KOMISJA EUROPEJSKA. Przyjmując niniejszą decyzję, Komisja uwzględniła następujące okoliczności:

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia r. C(2015) 741 final Przedmiot: Pomoc państwa/ Polska Pomoc nr SA (2014/N) Dopłaty do składek z tytułu ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich oraz częściowe dofinansowanie odszkodowań wypłacanych producentom rolnym w związku z suszą (reasekuracja) Szanowny Panie Ministrze! Komisja pragnie poinformować Polskę, że po przeanalizowaniu informacji dostarczonych przez władze polskie dotyczących programu pomocy państwa, o którym mowa powyżej, Komisja postanowiła nie wnosić żadnych zastrzeżeń do wspomnianej pomocy, ponieważ pomoc ta jest zgodna z rynkiem wewnętrznym zgodnie z art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (zwanym dalej: TFUE ) 1. Przyjmując niniejszą decyzję, Komisja uwzględniła następujące okoliczności: 1. PROCEDURA (1) Zgodnie z art. 108 ust. 3 TFUE Polska zgłosiła Komisji wspomniany powyżej program pomocy w zgłoszeniu przesłanym drogą elektroniczną w dniu 30 września 2014 r. zarejestrowanym tego samego dnia. W dniu 28 października 2014 r. Komisja skierowała do władz polskich pismo z wnioskiem o dodatkowe informacje, na które władze polskie udzieliły odpowiedzi w piśmie z dnia 14 listopada 2014 zarejestrowanym w dniu 17 listopada 2014 r. Kolejną prośbę o informacje przesłano władzom polskim w dniu 16 grudnia 2014 r.; odpowiedź na nią otrzymano w dniu 5 stycznia 2015 r. i zarejestrowano w tym samym dniu. Polska przekazała dodatkowe informacje w pismach z dnia 20 i 27 listopada 2014 r. oraz z dnia 9 i 20 stycznia 2015 r. 1 Ze skutkiem od dnia 1 grudnia 2009 r. art. 87 oraz 88 Traktatu WE stały się odpowiednio art. 107 oraz 108 TFUE. Treść tych dwóch grup postanowień jest zasadniczo identyczna. Do celów niniejszej decyzji odniesienia do art. 87 i 88 Traktatu WE należy rozumieć, we właściwych przypadkach, jako odniesienia odpowiednio do art. 107 i 108 TFUE. Jego Ekscelencja Pan Grzegorz SCHETYNA Minister Spraw Zagranicznych Al. J. Ch. Szucha Warszawa POLSKA Commission européenne, B-1049 Bruxelles Belgique, Europese Commissie, B-1049 Brussel België Tel.: + 32 (0)

2 (2) Zgłoszony program pomocy odnosi się do programu pomocy SA (N 260/2005) Dopłaty do składek z tytułu ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich. Ten program pomocy został zatwierdzony decyzją Komisji C(2006) 732 z dnia 3 marca 2006 r. i zmieniony na mocy decyzji w sprawie pomocy państwa N 591/2006, N 17/2007 oraz ostatniej decyzji Komisji C(2008) 5577 (N 296/2008). (3) Celem omawianego zgłoszenia jest kontynuacja programu oraz wprowadzenie do niego zmian. Z uwagi na fakt, że program wygasł w dniu 31 grudnia 2014 r. oraz że wytyczne Unii Europejskiej w sprawie pomocy państwa w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich w latach (zwane dalej wytycznymi ) weszły w życie dnia 1 lipca 2014 r., obecnie zgłaszany program pomocy musi być traktowany jako nowy program pomocy i oceniany na podstawie nowych wytycznych zgodnie ze zdaniem pierwszym pkt 732 wytycznych. 2. OPIS 2.1. Tytuł (4) Dopłaty do składek z tytułu ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich oraz częściowe dofinansowanie odszkodowań wypłacanych producentom rolnym w związku z suszą (reasekuracja) Cel (5) Ogólnym celem programu jest zachęcenie producentów rolnych do ubezpieczania podstawowych upraw i najważniejszych gatunków zwierząt gospodarskich w Polsce. (6) W szczególności program ma na celu zwiększenie ochrony ubezpieczeniowej upraw rolnych, zwłaszcza warzyw oraz drzew i krzewów owocowych, co ma przyczynić się do zmniejszenia ryzyka związanego z produkcją owoców i warzyw. W tym kontekście władze polskie wyjaśniły, że cena ubezpieczenia warzyw oraz drzew i krzewów owocowych, która przekracza 6% sumy ubezpieczenia, stanowi barierę