Kultura bezpiecznego nurkowania

Transkrypt

1 Kultura bezpiecznego nurkowania Stworzenie kultury bezpiecznego nurkowania jest g?ówn? misj? Divers Alert Network. Taka kultura wymaga wspólnego wysi?ku i DAN zamierza promowa? dyskusj? w?ród spo?eczno?ci nurków rekreacyjnych na temat zwi?kszenia bezpiecze?stwa i poprawienia do?wiadczenia z nurkowa?. Jak mantr? powtarza si? kwesti? indywidualnej odpowiedzialno?ci, ale wydaje si? ignorowa? bardzo realny spo?eczny kontekst nurkowania. Nurkowanie to sport, który bardzo rzadko jest uprawiany w samotno?ci. Dodatkowo, oprócz innych nurków, wypadek nurkowy mo?e dotkn?? agencje szkoleniowe, operatorów nurkowych, o?rodki nurkowe, agencje podró?y, sklepy nurkowe, organizacje medyczne i naukowe, producentów sprz?tu i/lub media. Wi?kszo?? incydentów przypisywana jest b??dowi ludzkiemu. I to wymaga podniesienia indywidualnej?wiadomo?ci, co jest proponowane jako remedium przez tych, którzy s? zainteresowani bezpiecze?stwem. Podczas gdy indywidualne b??dy s? wiecznym problemem w bezpiecze?stwie nurkowania, nale?y równie? wzi?? pod uwag? spo?eczny kontekst wypadków nurkowych i promowa? w?a?ciwe reakcje spo?eczne. Mog? by? one bardziej efektywne ni? interwencje skupiaj?ce si? wy??cznie na pojedynczych nurkach. Aby promowa? bezpiecze?stwo nurkowania, nale?y przyjrze? si? obecny stan kultury bezpiecze?stwa (lub jej brak) w nurkowaniu rekreacyjnym jak równie? roli pojedynczych nurków i innych elementów tworz?cych spo?eczno?? nurkow?. Zaprosili?my was, by?cie wzi?li udzia? w tym przedsi?wzi?ciu i podzielili si? swoimi pogl?dami na to, co tworzy kultur? bezpiecze?stwa nurkowania. DAN b?dzie przedstawia?o t? dyskusj? w czasie targów nurkowych, spotka? i w mediach spo?ecznych, ale naszym zamiarem jest zainicjowanie dialogu. By tego dokona? zaprosili?my trzech znanych, niezale?nych liderów nurkowania, by podzielili si? z nami swoimi pogl?dami. Co dla ciebie oznacza okre?lenie kultura nurkowania rekreacyjnego? Jill Heinerth: Nurkowanie sportowe uprawiaj? ludzie, którzy tworz? wiele ró?nych subkultur. Te ma?e grupy nurków tworz? si? wokó? swoich sklepów nurkowych, klubów, firm czarterowych czy mo?e dzi?ki powi?zaniom przez agencje szkoleniowe. Niektóre z tych grup znane s? z g??bokiej wiedzy technicznej, wspania?ych wypraw czy bezpiecznego dzia?ania. Inne charakteryzuje pewna agresywno??, zarozumia?o?? czy poczucie wyj?tkowo?ci. Je?li do?? d?ugo nurkujesz, masz okazj? zobaczy?,?e ludzie ci dryfuj? od jednej grupy do drugiej, zmieniaj? strony i swoje zachowanie. Czasami zmiana wynika z wiedzy i m?dro?ci, czasami dzi?ki przyk?adowi dawanemu przez lidera grupy, a czasami bierze si? z szoku, jaki towarzyszy byciu?wiadkiem tragicznego wypadku. John Lippmann: Kultura nurkowania mo?e budowa? przyja?nie mi?dzy lud?mi, którzy prowadz? zupe?nie inne style?ycia, i które w innym przypadku mia?y by bardzo ma?e szanse na zainteresowanie si? lub kontakt. Takie przyja?nie mog? sta? si? mocne, dzi?ki zaufaniu i poleganiu na sobie, jakie tworzy si? pomi?dzy partnerami nurkowymi. Tym niemniej, jak to bywa w wielu podobnych grupach, tworz? si? kliki. S? one czasami potrzebne i twórcze, a czasami mog?

