Szkoła Podstawowa nr 6 im. Romualda Traugutta w Lublinie PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE KLASA VIII

Transkrypt

1 Szkoła Podstawowa nr 6 im. Romualda Traugutta w Lublinie PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE KLASA VIII Przedmiotowy System Oceniania opracowany został w oparciu o: Wewnątrzszkolny System Oceniania Program Nauczania Wiedzy O Społeczen stwie w Szkole Podstawowej DZIS I JUTRO autorstwa Barbary Furman Podstawę programową z Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. (DzU z 2017 r., poz. 356) CELE KSZTAŁCENIA WYMAGANIA OGÓLNE I. Wiedza i rozumienie. Uczen : 1) wyjas nia podstawowe prawidłowos ci z ycia społecznego, w tym funkcjonowania grup społecznych oraz społecznos ci lokalnej i regionalnej oraz wspo lnoty etnicznej i pan stwowej; 2) uzasadnia znaczenie procedur demokratycznych i stosuje je w z yciu szkoły oraz grup, w kto rych uczestniczy; 3) wyjas nia znaczenie aktywnos ci obywatelskiej; 4) przedstawia zasady ustroju Rzeczypospolitej Polskiej i podstawowe organy władz publicznych; 5) ma podstawową wiedzę na temat praw człowieka, s rodko w masowego przekazu oraz wybranych spraw międzynarodowych; 6) wykorzystuje swą wiedzę do interpretacji wydarzen z ycia społecznego, w tym publicznego. 1

2 II. Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczen : 1) znajduje informacje na temat z ycia społecznego, w tym publicznego; 2) wykorzystuje informacje do tworzenia własnej wypowiedzi na temat wydarzen z z ycia społecznego, w tym publicznego. III. Rozumienie siebie oraz rozpoznawanie i rozwiązywanie problemo w. Uczen : 1) rozpoznaje własne potrzeby i potrzeby innych; 2) planuje dalszą edukację, uwzględniając swe umiejętnos ci i zainteresowania; 3) wyjas nia związek między godnos cią a prawami, kto re mu przysługują; 4) przedstawia własne prawa i obowiązki; 5) powiększa tres c własnej toz samos ci lokalnej, regionalnej, etnicznej i obywatelskiej; 6) rozpoznaje przypadki łamania praw w swoim otoczeniu; 7) argumentuje zasadnos c postaw obywatelskich m.in. odpowiedzialnos ci, troski o dobro wspo lne i tolerancji; 8) rozpoznaje problemy najbliz szego otoczenia i szuka ich rozwiązan. IV. Komunikowanie i wspo łdziałanie. Uczen : 1) komunikuje się w sprawach z ycia społecznego, w tym publicznego, oraz dyskutuje i przedstawia własne argumenty w wybranych sprawach tego typu; 2) rozpoznaje przypadki wymagające postaw asertywnych; 3) wspo łpracuje z innymi dzieli się zadaniami i wywiązuje się z nich; 4) wykazuje koniecznos c wspo łdziałania w z yciu społecznym i wyjas nia istotę samorządnos ci; 5) korzysta z prostych procedur oraz z moz liwos ci, jakie stwarzają obywatelom instytucje z ycia publicznego wskazuje, gdzie załatwic proste sprawy urzędowe. TREŚCI NAUCZANIA WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE I. Społeczna natura człowieka. Uczen : 1) uzasadnia, z e człowiek jest istotą społeczną; wyjas nia znaczenie potrzeb społecznych człowieka (kontaktu, przynalez nos ci, uznania); 2) przedstawia zasady komunikowania się; wyjas nia zasady skutecznej autoprezentacji kształtowania swojego wizerunku; 3) wymienia cechy grup społecznych; charakteryzuje grupę kolez en ską i grupę nastawioną na realizację okres lonego zadania; uzasadnia, z e efektywna wspo łpraca przynosi ro z ne korzys ci; przedstawia ro z ne formy wspo łpracy w grupie; 4) rozpoznaje sytuacje wymagające podjęcia decyzji indywidualnej i grupowej; wyjas nia i stosuje podstawowe sposoby 2