dla ubezpieczania takich upraw. (7) Pomoc dotyczy dopłat do ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich i w związku z tym zdaniem władz polskich nie będzie miała żadnego wpływu na środowisko. (8) Polski Program Rozwoju Obszarów Wiejskich ( ) nie obejmuje środków odpowiadających niniejszemu zgłoszeniu. Władze polskie wyjaśniły, że zgłoszony środek jest zgodny i spójny z tym programem Budżet (9) Proponowany całkowity budżet wynosi 2,6 mld PLN (około 622 mln EUR 3 ) i jest finansowany z budżetu państwa. Kwoty roczne wynoszą: 2 Dz.U. C 204 z , s Wszystkie kwoty podane w EUR opierają się na kursie wymiany z dnia 30 września 2014 r. 2

3 2015: 200,7 mln PLN (ok. 48 mln EUR) 2016: 480 mln PLN (ok. 115 mln EUR) 2017: 480 mln PLN 2018: 480 mln PLN 2019: 480 mln PLN 2020: 480 mln PLN Beneficjenci (10) Rolnicy w Polsce. Beneficjentami są małe i średnie firmy oraz duże przedsiębiorstwa. (11) Liczba beneficjentów szacowana jest na ponad (12) Pomoc będzie przyznawana wyłącznie przedsiębiorstwom, które prowadzą działalność w sektorze produkcji podstawowej produktów rolnych Podstawa prawna (13) ustawa z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz.U nr 150 poz. 1249, z późn. zm.); projekt ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich Czas trwania (14) Od dnia przyjęcia niniejszej decyzji Komisji do 31 grudnia 2020 r Intensywność pomocy (15) Maksymalnie 65% Koszty kwalifikowalne (16) Polska potwierdziła, że kosztami kwalifikowalnymi są koszty składek ubezpieczeniowych z tytułu ubezpieczenia od strat spowodowanych przez klęski żywiołowe, niekorzystne zjawiska klimatyczne porównywalne z klęską żywiołową oraz inne niekorzystne zjawiska klimatyczne. (17) Omawiany program nie obejmuje strat spowodowanych incydentami środowiskowymi Opis pomocy (18) Pomoc będzie przyznawana w formie dopłat z budżetu państwa do składek z tytułu zawarcia umów ubezpieczenia dotyczących podstawowych upraw rolnych (zbóż, kukurydzy, rzepaku, rzepiku, chmielu, tytoniu, warzyw gruntowych, drzew i krzewów owocowych, truskawek, ziemniaków, buraków cukrowych i roślin strączkowych) oraz najważniejszych gatunków zwierząt gospodarskich (bydła, koni, owiec, kóz, świń i drobiu) w Polsce. (19) W odniesieniu do produkcji roślinnej ryzyko podlegające ubezpieczeniu obejmuje huragan, powódź, deszcz nawalny, grad, uderzenia pioruna, obsunięcia się ziemi, lawiny, susze, ujemne skutki przezimowania lub przymrozków wiosennych. 3

4 (20) Jeśli chodzi o produkcję zwierzęcą, ryzyko podlegające ubezpieczeniu 4 obejmuje huragan, powódź, deszcz nawalny, grad, uderzenia pioruna, obsunięcia się ziemi, oraz lawiny. (21) Dopłaty wynoszą maksymalnie 65% składki z tytułu ubezpieczenia zwierząt gospodarskich, jeżeli określone przez zakłady ubezpieczeń stawki taryfowe ubezpieczenia nie przekraczają 0,5% sumy ubezpieczenia. (22) Odnośnie do produkcji rolnej dopłaty będą przysługiwały producentom rolnym w wysokości do 65% składki z tytułu ubezpieczenia upraw, jeżeli określone przez zakłady ubezpieczeń stawki taryfowe ubezpieczenia nie przekraczają: (a) (b) 3,5% sumy ubezpieczenia zbóż, kukurydzy, rzepaku jarego, rzepiku, ziemniaków lub buraków cukrowych; 5% sumy ubezpieczenia rzepaku ozimego, warzyw gruntowych, chmielu, tytoniu, drzew i krzewów owocowych, truskawek lub roślin strączkowych. (23) W przypadku gdy stawka taryfowa ubezpieczenia przekracza powyższe wartości procentowe, ale nie przekracza 6% ubezpieczonej wartości zwierząt gospodarskich lub upraw rolnych, dopłaty będą stosowane odpowiednio do wysokości 0,5%, 3,5% lub 5% ubezpieczonej wartości. Natomiast w przypadku, gdy stawki taryfowe przekraczają 6% ubezpieczonej wartości, pomoc nie jest przyznawana, z wyjątkiem upraw drzew i krzewów owocowych oraz warzyw gruntowych: w przypadku ustalenia składki ubezpieczenia tych upraw z zastosowaniem stawki taryfowej