wprowadzenie do brawa Wspólnot Europejskich (Unii Europejskiej)

Transkrypt

1 Andrzej Wróbel redakcja A wprowadzenie do brawa Wspólnot Europejskich (Unii Europejskiej) 5&K2B ZAKAMYCZE 2002

2 Spis treści Rozdział pierwszy Geneza i rozwój prawa Wspólnot Europejskich 23 I. Zagadnienia terminologiczne 23 II. Periodyzacja prawa Wspólnot Europejskich Lata Lata 1951/ Lata 1957/ Lata 1986/ Lata 1992/ Lata / Okres od 2001 r 38 Literatura 40 Rozdział drugi Wspólnoty Europejskie, Unia Europejska, państwa członkowskie zagadnienia ogólne 41 I. Cele i zadania Wspólnot Europejskich 41 II. Cele i zadania Unii Europejskiej 45 III. Charakter prawny Wspólnot Europejskich 46 IV. Charakter prawny Unii Europejskiej 50 V. Wspólnoty Europejskie a państwa członkowskie 51 VI. Struktura instytucjonalna Unii Europejskiej i Wspólnot Europejskich 62 Literatura 65 Rozdział trzeci Podstawowe zasady prawa Wspólnot Europejskich 67 I. Uwagi wstępne 67 II. Zasada subsydiarności 67 III. Zasada proporcjonalności 70 IV. Zasada solidarności (lojalności) 71 V. Zasada niedyskryminacji ze względu na obywatelstwo 76 VI. Zasada ściślejszej współpracy 78

3 VII. Zasada działania Wspólnoty i organów (instytucji) Wspólnoty w granicach i na podstawie kompetenq'i przyznanych przez Traktat 82 VIII. Obywatelstwo Unii Europejskiej Uwagi wprowadzające Katalog uprawnień wynikających z obywatelstwa europejskiego Prawo do swobodnego przemieszczania się i pobytu Prawa wyborcze Prawo do korzystania z opieki dyplomatycznej i konsularnej Prawo do składania petycji do Parlamentu Europejskiego Prawo zwracania się do Rzecznika Praw Obywatelskich Prawo zwracania się z t/uasf-skargą do instytucji Wspólnot Europejskich Prawo dostępu do dokumentów 89 Literatura 89 Rozdział czwarty Źródła prawa Wspólnot Europejskich 91 I. Uwagi wstępne 91 II. Pierwotne prawo wspólnotowe 92 III. Pochodne prawo wspólnotowe Rozporządzenie Dyrektywa Decyzja Zalecenia i opinie 116 IV. Wymagania traktatowe dotyczące trybu stanowienia, formy, publikaq'i i wejścia w życie aktów organów (instytucji) Wspólnot Doktryna bezpośredniego skutku prawa wspólnotowego Zagadnienia terminologiczne Zasada (doktryna) bezpośredniego skutku prawa wspólnotowego Bezpośredni skutek przepisów traktatowych Bezpośredni skutek rozporządzeń Bezpośredni skutek decyzji...; Bezpośredni skutek dyrektyw Pośredni skutek dyrektyw Doktryna pierwszeństwa prawa wspólnotowego przed prawem państw członkowskich Odpowiedzialność odszkodowawcza państw członkowskich z tytułu naruszenia przepisów prawa wspólnotowego 139 Literatura 145

