacji interpersonalnej. Poznań 2013 Copyright by Danuta Anna Michałowska
Podstawy komunikacji interpersonalnej 1 Podstawy komunikacji interpersonalnej Umiejętności interpersonalne: otwartość i zaufanie Informacje zwrotne kontakt 2 abc 3 Umiejętności interpersonalne zainicjowanie
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do Zapytania ofertowego nr W8/2015
OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA USŁUGA SZKOLENIOWA I.A. Założenia szkoleniowe: Szkolenia będą prowadzone dla 5 grup szkoleniowych 1. GRUPA I Szkolenie z obsługi pacjenta: Komunikacja Pacjent Personel Medyczny
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Sztuka otwartego dialogu, czyli o zdolności asertywnego komunikowania się Monika Korczak psycholog Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 25. września 2017 r. Komunikacja
Bardziej szczegółowoJak rozmawiać o chorobie i śmierci z pacjentami terminalnie chorymi i ich rodzinami szkolenie dla lekarzy i personelu medycznego
Jak rozmawiać o chorobie i śmierci z pacjentami terminalnie chorymi i ich rodzinami szkolenie dla lekarzy i personelu medycznego Cele szkolenia Celem szkolenia jest zapoznanie lekarzy i personelu medycznego
Bardziej szczegółowoPodstawy pomagania. Natura dała nam dwoje oczu, dwoje uszu, ale tylko jeden język po to, abyśmy więcej patrzyli i słuchali, niż mówili.
Podstawy pomagania. Natura dała nam dwoje oczu, dwoje uszu, ale tylko jeden język po to, abyśmy więcej patrzyli i słuchali, niż mówili. (Sokrates) Czym jest pomaganie? Pomaganie jest działaniem, w które
Bardziej szczegółowoCZYNNIKI SPRZYJAJĄCE NAWIĄZYWANIU I PODTRZYMYWANIU POZYTYWNYCH RELACJI WYCHOWAWCY KLASY Z RODZICAMI UCZNIÓW
CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE NAWIĄZYWANIU I PODTRZYMYWANIU POZYTYWNYCH RELACJI WYCHOWAWCY KLASY Z RODZICAMI UCZNIÓW (materiał nr 1) 1. Podmiotowe traktowanie wszystkich rodziców (bezpośredni kontakt z każdym z
Bardziej szczegółowoJak rozmawiać z rodziną po stracie osoby bliskiej? szkolenie dla lekarzy i personelu medycznego
Jak rozmawiać z rodziną po stracie osoby bliskiej? szkolenie dla lekarzy i personelu medycznego Cele szkolenia Celem szkolenia jest przedstawienie lekarzom i personelowi medycznemu technik właściwej komunikacji
Bardziej szczegółowo1.1.4 Zasady skutecznego porozumiewania się
1.1.4 Zasady skutecznego porozumiewania się Treść: to co chcemy przekazać musi być krótko i precyzyjnie określone. Wtedy łatwiej będzie to przedstawić, a dla naszego słuchacza zrozumieć. Zainteresowanie:
Bardziej szczegółowoSztuka prezentacji i wystąpień publicznych jako podstawowa kompetencja w biznesie
Sztuka prezentacji i wystąpień publicznych jako podstawowa kompetencja w biznesie Dr Mariusz Trojanowski Agencja Momentum Worldwide Kiedy potrzebne są umiejętności prezentacji? Wystąpienia publiczne przed
Bardziej szczegółowoJa- inni- Nawiązywanie relacji z otoczeniem
Ja- inni- Nawiązywanie relacji z otoczeniem Irena Krukowska Szopa Fundacja Ekologiczna Zielona Akcja Kurs jest realizowany w ramach projektu pn.: Liderzy Natury ogólnopolska kampania promująca dobre praktyki
Bardziej szczegółowoPewnym krokiem do szkoły, czyli wszystko, co trzeba wiedzieć na temat gotowości szkolnej.
Pewnym krokiem do szkoły, czyli wszystko, co trzeba wiedzieć na temat gotowości szkolnej. Gotowość szkolna- sylwetka dziecka dojrzałego i niedojrzałego do rozpoczęcia nauki w szkole Edukacja szkolna jest
Bardziej szczegółowoJAK RADZIĆ SOBIE Z NASTOLATKIEM W SYTUACJACH KONFLIKTOWYCH?
