Urszula Pietrzak Joanna Wojtkowiak Ludwik Łyczakowski Aleksander Wroński Grzegorz Uram Tomasz Zakrzewski

Transkrypt

1 PRZEDMIOT NAZWA PROGRAMU WYCHOWANIE FIZYCZNE Program nauczania wychowania fizycznego dla klas I III w gimnazjum NAUCZYCIELE REALIZUJĄCY PROGRAM: Elżbieta Czerwińska Urszula Pietrzak Joanna Wojtkowiak Ludwik Łyczakowski Aleksander Wroński Grzegorz Uram Tomasz Zakrzewski

2 I. CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA FIZYCZNEGO 1. Wszechstronny rozwój fizyczny 2. Przekazanie podstawowych wiadomości i umiejętności umożliwiających samokontrolę, samoocenę i samodzielne podejmowanie działań służących udoskonaleniu wszystkich funkcji organizmu. 3. Kształtowanie pozytywnej postawy wobec aktywności ruchowej w celu: - permanentnego i świadomego udziału e różnych formach aktywności sportowo rekreacyjnej w czasie nauki szkolnej i po jej zakończeniu, - wyrobienie nawyku dążenia do samodoskonalenia się w zakresie sprawności fizycznej i umiejętności ruchowych. 4. Wdrożenie do zachowań prozdrowotnych przez: - wyrobienie potrzeby uczestnictwa w różnych przejawach aktywności ruchowej; postrzeganej jako środek zapobiegający powstawaniu chorób cywilizacyjnych, - współtworzenie modelu organizowania i spędzania czasu wolnego, - uświadomienie konieczności troski o zdrowie swoje i innych, - kształtowanie odporności psychicznej ułatwiającej sprawne funkcjonowanie w rodzinie i społeczeństwie. - utrwalenie nawyku racjonalnego odżywiania, - zapobieganie powstawaniu uzależnień od tytoniu, alkoholu, narkotyków, oraz wskazanie sposobów zwalczania uzależnień już istniejących. 5. Kształtowanie sprawności morfo funkcjonalnej i kondycyjno koordynacyjnej oraz dostarczenie uczniom wiadomości i umiejętności umożliwiających samokontrolę, samoocenę i samodzielne podejmowanie działań w tym zakresie. 6. Wyposażenie ucznia w zasób umiejętności ruchowych przydatnych w aktywności zdrowotnej, rekreacyjnej i sportowej. 7. Wyposażenie uczniów w podstawowy zasób wiadomości i umiejętności z zakresu szkolenia sanitarnego.

3 II. TREŚCI ZGODNE Z TREŚCIAMI NAUCZANIA ZAWARTYMI W PODSTAWIE PROGRAMOWEJ TREŚCI NAUCZANIA TREŚCI NAUCZANIA WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE KLASA UWAGI Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ 1. Diagnoza sprawności i aktywności Z PROGRAMU NAUCZANIA 1. Diagnoza sprawności i aktywności fizycznej oraz fizycznej oraz rozwoju fizycznego. rozwoju fizycznego. Uczeń: 1) wykonuje wybrany przez siebie zestaw Uczeń wykonuje: - ćwiczenia wzmacniające poszczególne grupy I, II, III prób do oceny wytrzymałości, mięśniowe, siły i gibkości; - ćwiczenia w zwisie, - ćwiczenia na siłowni, - wykonywanie ruchu w dłuższym czasie, - gry zespołowe, - gry sportowe, - naśladowanie ruchów partnera, - szybkie reagowanie na sygnały dźwiękowe i wzrokowe, - manipulowanie przyborami, - przerzut bokiem, stanie na rękach. Uczeń zna: 2) ocenia poziom własnej aktywności - proste metody pomiaru i oceny zdolności fizycznej; motorycznych,

