BRANŻA FARMACEUTYCZNA Wzrost znaczenia polskich producentów na świecie
|
|
- Paweł Kwiatkowski
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 BRANŻA FARMACEUTYCZNA Departament Strategii i Analiz Międzynarodowych Październik 17
2 Podsumowanie ŚWIAT Wielkość rynku Według stanu za 15 r. wartość obrotu farmaceutyków na świecie wyniosła 979 mld EUR (1 072 mld USD). Prognozowana sprzedaż farmaceutyków w r. wyniesie mld USD. Największy obrót farmaceutyków o wartości 395 mld EUR miał miejsce w Stanach Zjednoczonych. W 12 r. Chiny stały się drugim na świecie rynkiem farmaceutycznym wyprzedzając Japonię, która była numerem dwa od 1975 r. Eksport Wartość eksportu farmaceutyków na świecie w 16 r. wyniosła 457 mld EUR. Niemcy są światowym liderem eksportu posiadając udział w rynku na poziomie blisko 15%. W 16 r. wyeksportowały farmaceutyki o wartości blisko 69,7 mld EUR. Drugie miejsce zajęła Szwajcaria 13,3% udziału w eksporcie globalnym, a trzecie Stany Zjednoczone, których udział w eksporcie wyniósł 9,3%. Import Import farmaceutyków na świecie wyniósł 480 mld EUR w 16 r. Stany Zjednoczone są światowym liderem w imporcie farmaceutyków z udziałem na poziomie 17% światowego importu branży. W 16 r. nabyły farmaceutyki o wartości blisko 84 mld EUR. Drugie miejsce zajęły Niemcy ponad 9,2% udziału w imporcie globalnym, a trzecie Belgia, której udział w imporcie wyniósł blisko 6,6%. 2
3 UE POLSKA Wielkość rynku Według stanu za 15 r. wartość obrotu farmaceutyków w UE wyniosła 217 mld EUR. 21,5% udziału w rynku farmaceutycznym przypada na kraje UE. Według prognoz wartość sprzedaży farmaceutyków w UE wzrośnie do poziomu 240 mld USD w r. Eksport Wartość eksportu farmaceutyków w 16 r. z UE wyniosła 294 mld EUR, co stanowiło ponad 64% udziału w eksporcie globalnym farmaceutyków krajów UE. Największymi eksporterami farmaceutyków w UE w 16 r. były Niemcy i Belgia, których wartość eksportu wyniosła odpowiednio 69,7 mld EUR oraz 37,9 mld EUR. Import Wartość farmaceutyków importowanych przez kraje UE w 16 r. wyniosła 224,8 mld EUR. Udział % wszystkich krajów UE w imporcie globalnym wyniósł blisko 47%. Największymi importerami w UE w 16 r. były Niemcy i Belgia, które nabyły leki o wartości odpowiednio 44,4 mld EUR oraz 31,5 mld EUR. Wielkość rynku Hurtowa sprzedaż farmaceutyków w Polsce wzrosła od 08 r. do 15 r. o 26,6%. Polska jest 8. rynkiem w UE pod względem hurtowej sprzedaży farmaceutyków, która w 15 r. wyniosła 15,3 mld EUR. Według danych za 15 r. Polska zajmuje 6. pozycję w UE pod względem liczby firm zajmujących się produkcją farmaceutyków 329 firm oraz 8. pozycję pod względem liczby zatrudnionych przy produkcji farmaceutyków. Eksport W latach eksport polskich farmaceutyków wzrósł o blisko 43% z poziomu 1,8 mld EUR do 2,6 mld EUR. Polska jest 21. największym eksporterem farmaceutyków na świecie, z udziałem na poziomie 0,6% w 16 r. Import W 16 r. import farmaceutyków do Polski wyniósł 4,9 mld EUR. Polska jest na 19. miejscu wśród największych importerów farmaceutyków na świecie z udziałem na poziomie 1% w 16 r. 3
4 Świat wartość obrotu produktów farmaceutycznych wzrosła prawie trzykrotnie od 01 r. Globalny obrót produktów farmaceutycznych w 15 r. 979 mld EUR (1 072 mld USD) 417 Ameryka Północna 217 Unia Europejska 279 Afryka, Azja, Australia 66 Ameryka Łacińska Źródło: Bundesverband der Pharmazeutischen Industrie e.v na podstawie danych IMS World Review 979 mld EUR (1 072 mld USD) wyniosła łączna wartość globalnego obrotu lekarstw na świecie w 15 r. Oznacza to, iż rynek ten wzrósł od 01 r. o blisko 175%. Największy obrót farmaceutyków o wartości przekraczającej 395 mld EUR miał miejsce w Stanach Zjednoczonych. 77% wynosił w 15 r. udział 10 największych krajów w światowym obrocie farmaceutyków. 43% udziału w rynku farmaceutycznym przypada na Stany Zjednoczone oraz Kanadę. W 15 r. wartość obrotu farmaceutykami w tych krajach wyniosła 413,2 mld EUR, co oznacza wzrost o ponad 11% w stosunku do 14 r. 21,5% udziału w światowym obrocie farmaceutyków przypada na kraje UE. 79 mld USD zostało wydanych w 15 r. na świecie na zakup leków onkologicznych. Leki te mają największy udział w strukturze wartości sprzedaży farmaceutyków na świecie. 4
5 Wartość globalnego obrotu produktami farmaceutycznymi w latach (mld USD) największych krajów na świecie pod względem obrotu farmaceutyków w 15 r. (mld EUR) USA 395,7 Chiny 105,2 Japonia 74,3 Niemcy 38,9 Francja 29,3 Wlk. Brytania 25,9 Włochy 24,8 Brazylia 23,4 Hiszpania 18,7 Kanada 17,5 0,0 100,0 0,0 300,0 400,0 10 największych grup leków pod kątem wielkości sprzedaży na świecie w 15 r. (mld USD) Leki onkologiczne 79 Leki przeciwcukrzycowe 71 Leki przeciwbólowe 56 Leki na zaburzenia autoimunologiczne 42 Leki przeciwzapalne 41 Lekarstwa na choroby układu oddechowego 40 Leki przeciwbakteryjne 38 Leki na poprawę zdrowia psychicznego 35 Leki na wirusowe zapalenie wątroby 32 Leki dermatologiczne Źródło: Bundesverband der Pharmazeutischen Industrie e.v na podstawie danych IMS World Review 5
6 Prognozowana sprzedaż farmaceutyków w r mld USD (ceny producenckie) 640 Ameryka Północna 240 UE 23 Europa bez UE 23 WNP 2 Azja Południowo Wschodnia 92 Japonia 78 Ameryka Łacińska 28 Afryka Indie Bliski Wschód 15 Oceania Źródło: Statista na podstawie danych IMS World Review Globalny wzrost wydatków na farmaceutyki będzie napędzany przez markowe produkty na rynkach rozwiniętych rekompensując wpływ wygasania patentów oraz rabaty szczególnie na rynku USA. Stany Zjednoczone są wiodącym światowym rynkiem farmaceutycznym, rozwijającym się w ciągu ostatnich pięciu lat o 6,9% i oczekiwanym wzroście od 6 do 9% w ciągu najbliższych lat. Rynek farmaceutyczny w Chinach w znacznym stopniu rozwijał się w tempie Stanów Zjednoczonych. W 12 r. Chiny stały się drugim na świecie rynkiem farmaceutycznym wyprzedzając Japonię, która była numerem dwa od 1975 r. Prognozowany jest wzrost rynku far- maceutycznego Chin w tempie 5-8% rocznie do 21 r., kiedy poziom osiągnie wartość mld USD. Wszystkie nowe leki wprowadzane na rynek są wynikiem długotrwałych, kosztownych i ryzykownych badań i rozwoju prowadzonych przez firmy farmaceutyczne. Szacuje się, że roczne wydatki na badania i rozwój lekarstw wzrosną o 15% z poziomu 157 mld USD w 16 r. do 181 mld USD w 22 r. Prognozuje się, że szwajcarska firma farmaceutyczna Roche z siedzibą w Bazylei będzie liderem w 22 r. w dziedzinie wydatków na rozwój i badania nowych produktów farmaceutycznych. 6
7 Świat prognozy przewidują dalszy dynamiczny wzrost wydatków na farmaceutyki do 1,5 bln USD w 21 r. Prognozowane wydatki na farmaceutyki do 21 r. (mld USD) Prognozowane wydatki na badania i rozwój farmaceutyków na świecie (mld USD) * * * 19* * * 22* Prognozowane wydatki na badania i rozwój przez 10 największych spółek farmaceutycznych w 22 r. (mld USD) Roche Novartis Johnson & Johnson Pfizer Merck & Co Sanofi AstraZeneca Celgene GlaxoSmithKline Bristol-Myers Squibb 5,3 5,1 5,9 5,8 7,4 6,9 8,2 8,8 9, Źródło: Statista na podstawie danych IMS World Review 7
8 Świat Pfizer liderem rynku pod względem sprzedaży leków na receptę w 16 r. największych firm farmaceutycznych na świecie pod względem sprzedaży leków na receptę oraz wydatków na badania i rozwój w 16 r. (mld USD) Pfizer (USA) 7,84 45,91 Novartis (Szwajcaria) 7,92 41,55 Roche (Szwajcaria) 8,72 39,55 Merck & Co. (USA) 9,76 35,56 Sanofi (Francja) Johnson & Johnson (USA) 5,72 6,97 34,17 31,67 Gilead Sciences (USA) GlaxoSmithKline (Wlk. Brytania) 3,93 4,7 29,99 27,78 AbbVie (USA) 4,15 25,3 Amgen (USA) AstraZeneca (Wlk. Brytania) 3,76 5,63 21,89,97 Allergan (USA) Teva Pharmaceutical Industries (Izrael) Bristol-Myers Squibb (USA) 2,85 2,11 4,41 18,6 18,46 18,16 Eli Lilly (USA) 4,93 17,17 Bayer (Niemcy) 3,08 16,89 Novo Nordisk (Dania) Boehringer Ingelheim (Niemcy) 2,16 3,18 13,32 16,61 Takeda (Japonia) 2,92 12,77 Celgene (USA) 2,76 11, Sprzedaż na receptę Wydatki na badania i rozwój Źródło: Statista na podstawie danych IMS World Review 8
9 10 najlepiej sprzedających się produktów farmaceutycznych w 15 r. (mld USD) 18, Harvoni (Gilead) 15,0 Humira (AbbVie Inc) 11,5 Lantus (Sanofi) 9,5 Enbrel (Amgen) Crestor (AstraZeneca) 8,6 8,2 8,0 Remicade (Janssen Biotech, Inc) Seretide (GlaxoSmithKline) Sovaldi (Gilead) 6,6 6,3 6,2 Mabthera (Roche) Avastin (Genentech) Źródło: Statista na podstawie danych IMS World Review 10 z największych firm farmaceutycznych na świecie pod względem sprzedaży leków na receptę posiada swoje siedziby w Stanach Zjednoczonych. Pfizer z siedzibą w Nowym Jorku był liderem pod względem wielkości sprzedaży lekarstw na receptę. W 16 r. uzyskał przychody z tego źródła w wysokości 45,9 mld USD. Pfizer jest firmą notowaną na NYSE a jego kapitalizacja wynosi 216,77 mld USD (stan na dzień 10 października 17 r.). Novartis z siedzibą w Bazylei był liderem pod względem wielkości sprzedaży lekarstw na receptę spośród farmaceutycznych spółek europejskich. W 16 r. Novartis uzyskał przychody z tego źródła w wysokości 41,6 mld USD. Novartis jest firmą notowaną na giełdzie w Zurychu a jej kapitalizacja wynosi 219,8 mld CHF (stan na dzień 10 października 17 r.). Harvoni lek przeciwwirusowy stosowany w leczeniu dorosłych pacjentów z przewlekłym (długotrwałym) wirusowym zapaleniem wątroby typu C produkowany przez spółkę Gilead Sciences z USA był najlepiej sprzedającym się lekiem pod względem przychodów na świecie w 15 r. 9
10 Wartość produkcji farmaceutyków w UE wzrosła do 254,9 mld EUR w 15 r. Branża farmaceutyczna w UE wartość produkcji (mld EUR) , , ,4 8,6 210, Źródło: Eurostat Wartość wyprodukowanych farmaceutyków w UE w latach wzrosła o 21,7%. Najwyższy wzrost produkcji nastąpił dzięki producentom farmaceutyków posiadających swoje spółki we Francji, Niemczech, Danii i Irlandii. 10
