Spis treści. Wykaz skrótów Wstęp... 21

Transkrypt

1 Spis treści Wykaz skrótów Wstęp Rozdział I. Zarys ogólny problematyki Nieruchomości podstawowe pojęcia Prawne pojęcie nieruchomości Prawa do nieruchomości Własność Użytkowanie wieczyste Ograniczone prawa rzeczowe Użytkowanie Służebność Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu Hipoteka Współwłasność Nabywanie i utrata praw do nieruchomości Umowne nabycie własności Dziedziczenie Połączenie osób prawnych Zasiedzenie Połączenie i odłączenie Zrzeczenie się własności Nacjonalizacja Wywłaszczenie Ochrona praw do nieruchomości

2 6 Spis treści 6. Posiadanie nieruchomości Dzierżenie nieruchomości Nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców Uprawnienia właścicieli nieruchomości pozostawionych za granicą Postępowania sądowe dotyczące nieruchomości Postępowania administracyjne dotyczące nieruchomości Postępowanie administracyjne ogólne Postępowanie podatkowe Postępowanie w sprawie ustalenia wysokości opłaty z tytułu użytkowania wieczystego Rozdział II. Zbiory informacji o nieruchomościach Księgi wieczyste Ogólna charakterystyka ksiąg wieczystych Pojęcie Podstawy prawne Zadania księgi wieczystej Treść księgi wieczystej Struktura księgi wieczystej Prawnomaterialne zasady ksiąg wieczystych Prowadzenie ksiąg wieczystych Organy prowadzące księgi wieczyste Postępowanie wieczystoksięgowe Zasada formalnej jawności ksiąg wieczystych Odpis księgi wieczystej Prowadzenie ksiąg wieczystych w systemie informatycznym Pojęcie systemu informatycznego Struktura systemu informatycznego ksiąg wieczystych Kataster nieruchomości (ewidencja gruntów i budynków) Pojęcie Podstawy prawne Zadania i zakres ewidencji gruntów i budynków Prowadzenie ewidencji gruntów i budynków Organy prowadzące Ewidencja gruntów i budynków elementy składowe Zakładanie ewidencji gruntów i budynków Źródła danych ewidencyjnych Postępowanie w przedmiocie założenia ewidencji 89

3 Spis treści Szczegółowy zakres informacji objętych ewidencją gruntów i budynków Rejestr cen i wartości nieruchomości Znaczenie danych zawartych w ewidencji gruntów i budynków i ich udostępnianie Zasada jawności danych ewidencyjnych Rodzaje i moc dokumentów wydanych na podstawie ewidencji gruntów i budynków Znaczenie danych Wymiana danych zawartych w ewidencji gruntów i budynków Aktualizacja danych ewidencyjnych Weryfikacja danych ewidencyjnych Modernizacja ewidencji Ewidencja gruntów a kataster nieruchomości Rozdział III. Gospodarowanie nieruchomościami przez władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej Zasoby nieruchomości Zasób nieruchomości Skarbu Państwa Gminny zasób nieruchomości Zasoby nieruchomości powiatu i województwa samorządowego Obrót nieruchomościami Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy Uwagi ogólne Darowizna publiczna Sprzedaż i oddawanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste Procedura bezprzetargowa Prawo pierwszeństwa Wyjątki od zasady nabycia bezprzetargowego Rokowania w ramach nabycia bezprzetargowego Przetarg Zasady ogólne Przetarg ustny nieograniczony Przetarg ustny ograniczony Przetarg pisemny nieograniczony Przetarg pisemny ograniczony Zakończenie przetargu Umowa sprzedaży Użytkowanie wieczyste