2 wprowadza? szkodliwe podzia?y. Alessandro Marroni: Mocno wierz?,?e kultura nurkowania rekreacyjnego oznacza?wiadomo??, edukacj?, rozs?dek i respekt dla podwodnego?rodowiska czy innych nurków. Niestety, osi?gni?cie tych celów wymaga z jednej strony cech, które s? zakorzenione w ich kulturze i do?wiadczeniach, a z drugiej strony zdobywanych przez nauk?, uwag? i wyuczonej zdolno?ci oceny i zapobieganiu ryzyku. Pierwsz? rzecz?, z jakiej trzeba sobie zdawa? spraw?, je to,?e nurkowanie odbywa si? w wodzie, w której nie mogliby?my prze?y?, o ile nie zastosujemy odpowiednich dzia?a?. I nie wystarczy sama pasja i ciekawo??, ale potrzebne s? kompetencje i roztropno??. Co charakteryzuje nurka, który jest?wiadomy bezpiecze?stwa? Marroni: Bezpieczni nurkowie maj? t? sama pasj? do zrozumienia zasad i ogranicze? bezpiecze?stwa nurkowania, jak do podwodnej fotografii, obserwacji ryb czy rado?ci podwodnej eksploracji. S??wiadomi innych nurków, ich potrzeb i potencjalnego ryzyka, jakie sob? reprezentuj?. Zbyt cz?sto?le zestawione zespo?y nurkowe czy grupy prowadz? do wydarze? o katastrofalnych skutkach. A mo?na by tego unikn??, poprzez bardziej ostro?n? selekcj? i sprawdzenie przed nurkowaniem. Lippmann:?wiadomy bezpiecze?stwa (lub bardziej w?a?ciwie okre?lony jako przygotowany do bezpiecze?stwa ) nurek posiada wiele ró?nych cech. Obejmuj? one silny instynkt samozachowawczy i poczucie odpowiedzialno?ci, ch?? uczenia si? o zagro?eniach i?wiadomo?? swojego zdrowia fizycznego czy mentalnego. Tacy nurkowie szukaj? istotnych informacji na temat miejsca nurkowania i potencjalnych zagro?e?. S? gotowi przerwa? nurkowanie je?li jest to potrzebne bez ulegania presji grupy aby podejmowa? nieakceptowane ryzyko. Heinerth: Uwa?am,?e?wiadomy bezpiecze?stwa nurek jest tym, który w pe?ni zaanga?owany jest w przygotowanie swojego nurkowania. Jest on tym, który patrzy na dane nurkowanie i zadaje sobie pytanie, czy jest w pe?ni przygotowany do samo ratownictwa w tym przypadku czy jest w pe?ni przygotowany i chce udzieli? pomocy partnerowi nurkowemu w razie potrzeby? Bezpieczny nurek wejdzie do wody tylko wtedy, gdy odpowiedzi na te pytania b?d? twierdz?ce, w obu przypadkach. Jaka jest rola agencji szkoleniowych w kszta?towaniu i rozpowszechnianiu kultury bezpiecze?stwa? Lippmann: Agencje szkoleniowe, dzi?ki swojemu mechanizmowi certyfikacji, maj? najwi?kszy wp?yw na osoby zawodowo zajmuj?ce si? nurkowaniem. Wa?ne jest to, te organizacje przygotowuj? i wymagaj? od swoich instruktorów i divemasterów, bezpiecznego nurkowania. Monitoruj? ich prac? i zapewniaj? w?a?ciwe wsparcie w implementacji kultury bezpiecze?stwa. Ci instruktorzy, którzy znacz?co i wielokrotnie?ami? rozs?dne standardy bezpiecze?stwa s? odpowiednio sankcjonowani. Kampania PADI Odpowiedzialny nurek (ang. Responsible Diver) oraz kampania ucz?ca nurków powolnego wynurzania si? i wykonywania przystanków bezpiecze?stwa s? wspania?ymi przyk?adami tego, jak wa?n? rol? mog? gra? organizacje szkoleniowe w edukacji nurków na temat podstawowych kwestii bezpiecze?stwa.

