Wybrane aspekty oceny efektywności pracy magazynów w łańcuchach dostaw

Transkrypt

1 Ilona Jacyna-Gołda 1 Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Organizacji Systemów Produkcyjnych Wybrane aspekty oceny efektywności pracy magazynów w łańcuchach dostaw 1. WPOWADZENIE Ze względu na skalę realizowanych zadań i pełnionych funkcji wyróżnia się różne systemy logistyczne. Celem systemów logistycznych jest realizacja zadania logistycznego tj. organizacja procesu przepływu ładunków uwzględniając oczekiwania klienta przy minimalizacji kosztów. Na przykład zadaniem systemu logistycznego przedsiębiorstwa produkcyjnego jest organizacja przepływu materiałów od dostawców do produkcji tak, aby nie zakłócić ciągłości procesu produkcyjnego oraz dystrybucja wyrobów gotowych z przedsiębiorstwa do finalnych odbiorców tak, aby oczekiwania klientów były spełnione. Jednym z istotnych elementów projektowanych systemów logistycznych są obiekty magazynowe. Obiekty magazynowe, ze względu na realizowane zadania i pełnione funkcje, stanowią również istotny element hierarchicznej sieci logistycznej zarówno w sferze zaopatrzenia jak i dystrybucji.. Gospodarka rynkowa wymusza wiele różnych form organizacji sieci dystrybucji towarów związanych z obsługą zarówno dzielnic przemysłowych dla małych i średnich miast, jak i wielkich aglomeracji gospodarczo-przemysłowych o złożonych potrzebach w zakresie usług logistycznych. Determinuje to potrzebę właściwego doboru obiektów logistycznych, w tym centrów logistycznych, ze względu na złożoność zadań i funkcji jakie powinny realizować. Właściwy dobór struktur podyktowany jest zarówno względami przestrzennymi, technicznymi, technologicznymi jak i ekonomicznymi. Biorąc pod uwagę aspekt skali (czy aspekt instytucjonalny) wyróżnia się system: mikrologistyczny (np. przedsiębiorstwo), meta-logistyczny (np. łańcuch dostaw), mezologistyczny (zintegrowane pionowo systemy meta logistyczne), makrologistyczny (w skali gospodarki). Natomiast biorąc pod uwagę aspekt funkcjonalny wyróżnia się systemy logistyczne w sferze zaopatrzenia, produkcji, dystrybucji, zwrotu towarów i opakowań oraz systemy tzw. logistyki materiałowej czy marketingowej. Z pojęciem systemu logistycznego oraz sieci logistycznej nierozerwalnie wiąże się pojęcie łańcucha dostaw. Przy definiowaniu łańcucha dostaw, na ogół, uwzględnia się takie czynniki jak: struktura podmiotowa, przedmiot przepływu i cele ich realizacji oraz zakres czynnościowy i obszary współdziałania uczestniczących w łańcuchu podmiotów. Na przykład jeżeli łańcuch dostaw traktowany jest jako proces, wówczas analizie poddana będzie sekwencja zdarzeń w przemieszczaniu dóbr, dzięki której dobra te zwiększają swoją wartość [3], [6]. Natomiast aspekt strukturalny, pozwala na zdefiniowanie grupy podmiotów (przedsiębiorstw) realizujących wspólne działania celem zaspokojenia popytu na określone dobra w całym łańcuchu dostaw od pozyskania surowców do dostarczenia wyrobu do ostatecznego odbiorcy. Działania te obejmują procesy związane z produkcją, sprzedażą, serwisem, zaopatrzeniem, dystrybucją, zarządzaniem zasobami oraz działaniami wspierającymi. W kontekście powyższego ważną rolę w łańcuchu dostaw odgrywają: firmy wydobywcze, produkcyjne czy dystrybucyjne. Ich usytuowanie w strukturze łańcucha dostaw zależy od funkcji i zadań oraz podziału pracy na kolejnych etapach produkcji i sprzedaży wyrobów. Wśród ważnych ogniw łańcucha dostaw należy wymienić firmy pełniące funkcje usługowe, tj. firmy logistyczne i transportowo-spedycyjne, obiekty magazynowe, centra dystrybucyjne lub centra logistyczne, firmy brokerskie zajmujące się jedynie pośrednictwem informacyjnym czy też zakłady utylizacji i składowania odpadów. 1 jacyna.golda@gmail.com Logistyka 4/

