Zboża ozime Zboża jare Ziemniak

Transkrypt

1 Małopolski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego Małopolski Urząd Marszałkowski w Krakowie Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych i Rolniczych w województwie małopolskim Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych SDOO w Węgrzcach Zboża ozime Zboża jare Ziemniak 2013 Małopolska Izba Rolnicza w Krakowie Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach Węgrzce, marzec 2014

2 Zrealizowano przy pomocy finansowej Samorządu Województwa Małopolskiego Przewodniczący Małopolskiego Zespołu Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego mgr inż. Jolanta Madejska Dyrektor SDOO Węgrzce Stacja Koordynująca PDOiR w woj. małopolskim Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Węgrzcach Węgrzce; ul A5 nr 9 woj. małopolskie tel. (+ 48) tel/fax (+ 48) sdoo.wegrzce@coboru.pl Opracowanie: Krzysztof Słowiak, Piotr Pszczółkowski, Ignacy Żak Redakcja merytoryczna: Teresa Ryszka Publikacja chroniona prawem wydawcy; każda reprodukcja całości lub jej części wymaga zgody wydawcy Wydawca: SDOO w Węgrzcach Druk MODR Karniowice - nakład 500 egz.

3 W S T Ę P Rolnictwo polskie po przystąpieniu naszego kraju do Unii Europejskiej staje przed coraz większymi wyzwaniami. Wynikają one z innych niż dotychczas wymagań współczesnej gospodarki. Oczekuje się pozyskania produktów naturalnych o wysokich parametrach jakościowych. W momencie aktu akcesji naszego kraju do Unii Europejskiej znikły bariery w obrocie nasiennym. Na rynku nasiennym w naszym kraju znajduje się coraz więcej odmian pochodzących ze Wspólnotowego Katalogu (CCA). Zwiększony dopływ odmian krajowych i zagranicznych stwarza zapotrzebowanie na obiektywną informację o odmianach. Porejestrowe Doświadczalnictwo Odmianowe i Rolnicze (PDOiR) to system doświadczalny tworzony na bazie dotychczas funkcjonującego Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego (PDO), obejmujący swym zakresem doświadczenia odmianowo-agrotechniczne oraz inne niezbędne dla potrzeb praktyki rolniczej. Podstawy prawne funkcjonowania PDOiR w Polsce stanowią przepisy: art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 9 listopada 2012 roku o nasiennictwie (Dz. U. z 2012 r, poz z późniejszymi zmianami), oraz Ustawa o Centralnym Ośrodku Badania Odmian Roślin Uprawnych z 25 listopada 2010 roku art. 4, 5 i 11 (Dz. U. z 2010 r, Nr 239, poz. 1592). Współpraca w zakresie Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego z samorządami województw, izbami rolniczymi i innymi partnerami na szczeblu regionalnym odbywa się również w oparciu o przepisy: Ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r o samorządzie województwa (Dz. U. z 2001 Nr.142 poz.1590) z późniejszymi zmianami, Ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r o izbach rolniczych (Dz. U. z 2002 r Nr.101 poz.927) z późniejszymi zmianami oraz Ustawy z dnia 22 października 2004 r o jednostkach doradztwa rolniczego (Dz. U. z 2004 r Nr 251 poz.2507) z późniejszymi zmianami. Stacją Koordynującą Porejestrowe Doświadczalnictwo Odmianowe i Rolnicze w województwie małopolskim jest Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Węgrzcach, reprezentowana przez dyrektora SDOO, który jest równocześnie Przewodniczącym Zespołu Wojewódzkiego PDOiR. W systemie PDOiR większość decyzji dotyczących doświadczeń prowadzonych w województwie małopolskim podejmowana jest przez Zespół Wojewódzki PDOiR, który na posiedzeniach uzgadnia wojewódzkie plany doświadczeń oraz ustala dobory odmian do doświadczeń planowanych do założenia w danym sezonie wegetacyjnym. Na zimowym posiedzeniu podejmowane są także decyzje dotyczące List Odmian Zalecanych do uprawy na obszarze województwa (LOZ) na dany rok. Przez ostatnie dwa sezony wegetacyjne w ramach programu PDOiR realizowane były również doświadczenia z odmianami żyta ozimego. Na podstawie uzyskanych wyników Zespół Wojewódzki PDOiR utworzył w roku 2014 po raz pierwszy dla tego gatunku Listę Odmian Zalecanych do uprawy w województwie małopolskim. W roku 2013 przeprowadzono w województwie małopolskim łącznie 27 doświadczeń, finansowanych ze środków Województwa Małopolskiego i podmiotów realizujących doświadczenia oraz 13 doświadczeń zlecanych przez COBORU. Doświadczenia urzędowe zlecane przez Centralny Ośrodek i finansowane ze środków budżetu centralnego przeprowadzone były w SDOO Węgrzce i ZDOO Łopuszna. Doświadczenia finansowane lokalnie oprócz w/w jednostek realizowane były przez; - Małopolską Hodowlę Roślin HBP Kraków - ZHR Polanowice - IHAR PIB Zakład Doświadczalny - Grodkowice - Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie - SD Prusy - Zespół Szkół im. W. Witosa w Książu Wielkim - MODR Karniowice - w gospodarstwach rolników indywidualnych w Nieczajnej - gospodarstwo rolne Pana Władysława Sysło w Kobylu. gmina Wiśnicz Nowy - 3 -

4 Ogromną pomocą w realizacji doświadczeń było wsparcie finansowe otrzymane z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego. Małopolski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego przekazuje rolnikom gospodarującym w województwie małopolskim do wykorzystania kolejne opracowanie Wyników doświadczeń PDOiR, obejmujące lata W imieniu Wojewódzkiego Zespołu Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego słowa podziękowania kieruję do: Zarządu Województwa Małopolskiego, Zarządu Małopolskiej Izby Rolniczej, Małopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Karniowicach, Małopolskiej Hodowli Roślin HBP w Krakowie, Zakładu Doświadczalnego IHAR PIB w Grodkowicach, Uniwersytetu Rolniczego im. H. Kołłątaja w Krakowie, Zespołu Szkół im. W. Witosa w Książu Wielkim, Pana Władysława Sysło oraz do wszystkich, którzy finansowo, merytorycznie lub jakikolwiek inny sposób włączyli się w realizację, doskonalenie i upowszechnianie systemu Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego w województwie małopolskim. Przewodnicząca Zespołu Wojewódzkiego Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego Jolanta Madejska - 4 -