JAK RADZIĆ SOBIE Z NASTOLATKIEM W SYTUACJACH KONFLIKTOWYCH? Podstawowa zasada radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych:,,nie reaguj, tylko działaj Rodzice rzadko starają się dojść do tego, dlaczego ich
Bardziej szczegółowoKOMUNIKACJA INTERPERSONALNA SZUKAJ POROZUMIENIA Z DZIECKIEM
KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA SZUKAJ POROZUMIENIA Z DZIECKIEM Dlaczego trudno być rodzicami nastolatka? W okresie wczesnej dorosłości następuje: budowanie własnego systemu wartości (uwalnianie się od wpływu
Bardziej szczegółowoScenariusz lekcji 9 1/3
moduł 3 LEKCJA 9 Hejt. Scenki Scenariusz lekcji 9 1/3 Temat Hejt. Scenki Czas 45 minut Niezbędne materiały Animacja Hejt Materiał 9.1: Zasady dobrej komunikacji mowa ciała Materiał 9.2: Opis do scenek
Bardziej szczegółowoMagia komunikacji. - Arkusz ćwiczeń - Mapa nie jest terenem. Magia prostego przekazu
Magia komunikacji - Arkusz ćwiczeń - Mapa nie jest terenem Twoja percepcja rzeczywistości opiera się o uogólnionieniach i zniekształceniach. Oznacza to, że to, jak widzisz rzeczywistość różni się od rzeczywistości,
Bardziej szczegółowoKto to zrobi? Co jest do tego potrzebne?
USTALANIE ZASAD PRACY W ZESPOLE 1. Kto będzie naszym liderem/przewodniczącym zespołu?... 2. Jak podzielimy odpowiedzialność za realizację zadań?... 3. jak będziemy podejmować decyzje?... 4. W jaki sposób
Bardziej szczegółowoPsychologiczne problemy kwalifikacji pacjenta do przeszczepienia nerki.
Zakład Nauczania Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Wydział Nauk o Zdrowiu, WUM Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej, SKDJ Psychologiczne problemy kwalifikacji pacjenta do przeszczepienia nerki.
Bardziej szczegółowoRodzaje percepcji wzrokowej:
1.3.4 Oczy Kontakt wzrokowy Oczy stanowią najważniejszy obszar wizualnej uwagi - w czasie rozmowy uwaga koncentruje się na oczach przez ok. 43% czasu. Zasadnicza funkcja kontaktu wzrokowego jest przekazywanie
Bardziej szczegółowoJak zapobiegać przemocy domowej wobec dzieci i młodzieży.
Jak zapobiegać przemocy domowej wobec dzieci i młodzieży. (Terapia Krótkoterminowa Skoncentrowana na Rozwiązaniu) Kontakt tel.: +48 600779294 e-mail: iwona@gabinetterapeutyczny.eu Iwona Czerwoniuk psychoterapeuta
Bardziej szczegółowoTematyka szkolenia Zakres szkolenia Forma szkolenia
Lp Tematyka szkolenia Zakres szkolenia Forma szkolenia Liczba godzin lekcyjnych szkolenia Liczna dni szkoleniowych Proponowany termin szkolenia 1. Nowoczesne standardy obsługi klienta 1. Profesjonalne
Bardziej szczegółowoKurs online JAK ZOSTAĆ MAMĄ MOCY
Często będę Ci mówić, że to ważna lekcja, ale ta jest naprawdę ważna! Bez niej i kolejnych trzech, czyli całego pierwszego tygodnia nie dasz rady zacząć drugiego. Jeżeli czytałaś wczorajszą lekcję o 4
Bardziej szczegółowoO czym będziemy mówić?