2 Zależności między procesami przemieszczania i magazynowania można przedstawić graficznie za pomocą sieci zależności, w której węzły są ze sobą połączone liniami sprzężeń. W obiektach magazynowych produkty są czasowo gromadzone lub przekazywane na inną drogę, prowadzącą przez sieć zależności (rys. 1). Zamówienia /Progozy WEJŚCIE WYJŚCIE Zarządzanie popytem Zarządzanie dystrybucją Informacja o możliwości realizacji zamówienia Plan produkcji, plan dystrybucji Planowanie dostaw Planowanie i harmonogram produkcji Uwarunkowania produkcji Uwarunkowania transportu i magazynowania ys.1. Sieć zależności między procesami przemieszczania i magazynowania w łańcuchu dostaw Źródło: opracowanie na podstawie [2], [9],[19]. óżne połączenia węzłów determinują różne możliwości poruszania się po sieci dostaw. Wybór odpowiedniego łańcucha dostaw zależy od umiejscowienia popytu i podaży towarów, a czynniki wpływające na strukturę tego łańcucha determinują istnienie struktury jednostopniowej czyli bezpośredniej, wielostopniowej oraz kombinowanej. 2. ISTOTA POMIAU EFKTYWNOŚCI FUNKCJONOWANIA ŁAŃCUCHA DOSTAW Ważnym aspektem oceny funkcjonowania łańcucha dostaw jest jego efektywność. Efektywność łańcucha dostaw determinowana jest efektywnością poszczególnych jego ogniw [1], [7], [14], [17]. Z punktu widzenia realizowanych zadań i pełnionych funkcji istotne znaczenie ma efektywność obiektów magazynowych. Wynika to z potrzeby wyznaczenia najlepszego sposobu przemieszczania towarów od dostawców do odbiorców poprzez wybór struktury systemu dostaw w taki sposób, aby zaspokoić zapotrzebowania odbiorców oraz zminimalizować koszt dostaw. Jest on wyrażany przeważnie jako koszt transportu oraz magazynowania. Efektywność funkcjonowania łańcucha dostaw determinowana jest skutecznością jego działania a tym samym stopniem realizacji jego celów [5], [17], [20]. Wyrażając ocenę jego funkcjonowania jest miarą skuteczności określonego jego działania. Większa efektywność oznacza, że przy poniesieniu tego samego kosztu można osiągnąć lepsze rezultaty działania. Określa z jaką skutecznością i sprawnością wykorzystywane są zasoby przeznaczone na realizację celu danego łańcucha dostaw. Na przykład dobór technologii transportu tj. zastosowanych środków pracy oraz sposobu realizacji procesu transportowego czy procesu magazynowego powinien zapewnić możliwie największą efektywność systemu zapewniającą skuteczne wykonanie ustalonych zadań przy możliwie niskich nakładach. Pomiaru efektywności dokonuje się w różnym ujęciu, w zależności od zakresu działania danego systemu oraz od ocenianego obszaru działalności. Można dokonywać pomiaru efektywności np. organizacyjnej danego systemu [7], [12], [20] lub ekonomicznej [20]. W przypadku efektywności ekonomicznej jako mierniki oceny traktuje się zależności między przyrostami efektów i nakładów, lub też całkowite efekty do cząstkowych nakładów. 374 Logistyka 4/2015