5 Skład Zespołu Wojewódzkiego Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego województwa małopolskiego Kadencja L.p. Nazwisko i imię Instytucja Madejska Jolanta Przewodnicząca ZW PDOiR Malec Lucyna Wiceprzewodnicząca ZW PDOiR Boligłowa Marek Wiceprzewodniczący ZW PDOiR 4 Bichoński Andrzej 5 Flaga Stanisław 6 Jednaka Anna 7 Kwiatkowski Marek 8 Lipiński Andrzej Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Węgrzcach Sejmik Województwa Małopolskiego, Komisja Rolnictwa i Modernizacji Terenów Wiejskich Małopolska Izba Rolnicza Małopolska Hodowla Roślin Hodowla Buraka Pastewnego Sp. z o.o. Małopolski Urząd Marszałkowski Departament Rolnictwa i Geodezji Urząd Gminy w Zielonkach Referat Geodezji, Rolnictwa i Gospodarki Gruntami Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Węgrzcach Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Łopusznej 9 Macugowski Stanisław FITOFARMA s. c. Kraków 10 Nowak Andrzej Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Krakowie 11 Piechowicz Zofia Zespół Szkół im. Wincentego Witosa w Książu Wielkim 12 Placek Stanisław Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin PIB w Radzikowie Zakład Doświadczalny Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Grodkowice 13 Radulski Radosław Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR 14 Ryjak Ewa 15 Ryszka Teresa 16 Krzysztof Słowiak 17 Teresa Sikora 18 Strzembicka Anna 19 Szmigiel Aleksander 20 Śmiałowski Tadeusz Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach, Dział Systemów Produkcji Rolnej, Standardów Jakościowych i Doświadczalnictwa Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Węgrzcach Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Węgrzcach DANKO Hodowla Roślin Sp. z o. o. Zakład Hodowli Roślin Oddział Modzurów Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin PIB w Radzikowie, Zakład Roślin Zbożowych w Krakowie Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie, Instytut Produkcji Roślinnej - Zakład Szczegółowej Uprawy Roślin Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin PIB w Radzikowie, Zakład Roślin Zbożowych w Krakowie 21 Tabaszewska Halina Zakłady Tłuszczowe Bielmar Bielsko-Biała 22 Żak Ignacy Sekretarz ZW PDOiR Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Węgrzcach - 5 -

6 Wyniki PDOiR w województwie małopolskim za 2013 rok zredagowane są w taki sam sposób jak w latach poprzednich. Liczbowa charakterystyka ważnych cech gospodarczych obejmuje te gatunki, z którymi przeprowadzono doświadczenia w 2013 r. Publikacja wyników jest dla każdego gatunku przedstawiona oddzielnie. Po tabelach zawierających dane dotyczące doświadczenia umieszczony jest krótki komentarz na temat wyników uzyskanych w bieżącym sezonie, na tle lat poprzednich oraz charakterystyka słowna odmian biorących udział w doświadczeniu, opracowana przez COBORU na podstawie wyników kilkuletnich badań. Wykaz doświadczeń PDOiR realizowanych w 2013 r w woj. małopolskim oraz źródła ich finansowania Lp. Gatunek SDOO Węgrzce ZDOO Łopuszna MHR-HBP ZHR Polanowice MDDR Karniowice Gosp. Nieczajna Gosp. ind. Nowy Wiśnicz ZS Książ Wielki UR Kraków SD Prusy 1 Pszenica ozima o * * 2 Pszenżyto ozime o * 3 Żyto ozime * * 4 Orkisz ozimy * * 5 Pszenica jara o * * 6 Jęczmień jary * o * 7 Owies * o * 8 Ziemniak b. wczesny * * 9 Ziemniak b. wczesny pod osłoną * 10 Ziemniak wczesny * * 11 Ziemniak średnio wczesny o * 12 Ziemniak średnio późny i późny o * 13 Kukurydza na ziarno - odmiany wczesne o 14 Kukurydza na ziarno - odmiany średnio wczesne o 15 Kukurydza na ziarno - odmiany średnio późne o 16 Kukurydza na kiszonkę - odmiany wczesne o 17 Kukurydza na kiszonkę - odmiany średnio wczesne o 18 Kukurydza na kiszonkę - odmiany średnio późne o Razem Ogółem - 33 doświadczenia IHAR Radzików ZD Grodkowice o - doświadczenia finansowane z budżetu centralnego * - doświadczenia finansowane lokalnie (sponsorowane) - 6 -

7 Podstawowe elementy metodyki doświadczeń PDOiR Doświadczenia prowadzono zgodnie z metodyką COBORU, opracowaną dla doświadczeń PDOiR ze zbożami i ziemniakiem. Doświadczenia ze zbożami ozimymi i jarymi prowadzone były na dwóch poziomach agrotechniki (przeciętnym i wysokim), w dwóch powtórzeniach. Wyjątek w zbożach stanowił owies, z którym doświadczenia przeprowadzane były w czterech powtórzeniach na jednym poziomie agrotechniki. Na przeciętnym poziomie (a 1) chemiczna ochrona roślin ograniczona jest do zaprawiania nasion, stosowania herbicydów oraz interwencyjnie insektycydów, nawożenie mineralne zależy w dużym stopniu od zasobności gleby w dostępne składniki pokarmowe. Wysoki poziom agrotechniki (a 2) różni się od przeciętnego zastosowaniem wyższego o 40 kg/ha nawożenia azotowego, fungicydów, regulatorów wzrostu roślin oraz dolistnego nawożenia preparatami wieloskładnikowymi. L.p. Zabiegi różnicujące poziomy agrotechniki Rodzaj zabiegu Poziom agrotechniki przeciętny (a 1) wysoki (a 2) 1. Nawożenie azotowe (kg N/ha) + a Stosowanie fungicydu: a) pierwszy zabieg (ochrona podstawy źdźbła i liści) b) drugi zabieg (ochrona liści i kłosa) 3. Stosowanie regulatora wzrostu + 4. Nawożenie dolistne preparatem wieloskładnikowym + + Dobory odmian do doświadczeń zostały ustalone przez Zespół Wojewódzki PDOiR, natomiast odmiany wzorcowe jednakowe w danym gatunku dla wszystkich doświadczeń w kraju, wyznaczone zostały przez COBORU. Oceny stanu roślin, wylegania i porażenia przez choroby przedstawiono w skali 9-cio stopniowej przy czym: 1 - oznacza stan najgorszy 9 - stan najlepszy. Przebieg pogody w sezonie Jesień 2012 była korzystna dla zbóż ozimych. W okres zimy rośliny weszły rozkrzewione, w dosyć dobrej kondycji. Jesienne zahamowanie wegetacji odnotowano na Zima była dość korzystna dla przezimowania roślin, mimo tego, że trwała dłużej niż w poprzednich latach. Pokrywa śniegowa utrzymywała się przez większość zimy osiągając maksymalną grubość w styczniu (20 cm). Stan roślin po zimie oceniono jako dobry. Nie stwierdzono wymarzania, ani porażenia roślin przez pleśń śniegową. Ruszenie wegetacji zanotowano na Siew zbóż jarych znacznie opóźniony z powodu długiej zimy. III dekada kwietnia ciepła, prawie bez opadów (1,7 mm). Wschody pod koniec kwietnia, wyrównane i równomierne. W I dekadzie maja dużo opadów deszczu (53,9 mm). Chłodniej w II dekadzie maja (dosyć duże wahania temperatury). Na początku III dekady cieplej, pojawiają się opady deszczu, ale w postaci gwałtownych burz. Ostatnie dni maja deszczowe i zimne, pada codziennie, ale są to niewielkie opady. I dekada czerwca z bardzo dużą ilością deszczu (123,9 mm). Stan zbóż jarych i ozimych po długotrwałych opadach dobry. W II dekadzie czerwca następuje znaczna poprawa pogody, ustają deszcze, średnia dobowa sięga 21 o C, a max. temperatury przekraczają 30 o C. W lipcu nadal bardzo ciepło i niewielka ilość opadów. Taki przebieg pogody sprzyjał rozwojowi chorób, zwłaszcza chorób fuzaryjnych na kłosach. Uzyskane plony zbóż ozimych były słabej jakości (ziarno drobne, niewyrównane) i były zdecydowanie niższe niż w poprzednich latach, natomiast plony zbóż jarych kształtowały się na poziomie lat ubiegłych