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Człowiek w firmie czyli kto i jak tu rządzi? Sztuka zaprezentowania własnej osoby Anna Śleszyńska-Świderska Uniwersytet w Białymstoku 17 października 2013 r. EKONOMICZNY
Bardziej szczegółowoPlan części drugiej: PARAFRAZOWANIE KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA CZĘŚĆ II BUDOWANIE POZYTYWNYCH RELACJI Z PRACOWNIKIEM
KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA CZĘŚĆ II BUDOWANIE POZYTYWNYCH RELACJI Z PRACOWNIKIEM Workshop dla Kierowników: kształtowanie kompetencji miękkich Plan części drugiej: Parafrazowanie Precyzowanie wypowiedzi
Bardziej szczegółowoKomunikacja w rodzinie jako środek rozwoju kompetencji emocjonalnych i społecznych dzieci
Komunikacja w rodzinie jako środek rozwoju kompetencji emocjonalnych i społecznych dzieci dr Julia Kaleńska-Rodzaj Katedra Psychologii UP Krakowski Ośrodek Doradztwa dla Artystów KODA kalenska@up.krakow.pl
Bardziej szczegółowoEfektywna Komunikacja i rozwiązywanie konfliktów
Efektywna Komunikacja i rozwiązywanie konfliktów Korzyści z udziału w naszym szkoleniu: Głównym celem szkolenia jest poznanie zasad, skutecznych metod i dostarczenie niezbędnych narzędzi do budowania pozytywnych
Bardziej szczegółowoTechniki efektywnej prezentacji i autoprezentacji w biznesie
Techniki efektywnej prezentacji i autoprezentacji w biznesie LondonSAM Polska, Kraków 2014 Opis szkolenia Umiejętność skutecznego komunikowania się jest we współczesnym biznesie sprawą kluczową, a jednym
Bardziej szczegółowoKOMUNIKACJA INTERPERONALNA
SCENARIUSZ LEKCJI WYCHOWAWCZEJ KOMUNIKACJA INTERPERONALNA Opracował: mgr inż. Wojciech Szczepaniak CEL OGÓLNY: SCENARIUSZ LEKCJI WYCHOWAWCZEJ Czas realizacji: 1 x 45min TEMAT LEKCJI: KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA
Bardziej szczegółowoModel autokratyczny Model liberalny Model demokratyczny. Pozytywne i negatywne skutki
Model autokratyczny Model liberalny Model demokratyczny Pozytywne i negatywne skutki Dzieci mają niskie poczucie własnej wartości zachowują się ulegle. Lub przeciwnie buntują się przeciwko wszystkim i
Bardziej szczegółowoTemat: Jak odnosić się do innych? Iwona Lesiak nauczyciel religii i języka polskiego
Iwona Lesiak nauczyciel religii i języka polskiego Konspekt lekcji wychowawczej przeznaczony do realizacji w Szkole Podstawowej nr 5 z Oddziałami Integracyjnymi im. Powstańców Śląskich w Wieluniu, w klasie
Bardziej szczegółowoOtwarcie się na pacjenta kluczem do sukcesu Znaczenie pielęgniarki w zespole terapeutycznym
Ewa Szymaoska-Świątnicka Specjalista psychologii klinicznej Otwarcie się na pacjenta kluczem do sukcesu Znaczenie pielęgniarki w zespole terapeutycznym Sposób postępowania z pacjentem zależy tylko od wrażliwości
Bardziej szczegółowoCo to jest asertywność
ASERTYWNOŚĆ Co to jest asertywność To umiejętność, dzięki której ludzie otwarcie wyrażają swoje myśli, preferencje, uczucia, przekonania, poglądy, wartości, bez odczuwania wewnętrznego dyskomfortu i nie
Bardziej szczegółowoNASTOLETNIA DEPRESJA PORADNIK
NASTOLETNIA DEPRESJA PORADNIK Upadłam Nie mogę Nie umiem Wstać Sama po ziemi stąpam w snach Sama, samiutka próbuję wstać. Nie umiem Chcę się odezwać Nie wiem do kogo Sama tu jestem, nie ma nikogo Wyciągam
Bardziej szczegółowoKomunikacja interpersonalna
Komunikacja interpersonalna Prowadzenie: Katarzyna Murawska Konrad Pluciński Zasady Mówimy sobie po imieniu Słuchamy siebie nawzajem Nie krytykujemy, nie oceniamy Tu i teraz Dyskrecja Punktualność Na zajęciach
Bardziej szczegółowoDzięki ćwiczeniom z panią Suzuki w szkole Hagukumi oraz z moją mamą nauczyłem się komunikować za pomocą pisma. Teraz umiem nawet pisać na komputerze.
Przedmowa Kiedy byłem mały, nawet nie wiedziałem, że jestem dzieckiem specjalnej troski. Jak się o tym dowiedziałem? Ludzie powiedzieli mi, że jestem inny niż wszyscy i że to jest problem. To była prawda.
Bardziej szczegółowoJak pomóc dziecku w okresie adaptacji w klasie I?
