Priorytety polityki edukacyjnej Unii Europejskiej

Transkrypt

1 Priorytety polityki edukacyjnej Unii Europejskiej Akademia Erasmus+ Warszawa, 6 listopada 2015 Stanisław Drzażdżewski - radca generalny, Departament Strategii i Współpracy Międzynarodowej MEN

2 Porządek prezentacji 1.Rola edukacji w UE 2. Logika celów strategicznych, celów wymiernych i priorytetów we współpracy europejskiej w edukacji (ET) 3. Strategiczne cele współpracy ET 4. Cele wymierne współpracy ET 5. Priorytetowe obszary współpracy ET 2

3 Rola edukacji w UE Zgodnie z art. 165 i 166 Traktatu o funkcjonowaniu UE treść i organizacja edukacji (kształcenia i szkolenia) pozostaje w odpowiedzialności państw członkowskich Współpraca europejska w dziedzinie edukacji wyłączoną jest z harmonizacji przepisów ustawowych i wykonawczych Współpraca w zakresie edukacji odbywa się w UE głównie za pomocą tzw. Otwartej Metody Koordynacji 3

4 Rola edukacji w UE Wyłączając edukację z procesów harmonizacji uznaje się jednocześnie w UE, że osiąganie wspólnych celów rozwoju edukacji jest niezbędne dla rozwoju Europy Edukacja rozumiana jest w UE szeroko - jako kształcenie i szkolenie, przy czym szkolenie wychodzi poza systemy edukacji Takie podejście do edukacji jest widoczne od czasu przyjęcia strategii europejskich - Strategii Lizbońskiej ( ) oraz strategii Europa

5 Rola edukacji w UE Edukacja w Strategii Lizbońskiej Rada Europejska wzywa do tworzenia krajowych strategii uczenia się przez całe życie (lifewide lifelong learning LLL) Edukacja w strategii Europa 2020 Rada Europejska wyznacza cel edukacyjny, jako jeden z pięciu nadrzędnych celów strategii Europa 2020 podniesienie poziomu wykształcenia (zmniejszenie odsetka młodych osób wcześnie kończących naukę do poniżej 10% oraz zwiększenie odsetka osób w wieku lat z wykształceniem wyższym lub równoważnym do co najmniej 40%) 5

6 Rola edukacji w UE Idea LLL łączy Strategię Lizbońską oraz strategię Europa 2020 w zakresie edukacji Cel edukacyjny strategii Europa 2020 rozumiany jest w świetle uznania wartości różnych form uczenia się i edukacji w obniżeniu odsetka młodych osób wcześnie kończących naukę skutecznie może pomóc szkolenie w zwiększeniu odsetka osób z wykształceniem wyższym może pomóc wykształcenie równoważne W ramach obu strategii prowadzona jest współpraca Education and Training (E&T 2010 oraz ET 2020), w której wyrażana jest równoważność kształcenia i szkolenia 6

7 Rola edukacji w UE Idea LLL łączy Strategię Lizbońską oraz strategię Europa 2020 w zakresie edukacji Spójność i równoważność kształcenia i szkolenia znajduje odbicie w idei europejskich ram kwalifikacji (EQF) Zgodnie z EQF na każdy poziom kwalifikacji można dojść różnymi drogami kształcenia, szkolenia i doświadczenia Współpraca ET kształtuje spójność i równoważność wszystkich sektorów edukacji: (1) wczesnej edukacji i opieki (ECEC) (2) edukacji szkolnej (3) kształcenia i szkolenia zawodowego (VET) (4) szkolnictwa wyższego (TE, HE) (5) uczenia się dorosłych (AL) 7

8 Logika celów strategicznych, celów wymiernych i priorytetów we współpracy europejskiej w edukacji (ET) Cele strategiczne Cele wymierne Priorytety Celów strategicznych jest niewiele (3-4). Cele te wyznacza się co najmniej na dekadę. W praktyce, cele te są trwałe przez 2 dekady. Cele wymierne (wskaźniki z wyznaczonym poziomem do osiągnięcia na koniec dekady) są równie trwałe jak cele strategiczne. Cele wymierne mobilizują do działań i jednocześnie mierzą postępy. Priorytety odnoszą się do działań na rzecz osiągania celów. Priorytetów jest zwykle więcej niż celów. Ostatnio podjęto próbę ograniczenia ich liczby z kilkunastu do sześciu. 8

