amówienia PUBLICZNE SZACOWANIE WARTOŚCI ZAMÓWIENIA W PRAKTYCE ZAMAWIAJĄCEGO 5 podstawowych zasad szacowania ważnych dla każdego zamawiającego

Transkrypt

1 czerwiec/lipiec amówienia 2017 PUBLICZNE ISSN numer specjalny W PYTANIACH I ODPOWIEDZIACH w numerze m.in.: Zakaz dzielenia zamówienia na części Zamawiającemu wolno podzielić zakupy i udzielić ich w procedurach częściowych lub jednym postępowaniu. Nie może on jednak dokonać podziału w celu obejścia stosowania przepisów. Decyzja o podziale wiąże się z określonymi formalnymi konsekwencjami... 2 Szacowanie różnych przedmiotów zamówień W zależności od tego, czy zlecasz roboty budowlane, dostawy czy usługi, zastosujesz różne metody szacowania. Sprawdź, jak określić wartość dostaw i usług powtarzających się okresowo... 2 Termin ważności dokonanego szacowania Jeśli od daty określenia wartości zamówienia do momentu wszczęcia procedury upłynęło wiele tygodni, sprawdź, czy nie należy powtórzyć czynności szacowania... 3 Prawo opcji i zamówienia uzupełniające Zobacz, jakie wartości należy obowiązkowo dodać do sumy zamówienia, aby czynność ta była dokonana poprawnie... 3 Jak uzasadnić brak podziału zamówienia na części? Zeszłoroczna nowelizacja Pzp jako regułę wprowadziła podział zamówienia w celu ułatwienia dostępu do niego małym i średnim przedsiębiorcom. Sprawdź, kiedy zgodnie z prawem możesz zrezygnować z zamówień częściowych... 4 SZACOWANIE WARTOŚCI ZAMÓWIENIA W PRAKTYCE ZAMAWIAJĄCEGO Właściwe oszacowanie wartości zamówienia publicznego to podstawa poprawnej procedury jego późniejszego udzielenia. Determinuje ona bowiem wybór odpowiednich przepisów, według których należy prowadzić postępowanie. Jej właściwe określenie jest także w pierwszej mierze sprawdzane w trakcie ewentualnej kontroli. W artykule piszemy o regułach szacowania oraz praktycznych problemach, jakie zamawiający może napotkać w związku z tym zagadnieniem. Przeczytaj wydanie i sprawdź m.in.: 1) jakich 5 podstawowych zasad szacowania musisz znać, aby bezbłędnie ustalić wartość zamówienia, 2) czy w przypadku każdego zakupu należy uzasadniać brak jego podziału na części, 3) o jakich zapisach siwz i ogłoszenia o zamówieniu należy pamiętać, udzielając zamówień częściowych w jednej procedurze. 5 podstawowych zasad szacowania ważnych dla każdego zamawiającego Wartością zamówienia jest całkowite szacunkowe wynagrodzenie wykonawcy bez podatku od towarów i usług (art. 32 ust. 1 i 2 ustawy Pzp). Jest to więc wartość netto. Obowiązkiem zamawiającego jest ustalenie tej sumy z należytą starannością rozumianą jako ogólnie wymagana staranność w stosunkach danego rodzaju. Do zamawiającego stosuje się w tym przypadku, przy uwzględnieniu oczywistych różnic i specyfiki zagadnienia, taką samą miarę staranności, jaka jest oczekiwana od wykonawcy przy realizacji umowy w sprawie zamówienia. Warto przy tym pamiętać o 5 istotnych regułach, bez których niemożliwe jest bezbłędne oszacowanie zamówienia. 1. Zakaz zaniżania wartości zamówienia Nie wolno zaniżać wartości zamówienia lub wybierać sposobu jego obliczania w celu uniknięcia stosowania przepisów ustawy Pzp. W tym miejscu warto przywołać stanowisko Urzędu Zamówień Publicznych wyrażone w opinii dostępnej na jego stronach internetowych pt. Szacowanie wartości i udzielanie zamówień, w tym zamówień objętych projektem współfinansowanym ze środków Unii Europejskiej, zgodnie z którym: ( ) zamawiający nie może dokonywać podziału zamówienia (zaniżać jego wartości) w taki sposób, aby na skutek ustalenia wartości dla każdej z wydzielonych części zamówienia doszło do nieuprawnionego wyłączenia stosowania przepisów ustawy SZZ40.indd :41:12

2 Zasady szacowania OD REDAKCJI Drogi Czytelniku! Jeśli chcesz właściwie wyznaczyć terminy składania ofert, określić obowiązek wniesienia wadium i zdecydować o tym, jakie dokumenty wykonawcy powinni złożyć w postępowaniu, musisz najpierw dokonać poprawnego szacowania wartości zamówienia. Czynność ta determinuje przebieg całej procedury, stąd w pierwszym rzędzie znajdzie się pod lupą organów, które ewentualnie przeprowadzą kontrolę w Twojej jednostce. Przeczytaj wydanie specjalne naszej publikacji i zadbaj o to, by kontrolujący nie znaleźli żadnych błędów w sprawdzanym postępowaniu. Dowiedz się m.in.: jak poprawnie dzielić zamówienia, jak korzystać z ułatwień opisanych art. 6a ustawy Pzp i o jakich ważnych zasadach pamiętać, dokonując szacowania. Życzę przyjemnej lektury Justyna Rek-Pawłowska redaktor naczelna ZAMÓWIENIA PUBLICZNE Autor: Tomasz Dziedzic Kierownik grupy wydawniczej: Ewa Marmurska-Karpińska Wydawca: Rafał Duluk Redaktor naczelna: Justyna Rek-Pawłowska Koordynator produkcji: Mariusz Jezierski Opracowanie graficzne: Dominika Raczkowska Korekta: Monika Rychalska Skład i łamanie: Raster Studio, N. Bogajczyk Druk: MDruk ISSN: Nakład: 1300 egz. Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o Warszawa, ul. Łotewska 9a tel.: , faks: , zp@wip.pl NIP: Numer KRS: Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy. Wysokość kapitału zakładowego: zł Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa 2017 Publikacja Zamówienia publiczne w pytaniach i odpowiedziach wraz z przysługującymi Czytelnikom innymi elementami dostępnymi w subskrypcji chronione są prawem autorskim. Przedruk materiałów opublikowanych w tej publikacji oraz w innych dostępnych elementach subskrypcji bez zgody wydawcy jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Publikacja ta została przygotowana z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia autorów. Zaproponowane w publikacji oraz w innych dostępnych elementach subskrypcji wskazówki, porady i interpretacje nie mają charakteru porady prawnej. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w tej publikacji lub w innych dostępnych elementach subskrypcji wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przykładów. Wydawca nie odpowiada za treść zamieszczonej reklamy; ma prawo odmówić zamieszczenia reklamy, jeżeli jej treść lub forma są sprzeczne z linią programową bądź charakterem publikacji oraz interesem Wydawnictwa Wiedza i Praktyka. Informacje o prenumeracie: tel.: , cok@wip.pl ZAMÓWIENIA PUBLICZNE CZERWIEC/LIPIEC PZP odnoszących się do zamówień o wartości powyżej określonego progu, czy też, z drugiej strony, do nieuprawnionego zastosowania przepisów odnoszących się do zamówień o wartości poniżej określonego progu. Innymi słowy nie jest zakazany sam podział jednego zamówienia na części, ale jest zakazany taki podział, który zmierza do uniknięcia stosowania przez zamawiającego przepisów ustawy PZP właściwych dla zamówienia o określonej wartości szacunkowej. Powyższe, jak wskazuje UZP w przywołanej opinii, znajduje swoje odzwierciedlenie w treści art. 32 ust. 4 ustawy Pzp, w myśl którego jeżeli zamawiający dopuszcza możliwość składania ofert częściowych albo udziela zamówienia w częściach, z których każda stanowi przedmiot odrębnego postępowania, wartością zamówienia jest łączna wartość części. Oznacza to, że zamawiający może z określonych względów (organizacyjnych, ekonomicznych, celowościowych itp.) dokonać podziału jednego zamówienia na części, dla których to będzie prowadził odrębne postępowania, ale każde w procedurach właściwych dla łącznej wartości wszystkich części. Takie działanie zamawiającego nie narusza art. 32 ust. 2 ustawy Pzp. 2. Należy uwzględnić przewidywane zamówienia Przed wejściem w życie nowelizacji ustawy z czerwca ubiegłego roku zamawiający mieli obowiązek dodania do wartości zamówienia kwoty zamówień uzupełniających odpowiednio dla usług lub robót budowlanych (art. 67 ust. 1 pkt 6) albo dla dostaw (art. 67 ust. 1 pkt 7 ustawy Pzp w brzmieniu sprzed noweli). Aktualnie, zgodnie z art. 32 ust. 3 ustawy Pzp, przy ustalaniu wartości zamówienia należy uwzględnić wartość zamówień tzw. podobnych, o których mowa w art. 67 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy Pzp, jeżeli zamawiający przewiduje ich udzielenie. 3. Różne podstawy ustalania wartości zamówień Sposoby ustalenia wartości zamówienia dla poszczególnych rodzajów zamówień zostały określone odpowiednio w art. 33 (roboty budowlane) oraz art. 34 ustawy Pzp (dostawy i usługi powtarzające się okresowo). Na mocy art. 33 ustawy Pzp podstawą ustalenia wartości robót budowlanych jest, w zależności od systemu ich realizacji: kosztorys inwestorski jeżeli przedmiotem zamówienia jest wykonanie robót budowlanych w rozumieniu Prawa budowlanego; Kosztorys inwestorski to dokument, który określa szacunkową wartość przedmiotu zamówienia na podstawie cen rynkowych takiego samego lub podobnego składnika bądź z wykorzystaniem publikowanych przez GUS lub inne podmioty dostępnych wskaźników cen produkcji budowlano-montażowej, stanowiący podstawę do ustalenia potrzebnych środków do wykonania zamówienia. planowane koszty prac projektowych oraz robót budowlanych określone w programie funkcjonalno-użytkowym jeżeli przedmiotem zamówienia jest zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych w rozumieniu Prawa budowlanego. Zgodnie z art. 31 ust. 3 ustawy Pzp program funkcjonalno-użytkowy obejmuje opis zadania budowlanego, w którym podaje się przeznaczenie ukończonych robót budowlanych oraz stawiane im wymagania techniczne, ekonomiczne, architektoniczne, materiałowe i funkcjonalne. Ustalając wartość zamówienia na roboty budowlane, należy w niej uwzględnić również kwotę dostaw i usług oddanych przez zamawiającego do dyspozycji wykonawcy, jeżeli są one niezbędne do wykonania tych robót. Ustawa nie definiuje, jak rozumieć zamówienia na usługi lub dostawy powtarzające się okresowo. W praktyce wystąpią one wówczas, gdy nie jest możliwe jednorazowe spełnienie danego świadczenia będącego przedmiotem dostawy czy usługi. Piśmiennictwo wyróżnia 2 cechy dostaw i usług powtarzających się okresowo, które łącznie przesądzają o ich pojawieniu się: 1) przedmiot i zakres zamówienia zależą od okresu realizowanego świadczenia SZZ40.indd :41:17

3 Zasady szacowania PRZYKŁAD im jest on dłuższy, tym większy zakres i kwota zakupu, 2) nie jest możliwe skumulowanie świadczeń wykonawcy i ich jednorazowe wykonanie bez szkody dla efektu ich realizacji. Jeśli możliwe jest wykonanie zamówienia w drodze jednorazowego zachowania się wykonawcy (np. dostawa papieru), ale z różnych względów (np. organizacyjnych) odbywa się ono w kilku częściach (np. z uwagi na brak miejsca w magazynie zamawiającego) z pewnością nie mamy do czynienia z zamówieniem powtarzającym się okresowo. Dostawa powtarzająca się okresowo to np. zakup świeżego chleba do przedszkola. Nie jest możliwa realizacja zamówienia poprzez jednorazowe zachowanie się wykonawcy bez szkody dla efektu wykonania świadczenia. Przykładem usługi powtarzającej się okresowo jest sprzątanie biur. Artykuł 34 ustawy Pzp określa 2 rodzaje podstaw ustalenia wartości usług lub dostaw powtarzających się okresowo: 1. Przede wszystkim może to być łączna wartość zamówień tego samego rodzaju udzielonych w terminie poprzednich 12 miesięcy lub w poprzednim roku budżetowym, z uwzględnieniem zmian ilościowych i określonych wskaźników. 