3 podejmowania wspo lnych decyzji; 5) podaje przykłady trudnych społecznie sytuacji, w kto rych nalez y zachowac się asertywnie; uzasadnia, z e moz na zachowac dystans wobec nieaprobowanych przez siebie zachowan innych ludzi lub przeciwstawic się im; przedstawia ro z ne formy zachowan asertywnych; 6) uzasadnia, z e konflikt w grupie moz e wynikac z ro z nych przyczyn (sprzeczne interesy, inne cele); przedstawia sposoby rozwiązywania konflikto w oraz analizuje ich zalety i wady. II. Rodzina. Uczen : 1) charakteryzuje rodzinę, jako grupę społeczną; przedstawia rolę rodzico w i oso b starszych w rodzinie; analizuje wartos ci waz ne dla jego rodziny; 2) analizuje wpływ, jaki rodzina wywiera na dzieci; przedstawia prawa i obowiązki dzieci w rodzinie; 3) wyjas nia, jak funkcjonuje gospodarstwo domowe; wymienia gło wne z ro dła jego dochodo w (z działalnos ci zarobkowej: pracy, działalnos ci gospodarczej, umo w cywilnoprawnych oraz ze s wiadczen społecznych w powiązaniu z rodzajami ubezpieczen społecznych); 4) wymienia kategorie wydatko w gospodarstwa domowego; planuje jego budz et. III. Szkoła i edukacja. Uczen : 1) przedstawia funkcje szkoły w systemie edukacji oraz strukturę polskiego systemu edukacyjnego; 2) charakteryzuje klasę szkolną, pozalekcyjne koło zainteresowan, z ycie szkolnej społecznos ci; przedstawia działania samorządu uczniowskiego; wyjas nia, jak przeprowadzane są wybory organo w samorządu szkolnego; 3) wymienia prawa i obowiązki ucznia; rozpoznaje przypadki naruszania praw ucznio w oraz pracowniko w szkoły; przedstawia sposoby dochodzenia praw, kto re zostały naruszone; 4) charakteryzuje oczekiwane kompetencje wybranych kategorii społeczno-zawodowych i ich miejsce na rynku pracy; 5) planuje dalszą edukację, uwzględniając własne zainteresowania, zdolnos ci i umiejętnos ci oraz rady innych oso b i sytuację na rynku pracy. IV. Prawa człowieka. Uczen : 1) uzasadnia, z e godnos c człowieka jest podstawą ro z nych systemo w moralnych; wyjas nia, z e jest ona z ro dłem powszechnych, przyrodzonych, nienaruszalnych i niezbywalnych wolnos ci i praw człowieka; analizuje sformułowania 3

