Kształtowanie procesów logistycznych dla obsługi podmiotów wytwórczych

Transkrypt

1 Ilona Jacyna-Gołda 1, Wydział Inżynierii Produkcji Politechniki Warszawskiej Dariusz Pyza 2, Emilian Szczepański 3 Wydział Transportu Politechniki Warszawskiej Bartłomiej Gładysz 4 Wydział Inżynierii Produkcji Politechniki Warszawskiej Kształtowanie procesów logistycznych dla obsługi podmiotów wytwórczych 1. WPROWADZENIE Nadrzędnym celem przedsiębiorstw produkcyjnych jest realizacja podstawowego procesu produkcyjnego [3], któremu podporządkowane są wszystkie inne procesy, umożliwiając tym samym efektywną jego realizację. Wiąże się to z rozwiązywaniem wielu problemów organizacyjnych, ekonomicznych i innych wymagających analizy zagadnień dotyczących m.in.: usprawnienia technologii produkcji, organizacji produkcji i zarządzania produkcją, w tym usprawnienia procesów logistycznych w otoczeniu przedsiębiorstwa a zwłaszcza usprawnienia łańcuchów dostaw, w których przedsiębiorstwo funkcjonuje. Jeden obszar problemów dotyczy sfery utrzymania zapasów, realizacji dostaw i wysyłek oraz czynności usprawniających zachodzących wewnątrz przedsiębiorstwa. Natomiast drugi obszar to przede wszystkim zagadnienia mające wpływ na sprawność procesu produkcyjnego. Wiąże się to z: ustaleniem poziomu zapasów materiałów kluczowych dla produkcji na podstawie planowanego zużycia, możliwości wytwórczych dostawców, czasu realizacji, itp., grupowaniem zleceń produkcyjnych w celu maksymalnego wydłużania partii przy zadanych dopuszczalnych przez klientów maksymalnych czasach realizacji zleceń, możliwości składowania wyrobów gotowych na terenie zakładu lub w zewnętrznych magazynach dystrybucyjnych, itp., stosowaniem EOQ (Economic Order Quantity) [4], [6] metody zarządzania zapasami w łańcuchu dostaw oraz optymalizacji kosztów utrzymania zapasów w magazynie własnym producenta, wykorzystaniem funkcji systemów informacyjnych klasy MRP oraz MRP II [2], wydajnością układów przeładunkowych na wejściu i na wyjściu z magazynów surowców i opakowań oraz wyrobów gotowych, Istotnego znaczenia nabierają problemy dotyczące podziału zamówienia ogólnego na poszczególne dostawy oraz outsourcingu usług logistycznych w zakresie zaopatrzenia w surowce (centra zaopatrzenia) i odbiór wyrobów gotowych (centra dystrybucji lub częściej magazyny wyrobów gotowych nie zajmujące się dystrybucją, a głównie przechowywaniem i wysyłką dużej liczby wyrobów gotowych) [8], [11], [17]. W tym zakresie ważny aspekt to wybór lokalizacji dla obiektów magazynowych czy centrów dystrybucyjnych, który ma wpływ nie tylko na odległość między magazynami a zakładem produkcyjnym, ale również długość cykli transportowych w transporcie zewnętrznym wynikający z czasu realizacji transportu i częstotliwości wysyłek. 1 jacyna-golda@gmail.com 2 dpz@wt.pw.edu.pl 3 eszczepanski@wt.pw.edu.pl 4 bgladysz@wip.pw.edu.pl Logistyka 4/

2 2. ROLA OBIEKTÓW MAGAZYNOWYCH W OBSŁUDZE PODMIOTÓW WYTWÓRCZYCH Obiekty magazynowe są budowane, w celu świadczenia kompleksowych usług logistycznych. Umożliwiają one między innymi łączenie operacji realizacji zapotrzebowań. Polega to na konsolidacji wielu mniejszych zamówień w zamówienia zbiorcze. Wysyłane są one w formie większych przesyłek do magazynów, czy centrów logistycznych, aby zredukować koszty realizacji zleceń. Podobnie dzieje się w przypadku zaopatrywania klientów magazynów. Takie podejście pozwala na efektywniejsze wykorzystywanie zdolności produkcyjnych oraz