2. Możliwe jest także oszacowanie tego rodzaju zamówień na podstawie łącznej wartości zamówień tego samego rodzaju, których zamawiający zamierza udzielić w terminie 12 miesięcy następujących po pierwszej usłudze lub dostawie. Wyboru jednej z metod nie można dokonywać w celu uniknięcia stosowania przepisów ustawy Pzp. 4. Właściwe określanie prawa opcji Zgodnie z art. 34 ust. 5 ustawy Pzp, w przypadku gdy zamawiający przewiduje prawo opcji przy zamówieniu na usługi lub dostawy, zobowiązany jest przy ustaleniu ich wartości uwzględnić największy możliwy zakres tego zamówienia (a więc z uwzględnieniem opcji). Ustawa Pzp nie definiuje tego pojęcia. Jak wskazano w dostępnej na stronach internetowych UZP opinii Prawo opcji w ustawie Prawo zamówień publicznych: ( ) zamawiający każdorazowo określa minimalny poziom zamówienia, który zostanie na pewno zrealizowany, co pozwala wykonawcom na rzetelne i właściwe dokonanie wyceny oferty, wskazując jednocześnie dodatkowy zakres, którego realizacja jest uzależniona od wskazanych w kontrakcie okoliczności i stanowi uprawnienie zamawiającego, z którego może, ale nie musi on skorzystać. Ponadto konstrukcja ta powinna opierać się każdorazowo na wskazaniu zakresu zamówienia, którego realizacja będzie pewna i zakresu, który jest poddany prawu opcji. Instytucja prawa opcji nie może zatem służyć do zawężenia przedmiotu zamówienia, którego realizacja nie była pozostawiona prawu opcji. Zamawiający ma zatem wynikający z umowy o zamówienie publiczne obowiązek spełnienia świadczenia co do minimalnego zakresu określonego w umowie z wykonawcą i uprawnienie rozszerzenia zamówienia w zakresie objętym opcją. Prawo opcji zobowiązuje zamawiającego do realizacji zamówienia jedynie w zakresie zadeklarowanym, a poszerzonym o przewidzianą opcję na podstawie jednej umowy kształtującej warunki realizacji opcji. Skorzystanie z prawa opcji nie stanowi więc zmiany umowy, czy też zawarcia dodatkowej umowy na nowych warunkach, ale jest realizacją umowy zawartej w zakresie ustalonym przez nią warunków poprzez złożenie przez zamawiającego pisemnego oświadczenia woli w przedmiocie skorzystania z prawa opcji w określonym przez niego zakresie. 5. Konieczna jest aktualizacja wartości zamówienia Ustalenia wartości zamówienia należy dokonać w określonym czasie. Artykuł 35 ust. 1 ustawy Pzp wskazuje, że ma się to odbyć nie wcześniej niż: 3 miesiące dla dostaw i usług, 6 miesięcy dla robót budowlanych przed dniem wszczęcia postępowania. Regulacja ta ma służyć ustaleniu wartości zamówienia w terminie zbliżonym do czasu przeprowadzenia postępowania, a co za tym idzie uzyskaniu możliwie najaktualniejszej wartości rynkowej zamówienia. Przygotowanie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego jest skomplikowanym i często długotrwałym procesem. Nierzadko więc zdarza się, że wskazany termin ważności szacowania ulega przekroczeniu. Niezbędna jest w takim przypadku aktualizacja dokonanych obliczeń. Zwracam też uwagę, jak rozumieć moment wszczęcia postępowania. Będzie to dzień uzewnętrznienia decyzji czy też woli zamawiającego w zakresie rozpoczęcia procedury. W przetargu nieograniczonym, na mocy art. 40 ust. 1 ustawy Pzp, wszczęcie postępowania odbywa się poprzez zamieszczenie ogłoszenia o zamówieniu w miejscu publicznie dostępnym w siedzibie zamawiającego oraz na jego stronie internetowej. Kontrowersyjny przepis nowelizacji Pzp kiedy zamawiający ma obowiązek podziału zamówienia na części? Z pewnością kwestia obowiązku podziału zamówienia na części jest pod rządami znowelizowanej ustawy Pzp jednym z kluczowych problemów, z którymi aktualnie borykają się podmioty zamawiające. Ustawodawca nie wprowadził bowiem wprost, w konkretnym przepisie, nakazu podziału zamówienia. Mimo to, zdaniem Urzędu Zamówień Publicznych, podział taki powinien być uznany za regułę. Jak to rozumieć i przełożyć na praktykę, piszemy o tym w poniższym rozdziale. Zgodnie z art. 96 ust. 1 pkt 11 ustawy Pzp protokół postępowania powinien zawierać powody niedokonania podziału zamówienia na części. Przepis ten stanowi transpozycję do polskiego porządku prawnego normy zawartej w art. 46 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej dyrektywę 2004/18/ WE (dyrektywa klasyczna). W motywie 78 preambuły do dyrektywy klasycznej znajdziemy zaś przykłady uzasadnienia braku podziału zamówienia na części. ZADAJ SWOJE PYTANIE EKSPERTOWI: ZP@WIP.PL 3 CZERWIEC/LIPIEC 2017 ZAMÓWIENIA PUBLICZNE SZZ40.indd :41:18

4 Podział zamówienia Ważne wnioski z dyrektyw Zgodnie z art. 46 ust. 1 dyrektywy klasycznej: Instytucje zamawiające mogą postanowić o udzieleniu zamówienia w oddzielnych częściach; mogą też określić wielkość i przedmiot takich części. Z wyjątkiem zamówień, w przypadku których podział był obowiązkowy na mocy ust. 4 niniejszego artykułu, instytucje zamawiające dokonują wskazania najważniejszych powodów swojej decyzji o niedokonaniu podziału na części, które zamieszcza się w dokumentach zamówienia lub w indywidualnym sprawozdaniu, o którym mowa w art. 84. Z kolei motyw 78 preambuły do dyrektywy klasycznej stanowi m.in., że: W przypadku, gdy instytucja zamawiająca zdecyduje, że podział zamówienia na części nie byłby właściwy, stosowne indywidualne sprawozdanie lub dokumenty zamówienia powinny zawierać wskazanie głównych przyczyn decyzji instytucji zamawiającej. Przyczyny te mogłyby być na przykład następujące: instytucja zamawiająca mogłaby stwierdzić, że taki podział groziłby ograniczeniem konkurencji albo nadmiernymi trudnościami technicznymi lub nadmiernymi kosztami wykonania zamówienia, lub też potrzeba skoordynowania działań różnych