przekraczającej 6% sumy ubezpieczenia dopłaty do składek producentów rolnych będą przyznawane do wysokości stawki taryfowej stanowiącej 5% sumy ubezpieczenia, natomiast pozostałą część składki zapłaci rolnik. W każdym razie intensywność pomocy nie przekroczy 65%. (24) Maksymalny poziom dopłat do składek z tytułu ubezpieczenia (65%) jest określony w ustawie (motyw (13)), a Rada Ministrów co roku ustala konkretną kwotę dopłat. W 2014 r. intensywność pomocy wyniosła 50% 5. (25) Maksymalną wysokość sumy ubezpieczenia każdej uprawy i zwierzęcia określa co roku minister właściwy do spraw rolnictwa. (26) Minister właściwy do spraw rolnictwa zawiera umowy w sprawie dopłat do składek z tytułu ubezpieczenia z zakładami ubezpieczeń. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od władz polskich zakłady ubezpieczeń są wybierane w sposób obiektywny i przejrzysty, na podstawie otwartych zaproszeń do składania ofert, zgodnie z przepisami ustawy (motyw (13)). Zakłady ubezpieczeń wykonujące działalność w zakresie ubezpieczeń majątkowych zainteresowane zawarciem umów w sprawie dopłat przedstawiają ofertę z warunkami ubezpieczenia upraw i zwierząt, w terminie do dnia 15 listopada roku poprzedzającego rok, na który mają być zawarte umowy. Oferty ocenia Komisja do Spraw Oceny Ofert działająca przy ministrze właściwym do spraw rolnictwa. Komisja sprawdza w 4 Ryzyko obejmuje także obowiązkowy ubój zwierząt w związku z wymienionymi powyżej zjawiskami naturalnymi. 5 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 listopada 2013 r. w sprawie wysokości dopłat do składek z tytułu ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich w 2014 r. (Dz.U. poz. 1508). 4

5 szczególności, czy sytuacja finansowa danego zakładu ubezpieczeń gwarantuje zaoferowanie ubezpieczenia na warunkach przedstawionych w ofercie. Umowy z wybranymi zakładami ubezpieczeń są zawierane w terminie do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rok kalendarzowy, na który mają być zawarte. Określa się w nich w szczególności: warunki ubezpieczenia, wysokość stawek taryfowych, wysokość limitu dopłat, warunki likwidacji szkód i warunki zwrotu dopłat w przypadku ich wykorzystania niezgodnie z przeznaczeniem. Minister właściwy do spraw rolnictwa sprawuje kontrolę realizacji umów w zakresie jej zgodności z przepisami ustawy (motyw (13)) i przepisami o finansach publicznych. (27) Konkretne umowy ubezpieczenia są zawierane między producentami rolnymi a zakładami ubezpieczeń, które zawarły umowy w sprawie dopłat z ministrem właściwym do spraw rolnictwa. Władze polskie potwierdziły, że producenci rolni będą mogli zawrzeć umowę ubezpieczenia z dowolnym spośród wybranych zakładów ubezpieczeń (motyw (26)). Umowy ubezpieczenia zawierane są na okres do 12 miesięcy. (28) Władze polskie potwierdziły, że pomoc nie jest ograniczona do ubezpieczenia zapewnianego przez jedną firmę ubezpieczeniową lub grupę firm oraz do ubezpieczenia warunkowanego zawarciem umowy ubezpieczenia z firmą założoną w Polsce. Zdaniem Komisji oznacza to, że nie ma żadnych ograniczeń dotyczących uczestniczenia zakładów ubezpieczeń w procedurze przetargowej i że co roku podejmuje się decyzję dotyczącą zakładów ubezpieczeń, z którymi zawarta zostanie umowa w sprawie dopłat. Niniejszą decyzję przyjmuje się na podstawie powyższej interpretacji. (29) Ponadto władze polskie zapewniły, że płatności z tytułu ubezpieczeń będą ograniczone w taki sposób, aby wyrównywały wyłącznie szkody spowodowane określonymi zdarzeniami (wymienionymi w motywach (19) i (20)) oraz że wypłaty te pokrywają wyłącznie bieżącą produkcję i nie będą wiązały się z wymogami dotyczącymi rodzaju lub ilości przyszłej produkcji, jak również nie będą ich określały. (30) Według informacji przekazanych przez władze polskie zakłady ubezpieczeń nie są przygotowane do udzielenia ochrony ubezpieczeniowej od