3 Ze względu na złożoność problemu orz duże zróżnicowanie systemów i zasad ich działania pomiar efektywności zależy nie tylko od obszaru oceny ale również branży, w której funkcjonuje dany system. W pracy [20] miary pomiaru efektywności sprowadza się do trzech podstawowych grup, tj.: wskaźnikowych, parametrycznych i nieparametrycznych. Analiza wskaźnikowa sprowadza się do konstruowania relacji między różnymi wielkościami. Wybór wskaźników zależy od celu badań. Można stosować pojedyncze wskaźniki lub ich zestaw albo opracować mierniki syntetyczne. W przypadku metod parametrycznych poszukuje się rozwiązania zagadnień optymalizacyjnych. Metody parametryczne stosowane są w przypadku modeli o ściśle określonej strukturze. Od postaci struktury zależy odpowiednio liczba estymowanych parametrów. Do parametrycznego pomiaru efektywności stosowane są zarówno modele deterministyczne jak i stochastyczne. Metody nieparametryczne nie wymagają znajomości funkcyjnej zależności między nakładami i wynikami. Cechuje je większa elastyczność, ponieważ struktura modeli nie jest ustalona, lecz jest dostosowywana do danych. W podejściu nieparametrycznym wykorzystuje się procedurę programowania liniowego, nie uwzględnia się natomiast wpływu czynnika losowego na efektywność obiektów oraz potencjalnych błędów pomiaru. Autorka pracy [16] uważa, że aby ocenić efektywność podsystemu logistycznego podsystemu transportu należy dokonać jego oceny ilościowej i oceny wartościowej. W ocenie ilościowej o efektywności decydują takie wskaźniki, jak przejechane kilometry, liczba środków transportu, liczba pracowników działu transportu, czy liczba awarii środków transportu. W ocenie wartościowej za wskaźniki cząstkowe autorka przyjmuje m.in. koszty transportu, wartość posiadanych środków transportowych, koszty amortyzacji przypadające na środki transportu. Natomiast autor pracy [17] stwierdza, że w przypadku oceny efektywności podsystemu transportowego należy dokonać nie tylko za pomocą wskaźników ilościowych i jakościowych, ale również z wykorzystaniem wskaźników produktywności. Autor dużą wagę przypisuje wskaźnikom produktywności, gdyż uważa, że to dzięki nim możliwa jest ocena niezawodności i elastyczności transportu oraz liczby uszkodzonych ładunków w czasie przewozu. Do oceny ilościowej zaproponował natomiast takie wskaźniki, jak wykonane tonokilometry, liczba przesyłek, rzeczywisty czas pracy, rzeczywisty ładunek. Do oceny jakościowej transportu wykorzystuje elementy lub czynniki wpływające na obsługę dostaw. Za wskaźniki cząstkowe przyjęto koszty transportu, dysponowany czas pracy i możliwości przewozu ładunku. Na podstawie tak ogólnie sformułowanych wskaźników autor proponuje tworzenie kolejnych wskaźników, bardziej szczegółowych, jak np. koszty transportu na tonokilometr lub przesyłkę, czy też stopień wykorzystania środków transportu. Dość szeroka gamę wskaźników oceny systemów logistycznych można znaleźć w pracy [20]. Według tego autora, wskaźnikową ocenę systemu należy podzielić na wskaźniki ilościowe i jakościowe. Jako wskaźniki oceny ilościowej podsystemu transportowego autor wskazuje, podobnie jak autor pracy [17] wykonane tonokilometry, liczbę przesyłek, rzeczywisty czas pracy środków transportu, ilość przewiezionego ładunku, koszty transportu na tonokilometr i na przesyłkę, stopień wykorzystania czasu pracy oraz możliwości przewozowych posiadanych środków transportu. Biorąc pod uwagę powyższe można stwierdzić, że do oceny dostosowania różnych struktur systemu logistycznego, w tym i łańcucha dostaw konieczny jest usystematyzowany układ wartości. Ujęte razem parametry, mierniki i skwantyfikowane czynniki wymierne, podporządkowane kryteriom oceny oraz ich wagom i hierarchii, tworzą układ wartości dla