Broszura informacyjna o wymogach MiFID dla Klientów Powszechnej Kasy Oszczędności Banku Polskiego Spółki Akcyjnej

Transkrypt

1 POWSZECHNA KASA OSZCZĘDNOŚCI BANK POLSKI SPÓŁKA AKCYJNA Broszura informacyjna o wymogach MiFID dla Klientów Powszechnej Kasy Oszczędności Banku Polskiego Spółki Akcyjnej maj 2010

2 Wstęp Niniejsza Broszura jest przeznaczona dla Klientów PKO Banku Polskiego S.A., w tym Domu Maklerskiego PKO Banku Polskiego S.A. korzystających lub zamierzających skorzystać z: usług inwestycyjnych świadczonych przez ww. podmioty lub usługi powiernictwa papierów wartościowych. produktów skarbowych oferowanych przez PKO Bank Polski SA. Prezentujemy Klientom Banku wybrane zagadnienia dotyczące usług inwestycyjnych świadczonych przez Bank związanych z obrotem instrumentami finansowymi w kontekście postanowień Dyrektywy MiFID 1 (ang. Markets in Financial Instruments Directive). Dyrektywa MiFID ustanawia jednolite ramy prawne dla firm inwestycyjnych, banków i instytucji kredytowych w sprawie świadczenia usług inwestycyjnych na terytorium Unii Europejskiej, a także na terytorium Islandii, Liechtensteinu i Norwegii. Broszura odwołuje się również do polskich przepisów prawnych, które wprowadzają wymogi Dyrektywy MiFID do polskiego porządku prawnego 2. W dalszej części Broszury postanowienia tych przepisów oraz postanowienia Dyrektywy MiFID są określane jako wymogi MiFID, natomiast PKO Bank Polski S.A., w tym Dom Maklerski PKO BP, w dalszej części Broszury zwany jest Bankiem. Cel MiFID Podstawowym celem MiFID jest zapewnienie Klientom odpowiedniego poziomu ochrony inwestycyjnej, uczciwej konkurencji w sektorze finansowym oraz gwarantowanie przejrzystości działania firm inwestycyjnych i banków na rynkach instrumentów finansowych w Unii Europejskiej. Zakres MiFID Wymogi MiFID obejmują szerokie spektrum instrumentów finansowych, w tym w szczególności: akcje, obligacje, instrumenty rynku pieniężnego, instrumenty pochodne oraz jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych. Wymogi dotyczą również usług inwestycyjnych, w tym usługi zarządzania portfelem, w skład którego wchodzi jeden lub 1 Dyrektywa MiFID obejmuje: - Dyrektywę 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego w sprawie rynków instrumentów finansowych, - Dyrektywę Komisji wprowadzającą środki wykonawcze do dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez przedsiębiorstwa inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tejże dyrektywy, - Rozporządzenie Komisji wprowadzające środki wykonawcze do dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do zobowiązań przedsiębiorstw inwestycyjnych w zakresie prowadzenia rejestrów, sprawozdań z transakcji, przejrzystości rynkowej, dopuszczania instrumentów finansowych do obrotu oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tejże dyrektywy. 2 Polskie przepisy prawne inkorporujące wymogi Dyrektywy MiFID obejmują: - Ustawę z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U nr 183 poz. 1538), - Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2009 r. w sprawie trybu i warunków postępowania firm inwestycyjnych, banków, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, oraz banków powierniczych (Dz.U nr 204 poz. 1577) - Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 listopada 2009 r. w sprawie określenia szczegółowych warunków technicznych i organizacyjnych dla firm inwestycyjnych, banków, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi i banków powierniczych oraz warunków szacowania przez dom maklerski kapitału (Dz.U nr 204 poz. 1579) 2

3 większa liczba papierów wartościowych na zlecenie oraz usługi doradztwa inwestycyjnego i powiernictwa papierów wartościowych. MiFID w Banku Troska o Klientów, korzystających z usług inwestycyjnych i instrumentów finansowych oferowanych przez Bank zawsze stanowiła dla Banku cel i podstawę długoletniej współpracy z Klientem. Obecnie Bank dążąc do wzmocnienia ochrony Klientów korzystających z usług inwestycyjnych i oferowanych przez Bank instrumentów finansowych wprowadził stosowne zmiany w wewnętrznych przepisach i w procesie obsługi Klientów, zgodnie z wymogami MiFID. W dalszej części Broszury szczegółowo prezentujemy główne aspekty działalności Banku w kontekście wymogów MiFID. 3

4 Wpływ wymogów MiFID na proces obsługi Klienta Banku Celem Banku jest zapewnienie: ochrony inwestycyjnej Klientów w zakresie transakcji dokonywanych na instrumentach finansowych oraz produktach skarbowych - poprzez wdrożenie właściwych procedur, profesjonalnych standardów w zakresie oferowania instrumentów finansowych i produktów skarbowych oraz wysokiej jakości świadczonych usług inwestycyjnych, wpływających na wzrost zadowolenia i zaufania Klientów, zgodności działania z przepisami prawa w tym, z wymogami MiFID oraz wymogami Komisji Nadzoru Finansowego. Poniższe schematy prezentują usługi inwestycyjne oraz grupy instrumentów finansowych znajdujące się w ofercie Banku, które podlegają wymogom MiFID: Usługi inwestycyjne świadczone przez Bank przyjmowanie i przekazywanie zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych, wykonywanie zleceń, o których mowa powyżej na rachunek dającego zlecenie, nabywanie lub zbywanie na rachunek własny Banku instrumentów finansowych, zarządzanie portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, doradztwo inwestycyjne, oferowanie instrumentów finansowych, przechowywanie lub rejestrowanie instrumentów finansowych, w tym prowadzenie rachunków papierów wartościowych oraz prowadzenie rachunków pieniężnych, Udzielanie pożyczek pieniężnych w celu dokonania transakcji, której przedmiotem jest jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, jeśli transakcja będzie dokonana za pośrednictwem Banku, w szczególności: Kredyt INWESTOR, Kredyt EMISJA, kredyt na zakup pap. wart. w ramach pakietu AURUM oraz PLATINIUM, wymiana walutowa, w przypadku gdy jest to związane z działalnością maklerską, sporządzanie analiz inwestycyjnych, analiz finansowych oraz innych rekomendacji o charakterze ogólnym dotyczących transakcji w zakresie instrumentów finansowych, świadczenie usług dodatkowych związanych z subemisją usługową lub inwestycyjną, oraz zawieranie transakcji na instrumentach finansowych w ramach działania Departamentu Skarbu. Instrumenty finansowe oferowane przez Bank akcje, bony skarbowe, obligacje Skarbu Państwa, obligacje i bony pieniężne rynku pierwotnego, nieskarbowe dłużne papiery wartościowe, jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych, instrumenty pochodne i terminowe (np. CIRS, IRS, FRA, opcje walutowe, terminowa transakcja wymiany walut, FX swap), strukturyzowane instrumenty finansowe (np. Książeczka mieszkaniowa z funduszem inwestycyjnym PKO TFI, depozyty strukturyzowane, obligacje strukturyzowane, polisy strukturyzowane) Deloitte Advisory Sp. z.o.o. 4