9 Strategiczne cele współpracy ET Cele strategiczne E&T Poprawa jakości i skuteczności ET 2. Ułatwienie dostępu do ET dla wszystkich 3. Otwarcie ET na szerszy świat Cele strategiczne ET Urzeczywistnienie idei LLL i mobilności edukacyjnej 2. Poprawa jakości i skuteczności ET 3. Promowanie równości, spójności społecznej i aktywności obywatelskiej 4. Zwiększanie kreatywności i innowacyjności na wszystkich poziomach ET 9

10 Cele wymierne współpracy ET Benchmarki (poziomy odniesienia) E&T Odsetek młodych wcześnie kończących naukę (co najwyżej 10%) 2.Absolwenci kierunków MST (wzrost co najmniej o 15%) 3.Odsetek młodych z wykształceniem średnim II st. (co najmniej 85%) 4.Odsetek 15-latków z niskimi osiągnięciami w czytaniu (obniżenie co najmniej o 20%) 5.Odsetek dorosłych uczestniczących w ET (co najmniej 12,5%) 10

11 Cele wymierne współpracy ET 1. Odsetek młodych wcześnie kończących naukę (co najwyżej 10%) 2. Odsetek latków z wykształceniem wyższym (co najmniej 40%) [benchmarki1-2 mają także rangę celów wymiernych strategii Europa 2020] Benchmarki (poziomy odniesienia) E&T Odsetek dzieci od 4 roku życia do wieku obowiązkowego kształcenia w szkole we wczesnej edukacji (co najmniej 95%) 4. Odsetek 15-latków z niskimi osiągnięciami w czytaniu, matematyce i naukach przyrodniczych (co najwyżej 15%) 5. Odsetek zatrudnionych absolwentów w wieku lat, którzy ukończyli naukę w ciągu trzech ostatnich lat (co najmniej 82%) 6. Odsetek dorosłych uczestniczących w ET (co najmniej 15%) 7. Odsetek mobilnych edukacyjnie studentów (co najmniej 20%) oraz uczestników I-VET (co najmniej 6%) 11

12 Cele wymierne współpracy ET Odsetek młodych osób wcześnie kończących naukę - cel na 2020: ograniczenie do co najwyżej 10% odsetka osób w wieku lat z niskim poziomem wykształcenia (najwyżej gimnazjalnym) nie uczestniczących w kształceniu lub szkoleniu w okresie 4 tygodni przed badaniem 12

13 Cele wymierne współpracy ET Odsetek latków z wykształceniem wyższym lub równoważnym - cel na 2020: zwiększenie do co najmniej 40% odsetka osób w wieku lat z wykształceniem wyższym lub równoważnym 13

14 Cele wymierne współpracy ET Odsetek latków z wykształceniem wyższym według nowej klasyfikacji ISCED 14

15 Priorytetowe obszary współpracy ET do 2015 pierwszy etap - do 2012 Cel 1: Urzeczywistnienie idei LLL i mobilności edukacyjnej Cel 2: Poprawa jakości i skuteczności ET 1/ Strategie uczenia się przez całe życie 2/ Europejskie ramy kwalifikacji 3/ Rozszerzanie mobilności w celach edukacyjnych Cel 3: Promowanie równości, spójności społecznej i aktywności obywatelskiej 9/ Osoby wcześnie kończący naukę 10/ Edukacja przedszkolna 11/ Migranci 12/ Uczniowie o szczególnych potrzebach 4/ Uczenie się języków obcych 5/ Rozwój zawodowy nauczycieli i szkoleniowców 6/ Zarządzanie i finansowanie 7/ Podstawowe umiejętności w zakresie czytania, matematyki i nauk przyrodniczych 8/ Nowe umiejętności w nowych miejscach pracy Cel 4: Zwiększanie kreatywności i innowacyjności 13/ Przekrojowe kompetencje kluczowe 14/ Instytucje sprzyjające innowacjom 15/ Partnerstwo 15