oceny systemu. Układ wartości powinien zawierać: parametry techniczne i ekonomiczne oraz metody ich określania, mierniki oceny i przyporządkowanie poszczególnych parametrów, czynniki trudno mierzalne (niewymierne), kryteria oceny i wyboru wariantów. Jako kryteria do oceny sprawności i efektywności procesów logistycznych można stosować: kryterium czasu przepływu materiałów i informacji, kryterium poziomu jakości usług i obsług, kryterium minimalizacji kosztów oraz kryterium operatywności działania. W odniesieniu do oceny efektywności łańcuchów dostaw można wyróżnić: 1) wskaźniki techniczne, obejmujące m.in.: liczbę środków transportu, Logistyka 4/

4 liczbę godzin pracy środków transportu, liczbę przejechanych km, liczbę km przypadających na środek transportu, liczba awarii środków transportowych. 2) wskaźniki ekonomiczne obejmujące m.in.: a) mierniki bezwzględne: koszty transportu, wartość środków transportu, koszty amortyzacji środków transportu, koszty osobowe działu transportu. b) względne: udział kosztów transportu w kosztach całkowitych, koszty transportu na jednostkę wartości przewożonych materiałów oraz wyrobów, koszty utrzymania środka transportu na miesiąc, rok, koszty na tonokilometr. Pomiar efektywności może mieć wiele zastosowań. Wśród nich można wyróżnić m.in.: dobór środków transportowych do zadań, dobór stosowanych technologii, zwiększenie wydajności procesów logistycznych, zmniejszenie czasu realizacji zadań, zmniejszenie kosztów np. zmniejszenie zużycia paliwa, itp. Do porównania efektywności funkcjonowania wariantów rozwiązań projektowych łańcucha dostaw niezbędne jest zdefiniowanie i wyznaczenie efektów realizacji procesów dla każdego z wariantów. Efektem jest zysk (lub strata) wynikający z zastosowanego wariantu łańcucha dostaw. Możne to być różnica między wartością mierników uzyskanych dla poszczególnych wariantów. Zatem efektywność można wyznaczyć jako iloraz różnicy wartości mierników dla projektowanego wariantu i wartości miernika wariantu ustalonego za bazowy, tj.: efektywność działania, wartość miernika efektywności, wartość miernika bazowego efektywności. Obliczenie wartości efektywności pozwala odpowiedzieć na pytanie o ile procent wartość miernika różni się od wartości miernika bazowego. (1) 3. OLA OBIEKTÓW MAGAZYNOWYCH W ŁAŃCUCHU DOSTAW Obiekty magazynowe, ze względu na realizowane zadania i pełnione funkcje, stanowią istotny element łańcuchów dostaw dedykowanych przedsiębiorstwom różnych branż. Wybór właściwego wariantu rozwiązania projektowego obiektu magazynowego dla danego łańcucha dostaw jest problemem bardzo złożonym. Wynika to przede wszystkim ze względu na różnego typu uwarunkowania np. techniczne, technolog z potrzeby ustalenia szeregu warunków brzegowych oraz z potrzeby dobrej znajomości właściwości poszczególnych elementów całego łańcucha dostaw [1], [5], [11]. Jak wcześniej wspomniano łańcuch dostaw może składać się z wielu podmiotów w tym obiektów magazynowych o bardziej lub mniej rozbudowanej strukturze funkcjonalnej. Determinowane jest to zadaniami funkcjonujących w łańcuchu dostaw obiektów magazynowych. Obiekty magazynowe pełnią funkcje gromadzenia, buforowania, przekształcania, rozdziału, kompletacji i konsolidacji potoków ładunków przemieszczanych z punktów nadania do punktów odbioru. 376 Logistyka 4/2015