Jak pomóc dziecku w okresie adaptacji w klasie I? Magdalena Czub Zespół Wczesnej Edukacji Instytut Badań Edukacyjnych w Warszawie Uczelnie dla szkół Adaptacja w szkole Nauczyciel Dziecko Rodzic Rozpoznanie
Bardziej szczegółowoSkuteczna komunikacja rodzica z nastoletnim dzieckiem. na podstawie poradnika Kevina Steede pt. 10 błędów popełnianych przez dobrych rodziców
Skuteczna komunikacja rodzica z nastoletnim dzieckiem na podstawie poradnika Kevina Steede pt. 10 błędów popełnianych przez dobrych rodziców Pułapki porozumiewania się Dobra komunikacja ze swoim dzieckiem
Bardziej szczegółowoProfesjonalna Obsługa Trudnego Klienta
Profesjonalna Obsługa Trudnego Klienta Korzyści z udziału w naszym szkoleniu: Poznanie skutecznych metod prowadzenia i kierowania efektywną rozmową, umiejętność budowania pozytywnego wizerunku, nastawienia
Bardziej szczegółowoPsychologiczne aspekty mediacji
Psychologiczne aspekty mediacji dr Magdalena Błażek Rodzinny Ośrodek Diagnostyczno-Konsultacyjny przy Sądzie Okręgowym w Gdańsku Uniwersytet Gdański GDAŃSK, 10 grudnia 2015 R Mediacja rówieśnicza* Cztery
Bardziej szczegółowoKilka uwag o zasadach pracy z dzieckiem dotkniętym niepełnosprawnością narządu słuchu
Pedagog w kontakcie z dzieckiem niesłyszącym Kilka uwag o zasadach pracy z dzieckiem dotkniętym niepełnosprawnością narządu słuchu Jestem pedagogiem specjalnym, surdopedagogiem. Moimi podopiecznymi oprócz
Bardziej szczegółowoINTELIGENCJA EMOCJONALNA
INTELIGENCJA EMOCJONALNA JAKO KLUCZOWA KOMPETENCJA WSPÓŁCZESNEGO DYREKTORA Wiesława Krysa Nauczyciel dyplomowany Coach Trener w edukacji Lilianna Kupaj Coach Master Trainer ICI, Trener Transforming Comunication
Bardziej szczegółowoNogi i stopy. Rysunek. Wymowa nóg Źródło: Collins A., Język ciała gestów i zachowań, Klub dla Ciebie, Warszawa 2003, s
1.3.6 Nogi i stopy Nogi i stopy powinny spoczywać swobodnie, w żadnym wypadku nie skrzyżowane i cofnięte, co w zestawieniu ze skrzyżowanymi, podniesionymi ramionami oznacza nieufność, rezerwę, lęk lub
Bardziej szczegółowoProgram autorski Poznaję uczucia
Dziecko chce być dobre, Jeśli nie umie naucz, Jeśli nie wie wytłumacz, Jeśli nie może pomóż. Janusz Korczak Program autorski Poznaję uczucia 1 Anna Major Program Poznaję uczucia jest skierowany do dzieci
Bardziej szczegółowoJesper Juul. Zamiast wychowania O sile relacji z dzieckiem
Jesper Juul Zamiast wychowania O sile relacji z dzieckiem Dzieci od najmłodszych lat należy wciągać w proces zastanawiania się nad różnymi decyzjami i zadawania sobie pytań w rodzaju: Czego chcę? Na co
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Wspieranie miękkich kompetencji dziecka Mgr Beata Skowrońska Uniwersytet w Białymstoku 2 października 2014 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Talent autoprezentacji Sztuka zaprezentowania własnej osoby Dr Leszek Gracz Uniwersytet Szczeciński 16 października 2014 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Bunt nastolatka
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Bunt nastolatka Magdalena Łabuś Akademia Ekonomiczna w Katowicach 22 marca 2010 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL Jak przetrwać trudny
Bardziej szczegółowoASERTYWNOŚĆ AGRESJA ULEGŁOŚĆ
ASERTYWNOŚĆ AGRESJA ULEGŁOŚĆ Projekt,,Mój rozwój naszą przyszłością gmina Szepietowo współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1 CEL LEKCJI: przypomnienie pojęcia
Bardziej szczegółowo(imię i nazwisko nauczyciela) (przedmiot) (numer programu)
Iwona Jończyk (imię i nazwisko nauczyciela) Wybrane zagadnienia z psychologii społecznej (przedmiot) 2407MR i GŻ 1997.08.18 (numer programu) Klasa IV TŻa, IV TŻb Lp. Cele kształcenia i wychowania Treści
Bardziej szczegółowoROZMOWA DYSCYPLINUJĄCA. Rozmowa dyscyplinująca. Rozmowa dyscyplinująca etapy.