wykonawców realizujących poszczególne części zamówienia mogłaby poważnie zagrozić właściwemu wykonaniu zamówienia. Z uwagi na tematykę poruszaną w niniejszym artykule warto również zwrócić uwagę na inne zawarte w przytoczonym motywie zapisy dotyczące podziału zamówień: Zamówienia publiczne powinny być dostosowane do potrzeb MŚP. Instytucje zamawiające należy zachęcać do korzystania z kodeksu najlepszych praktyk określonego w dokumencie roboczym służb Komisji z dnia 25 czerwca 2008 r. zatytułowanym»europejski kodeks najlepszych praktyk ułatwiających dostęp MŚP do zamówień publicznych«, zawierającego wytyczne mówiące o tym, w jaki sposób instytucje te mogą stosować ramy zamówień publicznych, aby ułatwić udział MŚP. W tym celu oraz aby zwiększyć konkurencję, instytucje zamawiające należy w szczególności zachęcać do dzielenia dużych zamówień na części. Podziału takiego można dokonać na zasadzie ilościowej, tak by wielkość poszczególnych zamówień lepiej odpowiadała możliwościom MŚP, lub na zasadzie jakościowej, z uwzględnieniem różnych zaangażowanych branż i specjalizacji, tak by w większym stopniu dostosować treść poszczególnych zamówień do wyspecjalizowanych sektorów MŚP, lub według różnych kolejnych etapów projektu. Wielkość i przedmiot poszczególnych części zamówienia powinny być dowolnie określane przez instytucję zamawiającą, która zgodnie z odnośnymi przepisami o obliczaniu szacunkowej wartości zamówienia, powinna także mieć prawo do tego, by udzielić niektórych z tych części zamówienia bez stosowania procedur niniejszej dyrektywy. Instytucja zamawiająca powinna mieć obowiązek rozważenia celowości podziału zamówień na części, jednocześnie zachowując swobodę autonomicznego podejmowania decyzji na każdej podstawie, jaką uzna za stosowną, nie podlegając nadzorowi administracyjnemu ani sądowemu. Z powyższego wynika, że jednym z głównych celów dyrektywy było zwiększenie udziału sektora małych i średnich przedsiębiorstw w rynku zamówień publicznych, co w założeniu unijnego ustawodawcy powinno zaowocować również zwiększeniem konkurencji między wykonawcami. Sprzyjać temu ma właśnie dokonywanie podziału zamówień na części. Dzięki podziałowi zamówienia na części zwiększa się krąg potencjalnych wykonawców zainteresowanych udziałem w postępowaniu. Obniżeniu podlegają bowiem wówczas warunki udziału w postępowaniu, a co za tym idzie większa liczba podmiotów jest zdolna do złożenia samodzielnej oferty, bez potrzeby zawiązywania konsorcjum. Skorzystaj z 4 wskazówek Przywołany motyw preambuły zawiera następujące ważne wskazówki dotyczące podziału zamówienia: 1) podziałowi powinny podlegać duże projekty dla zwiększenia konkurencyjności, tak by oferty mogła złożyć większa liczba przedsiębiorstw np. podział budowanej drogi szybkiego ruchu na większą liczbę odcinków realizacyjnych, 2) podziału można dokonać na zasadzie ilościowej by wielkość poszczególnych zamówień bardziej odpowiadała wykonawcom z sektora małych i średnich przedsiębiorstw przykładowo podział 1 dostawy wielu sztuk komputerów na kilka mniejszych dostaw czy też zlecenie usług sprzątania nie w ramach 1 zamówienia, ale w kilku częściach odrębnie dla różnych obiektów, 3) podział może być dokonany pod względem jakościowym by dostosować poszczególne zamówienia do wyspecjalizowanych wykonawców, 4) podział może dotyczyć kolejnych etapów projektu. Ważne Należy oczywiście pamiętać, że zamawiający dzieląc w tym przypadku zamówienie, w odniesieniu do każdej z części nadal stosuje przepisy właściwe jak dla ich sumy. Podział zamówienia w praktyce zamawiającego sprawdź, jakich formalności musisz dopełnić Zamawiający, który dzieli zamówienie na części, powinien zdecydować, czy pozwala wykonawcom złożyć oferty na wszystkie czy tylko niektóre z nich. W tym celu musi ustanowić w siwz i ogłoszeniu o zamówieniu jasne i precyzyjne reguły. Zamawiający ma prawo podzielić zamówienie na części, określając ich ZAMÓWIENIA PUBLICZNE CZERWIEC/LIPIEC zakres i przedmiot. Jeśli zamawiający zdecyduje się na podział zamówienia, jest zobowiązany wskazać w ogłoszeniu o zamówieniu lub w siwz (dla przykładu omówimy to zagadnienie na podstawie przetargu nieograniczonego), czy ofertę można składać w odniesieniu do: jednej, SZZ40.indd :41:18

5 Podział zamówienia kilku czy wszystkich części zamówienia. Przepis ten pozwala zamawiającemu na określenie w ogłoszeniu o zamówieniu lub w siwz maksymalnej liczby części, na które zamówienie może zostać udzielone jednemu wykonawcy. Dodatkowo zamawiający ma prawo ograniczyć liczbę części, którą zleci jednemu podmiotowi, pod warunkiem że maksymalną liczbę części, jaka może być udzielona jednemu wykonawcy, wskaże w ogłoszeniu o zamówieniu lub w siwz. Innymi słowy zamawiający może w ww. dokumentach zastrzec przykładowo, że jeden wykonawca nie może realizować więcej niż 2 z 6 wyznaczonych części zamówienia. Oczywiście możliwe jest, że dany wykonawca złoży najkorzystniejsze oferty na więcej części niż maksymalna liczba PRZYKŁAD określona przez zamawiającego. Dlatego też zamawiający jest zobowiązany określić w siwz, jakimi kryteriami lub zasadami będzie się w takiej sytuacji kierował przy wyborze części, w których udzieli zamówienia jednemu wykonawcy. Zamawiający prowadząc postępowanie na wyłonienie wykonawcy nadzoru inwestorskiego nad 6 odcinkami dróg (6 części zamówienia), zastrzegł, że maksymalna liczba części, jaka może być udzielona jednemu wykonawcy, wynosi 2. W siwz wskazał, że w przypadku, gdy jeden wykonawca miałby uzyskać większą liczbę części zamówienia, wybór części, które zostaną mu