5 Szczegółowy katalog instrumentów finansowych, znajdujących się w ofercie Banku znajduje się na stronie internetowej Banku pod adresem: W zależności od rodzaju danej usługi i/lub oferowanego instrumentu finansowego, Klienci, na rzecz których Bank świadczy usługi inwestycyjne mogą skorzystać z następujących kanałów dystrybucji: komórki organizacyjne Centrali Banku, oddziały Banku, Centra Korporacyjne, punkty Obsługi Klientów Domu Maklerskiego PKO BP, kanały bankowości elektronicznej: ipko, Supermakler, Inteligo, serwis telefoniczny. Klienci Banku korzystający z elektronicznych kanałów dostępu do rachunku bankowego przy wykorzystaniu usługi ipko oraz Klienci Konta Inteligo mogą składać dyspozycje w postaci elektronicznej w zakresie operacji dotyczących instrumentów finansowych dystrybuowanych również przez podmioty inne niż Bank. Bank funkcjonuje zgodnie z wymogami MiFID: działając uczciwie, sprawiedliwie, profesjonalnie, zgodnie z zasadami najlepiej pojętego interesu Klienta, dostarczając Klientom właściwych i kompletnych informacji - rzetelnych, jednoznacznych i niewprowadzających w błąd, świadcząc Klientom usługi, dostosowane do ich wiedzy i doświadczenia jak i do ich indywidualnych potrzeb. W kontekście wymogów MiFID, czynności wykonywane przez Bank w ramach świadczenia usługi w zakresie instrumentów finansowych można podzielić na trzy grupy: I. Czynności wykonywane przed zawarciem umowy o świadczenie usługi, II. Czynności wykonywane w trakcie świadczenia usługi inwestycyjnej, III. Czynności wykonywane w czasie obowiązywania zawartej umowy o świadczenie usługi inwestycyjnej. Poniższy schemat przedstawia czynności wykonywane przez Bank w ramach świadczenia 5

6 usługi inwestycyjnej. I. Czynności wykonywane przez Bank przed świadczeniem usługi inwestycyjnej 1. Kwalifikacja Kwalifikacją nazywamy proces nadania przez Bank Klientom korzystającym z usług inwestycyjnych oraz potencjalnym Klientom Banku jednej z następujących kategorii przewidzianej przez wymogi MiFID: Klient detaliczny, Klient profesjonalny, Uprawniony kontrahent. Każda z powyższych kategorii oznacza inny stopień ochrony inwestycyjnej, przysługujący Klientowi w związku z wymogami MiFID. Największa ochrona w znaczeniu zakresu informacji, jakie otrzymuje Klient, przysługuje Klientowi detalicznemu. Jej zakres zmniejsza się wraz ze zmianą kategorii na Klienta profesjonalnego i Uprawnionego kontrahenta. Szczegółowe zasady kwalifikacji Klientów i poziomu ochrony inwestycyjnej obowiązujące w Banku oraz warunki zmiany kategorii zostały określone w Zasadach kwalifikacji Klientów PKO Banku Polskiego, których skrót stanowi załącznik nr 1 do niniejszej broszury. 2. Ocena adekwatności i odpowiedniości 2.1. Ocena adekwatności Kolejnym etapem w procesie obsługi Klienta w ramach oferowania instrumentów finansowych oraz świadczenia usług inwestycyjnych jest przeprowadzenie oceny adekwatności w odniesieniu do Klienta zakwalifikowanego do kategorii Klienta detalicznego. W ramach oceny adekwatności Klient jest zobowiązany do wypełnienia formularza zawierającego pytania dotyczące: znanych Klientowi rodzajów usług maklerskich, transakcji i instrumentów finansowych, 6

7 charakteru, wielkości i częstotliwości transakcji dokonywanych przez Klienta w zakresie instrumentów finansowych oraz okresu, w którym były dokonywane, poziomu wykształcenia Klienta oraz wykonywanego obecnie lub w przeszłości zawodu. Celem oceny jest wskazanie instrumentów finansowych, które są adekwatne dla Klienta, biorąc pod uwagę jego wiedzę i doświadczenie w zakresie zawierania transakcji na instrumentach finansowych. Ocena adekwatności może zostać przeprowadzona w każdym momencie na życzenie Klienta. Ocena adekwatności nie jest obowiązkowa i Klient może z niej zrezygnować. Wiąże się to jednak z brakiem możliwości zidentyfikowania przez Bank instrumentów finansowych adekwatnych dla Klienta zgodnie z zadeklarowaną przez Klienta wiedzą oraz doświadczeniem. Klient, który zrezygnuje z oceny adekwatności podpisuje w Banku stosowne oświadczenie, że podejmuje decyzje na podstawie własnej oceny instrumentu finansowego i na własną odpowiedzialność Ocena odpowiedniości W przypadku Klienta zakwalifikowanego do kategorii Klientów detalicznych lub do kategorii Klientów profesjonalnych, którzy korzystają z następujących usług: usługi zarządzania portfelem, w skład którego wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, lub usługi doradztwa inwestycyjnego, Bank, zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami prawa, przed rozpoczęciem świadczenia ww. usług jest zobowiązany do przeprowadzenia oceny odpowiedniości. Podobnie jak w przypadku oceny adekwatności, ocena odpowiedniości polega na wypełnieniu przez Klienta formularza, zawierającego pytania w zakresie wiedzy i doświadczenia Klienta oraz: celów inwestycyjnych Klienta, poziomu ryzyka inwestycji, jakie akceptuje Klient, sytuacji finansowej Klienta. Na podstawie informacji uzyskanych od Klienta podczas wypełniania stosownego formularza wyznaczony zostanie profil inwestycyjny Klienta. Określenie indywidualnego profilu inwestycyjnego pozwoli w przypadku usługi zarządzania portfelem na zaproponowanie odpowiedniej strategii inwestycyjnej. Ocena odpowiedniości jest obowiązkowa w przypadku, gdy Klient zamierza skorzystać z oferowanych przez Bank usług doradztwa inwestycyjnego lub zarządzania portfelem. 7