4 8 Spis treści Umowa ustanawiająca użytkowanie wieczyste Zasiedzenie Wybrane przypadki wygaśnięcia prawa wieczystego użytkowania Oddawanie nieruchomości w trwały zarząd Charakter prawny trwałego zarządu Regulacje trwałego zarządu Przekazywanie nieruchomości na cele szczególne Rozdział IV. Scalenie, podział i wywłaszczenie nieruchomości Podział nieruchomości Scalanie i ponowny podział nieruchomości Wywłaszczenie nieruchomości Istota wywłaszczenia Odszkodowanie za wywłaszczenie Zwrot wywłaszczonych nieruchomości Inne sposoby ograniczania praw rzeczowych Rozdział V. Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne Geneza planowania przestrzennego Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne a prawo własności Zasady planowania i zagospodarowania przestrzennego System planowania przestrzennego Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Zakres, treść i forma planów miejscowych Procedura sporządzania i uchwalania planu miejscowego Udział społeczeństwa w procedurze sporządzania planu miejscowego Skutki prawne planu miejscowego Ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Decyzja o warunkach zabudowy Postępowanie w sprawie decyzji o warunkach zabudowy

5 Spis treści Skutki prawne Inwestycje celu publicznego Planowanie przestrzenne w województwie Polityka przestrzenna państwa Rozdział VI. Gospodarowanie nieruchomościami a prawo ochrony środowiska Ochrona gruntów rolnych i leśnych oraz zadrzewień Podstawy prawne ochrony gruntów rolnych i leśnych Zmiana przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego Decyzja o wyłączeniu gruntów z produkcji rolnej i leśnej Zezwolenie na usunięcie drzew i krzewów Ograniczenia praw do nieruchomości związane z obszarami specjalnymi Podstawy prawne Tworzenie obszarów specjalnych Rodzaje nakazów i zakazów obowiązujących na obszarach specjalnych Wymagania prawa ochrony środowiska w stosunku do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko Podstawy prawne Postępowanie w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz na obszar Natura Udział społeczeństwa w postępowaniu w sprawie ocen oddziaływania na środowisko Ochrona środowiska w zagospodarowaniu przestrzennym Rozdział VII. Prawo budowlane Porządek prawny budownictwa Proces budowlany Uczestnicy procesu budowlanego Prawa i obowiązki uczestników procesu budowlanego Uprawnienia budowlane Specjalności uprawnień budowlanych Samorządy zawodowe Inwestor Projektant

6 10 Spis treści 3.5. Kierownik budowy Inspektor nadzoru inwestorskiego Postępowanie poprzedzające rozpoczęcie robót budowlanych Warunki uzyskania pozwolenia na budowę Zgłoszenie Realizacja robót budowlanych Oddawanie do użytku obiektów budowlanych Utrzymanie obiektów budowlanych Okresowe kontrole obiektów budowlanych Dokumentacja obiektu Zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części Organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego Państwowy nadzór nad działalnością budowlaną Zadania organów nadzoru budowlanego i administracji architektoniczno-budowlanej Odpowiedzialność karna Rozdział VIII. Zarządzanie nieruchomościami Geneza zarządzania nieruchomościami Istota zarządzania nieruchomościami Pojęcie zarządzania nieruchomościami Prawne podstawy zarządzania nieruchomościami Zasady zarządzania nieruchomościami wspólnymi Zasady ogólne Własność lokalu. Prawa i obowiązki właścicieli Wspólnota mieszkaniowa Duża wspólnota mieszkaniowa Zawodowe zarządzanie nieruchomościami Zarządca nieruchomości Obowiązki i prawa zarządcy nieruchomości Umowa o zarządzanie nieruchomością Licencja zawodowa Odpowiedzialność zarządcy nieruchomościami Odpowiedzialność zawodowa Odpowiedzialność cywilna Odpowiedzialność karna Rozdział IX. Spółdzielnie mieszkaniowe