zlecone, będzie uzależniony od długości przewidzianych do nadzorowania odcinków. I tak, zgodnie z zapisami siwz, jeden wykonawca nie będzie mógł nadzorować budowy dłuższego odcinka drogi niż łącznie X km. Dodatkowo zamawiający wskazał, że muszą to być odcinki sąsiadujące ze sobą. Procedura udzielenia zamówień częściowych Zamawiający szacując wartość zamówienia na zasadach określonych w ustawie Pzp, jest zobowiązany ustalić m.in.: których zamówień będzie udzielał w ramach jednego postępowania, a które zakupy zrealizuje odrębnie, w oddzielnych procedurach stanowiących części jednego zamówienia tym samym wartością każdego z tych odrębnych zamówień będzie ich łączna wartość. Zamówienia, których planujemy udzielić w danym roku, należy obowiązkowo rozpatrywać przez ten pryzmat. Natomiast wartość nowego zamówienia, którego udzielenie nie było przewidywane w danym okresie, a którego realizacja okazała się konieczna w ciągu roku, szacujemy jedynie w odniesieniu do tego konkretnego zamówienia. o ułatwieniach, z jakich możesz korzystać, udzielając częściowych zamówień Specyficzną regulację w odniesieniu do ustalania wartości zamówienia stanowi art. 6a ustawy Pzp. Zgodnie z jego treścią w przypadku zamówień udzielanych w częściach do udzielenia zamówienia na daną część zamawiający może stosować przepisy właściwe dla wartości tej części. Zamawiający musi jednak wówczas spełnić określone warunki opisane w dalszej części artykułu. PRZYKŁAD Na etapie planowania zamawiający przewidywał udzielenie w danym roku 9 zamówień na wykonanie dokumentacji projektowych. Niezbędna była decyzja w sprawie sposobu udzielenia poszczególnych zamówień, w tym dotycząca możliwości posiłkowania się w tej kwestii regulacjami określonymi w art. 6a ustawy Pzp. Każde z tych 9 zamówień było objęte tym samym kodem CPV i dotyczyło wykonania dokumentacji projektowej. Dokumentacje odnosiły się jednak do różnych projektów w zakresie: budowy, przebudowy, rozbudowy oraz wzmocnienia dróg, budowy oraz remontu mostów i wiaduktów, a także projektów zmian i aktualizacji materiałów do wniosku o zmianę zezwolenia na realizację inwestycji drogowej dla zadania związanego z przebudową drogi. Dla sześciu z powyższych zadań przewidywany termin wszczęcia postępowania przypadał na I kwartał danego roku, 2 zadania planowano wszcząć w II kwartale, zaś jedno w III kwartale roku. Wartość sześciu spośród wymienionych zadań opiewała na kwoty poniżej progu bagatelności, 2 zadania oszacowano na sumy poniżej euro, zaś wartość jednego zadania przewyższała euro. Czy zamawiający może skorzystać w tym przypadku z dobrodziejstw art. 6a ustawy Pzp? Jeśli tak, to na jakich zasadach i o czym musi w tym przypadku pamiętać? Zapoznaj się z treścią artykułu poniżej. Skorzystanie z uproszczonej procedury względem danej części zamówienia jest możliwe, gdy: 1) jej wartość jest mniejsza niż euro dla dostaw lub usług oraz euro dla robót budowlanych, 2) łączna wartość części udzielanych w uproszczonych procedurach wynosi nie więcej niż 20% wartości zamówienia. Analizę opisanego w przykładzie obok przypadku należy zacząć od tego, że zgodnie z nowym art. 5b ustawy Pzp zamawiający nie może w celu uniknięcia stosowania przepisów ustawy m.in. łączyć zamówień, które odrębnie udzielane wymagają stosowania różnych regulacji. Z kolei, zgodnie z art. 32 ust. 2 ustawy Pzp, zamawiający nie może w celu uniknięcia stosowania przepisów ustawy zaniżać wartości zamówienia lub wybierać sposobu jej obliczania. W związku z tym tylko takie podzielenie zamówienia, którego celem będzie uniknięcie stosowania przepisów Pzp, będzie uchybiać przepisom. Każdy inny podział zamówienia wynikający z przyczyn organizacyjnych, technicznych, finansowych czy gospodarczych będzie z kolei dozwolony. Mając powyższe na uwadze, należy rozstrzygnąć następujące wątpliwości: 1) czy w tym konkretnym przypadku mamy do czynienia z jednym zamówieniem podzielonym na części, czy też z wieloma zamówieniami, 2) jeśli jest to jedno zamówienie, to czy zamawiający jest uprawniony do podziału zamówienia na opisane powyżej części, ZADAJ SWOJE PYTANIE EKSPERTOWI: ZP@WIP.PL 5 CZERWIEC/LIPIEC 2017 ZAMÓWIENIA PUBLICZNE SZZ40.indd :41:18

6 Artykuł 6a ustawy Pzp 3) czy i w jakim zakresie znajdzie w tym przypadku zastosowanie mechanizm opisany w art. 6a ustawy Pzp. Jedno zamówienie na dokumentacje Zgodnie z opinią Prezesa UZP pt. Szacowanie wartości i udzielanie zamówień, w tym zamówień objętych projektem współfinansowanym ze środków Unii Europejskiej, należy wskazać, że: Dla ustalenia czy w danym przypadku mamy do czynienia z jednym zamówieniem, czy też z odrębnymi zamówieniami ( ) należy posługiwać się takimi kryteriami jak podobieństwo przedmiotowe i funkcjonalne zamówienia (kryterium to powinno prowadzić do wyodrębnienia nie tylko zbliżonych przedmiotowo zamówień, ale także zamówień, które mimo braku przedmiotowego podobieństwa tworzą funkcjonalną całość), tożsamość czasowa zamówienia (możliwe udzielenie zamówienia w tym samym czasie, ewentualnie możliwość realizacji zamówienia w tym samym czasie) i możliwość wykonania zamówienia przez jednego wykonawcę. Innymi słowy konieczne jest ustalenie czy dany rodzaj zamówienia mógł być wykonany w tym samym czasie, przez tego samego wykonawcę. Z odrębnymi zamówieniami będziemy mieli do czynienia w sytuacji, gdy przedmiot zamówienia ma inne przeznaczenie lub nie jest możliwym jego nabycie u tego samego wykonawcy (np. zakup mebli i sprzętu komputerowego). Biorąc powyższe pod uwagę, należy uznać, że co do zasady wykonanie dokumentacji projektowych dla omawianych tu zamówień można uznać za zamówienia tożsame. Krąg wykonawców usług projektowych jest także, co do zasady, taki sam (projektanci, biura projektowe). W kontekście wskazanego problemu niezwykle istotny jest fakt, że planowane do wykonania usługi projektowe dotyczyły różnych obiektów budowlanych. Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 5d ustawy Pzp obiektem budowlanym jest wynik całości robót budowlanych w zakresie budownictwa lub inżynierii lądowej i wodnej, który może samoistnie spełniać funkcję gospodarczą lub techniczną. Zaplanowane do wykonania dokumentacje nie dotyczyły jednego przedsięwzięcia mogącego samoistnie spełniać funkcje gospodarcze i techniczne. ZAMÓWIENIA PUBLICZNE CZERWIEC/LIPIEC Obiekty, dla których dokumentacja projektowa miała być wykonana, nie tworzą funkcjonalnej całości. Należy także zwrócić uwagę na cel i przeznaczenie dokumentacji projektowej. To one będą istotne dla rozstrzygnięcia o konieczności sumowania wartości poszczególnych zamówień, bowiem to one decydują o tożsamości przedmiotu zamówienia. Zgodnie ze stanowiskiem UZP zawartym w wyniku kontroli KN/19 20/11: Nie można jednak wykluczyć sytuacji, gdy dokumenty przedprojektowe dotyczące tego samego zamierzenia inwestycyjnego lub różnych zamierzeń będą miały tak szczególne i odmienne od siebie przeznaczenie na poziomie jednostkowym, iż przeznaczenie ogólne nie będzie wystarczającą przesłanką dla uznania tożsamości przedmiotowej usług wykonania takich dokumentów. Co do zasady, w takiej sytuacji będziemy mieli jednocześnie do czynienia z niemożliwością wykonania dokumentacji przez jednego wykonawcę. Istotnym elementem decydującym o, jak określono to powyżej, odmiennym przeznaczeniu na poziomie jednostkowym będzie na pewno niemożność wykonania dokumentacji przez tych samych wykonawców. Może być nim również inne przeznaczenie poszczególnych dokumentacji projektowych. Jednak zgodnie powyżej z przytoczonym wynikiem kontroli okoliczność, że dokumentacje dotyczą odmiennych obiektów budowlanych, nie będzie samoistnie przesądzać o możliwości udzielenia odrębnych zamówień: (...) nie można mówić o prostej zależności pomiędzy łącznym oszacowaniem wartości zamówień na roboty budowlane dla zamierzeń inwestycyjnych, a łącznym oszacowaniem wartości zamówień na usługi przedprojektowe (projektowe) dla tych zamierzeń. Niemniej, jak już to zostało wyżej wskazane, możliwe jest dowodzenie istnienia jednej z przesłanek warunkujących uznanie takich usług za jedno zamówienie w sytuacji, gdy dotyczą one tego samego zamierzenia inwestycyjnego (obiektu budowlanego) spełniającego samodzielną funkcję gospodarczą lub techniczną, a mianowicie tożsamości przedmiotowej. Nie oznacza to, że istnieje zależność odwrotna tj. w przypadku stwierdzenia, że koncepcje programowo-przestrzenne dotyczą innych zamierzeń inwestycyjnych, nietożsamych pod względem technicznym i gospodarczym, niedopuszczalne jest dowodzenie, że takie koncepcje są z definicji również odrębnymi zamówieniami. Zastosowanie art. 6a ustawy Pzp W tym miejscu przechodzimy do roli art. 6a w analizowanym stanie faktycznym. Pozwala on zamawiającemu, w przypadku zamówienia udzielanego w częściach, na zastosowanie wobec danej części zamówienia przepisów właściwych dla jej wartości, a zatem elastyczniejszych procedur przewidzianych przepisami prawa krajowego (przy spełnieniu przesłanek wskazanych w regulacji). Zastosowanie art. 6a ustawy Pzp nie może jednak prowadzić do zaniżenia wartości zamówienia lub wybierania takiego sposobu obliczania wartości zamówienia, który prowadzi do uniknięcia stosowania przepisów ustawy (art. 32 ust. 2). Gdy uznamy wszystkie zaplanowane dokumentacje za jedno zamówienie publiczne, niezbędne będzie wykazanie, z jakich konkretnych przyczyn technicznych, technologicznych, organizacyjnych i finansowych wynika zastosowanie takiego, a nie innego podziału. Przepis art. 6a, jako przepis szczególny, może być zastosowany w uzasadnionych przypadkach podzielenia zamówienia na części. Zamawiający, który zamierza skorzystać z zapisów art. 6a ustawy Pzp, powinien wskazać obiektywne i uzasadnione przyczyny podziału zamówienia. O ile Prezes UZP w wyżej cytowanym wyniku kontroli wskazuje, że nie można stosować automatyzmu, uznając, iż skoro dokumentacja projektowa dotyczy odrębnego zamierzenia inwestycyjnego, to stanowi odrębne zamówienie, o tyle ocena odrębności zamówień na opracowanie poszczególnych dokumentacji projektowych powinna wiązać się: ze sposobem realizacji zamówienia i organizacji procesu u zamawiającego, a także z oceną kręgu potencjalnych wykonawców i warunków dla nich określanych, gdyż sumowanie poszczególnych zadań i konieczność udzielania zamówienia SZZ40.indd :41:18

7 Problemy innych zamawiających w tzw. procedurze unijnej mogą być niekorzystne z punktu widzenia celów ustawy Pzp w postaci wsparcia sektora małych i średnich przedsiębiorstw i przynieść odwrotny efekt od zamierzonego. W analizowanej na wstępie rozdziału sytuacji zamawiający uznał, iż ma do czynienia z jednym zamówieniem. Stwierdził jednak, że może je podzielić na części co do poszczególnych dokumentacji, z uwagi na fakt, że dokumentacje dotyczyły różnych obiektów budowlanych, których realizacja nie obejmowała jednego przedsięwzięcia budowlanego. Z tego względu zdecydował się zastosować art. 6a ustawy Pzp względem określonych części zamówienia (za wyjątkiem tej, która przekraczała euro). Pilnował też, aby wartość zamówień zleconych w uproszczonych procedurach nie przewyższyła 20% wartości całego zamówienia. Praktyczne problemy