8 Brak udzielenia odpowiedzi przez Klienta na pytania zawarte w Formularzu oceny, uniemożliwiają świadczenie danej usługi na jego rzecz. 3. Informacje przekazywane Klientowi przez Bank Bank jest zobowiązany przekazać Klientowi ogólny opis istoty instrumentów finansowych oraz ryzyka związanego z zawieraniem transakcji na tych instrumentach. Dodatkowo, przed zawarciem umowy o świadczenie usługi inwestycyjnej, Klient zakwalifikowany do kategorii Klienta detalicznego otrzymuje od Banku informacje dotyczące usługi, która ma być świadczona na podstawie zawieranej umowy oraz informacje o Banku. Bank dokłada staranności, by informacje kierowane do Klienta, ich treść oraz sposób prezentacji, były rzetelne i jednoznaczne. W związku z powyższym, przed zawarciem z Klientem umowy o świadczeniem usługi inwestycyjnej Bank przekazuje Klientowi w szczególności następujące informacje: niniejszą broszurę, zawierającą informacje dotyczące Banku oraz główne postanowienia przepisów wewnętrznych Banku określających: o zasady kwalifikacji Klientów Banku, o zasady zarządzania konfliktami interesów przez Bank, o zasady przyjmowania i przekazywania korzyści pieniężnych i niepieniężnych przez pracowników Banku w związku ze świadczeniem przez Bank usług inwestycyjnych, o zasady działania w najlepiej pojętym interesie Klientów Banku, regulamin w zakresie świadczonej na rzecz Klienta usługi inwestycyjnej, zawierający szczegółowe informacje na temat danej usługi. Katalog instrumentów finansowych, zawierający opis grup instrumentów finansowych znajdujących się w ofercie Banku oraz opis ryzyka związanego z ich nabywaniem lub dokonywaniem na nich transakcji znajduje się pod poniższym adresem: Przed podpisaniem umowy o świadczenie usługi inwestycyjnej Klient jest zobowiązany zapoznać się z opisem ryzyk związanych z inwestycją w poszczególne instrumenty. 4. Umowa w zakresie usługi inwestycyjnej Bank świadczy na rzecz Klienta usługi inwestycyjne lub oferuje Klientowi instrumenty finansowe oraz produkty skarbowe wyłącznie na podstawie umów (oraz regulaminów) o świadczenie danych usług (z wyłączeniem instrumentów finansowych oferowanych w ramach oferty pierwotnej, których nabycie nie wymaga zawarcia z Klientem umowy). Jeżeli Klient zamierza nabyć instrument finansowy lub zawrzeć transakcję w ramach instrumentów finansowych w Banku lub za jego pośrednictwem, musi zawrzeć właściwą umowę. 8

9 Umowa i regulamin w zakresie usługi inwestycyjnej określają w szczególności: prawa i obowiązki Klienta i Banku wynikające ze świadczonej usługi, szczegółowe zasady świadczenia usługi inwestycyjnej, informacje o kosztach i opłatach związanych ze świadczonymi usługami inwestycyjnymi (większość informacji jest dostępnych w Taryfie Opłat i Prowizji). II. Czynności wykonywane przez Bank w trakcie świadczenia usługi inwestycyjnej 5. Realizacja zlecenia Klienta Bank realizując zlecenie Klienta działa uczciwie, z zachowaniem reguł, które zostały określone w Zasadach działania w najlepiej pojętym interesie Klienta PKO Banku Polskiego, których wyciąg stanowi załącznik nr 2 do niniejszej broszury. Bank realizuje zlecenia Klientów niezwłocznie po przyjęciu i w kolejności ich przyjmowania. Ponadto, Bank zobowiązuje się do niezwłocznego poinformowania Klienta o wszelkich istotnych okolicznościach, znanych Bankowi, które uniemożliwiają realizację zlecenia Klienta, jak również do przekazania Klientowi na jego żądanie informacji dotyczących stanu wykonania zlecenia. Szczegółowe informacje dotyczące trybu i warunków realizacji zleceń składanych przez Klientów zawierają odpowiednie umowy i regulaminy przekazywane Klientom przed zawarciem umowy o świadczenie na ich rzecz usług inwestycyjnych. 6. Potwierdzenia zawarcia transakcji Po zawarciu transakcji na instrumencie finansowym, Klient otrzymuje potwierdzenie jej zawarcia oraz informację o warunkach realizacji danej transakcji. Jeżeli transakcja została zawarta z Bankiem, potwierdzenie jest przekazywane przez Bank. W przypadku, gdy Bank przyjmuje tylko zlecenie Klienta, które następnie przekazywane jest do realizacji przez podmiot trzeci, wówczas podmiot trzeci jest odpowiedzialny za przekazanie Klientowi potwierdzenia realizacji transakcji. Na potwierdzeniu realizacji transakcji Klient otrzymuje zestaw szczegółowych informacji dotyczących wykonania zlecenia, z wyszczególnieniem czasu zawarcia transakcji, miejsca wykonania zlecenia, łącznej wartości transakcji oraz kwoty pobranych opłat i prowizji. Klienci korzystający z usługi zarządzania portfelem, oferowanej przez Bank otrzymują raporty obejmujące w szczególności informacje o składzie oraz wycenie portfela Klienta. Zgodnie z wymogami MiFID Bank jest również zobowiązany przekazywać Klientowi, co najmniej raz w roku, informację obejmującą zestawienie przechowywanych lub rejestrowanych w Banku aktywów Klienta. 9