4 preambuły Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka; 2) wykazuje ro z nice między prawami a wolnos ciami człowieka; wymienia prawa i wolnos ci osobiste zawarte w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej; 3) wymienia prawa dzieci i analizuje przepisy Konwencji o prawach dziecka; 4) podaje przykłady działan Rzecznika Praw Dziecka; przedstawia cele działalnos ci Funduszu Narodo w Zjednoczonych na Rzecz Dzieci; 5) wymienia prawa i wolnos ci polityczne zawarte w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej; wykazuje, z e dzięki nim człowiek moz e miec wpływ na z ycie publiczne; 6) wykazuje, z e prawa człowieka muszą byc chronione; wyjas nia rolę Rzecznika Praw Obywatelskich i podaje przykłady jego działan ; 7) przedstawia przykłady działan organizacji pozarządowych na rzecz ochrony praw człowieka; uzasadnia potrzebę przeciwstawiania się zjawiskom braku tolerancji wobec ro z nych mniejszos ci. V. Nieletni wobec prawa. Uczen : 1) rozpoznaje zachowania związane z przemocą fizyczną i psychiczną, w tym werbalną, wobec siebie i innych; wymienia osoby i instytucje, kto re nalez y powiadomic w takich sytuacjach; 2) przedstawia korzys ci i zagroz enia wynikające z korzystania z zasobo w internetu; rozpoznaje przemoc w cyberprzestrzeni i wyjas nia, jak nalez y na nią reagowac ; 3) wyjas nia, na jakich zasadach nieletni odpowiadają za popełnienie wykroczen i przestępstw; 4) przedstawia uprawnienia policjanto w i funkcjonariuszy innych słuz b porządkowych oraz swoje prawa w kontakcie z tymi słuz bami. VI. Społecznos c lokalna. Uczen : 1) wymienia zadania samorządu gminnego; przedstawia gło wne z ro dła przychodo w i kierunki wydatko w w budz ecie gminy; 2) przedstawia, jak zorganizowany jest urząd gminy (miasta/dzielnicy); podaje, w jakim wydziale moz na załatwic wybrane sprawy; przedstawia moz liwos ci załatwienia spraw poprzez e-urząd; posługuje się formularzami urzędowymi wypełnia wniosek o wydanie tymczasowego dowodu osobistego; 3) wymienia organy stanowiące i wykonawcze w gminie (mies cie/dzielnicy); przedstawia, jak są one wybierane i jak mogą zostac odwołane; podaje uprawnienia tych organo w; 4) podaje, kto pełni funkcje wo jta/burmistrza/prezydenta miasta i przewodniczącego rady gminy/miasta; znajduje w mediach lokalnych informacje na temat publicznych działan oso b pełniących funkcje w organach samorządu terytorialnego; 5) znajduje i przedstawia informacje na temat 4

5 swojej gminy, wydarzen i postaci z jej dziejo w; 6) rozpoznaje problemy społeczne swojej społecznos ci lokalnej (np. wynikające z sytuacji demograficznej, gospodarczej, infrastrukturalnej); formułuje sądy dotyczące tych problemo w. VII. Społecznos c regionalna. Uczen : 1) znajduje i przedstawia podstawowe informacje o swoim regionie, wydarzenia i postaci z jego dziejo w; lokalizuje własne wojewo dztwo i powiaty wchodzące w jego skład oraz pozostałe wojewo dztwa; 2) wymienia zadania samorządu powiatowego i wojewo dztwa; 3) podaje, w jakim wydziale starostwa powiatowego moz na załatwic wybrane sprawy; posługuje się formularzami urzędowymi wypełnia wniosek o paszport (delegatura urzędu wojewo dzkiego); 4) wymienia organy stanowiące i wykonawcze samorządu powiatowego i wojewo dztwa; przedstawia, jak są one wybierane i jak mogą zostac odwołane; podaje zadania tych organo w; 5) przedstawia tradycje i zwyczaje swojej społecznos ci regionalnej. VIII. Wspo lnoty narodowe/etniczne i ojczyzna. Uczen : 1) wyjas nia, co oznacza byc Polakiem lub członkiem innej wspo lnoty narodowej/ etnicznej oraz co łączy człowieka z ojczyzną Polską; przedstawia te więzi na własnym przykładzie; 2) wyjas nia, czym obywatelstwo ro z ni się od narodowos ci; przedstawia warunki nabycia obywatelstwa polskiego z mocy prawa i wymienia inne formy uznania za obywatela polskiego oraz nadania obywatelstwa polskiego; wymienia konstytucyjne obowiązki obywatela; 3) analizuje symbole Rzeczypospolitej Polskiej; wyjas nia, czym powinna przejawiac się postawa patriotyczna młodego i dorosłego człowieka; 4) wymienia mieszkające w Polsce mniejszos ci narodowe i etniczne, grupę posługującą się językiem regionalnym oraz grupy migranto w (w tym uchodz co w) i lokalizuje miejsca ich zwartego 5