związane z szacowaniem W jaki sposób zlecić część zamówienia, na którą nie otrzymałeś ofert w pierwszym postępowaniu? Jak oszacować usługi sprzątania w kilku obiektach i w jaki sposób uzasadnić brak podziału zamówienia na części? Warto przyjrzeć się tym problem na przykładach zaczerpniętych z procedur innych zamawiających. Przeczytaj podpowiedzi eksperta i przekonaj się, czy właściwie stosujesz regulacje ustawowe we własnych postępowaniach. Jak zlecić unieważnioną część zamówienia? Problem Jeden z zamawiających zwrócił się do redakcji z pytaniem, w jaki sposób powinien postąpić, w sytuacji gdy prowadził przetarg nieograniczony na roboty budowlane o wartości do progów unijnych, biorąc pod uwagę, że zadanie było podzielone na dwie części. Na pierwszą z nich złożono 2 oferty, w odniesieniu do drugiej nie wpłynęła żadna. Czy w takim przypadku na drugą część zamawiający ma prawo, zgodnie z art. 67 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, udzielić zamówienia z wolnej ręki? W opisanej sytuacji zamawiający może udzielić zamówienia w trybie z wolnej ręki zgodnie z art. 67 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, jeśli zaistniały łącznie określone w tym przepisie okoliczności, tj.: 1) przeprowadzony został przetarg nieograniczony albo ograniczony, 2) w postępowaniu nie wpłynął żaden wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, nie zostały złożone żadne oferty lub wszystkie odrzucono na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp ze względu na ich niezgodność z opisem przedmiotu zamówienia bądź wszyscy wykonawcy zostali wykluczeni z postępowania, 3) pierwotne warunki zamówienia nie zostały w istotny sposób zmienione. Z pytania wynika, że w analizowanym przypadku zachodzą dwie pierwsze opisane powyżej okoliczności w postępowaniu przeprowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego nie zostały złożone żadne oferty. Zatem możliwość zlecenia nowego zamówienia z wolnej ręki zależy od tego, czy w istotny sposób nie zmieniono jego pierwotnych warunków. Należy przez to rozumieć zarówno wymogi dotyczące przedmiotu zamówienia, jak i te podmiotowe odnoszące się do wykonawców. Wyrażony w powyższym przepisie zakaz zmian w tym zakresie ma zapobiegać działaniom zamawiających polegającym na stawianiu w trybach konkurencyjnych wygórowanych warunków, tak by potencjalni wykonawcy nie byli zainteresowani uzyskaniem zamówienia, a następnie udzielaniu zamówień w trybie zamówienia z wolnej ręki na podstawie zmienionych, mniej restrykcyjnych wymogów. Nie każda zmiana pierwotnych warunków zamówienia ma istotny charakter. Z pewnością należy za taką uznać modyfi kację, która wpłynęłaby na wyniki uprzednio prowadzonego postępowania. Przykładem może być zmiana technologii, parametrów technicznych, zakresu zamówienia czy warunków udziału w postępowaniu, która, gdyby była znana na etapie prowadzonego wcześniej postępowania, umożliwiałaby innym wykonawcom udział w nim. Wydaje się, że wątpliwość pytającego dotyczy również kwestii związanej z udzieleniem nowego zamówienia, w sytuacji gdy poprzednio stanowiło ono jedną z części przeprowadzonego postępowania. W związku z tym należy zauważyć, że zgodnie z art. 93 ust. 2 ustawy Pzp zamawiający, dopuściwszy możliwość składania ofert częściowych, ma obowiązek odpowiedniego stosowania przepisów określonych w art. 93 ust. 1 ustawy Pzp do unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia w części. Skoro tak, zamawiający ma prawo zastosowania regulacji, o której mowa w art. 67 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp w stosunku do tej unieważnionej części zamówienia. W poszczególnych częściach, dla których składane są odrębnie oferty, dokonywany jest osobny wybór najkorzystniejszej oferty i zawierane są odrębne umowy. Stanowią one bowiem niezależne zamówienia, choć łączy je tożsame wszczęcie procedury i jej inne elementy. Niuanse szacowania usług powtarzających się okresowo Problem W kolejnym pytaniu, które wpłynęło do redakcji, problem dotyczył szacowania przedmiotu zamówienia na usługi powtarzające się okresowo, tj. sprzątanie obiektów. Pytający chciał wiedzieć, czy w przypadku takich zamówień należy dokonać szacowania jedynie zgodnie z art. 34 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp. Pytał też, czy konieczne jest uwzględnienie w szacunkach zmiany minimalnego wynagrodzenia. Dodatkowo zamawiający posiadał kilka obiektów w różnych lokalizacjach miasta, stąd podniósł wątpliwość, czy musi podzielić zamówienie na części oraz jak ewentualnie uzasadnić w takim przypadku niedokonanie podziału. Szacując wartość zamówienia na usługi powtarzające się okresowo, należy pamiętać nie tylko o podstawach ustalenia wartości tego typu zamówień, określonych w art. 34 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy ZADAJ SWOJE PYTANIE EKSPERTOWI: ZP@WIP.PL 7 CZERWIEC/LIPIEC 2017 ZAMÓWIENIA PUBLICZNE SZZ40.indd :41:18