5 Zatem rozwiązanie projektowe dla konkretnego magazynu jest zależne m.in. od branży, charakteru łańcucha dostaw oraz założonych parametrów technicznych, technologicznych, jak i organizacyjnych. Zgodnie z procedurą projektowania obiektów magazynowych kreowanie rozwiązań dla obiektu danej klasy wymaga m.in. [1], [4], [5], [8], [10]: 1) sformułowania zadania logistycznego dla danego obiektu w efekcie uzyskuje się tablicę krzyżową oraz schemat blokowy danego obiektu magazynowego wraz z naniesionymi wielkościami przepływu ładunków, np. w skali roku; 2) ukształtowania obszarów funkcjonalnych obiektu magazynowego; 3) zwymiarowania procesu przepływu ładunków ze względu na: wydajność, nakłady oraz roczne koszty eksploatacyjne. Przeznaczenie obiektów magazynowych oraz ich funkcje w łańcuchu dostaw [5], podyktowane jest zarówno dążeniem do usprawniania procesów przepływu materiałów na drodze ich przemieszczania, jak i potrzebą zwiększania liczby asortymentów dostępnych w magazynach oraz wzrostu liczby zamówień od odbiorców. Ważnym aspektem, który należy brać pod uwagę przy ocenie efektywności funkcjonowania obiektów magazynowych jest minimalizacja terminów realizacji zamówień i podnoszenia poziomu obsługi klienta. W tym kontekście dużego znaczenia nabiera czas realizacji poszczególnych czynności, który precyzyjnie definiowany jest w opracowywanych kartach procesu przepływu czy cyklach transportowych. Czas realizacji czynności składających się na procesy występujące w procesie magazynowym determinuje efektywność funkcjonowania danego obiektu magazynowego w łańcuchu dostaw. Czas cyklu transportowego w transporcie wewnętrznym przy realizacji przez środek transportu wewnętrznego o przerywanym charakterze pracy, podstawowo obejmuje [5]: - czas przemieszczania się środka transportu z ładunkiem, - czas przemieszczania się środka transportu bez ładunku (powrót), - czas potrzebny na pokonanie zakrętów i ew. opóźnienia spowodowane kongestią ruchu, - czas operacji załadunkowo/wyładunkowych, adresowania i kontroli, Do oceny zastosowanych rozwiązań przestrzenno funkcjonalnych magazynu stosuje się kosztowe mierniki rozwiązań projektowych, które wskazują na opłacalność danego wariantu. W literaturze problemu można znaleźć wiele publikacji opisujących kolejne kroki projektowe w procedurze projektowania obiektów logistycznych [1], [5], [9], [10], [11]. Wyznaczenie niezbędnej liczby poszczególnych elementów wyposażenia obiektu magazynowego musi się odbywać przy spełnieniu określonych ograniczeń wynikających między innymi z konieczności realizacji ustalonych zadań logistycznych oraz wydajności elementów wyposażenia magazynowego jak i potrzeb klientów. 4. TECHNICZNO-EKONOMICZNE MIENIKI OCENY EFEKTYWNOŚCI OBIEKTÓW MAGAZYNOWYCH Aby zdefiniować wskaźniki do pomiaru oceny efektywności funkcjonowania obiektów magazynowych w łańcuchu dostaw, niezbędne jest wskazanie uwarunkowań techniczno-organizacyjnych i ekonomicznych determinujących projektowanie tego typu obiektów. Według źródeł literaturowych [15], [20], technika procesów logistycznych to układ posiadanych przez przedsiębiorstwa zasobów technicznych i materialnych (np. obiekty, maszyny, urządzenia, środki transportu), które mogą być użyte do zaspokojenia potrzeb oraz umiejętności i sposobów posługiwania się nimi w celu wykonania określonych prac czy czynności w procesie logistycznym. Najważniejsze z nich zwykle zostają przedstawione w postaci rysunków, schematów, wykresów czy też zestawów parametrów, np.: dla obiektów magazynowych: o rodzaj magazynu, o typ frontu przeładunkowego, o kształt, o wielkość (pojemność wyrażona zapasem Z, kubatura V i powierzchnia F), o wymiary zewnętrzne oraz wewnętrzne (wynikające z wielkości oraz rozmieszczenia stref funkcjonalnych27, szerokości i długości korytarzy roboczych i poprzecznych), Logistyka 4/