11 *Średni koszt zatrudnienia pracownika w UE (15) Kraj w tys. EUR 14. Grecja 34,7 1. Szwecja 98,4 2. Belgia 91,0 3. Wlk. Brytania 81,5 4. Francja 81,3 5. Niemcy 78,9 6. Irlandia 78,2 7. Dania 73,9 8. Austria 70,9 9. Włochy 69,3 10. Holandia 66,8 11. Finlandia 59,0 12. Hiszpania 57,0 13. Słowenia 45,1 15. Portugalia 32,5 16. Malta 31,1 17. Cypr 28,5 18. Węgry 27,4 19. Estonia 25,2. Chorwacja 24,5 21. Polska,2 22. Czechy 19,7 23. Słowacja 18,7 24. Litwa 16,0 25. Rumunia 13,3 26. Bułgaria 8,3 Średnia 65,7 *Średni koszt zatrudnienia dane dotyczące Szwecji, Wlk. Brytanii, Francji, Irlandii, Finlandii oraz średnia UE zostały podane za 14 r., dane dotyczące Słowenii za 11 r. Źródło: Eurostat Średni koszt zatrudnienia pracownika w branży produkującej farmaceutyki w UE wyniósł w 14 r. 65,7 tys. EUR. Koszty pracy w Polsce w przemyśle produkującym farmaceutyki na poziomie tys. EUR rocznie są konkurencyjne i ponad 3-krotnie niższe od średniej UE. 11
12 Branża farmaceutyczna w UE wartość produkcji (mld EUR) Niemcy 44,2 43,7 Irlandia Francja 35,2 Włochy 24,2 Belgia 17,9 17,5 Wlk. Brytania Dania ,3 13,0 9,0 Hiszpania Szwecja Holandia 5,1 3,9 3,7 Austria Polska Pozostałe 24,2 Wartość produkcji farmaceutyków w UE wyniosła w 15 r. blisko 255 mld EUR w cenach producenckich. Rynek ten charakteryzuje wysoki poziom koncentracji 10 największych krajów odpowiada za ponad 88% rynku, a cztery czołowe kraje Niemcy, Irlandia, Francja i Włochy generują wspólnie blisko 58% produkcji. Polska jest jednym z szybciej rozwijających się rynków. W 15 r. wartość wyprodukowanych przez Polskę farmaceutyków wyniosła ponad 3,7 mld EUR, co pozwoliło jej zdobyć 12. pozycję i udział w rynku na poziomie 1,5% w UE. Liczba osób zatrudnionych przy produkcji farmaceutyków w UE (15) Liczba firm zajmujących się produkcją farmaceutyków w UE (15) Pozostałe Irlandia Węgry Polska Belgia Dania Wlk. Brytania Hiszpania Włochy Francja Niemcy Pozostałe Portugalia Szwecja Irlandia Holandia Polska Francja Hiszpania Włochy Niemcy Wlk. Brytania Według stanu na 15 r. w UE było zatrudnionych blisko 573 tys. osób w firmach zajmujących się produkcją farmaceutyków. 10 największych krajów producenckich zatrudnia 464 tys. pracowników, ponad 81% zatrudnionych w branży. Polska jest 8. największym pracodawcą w UE pod względem liczby osób zatrudnionych w branży produkującej farmaceutyki 23 tys. pracowników. Według stanu na 15 r. w UE zarejestrowano firmy zajmujące się produkcją farmaceutyków. Polska zajmowała 6. pozycję pod względem liczby firm produkujących farmaceutyki 329 firm. Źródło: Eurostat, Wartość produkcji w cenach producenckich dane dotyczące wartości produkcji farmaceutyków Irlandii, podane wg stanu na 14 r., Liczba osób zatrudnionych dane dotyczące Irlandii, Francji i Wlk. Brytanii za 14 r., Liczba firm dane dotyczące Irlandii podane wg stanu na koniec 14 r. 12
13 Europa Szwajcaria liderem pod względem wydatków na badania i rozwój farmaceutyków w Europie Wydatki na badania i rozwój farmaceutyków w Europie w 15 r. (mln EUR) Szwajcaria Niemcy Wlk.Brytania *Francja Belgia Dania Włochy Szwecja Hiszpania *Holandia Polska *Irlandia *Austria Rosja *Słowenia *Węgry Finlandia Norwegia Rumunia *Cypr *Grecja *Czechy Turcja *Portuglia *Chorwacja Źródło: EFPIA: *Wydatki na badania i rozwój Portugalia, Francja: dane za 14 r.; Austria, Cypr, Grecja, Węgry, Irlandia, Słowenia: dane za 13 r.; Czechy: dane za 12 r.; Chorwacja, Holandia: dane za 11 r. Jak pokazują powyższe dane: Koszty opracowania nowego leku w ciągu ostatnich dziesięcioleci wzrosły drastycznie od 0 mln USD w latach siedemdziesiątych do ponad 2,6 mld obecnie. Najwięcej środków w wysokości 6,5 mld EUR przeznaczono na badania i rozwój farmaceutyków w Szwajcarii, gdzie są zlokalizowane największe firmy farmaceutyczne w Europie. Firmy farmaceutyczne mające swoje siedziby w Polsce przeznaczyły na badania i rozwój 308 mln EUR w 15 r. 13
14 Wartość przychodów z hurtowej sprzedaży farmaceutyków w UE 15 r. (mln EUR) Niemcy ,1 Francja ,9 Wielka Brytania ,9 Włochy ,6 Hiszpania ,5 Holandia ,7 Belgia ,2 Polska ,2 Irlandia ,5 Austria ,4 Szwecja ,5 Dania 9 262,6 Grecja 7 401,0 Rumunia 6 7,1 Węgry 5 135,2 Finlandia 4 370,7 Słowacja 3 134,9 Bułgaria 3 066,4 Chorwacja 1 700,3 Słowenia 1 608,4 Litwa 1 606,9 Łotwa 874,0 Estonia 710,8 Malta 709,0 Luksemburg 645,6 Cypr 385,1 Portugalia 6 934,5 Czechy b.d. Suma ,0 Źródło: Eurostat: Wartość przychodów z hurtowej sprzedaży farmaceutyków w UE 15 r. (NACE Rev. 2 G4646) Jak pokazują powyższe dane: Prawie 102,4 mld EUR wyniosła wielkość przychodów z hurtowej sprzedaży farmaceutyków w Niemczech w 15 r. największego rynku farmaceutycznego w UE. 56,5% przychodów z hurtowej sprzedaży farmaceutyków jest generowane przez 4 kraje UE: Niemcy, Francję, Włochy oraz Wlk. Brytanię. Wartość przychodów z hurtowej sprzedaży farmaceutyków w Polsce wyniosła w 15 r. 15,3 mld EUR, co daje nam 8. miejsce w UE. 14
15 Polska wartość wyprodukowanych farmaceutyków w Polsce wyniosła 3,74 mld EUR w 15 r. Liczba firm i liczba pracowników w sektorze produkującym farmaceutyki w Polsce Liczba firm Liczba zatrudnionych Źródło: Eurostat Wartość produkcji w cenach producenckich Średnie roczne koszty zatrudnienia pracownika w przemyśle obejmującym produkcję farmaceutyków (tys. EUR) ,0 17,6,3 17,6 19,1 19,0 19,3 19,4 19,7,2 Źródło: Eurostat Polski przemysł farmaceutyczny, posiada wieloletnie tradycje. W ostatnich latach przeszedł szereg zmian. Większość polskich firm farmaceutycznych została sprywatyzowana (większość firm została przejęta przez zagraniczne koncerny farmaceutyczne). Ponadto pojawiają się nowe innowacyjne firmy wchodzące odważnie na zagraniczne rynki. Wg danych Eurostat liczba zatrudnionych w firmach produkujących farmaceutyki wyniosła 23 tys., co oznacza spadek w stosunku do 06 r. o 2,5%. W tym samym czasie liczba firm produkujących farmaceutyki zwiększyła się o blisko 54,5% do 329. Wartość wyprodukowanych farmaceutyków w Polsce systematycznie rośnie. W 15 r. polskie firmy wytworzyły produkty o łącznej wartości 3,7 mld EUR (ceny producenckie). Jest to wzrost produkcji w stosunku do 06 r. o 74%. Średni koszt zatrudnienia pracownika w firmach produkujących farmaceutyki w Polsce wyniósł,2 tys. EUR (dane za 15 r.) i jest znacznie niższy od średniej unijnej wynoszącej ponad 65,7 tys. EUR (dane za 14 r.). 15
16 Wartość wyprodukowanych farmaceutyków w Polsce (mld EUR, wg cen producenckich) 4,00 3,74 3,80 3,60 3,37 3,40 3,19 3, 3,29 2,96 3,00 2,89 2,80 2,60 2,87 2,66 2,40 2,35 2, 2, ,00 Źródło: Eurostat Sprzedaż hurtowa farmaceutyków w Polsce (mld EUR) 16,0 15,3 15,0 14,6 14,0 13,4 12,9 13,0 12,0 12,1 11,9 12,3 11,0 10, ,0 Źródło: Eurostat Jak pokazują dane publikowane przez Eurostat hurtowa sprzedaż farmaceutyków w Polsce wzrosła od 08 r. do 15 r. o 26,6%. Polska jest 8. rynkiem w UE pod względem hurtowej sprzedaży farmaceutyków, która w 15 r. wyniosła 15,3 mld EUR. 16
17 Światowy eksport Niemcy liderem eksportu Struktura światowego eksportu farmaceutyków 16 r. Pozostałe 22% Polska 1% Niemcy 15% Szwajcaria 13% Indie 3% USA 9% Holandia 6% Irlandia 6% Wlk. Brytania 7% 10 największych eksporterów farmaceutyków odpowiada za 77,5% światowego eksportu w 16 r. Niemcy są światowym liderem w eksporcie farmaceutyków. W 16 r. Niemcy wyeksportowały farmaceutyki o wartości blisko 70 mld EUR osiągając udział w rynku na poziomie ponad 15% Belgia 8% Źródło: International Trade Center Włochy 4% Francja 6% Eksport farmaceutyków na świecie (mln EUR) Źródło: International Trade Center 25-proc. wzrostu w latach światowego eksportu farmaceutyków, z poziomu 365 mld EUR do 457 mld EUR. Kraje europejskie, a w szczególności Szwajcaria i Holandia są głównym motorem wzrostu eksportu na świecie. Eksport w tych krajach wzrósł w latach odpowiednio o 44%, z poziomu 42 mld EUR do 61 mld EUR w przypadku Szwajcarii oraz o 45%, z 18 mld EUR do 27 mld EUR w przypadku Holandii. Polska jest 21. największym eksporterem farmaceutyków na świecie, z udziałem na poziomie 0,6%. 17
18 Światowy import Stany Zjednoczone liderem importu Struktura światowego importu farmaceutyków w 16 r. Import farmaceutyków na świecie (mln EUR) Pozostałe 34% USA 17% Niemcy 9% Polska 1% Chiny 4% Włochy 4% Holandia 4% Francja 4% Belgia 7% Wlk. Brytania 6% Szwajcaria 5% Japonia 5% Źródło: International Trade Center Źródło: International Trade Center 10 największych importerów farmaceutyków odpowiada za 65% światowego importu w 16 r. Stany Zjednoczone są światowym liderem w imporcie farmaceutyków. W 16 r. nabyły produkty farmaceutyczne o wartości 84 mld EUR, co oznacza udział w rynku na poziomie ponad 17%. 28-proc. wzrostu w latach światowego importu farmaceutyków, z poziomu 376 mld EUR do 481 mld EUR. Wzrost importu jest spowodowany głównie wzrostem popytu na farmaceutyki w Stanach Zjednoczonych oraz Niemczech. Import w tych krajach wzrósł w latach odpowiednio o 65%, z poziomu 51 mld EUR do 84 mld EUR w przypadku Stanów Zjednoczonych oraz o 31%, z 34 mld EUR do 44 mld EUR w przypadku Niemiec. Polska jest na 19. miejscu wśród największych importerów farmaceutyków na świecie z udziałem na poziomie 1,03%. 18
19 Polska Eksport Główni odbiorcy polskich farmaceutyków w 16 r. 93 3,51% 162% 124 4,68% 85% 250 9,49% 35% Rosja Szwecja Dania ,54% 19% Niemcy 102 3,86% 2% Wielka Brytania 142 5,37% -24% Francja 6 7,8% 217% Hiszpania Eksport do danego kraju w 16 r. (mln EUR) 140 5,31% 13% Włochy Udział eksportu do danego kraju w całkowitym eksporcie farmaceutyków z Polski 138 5,24% 104% Czechy 76 2,87% 48% Ukraina Średnioroczny wzrost polskiego eksportu do danego kraju w latach Źródło: International Trade Center 19