7 Spis treści Geneza i przegląd prawnych form korzystania z lokali w spółdzielniach mieszkaniowych Istota spółdzielni mieszkaniowych Podstawy prawne tworzenia i funkcjonowania spółdzielni mieszkaniowych Definicja spółdzielni mieszkaniowej Cel i przedmiot działalności spółdzielni mieszkaniowych Pojęcie lokalu Członkostwo w spółdzielni mieszkaniowej Prawne formy korzystania z lokali w spółdzielniach mieszkaniowych Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego Istota Ustanowienie i wygaśnięcie Przekształcenie w spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu Nabycie własności lokalu będącego przedmiotem spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu Istota Powstanie i wygaśnięcie Nabycie własności lokalu będącego przedmiotem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu Lokale o innym przeznaczeniu w spółdzielni mieszkaniowej Prawo do domu jednorodzinnego Najem lokalu w spółdzielni mieszkaniowej Odrębna własność lokalu w spółdzielni mieszkaniowej Istota Powstanie odrębnej własności lokalu w spółdzielni mieszkaniowej Rozdział X. Wycena nieruchomości Definicja i rodzaje wartości nieruchomości Wartość nieruchomości regulacje prawne Wartość rynkowa nieruchomości Wartość odtworzeniowa nieruchomości Wartość katastralna Wartość bankowo-hipoteczna

8 12 Spis treści 2. Podstawowe etapy procesu wyceny nieruchomości do momentu opracowania redakcyjnego operatu szacunkowego Prawne wymogi wyceny nieruchomości Formalnoprawne uwarunkowania wyceny nieruchomości Obowiązek dokonania profesjonalnej wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego (wycena obligatoryjna) Wycena obligatoryjna ze względu na wymóg ochrony zasobu nieruchomości Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego oraz majątku tych podmiotów Wycena obligatoryjna ze względu na wymóg ochrony praw właścicieli w przypadku wywłaszczenia lub ograniczenia prawa własności prywatnej oraz zapewnienia bezpieczeństwa wydatkowania środków publicznych w związku z wypłatą odszkodowań lub wykupem nieruchomości od właścicieli Wycena obligatoryjna w celu ustalenia wartości katastralnej nieruchomości Fakultatywne uczestnictwo rzeczoznawcy majątkowego w wycenie nieruchomości Warunkowy udział rzeczoznawców w wycenie nieruchomości Przypadki szczególne, w których prawo przewiduje konieczność wyceny nieruchomości z reguły przy fakultatywnym uczestnictwie rzeczoznawcy majątkowego Wycena środków trwałych w przypadku komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych Wycena nieruchomości w postępowaniu sądowym Zasady określania wartości nieruchomości do innych celów Określanie wartości nieruchomości (wycena nieruchomości) charakterystyka podstawowych podejść, metod i technik wyceny nieruchomości Zagadnienia ogólne Określanie wartości rynkowej nieruchomości Określanie wartości rynkowej nieruchomości w podejściu porównawczym

9 Spis treści Określanie wartości rynkowej nieruchomości w podejściu dochodowym Określanie wartości odtworzeniowej nieruchomości w podejściu kosztowym Określanie wartości nieruchomości w podejściu mieszanym Określanie wartości bankowo-hipotecznej nieruchomości Cechy nieruchomości mające wpływ na jej wartość Ustalenie stanu prawnego nieruchomości Określenie innych cech nieruchomości mających wpływ na ich wartość Operat szacunkowy Rzeczoznawstwo majątkowe Rzeczoznawstwo majątkowe jako działalność zawodowa Standardy zawodowe rzeczoznawców majątkowych Powszechne Krajowe Zasady Wyceny (PKZW) Kodeks Etyki Zawodowej Rzeczoznawców Majątkowych Rzeczoznawstwo majątkowe w prawie Unii Europejskiej i w prawie międzynarodowym Wycena nieruchomości i rzeczoznawstwo majątkowe w Niemczech Wartość nieruchomości Rzeczoznawstwo majątkowe Wycena nieruchomości i rzeczoznawstwo majątkowe w Wielkiej Brytanii Wycena nieruchomości Rzeczoznawstwo majątkowe Wycena nieruchomości i rzeczoznawstwo majątkowe w prawie europejskim i międzynarodowym Wycena nieruchomości w prawie europejskim Europejskie Standardy Wyceny Rzeczoznawstwo majątkowe według Europejskich Standardów Wyceny Zasady działalności rzeczoznawców majątkowych (EVS 3, pkt 5) Europejska akredytacja rzeczoznawców i ich certyfikacja Wycena nieruchomości i rzeczoznawstwo majątkowe w prawie międzynarodowym Wycena nieruchomości Rzeczoznawstwo majątkowe

