Konsekwencje nadchodzących opłat za

Transkrypt

1 SPOŁECZNA RADA DS. ROZWOJU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Konsekwencje nadchodzących opłat za emisje CO2 dla sektora budowlanego oraz przemysłu Krzysztof Żmijewski Prof. PW Sekretarz Generalny SR RGN Konferencja IX Dni Oszczędzania Energii Wrocław, 14 listopada 2012

2 Problemy polskiej gosp. Dekapitalizacja infrastruktury Wzrost kosztów inwestycje energia emisje Utrata konkurencyjności Emigracja przemysłu tzw. carbon leakage Koszty społeczne i demograficzne 2/50

3 Historia inwestycji w elektroenergetyce Historia inwestycji MW 3/ latki

4 67% 100% 80% 60% 40% 20% 0% Dekapitalizacja infrastruktury 4/4 INFRASTRUKTURA Stopień zużycia min 64% Stopień zużycia max 70% Ciepłownictwo kotłownie sieci Gazownictwo przesył dystrybucja wydobycie Elektroenerg przesył linie 400 kv linie 220 kv stacje dystrybucja linie stacje elektrownie elektro- Kolejnictwo linie kolejowe podkłady trakcja Górnictwo Rafinerie Rurociągi Porty morskie 4/50

5 Polityka energetyczna państwa a plany przedsiębiorstw energetycznych Polityka 50 mld 0% 5% 11% 25% 0% 21% 0% 0% 0% 4% 26% 8% 49% 4% KOORDYNACJA? odnawialne kopalne atom prosumenckie dystrybucja przesył efektywność inne?? Grupy 49,9mld 0% 0% 5% 23% 19% 0% 0% 0% 5/50

6 Carbon leakage Regionalna typologia ubóstwa energetycznego 1a. Z problemami i potencjałem 1b Dostatnie z kłopotami w przyszłości 2 Poszukujące przyszłości i pracy 3 Dostatnie i podróżujące. 4 Zimne i wietrzne, lecz pracujące brak danych 6/50

7 Carbon leakage Zatrudnienie w przemysłach wrażliwych na carbon leakage PL Poland FI Finland SE Sweden BE Belgium RO Romania NO Norway FR France BG Bulgaria AT Austria CZ Czech Republic DE Germany ES Spain IT Italy HU Hungary LV Latvia GR Greece UK United NL Netherlands IE Ireland SK Slovakia PT Portugal LT Lithuania EE Estonia DK Denmark CY Cyprus LU Luxembourg y = 2,99% Polska 7/50 0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 %

8 8/30 Carbon leakage Wpływ carbon leakage na PKB i zatrudnienie PL Polska FI Finlandia NO Norwegia RO Rumunia SE Szwecja BE Belgia CZ Czechy AT Austria BG Bułgaria DE Niemcy HU Węgry IT Włochy FR Francja ES Hiszpania IE Irlandia SK Słowacja NL Holandia LV Łotwa UK Wlk. Bryt. EL Grecja LT Litwa PT Portugalia EE Estonia DK Dania CY Cypr LU Luksemburg SL Slowenia MT Malta 0,69% 2,99% Wpływ carbon leakage na PKB Udział carbon leakage Średni wpływ cl na PKB Średni udział cl w przemyśle 8/50 0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 %

9 Sektory wrażliwe DI2614 włókna szklane DB173 wykańczanie materiałów tekstylnych CB górnictwo z wyjątkiem energetycznego CB141 górnictwo skalne CB1421 kruszywa, żwir i piasek DI263 płytki ceramiczne i kafle DG2413 inne nieorganiczne podstawowe chemikalia DE211 pulpa, papier i tektura DE2112 papier i tektura CB1412 górnictwo wapienia, gipsu i kredy CB13 górnictwo rud metali DI2653 zaprawy DI2613 pojemniki szklane 10,00% 10,34% 10,37% 10,38% 11,02% 11,59% 12,03% 12,40% 12,70% 14,33% 15,44% 16,02% 16,35% DI2651 cement DI265 cement, wapno i zaprawy DI2652 wapno 21,99% 22,60% 24,28% DI264 materiały budowlane i konstrukcyjne 25,15% 9/50 0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 25,0% 30,0%