obniżenie kosztów przygotowania do obsługi zlecenia i wykonania operacji produkcyjnych, magazynowych oraz wysyłkowych [10]. Analogicznie postępuje się w przypadku dystrybuowania przesyłek. Konsoliduje się przesyłki i rozwozi według opracowanego wcześniej harmonogramu tak, aby efektywnie wykorzystywać środki transportowe. Wszystkie te czynności redukują liczbę procesów transportowych, a więc powodują zmniejszenie częstotliwości dostaw. Jednocześnie zwiększeniu ulega dostarczana ilość towaru przypadająca na jedną przesyłkę. Pozwala to na efektywne wykorzystywanie jednostek ładunkowych takich jak m. in.: palety, pojemniki transportowe oraz kontenery. Poprawia to także stopień wykorzystywania środków przewozowych. To daje możliwość wykorzystywania środków przewozowych o dużej pojemności ładunkowej takich jak: naczepy siodłowe, nadwozia wymienne, kontenery i wagony. Wykorzystywanie jednostek ładunkowych zwiększa stopień mechanizacji, co ma wpływ na skrócenie czasu załadunku, rozładunku, przeładunku oraz czynności manipulacyjnych, a zatem zwiększa się wydajność prac ładunkowych. Obiekty magazynowe czy centra logistyczne przyczyniają się również do minimalizacji pustych przebiegów. Pojazdy dostarczające towar z obiektów magazynowych do odbiorcy mogą w powrotnej drodze zabrać towar od tego odbiorcy do magazynu czy centrum logistycznego lub też od pobliskiego innego nadawcy albo na odwrót. W ten sposób unika się jazdy na pusto, a więc obniżają się koszty transportu. Obiekty magazynowe także przyczyniają się do ograniczenia wielkości zapasów, gdyż pozwalają na łączenie zapasów i kompensację fluktuacji zapotrzebowania. Można optymalnie zarządzać wielkością zapasów, co umożliwia zmniejszenie zapotrzebowania na powierzchnię magazynową i związane z tym koszty magazynowania. Również wydajność przeładunkowa magazynu wzrasta, dzięki połączeniu wielu zdecentralizowanych zapasów magazynowych w ramach jednego lub kilku centrów logistycznych [10]. Mniejsze zapasy magazynowe to też mniejszy zamrożony kapitał. Firmy uzyskane ze zmniejszenia poziomu zapasów środki finansowe mogą przeznaczyć na inne cele. Poprzez obiekty magazynowe istnieje możliwość połączenia wewnętrznych funkcji logistycznych takich jak zamawianie, rozładunek, opracowywanie przyjęć towaru, konfekcjonowanie, komisjonowanie, itp. [10]. Łączenie tych funkcji przyczynia się do zwiększenie ich efektywności jak również do zwiększenia jakości usług oraz obniżenia ich kosztów. Tym samym obiekty magazynowe na płaszczyźnie produkcyjnej wpływają na wzrost sprawności i efektywności procesów logistycznych oraz poziom obsługi nie tylko klienta, ale również przedsiębiorstw. Powodują także redukcję kosztów logistycznych. Operatorzy logistyczni wydajniej mogą zarządzać taborem samochodowym, obniżając przy tym liczbę przewozów towarowych, co z kolei wpływa na liczbę pojazdów na drogach. Wpływa to pozytywnie na środowisko naturalne, eliminując emisję spalin i innych zanieczyszczeń pochodzących od eksploatowanych środków transportu. Mniej samochodów to także mniejsze zniszczenie infrastruktury drogowej [11], [13]. 3. ZADANIA REALIZOWANE PRZEZ SYSTEM LOGISTYCZNY DLA OBSŁUGI PODMIOTÓW WYTWÓRCZYCH System logistyczny przedsiębiorstwa produkcyjnego determinowany jest przez podsystemy: zaopatrzenia, którego elementami są dostawcy i pośrednicy realizujący zadania logistyczne w sferze zaopatrzenia, obsługi produkcji, którego elementami są oddziały produkcyjne, magazynowania, którego elementami są obszary magazynowe, np. obszar magazynu produkcyjnego, obszar magazynu opakowań, obszar magazynu wyrobów gotowych, 366 Logistyka 4/2015