ryzyka wystąpienia suszy ze względu na brak możliwości reasekuracji na rynku. W związku z tym obecny program przewiduje państwową dotację celową na pokrycie części odszkodowań wypłacanych przez zakłady ubezpieczeń z tytułu szkód spowodowanych przez suszę. Mechanizm reasekuracji obejmuje dotację państwową w wysokości 60% różnicy pomiędzy kwotą odszkodowań należnych w danym roku kalendarzowym z tytułu szkód spowodowanych przez suszę a kwotą stanowiącą 90% sumy składek uiszczonych w danym roku kalendarzowym z tytułu zawarcia umów ubezpieczenia upraw rolnych od ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych przez suszę. (31) Władze polskie wyjaśniły, że wypłaty dokonywane przez zakłady ubezpieczeń poniżej poziomu 90% składek uiszczonych w związku z ryzykiem wystąpienia szkód spowodowanych przez suszę mogą być nadal uznawane za mieszczące się w limitach ryzyka operacyjnego akceptowanych przez te zakłady w tym segmencie działalności ubezpieczeniowej. W związku z tym wyłącznie wypłaty dokonywane przez zakłady ubezpieczeń powyżej tego progu będą objęte reasekuracją państwa w wysokości 60%. W tym kontekście władze polskie potwierdziły również, że koszty działalności zakładów ubezpieczeń w tej 5

6 dziedzinie działalności ubezpieczeniowej konsekwentnie przekraczają 10% zarobionych składek. (32) Według władz polskich przewidywany mechanizm reasekuracji państwowej jest niezbędny, aby komercyjne zakłady ubezpieczeń mogły oferować ubezpieczenie od szkód w uprawach spowodowanych przez suszę bez narażania się na ryzyko upadłości. (33) Władze polskie potwierdziły, że nawet w przypadku ubezpieczenia od ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych przez suszę, do którego stosuje się mechanizm reasekuracji, intensywność pomocy dla indywidualnego beneficjenta nie przekroczy 65% Kumulacja (34) Pomocy nie można łączyć z pomocą otrzymaną w ramach innych lokalnych, regionalnych, krajowych lub unijnych programów obejmujących te same koszty kwalifikowalne Efekt zachęty (35) Władze polskie poinformowały, że rolnicy będą składać wnioski w sprawie dotowanych ubezpieczeń w zakładach ubezpieczeń, które podpisały z ministrem właściwym do spraw rolnictwa umowy w sprawie dopłat do składek ubezpieczenia. Na tej podstawie zawierane będą umowy ubezpieczeniowe, o których mowa w motywie (27). (36) Władze polskie potwierdziły, że treść wniosków będzie zgodna z pkt 71 wytycznych. (37) Ponadto władze polskie potwierdziły, że duże przedsiębiorstwa będą musiały opisać we wniosku sytuację, jaka nastąpiłaby w razie nieotrzymania pomocy (scenariusz alternatywny), oraz przedstawić odpowiednie dokumenty uzasadniające opisaną we wniosku sytuację alternatywną. Organ krajowy zweryfikuje wiarygodność scenariusza alternatywnego i potwierdzi, że pomoc przynosi wymagany efekt zachęty Inne zobowiązania (38) Władze polskie potwierdziły, że pomoc nie będzie udzielana przedsiębiorstwom znajdującym się w trudnej sytuacji w rozumieniu pkt 35(15) wytycznych. (39) Władze polskie zobowiązały się zawiesić wypłaty zgłoszonej pomocy, jeśli beneficjent nadal dysponuje wcześniejszą pomocą niezgodną z prawem, która decyzją Komisji została uznana za niezgodną (w odniesieniu do indywidualnej pomocy lub programu pomocy), do momentu zwrotu lub wpłaty przez tego beneficjenta na zablokowany rachunek całkowitej kwoty pomocy niezgodnej z prawem i rynkiem wewnętrznym wraz z odpowiednimi odsetkami. (40) Władze polskie zobowiązały się spełnić wymagania dotyczące przejrzystości określone w motywach (128) (132) wytycznych. 6