4 Rozdział piąty Stanowienie pochodnego prawa Wspólnot Europejskich 147 I. Procedura współdecydowania art. 251 (189b) TWE 148 II. Procedura współpracy art. 252 (189c) TWE 150 III. Procedura końcyliacyjna 152 IV. Procedura zgody 152 Literatura 153 Rozdział szósty Sądowa kontrola przestrzegania prawa Wspólnot Europejskich i sądowa ochrona praw i wolności obywateli Unii Europejskiej 154 I. Właściwość Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości Właściwość na podstawie przepisów Traktatu o Wspólnocie Europejskiej Postępowanie w sprawie naruszenia przepisów wspólnotowych (niewykonania zobowiązań przyjętych na podstawie Traktatu) przez państwo członkowskie Postępowanie w sprawie stwierdzenia niezgodności z prawem (nieważności) aktu prawnego organów Wspólnoty Postępowanie w sprawie bezczynności instytucji (organu) Wspólnoty Postępowanie w sprawie odszkodowania za szkody wyrządzone przez instytucje (organy) Wspólnoty lub funkcjonariuszy Wspólnot podczas wykonywania ich obowiązków Postępowanie w sprawach sporów funkcjonariuszy Wspólnoty ze Wspólnotą Postępowanie w sprawie zgodności z Traktatem WE projektowanej umowy międzynarodowej między Wspólnotą a państwem trzecim lub organizacją międzynarodową Postępowanie w sprawie pytań prawnych sądów państw członkowskich o wykładnię i ważność przepisów prawa wspólnotowego Postępowanie w sprawach wiz, azylu, imigracji oraz innych polityk dotyczących swobodnego przemieszczania się osób (tytuł IV) Postępowanie odwoławcze 178 II. Właściwość Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości na podstawie przepisów Traktatu o Unii Europejskiej 179 III. Właściwość Sądu Pierwszej Instancji Wspólnot Europejskich 181

5 IV. Właściwość sądów państw członkowskich 182 V. Ochrona praw człowieka w Unii Europejskiej 1^3 Literatura 191 Rozdział siódmy Komisja Europejska 193 I. Istota Komisji 193 II. Historyczny rozwój 194 III. Kompetencje Komisji Europejskiej Prawo inicjatywy prawodawczej art. 211 (155) ust. 3, art. 251 (189b), art. 252 (189c) TWE Prawo wydawania aktów prawnych art. 211 (155) ust. 2, art. 249 (189) TWE Tworzenie ogólnego, rocznego planu prac legislacyjnych Kompetencje przekazane przez Radę art. 211 (155) ust. 4 TWE Kompetencje związane z uchwaleniem i realizacją budżetu art. 268 (199)-280 (209a) TWE Uprawnienia w zakresie stosunków zewnętrznych Czuwanie nad stosowaniem postanowień prawa wspólnotowego Sporządzanie corocznego sprawozdania z działalności Wspólnot art. 212 (156) TWE Prawo wnoszenia spraw do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości art. 226 (169), 228 (171) pkt 2 TWE Uprawnienia śledcze i jurysdykcyjne 200 IV. Organizacja i sposób pracy Komisji Europejskiej Organizacja Komisarze 201 A. Tryb powołania i odwołania 201 B. Kwalifikacje kandydatów 203 C. Obowiązki komisarzy Aparat urzędniczy Gabinety Tryb pracy 206 Literatura 207 \ Rozdział ósmy Rada Unii Europejskiej 208 I. Rada Europy, Rada Europejska, Rada Unii Europejskiej Rada Europy Rada Europejska Rada Unii Europejskiej Historia Kompetencje 211

6 3.3. Skład Tryb podejmowania uchwał Organy pomocnicze 216 A. Komitet Stałych Przedstawicieli 216 B. Sekretariat Generalny 217 Literatura 217 Rozdział dziewiąty Parlament Europejski 219 I. Rys historyczny 219 II. Siedziba 219 III. Wybory i skład art. 138 ust. 2 TWE 220 IV. Organizacja 222 V. Formy pracy 224 VI. Funkcje 225 Literatura 227 Rozdział dziesiąty Sądy Wspólnotowe 228 I. Europejski Trybunał Sprawiedliwości Nazwa Historia Podstawa prawna Język Siedziba Publikacja orzeczeń Czas pracy Sędziowie Skład i kadencja Status sędziego Zadania sędziów ETS Prezes ETS Rzecznicy generalni Skład i kadenqa Status prawny rzeczników generalnych Zadania rzeczników generalnych Pierwszy Rzecznik Generalny Izby Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości Administracja Trybunału Sekretarz ETS Sekretariat Asystenci Dyrektoriaty Kompetencje Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości

7 II. Sąd Pierwszej Instanqi Historia Podstawy prawne funkcjonowania Sądu Pierwszej Instancji Siedziba Skład Sądu Pierwszej Instancji Tryb działania Organizacja wewnętrzna Administracja Sądu Pierwszej Instancji Zadania Sądu Pierwszej Instancji III. Traktat z Nicei reforma wspólnotowych organów wymiaru sprawiedliwości 243 Literatura 245 Rozdział jedenasty Trybunał Obrachunkowy 247 I. Istota Trybunału Obrachunkowego 247 II. Historyczny rozwój 248 III. Kompetencje i tryb pracy Trybunału Obrachunkowego Artykuł 248 (188c) TWE Artykuł 230 (173) TWE Tryb pracy 250 IV. Organizacja Trybunału Obrachunkowego Skład Trybunału, tryb powołania oraz ustanie członkostwa Kompetencje oraz prawa i obowiązki członków Administracja Trybunału Obrachunkowego 251 Literatura 252 Rozdział dwunasty Organy i instytucje pomocnicze 253 I. Wstęp. 253 II. Komitet Ekonomiczny i Społeczny Istota Organizacja i sposób pracy Kompetencje Funkcja opiniodawcza Funkcja konsultacyjna 256 III. Komitet Regionów Istota Organizacja i sposób pracy Kompetencje

8 IV. Europejski Bank Inwestycyjny Istota Organizacja Europejskiego Banku Inwestycyjnego Zadanie Europejskiego Banku Inwestycyjnego 259 Literatura : 260 Rozdział trzynasty Swoboda przepływu towarów 261 I. Uwagi ogólne 261 II. Rzeczowy zakres stosowania Pojęcie towaru Towar wspólnotowy 262 III. Wspólnota jako unia celna Istota unii celnej Wspólna taryfa celna Kodeks celny Cła i opłaty o tym samym skutku Zakaz stosowania Opłaty wewnętrzne (art. 90 TWE) Dopuszczalne opłaty przy przekraczaniu granicy przez towar 266 IV. Zniesienie ilościowych ograniczeń przywozu i wywozu oraz środków o takim samym działaniu - art. 28 i 29 TWE Uwagi wstępne Wyłączenie działania przepisów art. 28 in. TWE Zakaz ograniczeń ilościowych i środków mających podobny skutek w imporcie Zakaz stosowania ograniczeń ilościowych i środków mających podobny skutek w eksporcie Wyjątki od zakazów z art. 28 i 29 TWE 270 V. Państwowe monopole handlowe 271 Orzecznictwo 272 Literatura 272 Rozdział czternasty Swoboda przemieszczania się pracowników! 274 I. Wprowadzenie Pojęcie swobody przemieszczania się Podstawy prawne Zakres swobody Zakres podmiotowy

9 3.2. Zakres przedmiotowy 281 A. Prawo wyjazdu 281 B. Prawo wjazdu 281 C. Prawo pobytu Prawo do równego traktowania przy wykonywaniu zatrudnienia Uprawnienia członków rodziny pracownika 287 II. Ograniczenia zasady swobodnego przepływu pracowników Zastrzeżenie dotyczące administracji publicznej Ograniczenie ze względu na porządek, bezpieczeństwo i zdrowie publiczne Porządek publiczny (ordre public, public pohcy) i bezpieczeństwo publiczne (sćcurite publiąue, public security) Zdrowie publiczne Ochrona proceduralna 293 Orzecznictwo 295 Literatura 297 Rozdział piętnasty Zabezpieczenia socjalne 300 I. Podstawy prawne 300 II. Zakres podmiotowy 300 III. Zakres przedmiotowy 302 IV. Zasady prawa socjalnego 303 V. Poszczególne grupy świadczeń Świadczenia w przypadku choroby i macierzyństwa Świadczenia w wypadku inwalidztwa Emerytura i renta rodzinna Wypadki przy pracy i choroby zawodowe Zasiłek pogrzebowy Zasiłki dla bezrobotnych Świadczenia rodzinne i świadczenia na dzieci pozostające na utrzymaniu uprawnionych do rent lub emerytur oraz dla sierot Świadczenia rodzinne v Świadczenia dla dzieci pozostających na utrzymaniu emerytów lub rencistów Świadczenia dla sierot 317 Orzecznictwo 318 Literatura