10 III. Czynności wykonywane przez Bank w trakcie procesu obsługi Klienta w ramach świadczenia usługi inwestycyjnej 7. Zarządzanie konfliktami interesów Bank skutecznie podejmuje odpowiednie środki w celu zapobiegania występowaniu konfliktów interesów, które mogłyby mieć niekorzystny wpływ na dobro Klientów. Świadcząc usługi inwestycyjne Bank w szczególności unika przedkładania interesów jednych Klientów lub interesów Banku nad interesy pozostałych Klientów. Dodatkowo, w celu przeciwdziałania konfliktowi interesów Bank określił i wdrożył zasady przyjmowania i przekazywania korzyści i prezentów. Podstawowe zasady zarządzania konfliktami interesów uwzględniające zasady przyjmowania i przekazywania korzyści i prezentów zostały określone w wyciągu z Zasad zarządzania konfliktami interesów w PKO Banku Polskim, stanowiący załącznik nr 3 do niniejszej Broszury. 8. Ochrona aktywów finansowych i środków pieniężnych Klienta Bank, dzięki skali prowadzonej działalności, sile kapitałowej i stabilności dochodów zapewnia Klientom bezpieczeństwo przechowywanych aktywów. Świadcząc usługę powiernictwa papierów wartościowych, Bank stosuje zasadę oddzielenia przechowywanych na rzecz Klientów instrumentów finansowych od instrumentów własnych Banku - wszystkie instrumenty zarejestrowane na rachunkach Klientów są wydzielone z aktywów Banku. Informacje na temat portfeli i operacji Klienta są chronione nie tylko przed podmiotami zewnętrznymi, lecz również przed nieuprawnionymi jednostkami wewnętrznymi Banku. Dostęp do nich posiadają jedynie upoważnione osoby, w związku z wykonywanymi funkcjami. Bank zapewnia zachowanie ciągłości i bezpieczeństwa usług poprzez system zabezpieczeń awaryjnych i procedury bezpieczeństwa, w szczególności dotyczące ewidencji papierów wartościowych oraz zachowania ciągłości działania systemów informatycznych. Mechanizmem gwarantującym bezpieczeństwo aktywów Klientów w Banku jest obowiązkowy system rekompensat utworzony przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych w Warszawie SA w celu gromadzenia środków na wypłaty rekompensat inwestorom zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Celem wyżej scharakteryzowanego mechanizmu jest dodatkowe zabezpieczenie aktywów przechowywanych na rachunkach pieniężnych i rachunkach papierów wartościowych oraz zrekompensowanie wartości utraconych papierów wartościowych i praw majątkowych przysługujących inwestorom z tytułu świadczonych usług. 10

11 9. Rozpatrywanie skarg i reklamacji Bank stosuje skuteczne i przejrzyste procedury rozpatrywania skarg i reklamacji Klienta. Klient może złożyć skargę lub reklamację w formie: pisemnej osobiście, faksem, drogą pocztową lub elektroniczną, ustnej w kontakcie osobistym z pracownikiem Banku lub telefonicznie. 3 Rozpatrzenie skargi lub reklamacji polega na zbadaniu ich zasadności i ewentualnym podjęciu przez Bank stosownych działań mających na celu usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości i ich przyczyn. Po rozpatrzeniu skargi lub reklamacji zostanie Klientowi przekazana odpowiedź, na piśmie albo w inny sposób określony przez Klienta, na temat stanowiska Banku we wnoszonej przez Klienta sprawie. Do złożonej skargi lub reklamacji należy dołączyć bądź przesłać faksem lub pocztą (w przypadku zgłoszenia telefonicznego) wszelkie dokumenty będące podstawą do rozpatrzenia skargi lub reklamacji. Termin rozpatrzenia skarg i reklamacji wynosi do 30 dni kalendarzowych. W przypadku braku możliwości rozpatrzenia w podanym terminie Bank informuje Klienta o planowanym terminie udzielenia odpowiedzi. Skargi i wnioski Klienci mogą zgłaszać pod następujące numery telefonów: Infolinii: , Kartolinii: , Infolinii ipko: , Infolinii Inteligo: , Infolinii Supermakler: Dodatkowo w sprawach skarg, wniosków i uwag przyjmują: POWSZECHNA KASA OSZCZĘDNOŚCI BANK POLSKI SA Dyrektor Regionalnego Oddziału Detalicznego lub wyznaczony przez niego pracownik POWSZECHNA KASA OSZCZĘDNOŚCI BANK POLSKI SA Dyrektor Regionalnego Oddziału Korporacyjnego lub wyznaczony pracownik POWSZECHNA KASA OSZCZĘDNOŚCI BANK POLSKI SA Dyrektor Biura Relacji z Klientami w poniedziałek w godz. 8:00-17:00 w poniedziałek w godz. 8:00-17:00 w poniedziałki od 8:00 do 17:00, wtorek - piątek od 8:00 do 16:00 3 Lista Oddziałów, Centrów Korporacyjnych i Agencji PKO Banku Polskiego oraz Punktów Obsługi Klientów Domu Maklerskiego jest dostępna na stronie internetowej oraz, w przypadku Domu Maklerskiego PKO BP SA na stronie 11

12 ul. Puławska Warszawa 12, Skr. Poczt.183 NUMERY TELEFONÓW W CENTRALI: (0 22) , , adres zgloszenia@pkobp.pl Punkty obsługi klientów Domu Maklerskiego PKO BP Lista POK dostępna na stronie internetowej pn. od 8:00 do 17:00 wt. - pt. od 8:00 do 16:00 w godzinach obsługi Klientów Na życzenie Klientów pracownik Banku przyjmujący zgłoszenie składane w formie pisemnej lub ustnej może wydać kopię przyjętego dokumentu lub wypełnionego formularza zgłoszenia (karta zgłoszenia) opatrzonego datą wpływu. 12