10 Carbon Ostrzeżenie leakage 10/50

11 LU Luksemburg CY Cypr FR Francja EL Grecja MT Malta BE Belgia UK Wlk. Bryt. LV Łotwa PT Portugalia NL Holandia DK Dania Euro area EU-27 IT Włochy SE Szwecja DE Niemcy EE Estonia ES Hisz pania AT Austria HU Węgry FI Finlandia PL Polska IE Irlandia SL Slowenia LT Litwa BG Bułgaria CZ Czechy SK Słowacja RO Rumunia NO Norwegia Struktura wytwarzania PKB w UE 0% 20% 40% 60% 80% 100% 11/50 Przemysł Budownictwo Handel Finanse Inne usługi Rolnictwo

12 Mapa regionów energochłonnych % GVA w sektorach wrażliwych 12/50

13 Lista regionów energochłonnych % GVA 13/50

14 Lista regionów zagrożonych FR Francja 1 NO Norwegia 1 LU Luksemburg 1 AT Austria 1 GR Grecja 1 ES Hisz pania 1 SK Słowacja 1 FI Finlandia 1 UK Wlk. Brytania 1 1 SE Szwecja 1 1 NL Holandia DE Niemcy BE Belgia /

15 Przychód gospodarstw domowych rocznie na rodzinę 15/50

16 16/30 Co robić? Należy zwrócić uwagę, że na liście regionów zagrożonych nie znalazły się żadne regiony z Polski, pomimo iż średnio to właśnie Polska gospodarka uznana została za najbardziej zagrożoną. Jest to o tyle istotne, że bardzo często pomoc unijna kierowana jest regionalnie. 16/50

17 Mapa regionów energochłonnych W Unii Europejskiej tylko dwa państwa mają udział przemysłów zagrożonych carbon leakage w całkowitym zatrudnieniu przemysłowym większy niż 8,5% a kolejne trzy udział większy niż większy niż 5%. Średni udział w Unii to niecałe 3% i tylko 1/3 państw członkowskich przekracza ten poziom zagrożenia. Trudno więc się dziwić, że pozostałe państwa nie specjalnie przejmują się takim zagrożeniem. Tym bardziej, że rekompensatą dla nich jest sprzedaż knowhow i nowoczesnych zielonych technologii. 17/50

18 Powody emigracji przemysłu koszty zakupu praw do emisji rosnące koszty energii niezbędność inwestycji odtworzeniowych konieczność zakupu praw do emisji 18/50

19 Prognoza cen uprawnień do emisji CO 2 2/ Obecna JPM KE DB ŚREDNIA Źródło: Rzeczpospolita 19/50

20 20/30 Prognoza /tco2 UK DECC lover Nominal EUA model Soc Gen worst case Soc Gen Soc Gen 30% Soc Gen 30% worst case Barclays 20 Mc Kinsey DB DB 30% worst case DB 30% 20/50

21 Tendencja Dlaczego emisja CO 2 nie będzie mogła być tania? zmiana charakteru rynku z uzupełniającego (5 10%) na podstawowy (100%); DZIŚ kup, jeśli chcesz produkować więcej JUTRO kup, jeśli chcesz produkować cokolwiek rosnący popyt na energię i uprawnienia vs. malejący wolumen uprawnień 21/50

22 Działania ad hoc Efektywność energetyczna OZE Piko i mikroźródła Intensyfikacja przyłączeń Zmiana systemu wsparcia 22/50

23 Działania strategiczne Narodowy Program Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej Konkretne Projekty Ustawa prosumencka Ustawa o inwestycjach strategicznych (SUPER SPEC) Ustawa o wspieraniu źródeł wysoko sprawnych Ustawa o Odnawialnych i Niskoemisyjnych Źródłach Energii (w tym mikrokogeneracja) 23/50