6 zamieszkiwania; przedstawia za Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej prawa przysługujące etnicznym grupom mniejszos ciowym; 5) uzasadnia, z e moz na pogodzic ro z ne toz samos ci społeczno-kulturowe (regionalną, narodową/ etniczną, pan stwową/ obywatelską, europejską); rozpoznaje przejawy ksenofobii, w tym rasizmu, szowinizmu i antysemityzmu, oraz uzasadnia potrzebę przeciwstawiania się tym zjawiskom. IX. Udział obywateli w z yciu publicznym społeczen stwo obywatelskie. Uczen : 1) podaje cnoty obywatelskie (odpowiedzialnos c, troska o dobro wspo lne, aktywnos c, przedsiębiorczos c, solidarnos c, roztropnos c, tolerancja, odwaga cywilna); wykazuje, odwołując się do działan wybitnych Polako w, znaczenie ich urzeczywistnienia dla poz ytku publicznego; 2) przedstawia cele i formy działan organizacji pozarządowych aktywnych w społecznos ci lokalnej i regionie; wykazuje, z e działalnos c tego typu prowadzi do realizacji ro z norodnych potrzeb; 3) przedstawia cele i przykłady działania organizacji społecznych skupiających młodych ludzi w Polsce; wyjas nia ideę wolontariatu i przedstawia formy działalnos ci wolontariuszy; 4) przedstawia formy wpływania obywateli na decyzje władz samorządowych, przykłady realizacji lokalnych inicjatyw mieszkan co w finansowanych z budz eto w obywatelskich oraz przedsięwzięc podejmowanych przez młodziez owe rady gminy/ miasta; 5) uzasadnia potrzebę przestrzegania zasad etycznych w z yciu publicznym; rozpoznaje przejawy ich łamania i podaje skutki takich działan. X. S rodki masowego przekazu. Uczen : 1) przedstawia funkcje i rodzaje s rodko w masowego przekazu; wyjas nia znaczenie s rodko w masowego przekazu dla wolnos ci słowa; 2) znajduje w mediach wiadomos ci na wskazany temat; odro z nia informacje o faktach od komentarzy i opinii; wyjas nia, na czym powinna polegac rzetelnos c dziennikarzy; 3) przedstawia funkcje reklamy i krytycznie analizuje wybrany przekaz reklamowy; 4) wskazuje cele kampanii społecznych; analizuje materiały z wybranej kampanii tego rodzaju; 5) wykazuje znaczenie opinii publicznej; znajduje w internecie komunikaty z badan opinii publicznej oraz odczytuje i interpretuje proste wyniki takich badan. 6