8 Temperatura powietrza w SDOO Węgrzce - sezon wegetacyjny 2012/2013 Miesiąc Średnia miesiąca Temperatura powietrza w o C na wysokości 2 m Średnia miesiąca Ekstremalna Maksymalna Minimalna Maksymalna Minimalna Wrzesień ,2 20,8 10,3 30,0 2,9 Październik ,7 13,7 4,8 22,6-4,0 Listopad ,2 8,3 2,7 15,9-4,1 Grudzień , ,2 8,0-15,0 Styczeń ,8-0,6-4,7 9,8-11,6 Luty ,8 1,1-2,4 7,5-9,8 Marzec ,0 2,2-3,6 14,5-13,6 Kwiecień ,4 13,9 4,6 26,6-6,6 Maj ,6 19,5 10,1 26,5 5,1 Czerwiec ,0 22,6 14,0 33,0 9,7 Lipiec ,3 26,3 14,3 36,0 8,1 Sierpień ,7 26,2 14,2 38,0 9,4 Wrzesień ,9 18,0 9,1 24,1 2,6 Miesiąc Opady w SDOO Węgrzce - sezon wegetacyjny 2012/2013 Opad w mm I dekada II dekada III dekada Suma miesięczna Liczba dni z opadami Wrzesień ,5 11,4 11,5 26,4 11 Październik ,1 14,3 45,3 101,7 17 Listopad ,4 2,2 4,9 23,5 14 Grudzień ,9 5,0 14,0 26,9 12 Styczeń ,1 6,6 32,4 58,1 23 Luty ,0 1,4 5,6 25,0 13 Marzec ,6 17,0 26,9 45,5 13 Kwiecień ,2 4,8 1,7 18,7 7 Maj ,9 15,8 34,6 104,3 16 Czerwiec ,9 12,5 92,4 228,8 18 Lipiec ,4 22,0 0,1 35,5 9 Sierpień ,5 8,5 2,7 15,7 6 Wrzesień ,3 39,1 6,4 53,

9 Pszenica ozima Uwagi ogólne Doświadczenie z pszenicą ozimą w województwie małopolskim w sezonie 2012/13 przeprowadzono w trzech punktach: tj. SDOO Węgrzce - 48 odmian (finansowane z budżetu państwa), MHR-HBP Kraków - ZHR Polanowice oraz IHAR PIB Radzików - ZD Grodkowice (doświadczenia finansowane lokalnie). W doświadczeniach finansowanych lokalnie badano 27 odmian, których dobór został ustalony przez Zespół Wojewódzki PDOiR województwa małopolskiego. W 2004 roku po raz pierwszy dla pszenicy ozimej ustalono Listę Odmian Zalecanych (LOZ) do uprawy w woj. małopolskim. Od tej pory jest ona corocznie aktualizowana na podstawie wyników doświadczeń PDOiR z ostatnich lat. LOZ ma ułatwić rolnikom podjęcie decyzji dotyczącej wyboru najbardziej wartościowych odmian do uprawy. Doświadczenia z pszenicą ozimą przeprowadzono zgodnie z metodyką COBORU przedstawioną w poprzednim rozdziale. Powierzchnia poletek była różna w punktach doświadczalnych i wynosiła: - 10 m 2 do sprzętu w Polanowicach i Grodkowicach oraz 15 m 2 w Węgrzcach. Tabela 1 Pszenica ozima. Odmiany badane. Rok zbioru: 2013 L.p. Odmiana Rok wpisu do KR Rok włączenia do LOZ Kod kraju pochodz. 1. Astoria 2012 PL 2. Tonacja PL 3. Legenda PL 4. Wydma 2005 PL 5. Figura 2007 PL 6. Ostroga PL 7. Bamberka PL 8. Natula PL 9. Skagen DE 10. Bockris 2010 DE 11. Arkadia PL 12. Linus 2011 FR 13. Sailor DE 14. Estivus 2012 DE 15. Patras wr DE 16. Praktik 2012 FR 17. Tulecka 2012 PL 18. Bogatka 2004 PL 19. Mulan DE 20. Muszelka 2008 PL Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej - pełnomocnika Polsce Poznańska Hodowla Roślin Sp. z o.o. ul. Kasztanowa 5; Tulce Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; Strzelce Poznańska Hodowla Roślin Sp. z o.o. ul. Kasztanowa 5; Tulce Hodowla Roślin Smolice Sp. z o.o. - Grupa IHAR Smolice 146; Kobylin DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o. Choryń 27; Kościan DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o. Choryń 27; Kościan Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; Strzelce Małopolska Hodowla Roślin - HBP Sp. z o.o. ul. Zbożowa 4; Kraków Saaten - Union Polska Sp. z o.o. ul. Straszewska 70; Wągrowiec Saaten - Union Polska Sp. z o.o. ul. Straszewska 70; Wągrowiec DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o. Choryń 27; Kościan RAGT Semences Polska Sp. z o.o. ul. Sadowa 10A; Łysomice DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o. Choryń 27; Kościan Saaten - Union Polska Sp. z o.o. ul. Straszewska 70; Wągrowiec DSV Polska Sp. z o.o. ul. Straszewska 70; Wągrowiec RAGT Semences Polska Sp. z o.o. ul. Sadowa 10A; Łysomice Poznańska Hodowla Roślin Sp. z o.o. ul. Kasztanowa 5; Tulce DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o. Choryń 27; Kościan Saaten - Union Polska Sp. z o.o. ul. Straszewska 70; Wągrowiec DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o. Choryń 27; Kościan - 9 -