10 Rozdział szesnasty Swoboda zakładania przedsiębiorstw 320 I. Kontrowersje wokół terminologii 320 II. Zakres podmiotowy Osoby fizyczne Osoby prawne Zakres przedmiotowy Zakaz dyskryminacji zasada niedyskryminacji Nowe interpretacje art. 43 TWE jako zakazu wszelkich ograniczeń Dyskryminacja obywateli własnych Transgraniczne przeniesienie siedziby spółki Zagadnienia ogólne Wyrok w sprawie Daily Maił Wyrok w sprawie Centros 339 Literatura 342 Rozdział siedemnasty Swoboda świadczenia usług 345 I. Umiejscowienie w Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską 345 II. Zakres podmiotowy 345 III. Zakres przedmiotowy Odpłatność Czasowość (przejściowość) Transgraniczność 347 IV. Zasada równego traktowania 348 V. Zakaz wszelkich ograniczeń 350 VI. Ograniczenie zasady równego traktowania 351 VII. Rynek ubezpieczeń \ prawie wspólnotowym Pierwszy etap Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości Drugi etap liberalizacji Trzecia generacja dyrektyw Tendencje na europejskim rynku ubezpieczeń 358 VIII. Usługi bankowe, Etapy rozwoju Ochrona konsumentów na rynku usług bankowych Wybrane dyrektywy regulujące działalność banków 362 IX. Różnice pomiędzy swobodą świadczenia usług a swobodą przepływu towarów 364 X. Różnice pomiędzy swobodą świadczenia usług a swobodą przepływu pracowników

11 XI. Różnice pomiędzy swobodą zakładania przedsiębiorstw a swobodą świadczenia usług Kryteria różniące obie swobody regulacje traktatowe Kryteria różniące obie swobody orzecznictwo 367 Literatura 372 Rozdział osiemnasty Ograniczenia swobody zakładania przedsiębiorstw i świadczenia usług art. 45, 46 i 55 TWE 374 I. Działalność związana z wykonywaniem władzy publicznej 374 II. Wyłączenia ze względu na porządek publiczny, bezpieczeństwo publiczne i zdrowie publiczne Porządek publiczny. Bezpieczeństwo publiczne Zdrowie publiczne Postępowanie 379 Literatura 381 Rozdział dziewiętnasty Swoboda przepływu kapitału i płatności 382 I. Zagadnienia podstawowe 382 II. Swoboda przepływu kapitału Przepływ kapitału Zakaz ograniczeń Relacje pomiędzy swobodami wspólnego rynku Bezpośrednia skuteczność 386 III. Swoboda przepływu płatności 386 IV. Ograniczenia swobody przepływu kapitału i swobody przepływu płatności Przepisy art. 58 (73d) TWE Przepisy podatkowe art. 58 (73d) pkt 1 ust. a TWE Środki zapobiegawcze art. 58 (73d) pkt 1 ust. b TWE Ograniczenia z art. 58 (73d) pkt 2 TWE Środki ochronne z art. 119 (109h) i 120 (109i) TWE 391 V. Swoboda w zakresie przepływu kapitału i płatności do i z państw trzecich art. 56 (73b) TWE Ograniczenia swobodnego przepływu kapitału i płatności do i z państw trzecich Stopień realizacji swobodnego przepływu kapitału i płatności do i z państw trzecich 393 VI. Etapy liberalizacji swobody przepływu kapitału i płatności 394 Orzecznictwo 396 Literatura