4 3) wyjaśnia, jakie zmiany zachodzą w budowie ciała i sprawności fizycznej w okresie dojrzewania płciowego; - sposoby podnoszenia poziomu sprawności fizycznej, - ocenia poziom własnej aktywności fizycznej. - wady postawy, przyczyny powstawania, sposoby zapobiegania, - wyjaśnia, jakie zmiany zachodzą w budowie ciała i sprawności fizycznej w okresie dojrzewania płciowego; 4) wymienia przyczyny i skutki otyłości oraz nieuzasadnionego odchudzania się i używania sterydów w celu zwiększenia masy mięśni. 2. Trening zdrowotny. - zasady higieny osobistej i żywienia, - zna ćwiczenia redukujące nadmiar tkanki tłuszczowej, - zgubny wpływ używek na rosnący organizm, - wymienia przyczyny i skutki otyłości oraz nieuzasadnionego odchudzania się i używania sterydów w celu zwiększenia masy mięśni. 2. Trening zdrowotny. Uczeń: 1) omawia zmiany zachodzące w organizmie w czasie wysiłku fizycznego; Uczeń zna: - wpływ aktywności ruchowej na zdrowie człowieka, - wpływ aktywności ruchowej na dojrzewający organizm, - omawia zmiany zachodzące w organizmie w czasie wysiłku fizycznego; I, II, III 2) wskazuje korzyści z aktywności - kultura uczestnictwa w różnych formach aktywności

5 fizycznej w terenie; 3) omawia korzyści dla zdrowia z podejmowania różnych form aktywności fizycznej w kolejnych okresach życia człowieka; rekreacyjno sportowej, - wskazuje korzyści z aktywności fizycznej w terenie. - wpływ aktywności ruchowej na dojrzewający organizm, - omawia korzyści dla zdrowia z podejmowania różnych form aktywności fizycznej w ko lejnych okresach życia człowieka. II, III 4) przeprowadza rozgrzewkę; Uczeń wykonuje: - opracowuje i przeprowadza rozgrzewkę, - dobór ćwiczeń relaksacyjnych przeciwdziałających zmęczeniu. III 5) opracowuje i demonstruje zestaw ćwiczeń kształtujących wybrane zdolności motoryczne, w tym wzmacniające mięśnie brzucha, grzbietu oraz kończyn górnych i dolnych, rozwijające gibkość, zwiększające wytrzymałość, a także ułatwiające utrzymywanie prawidłowej postawy ciała; - samodzielny dobór form ruchu, natężenia wysiłku do kształtowania różnych przejawów sprawności w zależności od indywidualnych potrzeb, - wykonanie ćwiczeń ruchowych według własnych pomysłów, samodzielne budowanie torów przeszkód, - opracowuje i demonstruje zestaw ćwiczeń kształtujących wybrane zdolności motoryczne, w tym wzmacniające mięśnie brzucha, grzbietu oraz kończyn górnych i dolnych, rozwijające gibkość, zwiększające wytrzymałość, a także ułatwiające utrzymywanie prawidłowej postawy ciała;

6 6) opracowuje rozkład dnia, uwzględniając proporcje między pracą a wypoczynkiem, wysiłkiem umysłowym a fizycznym; Uczeń zna: - stosuje wypoczynek czynny lub bierny, w zależności od rodzaju zmęczenia, - higiena pracy i wypoczynku, - sposoby relaksacji, - opracowuje rozkład dnia, uwzględniając proporcje między pracą a wypoczynkiem, wysiłkiem umysłowym a fizycznym. 7) planuje i wykonuje prosty układ gimnastyczny; Uczeń wykonuje: - ćwiczenia z użyciem przyrządów( np. ławeczki, drabinki), - skoki gimnastyczne, przez skrzynię i kozła, - ćwiczenia równoważne i wolne na przyrządach, - ćwiczenia zwinnościowo akrobatyczne, piramidy dwójkowe, - planuje i wykonuje prosty układ gimnastyczny. 8) wybiera i pokonuje trasę crossu. - wybiera i pokonuje trasę crossu. 3. Sporty całego życia i wypoczynek. 3. Sporty całego życia i wypoczynek.