20 Głównym kierunkiem eksportowym dla polskich farmaceutyków są kraje UE. Największym odbiorcą polskich farmaceutyków od wielu lat są Niemcy, do których w 16 r. trafiło ponad 13,5% polskiego eksportu farmaceutyków. Trzej kolejni odbiorcy: Rosja, Hiszpania i Francja nabyli łącznie blisko 23% eksportowanych przez Polskę farmaceutyków. 10 największych krajów importerów polskich farmaceutyków odpowiada za blisko 62% eksportu. Udział % eksportu polskich farmaceutyków w eksporcie Polski ogółem 1,70% 1,60% 1,50% 1,54% 1,67% 1,59% 1,49% W 16 r. eksport polskich farmaceutyków stanowił prawie 1,5% polskiego eksportu ogółem. 1,40% 1,30% 1,32% Eksport polskich farmaceutyków wzrasta dynamicznie prawie 43% w latach Farmaceutyki wymiana handlowa (mln EUR) CAGR ,3% 5,28% 1,46% Eksport z Polski Import do Polski Bilans handlowy Źródło: International Trade Center
21 Struktura polskiego eksportu branży farmaceutycznej w 16 r. 71,0% Leki pozostałe przygotowane w opakowaniach do sprzedaży detalicznej * 4,7% Szczepionki stosowane w lecznictwie 2,6% 2,0% 2,0% 2,0% 1,9% 1,9% 1,8% Leki zawierające hormony kory nadnercza, ich pochodne lub analogi strukturalne Antysurowice, pozostałe frakcje krwi oraz produkty immunologiczne, nawet modyfikowane lub otrzymane w procesach biotechnologicznych Leki pozostałe zawierające witaminy lub pozostałe produkty objęte pozycją 2936 Leki zawierające antybiotyki inne niż penicyliny, streptomycyny i ich pochodne Leki inne niż z poz. 3002, 3005, 3006, do nie przygotowane do sprzedaży detalicznej Krew ludzka; krew zwierzęca do celów terapeutycznych, profilaktycznych i diagnostycznych; toksyny, hodowle mikroorganizmów Leki zawierające hormony lub ich produkty z poz (oprócz insuliny), niezawierające antybiotyków Całkowity eksport Polski EUR 1,8% Przylepne opatrunki i inne artykuły mające warstwę przylepną 1,7% Artykuły opatrunkowe inne niż przylepne 1,3% Leki zawierające hormony lub produkty z poz. 2937, inne niż poz. od do ,1% 1,0% 0,7% Heparyna i jej sole; substancje ludzkie lub zwierzęce, preparowane do celów terapeutycznych lub profilaktycznych Produkty farmaceutyczne wymienione w uwadze 4 do działu 30; inne niż wymienione w pozycjach ; ; Leki zawierające alkaloidy lub ich pochodne, ale niezawierające hormonów, pozostałych produktów objętych pozycją 2937 lub antybiotyków, pakowane 0,6% Leki zawierające insulinę, ale niezawierające antybiotykówv 0,5% 0,3% Sterylny katgut chirurgiczny, podobne sterylne materiały do zszywania, zamykania ran; sterylne środki absorpcyjne, chirurg. lub stomatolog Leki zawierające penicyliny lub ich pochodne, ze strukturą kwasu penicylanowego lub streptomycyny, lub ich pochodne, pakowane 0,2% Zestawy pierwszej pomocy 0,2% Cementy dentystyczne lub inne wypełniacze; cement do rekonstrukcji kości 0,6% Pozostałe Źródło: GUS, International Trade Center *wg HS Leki pozostałe przygotowane w opakowaniach do sprzedaży detalicznej do celów terapeutycznych lub profilaktycznych inne niż z poz.3003, do , pozostałe 21
22 Konkurenci Polski na rynkach największych światowych importerów 22
23 STANY ZJEDNOCZONE Top 10 Dostawców + Polska USA są największym importerem farmaceutyków na świecie. Import farmaceutyków do USA zanotował wzrost, w latach o ponad 65% z 50,5 mld EUR do 83,6 mld EUR. Kraj Udział mln EUR 1. Irlandia 17,1% Niemcy 14,5% W strukturze amerykańskiego importu farmaceutyków dominującą pozycję zajmuje Irlandia z udziałem wynoszącym ponad 17%. Lekarstwa importowane z Polski o wartości 15 mln EUR stanowiły w 16 r. niespełna 0,02% importu farmaceutyków USA, co pokazuje, iż na rynku amerykańskim istnieje duży potencjał do zwiększenia eksportu przez polskich producentów farmaceutyków. USA to największy światowy rynek farmaceutyczny, rozwijający się w ciągu ostatnich pięciu lat o 6,9% i oczekiwanym wzroście od 6 do 9% w ciągu najbliższych lat. Jeśli chodzi o badania i rozwój medyczny, roczne wydatki na badania i rozwój w USA wynoszą prawie 60 mld USD. USA ( mln EUR) 3. Szwajcaria 11,1% Indie 8,2% Wielka Brytania 5,9% Izrael 5,5% Kanada 5,4% Włochy 4,7% Dania 4,0% Francja 3,1% Polska 0,02% 15 55,5% 14,6% Leki pozostałe przygotowane w opakowaniach do sprzedaży detalicznej* Antysurowice, pozostałe frakcje krwi oraz produkty immunologiczne, nawet modyfikowane lub otrzymane w procesach biotechnologicznych 6,8% Leki zawierające hormony lub produkty z poz ,4% Szczepionki stosowane w lecznictwie Całkowity import USA tys. EUR 3,6% Leki zawierające insulinę, ale niezawierające antybiotyków 2,8% 2,4% 2,1% 1,8% 1,0% Krew ludzka; krew zwierzęca do celów terapeutycznych, profilaktycznych i diagnostycznych; toksyny, hodowle mikroorganizmów Leki zawierające hormony kory nadnercza, ich pochodne lub analogi strukturalne Leki zawierające alkaloidy lub ich pochodne, ale niezawierające hormonów, pozostałych produktów objętych pozycją 2937 lub antybiotyków, pakowane Leki zawierające antybiotyki inne niż penicyliny, streptomycyny i ich pochodne Chemiczne preparaty antykoncepcyjne na bazie hormonów, na bazie pozostałych produktów objętych pozycją 2937 lub na bazie środków plemnikobójczych 5,0% Pozostałe Źródło: International Trade Center 16 r., GlobalData *wg HS Leki pozostałe przygotowane w opakowaniach do sprzedaży detalicznej do celów terapeutycznych lub profilaktycznych inne niż z poz.3003, do , pozostałe 23
24 NIEMCY Top 10 Dostawców + Polska Niemcy są największym importerem farmaceutyków w Europie. Import farmaceutyków do Niemiec zanotował wzrost, w latach o ponad 31% z 33,8 mld EUR do 44,4 mld EUR. Kraj Udział mln EUR 1. Holandia 18,0% Szwajcaria 17,5% W strukturze niemieckiego importu farmaceutyków dominującą pozycję zajmuje Holandia z udziałem wynoszącym 18%. Lekarstwa importowane z Polski o wartości 323 mln EUR stanowiły w 16 r. niespełna 0,7% importu farmaceutyków Niemiec. Niemcy są ośrodkiem innowacyjnych leków z silnym wsparciem infrastruktury dla firm krajowych i zagranicznych w celu ustanowienia lub rozszerzenia ich działalności. Według raportu GlobalData oczekuje się, że niemiecki rynek farmaceutyczny wzrośnie z 52,9 mld EUR w 16 r. do 67,2 mld EUR w 21 r. Prognozuje się, że wzrost rynku nastąpi głównie przez wzrost populacji osób starszych i związane z tym obciążenia chorobami. Niemcy ( mln EUR) 3. USA 16,0% Irlandia 7,1% Włochy 6,1% Francja 5,5% Belgia 5,2% Wielka Brytania 5,1% Austria 2,8% Hiszpania 2,4% Polska 0,73% ,6% 36,2% Leki pozostałe przygotowane w opakowaniach do sprzedaży detalicznej* Antysurowice, pozostałe frakcje krwi oraz produkty immunologiczne, nawet modyfikowane lub otrzymane w procesach biotechnologicznych 2,7% Leki zawierające hormony lub produkty z poz ,0% Szczepionki stosowane w lecznictwie Całkowity import Niemiec tys. EUR 1,5% Leki zawierające antybiotyki inne niż penicyliny, streptomycyny i ich pochodne 1,3% Leki zawierające insulinę, ale niezawierające antybiotyków 1,0% Artykuły opatrunkowe inne niż przylepne 0,9% 0,9% 0,8% Sterylny katgut chirurgiczny, podobne sterylne materiały do zszywania, zamykania ran; sterylne środki absorpcyjne, chirurg. lub stomatolog Leki zawierające hormony kory nadnercza, ich pochodne lub analogi strukturalne Przylepne opatrunki i inne artykuły mające warstwę przylepną 5,1% Pozostałe Źródło: International Trade Center 16 r., GlobalData *wg HS Leki pozostałe przygotowane w opakowaniach do sprzedaży detalicznej do celów terapeutycznych lub profilaktycznych inne niż z poz.3003, do , pozostałe 24
25 BELGIA Top 10 Dostawców + Polska Import farmaceutyków do Belgii zanotował wzrost, w latach o ponad 17% z 27 mld EUR do 31,5 mld EUR. Kraj Udział mln EUR 1. USA 26,5% W strukturze belgijskiego importu farmaceutyków dominującą pozycję zajmuje USA z udziałem wynoszącym prawie 26,5%. Lekarstwa importowane z Polski o wartości 34 mln EUR stanowiły w 16 r. niespełna 0,11% importu farmaceutyków Belgii. 16 r. był kolejnym udanym rokiem dla sektora farmaceutycznego w Belgii. Inwestycje w badania i rozwój w przemyśle farmaceutycznym były wysokie i wyniosły 2,89 mld EUR w 16 r. Oznacza to wzrost o 11,6% w porównaniu z rokiem poprzednim. Belgia jest znana na całym świecie jako atrakcyjny kraj do badań i rozwoju lekarstw. Posiada dużą liczbę wiodących uczelni wyższych i ośrodków badawczych, a ramy regulacyjne zachęcające do prowadzenia badań. Belgia ( mln EUR) 2. Irlandia 16,7% Włochy 15,1% Francja 8,7% Szwajcaria 7,1% Niemcy 6,8% Holandia 4,5% Singapur 3,3% Wielka Brytania 2,0% Kanada 1,5% Polska 0,11% 34 51,8% 18,0% Leki pozostałe przygotowane w opakowaniach do sprzedaży detalicznej* Antysurowice, pozostałe frakcje krwi oraz produkty immunologiczne, nawet modyfikowane lub otrzymane w procesach biotechnologicznych 13,7% Szczepionki stosowane w lecznictwie 5,8% Leki zawierające hormony lub produkty z poz Całkowity import Belgii tys. EUR 3,1% 2,5% Sterylny katgut chirurgiczny, podobne sterylne materiały do zszywania, zamykania ran; sterylne środki absorpcyjne, chirurg. lub stomatolog. Leki zawierające antybiotyki inne niż penicyliny, streptomycyny i ich pochodne 0,7% Artykuły opatrunkowe inne niż przylepne 0,5% 0,4% Leki zawierające hormony kory nadnercza, ich pochodne lub analogi strukturalne Krew ludzka; krew zwierzęca do celów terapeutycznych, profilaktycznych i diagnostycznych; toksyny, hodowle mikroorganizmów 0,4% Przylepne opatrunki i inne artykuły mające warstwę przylepną 3,2% Pozostałe Źródło: International Trade Center 16 r., pharma.be, Journal of Pharmaceutical Policy and Practice *wg HS Leki pozostałe przygotowane w opakowaniach do sprzedaży detalicznej do celów terapeutycznych lub profilaktycznych inne niż z poz.3003, do , pozostałe 25