6 dla środków transportu: o w odniesieniu do środka transportowego, np. jego typ, rodzaj napędu, wymiary wózka oraz minimalnej przestrzeni roboczej, zbiór parametrów charakteryzujących osiągi zarówno jezdne (np. maksymalna prędkość jazdy), jak i te związane z czynnościami manipulacyjnymi (np. maksymalny udźwig czy wysokość podnoszenia), o w odniesieniu do urządzeń do składowania (palety, regały), np.: typ jednostki ładunkowej (paletowa); typ regału - rodzaj konstrukcji, materiał, z którego został wykonany, osprzęt pomocniczy, oznakowanie miejsc paletowych, o w odniesieniu do pozostałych urządzeń, np.: charakterystyka środków do przesyłania i przetwarzania informacji urządzenia systemu informatycznego, system przeciwpożarowy, itp. Najczęściej jako podstawowy miernik oceny rozwiązania projektowego obiektów magazynowych dla kolejnych wariantów łańcucha dostaw brany jest pod uwagę tzw. syntetyczny koszt przejścia jednostki ładunkowej przez obiekt magazynowy. Wartość liczbowa tego miernika wynika z rozwiązania zadania logistycznego Przejścia potoków ładunków przez obiekty magazynowe w łańcuchu dostaw, jak wskazują badania [5] pochłaniają znacznie większe koszty niż przejścia tychże potoków przez elementy liniowe, tj. sieci transportowe. Kosztom przejścia ładunków towarzyszą znaczące koszty gromadzenia i przetwarzania informacji. W niektórych przypadkach, zwłaszcza w obiektach magazynowych realizujących procesy komisjonowania, są one większe. Jak pisze autor [5] w swoich publikacjach, punktem wyjścia dla oceny efektów rozbudowanego o kolejne, wymagające nakładów i kosztów, elementy punktowe jest zazwyczaj bezpośredni (dwuszczeblowy) system dystrybucji. Efekty te mogą dotyczyć aspektów ekonomicznych np. obniżenia kosztów, w tym rocznych kosztów eksploatacyjnych lub jakościowych, np. podniesienia jakości usług logistycznych. Do realizacji zadań, każdy obiekt magazynowy dysponuje zbiorem różnych typów urządzeń nazywanych środkami transportu wewnętrznego oraz zasobami ludzkimi o różnych kwalifikacjach. Jako mierniki oceny efektywności funkcjonowania obiektów magazynowych w łańcuchu dostaw wyróżnia się: mierniki techniczne, ekonomiczne i jakościowe. Wśród mierników technicznych tzw. użytkowych można wyróżnić, m.in. [4], [5]: miernik powierzchniowy który określa stopień wykorzystania powierzchni F M danego obiektu magazynowego przy zapasie Z p. Brany pod uwagę zwłaszcza w sytuacji ograniczonego terenu: F M γ p = [m Z 2 /mp] (2) p Z p - pojemność obiektu magazynowego (stref i obszarów funkcjonalnych, np. składowania, komisjonowania i buforowania). miernik kubaturowy który określa stopień wykorzystania przestrzeni kubaturowej V, którą trzeba utrzymywać (np. chronić, ogrzewać, oświetlać) przy zapasie Z p, V 3 β = [ m / mp] (3) Z Wśród mierników ekonomicznych tzw. kosztowych można wyróżnić, m.in.: statyczny i dynamiczny miernik nakładów, N M nakłady na obiekt magazynowy, przy czym: p N M γ Nmp = [zł/mp] (4) Z p 378 Logistyka 4/2015