7 XI. Demokracja w Rzeczypospolitej Polskiej. Uczen : 1) wymienia podstawowe cechy i funkcje pan stwa; wyjas nia, czym zajmuje się władza pan stwowa; 2) wyjas nia zasadę suwerennos ci narodu; przedstawia sprawy, kto re mogą byc poddane pod referendum; wymienia referenda ogo lnokrajowe, kto rych wyniki były wiąz ące, oraz referenda lokalne we własnej społecznos ci, kto re były waz ne; 3) wyjas nia zasadę przedstawicielstwa (demokracji pos redniej); przedstawia zasady wyboro w do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz zasady działania i najwaz niejsze kompetencje izb parlamentu; 4) wyjas nia zasadę pluralizmu politycznego; wymienia partie polityczne, kto rych przedstawiciele zasiadają w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej oraz w organach stanowiących samorządu terytorialnego; przedstawia cele działania partii politycznych oraz wykazuje, z e konkurują one w z yciu publicznym; znajduje informacje na temat działan wybranej partii (jej struktur regionalnych lub centralnych); 5) wyjas nia zasadę republikan skiej formy rządu; przedstawia sposo b wyboru i podstawowe kompetencje Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej; znajduje informacje o z yciorysie politycznym oso b pełniących ten urząd, kto re wybrano w wyborach powszechnych, oraz o działaniach urzędującego Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej6) wyjas nia zasadę pan stwa prawa, w tym zasady niezalez nos ci sądo w i niezawisłos ci sędzio w; wyjas nia podział na sądy powszechne i administracyjne oraz zasadę dwuinstancyjnos ci postępowania sądowego; przedstawia, w jakich sprawach orzeka sąd rejonowy; 7) wyjas nia zasadę konstytucjonalizmu; podaje szczego lne cechy konstytucji; znajduje w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przepisy dotyczące wskazanej kwestii; podaje kompetencje Trybunału Konstytucyjnego Rzeczypospolitej Polskiej; 8) wyjas nia zasadę tro jpodziału władzy; objas nia koniecznos c poparcia większos ci sejmowej dla Rady Ministro w Rzeczypospolitej Polskiej (bądz jej działan ); przedstawia podstawowe kompetencje Rady Ministro w Rzeczypospolitej Polskiej; podaje imiona i nazwiska urzędujących prezesa i wiceprezeso w Rady Ministro w Rzeczypospolitej Polskiej; wykazuje, z e decyzje podejmowane w wybranym ministerstwie mają wpływ na z ycie jego rodziny. XII. Sprawy międzynarodowe. Uczen : 1) wymienia cele i przejawy działania Organizacji Narodo w Zjednoczonych i Organizacji Paktu Po łnocnoatlantyckiego; 2) wymienia cele działania Unii Europejskiej; znajduje informacje o z yciorysie politycznym Ojco w Europy oraz 7

8 obywateli polskich pełniących waz ne funkcje w instytucjach unijnych; 3) przedstawia podstawowe korzys ci związane z obecnos cią Polski w Unii Europejskiej dla pracowniko w i oso b podro z ujących; znajduje informacje o wykorzystaniu funduszy unijnych w swojej gminie lub swoim regionie; 4) przedstawia działalnos c Polski w Organizacji Narodo w Zjednoczonych, Unii Europejskiej i Organizacja Paktu Po łnocnoatlantyckiego; 5) formułuje sądy w sprawach wybranych problemo w społecznych wspo łczesnego s wiata; rozwaz a propozycje działan w kierunku poprawy warunko w z ycia innych ludzi na s wiecie. ZASADY OCENIANIA BIEŻĄCEGO Ocenianie powinno byc procesem ciągłym i systematycznym, kto ry dostarcza nauczycielowi, uczniowi i rodzicom informacje o wiedzy i postępach ucznia. Nauczyciel w pierwszym tygodniu wrzes nia kaz dego roku szkolnego zapoznaje ucznio w z PSO. Ocenianie biez ące podczas zajęc edukacyjnych odbywa się z wykorzystaniem oceniania kształtującego. 1) Uczniowie są informowani o celach lekcji i elementach ich aktywnos ci, na kto re mają szczego lnie zwracac uwagę, a co będzie ocenione przez nauczyciela; 2) uczniowie otrzymują od nauczyciela wskazo wki związane z doskonaleniem przez nich umiejętnos ci w procesie uczenia się; 3) uczniowie uzyskuję pomoc dotyczącą planowania pracy nad doskonaleniem swoich umiejętnos ci. Minimalna liczba ocen cząstkowych to dwukrotnos c liczby realizowanych w tygodniu godzin lekcyjnych. Ocenom nadawane są wagi wg rangi danej oceny. 8