10 Tabela 1 c. d. Pszenica ozima. Odmiany badane. Rok zbioru: 2013 L.p. Odmiana Rok wpisu do KR Rok włączenia do LOZ Kod kraju pochodz. 21. Jantarka PL 22. KWS Ozon DE 23. Fidelius 2010 AT 24. Platin wr DE 25. Speedway 2012 DE 26. Markiza 2007 PL 27. Forkida 2010 PL Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej - pełnomocnika Polsce DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o. Choryń 27; Kościan KWS Lochow Polska Sp. z o.o. Kondratowice ul. Słowiańska 5; Prusy DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o. Choryń 27; Kościan Saaten - Union Polska Sp. z o.o. ul. Straszewska 70; Wągrowiec Saaten - Union Polska Sp. z o.o. ul. Straszewska 70; Wągrowiec Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; Strzelce DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o. Choryń 27; Kościan KR - Krajowy Rejestr LOZ - Lista Odmian Zalecanych wr - wstępna rekomendacja Tabela 2 Pszenica ozima. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2013 Miejscowość SDOO Węgrzce MHR - HBP Kraków ZHR Polanowice IHAR PIB Radzików ZD Grodkowice Powiat Kraków Kraków Wieliczka Kompleks rolniczej przydatności gleby Klasa bonitacyjna gleby II I R III A ph gleby w KCl 6,5 * 6,2 Przedplon Rzepak ozimy Trawy Rzepak ozimy Data siewu (dzień, m-c, rok) Obsada roślin (szt./ m 2 ) 400 szt./m szt./m szt./m 2 Data zbioru (dzień, m-c, rok) Nawożenie mineralne N na poziomie a 1 (kg/ha) N na poziomie a 2 (kg/ha) P 2O 5 (kg/ha) K 2O (kg/ha) ,5 Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnik. na poziomie a 2 Zaprawa nasienna Herbicyd Insektycyd (l kg/ha) FoliQ Micromax 1,0 l - (2x) Środki ochrony roślin (nazwa) Baytan Universal Scenic 080 FS 400ml/100kg 100ml/100 kg Husar Active 1,0 l (nazwa, dawka/ha) Starane 250 EC 0.8l Maraton 375 SC. 3,5 l Atribut 70 WG 120 g (nazwa, dawka/ha) Bi 58 Nowy 400 EC 0.5 l (3x) MagN-us 3,0l Sekator 125 OD 0.2 l Decis 25 0,3 l Kinto Duo 080FS 200ml/100 kg Maraton 375 SC. 4,0 l Glean 75 WG 5 g Eforia 065 ZC 0,3 l

11 Tabela 2 c. d. Pszenica ozima. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2013 Miejscowość SDOO Węgrzce MHR - HBP Kraków ZHR Polanowice IHAR PIB Radzików ZD Grodkowice Powiat Kraków Kraków Wieliczka Środki ochrony roślin (tylko na poziomie a 2) Fungicyd - pierwszy zabieg (nazwa, dawka/ha) Tilt Turbo 575 EC 1,0 l Tilt Turbo 575 EC 0,5 l + Amistar 250 SC 0,5 l Fungicyd - drugi zabieg (nazwa, dawka/ha) Artea 330 EC 0,5 l Regulator wzrostu (nazwa, dawka/ha) Moddus 250 EC 0.5 l Medax Top 350 S 1,2 l Tilt Turbo 575 EC 1,0 Menara 410 EC 1,0 l Olimpus 480 S.C. 1,2 l Antywylegacz płynny 675 SL 2.0 l * - brak danych - zabiegu nie wykonano Tabela 3 Pszenica ozima. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2013 L.p. Cecha Węgrzce Polanowice Grodkowice a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 1. Stan roślin przed zimą (skala 9 o ) 8,4 9,0 7,9 2. Stan roślin po zimie (skala 9 o ) 8,1 9,0 8,1 3. Martwe rośliny (%) 0,8 4. Termin kłoszenia (dzień, m - c) Termin dojrzałości woskowej (dzień, m - c) Wysokość roślin (cm) Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej (skala 9 o ) 8,9 9,0 8,8 9,0 9,0 9,0 8. Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 8,5 8,9 8,8 9,0 9,0 9,0 9. Porażenie przez: 10. Pleśń śniegową 9,0 11. Mączniak 7,3 8,3 8,0 8,6 7,1 7,9 12. Rdza brunatna 7,4 9,0 6,7 7,9 7,1 8,2 13. Septorioza liści 5,5 6,3 6,8 7,6 4,2 6,4 14. Septorioza plew 6,7 7,4 6,8 7,3 5,2 6,4 15. Fuzarioza kłosów 5,8 7,6 7,2 7,3 4,7 5,2 16. Choroby podstawy źdźbła - kompleks 7,7 8,7 17. Masa 1000 ziaren (g) 41,7 44,5 41,1 43,7 37,4 43,3 18. Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 10,4 10,9 11,4 11,8 19. Plon ziarna (dt/ha) 65,1 71,4 47,2 53,4 48,6 65,3 Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian - brak danych a 1 - przeciętny poziom agrotechniki; a 2 - wysoki poziom agrotechniki Skala 9 o ; 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny

12 Tabela 4 Pszenica ozima. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru 2013 L.p. Odmiana Poziom a 1 Poziom a 2 Węgrzce Polanowice Grodkowice Węgrzce Polanowice Grodkowice Wzorzec, dt. z ha 65,1 47,2 48,6 71,4 53,4 65,3 1. Astoria Tonacja Legenda Wydma Figura Ostroga Bamberka Natula Skagen Bockris Arkadia Linus Sailor Estivus Patras Praktik Tulecka Bogatka Mulan Muszelka Jantarka KWS Ozon Fidelius Platin Speedway Markiza Forkida Wzorzec - średnia z wszystkich badanych odmian

13 Tabela 5 Pszenica ozima. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2013, 2012, 2011 Lp. Odmiana Grupa technologiczna Zimotrwałość Skala 9 o Poziom a 1 Poziom a Wzorzec, dt z ha 53,6 85,2 89,6 69,4 76,1 63,3 97,9 105,5 80,6 88,9 1. Astoria E Tonacja A 5, Legenda A Wydma A Figura A Ostroga A Bamberka A Natula A 4, Skagen A 4, Bockris A Arkadia A Linus A 3, Sailor A 5, Estivus A 2, Patras A Praktik A Tulecka A 2, Bogatka B Mulan B Muszelka B 2, Jantarka B KWS Ozon B Fidelius B Platin B Speedway B 2, Markiza C Forkida C 4, Liczba doświadczeń Wzorzec: w latach : - wszystkie odmiany badane Grupa technologiczna: E - elitarna, A - jakościowa, B - chlebowa, C - pozostała w tym paszowa (wg. listy Opisowej Odmian 2013, COBORU) Zimotrwałość - wyższe stopnie oznaczają lepszą ocenę (wg. Listy Opisowej Odmian 2013, COBORU) - Brak danych