7 koszt przejścia jednostki ładunku przez obiekt magazynowy: K E γ kp = PWE [zł/jłpj] (5) K E roczne koszty eksploatacyjne P WE roczny przeładunek na wejściu do magazynu wyrażony liczbą jłp/rok. stopień automatyzacji i mechanizacji procesów przepływu ładunków i informacji (im mniejszy jest ten miernik tym lepsze rozwiązanie projektowe) K roczne koszty robocizny L KU roczne koszty utrzymania elementów stałych, K = K E K L K γ (6) Natomiast wśród mierników jakościowych można wyróżnić m.in. niezawodność funkcjonowania systemu, elastyczność systemu czy też możliwość rozbudowy, itp.. UB 5. WNIOSKI Metodyka oceny efektywności funkcjonowania każdego systemu, w tym i łańcucha dostaw, powinna obejmować: określenie zakresu i celu badań, identyfikację zadań niezbędnych do realizacji ustalonych celów oraz pomiar efektów za pomocą zdefiniowanych wcześniej wskaźników. Wskaźniki oceny efektywności funkcjonowania łańcucha mogą stanowić cechę systemową, mierzalną i użyteczną przy porównywaniu łańcuchów dostaw danej klasy, wyrażające różne aspekty działania w różnych przedziałach w zależności od ich przeznaczenia i warunków zastosowania. Do oceny efektywności funkcjonowania obiektów magazynowych należy przede wszystkim przygotować zestaw wskaźników i mierników, dla różnych wariantów projektowych oraz na podstawie otrzymanych wartości dokonać oceny uzyskanych efektów. Wybór właściwego wariantu rozwiązania projektowego magazynu dla danego systemu dostaw jest problemem bardzo złożonym. Wynika to przede wszystkim z potrzeby ustalenia szeregu warunków brzegowych oraz z potrzeby dobrej znajomości właściwości poszczególnych elementów całego łańcucha dostaw. Ważnym aspektem, który należy brać pod uwagę przy ocenie efektywności funkcjonowania obiektów magazynowych jest minimalizacja terminów realizacji zamówień i podnoszenia poziomu obsługi klienta. W tym kontekście dużego znaczenia nabiera czas realizacji poszczególnych czynności, który precyzyjnie definiowany jest w opracowywanych kartach procesu przepływu czy cyklach transportowych. Praca finansowana jest ze środków na pracę statutową Politechniki Warszawskiej i granty dla młodych naukowców i uczestników studiów doktoranckich. Streszczenie W artykule przedstawiono pewne podejście do badania oceny efektywności obiektów magazynowych w łańcuchach dostaw. Badanie efektywności złożonych systemów tego typu wymaga uwzględnienia szeregu czynników. Założono, że na podstawie badań dotyczących szybkości i niezawodności realizacji zadań można ustalić, czy relacje zachodzące w obiektach magazynowych w łańcuchu dostaw mają odpowiednio wysoki współczynnik niezawodności czy też nie. Zaprezentowano wskaźnik oceny efektywności funkcjonowania obiektów magazynowych w łańcuchach dostaw, przedłożono również ich zapis formalny. Słowa kluczowe: wskaźniki efektywności, ocena łańcucha dostaw, efektywność obiektów magazynowych Logistyka 4/

8 Selected aspects of assessing the effectiveness of warehouses in supply chains Abstract The paper presents an approach to study of assessing the effectiveness of warehouse facilities in supply chains. Determination of effectiveness of complex systems of this type should take into account wide range of issues. The article poses the thesis that based on studies of speed and reliability of execution of tasks it is possible to determine whether the relationships in warehouse facilities in the supply chain have a high enough reliability factor or not. The paper also presents an indicator assessing the effectiveness of the functioning of warehouse facilities in the supply chain, also submitted their formal notation. Key words: effectiveness indicators, evaluation of supply chain, effectiveness of warehouse facilities LITEATUA [1] Ambroziak T., Lewczuk