16 Priorytetowe obszary współpracy ET do 2015 drugi etap - do 2015 Cel 1: Urzeczywistnienie idei LLL i mobilności edukacyjnej 1/ Strategie uczenia się przez całe życie 2/ Europejskie narzędzia referencyjne 3/ Mobilność edukacyjna Cel 3: Promowanie równości, spójności społecznej i aktywności obywatelskiej 9/ Wczesne kończenie nauki 10/ Wczesna edukacja i opieka 11/ Równość i różnorodność Cel 2: Poprawa jakości i skuteczności ET 4/ Podstawowe umiejętności, języki obce 5/ Doskonalenie zawodowe nauczycieli, szkoleniowców i kadry kierowniczej szkół 6/ Modernizacja szkolnictwa wyższego i zwiększanie liczby osób z wykształceniem wyższym 7/ Atrakcyjność i adekwatność kształcenia i szkolenia zawodowego 8/ Efektywne finansowanie i efektywna ocena Cel 4: Zwiększanie kreatywności i innowacyjności 12/ Partnerstwo z przedsiębiorcami, jednostkami badawczymi i społeczeństwem obywatelskim 13/ Przekrojowe kompetencje kluczowe 16

17 Najnowsze priorytety współpracy ET do 2020 Priorytet 1: Odpowiednia, wysokiej jakości wiedza, umiejętności i kompetencje rozwijane w trakcie uczenia się przez całe życie, z naciskiem na efekty uczenia się sprzyjające zdolności do zatrudnienia, innowacji, aktywnemu obywatelstwu i dobrobytowi Priorytet 3: Otwarte i innowacyjne kształcenie i szkolenie, w tym pełne wykorzystanie zdobyczy epoki cyfrowej Priorytet 2: Edukacja włączająca, równość, niedyskryminacja i propagowanie kompetencji obywatelskich Priorytet 4: Silne wsparcie dla nauczycieli, szkoleniowców, szkolnych liderów i pozostałej kadry edukacyjnej Priorytet 5: Przejrzystość oraz potwierdzanie umiejętności i kwalifikacji w celu wspierania mobilności edukacyjnej i zawodowej Priorytet 6: Trwałość inwestowania, jakość i skuteczność systemów kształcenia i szkolenia 17

18 Najnowsze priorytety współpracy ET do 2020 Priorytet 1: Odpowiednia, wysokiej jakości wiedza, umiejętności i kompetencje rozwijane w trakcie uczenia się przez całe życie, z naciskiem na efekty uczenia się sprzyjające zdolności do zatrudnienia, innowacji, aktywnemu obywatelstwu i dobrobytowi wzmocnienie działań na rzecz poprawy umiejętności podstawowych w całej Europie wzmocnienie rozwoju umiejętności przekrojowych ponowienie strategii uczenia się przez całe życie ułatwianie dostępu do wysokiej jakości wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem ograniczenie zjawiska wczesnego kończenia nauki wspieranie dostosowania szkolnictwa wyższego do potrzeb rynku pracy i potrzeb społecznych wdrażanie uzgodnień z Rygi dotyczących kształcenia i szkolenia zawodowego wdrażanie europejskiej agendy na rzecz uczenia się dorosłych 18

19 Najnowsze priorytety współpracy ET do 2020 Priorytet 2: Edukacja włączająca, równość, niedyskryminacja i propagowanie kompetencji obywatelskich sprostanie rosnącej różnorodności osób uczących się i poprawa dostępu do dobrej jakości i włączającego powszechnego kształcenia i szkolenia przezwyciężanie nierówności płci ułatwianie skutecznego opanowania języka uczenia się i pracy zawodowej przez migrantów propagowanie kompetencji obywatelskich, międzykulturowych, społecznych rozwijanie zdolności krytycznego myślenia łącznie z umiejętnościami cyfrowymi i medialnymi 19