13 Załącznik nr 1 Zasady kwalifikacji Klientów PKO Banku Polskiego (wyciąg z przepisów wewnętrznych Banku) 1. W ramach przeprowadzania kwalifikacji Bank dokonuje podziału Klientów na poniższe kategorie: 1) klienci detaliczni, 2) klienci profesjonalni, 3) uprawnieni kontrahenci. Klient otrzymuje jednolitą kategorię MiFID w zakresie wszystkich oferowanych mu w Banku instrumentów finansowych i świadczonych usług inwestycyjnych. 2. Klient profesjonalny to Klient, który posiada doświadczenie i wiedzę pozwalające na podejmowanie właściwych decyzji inwestycyjnych, jak również na właściwą ocenę ryzyka związanego z tymi decyzjami. Klient profesjonalny należy do dowolnej grupy poniższych podmiotów: 1) Instytucje finansowe, w szczególności: a) banki, b) firmy inwestycyjne, c) zakłady ubezpieczeń, d) fundusze inwestycyjne lub towarzystwa funduszy inwestycyjnych, w rozumieniu ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych, e) fundusze emerytalne lub towarzystwa emerytalne w rozumieniu ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, f) towarowe domy maklerskie, g) narodowy fundusz inwestycyjny, h) animatorzy rynku regulowanego. 2) inwestorzy instytucjonalni niebędący instytucjami finansowymi, prowadzący regulowaną działalność na rynku finansowym - agenci transferowi, dystrybutorzy jednostek funduszy inwestycyjnych niebędący bankami ani firmami inwestycyjnymi, 3) podmioty prowadzące poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej działalność równoważną do działalności prowadzonej przez podmioty wskazane w pkt. 1 i 2 zagraniczne firmy inwestycyjne, zagraniczne instytucje kredytowe, 4) jednostki administracji rządowej lub samorządowej, organy publiczne, które zarządzają długiem publicznym, banki centralne, Bank Światowy, Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Europejski Bank Centralny, Europejski Banki Inwestycyjny lub inne organizacje międzynarodowe pełniące podobne funkcje, 5) inni inwestorzy instytucjonalni, których głównym przedmiotem działalności jest 13

14 inwestowanie w instrumenty finansowe, w tym podmioty zajmujące się sekurytyzacją aktywów lub zawieraniem innego rodzaju transakcji finansowych fundusze sekurytyzacyjne, 6) przedsiębiorcy, którzy spełniają co najmniej dwa z poniższych wymogów: a) suma bilansowa tego przedsiębiorcy wynosi co najmniej euro, b) osiągnięta przez tego przedsiębiorcę wartość przychodów ze sprzedaży wynosi co najmniej euro, c) kapitał własny lub fundusz własny tego przedsiębiorcy wynosi co najmniej euro. Równowartość kwot, wymienionych w ust. 1 pkt. 6, wskazanych w euro jest obliczana przy zastosowaniu średniego kursu euro ustalanego przez Narodowy Bank Polski na dzień sporządzenia przez danego przedsiębiorcę sprawozdania finansowego. 3. Uprawniony kontrahent to Klient profesjonalny, z którym Bank zawiera transakcje lub pośredniczy w ich zawieraniu w ramach: 1) usługi wykonywania zleceń, 2) usługi przyjmowania i przekazywania zleceń, 3) transakcji nabywania lub zbywania instrumentów finansowych na własny rachunek. 4. Klient detaliczny to Klient niebędący Klientem profesjonalnym ani uprawnionym kontrahentem. 5. Bank dokonuje zmiany kategorii Klienta na wyższą na pisemny wniosek Klienta w odniesieniu do wszystkich instrumentów finansowych oferowanych przez Bank i usług inwestycyjnych świadczonych przez Bank na rzecz Klienta Bank może uznać klienta detalicznego będącego osobą fizyczną za klienta profesjonalnego pod warunkiem, że złoży w formie pisemnej stosowny wniosek i przedstawi dokumenty zaświadczające, że spełnia przynajmniej dwa z następujących wymogów: 1) Klient zawierał transakcje, o wartości stanowiącej co najmniej równowartość euro każda, na odpowiednim rynku instrumentów finansowych ze średnią częstotliwością co najmniej 10 transakcji na kwartał w przeciągu czterech ostatnich kwartałów, za pośrednictwem Banku lub innej instytucji finansowej, 2) wartość portfela instrumentów finansowych Klienta łącznie ze środkami pieniężnymi wchodzącymi w jego skład wynosi co najmniej równowartość euro wyrażona w złotych, włączając środki lokowane w produkty Grupy Kapitałowej PKO BP SA lub innej instytucji finansowej, 3) Klient, będący osobą fizyczną, pracuje lub pracował w sektorze finansowym przez co najmniej rok na stanowisku, które wymaga wiedzy zawodowej dotyczącej transakcji w zakresie instrumentów finansowych lub usług inwestycyjnych, które miałyby być świadczone przez firmę inwestycyjną na jego rzecz na podstawie zawieranej umowy. 14

15 2. Równowartość kwot w euro, o których mowa w ust. 1, ustala się przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu poprzedzającym datę złożenia wniosku o zmianę kategorii Klienta z klienta detalicznego na profesjonalnego Bank może uznać klienta detalicznego będącego osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej za klienta profesjonalnego pod warunkiem, że złoży w formie pisemnej stosowny wniosek i przedstawi dokumenty zaświadczające, że spełnia przynajmniej dwa z następujących wymogów: 1) Klient zawierał transakcje, o wartości stanowiącej co najmniej równowartość euro każda, na odpowiednim rynku instrumentów finansowych ze średnią częstotliwością co najmniej 10 transakcji na kwartał w przeciągu czterech ostatnich kwartałów, za pośrednictwem Banku lub innej instytucji finansowej, 2) wartość portfela instrumentów finansowych Klienta łącznie ze środkami pieniężnymi wchodzącymi w jego skład wynosi co najmniej równowartość euro wyrażona w złotych, włączając środki lokowane w produkty Grupy Kapitałowej PKO BP SA lub innej instytucji finansowej, 3) wszystkie osoby fizyczne, mające prawo reprezentowania osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej w zakresie zawierania i realizacji umów, pracują lub pracowały w sektorze finansowym przez co najmniej rok na stanowisku, które wymaga wiedzy zawodowej dotyczącej transakcji w zakresie instrumentów finansowych lub usług inwestycyjnych, które miałyby być świadczone przez firmę inwestycyjną na jego rzecz na podstawie zawieranej umowy. 2. Równowartość kwot w euro, o których mowa w ust. 1 pkt. 1 i 2, ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu poprzedzającym datę złożenia wniosku o zmianę kategorii Klienta z klienta detalicznego na profesjonalnego. 3. Klient detaliczny, o którym mowa ust. 1, wnioskujący o zmianę kategorii z klienta detalicznego na klienta profesjonalnego nie musi spełniać wymogów określonych w 2, tylko wymogi określone w ust Bank mając na względzie zapewnienie wysokiego poziomu bezpieczeństwa i ochrony działalności Klienta może odmówić zmiany kategorii na wyższą. 9. Bank dokonuje zmiany kategorii Klienta na niższą na pisemny wniosek Klienta w odniesieniu do wszystkich oferowanych instrumentów finansowych przez Bank i usług inwestycyjnych świadczonych przez Bank na rzecz Klienta. 10. Bank może dokonać zmiany kategorii Klienta na niższą z własnej inicjatywy, jeśli wejdzie w posiadanie informacji, że Klient przestał spełniać warunki pozwalające na traktowanie go jak klienta profesjonalnego. Bank informuje wówczas Klienta o zmianie jego kategorii. 15