12 Rozdział dwudziesty Prawo konkurencji w Unii Europejskiej 397 I. Uwagi ogólne Organ odpowiedzialny za realizację polityki konkurencji Definicja konkurencji 397 II. Regulacje dotyczące ochrony konkurencji zawarte w Traktacie (rzymskim) o ustanowieniu Wspólnoty Europejskiej (TWE) Zasady dotyczące przedsiębiorstw Pomoc udzielana przez państwa członkowskie 403 III. Zakaz porozumień ograniczających konkurencję - art. 81 (85) TWE Regulacja traktatowa Procedura Zmiana zasad stosowania art. 81 i 82 TWE Nowa" procedura Wyłączenia grupowe 421 IV. Zakaz nadużywania pozycji dominującej w świetle art. 82 (86) TWE Regulacja traktatowa Procedura 439 V. Kontrola połączeń przedsiębiorstw Rozporządzenie Rady nr 4064/89 z dnia 21 grudnia 1989 r. w sprawie kontroli łączenia (koncentracji) przedsiębiorstw Procedura Decyzja o zgodności połączenia z regułami wspólnego rynku Warunkowa decyzja o zgodności połączenia ze wspólnym rynkiem Decyzja o niezgodności połączenia ze wspólnym rynkiem Decyzja o rozdziale przedsiębiorstwa już połączonego 452 VI. Pomoc publiczna dla przedsiębiorstw., Regulacja traktatowa art. 87 (92) TWE Rodzaje pomocy publicznej Pomoc regionalna.' Pomoc horyzontalna Pomoc sektorowa Formy pomocy publicznej Procedura 459 Akty prawne 460 Orzecznictwo 461 Literatura

13 Rozdział dwudziesty pierwszy Unia Gospodarczo-Walutowa 463 I. Wstęp 463 II. Cel, istota i założenia Unii Gospodarczo-Walutowej Istota Unii Walutowej Trzy etapy budowy Unii Walutowej Pierwszy etap Drugi etap Trzeci etap Objęcie wyjątkiem Ramy stabilizacji Pakt Stabilizacji i Wzrostu Gospodarczego Zapewnienie dyscypliny budżetowej w trzecim etapie Unii Walutowej (Pakt Stabilizacji) Wzmocnienie nadzoru sytuacji budżetowej Procedura dotycząca nadmiernego deficytu Instytucje Europejski System Banków Centralnych (ESBC) Komitet Ekonomiczny i Finansowy Narodowe banki centralne 480 Literatura 482 Rozdział dwudziesty drugi Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa 483 I. Uwagi wstępne 483 II. Historyczny rozwój współpracy państw członkowskich w zakresie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa 484 III. Cele i zakres wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa 486 IV. Instrumenty prawne wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Organy realizujące wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa Zasady i ogólne wytyczne wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (art. 13 TUE) Wspólne strategie (art. 13 TUE) Wspólne działania (art. 14 TUE) Wspólne stanowiska (art. 15 TUE) Współpraca między państwami członkowskimi (art. 16 TUE) Decyzje (art. 13 ust. 3 TUE) Procedury decyzyjne (art. 23 TUE)

14 V. Organy realizujące wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa Rada Europejska Rada Unii Europejskiej Komisja Europejska Parlament Europejski Urząd Przewodniczącego Wysoki Przedstawiciel do spraw Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa Komitet polityczny Misje dyplomatyczne i konsularne państw członkowskich oraz przedstawicielstwa Komisji 494 Literatura...^494 Rozdział dwudziesty trzeci Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych (III filar Unii Europejskiej) 495 I. Uwagi wstępne 495 II. Historyczny rozwój współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych 497 El. Cele i zakres współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych Współpraca Policji w sprawach karnych (art. 30 TUE) Współpraca sądowa w sprawach karnych (art. 31 TUE) 501 IV. Instrumenty prawne i procesy decyzyjne w III filarze UE Instrumenty prawne Wspólne stanowiska (art. 34 ust. 2 pkt a, art. 37 TUE) Decyzje ramowe (art. 34 ust. 2 pkt b TUE) Decyzje (art. 34 ust. 2 pkt c TUE) Konwencje (art. 34 ust. 2 pkt d TUE) Umowy międzynarodowe (art. 38 TUE) Procesy decyzyjne 504 V. Organy uczestniczące w realizacji współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych Rada Unii Europejskiej., Rada Europejska Urząd Przewodniczącego Komitet Koordynacyjny (art. 36 TUE) Komisja Parlament Europejski Europejski Trybunał Sprawiedliwości (art. 35 TUE) Orzeczenia wstępne