3 Heinerth: Organizacje szkoleniowe maj? okazj? przygotowa? grunt pod zasady, które od pocz?tku b?d? kierowa?y dzia?aniami nurków, aby stosowa? si? do ogólnych zasad bezpiecze?stwa, które zosta?y opracowane na podstawie do?wiadczenia i praktyki. Jeden instruktor, który wymknie si? sieci kontroli i przestanie stosowa? si? do standardów, mo?e mie? wp?yw na setki nurków w przysz?o?ci, co mo?e przenie?? si? nawet na kolejne generacje nurków. Utrzymywanie wysokich standardów jest kluczowe w zachowaniu odpowiedniego klimatu dla praktyk bezpiecznego nurkowania. Marroni: Komercyjna potrzeba zapewnienia rozwoju nurkowania rekreacyjnego dla przemys?u nurkowego w pewnym momencie promowa?a nieprawdziw? koncepcj?,?e wszelkie aktywno?ci w wodzie i pod wod???cz? si? z bardzo ograniczonym ryzykiem lub w ogóle go nie maj?. Wierz?,?e organizacje szkoleniowe mog? mie? g?ówn? rol? we wprowadzaniu zmian, poprzez komponenty Identyfikacji zagro?e? i oceny ryzyka (ang. hazard identification and risk assessment, HIRA) wprowadzone do ich programów szkoleniowych. Dzi?ki temu zwi?ksza si? zarówno bezpiecze?stwo i atrakcyjno?? tego sportu. Jak operatorzy nurkowi mog? wspó?pracowa? w tworzeniu kultury bezpiecznego nurkowania? Heinerth: Obecnie operatorzy podlegaj? coraz silniejszej konkurencji w oferowaniu najlepszych, daj?cych zastrzyk adrenaliny do?wiadcze?. Ale dawno temu nauczy?em si?,?e entuzjazm jest zara?liwy. Je?li kochasz to, co robisz, to twoi klienci b?d? chcieli dzieli? z tob? twoj? pasj?. Wspania?e jest i satysfakcjonuj?ce przebywanie pod wod?. Jest wspania?ym prze?yciem, zobaczy? fascynuj?c? ogo?cz?, ale równie ciekawe jest zobaczy? szcz?knika z?oto czelnego (ang. Jawfish) z pyszczkiem pe?nym jajeczek. Satysfakcja z nurkowania nie wymaga ogromnych g??boko?ci czy podejmowania niepotrzebnego ryzyka. Marroni: Wielu operatorów nurkowych nie jest?wiadomych ryzyka, jakie si? wi??e z nurkowaniem ani swojej odpowiedzialno?ci wobec ich klientów. Mog? nie po?wi?ca? do?? uwagi poziomowo umiej?tno?ci swoich klientów, czy ich zdolno?ci do nurkowania. Mog? nie przejmowa? si? kwestiami bezpiecze?stwa technicznego czy?rodowiska, bezpiecze?stwa na?odzi nurkowej czy np. miejsc tankowania paliwa. Lippmann: Operatorzy nurkowi s? zobowi?zani zapewni? odpowiednie utrzymanie swojego sprz?tu, w?a?ciwe wyszkolenie swoich pracowników, ich kompetencji i czujno?ci. Musz? te? zwraca? uwag? na to, czy miejsce nurkowe i nurkowie s? do siebie dobrze dobrani. Je?li nie otrzymamy odpowiednio wysokiego poziomu bezpiecze?stwa us?ugi od operatorów nurkowych, którym p?acimy, nie powinni?my mie??adnych oporów, przed znalezieniem sobie lepszej alternatywy. Jak mo?na promowa? kultur? bezpiecze?stwa nurkowania? Lippmann: Zg?aszanie i analiza incydentów dostarcza mocnych narz?dzi, które pozwalaj? opracowa? protoko?y zapobiegania wypadkom. DAN pe?ni kluczow? rol? w tym procesie. A spo?eczno?? nurkowa korzysta z lepszych us?ug je?li pomo?e DAN zbiera? informacje o wypadkach. Analiza tych zdarze? pozwala na udoskonalenie programów szkole? i praktyki nurkowej. Niestety, w niektórych regionach wyst?puje tendencja do zachowywania takich