7 3. OCENA 3.1. Istnienie pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE (41) Aby miał zastosowanie art. 107 ust. 1 TFUE, środek musi zapewniać przedsiębiorstwu korzyść gospodarczą, której nie otrzymałoby w ramach swojej normalnej działalności, pomoc musi być selektywna, korzyść musi zostać przyznana przez państwo lub przy użyciu zasobów państwowych oraz grozić zakłóceniem konkurencji i potencjalnie wpływać na wymianę handlową między państwami członkowskimi. (42) Środek jest finansowany z zasobów państwowych, z budżetu państwowego (motyw (9)). Przynosi korzyść tylko niektórym przedsiębiorstwom (rolnicy w Polsce), jak wskazano w motywie (10). (43) Program może potencjalnie zakłócać konkurencję, ponieważ zapewnia korzyść gospodarczą jego beneficjentom. Według orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości sam fakt, że pozycja konkurencyjna przedsiębiorstwa jest wzmocniona w porównaniu z innymi konkurującymi przedsiębiorstwami poprzez przyznanie mu korzyści gospodarczej, której nie uzyskałoby w inny sposób przy zwykłym trybie prowadzenia działalności, wskazuje na potencjalne zakłócenie konkurencji 6. (44) Pomoc na rzecz przedsiębiorstwa, które prowadzi działalność na rynku otwartym na handel wewnątrzunijny, może mieć wpływ na wymianę handlową między państwami członkowskimi 7. Omawianym sektorem jest sektor rolnictwa, który jest otwarty na konkurencję na poziomie UE 8, a zatem podlega wpływowi każdego środka sprzyjającego produkcji w jednym państwie członkowskim lub w większej liczbie takich państw. W związku z tym przedmiotowy środek może mieć wpływ na wymianę handlową między państwami członkowskimi. (45) W świetle powyższego warunki art. 107 ust. 1 TFUE zostały spełnione. Można zatem stwierdzić, że proponowany program pomocy stanowi pomoc państwa w rozumieniu wspomnianego artykułu. Program można uznać za zgodny z rynkiem wewnętrznym wyłącznie w przypadku, gdy istnieje możliwość objęcia go jednym z odstępstw przewidzianych w TFUE Ocena zgodności pomocy z rynkiem wewnętrznym (46) W tym przypadku odpowiednią podstawę oceny zgodności zapewnia art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE. Zgodnie z tym postanowieniem za zgodną z rynkiem wewnętrznym może zostać uznana pomoc przeznaczona na ułatwianie rozwoju niektórych działań gospodarczych lub niektórych regionów gospodarczych, o ile 6 Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 17 września 1980 r. w sprawie 730/79 Philip Morris Holland BV przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich, Rec. 1980, s Zob. w szczególności wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 13 lipca 1988 r. w sprawie 102/87 Republika Francuska przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich, Rec. 1988, s W 2013 r. polski handel wszystkimi produktami rolnymi z państwami UE wyniósł w odniesieniu do eksportu ,8 mln EUR, a w odniesieniu do importu ,4 mln EUR. Źródło: Komisja Europejska, Agricultural Policy Perspectives (Perspektywy polityki rolnej), arkusz informacyjny dotyczący państw członkowskich czerwiec 2014, Polska. Dostępny pod adresem: 7

8 nie wpływa niekorzystnie na warunki wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem. (47) W sektorze rolnym odstępstwo to ma zastosowanie do pomocy, która jest zgodna z wytycznymi. (48) Zgodnie z pkt 405 wytycznych Komisja uzna pomoc na opłacenie składek ubezpieczeniowych za zgodną z rynkiem wewnętrznym na podstawie art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE, jeżeli spełnia ona wymogi wspólnych zasad oceny określone w wytycznych oraz warunki określone w sekcji części II wytycznych Warunki określone w sekcji części II wytycznych (49) Zgodnie z pkt 406 wytycznych Komisja zatwierdzi pomoc na opłacenie składek ubezpieczeniowych wyłącznie na rzecz przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorze podstawowej produkcji rolnej. Z motywu (12) powyżej wynika, że wymóg ten jest spełniony. (50) Zgodnie z pkt 407 wytycznych pomoc nie może stanowić bariery w funkcjonowaniu rynku wewnętrznego w zakresie usług ubezpieczeniowych. W szczególności pomoc nie może być ograniczona do ubezpieczenia zapewnianego tylko przez jedną firmę