7 Uczeń: 1) stosuje w grze: odbicie piłki oburącz sposobem dolnym, zagrywkę, forhend i bekhend, zwody; Uczeń wykonuje: - podstawowe elementy techniczne w grach zespołowych: siatkówce, koszykówce, piłce ręcznej i nożnej, - stosuje w grze: odbicie piłki oburącz sposobem dolnym, zagrywkę, forhend i bekhend, zwody, I, II, III 2) ustawia się prawidłowo na boisku w ataku i obronie; - wykonuje prawidłowo podstawowe elementy taktyki gier zespołowych, - ustawia się prawidłowo na boisku w ataku i obronie. 3) wymienia miejsca, obiekty i urządzenia w najbliższej okolicy, które można wykorzystać do aktywności fizycznej. 4. Bezpieczna aktywność fizyczna i higiena osobista. Uczeń: 1) wymienia najczęstsze przyczyny oraz okoliczności wypadków i urazów - bezpieczeństwo w czasie różnych form aktywności ruchowej poza szkołą, - wymienia miejsca, obiekty i urządzenia w najbliższej okolicy, które można wykorzystać do aktywności fizycznej. 4. Bezpieczna aktywność fizyczna i higiena osobista. Uczeń zna: - wymienia najczęstsze przyczyny oraz okoliczności wypadków i urazów w czasie zajęć ruchowych, omawia I, II, III

8 w czasie zajęć ruchowych, omawia sposoby zapobiegania im; sposoby zapobiegania im, - właściwe zachowanie się w sytuacjach zagrażających zdrowiu, 2) wskazuje zagrożenia związane z uprawianiem niektórych dyscyplin sportu; - wskazuje zagrożenia związane z uprawianiem niektórych dyscyplin sportu; 3) demonstruje ergonomiczne podnoszenie i przenoszenie przedmiotów o różnej wielkości i różnym ciężarze; - demonstruje ergonomiczne podnoszenie i przenoszenie przedmiotów o różnej wielkości i różnym ciężarze; 4) wyjaśnia wymogi higieny wynikające ze zmian zachodzących w organizmie w okresie dojrzewania. 5. Sport. - wyjaśnia wymogi higieny wynikające ze zmian zachodzących w organizmie w okresie dojrzewania. - wpływ aktywności ruchowej na dojrzewający organizm. 5. Sport. Uczeń: 1) planuje szkolne rozgrywki sportowe według systemu pucharowego i każdy z każdym ; Uczeń wykonuje: - planuje szkolne rozgrywki sportowe według systemu pucharowego i każdy z każdym ; II, III

9 2) pełni rolę organizatora, zawodnika, sędziego i kibica w ramach szkolnych zawodów sportowych; - pełni rolę organizatora, zawodnika, sędziego i kibica w ramach szkolnych zawodów sportowych, - sędziuje wybrane gry sportowe i rekreacyjne, - właściwe kibicowanie. 3) wyjaśnia, co symbolizują flaga i znicz olimpijski; - wyjaśnia, co symbolizują flaga i znicz olimpijski; I 4) stosuje zasady czystej gry : niewykorzystywanie przewagi losowej, umiejętność właściwego zachowania się w sytuacji zwycięstwa i porażki. - stosuje zasady czystej gry : niewykorzystywanie przewagi losowej, umiejętność właściwego zachowania się w sytuacji zwycięstwa i porażki. - zasady współzawodnictwa indywidualnego i zespołowego, I, II, III 6. Edukacja zdrowotna. 6. Edukacja zdrowotna. Uczeń: 1) wyjaśnia, czym jest zdrowie; wymienia czynniki, które wpływają pozytywnie i negatywnie na zdrowie i samopoczucie, oraz wskazuje te, na które może mieć wpływ; Uczeń zna: - obserwuje zmiany w funkcjonowaniu układu oddechowego i krążenia pod wpływem wysiłku fizycznego, - wyjaśnia, czym jest zdrowie; wymienia czynniki, które wpływają pozytywnie i negatywnie na zdrowie i samopoczucie, oraz wskazuje te, na które może mieć I, II, III