3 dystrybucji, którego elementami są pośrednicy realizujący zadania logistyczne w sferze dystrybucji i odbiorcy, transportu, realizujący zadania przewozowe między elementami poszczególnych podsystemów. Zatem w systemie logistycznym przedsiębiorstwa produkcyjnego realizowane są procesy logistyczne obejmujące: zaopatrzenie w surowce i opakowania, wspomaganie działań produkcyjnych, dystrybucję wyrobów gotowych, zaopatrzenie w części zamienne oraz przepływy odpadów produkcyjnych. Główne zadania operacyjne, jakie są realizowane w sferze zaopatrzenia obejmują dostarczanie materiałów niezbędnych do produkcji realizowanej w przedsiębiorstwie, ich składowanie oraz przemieszczanie do pierwszego stanowiska linii produkcyjnej w momencie określającym ich wykorzystanie. W sferze produkcji, poprzez transport wewnętrzny i utrzymanie zapasów produkcji w toku, realizowany jest przepływ materiałów w procesie wytwórczym. Natomiast zadania operacyjne logistyki w sferze dystrybucji to przemieszczanie wytworzonych w procesie produkcyjnym materiałów, półproduktów czy wyrobów gotowych do odbiorców. Logistyka części zamiennych (użytkownika tych części) obejmuje zaopatrzenie, gospodarkę magazynową i zastosowanie części zamiennych w ramach obsługi technicznej i konserwacji. W sferze przepływu odpadów produkcyjnych, nazywanym logistyką zwrotną [18], realizowany jest transport i składowanie materiałów odpadowych oraz ewentualne przekazanie tych materiałów do miejsc ich przerobu. Niejednokrotnie realizowane są także procesy mające na celu zmniejszenie objętości powstałych odpadów (np. prasowanie makulatury). W procesach przepływu odpadów produkcyjnych istotne są procesy utylizacji oraz procesy powtórnego zagospodarowania. Zadanie logistyczne dla zakładu produkcyjnego polega na dwuetapowym przekształceniu strumieni surowców i związanych z nimi strumieni informacji. W pierwszym etapie następuje transformacja strumieni surowców, opakowań itp. wchodzących do zakładu produkcyjnego od dostawców na strumienie wchodzące do produkcji, w taki sposób, aby umożliwić ciągłość i rytmiczność procesu produkcyjnego, rozumiane jako zaopatrzenie. Natomiast w drugim etapie dokonywane jest przekształcenie strumieni surowców w procesie produkcyjnym w strumienie wyrobów gotowych wychodzących z zakładu, w taki sposób, aby spełnić wymagania odbiorców, rozumiane jako zbyt. Zakładając, że w danym przedsiębiorstwie produkcyjnym wyróżniamy dostawców D, obszary magazynowe M, odbiorców O oraz system produkcyjny SP, wówczas można przedstawić schematycznie strukturę układu logistycznego jak na rys. 1. D dostawcy Uwarunkowania zewnętrzne Uwarunkowania wewnętrzne wejściowe zadania logistycznego ZLP M SP Uwarunkowania zewnętrzne Uwarunkowania wewnętrzne wyjściowe zadania logistycznego O odbiorcy Rys. 1. Schemat zadania logistycznego dla zakładowego systemu logistycznego w zakładzie produkcyjnym Źródło: Opracowanie własne na podstawie Fijałkowski J., Transport wewnętrzny w systemach logistycznych. OWPW, Warszawa Zewnętrzne zadanie logistyczne stanowi warunki brzegowe dla procesu magazynowego, który został ukształtowany w celu realizacji wewnętrznego zadania logistycznego. Wejście do magazynu surowców (półfabrykatów, półproduktów, itp.) stanowi strumień ładunków od dostawców, którego składniki zmieniają się w funkcji czasu. Wyjście to strumień wyrobów gotowych zgodnie z zamówieniem odbiorców. Procesy przekształcania strumieni ładunków wymagają wymiarowania ze względu na wydajność, nakłady i koszty. Istotnym w tym względzie staje się właściwie ukształtowanie procesów przepływu ładunków i informacji Logistyka 4/