16 11. Ostateczną decyzją o zmianie kategorii Klienta podejmuje Bank. 16

17 Zakres informacji i ochrony inwestycyjnej przysługujący poszczególnym kategoriom MiFID Uprawnieni Kontrahenci Klienci Profesjonalni Klienci Detaliczni Przekazanie informacji dotyczących stosowanych przez Bank Zasad zarządzania konfliktami interesów w Powszechnej Kasie Oszczędności Banku Polskim Spółce Akcyjnej Broszura MiFID: Przekazanie informacji o MiFID, Przekazanie informacji dotyczących stosowanych przez Bank. Zasad zarządzania konfliktami interesów w Powszechnej Kasie Oszczędności Banku Polskim Spółce Akcyjnej Przekazanie " Zasad działania w najlepiej pojętym interesie Klienta PKO Banku Polskiego. Przekazanie Zasad kwalifikacji Klientów PKO Banku Polskiego, Przekazanie informacji o PKO BP SA, Przekazanie informacji o zasadach przeprowadzania oceny adekwatności i odpowiedniości. Broszura MiFID: Przekazanie informacji o MiFID, Przekazanie informacji dotyczących stosowanych przez Bank. Zasad zarządzania konfliktami interesów w Powszechnej Kasie Oszczędności Banku Polskim Spółce Akcyjnej, Przekazanie " Zasad działania w najlepiej pojętym interesie Klienta PKO Banku Polskiego, Przekazanie Zasad kwalifikacji Klientów PKO Banku Polskiego, Przekazanie informacji o PKO BP SA, Przekazanie informacji o zasadach przeprowadzania oceny adekwatności i odpowiedniości. Przekazanie informacji o sytuacji wystąpienia konfliktu interesów Przekazanie informacji o sytuacji wystąpienia konfliktu interesów Przekazanie informacji o sytuacji wystąpienia konfliktu interesów Przekazanie potwierdzeń zawarcia transakcji w przypadku świadczenia usługi dokonywania transakcji po zawarciu transakcji Przekazanie na życzenie Klienta informacji dotyczących stanu wykonania zlecenia Przekazanie informacji zawierających ogólny opis charakteru instrumentów finansowych znajdujących się w ofercie Banku i związanych z nimi ryzyk Przekazanie potwierdzeń zawarcia transakcji w przypadku świadczenia usługi dokonywania transakcji po zawarciu transakcji Przekazanie na życzenie Klienta informacji dotyczących stanu wykonania zlecenia Przekazanie informacji zawierających szczegółowy opis charakteru instrumentów finansowych znajdujących się w ofercie Banku. i związanych z nimi ryzyk

18 Zakres informacji i ochrony inwestycyjnej przysługujący poszczególnym kategoriom MiFID Uprawnieni Kontrahenci Klienci Profesjonalni Klienci Detaliczni Przekazanie informacji obejmujących zestawienie przechowywanych lub rejestrowanych aktywów w przypadku świadczenia usługi przechowywania i rejestrowania instrumentów finansowych lub prowadzenia rachunków pieniężnych Klient poddawany jest ocenie odpowiedniości, mającej na celu określenie zakresu usługi doradztwa inwestycyjnego lub zarządzania portfelem odpowiedniego do indywidualnej sytuacji Klienta Przekazanie informacji obejmujących zestawienie przechowywanych lub rejestrowanych aktywów w przypadku świadczenia usługi przechowywania i rejestrowania instrumentów finansowych lub prowadzenia rachunków pieniężnych Klient poddawany jest ocenie odpowiedniości, mającej na celu określenie zakresu usługi doradztwa inwestycyjnego lub zarządzania portfelem odpowiedniego do indywidualnej sytuacji Klienta Klient poddawany jest ocenie adekwatności, mającej na celu stwierdzenie, czy posiada on doświadczenie i wiedzę, aby prawidłowo ocenić ryzyko związane z danym instrumentem finansowym czy świadczoną mu usługą inwestycyjną Przekazanie informacji dotyczących Banku i prowadzonej przez Bank działalności oraz informacji związanych z usługą inwestycyjną, która ma być świadczona na rzecz Klienta 18

19 Załącznik nr 2 Zasady działania w najlepiej pojętym interesie Klienta PKO Banku Polskiego (wypis z przepisów wewnętrznych Banku i Domu Maklerskiego) Niniejsze przepisy określają zasady postępowania Banku w celu działania w najlepiej pojętym interesie Klienta, w związku ze świadczeniem przez Bank usługi wykonywania zleceń Klienta oraz przyjmowania i przekazywania zleceń Klienta. 2. Działaniem w najlepiej pojętym interesie Klienta jest podjęcie właściwych kroków, pozwalających na osiągnięcie możliwie najlepszego wyniku z transakcji w związku z realizacją zleceń Klienta, w oparciu o uzgodnione z Klientem warunki realizacji zlecenia. 2. Zasady działania w najlepiej pojętym interesie Klienta mają zastosowanie wobec usług inwestycyjnych świadczonych tylko na rzecz Klientów detalicznych i Klientów profesjonalnych, nie mają zastosowania wobec uprawnionych kontrahentów. 3. Niniejsze Zasady mają zastosowanie wobec transakcji dokonywanych na instrumentach finansowych. a w szczególności: 1) instrumentach finansowych emitowanych przez Skarb Państwa, 2) nieskarbowych papierach dłużnych, 3) zagranicznych papierach dłużnych, 4) instrumentach pochodnych niedopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym, w szczególności: a) terminowych transakcjach wymiany walutowej, b) terminowych transakcjach stopy procentowej, c) transakcjach kupna/ sprzedaży opcji walutowych, d) transakcjach zamiany stóp procentowych, e) walutowych transakcjach zamiany stóp procentowych, 5) jednostkach uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych, 6) Instrumentach oferowanych przez Dom Maklerski. 4. W zakresie instrumentów, określonych w 3 pkt. 1) 4) pracownicy Banku zawierają