14

15 Tabela 6 Pszenica ozima. Porażenie odmian przez choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a1 (odchylenia od wzorca) Lata zbioru: 2013, L.p. Odmiana Liczba lat badań 2013 Mączniak Rdza brunatna Septorioza liści Septorioza plew Fuzarioza kłosów Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą * - Wyniki za jeden rok, ** - Wyniki za dwa lata, Choroby podstawy źdźbła (2013) - wyniki z Węgrzc, Wzorzec: w latach wszystkie odmiany badane. Liczba doświadczeń dla okresu odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata jest odpowiednio mniejsza Choroby podstawy źdźbła skala 9 o Wzorzec 7,5 7,6 7,1 6,6 5,5 5,2 6,2 6,9 5,9 7,0 7,7 7,9 1. Astoria 1-0,5-0,5* -0,1-0,1* -0,7-0,7* 0,0 0,0* 0,3 0,3* -0,2-0,2* 2. Tonacja 11-1,7-1,1-1,1-1,3 0,2 0,0 0,8 0,3 0,6 0,7 0,3 0,2** 3. Legenda 8 0,0 0,1 0,4 0,2 0,3 0,3 0,8 0,7 0,8 0,5 0,3 0,7** 4. Wydma 8-0,3-0,6-1,1-1,5-0,7-0,8 0,1-0,1 0,6 0,1-0,7-0,9** 5. Figura 6-0,3-0,1-1,9-1,5-0,5-0,6 0,5 0,1-0,6-0,4-0,7-0,4** 6. Ostroga 5-1,0-0,1 1,2 1,8 1,3 1,2 1,0 0,5 0,9 0,3 0,3 0,2** 7. Bamberka 4 0,0 0,0 0,4 0,5 0,3 0,3-0,5-0,3-0,2-0,2-0,7-0,9** 8. Natula 4 0,3 0,4-0,1 0,3-0,8-0,5 0,6 0,4 0,4 0,3-0,2 0,4** 9. Skagen 4 0,0 0,2-0,3-0,7 1,0 0,3 0,8 0,5 0,4 0,4 0,3 0,7** 10. Bockris 3 0,5 0,0-0,6-0,2-0,5-0,3-0,2 0,0-0,6-0,1 0,3 0,2** 11. Arkadia 2 0,2-0,8** 0,4 0,3** 0,0-0,1** 0,0 0,1** -0,4 0,1** 0,3 0,2** 12. Linus 2-1,2-0,6** 0,4 0,4** 0,0 0,4** 0,3 0,3** 0,4 0,1** 0,3 0,2** 13. Sailor 2 0,5 0,5** -1,1-1,4** -0,2-0,5** 0,0 0,4** -0,2 0,2** 0,3 0,2** 14. Estivus 1 0,0 0,0* 0,7 0,7* 0,2 0,2* -0,5-0,5* -0,1-0,1* 0,3 0,3* 15. Patras 1 0,3 0,3* -0,6-0,6* 0,0 0,0* -0,5-0,5* 0,4 0,4* 0,3 0,3* 16. Praktik 1 0,2 0,2* 0,4 0,4* 0,3 0,3* 0,3 0,3* -0,1-0,1* -0,7-0,7* 17. Tulecka 1-0,8-0,8* -0,3-0,3* 0,3 0,3* 0,0 0,0* 0,1 0,1* 0,3 0,3* 18. Bogatka 9-0,7-0,1-0,4 0,1-0,8-0,2-0,5 0,0-0,6 0,0 0,3-0,1** 19. Mulan 5-0,3 0,0-0,1-0,3 0,0 0,0 0,0 0,2-0,2 0,2 0,3 0,4** 20. Muszelka 5 0,7 0,7 0,1 0,7-0,5-0,2-0,9-0,9-1,4-1,2-0,7-0,9** 21. Jantarka 3-0,3-0,3-0,3-0,7 0,0 0,1 0,1 0,4-0,7 0,0 0,3 0,2** 22. KWS Ozon 3 1,0 0,5 0,4 0,8 0,3-0,4-0,7-0,4-0,4-0,4-0,7-0,1** 23. Fidelius 1 0,8 0,8* 0,6 0,6* -0,5-0,5* 0,1 0,1* -0,4-0,4* 0,3 0,3* 24. Platin 1-0,7-0,7* 0,9 0,9* 0,8 0,8* 0,1 0,1* 0,4 0,4* 1,3 1,3* 25. Speedway 1 1,3 1,3* 1,1 1,1* 0,8 0,8* -0,2-0,2* -0,2-0,2* -0,7-0,7* 26. Markiza 6 1,2 0,6 0,4 0,1 0,2 0,2 0,3 0,2 0,4 0,4-0,7-0,4** 27. Forkida 1 0,0 0,0* -0,3-0,3* -0,8-0,8* -0,4-0,4* -0,4-0,4* -0,7-0,7* Liczba doświadczeń

16 Tabela 7 Pszenica ozima. Ważniejsze właściwości rolniczo - użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2013, Lp. Odmiana Liczba lat badań W fazie dojrzałości mlecznej Wyleganie (skala 9 o ) przed zbiorem Wysokość roślin (cm) Masa 1000 ziaren (g) Poziom agrotechniki a 1 Wzorzec 8,5 8, ,1 43,2 1. Astoria 1 0,5 0,5* 6 6* 0,5 0,5* 2. Tonacja 11-0,5 0, ,5 1,4 3. Legenda 8-1,5-0, ,3-0,3 4. Wydma 8 0,5 0, ,2-2,6 5. Figura 6-1,0-0, ,7 0,2 6. Ostroga 5-0,5-0, ,9 2,9 7. Bamberka 4 0,0 0, ,7 3,0 8. Natula 4 0,5 0, ,4 1,8 9. Skagen 4-0,5-0, ,4 0,3 10. Bockris 3 0,5 0, ,5 2,5 11. Arkadia 2 0,5 0,6** 2 6** 3,6 2,0** 12. Linus 2 0,0 0,3** -7-8** -1,0-1,0** 13. Sailor 2 0,5 0,3** 2 5** 0,5 1,0** 14. Estivus 1 0,5 0,5* -3-3* -0,4-0,4* 15. Patras 1 0,5 0,5* -5-5* 4,2 4,2* 16. Praktik 1 0,0 0,0* * -4,1-4,1* 17. Tulecka 1 0,5 0,5* 6 6* -1,3-1,3* 18. Bogatka 9-1,5-1, ,4 2,5 19. Mulan 5 0,5 0, ,1 0,2 20. Muszelka 5 0,0 0, ,1-2,3 21. Jantarka 3-1,5-1, ,4 1,1 22. KWS Ozon 3 0,5 0, ,6 0,7 23. Fidelius 1-0,5-0,5* 1 1* -1,0-1,0* 24. Platin 1 0,5 0,5* -1-1* -2,9-2,9* 25. Speedway 1 0,5 0,5* -4-4* -4,1-4,1* 26. Markiza 6 0,5 0, ,9 0,7 27. Forkida 1-0,5-0,5* 2 2* 0,5 0,5* Liczba doświadczeń Nie wystąpiło Nie wystąpiło