26 WIELKA BRYTANIA Top 10 Dostawców + Polska Import farmaceutyków do Wlk.Brytanii zanotował wzrost, w latach o blisko 42% z,9 mld EUR do 29,6 mld EUR. Kraj Udział mln EUR 1. Niemcy,4% W strukturze brytyjskiego importu farmaceutyków dominującą pozycję zajmują Niemcy z udziałem wynoszącym ponad,4%. Lekarstwa importowane z Polski o wartości 112 mln EUR stanowiły w 16 r. niespełna 0,4% importu farmaceutyków Wlk.Brytanii. Sektor farmaceutyczny zatrudnia około 70 tys. osób w Wielkiej Brytanii i zapewnia miejsca pracy w wielu dziedzinach: produkcji, dystrybucji, badaniach klinicznych i badaniach naukowych. Dwie z największych firm farmaceutycznych na świecie, AstraZeneca i GSK, mają siedzibę w Wielkiej Brytanii, a prawie wszystkie znaczące międzynarodowe koncerny farmaceutyczne utrzymują obecność na tym rynku. Z uwagi na Brexit istnieje duża niepewność co do kierunków dalszego rozwoju sektora z uwagi na duże powiązania z rynkiem unijnym. Wielka Brytania ( mln EUR) 2. Holandia 17,2% Belgia 12,7% Szwajcaria 10,5% Irlandia 8,9% USA 7,6% Francja 5,8% Włochy 3,9% Hiszpania 1,8% Dania 1,7% Polska 0,38% ,5% 22,7% 8,5% Leki pozostałe przygotowane w opakowaniach do sprzedaży detalicznej* Antysurowice, pozostałe frakcje krwi oraz produkty immunologiczne, nawet modyfikowane lub otrzymane w procesach biotechnologicznych Leki inne niż z poz. 3002, 3005, 3006, do nie przygotowane do sprzedaży detalicznej 6,5% Szczepionki stosowane w lecznictwie Całkowity import Wlk. Brytanii tys. EUR 2,9% 1,6% 1,2% Leki zawierające hormony lub produkty z poz. 2937, inne niż poz. od do Leki zawierające antybiotyki inne niż penicyliny, streptomycyny i ich pochodne Leki zawierające hormony kory nadnercza, ich pochodne lub analogi strukturalne 1,1% Leki zawierające insulinę, ale niezawierające antybiotyków 0,9% Krew ludzka; krew zwierzęca do celów terapeutycznych, profilaktycznych i diagnostycznych; toksyny, hodowle mikroorganizmów 0,7% Artykuły opatrunkowe inne niż przylepne 4,4% Pozostałe Źródło: International Trade Center 16 r., Journal of Pharmaceutical Policy and Practice *wg HS Leki pozostałe przygotowane w opakowaniach do sprzedaży detalicznej do celów terapeutycznych lub profilaktycznych inne niż z poz.3003, do , pozostałe 26
27 SZWAJCARIA Top 10 Dostawców + Polska Import farmaceutyków do Szwajcarii zanotował wzrost, w latach o ponad 40% z 15,9 mld EUR do 22,3 mld EUR. Kraj Udział mln EUR 1. Niemcy 29,1% W strukturze szwajcarskiego importu farmaceutyków dominującą pozycję zajmują Niemcy z udziałem wynoszącym ponad 29%. Lekarstwa importowane z Polski o wartości 44 mln EUR stanowiły w 16 r. niespełna 0,2% importu farmaceutyków Szwajcarii. W 16 r. rynek farmaceutyczny w Szwajcarii wzrósł o 4,6% w stosunku do poprzedniego roku do około 5,6 mld CHF. W 16 r. 24 największe szwajcarskie farmaceutyczne spółki wydały ponad 7 mld CHF na badania i rozwój. Ten wysoki poziom inwestycji finansowych w badania i rozwój podkreśla znaczenie Szwajcarii jako ośrodka badawczego i świadczy o tym, jaka jest siła napędowa innowacji w tych firmach. Szwajcaria ( mln EUR) 2. USA 16,6% Włochy 13,1% Austria 9,4% Hiszpania 7,8% Irlandia 3,9% Singapur 3,8% Francja 3,1% Wielka Brytania 2,6% Holandia 2,1% Polska 0,% 44 48,2% 29,7% Leki pozostałe przygotowane w opakowaniach do sprzedaży detalicznej* Antysurowice, pozostałe frakcje krwi oraz produkty immunologiczne, nawet modyfikowane lub otrzymane w procesach biotechnologicznych 11,5% Leki zawierające hormony lub produkty z poz Całkowity import Szwajcarii tys. EUR 6,3% 0,5% 0,4% 0,4% Leki zawierające antybiotyki inne niż penicyliny, streptomycyny i ich pochodne Leki pozostałe zawierające witaminy lub pozostałe produkty objęte pozycją 2936 Leki inne niż z poz. 3002, 3005, 3006, do nie przygotowane do sprzedaży detalicznej Leki zawierające antybiotyki inne niż penicylina, streptomycyna lub ich pochodne 0,3% Szczepionki stosowane w lecznictwie 0,3% Leki zawierające alkaloidy lub ich pochodne, ale niezawierające hormonów, pozostałych produktów objętych pozycją 2937 lub antybiotyków, pakowane 0,3% Przylepne opatrunki i inne artykuły mające warstwę przylepną 2,1% Pozostałe Źródło: International Trade Center 16 r., *wg HS Leki pozostałe przygotowane w opakowaniach do sprzedaży detalicznej do celów terapeutycznych lub profilaktycznych inne niż z poz.3003, do , pozostałe 27
28 JAPONIA Top 10 Dostawców + Polska Import farmaceutyków do Japonii zanotował wzrost, w latach o ponad 23% z 17,9 mld EUR do 22 mld EUR. Kraj Udział mln EUR 1. USA,1% W strukturze japońskiego importu farmaceutyków dominującą pozycję zajmuje USA z udziałem wynoszącym ponad %. Lekarstwa importowane z Polski o wartości 2 mln EUR stanowiły w 16 r. niespełna 0,01% importu farmaceutyków Japonii. Zgodnie z raportem rocznym za 16 r. firmy Astra- Zeneca, sprzedaż farmaceutyków w Japonii będzie rosła w tempie 0,6% rocznie i osiągnie poziom 92 mld USD w r. Wzrost będzie spowodowany starzeniem się społeczeństwa. Wygasanie patentów, promowanie leków generycznych oraz ograniczanie wydatków budżetowych na opiekę zdrowotną będą miał wpływ na powolny wzrost rynku. Japonia ( mln EUR) 2. Niemcy 15,5% Irlandia 13,7% Szwajcaria 10,9% Francja 7,2% Singapur 6,0% Wielka Brytania 3,7% Włochy 3,4% Belgia 3,4% Dania 2,7% Polska 0,01% 2 58,9% 22,2% Leki pozostałe przygotowane w opakowaniach do sprzedaży detalicznej* Antysurowice, pozostałe frakcje krwi oraz produkty immunologiczne, nawet modyfikowane lub otrzymane w procesach biotechnologicznych 3,6% Leki zawierające hormony lub produkty z poz ,6% Leki zawierające hormony kory nadnercza, ich pochodne lub analogi strukturalne Całkowity import Japonii tys. EUR 2,2% Szczepionki stosowane w lecznictwie 2,0% 2,0% 1,1% 0,9% Leki zawierające antybiotyki inne niż penicyliny, streptomycyny i ich pochodne Leki zawierające insulinę, ale niezawierające antybiotyków Sterylny katgut chirurgiczny, podobne sterylne materiały do zszywania, zamykania ran; sterylne środki absorpcyjne, chirurg. lub stomatolog. Leki inne niż z poz. 3002, 3005, 3006, do nie przygotowane do sprzedaży detalicznej 0,8% Preparaty kontrastowe do badań rentgenowskich; odczynniki diagnostyczne do badania pacjentów 3,7% Pozostałe Źródło: International Trade Center 16 r., AstraZeneca *wg HS Leki pozostałe przygotowane w opakowaniach do sprzedaży detalicznej do celów terapeutycznych lub profilaktycznych inne niż z poz.3003, do , pozostałe 28
29 FRANCJA Top 10 Dostawców + Polska Import farmaceutyków do Francji zanotował spadek w latach o prawie 3% z,5 mld EUR do 19,9 mld EUR. Kraj Udział mln EUR 1. Niemcy 16,1% W strukturze francuskiego importu farmaceutyków dominującą pozycję zajmują Niemcy z udziałem wynoszącym ponad 16%. Lekarstwa importowane z Polski o wartości 176 mln EUR stanowiły w 16 r. niespełna 0,9% importu farmaceutyków Francji. Według danych GlobalData, rynek farmaceutyczny we Francji spadnie z 35,5 mld USD w 17 r. do 34,16 mld USD w 21 r., co stanowi ujemną roczną stopę wzrostu wynoszącą 1%. Sprzedaż leków generycznych wzrosła z 23,6% w 09 r. do 36,3% w 16 r. Francja ( mln EUR) 2. USA 15,5% Szwajcaria 11,5% Irlandia 9,0% Belgia 7,8% Włochy 5,8% Wielka Brytania 4,9% Hiszpania 3,9% Holandia 3,7% Singapur 3,6% Polska 0,88% ,4% 15,9% Leki pozostałe przygotowane w opakowaniach do sprzedaży detalicznej* Antysurowice, pozostałe frakcje krwi oraz produkty immunologiczne, nawet modyfikowane lub otrzymane w procesach biotechnologicznych 5,8% Szczepionki stosowane w lecznictwie 4,7% Leki zawierające hormony lub produkty z poz Całkowity import Francji tys. EUR 3,1% 2,8% 1,9% Heparyna i jej sole; substancje ludzkie lub zwierzęce, preparowane do celów terapeutycznych lub profilaktycznych Leki zawierające antybiotyki inne niż penicyliny, streptomycyny i ich pochodne Leki zawierające hormony kory nadnercza, ich pochodne lub analogi strukturalne 1,6% Leki zawierające insulinę, ale niezawierające antybiotyków 1,4% Artykuły opatrunkowe inne niż przylepne 1,1% Przylepne opatrunki i inne artykuły mające warstwę przylepną 6,2% Pozostałe Źródło: International Trade Center 16 r., GlobalData, Eurostat *wg HS Leki pozostałe przygotowane w opakowaniach do sprzedaży detalicznej do celów terapeutycznych lub profilaktycznych inne niż z poz.3003, do , pozostałe 29
30 HOLANDIA Top 10 Dostawców + Polska Import farmaceutyków do Holandii zanotował wzrost w latach o ponad 50% z 13,3 mld EUR do 19,9 mld EUR. Kraj Udział mln EUR 1. USA,1% W strukturze holenderskiego importu farmaceutyków dominującą pozycję zajmuje USA z udziałem wynoszącym ponad %. Lekarstwa importowane z Polski o wartości 52 mln EUR stanowiły w 16 r. niespełna 0,3% importu farmaceutyków Holandii. Sprzedaż hurtowa lekarstw w Holandii wyniosła w 15 r. 29,3 mld EUR. Według danych za 15 r. sektor produkcji lekarstw obejmuje 218 firm, które zatrudniają pracowników. W 15 r. wydatki w Holandii na badania i rozwój lekarstw wyniosły 642 mln EUR. Holandia ( mln EUR) 2. Niemcy 14,1% Izrael 13,5% Wielka Brytania 9,0% Belgia 5,8% Szwajcaria 5,3% Francja 2,8% Irlandia 2,5% Włochy 1,9% Hiszpania 1,9% Polska 0,26% 52 44,6% 24,6% 12,1% Leki pozostałe przygotowane w opakowaniach do sprzedaży detalicznej* Antysurowice, pozostałe frakcje krwi oraz produkty immunologiczne, nawet modyfikowane lub otrzymane w procesach biotechnologicznych Leki inne niż z poz. 3002, 3005, 3006, do nie przygotowane do sprzedaży detalicznej 5,0% Szczepionki stosowane w lecznictwie Całkowity import Holandii tys. EUR 3,4% Leki zawierające hormony lub produkty z poz ,6% 1,3% Leki zawierające antybiotyki inne niż penicyliny, streptomycyny i ich pochodne Leki zawierające hormony kory nadnercza, ich pochodne lub analogi strukturalne 0,9% Leki zawierające insulinę, ale niezawierające antybiotyków 0,9% Krew ludzka; krew zwierzęca do celów terapeutycznych, profilaktycznych i diagnostycznych; toksyny, hodowle mikroorganizmów 0,8% Artykuły opatrunkowe inne niż przylepne 4,9% Pozostałe Źródło: International Trade Center 16 r., GlobalData, Eurostat *wg HS Leki pozostałe przygotowane w opakowaniach do sprzedaży detalicznej do celów terapeutycznych lub profilaktycznych inne niż z poz.3003, do , pozostałe 30