10 wpływ; 2) wymienia zachowania sprzyjające i zagrażające zdrowiu oraz wyjaśnia, na czym polega i od czego zależy dokonywanie wyborów korzystnych dla zdrowia; - właściwe zachowanie się w sytuacjach zagrażających zdrowiu, - wymienia zachowania sprzyjające i zagrażające zdrowiu oraz wyjaśnia, na czym polega i od czego zależy dokonywanie wyborów korzystnych dla zdrowia; 3) identyfikuje swoje mocne strony, planuje sposoby ich rozwoju oraz ma świadomość słabych stron, nad którymi należy pracować; - identyfikuje swoje mocne strony, planuje sposoby ich rozwoju oraz ma świadomość słabych stron, nad którymi należy pracować; II, III 4) omawia konstruktywne sposoby radzenia sobie z negatywnymi emocjami; - dobór ćwiczeń relaksacyjnych przeciwdziałających zmęczeniu, - omawia konstruktywne sposoby radzenia sobie z negatywnymi emocjami; 5) omawia sposoby redukowania nadmiernego stresu i radzenia sobie z nim w sposób konstruktywny; - omawia sposoby redukowania nadmiernego stresu i radzenia sobie z nim w sposób konstruktywny; I, II, III 6) omawia znaczenie dla zdrowia dobrych - omawia znaczenie dla zdrowia dobrych relacji z innymi

11 relacji z innymi ludźmi, w tym z rodzicami oraz rówieśnikami tej samej i odmiennej płci; ludźmi, w tym z rodzicami oraz rówieśnikami tej samej i odmiennej płci; 7) wyjaśnia, w jaki sposób może dawać i otrzymywać różnego rodzaju wsparcie społeczne; - wyjaśnia, w jaki sposób może dawać i otrzymywać różnego rodzaju wsparcie społeczne; II, III 8) wyjaśnia, co oznacza zachowanie asertywne, i podaje jego przykłady; - wyjaśnia, co oznacza zachowanie asertywne, i podaje jego przykłady; 9) omawia szkody zdrowotne i społeczne związane z paleniem tytoniu, nadużywaniem alkoholu i używaniem innych substancji psychoaktywnych; wyjaśnia, dlaczego i w jaki sposób należy opierać się presji oraz namowom do używania substancji psychoaktywnych i innych zachowań ryzykownych. - omawia szkody zdrowotne i społeczne związane z paleniem tytoniu, nadużywaniem alkoholu i używaniem innych substancji psychoaktywnych, - zapobieganie chorobom i uzależnieniom, - wyjaśnia, dlaczego i w jaki sposób należy opierać się presji oraz namowom do używania substancji psychoaktywnych i innych zachowań ryzykownych

12 III. SPOSOBY OSIĄGANIA CELÓW KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA 1. Procedury osiągania celów określają sposoby realizacji treści: - podmiotowe traktowanie ucznia, zwiększenie jego odpowiedzialności za przebieg procesu kształcenia, - twórcze metody realizacji zadań ruchowych, współdziałanie z uczniem podczas wykonywania poznanych form ruchu, - aktywny udział wszystkich uczniów bez względu na poziom sprawności, - dostosowanie zadań, metod i form pracy do indywidualnych możliwości. 2. Treści zawarte w programie mogą być modyfikowane przez nauczycieli wychowania fizycznego, którzy w planowaniu swojej pracy powinni brać pod uwagę zarówno potrzeby obiektywne (rozwojowe), jak i subiektywne (zainteresowania) uczniów. 3. Plany realizacji programów powinny być efektem diagnozy osobniczej i grupowej, zawierać sugestie rodziców, lekarza i nauczycieli innych przedmiotów, dostosowane do warunków realizacji zajęć, posiadanego sprzętu, bazy sportowo rekreacyjnej. 4. Metody realizacji treści muszą być adekwatne do cech rozwojowych uczniów danego poziomu edukacyjnego, do wieku, płci, poziomu rozwoju motorycznego, fizycznego, intelektualnego i psychicznego.