4 w zakresie rodzajów technologii pracy, czynności, urządzeń oraz pracy ludzkiej. Stanowi to podstawę do wymiarowania projektowanego systemu logistycznego. Uwzględniając strukturę przedsiębiorstwa produkcyjnego, jego układ systemu logistycznego można przedstawić, jako układ takich podsystemów jak: zaopatrzenia, którego elementami są dostawcy, obsługi produkcji, którego elementami są poszczególne oddziały produkcyjne, magazynowania, którego elementami są obszary magazynowe, np. obszar magazynu produkcyjnego, obszar magazynu opakowań, obszar magazynu wyrobów gotowych, dystrybucji, którego elementami są centra dystrybucyjne, transportu, którego elementami są, np. obszar transportu międzymagazynowego, zarządzania firmą i zasobami, do którego należy obszar centrali. Poszczególne podsystemy powiązane są wzajemnie różnego typu relacjami. Z tych wzajemnych powiązań wynikają zadania logistyczne realizowane przez zakładowy system logistyczny. Ich realizacja uwarunkowana jest zarówno zewnętrznie jak i wewnętrznie, przy czym pierwsze uwarunkowania wynikają z otoczenia, drugie natomiast z produkcji. Na potrzeby badań zakłada się, że dany jest: R = r : r = 1, 2,..., r '..., R, zbiór rodzaju towaru lub wytworzonego produktu R, postaci: { } zbiór dostawców D, postaci: D = { d s : s = 1, 2,..., S}, zbiór obiektów magazynowych M, postaci: M = { mk : k = 1,2,..., K}, zbiór podsystemów produkcyjnych SP, postaci: SP = { sp p : p = 1,2,..., P}, zbiór odbiorców O, postaci: O = { od : d = 1,2,..., D}. Powyższe pozwala na przedstawienie zależności między poszczególnymi elementami w postaci schematu jak na rys. 2. Transport zewnętrzny Transport między obszarami magazynowymi Transport wewnątrzzakładowy Transport techniczny między systemami produkcyjnymi Transport między obszarami magazynowymi Transport zewnętrzny D M SP M O I etap przekształceń II etap przekształceń Rys. 2. Schemat zadania logistycznego w zakładzie produkcyjnym Źródło: Opracowanie własne. Zakładając, że jednostkowe przepływy między poszczególnymi podsystemami zostały zdefiniowane następująco: ( d, m ), r R wielkość dostaw r-tego rodzaju towaru od s-tego dostawcy do k-tego λ1( s ) { } k obiektu magazynowego, λ2( ( m, sp ), r) R + { 0} k p - wielkość potrzeb p-tego podsystem produkcyjny z k-tego obiektu magazynowego na r-ty rodzaj towaru, λ3( ( sp, m ), r ') R + { 0} p k wielkości rʹ-tego rodzaju produktów wytwarzanych przez p-ty podsystem produkcyjny kierowanych do k-tego obiektu magazynowego, 368 Logistyka 4/2015

5 λ4( k d m, o, r ') R + { 0} wielkości rʹ-tego rodzaju produktów kierowanych do d-tego odbiorcy z k-tego obiektu magazynowego. wielkości wszystkich dostaw między poszczególnymi podsystemami można zapisać: + macierzą QD postaci: QD=[ λ1( ( d, m ), r) R : d D, mk M, r R ] s k s + ( mk, spp), r R : mk M, spp SP, r R ] ) + macierzą QW postaci: QW=[ λ3( ( spp, mk ), r ') R : spp SP, mk M, r ' R ] macierzą QSP postaci: QSP=[ λ2 ( ) macierzą QZ postaci: QZ=[ λ4 ( ) + ( m, o ), r ' R : m M, o O, r ' R ] k d k d Istotną rolę w obsłudze nie tylko przedsiębiorstw, ale również innych podmiotów działających na rynku, w celu właściwej realizacji zadań pełnią obiekty magazynowe. Współpraca z obiektami magazynowymi czy centrami dystrybucji (centrami zaopatrzenia), które umożliwiają składowanie wyrobów gotowych, zwiększa dostępność tych wyrobów na rynku. Jednocześnie możliwe staje się przeniesienie finalnych etapów produkcji (głównie związanych z oznakowaniem, etykietowaniem i pakowaniem materiałów) do tych obiektów. W rezultacie skutkuje to zmniejszeniem stanów magazynowych przechowywanego asortymentu. 