8 Problemy innych zamawiających Pzp, ale również o zasadach określonych w art. 32 ustawy Pzp. Podział nie jest konieczny, jednak powody jego niedokonania należy opisać w protokole postępowania. Wartość zamówienia ustala się z należytą starannością, w związku z czym przy szacowaniu wartości zamówienia należy uwzględnić wzrost wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Artykuł 34 ust. 1 ustawy Pzp określa podstawy, na których należy opierać się przy ustalaniu wartości usług powtarzających się okresowo. Pozwala on na określanie jej zarówno na bazie już udzielonych zamówień, z uwzględnieniem stosownych zmian i wskaźników, jak i na podstawie wartości zamówień, których zamawiający zamierza udzielić. Wybór jednej z metod nie może być dokonany w celu uniknięcia stosowania przepisów ustawy Pzp. Szacując wartość zamówienia na usługi powtarzające się okresowo, należy również pamiętać o zasadach opisanych w ust. 1, 2 i 4 art. 32 ustawy Pzp. Przy ustaleniu wartości szacunkowej na usługi sprzątania obiektów, o których mowa w pytaniu, należy brać pod uwagę łączną wartość zamówienia liczoną dla wszystkich obiektów. Gdyby zamawiający zamierzał udzielać zamówień w częściach na sprzątanie poszczególnych obiektów, wartością każdego z nich powinna być łączna kwota zamówienia. Wynika to z faktu, że dla ustalenia, czy w danym przypadku mamy do czynienia z jednym zamówieniem, czy też z odrębnymi zakupami, konieczna jest analiza okoliczności konkretnego przypadku. Z odrębnymi zamówieniami będziemy mieli do czynienia, w sytuacji gdy przedmiot zamówienia ma inne przeznaczenie lub nie jest możliwe jego nabycie u tego samego wykonawcy. Jeżeli zatem w tym samym czasie można udzielić podobnego przedmiotowo i funkcjonalnie zamówienia, które może być wykonane przez jednego wykonawcę, mamy do czynienia z jednym zamówieniem. Przechodząc do kolejnych kwestii, należy stwierdzić, że w przypadku gdy podstawą ZAMÓWIENIA PUBLICZNE CZERWIEC/LIPIEC ustalenia wartości zamówienia będą, jak wynika z pytania, zamówienia udzielone w terminie poprzednich 12 miesięcy lub w poprzednim roku budżetowym, a istotnym składnikiem wpływającym na wysokość wynagrodzenia wykonawcy jest płaca skierowanych do realizacji zamówienia pracowników, to wzrost wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie przepisów stosownej ustawy należy uwzględnić w szacunkach. Odnosząc się do ostatniej części pytania, należy stwierdzić, że podział zamówienia na części nie jest konieczny, o ile rezygnacja z niego jest uzasadniona. W zawartej na stronie internetowej UZP odpowiedzi na pytanie: Jak uzasadnić rezygnację z podziału zamówienia na części? Czy to, że zamawiającemu wygodniej jest mieć jedną umowę niż trzy na poszczególne części, jest wystarczającym uzasadnieniem? stwierdzono, iż: Zgodnie z treścią znowelizowanego art. 96 ust. 1 pkt 11 ustawy Pzp w trakcie prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia zamawiający sporządza protokół, zawierający powody niedokonania podziału zamówienia na części. Zamawiający, uzasadniając przyczyny braku podziału zamówienia na części, nie może powoływać się wyłącznie na korzyści organizacyjne, wynikające z prowadzenia jednego, a nie większej liczby postępowań o udzielenie zamówienia publicznego. Powyższy przepis stanowi transpozycję do polskiego porządku prawnego normy zawartej w art. 46 ust. 1 dyrektywy klasycznej, który stanowi m.in., że instytucje zamawiające dokonują wskazania najważniejszych powodów swojej decyzji o niedokonaniu podziału na części, które zamieszcza się w dokumentach zamówienia lub w indywidualnym sprawozdaniu, o którym mowa w art. 84 dyrektywy klasycznej. Należy zauważyć, że jednym z głównych celów dyrektyw z zakresu zamówień publicznych jest zwiększenie udziału sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w rynku zamówień publicznych. Działanie takie powinno zaowocować również zwiększeniem konkurencji między wykonawcami. Zgodnie z motywem 78 preambuły do dyrektywy klasycznej w przypadku, gdy instytucja zamawiająca zdecyduje, że podział zamówienia na części nie byłby właściwy, stosowne indywidualne sprawozdanie lub dokumenty zamówienia powinny zawierać wskazanie głównych przyczyn decyzji instytucji zamawiającej. Powyższy motyw preambuły wymienia następujące przykładowe przyczyny: instytucja zamawiająca mogłaby stwierdzić, że taki podział groziłby ograniczeniem konkurencji albo nadmiernymi trudnościami technicznymi lub nadmiernymi kosztami wykonania zamówienia, lub też potrzeba skoordynowania działań różnych wykonawców realizujących poszczególne części zamówienia mogłaby poważnie zagrozić właściwemu wykonaniu zamówienia. Należy zauważyć, że ustawodawca europejski za okoliczność uzasadniającą rezygnację z podziału na części uznał jedynie nadmierne trudności czy koszty oraz brak koordynacji, skutkujący poważną groźbą nieprawidłowej realizacji zamówienia. A contrario uznać należy, iż obawy związane z ewentualnymi niewielkimi trudnościami czy kosztami bądź nieznacznymi problemami z koordynowaniem działań wykonawców, a tym bardziej wygoda zamawiającego, nie powinny stanowić dostatecznej podstawy do zaniechania podziału zamówienia na części. Jednakże zastrzec należy, że ocena ta powinna być dokonywana każdorazowo z uwzględnieniem wszystkich okoliczności danego przypadku. W związku z tym, uzasadniając brak podziału na części zamówienia polegającego na sprzątaniu obiektów, należy wziąć pod uwagę krąg podmiotów, do których adresowane jest dane zamówienie. Wydaje się, że zainteresowane udziałem w tym zamówieniu będą głównie małe i średnie przedsiębiorstwa, a więc wskazany powyżej cel dyrektywy, czyli zwiększenie udziału sektora małych i średnich przedsiębiorstw w rynku zamówień publicznych, będzie wypełniony nawet w przypadku braku podziału zamówienia na części. Ponadto w uzasadnieniu należy podnieść kwestie związane z koordynacją działań oraz kosztami realizacji zamówienia. Mając na względzie charakter zamówienia, potrzeba skoordynowania działań różnych wykonawców realizujących poszczególne części zamówienia mogłaby poważnie zagrozić właściwemu wykonaniu zamówienia, a także spowodować nadmierne koszty wykonania usług w częściach w stosunku do całości. SZZ 40 SZZ40.indd :41:18