ubezpieczeniową lub grupę firm lub do ubezpieczenia warunkowanego zawarciem umowy ubezpieczenia z firmą założoną w danym państwie członkowskim. Władze polskie zapewniły, że pomoc nie jest ograniczona do ubezpieczenia oferowanego przez jedną firmę ubezpieczeniową lub grupę firm oraz że warunkiem otrzymania pomocy nie jest zawarcie umowy ubezpieczenia z firmą założoną w Polsce (motyw (28)). W procedurze wyboru, która jest regulowana ustawą (motyw (13)), nacisk kładzie się na wydolność finansową zakładów ubezpieczeń; procedura ta jest otwarta dla wszystkich zakładów ubezpieczeń wykonujących działalność w zakresie ubezpieczeń majątkowych (motyw (26)). Komisja zauważa ponadto, że umowy w sprawie dopłat do składek zawiera się co roku, co oznacza, że zakłady ubezpieczeń, które nie wezmą udziału w pierwszym zaproszeniu do składania ofert, będą miały możliwość wzięcia udziału w programie w późniejszym terminie. Ponadto beneficjenci mogą zawrzeć umowę ubezpieczenia z dowolnym spośród wybranych zakładów ubezpieczeń (motyw (27)). W związku z powyższym można uznać, że wymóg określony w pkt 407 został spełniony. (51) Zgodnie z pkt 409 wytycznych kosztami kwalifikowalnymi są koszty składek ubezpieczeniowych z tytułu ubezpieczenia od strat spowodowanych przez klęski żywiołowe lub inne zdarzenia nadzwyczajne, niekorzystne zjawiska klimatyczne porównywalne z klęską żywiołową, choroby zwierząt i szkodniki roślin, wywóz i niszczenie padłych zwierząt oraz od szkód spowodowanych przez zwierzęta chronione, jak wyszczególniono w sekcjach , , , i , jak również przez inne niekorzystne zjawiska klimatyczne lub straty spowodowane incydentami środowiskowymi. Jak opisano w motywach (16) oraz (19)-(20) powyżej, ubezpieczenie obejmuje szkody spowodowane przez następujące zjawiska naturalne: huragan, powódź, deszcz nawalny, grad, uderzenie pioruna, obsunięcie się ziemi, lawina, susza, ujemne skutki 8

9 przezimowania lub przymrozki wiosenne 9. Można zatem uznać, że wymóg określony w pkt 409 wytycznych został spełniony. (52) Zgodnie z pkt 410 wytycznych płatności z tytułu ubezpieczeń mogą wyrównywać wyłącznie szkody, o których mowa w pkt 409 wytycznych i nie mogą wiązać się z wymogami dotyczącymi rodzaju ani ilości przyszłej produkcji ani ich określać. Z motywu (29) powyżej wynika, że wymóg ten jest spełniony. (53) Zgodnie z pkt 412 wytycznych intensywność pomocy brutto nie może przekraczać 65% kosztów składek ubezpieczeniowych, z wyjątkiem pomocy na usuwanie i niszczenie padłych zwierząt, gdy intensywność pomocy nie przekracza 100% kosztów składki ubezpieczeniowej w odniesieniu do składek ubezpieczeniowych w celu usunięcia padłych zwierząt i do 75% kosztów składki ubezpieczeniowej w odniesieniu do składki na ubezpieczenie w odniesieniu do zniszczenia takich padłych zwierząt. W tym przypadku maksymalna intensywność pomocy wynosi 65% (motywy (15), (21)-(24)), w tym w przypadkach, w których zastosowanie ma reasekuracja (motyw (33)). Zatem wymóg przewidziany w pkt 412 wytycznych został spełniony. (54) W omawianym przypadku kwota składki ubezpieczeniowej kwalifikującej się do pomocy jest ograniczona przez zastosowanie odpowiednich pułapów, powyżej których pomoc nie jest przyznawana (motywy (21) (23)). Jest to zgodne z pkt 413 wytycznych. (55) Niniejszy program pomocy obejmuje system reasekuracji. Zgodnie z pkt 408 wytycznych systemy reasekuracji muszą być analizowane indywidualnie. (56) Władze polskie wykazały, że aby komercyjne firmy ubezpieczeniowe były w stanie zaoferować ubezpieczenie od szkód spowodowanych wystąpieniem suszy bez narażania się na ryzyko upadłości, ze względu na brak możliwości reasekuracji tego ryzyka na rynku niezbędny jest państwowy mechanizm reasekuracji. Władze polskie wskazały, że wypłaty będą dokonywane na rzecz firm ubezpieczeniowych wyłącznie po przekroczeniu progu 90% składek opłaconych