ROZMOWA DYSCYPLINUJĄCA. Workshop dla Kierowników: kształtowanie kompetencji miękkich Rozmowa dyscyplinująca. Rozmowa pomiędzy menedżerem, a pracownikiem, której celem jest rozwiązanie istniejącej pomiędzy
Bardziej szczegółowoSkłada się on z czterech elementów:
Asertywność umiejętność powiedzenia nie, odmowy lub obrony własnych postaw, granic, psychologicznych w taki sposób, aby z jednej strony nie odczuwać wyrzutów sumienia, że sie powidzialo nie, kiedy ktoś
Bardziej szczegółowoKwestionariusz stylu komunikacji
Kwestionariusz stylu komunikacji Z każdego stwierdzenia wybierz jedno, które uważasz, że lepiej pasuje do twojej osobowości i zaznacz jego numer. Stwierdzenia w parach nie są przeciwstawne, przy wyborze
Bardziej szczegółowoOsoba, która Ci przekazała tego ebooka, lubi Cię i chce, abyś poświęcał wiele uwagi swojemu rozwojowi osobistemu.
Osoba, która Ci przekazała tego ebooka, lubi Cię i chce, abyś poświęcał wiele uwagi swojemu rozwojowi osobistemu. Zależy jej na Twoim sukcesie, w każdej sferze życia. Im więcej szczęśliwych ludzi na świecie,
Bardziej szczegółowoDostrzegalne zmiany u pacjenta na tym etapie terapii winny manifestować się tym, że pacjent :
CARE BROK sp. z o.o Szkoła Specjalistów Psychoterapii Uzależnień i Instruktorów Terapii Uzależnień O7-306 Brok ul. Warszawska 25 tel.: 793 607 437 lub 603 801 442 mail.: care@brok.edu.pl www.brok.edu.pl
Bardziej szczegółowoZarządzanie emocjami
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Zarządzanie emocjami Beata Skowrońska Uniwersytet w Białymstoku 9 grudnia 2010 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL Co to jest inteligencja
Bardziej szczegółowoSPOSÓB REALIZACJI METODY
HASŁO PROGRAMOWE Wprowadzenie do tematu interpersonalnej Zdefiniowanie najważniejszych pojęć Komunikacja niewerbalna 3 godziny TREŚCI KSZTAŁCENIA ZAGADNIENIA I PROBLEMY Co to jest komunikacja interpersonalna
Bardziej szczegółowoDoświadczenia zespołu terapeutycznego w edukacji diabetologicznej. Fakty i mity polskiej edukacji
Doświadczenia zespołu terapeutycznego w edukacji diabetologicznej. Fakty i mity polskiej edukacji Zespół Kliniki Endokrynologii i Diabetologii IP - CZD Elżbieta Piontek, Alicja Szewczyk, Grażyna Korzeniewska,
Bardziej szczegółowoTrudne emocje dziecka
Trudne emocje dziecka 1. Akceptowanie emocji Zajmując się tematem emocji warto pamiętać, że ich występowanie jest naturalnym zjawiskiem w życiu każdego człowieka. Szczególnie w rozmowach z dziećmi należy
Bardziej szczegółowoEmpatyczna układanka
T Spotkanie 9 Empatyczna układanka Projekt finansowany ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach Narodowego Programu Zdrowia Realizator projektu: fundacja e d u k a c j i p o z y t y w n e j
Bardziej szczegółowoScenariusz lekcji 12 1/3
moduł 4 LEKCJA 12 Bójki na niby. Scenki Scenariusz lekcji 12 1/3 Temat Bójki na niby. Scenki Czas 45 minut Niezbędne materiały Animacja Bójki na niby Materiał 12.1: Zasady dobrej komunikacji FUKO Materiał
Bardziej szczegółowoRELACJA I KOMUNIKACJA Z PACJENTEM SPECYFICZNYM LĘK DENTYSTYCZNY U DZIECI. Źródła i sposoby redukcji lęku w gabinecie stomatologicznym
RELACJA I KOMUNIKACJA Z PACJENTEM SPECYFICZNYM LĘK DENTYSTYCZNY U DZIECI Źródła i sposoby redukcji lęku w gabinecie stomatologicznym Lęk dentystyczny u dzieci - podłoże Funkcja lęku to określenie obszarów
Bardziej szczegółowoKomunikacja w zespole
Komunikacja w zespole Praca asysty stomatologicznej polega głównie na pomocy.umiejętność komunikowania się i porozumiewania jest niezwykle istotna zwłaszcza gdy celem jest: -rozwój wzajemnego zaufania