24 Podsumowanie Potrzeba komunikacji społecznej mediów Dwa scenariusze biały i czarny Czy damy radę? rola 24/50

25 25/30 Ostrzeżenie Kolejne ostrzeżenie Banku Światowego dotyczy wzrostu cen energii elektrycznej w Polsce o ok. 20,1% a w EU- 26 9,7% (maksymalnie 26,2% PL i 12,6% EU). Według raportu Instytutu cena hurtowa energii elektrycznej wzrośnie w 2013 r. min. o ok. 27% i to w przypadku uzyskania derogacji wzrost ten uwzględnia obowiązkowy zakup uprawnień do emisji (39 /tco 2 ) oraz wstępne nakłady na również obowiązkowe inwestycje. Widać wyraźnie, że obciążenie grupy postindustrialnych członków Unii będzie znacznie mniejsze 25/50

26 Bezrobocie Raport Banku światowego ostrzega przed wzrostem bezrobocia o 0,53% w Polsce oraz 0,17% w EU-26. Wyniki w niniejszym raporcie to wzrost bezrobocia o 1,96% w Polsce i 0,56% w EU /50

27 Carbon leakage vs. Green Jobs Carbon leakage ok. 330 tyś osób Green jobs ok. 180 tyś osób Saldo ok. 150 tyś osób Współczynnik domina 2,3 3,5 Efekt tyś bezrobotnych w latach /50

28 Co robić? Poprawić efektywność energetyczną Wykorzystać w pełni derogację Stworzyć Raport Krajowy n/t zagrożeń powodowanych przez pakiet klimatyczny 28/50

29 Dziękuję za uwagę Krzysztof Żmijewski prof. PW Sekretarz Generalny Społecznej Rady ds. Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej 29/50

30 Zaproszenie VIII International Conference Power Ring th December /50

31 Pakiet klim. energ. zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o 20% w stosunku do roku 1990, zmniejszenie zużycia energii o 20% w porównaniu z prognozami dla UE na 2020 r., zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii do 20% całkowitego zużycia energii w UE, w tym zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii w transporcie do 10%. 31/50

32 Pakiet klim. energ. pułap emisji gazów cieplarnianych w 2020 r. w porównaniu z poziomami emisji gazów cieplarnianych w 2005 r. w sektorze non-ets =+14% zmniejszenie zużycia energii o 20% w porównaniu z prognozami dla UE na 2020 r. =??? udział energii z odnawialnych źródeł energii w zaspokajaniu końcowego zapotrzebowania na energię w 2020 r. 32/50 = 15 %

33 Podstawowe czynniki zagrożenia: Wysoki stopień zużycia technicznego średnio 73% Problemy polskiej elektroenergetyki Ogromne obciążenia finansowe spowodowane pakietem klimat. Niewystarczający potencjał finansowania inwestycji Nieadekwatna do sytuacji legislacja i regujacja 33/50

34 Stan polskiej elektroenergetyki Polska posiada przestarzały technologicznie system elektroenergetyczny, co istotnie wpływa na: bezpieczeństwo energetyczne możliwości wytwórcze możliwości redukcji emisji gazów cieplarnianych kontrolowanie zapotrzebowania na energię czy zmianę źródeł energii budowę i przyłączanie nowych źródeł energii, w tym źródeł nieemisyjnych 34/50

35 Cechy sektora przestarzała technologia (wysoka emisja) niedopasowanie geograficznie do potrzeb gospodarki słaba efektywność (sprawność) duża monokultura węglowa (niski potencjałem inwestycyjnym) mała elastyczność 35/50

36 ELEKTROWNIE Dekapitalizacja infrastruktury 1/4 lata dekapitalizacji 50,00 68,01% 2,00% 40,00 79,10% 2,50% 30,00 88,10% 3,33% 22,22 92,14% 4,50% 14,29 94,38% 7,00% 100% 80% 60% 40% 20% 0% Stopień ń dekapitalizacji Stopa umorzenia 36/50