4 informacji z obawy przed prawnymi lub ekonomicznymi konsekwencjami. By?o by?wietnie, gdyby uda?o si? to zmieni?. Heinerth: Jako m?ody nurek w Tobermory, w Kanadzie, odebra?em swoje szkolenie z r?k wspania?ego instruktora, jakim by? Dale McKnight. Nasza grupa pracowa?a ci??ko przez kilka dni,?wiczyli?my umiej?tno?ci i przygotowywali?my plan na nasze najg??bsze (i pierwsze dekompresyjne) nurkowanie w?yciu. Byli?my na?odzi p?yn?cej w stron? miejsca nurkowego, gdy Dale powiedzia? nam,?e tak nam?wietnie sz?o, i?e docenia nasz wysi?ek,?e postanowi? da? nam wi?cej o 3 metry g??boko?ci i ekstra 5 minut wi?cej czasu dennego. Wielu moich kolegów cieszy?o si? na to, ale ja czu?am obaw?. Z pochylon? g?ow? wymrucza?am,?e nie czuj? si? gotowa i?e raczej zostan? na pok?adzie. By?am rozczarowana i zawstydzona. Dale próbowa? bez rezultatu namówi? mnie na nurkowanie. Po kilku minutach Dale upomnia? innych nurków za to,?e pozwolili mu zmieni? bezpieczne, zorganizowane i zaplanowane nurkowanie w nurkowanie na zasadzie uwierz mi. Na pocz?tku nie zrozumia?am, co si? dziele. Ale wkrótce zrozumia?em,?e poklepywa? mnie po ramieniu, chwal?c za moj? postaw?. Zda?am test. Nauczy? mnie wa?nej lekcji: prze?yje tylko ten, który wie, kiedy b?dzie trzeba zawróci? i zako?czy? przygod?. Marroni: Mo?emy promowa? kultur? bezpiecze?stwa nurkowania poprzez g?oszenie mi?o?ci do podwodnego?wiata i w tym samym czasie jasno t?umaczy?,?e cudowne widoki pod wod? nie?atwo zobaczy?,?e wymagaj? spe?nienia prostych, ale?cis?ych zasad, które pomog? nam unikn?? pokonania przez pot?g??ywio?u. Powinni?my przekazywa? podobn? wiadomo?? na ka?dym kursie, przed ka?dym nurkowaniem i w ka?dym artykule zwi?zanym z nurkowaniem. Wa?ne jest, aby?my unikali tworzenia fa?szywych wra?e?,?e nurkowanie jest?atwe, czy popada? w drug? skrajno??, strasz?c katastroficznymi wizjami i opowie?ciami o urazach i wypadkach nurkowych. DAN stara si? od ponad 30 lat g?osi? w?a?ciwy przekaz. I my?l?,?e rezultaty udowadniaj?,?e takie podej?cie jest w?a?ciwe. Poznaj naszych ekspertów Jill Heinerth, pionierka podwodnej eksploracji i filmowiec.?adna inna kobieta nie nurkowa?a g??biej w jaskiniach w ca?ej historii nurkowania. W uznaniu jej po?wi?cenia dla pasji nurkowania zosta?a nagrodzona nagrod? Wyland Icon i Sea Hero of the Year. Otrzyma?a te? Medal for Exploration, przyznany przez Królewskie Kanadyjskie Stowarzyszenie Geograficzne (ang. Royal Canadian Geographical Society), przyznane jej za ca?okszta?t pracy. Jej fotografie i pisarstwo publikowane by?y w znanych czasopismach na ca?ym?wiecie. John Lippmann jest twórc? DAN Asia-Pacific (DAN AP), który powsta? w 1994 roku, aby poprawi? bezpiecze?stwo nurkowania w obszarze Azji i Pacyfiku. By? przewodnicz?cym, dyrektorem wykonawczym i szefem szkolenia DAN AP przez 20 lat, redaktorem naczelnym Alert Diver Asia-Pacific przez 13 lat, a obecnie jest przewodnicz?cym i dyrektorem bada? w DAN AP. Jest ekspertem bezpiecze?stwa nurkowania o?wiatowej s?awie. Napisa? wiele ksi??ek i artyku?ów na temat bezpiecze?stwa nurkowania. W 2007 roku John Lippmann otrzyma? Order of Australia za swoje dzia?ania na rzecz bezpiecze?stwa nurkowania, resuscytacji i pierwszej pomocy. Alessandro Marroni, M.D., jest twórc? i prezydentem DAN Europe i przewodnicz?cym International DAN. Jest równie? wiceprezydentem Europejskiego Komitetu Medycyny Hiperbarycznej (ang. European Committee for Hyperbaric Medicine, ECHM) oraz wyk?adowc? i profesorem medycyny hiperbarycznej na uniwersytetach w Belgradzie, Padwie, Palermo i w Pizie. Alessandro Marroni jest autorem ponad 250 naukowych publikacji na temat medycyny podwodnej

5 i hiperbarycznej. Od 1966 roku jest instruktorem nurkowania.