w związku z ryzykiem wystąpienia suszy, który można nadal uznać za znajdujące się w granicach ryzyka operacyjnego firm ubezpieczeniowych. Powyżej tego progu udział państwa w podziale ryzyka wyniesie 60%. (57) Władze polskie udowodniły, że pomoc jest skierowana do rolników. Jest ona przekazywana za pośrednictwem zakładów ubezpieczeń, ale poza tym pośrednim skutkiem nie ma dodatkowych elementów pomocy na poziomie ubezpieczyciela, a ostateczna korzyść pomocy jest przekazywana rolnikowi. (58) Na podstawie przekazanych informacji (motyw (31)) koszty działalności zakładów ubezpieczeń w tej dziedzinie działalności ubezpieczeniowej wydają się przekraczać 10 % składek zarobionych przez zakłady ubezpieczeń. Z uwagi na fakt, że próg, po przekroczeniu którego wypłacana jest dotacja państwowa, wynosi 90 % składek (motyw (56)), można wykluczyć możliwość nadmiernej rekompensaty po stronie zakładów ubezpieczeń. Na podstawie tych ustaleń 9 Zaakceptowane w decyzji Komisji C (2006) 732 z dnia 3 marca 2006 r. (pomoc państwa/polska, pomoc nr N 260/2005, dopłaty do składek z tytułu ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich) (motywy (35)-(37)). 9

10 Komisja uznaje, że proponowany system reasekuracji może być zaakceptowany w świetle zasad dotyczących pomocy państwa. (59) Można uznać, że wymogi określone w sekcji części II wytycznych zostały spełnione Wspólne zasady oceny (60) Zgodnie z pkt 38, 42 i 405 wytycznych do pomocy przyznawanej zgodnie z art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE zastosowanie mają wspólne zasady oceny. (61) Zgłoszony program pomocy przyczynia się do osiągnięcia celu leżącego we wspólnym interesie zgodnie z pkt 43 i 44 wytycznych. Jak opisano w motywach (5) i (6) powyżej, celem zgłoszonego programu jest zarządzanie ryzykiem. Jak wykazały władze polskie, zgłoszony program pomocy jest ogólnie zgodny i spójny z polskim Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich (zob. motyw (8)), a zatem program przyczynia się do realizacji celów polityki rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z pkt 47 i 48 wytycznych. (62) Jak wykazały władze polskie (motyw (7) powyżej), nie stwierdzono negatywnego wpływu na środowisko w rozumieniu pkt 52 wytycznych. (63) Jako że program spełnia szczególne warunki określone w sekcji części II wytycznych (motyw (59)), Komisja uznaje, odpowiednio zgodnie z pkt 55, 57 i 60 wytycznych, że pomoc jest niezbędna oraz że jest przyznawana poprzez odpowiedni instrument, który zapewnia osiągnięcie celów leżących we wspólnym interesie. (64) Aby pomoc mogła zostać uznana za proporcjonalną, kwota pomocy nie może przekraczać kosztów kwalifikowalnych, koszty kwalifikowalne muszą być prawidłowo obliczone, należy przestrzegać maksymalnej intensywności pomocy i przyznając pomoc, organ przyznający musi obliczyć maksymalną intensywność pomocy i kwotę pomocy (pkt wytycznych). Koszty kwalifikowalne w ramach przedmiotowego programu są kosztami składek na ubezpieczenie określonych upraw/zwierząt i określonych ryzyk (motywy (18) (20)). Państwo pokrywa określoną część kosztów w postaci dopłat do składek. Maksymalna możliwa intensywność pomocy (zgodna z maksymalną intensywnością wynoszącą 65% określoną w pkt 412 wytycznych, motyw (53)), kwota dopłaty do składek stosowana w danym roku oraz maksymalne kwoty sumy ubezpieczenia każdej uprawy i każdego zwierzęcia, które mają być stosowane w danym roku, są określone w przepisach prawa. Ze względu na pułapy dotyczące stawek ubezpieczeniowych poziom dopłat do składek wypłacanych przez państwo z zasady pozostaje jednolity niezależnie od poziomów stawek ubezpieczeniowych stosowanych przez zakłady ubezpieczeniowe (zob. motyw (23)). Komisja zauważa ponadto, że pomoc nie będzie łączona z jakąkolwiek inną pomocą (motyw (34)). Można zatem uznać, że wymóg proporcjonalności określony w pkt 84 wytycznych został spełniony. (65) Z uwagi na fakt, że program spełnia szczególne warunki określone w sekcji części II wytycznych (motyw (59)), a w szczególności nie przekracza odpowiednich maksymalnych poziomów intensywności pomocy określonych we wspomnianej sekcji (motyw (53)), Komisja uznaje, zgodnie z pkt