20 Najnowsze priorytety współpracy ET do 2020 rozwój innowacyjnych i aktywnych metod pedagogicznych, jak Priorytet 3: Otwarte i innowacyjne kształcenie i szkolenie, w tym pełne wykorzystanie zdobyczy epoki cyfrowej nauczanie interdyscyplinarne i metody oparte na współpracy wzmacnianie współpracy w ET poprzez stymulowanie zaangażowania uczących się, nauczycieli, rodziców i szerszej społeczności lokalnej zwiększanie synergii między kształceniem, badaniami naukowymi i działaniami innowacyjnymi propagowanie korzystania z ICT jako motoru zmian systemowych w ET poprawa dostępności i jakości otwartych cyfrowych zasobów edukacyjnych uwzględnienie rozwoju umiejętności cyfrowych na wszystkich poziomach kształcenia i szkolenia 20

21 Najnowsze priorytety współpracy ET do 2020 Priorytet 4: Silne wsparcie dla nauczycieli, szkoleniowców, szkolnych liderów i pozostałej kadry edukacyjnej wzmocnienie rekrutacji, naboru i wprowadzania najlepszych i najbardziej odpowiednich kandydatów do zawodu nauczyciela zwiększenie atrakcyjności i prestiżu zawodu nauczyciela, w tym dla obu płci wspieranie kształcenia i doskonalenia zawodowego nauczycieli, zwłaszcza przygotowanie ich do radzenia sobie ze zjawiskami rosnącej różnorodności osób uczących się, przedwczesnego kończenia nauki, uczenia się poprzez praktykę w miejscu pracy, kompetencjami cyfrowymi i innowacyjnymi metodami pedagogicznymi, w tym poprzez unijne narzędzia, takie jak portal etwinning, portal School Education Gateway czy elektroniczna platforma na rzecz uczenia się dorosłych w Europie (EPALE) propagowanie doskonalenia nauczania na wszystkich poziomach poprzez odpowiednie opracowywanie programów nauczania, organizację nauki i systemy zachęt, a także badanie nowych sposobów pomiaru jakości szkolenia nauczycieli 21

22 Najnowsze priorytety współpracy ET do 2020 Priorytet 5: Przejrzystość oraz potwierdzanie umiejętności i kwalifikacji w celu wspierania mobilności edukacyjnej i zawodowej wzmacnianie przejrzystości, zapewniania jakości, walidacji i potwierdzania umiejętności i kwalifikacji, również tych zdobytych poprzez uczenie się cyfrowe, internetowe i otwarte, a także uczenie się pozaformalne i nieformalne uproszczenie i racjonalizacja narzędzi przejrzystości, dokumentowania, walidacji i potwierdzania kwalifikacji oraz dalsze wdrażania europejskich i krajowych ram kwalifikacji wspieranie mobilności studentów, nauczycieli, pozostałej kadry kształcenia i szkolenia oraz naukowców rozwój partnerstw strategicznych, w szczególności poprzez większe umiędzynarodowienie szkolnictwa wyższego oraz kształcenia i szkolenia zawodowego 22

23 Najnowsze priorytety współpracy ET do 2020 wykorzystanie potencjału planu inwestycyjnego dla Europy Priorytet 6: Trwałość inwestowania, jakość i skuteczność systemów kształcenia i szkolenia w dziedzinie kształcenia i szkolenia, w tym poprzez propagowanie modeli finansowania przyciągających podmioty i kapitał z sektora prywatnego zachęcanie państw członkowskich do kształtowania polityki opartej na faktach w celu monitorowania działań i opracowywania reform, które skuteczniej zapewnią wysokiej jakości edukację wspieranie innowacyjnych metod zapewnienia zrównoważonego inwestowania w kształcenie i szkolenie, w tym finansowania opartego na efektach i podziale kosztów między różne strony 23

24 Dziękuję za uwagę