31 WŁOCHY Top 10 Dostawców + Polska Import farmaceutyków do Włoch zanotował wzrost latach o ponad % z 16 mld EUR do 19,2 mld EUR. Kraj Udział mln EUR 1. USA 18,7% W strukturze włoskiego importu farmaceutyków dominującą pozycję zajmują USA z udziałem wynoszącym prawie 19%. Lekarstwa importowane z Polski o wartości 161 mln EUR stanowiły w 16 r. ponad 0,8% importu farmaceutyków Włoch. Według danych Farmindustria, wartość wyprodukowanych lekarstw we Włoszech wyniosła ponad 30 mld EUR, z czego lekarstwa o wartości 21 mld EUR zostały przeznaczone na eksport. W 16 r. włoskie firmy przeznaczyły 2,7 mld EUR na badania i rozwój, z czego 1,5 mld EUR przeznaczono na badania, a 1,2 mld EUR na rozbudowę fabryk i pozyskanie nowoczesnego sprzętu. Włochy ( mln EUR) 2. Belgia 16,3% Niemcy 11,8% Szwajcaria 11,6% Francja 10,6% Irlandia 6,8% Holandia 6,8% Wielka Brytania 5,5% Hiszpania 3,1% Dania 1,5% Polska 0,84% ,0%,8% Leki pozostałe przygotowane w opakowaniach do sprzedaży detalicznej* Antysurowice, pozostałe frakcje krwi oraz produkty immunologiczne, nawet modyfikowane lub otrzymane w procesach biotechnologicznych 4,5% Leki zawierające hormony lub produkty z poz ,5% Leki zawierające hormony lub ich produkty z poz (oprócz insuliny), niezawierające antybiotyków Całkowity import Włoch tys. EUR 2,0% Leki inne niż z poz. 3002, 3005, 3006, do nie przygotowane do sprzedaży detalicznej 1,9% Szczepionki stosowane w lecznictwie 1,8% Leki zawierające antybiotyki inne niż penicyliny, streptomycyny i ich pochodne 1,0% Leki zawierające insulinę, ale niezawierające antybiotyków 0,7% 0,7% Sterylny katgut chirurgiczny, podobne sterylne materiały do zszywania, zamykania ran; sterylne środki absorpcyjne, chirurg. lub stomatolog Krew ludzka; krew zwierzęca do celów terapeutycznych, profilaktycznych i diagnostycznych; toksyny, hodowle mikroorganizmów 5,1% Pozostałe Źródło: International Trade Center 16 r., *wg HS Leki pozostałe przygotowane w opakowaniach do sprzedaży detalicznej do celów terapeutycznych lub profilaktycznych inne niż z poz.3003, do , pozostałe 31
32 CHINY Top 10 Dostawców + Polska Import farmaceutyków do Chin zanotował wzrost w latach o ponad 85% z 10,1 mld EUR do 18,8 mld EUR. Kraj Udział mln EUR 1. Niemcy 26,9% W strukturze chińskiego importu farmaceutyków dominującą pozycję zajmują Niemcy z udziałem wynoszącym prawie 27%. Lekarstwa importowane z Polski o wartości 23 mln EUR stanowiły w 16 r. ponad 0,1% importu farmaceutyków Chin. Chiny są drugim co do wielkości rynkiem sprzedaży farmaceutyków na świecie. Prognozowany jest wzrost rynku z 108 mld USD w 15 r do 167 mld dolarów do r., co stanowi roczny wzrost na poziomie 9,1%. Sprzedaż farmaceutyków wynosi obecnie 17 proc. całkowitych wydatków na opiekę zdrowotną Chin lub 78 USD na osobę. 64% całkowitej sprzedaży lekarstw stanowią lekarstwa generyczne. Chiny ( mln EUR) 2. USA 15,3% Francja 8,6% Włochy 8,2% Szwajcaria 6,0% Wielka Brytania 5,0% Szwecja 4,1% Japonia 3,5% Irlandia 2,9% Australia 2,7% Polska 0,12% 23 47,0% 23,6% 5,3% 4,9% Leki pozostałe przygotowane w opakowaniach do sprzedaży detalicznej* Antysurowice, pozostałe frakcje krwi oraz produkty immunologiczne, nawet modyfikowane lub otrzymane w procesach biotechnologicznych Leki zawierające hormony kory nadnercza, ich pochodne lub analogi strukturalne Leki zawierające antybiotyki inne niż penicyliny, streptomycyny i ich pochodne Całkowity import Chin tys. EUR 4,9% Leki zawierające hormony lub produkty z poz ,0% Leki zawierające insulinę, ale niezawierające antybiotyków 1,3% Szczepionki stosowane w weterynarii 1,3% 1,2% Leki pozostałe zawierające witaminy lub pozostałe produkty objęte pozycją 2936 Krew ludzka; krew zwierzęca do celów terapeutycznych, profilaktycznych i diagnostycznych; toksyny, hodowle mikroorganizmów 1,2% Szczepionki stosowane w lecznictwie 6,3% Pozostałe Źródło: International Trade Center 16 r. *wg HS Leki pozostałe przygotowane w opakowaniach do sprzedaży detalicznej do celów terapeutycznych lub profilaktycznych inne niż z poz.3003, do , pozostałe 32
33 Targi branżowe w 18 r. Niemcy Monachium, r. Expopharm Targi farmaceutyczne z ponad 50-cio letnią tradycją. Podczas wydarzenia będzie możliwość spotkania z potencjalnymi partnerami, a dla wystawców uczestnictwa w seminariach. Berlin, r. Interpharm Targi Interpharm są najważniejszym wydarzeniem oferującym szkolenia i seminaria dla farmaceutów i aptekarzy w Niemczech. Hiszpania Madryt, r. Infarma Międzynarodowa wystawa i kongres przemysłu farmaceutycznego. Wielka Brytania Coventry, r. Making Pharmaceuticals Skupia kluczowych decydentów i innowatorów z całej branży farmaceutycznej. Austria Wiedeń, r. Austropharm Największe targi austriackie poświęcone produktom farmaceutycznym. Francja Paryż, r. Pharmapack Targi dedykowane tematyce związanej z pakowaniem produktów farmaceutycznych oraz dostarczaniem leków. Paryż, r. Pharmagoraplus Odbywająca się od 30 lat największa konferencja i wystawa farmaceutyczna we Francji. Rosja Moskwa, r. Pharmtech Największe w Rosji targi farmaceutyczne, podczas których prezentowane będą najnowsze surowce i technologie używane do wytwarzania produktów farmaceutycznych, suplementów żywieniowych oraz produktów leczniczych na bazie krwi. 33
34 USA Filadelfia r. Pharma Packaging And Labeling USA Coroczna konferencja poświęcona zagadnieniom z sektora opakowań farmaceutycznych. W tym roku głównymi zagadnieniami będą komercyjne etykietowanie oraz pakowanie przez małe, średnie i duże firmy farmaceutyczne. Nowy Jork, r. Interphex Odbywające się od 39 lat targi Interphex są jednymi z największych na świecie gromadzących wystawców z branży farmaceutycznej, biotechnologicznej oraz rozwoju urządzeń i technologii produkcji farmaceutyków. Zjednoczone Emiraty Arabskie Dubaj, r. Duphat Międzynarodowe Targi Farmacji i Technologii w Dubaju są jednym z najważniejszych corocznych imprez farmaceutycznych. Japonia Osaka, r. Interphex Osaka Wystawa branżowa specjalizująca się w badaniach i produkcji farmaceutyków. Tokio, r. CPhI Japan Największe wydarzenie branży farmaceutycznej w Japonii. Tokio, r. Interphex Japan Jedne z najważniejszych światowych targów dla branży farmaceutycznej zwłaszcza z zakresu prac badawczo-rozwojowych i produkcji przemysłowej leków. Chiny Shanghai, r. ICSE Międzynarodowa Wystawa Outsourcingu Farmaceutycznego. Szanghaj, r. CPhI China Jedne z najważniejszych targów z branży farmaceutycznej w regionie Azji Pacyficznej. Singapur Singapur r. Medical Fair Asia Międzynarodowa Wystawa Diagnostyki, Farmacji, Medycyny i Rehabilitacji. Korea Południowa Goyang, r. Korea Pharm&Bio Największe w Korei Płd. i jedne z najistotniejszych w regionie Azji i Pacyfiku targi farmaceutyczne i bio-farmaceutyczne podczas których prezentowane będą najnowsze materiały i technologie w przemyśle. Seul r. CPhI Targi dające możliwość poznania kluczowych tendencji w branży. Bangladesz Dhaka, r. Asia Pharma Expo Jedne z największych targów farmaceutycznych w Bangladeszu. 34
35 Słownik pojęć i źródeł Świat Dane dotyczące rynku farmaceutyków na świecie opracowano w oparciu o dane QuintilesIM, które zostały opublikowane przez portal Statista oraz Bundesverband der Pharmazeutischen Industrie e.v Rynek farmaceutyków w UE Dane dotyczące rynku farmaceutyków w UE zostały podane według danych z Eurostat wg Statystycznej Klasyfikacji Działalności Gospodarczej we Wspólnocie Europejskiej, Rev. 2 (NACE Rev. 2) oraz Annual detailed enterprise statistics for trade (NACE Rev. 2 G) [sbs_na_dt_r2]. Ponadto pozycja Wydatki na badania i rozwój farmaceutyków w Europie w 15 r. została sporządzona wg opracowania European Federation of Farmaceutical Industries and Assosiations opublikowanego w 17 r. Eksport, Import Dane wg zharmonizowanego systemu klasyfikacji (ang. Harmonized System, HS) opracowanego przez Światową Organizację Celną pod numerem 30 (Produkty farmaceutyczne) i publikowanego na stronie International Trade Center *Leki wg HS Leki pozostałe przygotowane w opakowaniach do sprzedaży detalicznej do celów terapeutycznych lub profilaktycznych inne niż z poz.3003, do , pozostałe. Branża farmaceutyczna w Polsce Dane dotyczące branży farmaceutycznej w Polsce zostały podane według danych z Eurostat wg Statystycznej Klasyfikacji Działalności Gospodarczej we Wspólnocie Europejskiej, Rev. 2 (NACE Rev. 2) Informacje o sytuacji na rynkach w poszczególnych krajach Informacje dotyczące rynków: USA, Niemiec, Szwajcarii, Francji opracowano w oparciu o raporty GlobalData o rynkach farmaceutyków poszczególnych krajach. Informacje dotyczące farmaceutycznego rynku Belgii opracowano na podstawie danych uzyskanych na stronie Algemene Vereniging van de Geneesmiddelenindustrie Informacje dotyczące farmaceutycznego rynku Wlk. Brytanii na podstawie opracowania Journal of Pharmaceutical Policy and Practice Informacje dotyczące farmaceutycznego rynku Japonii na podstawie danych AstraZeneca. Informacje dotyczące farmaceutycznego rynku Holandii na podstawie danych Eurostat, Informacje dotyczące farmaceutycznego rynku Włoch na podstawie danych Farmindustria Informacje dotyczące farmaceutycznego rynku Chin na podstawie opracowania International Trade Center. 35