13 IV. OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW Ponieważ w edukacji fizycznej występują dwa procesy: kształcenie fizyczne, a w nim kształtowanie ciała (umiejętności i sprawności) i kształcenie na temat ciała (wiedza), oraz wychowanie fizyczne (wartości, postawy, przekonania), założone w programie osiągnięcia uczniów dla kolejnych szczegółowych celów edukacyjnych określają, jakie umiejętności, wiadomości i postawy powinien zdobyć uczeń po realizacji określonego etapu nauczania. Uczeń po zakończeniu III etapu edukacyjnego osiąga: - wiedzę, co robić, aby zdrowie utrzymać, doskonalić i zapobiegać jego utracie, - zna dokonywania samooceny rozwoju fizycznego oraz wiedzieć, w jaki sposób wyrównać braki w obrębie zdolności motorycznych, - opanowuje jedną z technik relaksacji, - wykazuje się samodzielnością w zakresie organizacji i przeprowadzania zajęć ruchowych w czasie wolnym od nauki szkolnej, - umie zapobiegać urazom powstającym w wyniku podejmowania aktywności ruchowej, - opanowuje umiejętności udzielania pierwszej pomocy w sytuacjach objętych programem, - udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w sytuacjach zagrożenia, - ocenia wydarzenia zagrażające życiu i właściwe zachowanie się oraz działanie w takich sytuacjach

14 V. KRYTERIA OCENY I METODY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW Ocena nie powinna prowadzić do porównywania uczniów, ale umożliwiać im samorealizację poprzez poznanie własnych możliwości i własnej osobowości. Głównym zadaniem oceniania powinna być mobilizacja do podjęcia wysiłku oraz informacja o poziomie własnej sprawności i osiąganych postępach. W ocenie z wychowania fizycznego należy uwzględnić cztery aspekty: - stosunek do własnej aktywności fizycznej, wysiłek wkładany przez ucznia w wywiązywaniu się z zadań chęci, - osiągnięte zmiany w stosunku do diagnozy wstępnej, zgodnie z posiadanymi umiejętnościami i predyspozycjami każdego ucznia postęp, - stosunek do partnera ćwiczeń, przeciwnika, sędziego, przedmiotu, nauczyciela postawę, - wynik uzyskiwany w sportach wymiernych (z uwzględnieniem możliwości uczniów), a także dokładność wykonania ćwiczenia rezultat. WYMAGANIA PRIORYTETOWE 1. Nauczyciel na początku roku szkolnego informuje uczniów i rodziców o wymaganiach edukacyjnych i sposobach sprawdzania wiedzy i umiejętności. 2. Nauczyciel na podstawie pisemnej opinii poradni psychologicznej lub opinii lekarza powinien obniżyć wymagania edukacyjne w stosunku do ucznia, który ma stwierdzone trudności, deficyty rozwojowe uniemożliwiające sprostaniu wymaganiom wynikającym z programu nauczania. 3. W uzasadnionych wypadkach uczeń może być zwolniony z zajęć wychowania fizycznego. 4. Decyzję o zwolnieniu z zajęć podejmuje dyrektor szkoły na podstawie opinii wydanej przez lekarza lub poradnię specjalistyczną. 5. W przypadku zwolnienia ucznia z zajęć w dokumentacji zamiast oceny klasyfikacyjnej wpisuje się zwolniony.

15 6. Ustalając ocenę z wychowania fizycznego należy w szczególności brać pod uwagę wysiłek wkładany w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki zajęć. KRYTERIA OCENY UCZNIA Z WYCHOWANIA FIZYCZNEGO Ocenianie ma na celu: 1. Poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć i postępach w tym zakresie. 2. Pomoc uczniowi w samodzielnym rozwoju poprzez poznanie własnej sprawności i umiejętności. 3. Motywowanie do dalszej pracy, wysiłku, samodoskonalenia się. 4. Dostarczanie rodzicom i nauczycielom szczegółowej informacji o postępach, trudnościach, specjalnych uzdolnieniach ucznia. 5. Umożliwienie nauczycielowi kontroli rozwoju fizycznego ucznia doskonalenie metod i organizacji pracy dydaktyczno - wychowawczej. Ocenianie powinno być: - rzetelne - trafne - jasne i zrozumiałe - jawne - obiektywne UWAGI DO KRYTERIÓW OCEN Z WYCHOWANIA FIZYCZNEGO 1. Należy zachęcać uczniów do oceny swoich zadań, a więc samokontroli i kontroli wzajemnej.