17 Tabela 7 c. d. Pszenica ozima. Ważniejsze właściwości rolniczo - użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2013, Lp. Odmiana Wyleganie (skala 9 Liczba ) Wysokość roślin Masa 1000 ziaren W fazie dojrzałości lat przed zbiorem (cm) (g) mlecznej badań Poziom agrotechniki a 2 Wzorzec: 8, ,8 45,6 1. Astoria 1-4 4* 1,0 1,0* 2. Tonacja 11 0, ,1 1,4 3. Legenda 8 0, ,2-1,0 4. Wydma 8 0, ,0-2,2 5. Figura 6-0, ,4 0,2 6. Ostroga 5-1, ,1 1,9 7. Bamberka 4 0, ,2 2,9 8. Natula 4 0, ,3 0,9 9. Skagen 4-0, ,1 0,9 10. Bockris 3 0, ,2 2,6 11. Arkadia 2 0,3* 4 4** 3,8 2,3** 12. Linus 2 0,3* -3-4** -0,2-0,3** 13. Sailor 2 0,3* 2 2** -1,7-0,6** 14. Estivus * -0,5-0,5* 15. Patras * 3,2 3,2* 16. Praktik * -3,9-3,9* 17. Tulecka 1 3 3* 0,8 0,8* 18. Bogatka 9-1, ,4 3,5 19. Mulan 5 0, ,0 0,7 20. Muszelka 5 0, ,7-2,1 21. Jantarka 3-0, ,3 2,1 22. KWS Ozon 3 0, ,5 2,3 23. Fidelius 1 0 0* -0,5-0,5* 24. Platin * -3,1-3,1* 25. Speedway * -5,5-5,5* 26. Markiza 6 0, ,5-1,3 27. Forkida 1-4 4* -0,2-0,2* Nie wystąpiło Nie wystąpiło Nie wystąpiło Liczba doświadczeń Wzorzec: w latach wszystkie odmiany badane. * - wyniki jednoroczne ; ** - wyniki dwuletnie Wyleganie przed zbiorem a 1 (2013) - wyniki z Węgrzc

18 Pszenica ozima - wyniki doświadczeń Plonowanie Na poziomie a 1 średni plon wzorca dla trzech punktów doświadczalnych wynosił 53,6 dt/ha i był zdecydowanie niższy od średniej za lata , gdzie średnia wzorca wynosiła 76,1 dt/ha. Najwyższy plon wzorca na poziomie a 1 uzyskano w Węgrzcach (65,1 dt/ha), a dużo mniejsze plony uzyskano w Grodkowicach (48,6 dt/ha) i Polanowicach (47,2 dt/ha). Najlepiej plonującymi odmianami okazały się odmiany: Platin (111 %, wzorca), Patras (110 %), Skagen (108 %), Natula (106 %) i Jantarka (105 %). Odmiany te przekroczyły poziom wzorca we wszystkich punktach doświadczalnych. Ponadto w Węgrzcach bardzo dobrze plonowała odmiana, Sailor (116 % wzorca) i KWS Ozon (107 %), w Polanowicach odmiany: Praktik (119 %), Linus (116 %), Wydma (115 %), Arkadia (111 %), w Grodkowicach odmiany; Fidelius (122 %), Arkadia (112 %), Astoria (109 %) oraz Linus (109 % wzorca). Słabiej plonowały odmiany: Figura (90 % wzorca), Bogatka (91 %), Legenda, Mulan, Markiza (92 %). Na poziomie a 2 średni plon wzorca w 2013 roku wynosił 63,3 dt/ha i także znacznie odbiegał od plonu za ostatnie trzylecie (88, dt/ha), przy czym podobnie jak na poziomie a 1 najwyższy plon uzyskano w Węgrzcach, (71,4 dt/ha), mniejszy w Grodkowicach (65,3 dt/ha), a najmniejszy w Polanowicach (53,4 dt/ha). Średnia zwyżka plonu spowodowana zastosowaniem wyższego poziomu agrotechniki wyniosła 9,8 dt/ha. Najwyższy przyrost plonu na poziomie a 2 uzyskano w Grodkowicach (+16,7 dt/ha), mniejsze przyrosty uzyskano w Węgrzcach (+ 6,3 dt/ha) i w Polanowicach (+ 6,2 dt/ha). Najwyżej na tym poziomie plonowały odmiany: Patras, Skagen, Arkadia i Sailor. Odmiany słabiej plonujące to: Muszelka, Bogatka, Legenda, Ostroga i Bamberka. Analizując plony odmian za ostatnie dwu i trzylecie widzimy że, wyróżniającymi odmianami na obydwu poziomach są odmiany: Arkadia, Sailor, Skagen i Bockris, a z odmian badanych pierwszy rok odmiany: Platin, Patras, Fidelius i Praktik (tab.5). Przezimowanie W 2013 roku nie stwierdzono strat spowodowanych warunkami zimowania (wymarzanie) zarówno w Polanowicach jak i Grodkowicach, natomiast w Węgrzcach procent roślin martwych wyniósł 0,8. Wyleganie Wyleganie w 2013 roku nie wystąpiło w żadnym punkcie doświadczalnym w fazie dojrzałości mlecznej, natomiast przed zbiorem wystąpiło w niewielkim nasileniu tylko na poziomie a 1, w jednej miejscowości (Węgrzce). Średnia wzorca na poziomie a 1 wyniosła 8,5, przy ocenie 8,2 za ostatnie trzylecie. Odmiany mniej odporne na wyleganie to: Legenda, Bogatka i Jantarka (oceny 7,0), natomiast oceny dla pozostałych odmian kształtowały się między 8,0 a 9,0. Choroby Ocenę porażenia przez choroby przeprowadzono na poziomie a 1. Porażenie rdzą brunatną i septoriozą liści było mniejsze niż za ostatnie trzylecie. Średnia porażenia rdzą brunatną poszczególnych odmian wyniosła 7,1 przy ocenie 6,6 za lata , a odmianami najsilniej porażonymi były: Figura (ocena 5,2), Tonacja, Wydma i Sailor (oceny 6,0), a z bardziej odpornych możemy wymienić odmiany: Ostroga (8,3), Speedway, (8,2) i Platin (8,0). Średnia porażenia septoriozą liści wyniosła 5,5 przy ocenie 5,2 za lata Najbardziej wrażliwe na tę chorobę okazały się odmiany: Natula, Bogatka i Forkida (oceny 4,7), a bardziej odporne to: Ostroga (6,8), Skagen (6,5), Platin i Speedway (oceny 6,3). Nasilenie mączniaka prawdziwego nie było zbyt duże. Średnia ocena porażenia tą chorobą w 2013 roku wyniosła 7,5 przy ocenie 7,6 za ostatnie trzylecie. Odmiany wrażliwsze na mączniaka to: Tonacja (5,8) oraz Linus (6,3) i Ostroga (6,5), natomiast oceny dla pozostałych odmian kształtowały się między 6,7 a 8,8. W 2013 warunki pogodowe sprzyjały rozwojowi chorób na kłosach. Porażenie fuzariozą kłosów oceniono na 5,9 przy średniej 7,0 za ostatnie trzylecie, natomiast średnia porażenia septoriozą plew wyniosła 6,2. Charakterystyka odmian W roku 2013 w krajowym rejestrze znajdowało się 80 odmian pszenicy ozimej (pszenica zwyczajna), w tym jedna odmiana należąca do grupy technologicznej elitarnej (E), 43 odmiany z grupy jakościowej (A), 26 odmian z grupy chlebowej (B), dwie odmiany na ciastka (K) oraz 8 odmian w grupie pszenic pozostałych, w tym paszowych (C). W krajowym rejestrze znajduje się także jedyna zarejestrowana odmiana pszenicy twardej (durum). Jest to odmiana Komnata wpisana w 2009 roku. Umieszczona poniżej charakterystyka obejmuje odmiany, które były badane w doświadczeniach PDOiR w województwie małopolskim w 2013 roku. Charakterystyka sporządzona jest przez COBORU w oparciu o wieloletnie wyniki doświadczeń przeprowadzonych na terenie całego kraju