15 7.2. Ocena legalności aktów prawnych Spory pomiędzy państwami członkowskimi i państwami członkowskimi a Komisją 508 Literatura 508 Rozdział dwudziesty czwarty Polityki wspólnotowe 509 I. Wspólna polityka rolna zagadnienia podstawowe Geneza Podstawy prawne Cele i środki realizaq'i wspólnej polityki rolnej * Wspólna organizacja rynków rolnych Zasady, na których opiera się wspólna polityka rolna Instrumenty finansowe wspólnej polityki rolnej Organizacja rynku Reforma wspólnej polityki rolnej 513 II. Polityka fiskalna podstawowe zagadnienia Podatki bezpośrednie opodatkowanie przedsiębiorstw Podatki pośrednie Akcyza Podatek od wartości dodanej VAT 517 III. Polityka audiowizualna podstawowe zagadnienia Wstęp Nadawanie programów Swoboda odbioru programów pochodzących z innych państw członkowskich i jej ograniczenia Transmisja wydarzeń doniosłych społecznie Jurysdykcja państw członkowskich Promocja dystrybucji i produkcji europejskich audycji telewizyjnych oraz produkcji niezależnej Dzieła europejskie Reklama telewizyjna Sponsoring Ochrona małoletnich i godności ludzkiej Prawo odpowiedzi Telezakupy \ Nadawcy publiczni 528 IV. Telekomunikacja i technologie informacyjne podstawowe zagadnienia Wprowadzenie Zasada otwartej sieci Zasady konkurencji w telekomunikacji Zasady licencjonowania

16 5. Ochrona danych Linie dzierżawione Usługa powszechna Międzyoperatorskie połączenia sieci Europejski numer alarmowy Telefonia ruchoma Sieć GSM DECT (Digital European Cordless Telephone) UMTS telefonia ruchoma trzeciej generacji Uwolniony dostęp do lokalnej pętli abonenckiej Nowy pakiet dyrektyw Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/21 z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyjnych dla sieci i usług komunikacji elektronicznej (tzw. Dyrektywa ramowa) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/22 z marca 2002 r. w sprawie usługi powszechnej i praw użytkowników w stosunku do usług i sieci komunikacji elektronicznej Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/20 z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie zezwoleń na sieci i usługi komunikacji elektronicznej Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/19 z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie dostępu i połączeń międzyoperatorskich sieci komunikacji elektronicznej i urządzeń towarzyszących Technologie informacyjne społeczeństwo informacyjne Internet Domena.eu Podpis elektroniczny Handel elektroniczny 547 V. Polityka ochrony środowiska zagadnienia podstawowe Wprowadzenie Podstawa prawna Podejmowanie decyzji Cele i zasady Zasady o charakterze ogólnym Zasady szczegółowe Wspólnotowe regulacje prawne w poszczególnych obszarach ochrony środowiska Odpady Organizmy genetycznie modyfikowane