16 2. W celu wywołania wzmacniania pozytywnej motywacji uczniów do aktywności ruchowej należy eksponować ich sukcesy. 3. Nieudana próba zaliczenia określonej formy aktywności ruchowej przez ucznia nie może być przedmiotem krytycznych uwag. 4. Nagradzać należy nie tylko oceną bardzo dobrą lub dobrą za wynik, ale także za postępy w usprawnianiu oraz za inwencję twórczą. 5. Należy dążyć aby czynności kontroli i oceny przejmował uczeń. 6. Uczniom należy stawiać konkretne wymagania. 7. W ocenianiu należy uwzględnić możliwości fizyczne ucznia. SKALA OCEN 1 - niedostateczny 2 - dopuszczający 3 - dostateczny 4 - dobry 5 - bardzo dobry 6 - celujący Ocena celująca Uczeń spełnia wszystkie wymagania na ocenę bdb. 2. Bardzo aktywnie uczestniczy w życiu sportowym szkoły, w działalności związanej z kulturą fizyczną. 3. W zawodach powiatowych, wojewódzkich itd. zajmuje punktowane miejsca - trzy razy w ciągu roku szkolnego. 4. Uczeń w próbach sprawnościowych jest lepszy niż obowiązująca go grupa wiekowa. Ocena bardzo dobra Postawa, zaangażowanie i stosunek ucznia do wychowania fizycznego nie budzą najmniejszych zastrzeżeń. 2. Bierze udział w zajęciach i zawodach sportowych.

17 3. Uczeń systematycznie doskonali swoją sprawność motoryczną, wykazuje postępy w osobistym usprawnianiu. 4. Uczeń opanował materiał podstawy programowej. Ocena dobra Postawa ucznia i stosunek do lekcji nie budzi większych zastrzeżeń. 2. Nie bierze udziału w zajęciach sportowych pozalekcyjnych. 3. Uczeń wykazuje postępy w osobistym usprawnianiu. 4. Uczeń w większym stopniu opanował materiał podstawy programowej. Ocena dostateczna Uczeń opanował materiał podstawy programowej na przeciętnym poziomie ze znacznymi lukami. 2. Wykazuje małe postępy w usprawnianiu. 3. Ćwiczenia wykonuje niechętnie, nie jest pilny, ma niechętny stosunek do kultury fizycznej. 4. Wyniki prób sprawnościowych są gorsze niż poprzednie. Ocena dopuszczająca Uczeń nie opanował w stopniu dostatecznym podstawy programowe i ma duże luki. 2. Ćwiczenia wykonuje niechętnie. 3. Uczeń nie jest pilny i ma nie chętny stosunek do ćwiczeń. 4. Wykazuje bardzo małe postępy w usprawnianiu. Ocena niedostateczna Uczeń jest daleki od spełnienia wymagań stawianych przez program podstawy programowej. 2. Wykazuje rażące braki w zakresie wychowania społecznego. 3. Ma lekceważący stosunek do zajęć i nie wykazuje żadnych postępów w usprawnianiu. 4. Wyniki ze sprawdzianów są gorsze niż przednie, brak jest ocen ze sprawdzianów. Każdy uczeń ma prawo w ciągu semestru być nieprzygotowanym do lekcji trzy razy, każde następne nieprzygotowanie odnotowane zostanie jako ocena niedostateczna.

18 Klasyfikacja śródroczna i końcowa. Uczeń, może nie być klasyfikowany, jeżeli brak jest podstaw do ustalenia oceny klasyfikacyjnej z powodu nieobecności ucznia na zajęciach przekraczających połowę czasu przeznaczonego na te zajęcia w szkolnym planie nauczania. DIAGNOZA Z WYCHOWANIA FIZYCZNEGO OBEJMUJE Pierwszy semestr: - skok w dal z miejsca - rzut piłką lekarską w przód - rzut piłką lekarską w tył - skok w dal z rozbiegu - bieg 100 m - bieg 600 m dziewczęta - bieg 1000 m chłopcy - przewrót w przód - przewrót w tył Drugi semestr: 1. Siatkówka: - odbicia piłki sposobem dolnym - odbicia piłki sposobem górnym - zagrywka dolna lub górna 2. Koszykówka: - kozłowanie piłki i rzut do kosza z dwutaktu 3. Piłka ręczna: - kozłowanie zakończone rzutem piłki z wyskoku na bramkę

19 4. Piłka nożna: - prowadzenie piłki i strzał na bramkę