10 14 Spis treści Rozdział XI. Pośrednictwo w obrocie nieruchomościami Rynek nieruchomości Geneza pośrednictwa w obrocie nieruchomościami Perspektywy rozwoju Pojęcie i zakres pośrednictwa w obrocie nieruchomościami Pośrednik Czynności pośrednictwa Umowa pośrednictwa Licencja zawodowa Odpowiedzialność pośrednika w obrocie nieruchomościami Odpowiedzialność zawodowa Odpowiedzialność cywilna Odpowiedzialność karna Rozdział XII. Opodatkowanie nieruchomości i obrotu nieruchomościami Podstawowe zagadnienia prawa podatkowego Ustrojowe aspekty podatku Pojęcie i konstrukcja podatku Klasyfikacja podatków Opodatkowanie nieruchomości w systemie podatkowym Podatki majątkowe od władania nieruchomością Charakterystyka opodatkowania nieruchomości w Polsce Podatek od nieruchomości Podatek rolny Podatek leśny Opodatkowanie obrotu nieruchomościami Podatek od czynności cywilnoprawnych Podatek dochodowy od osób fizycznych Podatek dochodowy od osób prawnych Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Podatek od towarów i usług Podatek od spadków i darowizn Rozdział XIII. Ochrona nieruchomości zabytkowych Rola prawa w ochronie zabytków Geneza prawnej ochrony zabytków w Polsce Miejsce ochrony nieruchomości zabytkowych w systemie prawa Cele ochrony zabytków

11 Spis treści Charakterystyka nieruchomości zabytkowych Dobro kultury a zabytek Wartość zabytku Nieruchomości zabytkowe. Pojęcie i klasyfikacja Pojęcia związane z nieruchomościami zabytkowymi Pojęcia związane z utrzymaniem nieruchomości zabytkowych Formy ochrony nieruchomości zabytkowych Rejestr zabytków. Ewidencja zabytków Pomnik historii Park kulturowy Ustalenia ochrony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego albo w decyzjach określających sposób zagospodarowania i warunki zabudowy terenu, wydawanych w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Zagospodarowanie i użytkowanie zabytków nieruchomych Obowiązki użytkownika nieruchomości zabytkowej Uprawnienia użytkownika nieruchomości zabytkowej Obrót nieruchomościami zabytkowymi Administracja ochrony zabytków Organizacja organów ochrony Minister właściwy do spraw kultury i dziedzictwa narodowego Generalny Konserwator Zabytków Wojewoda Wojewódzki konserwator zabytków Organy jednostek samorządu terytorialnego Społeczni opiekunowie zabytków Nadzór konserwatorski Odpowiedzialność karna w zakresie ochrony zabytków Rozdział XIV. Administracyjnoprawne aspekty reprywatyzacji Pojęcie i cele reprywatyzacji Proces reprywatyzacji Zakres obecnie prowadzonych działań reprywatyzacyjnych Globalne aspekty administracyjnoprawne procesu reprywatyzacji Charakter administracyjnoprawny nacjonalizacji Postępowanie administracyjne zmierzające do weryfikacji legalności wydanych decyzji administracyjnych

12 16 Spis treści Uwłaszczenie lub komunalizacja mienia, w odniesieniu do którego wydano wadliwe decyzje nacjonalizacyjne Procedury administracyjne stosowane w małej reprywatyzacji Przesłanki umożliwiające podjęcie działań reprywatyzacyjnych Wznowienie postępowania Stwierdzenie nieważności decyzji Podstawowa przesłanka stwierdzenia nieważności decyzji Nieodwracalność skutków prawnych Właściwość organów Skutki eliminacji z obrotu prawnego decyzji nacjonalizacyjnej Bibliografia Indeks rzeczowy