17 7.3. Fauna i flora Ochrona wód Zanieczyszczenie powietrza Hałas Informacja w dziedzinie polityki ochrony środowiska Finansowanie polityki ochrony środowiska 558 VI. Polityka konkurencji 559 VII. Polityka ochrony konsumentów 561 VIII. Polityka społeczna Zagadnienia podstawowe Pojęcie polityki społecznej Podstawy prawne polityki społecznej Zakres polityki społecznej Ochrona pracowników i rynków pracy Artykuły TWE Artykuły TWE (z wyjątkiem art. 141) Równość między mężczyznami i kobietami na rynku pracy Zasada równej płacy za taką samą pracę Zasada równego traktowania w dostępie do pracy Równe traktowanie w zakresie zabezpieczenia socjalnego Europejski Fundusz Socjalny Komitet Ochrony Socjalnej 570 IX. Polityka w zakresie edukacji 570 X. Polityka w zakresie ochrony zdrowia Uwagi ogólne. Ochrona zdrowia w pierwotnym 572 prawie wspólnotowym Jednolity Akt Europejski z 1986 r Traktat z Maastricht o Unii Europejskiej z 1992 r Traktat Amsterdamski z 1997 r Najważniejsze działania z zakresu ochrony zdrowia 574 XI. Polityka w zakresie rybołówstwa Uwagi ogólne Harmonogram działań 575 XII. Polityka transportowa Zagadnienia podstawowe Pojęcie polityki transportowej Sieci transeuropejskie Znaczenie polityki transportowej dla rynku wewnętrznego Unii Europejskiej Transport jako usługa Ewolucja polityki transportowej Podstawy prawne polityki transportowej Unii Europejskiej

18 2. Wspólna polityka transportowa prawo pierwotne Wspólna polityka transportowa prawo pochodne Transport drogowy Transport kolejowy Transport na wodach śródlądowych Transport lotniczy Transport morski 582 XIII. Polityka energetyczna 582 Literatura 584 Rozdział dwudziesty piąty Harmonizacja prawa 585 I. Uwagi ogólne 585 II. Przedmiot 586 Ul. Instrumenty harmonizacji prawa 586 IV. Skuteczność harmonizacji 586 V. Stosunek wzajemny przepisów harmonizacyjnych 587 VI. Harmonizacja na podstawie szczególnych przepisów TWE Przepisy art. 94 TWE i 95 TWE Przepis art. 96 TWE Przepis art. 293 TWE 589 Literatura 590 Rozdział dwudziesty szósty Układ stowarzyszeniowy 591 I. Geneza 591 II. Główne założenia Układu Europejskiego Swobodny przepływ towarów Przepływ pracowników, zakładanie przedsiębiorstw, świadczenie usług Płatności, kapitał, konkurencja Zbliżanie ustawodawstwa (rozdział III część V) Współpraca gospodarcza Współpraca kulturalna Współpraca finansowa 595 III. Organy Stowarzyszenia ) Rada Stowarzyszenia Komitet Stowarzyszenia Komitet Parlamentarny Stowarzyszenia 596 IV. Cele Układu 597 V. Realizacja Układu oraz jego skutki dla Polski 598 Literatura

19 Rozdział dwudziesty siódmy Stosunki zewnętrzne Wspólnoty 601 I. Unia Europejska na arenie międzynarodowej 601 II. Osobowość prawna Wspólnoty 602 III. Katalog źródeł kompetencji Wspólnoty w zakresie stosunków zewnętrznych 603 IV. Charakter kompetencji wspólnotowej kompetenq'a wyłączna i kompetencja mieszana Źródła kompetencji wyłącznej Wspólnoty Konsekwencje wyłącznej kompetencji wspólnotowej..." Kompetencje mieszane Konsekwencje mieszanej kompetencji 609 V. Zawieranie umów międzynarodowych Rola Trybunału Sprawiedliwości Skutki zawarcia umów 611 VI. Sądowa kontrola umów 612 VII. Zawieranie umów mieszanych 612 VIII. Udział Wspólnoty w organizacjach międzynarodowych Akcesja Sukcesja 615 IX. Rodzaje umów międzynarodowych Umowy stowarzyszeniowe Układ Europejski Konwencja z Lome Inne Umowy. Współpraca na rzecz rozwoju Europejski Obszar Gospodarczy 619 Literatura 620