4. PRZYKŁAD ROZWIĄZANIA OBSŁUGI LOGISTYCZNEJ PRZEDSIĘBIORSTWA PRZEZ OBIEKT MAGAZYNOWY Surowce w sferze zaopatrzenia lub wyroby gotowe w sferze dystrybucji mogą być dostarczane przedsiębiorstwom poprzez: obsługę bezpośrednią, obsługę pośrednią, obsługę centralną. Obsługa bezpośrednia to wariant, który zakłada bezpośrednie wysyłki ładunków od dostawców do odbiorców. W ramach obsługi bezpośredniej każdy z dostawców może wysyłać towary bezpośrednio do każdego producenta, każdy producent może wysyłać wyroby gotowe do każdego z odbiorców (rys. 3). d=1 d=2.. d=s sp=1 sp=2 sp=p o=1 o=2 o=d Granica obszaru obsługi logistycznej Rys.3. Obsługa bezpośrednia Źródło: opracowanie własne na podstawie [2]. Logistyka 4/

6 Brak podmiotów łączących strumienie przepływu ładunków między kolejnymi ogniwami generuje wzrost całkowitych kosztów obsługi logistycznej. Istnieje bardzo duża liczba tras generująca zwiększone zapotrzebowanie na transport, a tym samym prowadząca do wzrostu kosztów. Przy obsłudze bezpośredniej pojawia się konieczność zamawiania większych ilości towaru od każdego z dostawców, co powoduje wzrost zapasu. W tym przypadku wysokie są koszty przygotowania ładunku do wysyłki oraz koszty związane z przyjęciem ładunku. W ramach obsługi pośredniej każdy z dostawców wysyła towary do centrum zaopatrzenia, następnie centrum zaopatrzenia wysyła towary do producentów. Producenci kierują towary do centrum dystrybucji, zaś centrum dystrybucji wysyła towary do odbiorców (rys. 4). d=1 d=2... d=s Centrum zaopatrzenia sp=1 sp=2 sp=p Centrum dysrybucji o=1 o=2.. oa o=d Granica obszaru obsługi logistycznej Rys.4. Obsługa pośrednia Źródło: opracowanie własne na podstawie [2]. W przypadku obsługi pośredniej przepływ ładunków między kolejnymi ogniwami realizowany jest z wykorzystaniem centrum zaopatrzenia jak i centrum dystrybucji. Konsolidacja ładunków lub ich komisjonowanie w centrach zaopatrzenie i centrach dystrybucji przyczynia się do zmniejszenia zapasów oraz do ograniczenia ilości i kosztów transportu. Finalny odbiorca ładunku ma zapewnioną taką ilość dostaw, która dostosowana jest do jego potrzeb asortymentowych. Udział centrum zaopatrzenia i centrum dystrybucji zmniejsza ilość dostaw do przedsiębiorstwa produkcyjnego, ale może skutkować to wyższymi kosztami logistycznymi. Trzeci wariant obsługi to obsługa centralna realizowana za pośrednictwem centralnego centrum logistycznego. Centrum logistyczne odbiera towary od dostawców i producentów oraz wysyła towary do producentów i odbiorców. Schemat realizacji procesu przepływu ładunków został zilustrowany na rys. 5. Główną korzyścią wykorzystania centrum logistycznego w obsłudze centralnej jest możliwość wykonywania podwójnych operacji transportowych w obsłudze producentów. W cyklach podwójnych zwiększa się stosunek liczby kilometrów przejechanych rocznie z ładunkiem do ogólnej liczby przejechanych kilometrów od 0,5 do 1,0. Dla wartości równej 0,75 otrzymuje się obniżkę kosztu transportu wynosząca ok. 15% [5]. 370 Logistyka 4/2015