11 wytycznych, że negatywny wpływ na konkurencję i handel jest ograniczony do minimum. (66) W pkt 128 i 132 wytycznych określono wymogi dotyczące przejrzystości. Polska zobowiązała się spełnić te wymogi (motyw (40)). (67) Jak potwierdziła Polska, zawarcie umowy z zakładem ubezpieczeń będzie poprzedzone złożeniem przez beneficjenta wniosku o pomoc zawierającego wszystkie wymagane elementy (motywy (35) (36)). Duże przedsiębiorstwa opiszą ponadto sytuację, jaka powstałaby w razie nieotrzymania pomocy, i przekażą odpowiednie dokumenty uzasadniające opisany we wniosku scenariusz alternatywny, a organ krajowy, przyjmując wniosek, zweryfikuje jego wiarygodność i potwierdzi, że pomoc przynosi wymagany efekt zachęty (motyw (37)). Ponieważ omawiany program dotyczy instrumentu zarządzania ryzykiem, musi on być również zgodny z pkt 69 wytycznych, zgodnie z którym pomoc państwa nie powinna zachęcać przedsiębiorstw do podejmowania niepotrzebnego ryzyka. W omawianym przypadku celem pomocy jest zachęcenie producentów rolnych do zawarcia umowy ubezpieczenia (motyw (5)), a co za tym idzie zminimalizowanie potencjalnej konieczności wypłacania przez państwo odszkodowań za straty spowodowane niekorzystnymi warunkami pogodowymi. Ponadto zgodnie z obecnym programem pomocy beneficjenci będą mimo wszystko musieli ponieść część kosztów składek ubezpieczeniowych (co najmniej 35%, por. motyw (15)). Program pomocy uznaje się zatem za przynoszący efekt zachęty zgodnie z pkt 69 do 73 wytycznych Zagrożone przedsiębiorstwa (68) Przedsiębiorstwa znajdujące się w trudnej sytuacji są wykluczone ze wsparcia (motyw (38) powyżej) zgodnie z pkt 26 wytycznych Nieuregulowany nakaz odzyskania środków (69) Władze polskie zobowiązały się zawiesić wypłaty pomocy w ramach zgłoszonego programu, jeśli beneficjent nadal dysponuje wcześniejszą pomocą niezgodną z prawem, która decyzją Komisji została uznana za niezgodną (w odniesieniu do indywidualnej pomocy lub programu pomocy), do momentu zwrotu lub wpłaty przez tego beneficjenta na zablokowany rachunek całkowitej kwoty pomocy niezgodnej z prawem i rynkiem wewnętrznym wraz z odpowiednimi odsetkami (motyw (39)) Czas trwania programu pomocy (70) Jeśli chodzi o czas trwania programu, zgodnie z pkt 719 wytycznych, Komisja zatwierdza jedynie programy pomocy o ograniczonym czasie trwania. Programy pomocy inne niż te korzystające ze współfinansowania na podstawie rozporządzenia (UE) 1305/2013 i powiązanego z nim rozporządzenia wykonawczego nie powinny trwać dłużej niż siedem lat. Z motywu (14) powyżej wynika, że warunek ten jest spełniony. 4. WNIOSKI (71) W związku z powyższym Komisja uznaje, że stosowne postanowienia wytycznych są spełnione. 11

12 (72) Komisja postanowiła nie wnosić zastrzeżeń do pomocy, ponieważ pomoc ta jest zgodna z rynkiem wewnętrznym zgodnie z art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE. (73) Jeśli niniejsze pismo zawiera informacje poufne, które nie powinny być ujawniane osobom trzecim, należy poinformować o tym Komisję w terminie piętnastu dni roboczych od dnia jego otrzymania. Jeżeli Komisja nie otrzyma uzasadnionego wniosku w wyznaczonym terminie, uzna to za wyrażenie zgody na ujawnienie osobom trzecim i publikację pełnej treści niniejszego pisma w autentycznej wersji językowej na stronie internetowej: (74) Wniosek należy przesłać poprzez system bezpiecznej poczty elektronicznej Infrastruktura klucza publicznego (PKI) na adres: agri-state-aidsnotifications@ec.europa.eu. Z wyrazami szacunku W imieniu Komisji Phil HOGAN członek Komisji 12