20 transakcje zlecenia na rynku instrumentów finansowych z Klientami wyłącznie z rachunku własnego Banku W celu zapewnienia możliwie najlepszego wyniku transakcji, wykonując zlecenie na rachunek Klienta Bank bierze pod uwagę następujące czynniki: 1) cenę instrumentu finansowego w danym miejscu wykonania, 2) koszty ponoszone przez Klienta w związku z realizacją zlecenia opłaty i prowizje związane bezpośrednio z realizacją zlecenia, 3) czas zawarcia transakcji, 4) prawdopodobieństwo realizacji i rozliczenia transakcji, 5) wielkość zlecenia, 6) charakter zlecenia oraz inne czynniki mające istotny wpływ na realizację zlecenia. 2. W przypadku zleceń składanych przez Klientów detalicznych, Bank, aby uzyskać możliwie najlepszy wynik, największą wagę przypisuje czynnikom w pkt. 1 i 2 powyżej. 3. W przypadku zleceń składanych przez Klientów profesjonalnych dealerzy biorą pod uwagę czynniki wymienione w pkt. 1) 6) według własnej oceny. 6. Zlecenie Klienta w zakresie instrumentów, określonych w 3 pkt. 1) 4) jest przyjmowane w następujących sytuacjach: 1) Bank posiada dany instrument finansowy na własnym rachunku i może on być wykorzystany na pokrycie zobowiązania wynikającego z przyjętego zlecenia Klienta, 2) sytuacja Banku, sytuacja rynkowa i specyfika zlecenia Klienta nie stwarzają przesłanek uniemożliwiających Bankowi nabycie lub zbycie instrumentów na rachunek własny, celem pokrycia zobowiązania wynikającego z przyjętego zlecenia Klienta, 3) w przypadku transakcji skarbowych Klient uzgodni z upoważnionym pracownikiem Banku dogodne dla obu stron warunki transakcji. 7. W zakresie jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych Bank realizuje zlecenia Klienta po wskazaniu przez Klienta jednostek uczestnictwa będących przedmiotem transakcji. Zlecenia są niezwłocznie przekazywane do agenta transferowego, zgodnie z procedurami i umowami z towarzystwami funduszy inwestycyjnych

21 Dom Maklerski realizuje zlecenia klientów na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu organizowanym przez spółki prowadzące rynki regulowane 9. W zakresie wybranych instrumentów dopuszczonych do obrotu zorganizowanego Dom Maklerski może zawierać transakcje poza rynkiem regulowanym i alternatywnym systemem obrotu: 1) za pomocą rachunku własnego Domu Maklerskiego, 2) za pomocą rachunku własnego Banku za pośrednictwem Departamentu Skarbu, 3) za pomocą podmiotu zapewniającego płynność instrumentu finansowego, będącego przedmiotem transakcji Dom Maklerski wykonuje zlecenia dotyczące instrumentów finansowych oferowanych na rynku pierwotnym zgodnie z dokumentem emisyjnym instrumentu finansowego będącego przedmiotem transakcji. 2. Dom Maklerski wykonuje zlecenia dotyczące instrumentów finansowych rynku niepublicznego zgodnie z informacjami, które zostały mu udostępnione. 11. Dom Maklerski zarządza portfelem instrumentów finansowych klienta zgodnie ze strategią inwestycyjną uzgodnioną z klientem. 12. Bank nie zobowiązuje się do uwzględniania w swoich zasadach wszystkich dostępnych miejsc realizacji zleceń. 13. Obowiązek Banku działania w najlepiej pojętym interesie Klienta nie dotyczy następujących przypadków: 1) szczegółowych instrukcji Klienta - w przypadku określenia przez Klienta wszystkich szczegółowych warunków realizacji zlecenia, Bank realizuje zlecenie zgodnie z tymi warunkami i w tym zakresie obowiązek działania w najlepiej pojętym interesie Klienta uważa się za wykonany, 2) transakcji skarbowych, gdy spełniony jest jeden z poniższych warunków: a) określenie przez Klienta szczegółowych warunków transakcji, b) ustalenie przez Klienta ceny transakcji z upoważnionym pracownikiem Banku, c) w wyniku negocjacji z Klientem warunków transakcji, dokonywanych przez Bank na własny rachunek, 21

22 3) wysoce złożonych i zindywidualizowanych transakcji, gdy na rynku nie są dostępne wiarygodne informacje o porównywalnych transakcjach, 4) transakcji zawieranych w jednym miejscu wykonania, gdy dostępne jest wyłącznie jedno miejsce wykonania zlecenia Klienta, 5) bezpośredniego dostępu do rynku, gdy Klient ma bezpośredni dostęp do rynku poprzez interfejs elektroniczny dostarczony przez Bank i w każdym przypadku łączy się jedynie z określoną giełdą. 14. W celu sprawdzenia, czy Bank wykonał usługę zgodnie z niniejszymi Zasadami, Klient może zwrócić się do Banku z prośbą o udzielenie informacji, w jaki sposób Bank wywiązał się z zobowiązania działania w najlepiej pojętym interesie Klienta. 15. Bank zobowiązuje się w sposób jasny, jednoznaczny i niewprowadzający w błąd, przekazywać Klientowi informacje o istotnych zmianach zasad działania w najlepiej pojętym interesie Klienta. 22