36 DEPARTAMENT STRATEGII I ANALIZ MIĘDZYNARODOWYCH PKO Bank Polski S.A. ul. Puławska 15, Warszawa DSM@pkobp.pl Robert Zmiejko Dyrektor Departamentu robert.zmiejko@pkobp.pl Jolanta Ostrowska Menedżer Zespołu jolanta.ostrowska.2@pkobp.pl Janusz Auleytner Ekspert janusz.auleytner@pkobp.pl Karolina Sędzimir Ekspert karolina.sedzimir@pkobp.pl Janusz Łukomski Starszy Specjalista janusz.lukomski@pkobp.pl Paweł Konopka Specjalista pawel.konopka.2@pkobp.pl Monika Kachniarz Starszy Specjalista monika.kachniarz@pkobp.pl NADZÓR MERYTORYCZNY Maks Kraczkowski Wiceprezes Zarządu PKO Banku Polskiego Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny, jest przeznaczony wyłącznie dla klientów Grupy PKO Banku Polskiego i nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie mogą być traktowane, jako propozycja nabycia jakichkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego, podatkowego lub jako forma świadczenia pomocy prawnej. Grupa PKO BP SA dołożyła wszelkich starań, aby zamieszczone w niniejszym materiale informacje były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Klienci Grupy PKO BP SA ponoszą odpowiedzialność za skutki swoich decyzji inwestycyjnych, podjętych z uwzględnieniem informacji zamieszczonych w niniejszym materiale. Niniejszy materiał został przygotowany i/lub przekazany przez Powszechną Kasę Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna, zarejestrowany w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS ; NIP: REGON: ; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) zł. 36
BRANŻA OBUWNICZA. Wzrost znaczenia polskich producentów na świecie
Departament Strategii i Analiz Międzynarodowych Wrzesień 2018 Podsumowanie ŚWIAT Wielkość rynku Rynek obuwia na świecie wygenerował w 2017 r. przychody o wartości 311,2 mld EUR. Stany Zjednoczone są największym
Stosunki handlowe Unii Europejskiej z Chinami. Tomasz Białowąs
Stosunki handlowe Unii Europejskiej z Chinami Tomasz Białowąs Wysoki dynamika wymiany handlowej 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Eksport całkowity UE Eksport UE do Chin Import całkowity UE Import
Konsumpcja ropy naftowej per capita w 2015 r. [tony]
ROPA: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Konsumpcja ropy naftowej per capita w [tony] 0 0,75 0,75 1,5 1,5 2,25 2,25 3,0 > 3,0 66 ROPA: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Główne kierunki handlu ropą naftową
Konsumpcja ropy naftowej na świecie w mln ton
ROPA: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Konsumpcja ropy naftowej na świecie w mln ton Kraj 1965 1971 1981 1991 2001 2010 zmiana wobec 2010 udział w całości konsumpcji Stany Zjednoczone 552,1 730,6 735,3
Pozycja polskiego przemysłu spożywczego na tle krajów Unii Europejskiej
Pozycja polskiego przemysłu spożywczego na tle krajów Unii Europejskiej mgr Mirosława Tereszczuk dr inż. Robert Mroczek Sofia, 12-13 września 2017 r. Plan wystąpienia 1. Cel pracy, źródła danych 2. Porównawcza
Handel zagraniczny meblami drewnianymi 2009-2012 2013-02-19 16:01:36
Handel zagraniczny meblami drewnianymi 2009-2012 2013-02-19 16:01:36 2 Poniższe zestawienie przedstawia dane statystyczne za okres 2009-2012 w wybranych obszarach handlu meblami z drewna: meble do sypialni,
BRANŻA POLIGRAFICZNA
Departament Strategii i Analiz Międzynarodowych Grudzień 2018 Podsumowanie ŚWIAT Wielkość rynku Wartość rynku branży poligraficznej na świecie w 2017 r. obejmująca druk opakowań, druk wydawniczy oraz reklamowy
Wynagrodzenie minimalne w Polsce i w krajach Unii Europejskiej
Wynagrodzenie minimalne w Polsce i w krajach Unii Europejskiej Płaca minimalna w krajach unii europejskiej Spośród 28 państw członkowskich Unii Europejskiej 21 krajów posiada regulacje dotyczące wynagrodzenia
Liderzy innowacyjności w gospodarce światowej. Czy Polska może ich dogonić?
Liderzy innowacyjności w gospodarce światowej. Czy Polska może ich dogonić? Szkolenie Urzędu Patentowego. Zarządzanie innowacją Warszawa, 12.10.2015 Marzenna Anna Weresa Instytut Gospodarki Światowej Kolegium
Miejsce Polski w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi Unii Europejskiej. dr Łukasz Ambroziak mgr Małgorzata Bułkowska
Miejsce Polski w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi Unii Europejskiej dr Łukasz Ambroziak mgr Małgorzata Bułkowska Zakład Ekonomiki Przemysłu Spożywczego Warszawa, 10 października 2014 r.
Instytut Keralla Research Raport sygnalny Sygn /448
Instytut Keralla Research Raport sygnalny Sygn. 01.12.2016/448 2016 1.1. Polski rynek tworzyw sztucznych w liczbach Przemysł tworzyw sztucznych w Polsce (dostawcy surowców i producenci) notuje roczne obroty
Wyzwania polityki ludnościowej wobec prognoz demograficznych dla Polski i Europy
Wyzwania polityki ludnościowej wobec prognoz demograficznych dla Polski i Europy Grażyna Marciniak Główny Urząd Statystyczny IV. Posiedzenie Regionalnego Forum Terytorialnego, Wrocław 8 grudnia 215 r.
WPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU
WPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU GOSPODARCZEGO NA POZYCJĘ KONKURENCYJNĄ UNII EUROPEJSKIEJ W HANDLU MIĘDZYNARODOWYM Tomasz Białowąs Katedra Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej, UMCS w Lublinie bialowas@hektor.umcs.lublin.pl
INSTYTUT GOSPODARKI ROLNEJ
Unijny rynek wieprzowiny Mimo dramatycznej sytuacji epidemiologicznej na wschodniej granicy Unii Europejskiej, wspólnotowy rynek wieprzowiny notuje w tym roku wzrost produkcji. Co więcej, tempro wzrostu
RYNEK ZBÓŻ. Cena bez VAT Wg ZSRIR (MRiRW) r. Zmiana tyg.
RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Krajowe ceny zakupu zbóż Od początku 2018 r. na rynku krajowym ceny pszenicy konsumpcyjnej są względnie stabilne. W dniach 8 14.01.2018 r. w zakładach zbożowych objętych monitoringiem
PŁACA MINIMALNA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ
10.05.2018 Informacja prasowa portalu Pytania i dodatkowe informacje: tel. 12 423 00 45 media@sedlak.pl PŁACA MINIMALNA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ Wysokość płacy minimalnej jest tematem wielu dyskusji.
SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA W UNII EUROPEJSKIEJ W 2010 R.
1 SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA W UNII EUROPEJSKIEJ W 2010 R. T. 01. LUDNOŚĆ (stan w dniu 1 stycznia) GĘSTOŚĆ ZALUDNIENIA w tys. UE (27) 495 292 497 683 499 703 501 103 Strefa euro (17) 326 561 328 484
Konsumpcja ropy naftowej per capita w 2016 r. [tony]
Ropa: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Konsumpcja ropy naftowej per capita w [tony] 0 0,75 0,75 1,5 1,5 2,25 2,25 3,0 > 3,0 76 Ropa: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Główne kierunki handlu ropą naftową
POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH
POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH Przemysł motoryzacyjny w Polsce inwestycje, trendy i kierunki rozwoju Anna Polak - Kocińska Wiceprezes PAIiIZ S.A. Zawiercie, 28-29.05.2014 Średnie
Wydatki na ochronę zdrowia w
Wydatki na ochronę zdrowia w wybranych krajach OECD Seminarium BRE CASE Stan finansów ochrony zdrowia 12 czerwca 2008 r. Agnieszka Sowa CASE, IZP CM UJ Zakres analizy Dane OECD Health Data 2007 (edycja
RYNEK ZBÓŻ. Cena bez VAT
RYNEK ZBÓŻ UNIJNY HANDEL ZAGRANICZNY ZBOŻAMI W SEZONIE 2017/2018 1 Duża konkurencja (zwłaszcza ze strony Federacji Rosyjskiej i Ukrainy) na tradycyjnych rynkach zbytu (Afryka Północna i Bliski Wschód)
Import z Polski Drewniane meble do sypialni [w CHF]
Handel zagraniczny meblami drewnianymi Poniższe zestawienie przedstawia dane statystyczne za okres 2009-2012 w wybranych obszarach handlu meblami z drewna: meble do sypialni, meble do siedzenia, meble
Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w Polsce na tle państw Unii Europejskiej
2011 Paulina Zadura-Lichota, p.o. dyrektora Departamentu Rozwoju Przedsiębiorczości i Innowacyjności PARP Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w Polsce na tle państw Unii Europejskiej Warszawa, 1 lutego
PROGNOZY WYNAGRODZEŃ W EUROPIE NA 2018 ROK
29.2.207 Informacja prasowa portalu Pytania i dodatkowe informacje: tel. 509 509 536 media@sedlak.pl PROGNOZY WYNAGRODZEŃ W EUROPIE NA 208 ROK Końcowe miesiące roku to dla większości menedżerów i specjalistów
Sytuacja odlewnictwa w Polsce i na świecie
Jerzy J. Sobczak Elżbieta Balcer Agnieszka Kryczek Sytuacja odlewnictwa w Polsce i na świecie Fot. Jan Witkowski - 1 - ŚWIAT Produkcja odlewów 2011 Wielkość globalnej produkcji odlewów 99,2 mln ton Wzrost
BRANŻA NABIAŁOWA. Wzrost znaczenia polskich producentów na świecie
Departament Strategii i Analiz Międzynarodowych Marzec 2018 Podsumowanie ŚWIAT Wielkość rynku Produkcja wyrobów mlecznych w 2017 r. na świecie wyniosła 1 309,7 mln ton. Prognozowana produkcja wyrobów mlecznych
48,6% Turystyka w Unii Europejskiej INFORMACJE SYGNALNE r.
INFORMACJE SYGNALNE Turystyka w Unii Europejskiej 16.02.2018 r. 48,6% Udział noclegów udzielonych turystom Według Eurostatu - Urzędu Statystycznego Unii Europejskiej, liczba noclegów udzielonych w turystycznych
Wyzwania w rozwoju gospodarczym Polski : jaka rola JST i spółek komunalnych? Witold M.Orłowski
Wyzwania w rozwoju gospodarczym Polski : jaka rola JST i spółek komunalnych? Witold M.Orłowski Lubelska Konferencja Spółek Komunalnych, 22.10.2014 Od 20 lat Polska skutecznie goni bogaty Zachód 70.0 PKB
W jakim stopniu emerytura zastąpi pensję?
13.06.2014 Informacja prasowa portalu Pytania i dodatkowe informacje: Artur Szeremeta Specjalista ds. współpracy z mediami tel. 509 509 536 szeremeta@sedlak.pl W jakim stopniu emerytura zastąpi pensję?