37 ENERGETYKA Dekapitalizacja infrastruktury 2/4 Stopień ń dekapitalizacji 80% 60% 40% 20% 73% 51% 59% 63% 0% elektrownie sieci przesyłowe sieci dystrybucyjne ciepłownictwo 37/50

38 ENERGETYKA Dekapitalizacja infrastruktury 3/4 71% 75% 38/50

39 Zatrudnienie w sektorach wrażliwych PL Poland FI Finland SE Sweden BE Belgium RO Romania NO Norway FR France BG Bulgaria AT Austria CZ Czech Republic DE Germany ES Spain IT Italy HU Hungary LV Latvia GR Greece UK United NL Netherlands IE Ireland SK Slovakia PT Portugal LT Lithuania EE Estonia DK Denmark CY Cyprus LU Luxembourg y = 2,99% Polska 0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 39/50 %

40 Udział przemysłu w PKB NO Norwegia CZ Czechy SK Słowacja RO Rumunia DE Niemcy IE Irlandia SL Slowenia FI Finlandia HU Węgry AT Austria PL Polska SE Szwecja LT Litwa BG Bułgaria IT Włochy EE Estonia DK Dania EU-27 Euro area NL Holandia BE Belgia MT Malta UK Wlk. Bryt. PT Portugalia ES Hisz pania FR Francja LV Łotwa EL Grecja CY Cypr LU Luksemburg 21,2% Udział przemysłu w PKB 40/50 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 %

41 Wpływ carbon leakage na PKB i zatrudnienie PL Polska FI Finlandia NO Norwegia RO Rumunia SE Szwecja BE Belgia CZ Czechy AT Austria BG Bułgaria DE Niemcy HU Węgry IT Włochy FR Francja ES Hisz pania IE Irlandia SK Słowacja NL Holandia LV Łotwa UK Wlk. Bryt. EL Grecja LT Litwa PT Portugalia EE Estonia DK Dania CY Cypr LU Luksemburg SL Slowenia MT Malta 0,69% 2,99% W pływ carbon leakage na PKB Udział carbon leakage Średni wpływ cl na PKB Średni udział cl w przemyśle 41/50 0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 %

42 Prognoza cen uprawnień do emisji CO 2 1/ Wysokie Średnie Niskie 42/50

43 Rynek derogacji 1/2 PODAŻ EMISJI 43/ Pula dostępna Pula zredukowana

44 % Rynek derogacji 2/2 POPYT na EMISJE PROGNOZA? 127% 44/ % pula zapotrzebowania

45 Rynek derogacji 2/2 POPYT na ENERGIĘ Źródło: Komisja Europejska 2006 i szacunki własne 125 % ,64% ,19% 25 99,72% zapotrzebowanie PL zapotrzebowanie UE zapotrzebowanie UE-Eff 2,00% 1,27% -0,11% 45/50

46 Powody emigracji przemysłu toe/mln PKB 46/50

47 Derogacja r. Bilans inwestycje 6,870 mld (11,706) mld budżet 15,151 mld transfer za granicę 10,488 mld 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 mld inwestycje budżet zagranica 47/50

48 Ale i jeżeli Istnieją jednak poważne ale i jeżeli. Najpoważniejszym jest: - otrzymamy derogację po ostatecznej akceptacji przez Komisję naszego okrojonego Krajowego Planu Inwestycyjnego - w marcu 2012 KE zażądała uzupełnień KPI - w decyzji warunkowej KE okroiła KPI - na dzień KPI nie jest jeszcze zaakceptowany przez KE. 48/50

49 Gospodarka niskoemisyjna? Brak Derogacji oznacza 60% podwyżkę cen energii w hurcie Brak Derogacji oznacza brak środków na inwestycje lub jeszcze większą podwyżkę cen 120%? Brak inwestycji oznacza brak Derogacji i realne zagrożenie bezpieczeństwa energetycznego Brak inwestycji oznacza pogorszenie efektywności a więc wzrost emisji lub recesję gospodarczą? 49/50

50 Materiały źródłowe Raport ESPON ReRisk Draft Final Report Raport Instytutu im. E. Kwiatkowskiego Raport KIG/EnergSys 50/50