9 UMIEJĘTNOŚCI I WIEDZA PODDAWANE OCENIE Ocenianiu podlegają: sprawdziany, prace klasowe, testy waga 10, kartko wki waga 6, odpowiedzi ustne waga 6, prace domowe waga 4, praca indywidualna i grupowa na lekcji waga 5, aktywnos c na lekcji oraz aktywnos c pozalekcyjna waga 3, wytwory pracy własnej ucznia - waga 2 FORMY SPRAWDZANIA WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI Prace pisemne - sprawdziany obejmują materiał z jednego działu. Zapowiadane są tydzien przed planowanym terminem, poprzedzone są lekcją powto rzeniową. Nauczyciel sprawdza i ocenia prace pisemne ucznio w w terminie nieprzekraczającym 14 dni od daty napisania prac przez ucznio w, kto re pozostają do wglądu rodzico w. Kartko wki obejmują 3 ostatnie jednostki lekcyjne i nie muszą byc zapowiadane (nie podlegają poprawie). Prace domowe ucznia są sprawdzane, ale nie zawsze oceniane. Odpowiedzi ustne - dotyczą wielozdaniowej wypowiedzi, łączenia fakto w, udziału w dyskusji, pracy własnej i grupy - oceniane są oceną cząstkową. Dodatkowe prace zlecane przez nauczyciela i kartko wki oceniane są oceną cząstkową. Aktywnos c na lekcji jest oceniana za pomocą oceny. W przypadku nieobecnos ci ucznia na sprawdzianie pisemnym lub kartko wce ma on obowiązek napisania ich w terminach ustalonych z nauczycielem. Aktywnos c pozalekcyjna obejmuje: - udział w konkursach, - udział w konsultacjach indywidualnych. Oceny wystawione w ramach zajęc dodatkowych mają wpływ na ocenę z zajęc obowiązkowych i są traktowane, jako biez ące oceny cząstkowe. Dwa razy w po łroczu uczen moz e zgłosic nieprzygotowanie do lekcji (nie dotyczy to zapowiedzianych sprawdziano w). Oceny są jawne zaro wno dla ucznia, jak i jego rodzico w. 9

10 ZASADY OCENIANIA SEMESTRALNEGO I KOŃCOWOROCZNEGO Przewidywaną ocenę po łroczną i roczną nauczyciel podaje uczniowi na dwa tygodnie przed radą klasyfikacyjną. Rodzice ucznio w, kto rzy zagroz eni są oceną niedostateczną z przedmiotu, poinformowani zostaną przez wychowawco w o w/w ocenie 21 dni przed radą klasyfikacyjną w formie pisemnej lub w przypadku nieobecnos ci za pos rednictwem poczty. Uczen ma prawo poprawic przewidywaną ocenę z przedmiotu o ile zostanie zachowany tryb odwołania oraz o ile spełnia warunki zapisane w WSO. Ocena klasyfikacyjna semestralna i roczna jest s rednią waz oną wyliczoną z ocen cząstkowych uzyskanych w danym semestrze lub roku szkolnym, kto rą zaokrągla się do 0,01 i wystawia według następujących wskaz niko w: 5,2-6,0 celujący (6) 4,50-5,19 bardzo dobry (5) 3,50-4,49 dobry (4) 2,5-3,49 dostateczny (3) 1,50-2,49 dopuszczający (2) poniz ej 1,50 niedostateczny (1) Laureaci i finalis ci kuratoryjnych konkurso w przedmiotowych o zasięgu wojewo dzkim otrzymują z przedmiotu, kto rego dotyczy konkurs, celującą ocenę klasyfikacyjną. SPOSÓB OCENIANIA UCZNIÓW O SPECJALNYCH POTRZEBACH EDUKACYJNYCH W stosunku do ucznio w, u kto rych stwierdzono specyficzne trudnos ci w uczeniu się lub deficyty rozwojowe, potwierdzone pisemną opinią poradni psychologiczno-pedagogicznej lub innej upowaz nionej poradni specjalistycznej nauczyciel obniz a wymagania edukacyjne zgodnie z zaleceniami. Wymagania na poszczego lne oceny dla ucznio w z dysfunkcjami ustala się w zalez nos ci od dysfunkcji oraz indywidualnych moz liwos ci i potrzeb ucznia w oparciu o zalecenia przekazane przez Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną. 10