23 Załącznik nr 3 Zasady zarządzania konfliktami interesów w PKO Banku Polskim (wyciąg z przepisów wewnętrznych Banku i Domu Maklerskiego PKO BP SA) (uwzględniające zasady przyjmowania i przekazywania zachęt w Banku) Zgodnie z Zasadami zarządzania konfliktami interesów w Powszechnej Kasie Oszczędności Banku Polskim Spółce Akcyjnej pracownicy Banku realizując obowiązki służbowe identyfikują i zgłaszają potencjalne / zaistniałe konflikty interesów odpowiednim organom Banku. 2. Przy potwierdzeniu zasadności dokonanego przez Pracownika Banku zgłoszenia, Bank rozpatruje okoliczności powodujące wystąpienie konfliktu interesów i ustala działania zmierzające do: 1) wyeliminowania konfliktu interesów, 2) przeciwdziałania lub ograniczenia negatywnych następstw wystąpienia konfliktu interesów W przypadku, gdy nie jest możliwe całkowite wyeliminowanie wpływu zidentyfikowanego konfliktu na interes Klienta Banku, pracownik bezpośrednio obsługujący Klienta informuje Klienta na temat zidentyfikowanego konfliktu interesów. 2. W przypadku przekazania Klientowi informacji o wystąpieniu konfliktu interesów, pracownik przedstawia Klientowi do podpisu oświadczenie o wyrażeniu zgody na zawarcie lub kontynuację umowy lub przeprowadzenie transakcji. 3. W przypadku obsługi Klienta za pośrednictwem serwisu telefonicznego, pracownik uzyskuje ustne oświadczenie Klienta o wyrażeniu zgody na zawarcie bądź kontynuację umowy lub przeprowadzenie transakcji. 3. Na żądanie Klienta mogą mu zostać przekazane, przy użyciu trwałego nośnika informacji lub za pośrednictwem strony internetowej Banku, szczegółowe informacje dotyczące zasad zarządzania konfliktem interesów w Banku W związku ze świadczeniem usług maklerskich Bank nie przyjmuje ani nie przekazuje żadnych opłat, prowizji ani świadczeń niepieniężnych z wyłączeniem: 23

24 1) przyjmowanych lub przekazywanych Klientowi (czyli standardowych opłat i prowizji, których katalog zamieszony jest w dostępnych w Oddziałach Banku oraz Punktach Obsługi Klientów Domu Maklerskiego Tabelach opłat i prowizji), 2) przyjmowanych lub przekazywanych innym instytucjom, gdyż są niezbędne dla świadczenia danej usługi (np. koszty powiernictwa, opłaty związane z rozliczeniem i wymianą, obciążenia regulacyjne, opłaty prawne). 2. Bank może przyjmować ponadto inne niż wskazane powyżej opłaty, prowizje lub świadczenia niepieniężne pod warunkiem, że podniosą one poziom jakości usług świadczonych przez Bank i nie wpłyną negatywnie na obowiązek Banku do działania w najlepszym interesie Klienta. Mogą to być np. organizowane przez zewnętrzną instytucje szkolenia dla pracowników Banku zwiększające ich wiedzę na temat oferowanego produktu lub przekazane przez zewnętrzna instytucję oprogramowanie ułatwiająca Bankowi przekazywanie zleceń Klientów. 3. W celu uniknięcia sytuacji, w której Bank oferując Klientowi produkt lub usługę inwestycyjną będzie stawiał własny interes przed interesem Klienta Bank wdrożył stosowne procedury. 4. Zgodnie z tymi procedurami przed zawarciem umowy związanej z przyjęciem lub przekazaniem opłaty, prowizji lub świadczenia niepieniężnego w Banku szczegółowo analizowane jest czy działanie to istotnie wpłynie na poprawienie jakości usługi inwestycyjnej świadczonej na rzecz Klientów. Bank analizuje czy np. organizowane przez zewnętrzną firmę inwestycyjną szkolenie dla pracowników nie jest formą przekupienia ich w celu lepszego traktowania jej oferty produktowej lub czy przekazane Bankowi oprogramowanie rzeczywiście wpłynie na lepszą obsługę zleceń Klientów. 5. Klient korzystając z usług inwestycyjnych świadczonych przez Bank może zwrócić się z prośbą o przekazanie informacji, czy z daną usługą lub produktem związane są jakieś niestandardowe opłaty, prowizje i świadczenia niepieniężne. Pracownik Banku ma obowiązek udzielić Klientowi szczegółowych informacji. 24

25 Informacje o PKO Banku Polskim PKO Bank Polski z siedzibą w Warszawie, przy ul. Puławskiej 15, świadczy usługi związane z obrotem instrumentami finansowymi w oparciu o opinię Komisji Nadzoru Bankowego, oraz stosowne zezwolenia Komisji Papierów Wartościowych i Giełd (obecnie Komisja Nadzoru Finansowego). Organem sprawującym nadzór nad Bankiem jest: Komisja Nadzoru Finansowego Plac Powstańców Warszawy Warszawa Bank świadczy usługi w zakresie obrotu instrumentami finansowymi bezpośrednio w komórkach organizacyjnych Centrali Banku, Oddziałach Banku, Centrach Korporacyjnych, w Punktach Obsługi Klientów Domu Maklerskiego oraz za pomocą kanałów bankowości elektronicznej ipko, Inteligo, Supermakler. Lista oddziałów, centrów korporacyjnych i Punktów Obsługi Klientów Domu Maklerskiego jest dostępna na stronie internetowej oraz w przypadku Domu Maklerskiego PKO BP SA, na stronie Klienci Banku mogą kontaktować się z Bankiem w wyżej wymienionych placówkach, za pośrednictwem infolinii, poczty tradycyjnej lub elektronicznej. Dane kontaktowe: Poczta tradycyjna: ul. Puławska Warszawa, Poczta elektroniczna Formularz kontaktowy na stronie Kontakt telefoniczny numer dostępowy w kraju (opłata jak za połączenie lokalne) +(48 81) numer dostępowy w kraju, za granicą i telefonów komórkowych. Infolinia jest czynna 24h Kontakt telefoniczny z Domem Maklerskim PKO BP SA numer dostępowy w kraju (opłata jak za połączenie lokalne) +(48 22) numer dostępowy w kraju, za granicą i telefonów komórkowych. Infolinia jest czynna w godzinach 8: 00 17: 00 w dni robocze. Kontakt elektroniczny:

26 Sposoby składania zleceń w zakresie instrumentów finansowych w Banku są wskazane w umowach określających warunki świadczenia usług inwestycyjnych zawieranych z Klientem Banku. Wszelkie dokumenty i informacje przekazywane Klientowi przez Bank lub przez Klienta do Banku powinny być opracowane lub przetłumaczone na język polski. Bank zastrzega sobie możliwość komunikowania się z Klientami w innym języku niż język polski. 26