K.: Miara poziomu dopasowania kanału dystrybucji do strumienia materiałów. Zesz. Nauk. Transport, Politechnika Warszawska, z. 69, [2] Cecere L.: Conquering the Supply Chain Effective Frontier. A Handbook for the Value Chain Leader to Manage Trade-offs in Defining Supply Chain Excellence. Founder and CEO, Supply Chain Insights LLC, [3] Coyle J. J., Bardi E. J., Langley C. J.: Zarządzanie logistyczne. PWE, Warszawa [4] Fijałkowski J., Transport wewnętrzny w systemach logistycznych. Oficyna Wyd. PW, Warszawa [5] Fijałkowski J. Wybrane zagadnienia projektowania elementów punktowych systemu logistycznego Polski. [w]: Jacyna M. (red): System logistyczny Polski. Uwarunkowania techniczno-technologiczne komodalności transportu. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa [6] Jachimowski., Szczepański E.: Simulation Analysis of Vehicle outing Problem Solution, Carpathian Logistics Congress Congress Proceedings. Edition 1st, pp , December 9th - 11th 2013, Cracow, Poland, [7] Jacyna-Gołda I.: Evaluation of operational reliability of the supply chain in terms of the control and management of logistics processes, [w:] Safety and eliability: Methodology and Applications / Nowakowski T. [i in.] (red.), 2015, CC Press Taylor & Francis Group, ISBN , ss [8] Jacyna-Gołda I.: Badanie niezawodności i efektywności funkcjonowania łańcuchów dostaw", Logistyka, ISSN , pp , 04/2014. [9] Jacyna-Gołda I.: Chosen aspects of logistics network design method for production service companies. International journal of logistics systems and management.- Inderscience, ISSN , ZDB-ID Vol , 2/3, p [10] Jacyna M.: Distribution Warehouses and ealisation of Logistic Processes in Suply Chains. Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa, 2006 [11] Kłodawski M., Jacyna M.: Wybrane Aspekty Problematyki Komisjonowania w Funkcji Pracochłonności procesu, Logistyka 3, 2009 [12] Kowalska K.: Efektywność procesów logistycznych [w]: Kowalska K., S. Markusik S.: Sprawność i efektywność zarządzania łańcuchem dostaw. WSzB w Dąbrowie Górniczej, Dąbrowa Górnicza [13] Muślewski Ł.: Podstawy efektywności działania systemów transportowych, Uniwersytet Techniczno- Przyrodniczy, adom [14] Nowakowski T.: Niezawodność systemów logistycznych. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław [15] Nowakowski T.: eliability model of combined transportation system. [in:] Probabilistic Safety Assessment and Management. Spitzer C., Schmocker U., Dang V.N. (ed.), Springer, London [16] Nowicka-Skowron M.: Efektywność systemów logistycznych. PWE Warszawa [17] Pfohl H. Ch.: Zarządzanie logistyką. ILiM, Poznań [18] Pyza D.: Modelowanie systemów przewozowych w zastosowaniu do projektowania obsługi transportowej podmiotów gospodarczych. Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Transport, z. 85, Warszawa [19] Santarek K.: Integration in Manufacturing Systems. [w:] Koch T.: Lean Business Systems and Beyond. Springer Verlag Silver E. A, Pyke D. F., Peterson.: Inventory Management and Production Planning and Schedulding. John Wiley & Sons, [20] Twaróg J.: Mierniki i wskaźniki logistyczne. Biblioteka Logistyka, Poznań [21] Żak J., Jacyna-Gołda I., Wasiak M.: Effectiveness evaluation criteria of the functioning of the national transport system and its impact on the enviroment, [w:] Simulation model to support designing a sustainable national transport system / Jacyna M, Wasiak M (red.), 2014, Index Copernicus International. 380 Logistyka 4/2015