7 d=1 d= d=s Centrum logistyczne sp=1 sp=2.. sp=p o=1 o=2.. o=d Granica obszaru obsługi logistycznej Rys.5. Obsługa centralna Źródło: opracowanie własne na [2]. 5. PODSUMOWANIE Podejmując odpowiednie działania, w celu właściwego zaopatrzenia w surowce przedsiębiorstw produkcyjnych należy uwzględnić jego oczekiwania, zwłaszcza w zakresie ilości i jakości produktów, terminów dostaw, a także podziału zadań związanych z przepływem towarów między dostawcą a odbiorcą. Wśród kluczowych problemów logistycznych, które dotyczą przedsiębiorstw produkcyjnych, wyróżnić należy przede wszystkim: czas cyklu zamówienia, dostępność zapasów, ograniczenia wielkości zamówienia, częstość dostawy, niezawodność dostawy, jakość dokumentacji, procedury reklamacyjne, kompletność zamówienia, wsparcie techniczne, informacje na temat stanu realizacji zamówienia. Działania tego typu mają na celu podnoszenie poziomu obsługi zakładów produkcyjnych przy jednoczesnym obniżaniu kosztów logistycznych. Zamówienia na materiały do produkcji składane u dostawcy mają charakter długookresowy i w większości przypadków rozdzielane są na dostawy o określonej wielkości realizowane w cyklu produkcyjnym zakładu i cyklu produkcyjnym u danego dostawcy. Wiąże się to wyborem struktury sieci logistycznej czy poszczególnych łańcuchów dostaw z odpowiednio wyznaczoną lokalizacją obiektów magazynowych. Praca naukowa realizowana częściowo w ramach projektu PBS3 System do modelowania i wizualizacji w 3D obiektów magazynowych (SIMMAG3D) finansowanego z NCBR oraz częściowo pracy statutowej Politechniki Warszawskiej. Streszczenie W artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące problematyki kształtowania procesów zaopatrzenia dla obsługi podmiotów wytwórczych oraz procesów dystrybucji wyrobów gotowych na wyjściu z systemu produkcyjnego. W analizach uwzględniono rolę obiektów magazynowych w obsłudze podmiotów wytwórczych oraz zdefiniowano zadania realizowane przez system logistyczny zarówno w sferze zaopatrzenia jak i dystrybucji. Dokonano parametryzacji jednostkowych przepływów strumieni surowców oraz wyrobów gotowych jak również przedstawiono zapis uogólniany przepływów między poszczególnymi podsystemami systemu logistycznego. W artykule przedstawiono również przykłady rozwiązań kształtowania obsługi logistycznej przedsiębiorstwa z uwzględnieniem obiektów magazynowych. Przedstawiono obsługę bezpośrednią, pośrednią oraz centralną. Słowa kluczowe: sfera wytwórcza, obiekty magazynowe, procesy logistyczne przedsiębiorstwa Designing logistics processes for manufacturring companies Logistyka 4/

8 Abstract The article presents issues connected with designing of supplying processes for service operators and distribution processes of finished products at the output of the production system. In the analyzes included the role of storage facilities to handle manufacturing entities and defined tasks performed by logistics system both in supply and distribution terms. In the article parameterization of individual flow streams of raw materials and finished products as well as the record shows generalized flows between the various subsystems logistics system was made. The paper also presents examples of solutions for shaping the logistics services of companies with regard to storage facilities. In article presented services for direct, indirect and central support by warehouses. Keywords: production sphere, storage facilities, logistics processes companies LITERATURA [1] Ambroziak, T. Lewczuk, K.: Miara poziomu dopasowania kanału dystrybucji do strumienia materiałów. Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Transport., 69, 2009, pp [2] Ambroziak, T., Jacyna I.: Regularne hierarchiczne struktury sieci logistycznych w zastosowaniu do obsługi przedsiębiorstwa produkcyjnego. Logistyka, 2, 2011, pp [3] Brzeziński M. (red): Organizacja i sterowanie produkcją. Wydawnictwo Placet, Warszawa [4] Coyle J. J., Bardi E. J., Langley C. J.: Zarządzanie logistyczne. PWE, Warszawa [5] Fijałkowski J.: Transport wewnętrzny w systemach logistycznych. Oficyna Wyd. PW, Warszawa [6] Harris, F. W.: How Many Parts to Make at Once. Operations Research, 38(6), 1990 (przedruk 1913), pp , DOI: /opre [7] Jachimowski R., Szczepański E.: Simulation Analysis of Vehicle Routing Problem Solution. Carpathian Logistics Congress Congress Proceedings, pp , 2013, Kraków. [8] Jacyna-Gołda I.: Rola obiektów magazynowych w obsłudze logistycznej przedsiębiorstw. [w:] Semanov I.N., Wiktorowska-Jasik A. (red.): Transport w regionie Pomorza Zachodniego. Wyd. Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, pp , Szczecin [9] Jacyna-Gołda I.: Logistics Network Design for Production Service Companies. Proceedings of International Conference on Industrial Logistics. ICIL 2012, pp , Zadar [10] Jacyna-Gołda I.: Chosen aspects of logistics network design method for production service companies. International Journal of Logistics Systems and Management, 2013, 15(2/3), pp [11] Jacyna, M.: Cargo flow distribution on the transportation network of the national logistic system. International Journal of Logistics Systems and Management, 2013, 15(2-3), pp [12] Kłodawski M., Jacyna M.: Wybrane aspekty problematyki komisjonowania w funkcji pracochłonności procesu. Logistyka, 3, [13] Nowakowski T.: Niezawodność systemów logistycznych. Oficyna Wyd. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław [14] Pfohl H.: Logistyka w systemie przedsiębiorstw zintegrowanych. Łańcuch, cykl zamknięty, sieć. Międzynarodowa Konferencja Logistics 98, ILiM i PTL, Katowice [15] Pfohl H.: Zarządzanie logistyką. ILiM, Poznań [16] Pyza D.: Modelowanie systemów przewozowych w zastosowaniu do projektowania obsługi transportowej podmiotów gospodarczych. Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Transport., 85, [17] Pyza D., Jacyna-Gołda I.: Znaczenie systemów przewozowych w łańcuchach dostaw przedsiębiorstw produkcyjnych. Wydawnictwo Oficyny Wydawniczej Politechniki Warszawskiej. Prace Naukowe Transport, z. 100, ISSN , s Warszawa [18] Sadowski A.: Zarys rozwoju logistyki zwrotnej. Logistyka, 5, 2009, pp [19] Santarek K.: Integration in Manufacturing Systems. [w:] Koch T.: Lean Business Systems and Beyond. Springer Verlag Silver E. A, Pyke D. F., Peterson R.: Inventory Management and Production Planning and Schedulding. John Wiley & Sons, [20] Santarek K., Kosieradzka A., Rafalski R.: Struktury sieciowe przedsiębiorstw. Oficyna Wyd. PW, Warszawa [21] Wasiak M.. Modelowanie przepływu ładunków w zastosowaniu do wyznaczania potencjału systemów logistycznych. Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Transport., 79, 2011, pp [22] Witkowski J.: Logistyka w organizacjach sieciowych. Gospodarka Materiałowa i Logistyka, 7-8, 2000, pp [23] Żak J., Modelowanie procesów transportowych metodą sieci faz. Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Transport., 99, Logistyka 4/2015