Rozwój turystyki w Polsce na przykładzie danych statystycznych
Rozwój turystyki w Polsce na przykładzie danych statystycznych VI Ogólnopolska Konferencja Polskich Stacji Narciarskich i Turystycznych Białka Tatrzańska, 2 4 czerwca 2014 r. Wydatki w gospodarce turystycznej
RYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 49/2013
RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny krajowe w skupie W drugim tygodniu grudnia 2013 r. w krajowym skupie odnotowano dalszy wzrost cen zbóż. Według danych Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej
BEST OF EAST FOR EASTER PARTNERSHIP
5 th International Forum SPECIAL FORUM & EXHIBITION BEST OF EAST FOR EASTER PARTNERSHIP Challenges and Opportunities for Collaboration European Union Poland Eastern Europe Countries November 28-30, 2011
Opodatkowanie dochodów z pracy najemnej wykonywanej za granicą
Opodatkowanie dochodów z pracy najemnej wykonywanej za granicą Uzyskując dochody z tytułu pracy najemnej wykonywanej za granicą, w większości przypadków należy pamiętać o rozliczeniu się z nich także w
RYNEK ZBÓŻ. Towar. Wg ZSRIR (MRiRW) r.
RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny zakupu zbóż Na rynku krajowym w pierwszym tygodniu kwietnia 2018 r. wzrosły ceny większości monitorowanych zbóż. W dniach 2 8.04.2018 r. w zakładach zbożowych objętych
Trudna droga do zgodności
Trudna droga do zgodności Starania na rzecz etycznego wzrostu 13. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych czerwiec 2014 Spis treści Nadużycia i korupcja problem maleje? Nieetyczne zachowania mają się dobrze
BRANŻA MIĘSNA. Wzrost znaczenia polskich producentów na świecie
Departament Strategii i Analiz Międzynarodowych Styczeń 2018 Podsumowanie ŚWIAT Wielkość rynku Średnia roczna konsumpcja mięsa per capita w latach 2014 2016 na świecie wyniosła 34,13 kg. Prognozowana konsumpcja
Tablica wyników Unii innowacji 2015 Streszczenie Wersja PL
Tablica wyników Unii innowacji 2015 Streszczenie Wersja PL Rynek wewnętrzny, przemysł, przedsiębiorczość i MŚP STRESZCZENIE Tablica wyników Unii innowacji 2015: w ostatnim roku ogólny postęp wyników w
156 Eksport w polskiej gospodarce
156 Eksport w polskiej gospodarce Eksport w polskiej gospodarce struktura oraz główne trendy Eksport jest coraz ważniejszym czynnikiem wzrostu gospodarczego w Polsce. W 217 r. eksport stanowił 54,3% wartości
RYNEK MIĘSA. Towar bez VAT tygodniowa Wg ZSRIR (MRiRW) r.
RYNEK MIĘSA HANDEL ZAGRANICZNY w 2017 r. Od akcesji do UE rośnie eksport mięsa z Polski. Pozwala to utrzymać pozycję czołowego eksportera tego asortymentu na rynku unijnym. Polska jest największym unijnym
MIEJSCE POLSKIEGO PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO W UNII EUROPEJSKIEJ
MIEJSCE POLSKIEGO PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO W UNII EUROPEJSKIEJ mgr Małgorzata Bułkowska mgr Mirosława Tereszczuk dr inż. Robert Mroczek Konferencja: Przemysł spożywczy otoczenie rynkowe, inwestycje, ekspansja
Paweł Borys Polski Fundusz Rozwoju
Oszczędności długoterminowe z perspektywy rynku kapitałowego a wzrost gospodarczy kraju Paweł Borys Polski Fundusz Rozwoju Forum Funduszy Inwestycyjnych, Warszawa, 16.06.2016 Model wzrostu Polski oparty
Przemysł spożywczy w Polsce analiza z wykorzystaniem tablic przepływów międzygałęziowych
Przemysł spożywczy w Polsce analiza z wykorzystaniem tablic przepływów międzygałęziowych Zakład Ekonomiki Przemysłu Spożywczego Warszawa, 21 kwietnia 2017 r. Plan wystąpienia Bilans tworzenia i rozdysponowania
Jak pokonać bariery dla (eko)innowacji w Polsce?
Jak pokonać bariery dla (eko)innowacji w Polsce? Maciej Bukowski Instytut Badań Strukturalnych Warszawa, 25.05.2012 Plan Wprowadzenie po co Polsce (eko)innowacje. Pułapka średniego dochodu Nie ma ekoinnowacyjności
RYNEK JAJ SPOŻYWCZYCH. Nr 48/ grudnia 2013 r.
MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ Podstawa prawna : Ustawa z dnia 30 marca 2001 r. o rolniczych badaniach rynkowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 42, poz. 471
Paszport do eksportu unijny program wsparcia ofert eksportowych regionu
Paszport do eksportu unijny program wsparcia ofert eksportowych regionu Zakres działań ZARR S.A w ramach RIF Program Paszport do przedsiębiorczości Charakterystyka kierunków eksportu Zachodniopomorskie
RYNEK JAJ SPOŻYWCZYCH. Nr 37/ września 2013 r.
MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ Podstawa prawna : Ustawa z dnia 30 marca 2001 r. o rolniczych badaniach rynkowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 42, poz. 471
Sytuacja odlewnictwa na świecie, w Europie i w Polsce
Sytuacja odlewnictwa na świecie, w Europie i w Polsce Jerzy J. Sobczak, Elżbieta Balcer, Agnieszka Kryczek Prezenter: Agnieszka Kryczek - 1 - ŚWIAT Produkcja odlewów 2013 Wielkość globalnej produkcji odlewów
OFERTA RAPORTU. Szkolnictwo wyższe analiza porównawcza Polski i wybranych krajów świata. Kraków 2012
Oferta raportu: Szkolnictwo wyższe w Polsce i wybranych krajach analiza porównawcza OFERTA RAPORTU Szkolnictwo wyższe analiza porównawcza Polski i wybranych krajów świata Kraków 2012 1 Oferta raportu:
TRENDY W TURYSTYCE MEDYCZNEJ I UZDROWISKOWEJ W KRAJU I ZA GRANICĄ
TRENDY W TURYSTYCE MEDYCZNEJ I UZDROWISKOWEJ W KRAJU I ZA GRANICĄ Emilia Konieczyńska DEFINICJA Turystyka medyczna jest jedną z trzech obok turystyki uzdrowiskowej oraz spa i wellnes- form turystyki zdrowotnej,
opis raportu Europejski rynek okien i drzwi 2018
opis raportu Europejski rynek okien i drzwi 2018 O raporcie Europejski rynek okien i drzwi 2018 to raport skierowany do managerów zarządzających przedsiębiorstwami z branży okien i drzwi w Europie. Opracowanie
EKSPORT WYROBÓW WYSOKIEJ TECHNIKI W UNII EUROPEJSKIEJ EXPORT OF HIGH TECH IN THE EUROPEAN UNION
PRACE NAUKOWE UNIWERSYTETU EKONOMICZNEGO WE WROCŁAWIU RESEARCH PAPERS OF WROCŁAW UNIVERSITY OF ECONOMICS nr 416 2016 Współczesne problemy ekonomiczne. ISSN 1899-3192 Rozwój zrównoważony w wymiarze globalnym
Płaca minimalna w krajach Unii Europejskiej [RAPORT]
Płaca minimalna w krajach Unii Europejskiej [RAPORT] data aktualizacji: 2018.05.14 Wysokość płacy minimalnej jest tematem wielu dyskusji. Niektóre grupy społeczne domagają się jej podniesienia, z kolei
SCOREBOARD WSKAŹNIKI PROCEDURY NIERÓWNOWAG MAKROEKONOMICZNYCH
SCOREBOARD WSKAŹNIKI PROCEDURY NIERÓWNOWAG MAKROEKONOMICZNYCH Scoreboard to zestaw praktycznych, prostych i wymiernych wskaźników, istotnych z punktu widzenia sytuacji makroekonomicznej krajów Unii Europejskiej.
RYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Nr 6/2017. Cena bez VAT. Zmiana tyg. Wg ZSRIR (MRiRW) r.
RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Krajowe ceny zakupu zbóż W czwartym tygodniu września 2017 r. ceny zakupu pszenicy konsumpcyjnej uległy obniżeniu, natomiast wzrosły ceny pozostałych monitorowanych zbóż. W
Zmiany międzynarodowych przepływów towarów i usług polskiego sektora rolno-żywnościowego
Zmiany międzynarodowych przepływów towarów i usług polskiego sektora rolno-żywnościowego Cezary Klimkowski Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy Wprowadzenie
WSKAŹNIK UŻYTECZNOŚCI TURYSTYKI ZAGRANICZNEJ WUTZ 2016
Tomasz Dziedzic WSKAŹNIK UŻYTECZNOŚCI TURYSTYKI ZAGRANICZNEJ WUTZ 26 Praca wykonana na zlecenie Polskiej Organizacji Turystycznej Warszawa 26 WSKAŹNIK UŻYTECZNOŚCI TURYSTYKI ZAGRANICZNEJ WUTZ 26 Opracowanie
Ubezpieczenia w liczbach 2012. Rynek ubezpieczeń w Polsce
Ubezpieczenia w liczbach 2012 Rynek ubezpieczeń w Polsce Ubezpieczenia w liczbach 2012 Rynek ubezpieczeń w Polsce Autorem niniejszej broszury jest Polska Izba Ubezpieczeń. Jest ona chroniona prawami autorskimi.
MISJA HASCO-LEK. " Produkowanie leków najwyższej jakości, skutecznie zaspokajających potrzeby zdrowotne pacjentów "
MISJA HASCO-LEK " Produkowanie leków najwyższej jakości, skutecznie zaspokajających potrzeby zdrowotne pacjentów " Rynek farmaceutyczny - dzień dzisiejszy i obserwowane kierunki zmian Michał Byliniak PPF
BRANŻA MEBLARSKA. Wzrost znaczenia polskich producentów na świecie
Departament Strategii i Analiz Międzynarodowych Luty 2019 Podsumowanie ŚWIAT Wielkość rynku Wartość wyprodukowanych mebli na świecie w 2018 r. wyniosła 469 mld USD (412,24 mld EUR*). W ciągu ostatnich
Trendy i perspektywy rozwoju głównych gospodarek światowych
Trendy i perspektywy rozwoju głównych gospodarek światowych Grzegorz Sielewicz Główny Ekonomista Coface w Europie Centralnej Konferencja Pomorski Broker Eksportowy Gdynia, 12 października 2016 Gospodarka
RYNEK ZBÓŻ. Cena bez VAT Wg ZSRIR (MRiRW) r. Zmiana tyg. TENDENCJE CENOWE. Towar
RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny zakupu zbóż W pierwszym tygodniu czerwca 2018 r. wzrosły ceny skupu wszystkich monitorowanych zbóż. Zakłady zbożowe objęte monitoringiem Zintegrowanego Systemu Rolniczej
BRANŻA STOLARKI BUDOWLANEJ PO PIERWSZYM PÓŁROCZU 2012 ROKU. Gala Stolarki Budowlanej 2012
BRANŻA STOLARKI BUDOWLANEJ PO PIERWSZYM PÓŁROCZU 2012 ROKU Gala Stolarki Budowlanej 2012 Warszawa, 26.09.2012 SYTUACJA GOSPODARCZA ORAZ NASTROJE SPOŁECZNE W UNII EUROPEJSKIEJ SYTUACJA GOSPODARCZA W UE
Charakterystyka przyjazdów do Polski w I półroczu 2017 roku
Charakterystyka przyjazdów do Polski w I półroczu 2017 roku Przyjazdy do Polski W ciągu pierwszych sześciu miesięcy 2017 r. było, według szacunków Ministerstwa, prawie 41 mln przyjazdów nierezydentów,
Główne kierunki handlu ropą naftową w 2008 r. [mln ton]
ROPA: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Główne kierunki handlu ropą naftową w [mln ton] 318.5 43.4 22.4 24.4 23.8 121.7 127.6 49.5 196.9 90.9 101.3 32.6 64.7 92.0 119.7 25.4 53.1 21.4 107.6 119.4 44.5
Wykorzystanie możliwe wyłącznie z podaniem źródła
M I N I S T E R S T W O R O L N I C T W A I R O Z W O J U W S I ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ Podstawa prawna : Ustawa z dnia 30 marca 2001 r. o rolniczych badaniach rynkowych (Dz.
RYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 32/2017
RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Krajowe ceny zakupu zbóż W drugim tygodniu sierpnia ceny zakupu pszenicy konsumpcyjnej, po znaczącym spadku w poprzednim tygodniu, nieco wzrosły. W dniach 7 13 sierpnia 2017
Wymiana gospodarcza województwa podlaskiego z zagranicą - stan, perspektywy, zagrożenia
Wymiana gospodarcza województwa podlaskiego z zagranicą - stan, perspektywy, zagrożenia dr.inż. Wojciech Winogrodzki Prezes Zarządu Członek Konfederacji Lewiatan Przygotowując moje wystąpienie wykorzystałem:
GreenEvo Akcelerator Zielonych Technologii - rezultaty konkursu (2010-2011)
GreenEvo Akcelerator Zielonych Technologii - rezultaty konkursu (2010-2011) Agnieszka Kozłowska Korbicz koordynator projektu GreenEvo Forum Energia - Efekt Środowisko 25.05.2012 GreenEvo Akceleratora Zielonych
Sytuacja odlewnictwa światowego i krajowego, z uwzględnieniem odlewnictwa ciśnieniowego
Jerzy J. Sobczak Elżbieta Balcer Agnieszka Kryczek VII Międzynarodowa Konferencja Naukowa Sytuacja odlewnictwa światowego i krajowego, z uwzględnieniem odlewnictwa ciśnieniowego - 1 - ŚWIAT Tendencje w
RYNEK ZBÓŻ. Zmiana tyg. Cena bez VAT Wg ZSRIR (MRiRW) r.
RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny zakupu zbóż Na rynku krajowym w drugim tygodniu kwietnia 2018 r. ponownie wzrosły ceny monitorowanych zbóż. W dniach 9 15.04.2018 r. w zakładach zbożowych objętych monitoringiem
EKSPANSJA MIĘDZYNARODOWA POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW
EKSPANSJA MIĘDZYNARODOWA POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW SKALA I CHARAKTER UMIĘDZYNARODOWIENIA NA PODSTAWIE DZIAŁALNOŚCI SPÓŁEK GIEŁDOWYCH prezentacja wyników Dlaczego zdecydowaliśmy się przeprowadzić badanie?
Instytut Keralla Research Raport sygnalny Sygn /511
Instytut Keralla Research Raport sygnalny Sygn. 20.09.2016/511 2016 1.1. Centra usługowe w Polsce będą się dynamicznie rozwijać W Polsce istnieje wg danych jakie podaje ABSL (Związek Liderów Sektora Usług
RYNEK MIĘSA. Biuro Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Nr 17/2017
RYNEK MIĘSA RYNEK WIEPRZOWINY Ceny zakupu żywca wieprzowego W dniach 11 17.12.2017 r. (według danych Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW) krajowi dostawcy za żywiec wieprzowy uzyskiwali
Statystyka wniosków TOI 2011
Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Narodowa Agencja Programu Uczenie się przez całe życie Statystyka wniosków TOI 2011 Konkurs 2011 Wnioski TOI w PL lata 2007-2011 KONKURS Dostępny budżet TOI w PL (euro)
RYNEK ZBÓŻ. Cena bez VAT Wg ZSRIR (MRiRW) r. Zmiana tyg.
RYNEK ZBÓŻ ZBIORY ZBÓŻ W UE W 2018 R. Według aktualnej prognozy Komisji Europejskiej zbiory zbóż w UE w 2018 r. mogą się ukształtować na poziomie 304 mln ton 1, o 0,8% niższym niż w 2017 r. Spadek zbiorów
RYNEK JAJ SPOŻYWCZYCH. Nr 36/ września 2014 r.
M I N I S T E R S T W O R O L N I C T W A I R O Z W O J U W S I ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ Podstawa prawna : Ustawa z dnia 30 marca 2001 r. o rolniczych badaniach rynkowych (Dz.
NARODOWY INSTYTUT ZDROWIA PUBLICZNEGO - PZH
NARODOWY INSTYTUT ZDROWIA PUBLICZNEGO - PZH Krajowy Punkt Centralny ds. Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych Raport z sytuacji epidemiologicznej dotyczący NOWEJ GRYPY A(H1N1) 17.6.29 Sytuacja epidemiologiczna
Sytuacja odlewnictwa na świecie, w Europie i w Polsce
Jerzy J. Sobczak Elżbieta Balcer Agnieszka Kryczek Sytuacja odlewnictwa na świecie, w Europie i w Polsce - 1 - ŚWIAT Produkcja odlewów 2012 Wielkość globalnej produkcji odlewów 101,3 mln ton Wzrost w stosunku
RYNEK ZBÓŻ. Cena bez VAT
RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny zakupu zbóż W Polsce ceny zbóż podstawowych, po spadku w okresie zbiorów, od września 2017 r., pomimo tygodniowych wahań, wykazują tendencję wzrostową. Na rynku unijnym
BRANŻA MEBLARSKA. Wzrost znaczenia polskich producentów na świecie
BRANŻA MEBLARSKA Wzrost znaczenia polskich producentów na świecie 2 Spis treści BRANŻA MEBLARSKA ŚWIAT, POLSKA, UE........ 4 ŚWIATOWA PRODUKCJA MEBLI................... 7 ŚWIATOWY EKSPORT I IMPORT...................
RYNEK JAJ SPOŻYWCZYCH. Nr 41/ października 2014 r.
M I N I S T E R S T W O R O L N I C T W A I R O Z W O J U W S I ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ Podstawa prawna : Ustawa z dnia 30 marca 2001 r. o rolniczych badaniach rynkowych (Dz.
Deficyt finansowania ochrony zdrowia
Deficyt finansowania ochrony zdrowia Łukasz Zalicki Warszawa, 19 marca 2013 Wydatki na ochronę zdrowia porównanie międzynarodowe Polska ma obecnie jeden z niższych poziomów wydatków na ochronę zdrowia
ZASIĘG USŁUGI FOTORADARY EUROPA I NIEBEZPIECZNE STREFY
FOTORADARY MAPY TOMTOM TRAFFIC ZASIĘG USŁUGI FOTORADARY EUROPA I NIEBEZPIECZNE STREFY Usługi Fotoradary Europa i Niebezpieczne strefy TomTom są dostępne w krajach wymienionych poniżej. Z usług tych można
Sytuacja zawodowa osób z wyższym wykształceniem w Polsce i w krajach Unii Europejskiej w 2012 r.
1 Urz d Statystyczny w Gda sku W Polsce w 2012 r. udział osób w wieku 30-34 lata posiadających wykształcenie wyższe w ogólnej liczbie ludności w tym wieku (aktywni zawodowo + bierni zawodowo) wyniósł 39,1%
Wykorzystanie możliwe wyłącznie z podaniem źródła
M I N I S T E R S T W O R O L N I C T W A I R O Z W O J U W S I ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ Podstawa prawna : Ustawa z dnia 30 marca 2001 r. o rolniczych badaniach rynkowych (Dz.
RYNEK ZBÓŻ. Towar. Wg ZSRIR (MRiRW) r.
RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny zakupu zbóż Na rynku krajowym w czwartym tygodniu stycznia 2018 r. ceny pszenicy konsumpcyjnej i żyta konsumpcyjnego uległy obniżeniu, a jęczmienia paszowego i kukurydzy
LUTY 2014 R. PRODUKCJA ZBÓŻ ŚWIAT
LUTY 2014 R. PRODUKCJA ZBÓŻ ŚWIAT W lutowym raporcie Amerykańskiego Departamentu Rolnego (USDA): pszenicy w sezonie 2013/14 prognozowana jest na 711,9 mln ton. W sezonie 2012/13 produkcja została oszacowana
RYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 48/2013 TENDENCJE CENOWE. Ceny krajowe w skupie
RYNEK ZBÓŻ Ceny krajowe w skupie TENDENCJE CENOWE W pierwszym tygodniu grudnia 2013 r. w krajowym skupie odnotowano dalszy wzrost cen zbóż podstawowych oraz spadek cen kukurydzy. Według danych Zintegrowanego
RYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 23/2015
RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny krajowe w przedsiębiorstwach prowadzących zakupy W drugim tygodniu czerwca 2015 r. na rynku krajowym ceny skupu zbóż podstawowych nieco wzrosły. Według danych Zintegrowanego
Polska gospodarka na tle Europy i świata gonimy czy uciekamy rynkom globalnym? Grzegorz Sielewicz Główny Ekonomista Coface w Europie Centralnej
Polska gospodarka na tle Europy i świata gonimy czy uciekamy rynkom globalnym? Grzegorz Sielewicz Główny Ekonomista Coface w Europie Centralnej VI Spotkanie Branży Paliwowej Wrocław, 6 października 2016
mapy cyfrowe dla biznesu
Opis danych kartograficznych dostępnych w ofercie Emapa sp. z o.o. - stan na grudzień 2011 1. MapSet Polska:... 3 2. MultiNet Europa:... 5 3. MapSet Europa:... 8 5. MapSet Azja:... 10 2 1. MapSet Polska
Opis danych kartograficznych dostępnych w ofercie Emapa sp. z o.o.
Opis danych kartograficznych dostępnych w ofercie Emapa sp. z o.o. - stan na grudzień 2013 1. MapSet Polska:... 3 2. MultiNet Europa:... 5 3. MapSet Europa:... 8 5. MapSet Azja:... 10 2 1. MapSet Polska
Cennik połączeń krajowych CloudPBX. Cennik połączeń międzynarodowych CloudPBX
Cennik połączeń krajowych Kierunek Taryfa Stacjonarne Komórki krajowe stacjonarne krajowe komórkowe Infolinia prefiks 800 infolinia 800 Infolinia prefiks 801 infolinia 801 Infolinia prefiksy 8010, 8015,
Produkcja oraz eksport mięsa wieprzowego i wołowego w UE-28. w latach
mgr Mirosława Tereszczuk dr inż. Robert Mroczek Produkcja oraz eksport mięsa wieprzowego i wołowego w UE-28 w latach 2014-2015 Produkcja mięsa wieprzowego w krajach UE-28 w 2015 roku wyniosła ok. 23,4
Charakterystyka przyjazdów cudzoziemców do Polski w 2015 roku
Charakterystyka przyjazdów cudzoziemców do Polski w 2015 roku W 2015 r. badania statystyczne w zakresie zagranicznej turystyki przyjazdowej i wyjazdowej oraz krajowej prowadzone były przez Urząd Statystyczny
Rehabilitacja zawodowa osób z niepełnosprawnościami w Europie. dr Marcin Garbat Uniwersytet Zielonogórski
Rehabilitacja zawodowa osób z niepełnosprawnościami w Europie dr Marcin Garbat Uniwersytet Zielonogórski NIEPEŁNOSPRAWNI W EUROPIE Około 83,2 mln ogółu ludności Europy to osoby z niepełnosprawnością (11,7%
STOSUNKI ZEWNĘTRZNE UE Z INNYMI KLUCZOWYMI PODMIOTAMI GOSPODARKI ŚWIATOWEJ
STOSUNKI ZEWNĘTRZNE UE Z INNYMI KLUCZOWYMI PODMIOTAMI GOSPODARKI ŚWIATOWEJ CEL PREZENTACJI CELEM TEJ PREZENTACJI JEST PRZEDSTAWIENIE ORAZ OMÓWIENIE NAJWAŻNIEJSZYCH INFORMACJI DOTYCZĄCYCH ZEWNĘTRZNYCH STOSUNKÓW
PROGNOZY WYNAGRODZEŃ NA 2017 ROK
07.06.206 Informacja prasowa portalu Pytania i dodatkowe informacje: tel. 509 509 56 media@sedlak.pl PROGNOZY WYNAGRODZEŃ NA 207 ROK Jak wynika z prognoz Komisji Europejskiej na 207 rok, dynamika realnego
RYNEK JAJ SPOŻYWCZYCH. Nr 38/ września 2015 r.
M I N I S T E R S T W O R O L N I C T W A I R O Z W O J U W S I ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ Podstawa prawna : Ustawa z dnia 30 marca 2001 r. o rolniczych badaniach rynkowych (Dz.