19 ASTORIA (2012) Odmiana elitarna (grupa E), o wyróżniających się parametrach wypiekowych. Zimotrwałość - mała (3). Odporność na brunatną plamistość liści i septoriozę liści - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, rdzę brunatną, septoriozę plew i fuzariozę kłosów - średnia, na mączniaka prawdziwego - dość mała. Rośliny wysokie, o średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża do bardzo dużej, wyrównanie dobre, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie w kłosie dość duża, liczba opadania duża. Zawartość białka duża, ilość glutenu duża do bardzo dużej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki dość duża. Plenność średnia.tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna. TONACJA (2001) Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - dość duża. Odporność na septoriozę liści i plew, fuzariozę kłosów oraz choroby podstawy źdźbła - dość duża, na rdzę brunatną i brunatną plamistość liści - średnia, na mączniaka - mała do bardzo małej. Rośliny są dość wysokie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - dość późny. Masa 1000 ziaren - duża, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym - dość duża. Odporność na porastanie w kłosie - przeciętna, liczba opadania - dość duża. Zawartość białka - dość duża, ilość glutenu - duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki - przeciętna. Plenność - średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. LEGENDA (2005) Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - dość duża. Odporność na mączniaka, brunatną plamistość liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów - dość duża, na rdzę brunatną, septoriozę liści i choroby podstawy źdźbła - średnia. Rośliny są bardzo wysokie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - średnia, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym - dość duża. Odporność na porastanie w kłosie - mała, liczba opadania - duża do bardzo dużej. Zawartość białka i ilość glutenu - duże. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki - przeciętna. Plenność - średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. WYDMA (2005) Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - prawie średnia. Odporność na brunatną plamistość liści, septoriozę plew, fuzariozę kłosów i choroby podstawy źdźbła - średnia, na mączniaka i septoriozę liści - dość mała, na rdzę brunatną - mała. Rośliny są dość niskie, o średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren - mała, wyrównanie - przeciętne, gęstość w stanie zsypnym - dość duża. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża do bardzo dużej. Zawartość białka i glutenu - dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki - przeciętna. Plenność - dość słaba. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. FIGURA (2007) Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - prawie średnia. Odporność na mączniaka - duża, na brunatną plamistość liści, septoriozę liści i plew oraz fuzariozę kłosów - przeciętna, na choroby podstawy źdźbła - dość mała, na rdzę brunatną - mała. Rośliny dość wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - dość wczesny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - dość duża, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym - średnia. Odporność na porastanie w kłosie - przeciętna, liczba opadania - dość duża. Zawartość białka - średnia, ilość glutenu - dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki - dość dobra. Plenność - dość dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. OSTROGA (2008) Odmiana jakościowa (grupa A) o ościstym kłosie. Zimotrwałość - średnia. Odporność na rdzę brunatną - duża do bardzo dużej, na brunatną plamistość liści, septoriozę liści i plew oraz choroby podstawy źdźbła - dość duża, na fuzariozę kłosów - przeciętna, na mączniaka - dość mała. Rośliny są średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - późny. Masa 1000 ziaren - duża do bardzo dużej, wyrównanie - dobre, gęstość w stanie zsypnym - średnia. Odporność na porastanie w kłosie - duża, liczba opadania - dość duża. Zawartość białka i glutenu - dość duża, wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży do bardzo dużego, wydajność ogólna mąki - dość dobra. Plenność - średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. BAMBERKA (2009) Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - mała do średniej. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną, brunatną plamistość liści, septoriozę liści i plew oraz choroby podstawy źdźbła - średnia, na fuzariozę kłosów - dość mała. Rośliny są średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - duża, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym - przeciętna. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża do bardzo dużej. Zawartość białka - duża, ilość glutenu - dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki - dość słaba. Plenność nieco powyżej średniej. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. NATULA (2009) Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - średnia. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną

20 i septoriozę plew - dość duża, na brunatną plamistość liści i choroby podstawy źdźbła - średnia, na septoriozę liści i fuzariozę kłosów - dość mała. Rośliny są dość wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - dość wczesny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - duża, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym - dość mała. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża. Zawartość białka - dość duża, ilość glutenu - średnia. Wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży. Wydajność ogólna mąki - dość dobra. Plenność - dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby - dość duża. SKAGEN (2009) Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - prawie średnia. Odporność na septoriozę liści i plew - duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną, brunatną plamistość liści i fuzariozę kłosów - dość duża, na choroby podstawy źdźbła - średnia. Rośliny są dość niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania późny. Masa 1000 ziaren - dość duża, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym - dość mała. Odporność na porastanie w kłosie - dość duża, liczba opadania - duża do bardzo dużej. Zawartość białka - duża, ilość glutenu - dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki - średnia. Plenność - dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. BOCKRIS (2010) Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność - dobra. Zimotrwałość - mała. Odporność na podstawowe choroby - średnia. Rośliny dość wysokie, o średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - duża do bardzo dużej, wyrównanie dość dobre, gęstość w stanie zsypnym - przeciętna. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - dość duża. Zawartość białka i ilość glutenu - średnie. Wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży. Wydajność ogólna mąki - średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. ARKADIA (2011) Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność - średnia. Zimotrwałość - dość duża. Odporność na rdzę brunatną - dość duża, na septoriozę plew, brunatną plamistość liści, fuzariozę kłosów i choroby podstawy źdźbła - średnia, na septoriozę liści - dość mała, na mączniaka prawdziwego - mała.. Rośliny wysokie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania - dość wczesny. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie - dobre, gęstość w stanie zsypnym - średnia. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża. Zawartość białka i ilość glutenu - średnie. Wskaźnik sedymentacyjny - SDS duży. Wydajność ogólna mąki - średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki powyżej średniej. LINUS (2011) Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność - dobra. Zimotrwałość - mała. Odporność na ważniejsze choroby - średnia, jedynie na rdzę brunatną - dość duża, Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym - mała. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża. Zawartość białka dość duża, ilość glutenu - duża. Wskaźnik sedymentacyjny - SDS duży. Wydajność ogólna mąki - dość dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby - dość mała. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki średni. SAILOR (2011) Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność dobra. Zimotrwałość - prawie średnia (możliwość uprawy bez większego ryzyka wymarzania w całym kraju). Odporność na ważniejsze choroby - średnia, jedynie na rdzę brunatną - mała. Rośliny wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie dobre, gęstość w stanie zsypnym - dość duża. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - dość duża. Zawartość białka dość duża, ilość glutenu - duża. Wskaźnik sedymentacyjny - SDS dość duży. Wydajność ogólna mąki - dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby - dość mała. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki poniżej średniej. ESTIVUS (2012) Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - dość mała (3,5). Odporność na rdzę brunatną - duża, na mączniaka prawdziwego i brunatną plamistość liści - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, septoriozę liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów - średnia. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren i wyrównanie średnie, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka średnia, ilość glutenu dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki dość mała. Plenność dość dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. PATRAS (2012) Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - mała do średniej (4). Odporność na mączniaka prawdziwego, brunatną plamistość liści i fuzariozę kłosów - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, rdzę brunatną, septoriozę liści i septoriozę plew - średnia. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża do bardzo dużej, wyrównanie dobre, gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania duża. Zawartość białka i ilość glutenu średnia. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki dość duża. Plenność dobra do bardzo dobrej. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia

21 PRAKTIK (2012) Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - dość mała (3,5). Odporność na rdzę brunatną - duża, na mączniaka prawdziwego - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, brunatną plamistość liści, septoriozę liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów - średnia. Rośliny niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren bardzo mała, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie w kłosie dość duża, liczba opadania duża. Zawartość białka średnia, ilość glutenu dość mała. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki duża. Plenność dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. TULECKA (2012) Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - mała (3). Odporność na rdzę brunatną, brunatną plamistość liści, septoriozę liści i fuzariozę kłosów - dość duża, na choroby podstawy źdźbła i septoriozę plew - średnia, na mączniaka prawdziwego - dość mała. Rośliny wysokie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie średnie, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania i zawartość białka dość mała. Ilość glutenu średnia, wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki dość duża. Plenność dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. BOGATKA (2004) Odmiana chlebowa (grupa B). Zimotrwałość - średnia. Odporność na mączniaka - dość duża, na pozostałe ważniejsze choroby - średnia. Rośliny są dość wysokie, o małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - dość wczesny. Masa 1000 ziaren - bardzo duża, wyrównanie - dobre, gęstość w stanie zsypnym - dość mała. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża do bardzo dużej. Zawartość białka - dość duża, ilość glutenu - duża do bardzo dużej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży, wydajność ogólna mąki - dobra. Plenność - dość dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. MULAN (2008) Odmiana chlebowa ( grupa B ). Zimotrwałość - mała do średniej. Odporność na rdzę brunatną i septoriozę liści - dość duża, na mączniaka, septoriozę plew i choroby podstawy źdźbła - przeciętna, na brunatną plamistość liści i fuzariozę kłosów - dość mała. Rośliny są średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - dość wczesny. Masa 1000 ziaren - średnia, wyrównanie dobre, gęstość w stanie zsypnym - mała. Odporność na porastanie w kłosie i liczba opadania - dość duże. Zawartość białka - średnia, ilość glutenu - dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS - dość duży. Wydajność ogólna mąki - dość słaba. Plenność - bardzo dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. MUSZELKA (2008) Odmiana chlebowa (grupa B). Zimotrwałość - mała do średniej. Odporność na mączniaka i rdzę brunatną - dość duża, na choroby podstawy źdźbła - przeciętna, na septoriozę liści - dość mała, na brunatną plamistość liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów - mała. Rośliny są bardzo niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - dość wczesny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - dość mała, wyrównanie - słabe, gęstość w stanie zsypnym - mała. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża. Zawartość białka - średnia, ilość glutenu - dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży. Wydajność ogólna mąki - przeciętna. Plenność - dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. JANTARKA (2010) Odmiana chlebowa (grupa B). Plenność - dość dobra. Zimotrwałość - prawie średnia. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i septoriozę plew - dość duża, na septoriozę liści, brunatną plamistość liści, fuzariozę kłosów i choroby podstawy źdźbła - średnia. Rośliny średniej wysokości, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - duża, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym - dość mała. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża. Zawartość białka, ilość glutenu oraz wskaźnik sedymentacyjny SDS - średnie. Wydajność ogólna mąki - dość dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby - dość duża. KWS OZON (2010) Odmiana chlebowa (grupa B). Plenność - dobra do bardzo dobrej. Zimotrwałość - mała do średniej. Odporność na mączniaka prawdziwego - duża, na rdzę brunatną - dość duża, na septoriozę liści, brunatną plamistość liści i choroby podstawy źdźbła - średnia, na septoriozę plew i fuzariozę kłosów - dość mała. Rośliny - niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - duża, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym - przeciętna. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża do bardzo dużej. Zawartość białka - dość mała, ilość glutenu - mała do bardzo małej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki - dość słaba. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. FIDELIUS (2010) Odmiana chlebowa (grupa B). Zimotrwałość - prawie średnia (możliwość uprawy bez większego ryzyka wymarzania w całym kraju). Odporność na mączniaka prawdziwego - duża, na rdzę brunatną - dość duża, na fuzariozę kłosów - średnia, na septoriozę plew i choroby podstawy źdźbła - dość mała, na septoriozę liści - mała. Rośliny dość