Bardziej szczegółowowerbalna i niewerbalna Komunikacja dr hab. inż. arch. Zbigniew Bromberek, prof. nadzw. PP informacja w założeniu ma adresta
Komunikacja werbalna i niewerbalna dr hab. inż. arch. Zbigniew Bromberek, prof. nadzw. PP Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechnika Poznańska zbigniew.bromberek@put.poznan.pl Komunikacji
Bardziej szczegółowoakceptuję siebie, choć widzę też własne akceptuję innych, choć widzę ich wady jestem tak samo ważny jak inni ludzie Copyright by Danuta Anna
akceptuję siebie, choć widzę też własne wady akceptuję innych, choć widzę ich wady jestem tak samo ważny jak inni ludzie 1 1. Uległy (wycofany): Druga osoba jest ważniejsza niż ja 2. Agresywny (intruzywny):
Bardziej szczegółowoKażdego dnia mów dziecku, że może, że potrafi, że jest dobre (Janusz Korczak) Krystyna Wojtera krystynawojtera@wp.pl
Każdego dnia mów dziecku, że może, że potrafi, że jest dobre (Janusz Korczak) Krystyna Wojtera krystynawojtera@wp.pl Program szkolenia Prawa i obowiązki rodziców w świetle obowiązujących przepisów Sposoby
Bardziej szczegółowoAKTYWNA SPRZEDAŻ. Jak fachowo i skutecznie sprzedawać produkty i usługi?
AKTYWNA SPRZEDAŻ Jak fachowo i skutecznie sprzedawać produkty i usługi? Potrzebna jest odpowiednia baza, polegająca na odpowiednim nastawieniu sprzedawcy do swojego zawodu, oraz nabyciu i skorygowaniu
Bardziej szczegółowoTrudne rozmowy z rodziną o stanie pacjenta z podejrzeniem śmierci pnia mózgu
Trudne rozmowy z rodziną o stanie pacjenta z podejrzeniem śmierci pnia mózgu Na sposobie rozmowy o krytycznym, nie rokującym żadnej poprawy stanie pacjenta z jego rodziną odciska swoje piętno nasz osobisty
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Talent autoprezentacji Sztuka zaprezentowania własnej osoby Katarzyna Lipska Wyższa Szkoła Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach 26
Bardziej szczegółowoKomunikacja interpersonalna w zespole
Komunikacja interpersonalna w zespole Partnerzy LOB Sylwia Sobiesiak TRAINING TREE Komunikacja łac. CommunicaLo = łączność, wymiana, rozmowa Jak rozmawiać? NADAWCA intencja kodowanie wiadomość przekaz
Bardziej szczegółowoKomunikacja z chorym. Raport. Październik 2012
Komunikacja z chorym Raport Październik 2012 Informacje o badaniu 2 Inicjator badania Partnerzy Metoda Próba Czas badania Cel badania Fundacja Hospicyjna (www.fundacjahospicyjna.pl) PBS sp. z o.o. (www.pbs.pl)
Bardziej szczegółowoBycie asertywnym łączy się z przekazaniem komunikatu, że nie pozwolimy sobą manipulować, naruszyć własnych granic.
Asertywność takie działanie, które umożliwia człowiekowi działanie w jego własnym interesie, obronę swoich praw, bez odczuwania lęku, to także wyrażanie swoich myśli, uczuć, pragnień w sposób, który nie
Bardziej szczegółowoWpływ postawy nauczyciela na zaangażowanie i postawę uczniów szczególnie uzdolnionych humanistycznie, artystycznie
Wpływ postawy nauczyciela na zaangażowanie i postawę uczniów szczególnie Projekt współfinansowany z Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Plan spotkania: Praktyka przeplatana refleksją
Bardziej szczegółowopozycja i ruchy ciała
1.3.2 Pozycje pozycja i ruchy ciała - zwróć się twarzą i stopami w stronę rozmówcy. Wskazana jest swoboda, naturalność. Nie kul się (co oznacza lęk), nie stój nad kimś jak kat nad dobra duszą (agresja).
Bardziej szczegółowoŻYWIOŁ POWIETRZA - ĆWICZENIA
Strona1 ŻYWIOŁ POWIETRZA - ĆWICZENIA Cz. III Aby uzyskać namacalny efekt oddziaływania energii Żywiołu Powietrza w Twoim życiu - jednocześnie korzystaj i z przygotowanych tu ćwiczeń i z opisu procesów
Bardziej szczegółowo