Polityka klasyfikacji klientów oraz dokonywanie przez Bank oceny adekwatności usług inwestycyjnych oraz instrumentów finansowych

Transkrypt

1 Polityka klasyfikacji klientów oraz dokonywanie przez Bank oceny adekwatności usług inwestycyjnych oraz instrumentów finansowych 1. Niniejsza Polityka Klasyfikacji Klientów ( Polityka ) określa zasady klasyfikacji przez Bank Klientów oraz zasady przeprowadzania przez Bank oceny adekwatności Usług Inwestycyjnych oraz Instrumentów Finansowych będących ich przedmiotem. 2. Bank dokonuje klasyfikacji Klientów w trybie i na warunkach określonych w: 1) Rozporządzeniu Delegowanym Komisji (UE) 2017/565, 2) Ustawie wraz z jej aktami wykonawczymi, w szczególności Rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie trybu i warunków. 3. Formularze bankowe określone w niniejszym rozdziale, wydawane są w drodze decyzji dyrektora DS, przy czym w związku z wejściem w życie niniejszej Procedury nie jest wymagane wydanie nowej decyzji, o ile dotychczasowa decyzja dyrektora DS nie wymaga zmian w związku z dostosowaniem do wymogów MiFID II Bank powiadamia nowych i dotychczasowych Klientów o dokonaniu nowego podziału na kategorie wymaganego na mocy Ustawy (w przypadku zmiany klasyfikacji danego Klienta) oraz o tym, czy zgodnie z ustawą zostali oni zaliczeni do kategorii Klientów Detalicznych, Klientów Profesjonalnych czy też Uprawnionych Kontrahentów. 2. Bank przekazuje Klientom na Trwałym nośniku informacje o tym, że przysługuje im prawo do złożenia wniosku o zmianę tak wyznaczonej kategorii, oraz o tym, czy inna kategoria wiązałaby się z obniżeniem poziomu ochrony W ramach przeprowadzania procesu klasyfikacji, Bank stosuje podział Klientów na następujące kategorie: 1) Klient Detaliczny, 2) Klient Profesjonalny, 3) Uprawniony Kontrahent. 2. Klientem Detalicznym jest podmiot niebędący Klientem Profesjonalnym ani Uprawnionym Kontrahentem, na którego rzecz Bank świadczy lub zamierza świadczyć co najmniej jedną z Usług Inwestycyjnych. 3. Klientem Profesjonalnym jest podmiot, na którego rzecz Bank świadczy lub zamierza świadczyć co najmniej jedną z Usług Inwestycyjnych, który posiada doświadczenie inwestycyjne i wiedzę pozwalające na podejmowanie właściwych decyzji inwestycyjnych, jak również na właściwą ocenę ryzyka związanego z tymi decyzjami. 4. Uprawnionym Kontrahentem jest Klient, któremu Bank przyznał kategorię Klienta Profesjonalnego (z wyłączeniem Klientów, którzy wnioskowali o przyznanie tej kategorii), z którym Bank zawiera Transakcje lub pośredniczy w zawieraniu Transakcji w ramach Usługi Inwestycyjnej: 1) nabywania lub zbywania na własny rachunek Instrumentów Finansowych, lub 2) wykonywania zleceń, 3) lub przyjmowania i przekazywania zleceń, 4) a także podmiotom z innego państwa członkowskiego, które posiadają status Uprawnionego Kontrahenta zgodnie z przepisami prawa pastwa członkowskiego, w którym mają siedzibę lub miejsce zamieszkania. 3.

2 1. Proces klasyfikacji Klientów przeprowadzany jest na podstawie kryteriów i wymogów określonych w aktach prawnych wymienionych w 1 ust Bank przeprowadza proces klasyfikacji w oparciu o informacje: 1) dostępne w bazach danych Banku dotyczące Klientów Banku, 2) dostarczone przez Klienta, podlegającego procesowi takiej klasyfikacji, 3) ogólnodostępne rozumiane jako informacje ogólnodostępne w oficjalnych bazach danych (np. Monitor Polski B). 3. Komórka sprzedażowa lub Komórka finansująca przed zawarciem umowy występuje do Klienta/potencjalnego Klienta o przekazanie informacji oraz dokumentów niezbędnych do nadania Klientowi/potencjalnemu Klientowi kategorii określonej w 3 ust. 1, w szczególności ostatniego zaudytowanego bilansu sporządzonego na datę 31 grudnia oraz rachunku wyników (w przypadku Klientów określonych w 5 ust. 2) a także nazwy i danych teleadresowych Klienta, a następnie przesyła je do DS. 4. Klasyfikacja Klientów/potencjalnych Klientów zgodnie z 3 ust. 1 dokonywana jest przez DS na podstawie wniosku złożonego przez Komórkę sprzedażową lub Komórkę finansującą, za pośrednictwem witryny Sharepoint. 5. Informacja o kategorii przyznanej Klientowi/potencjalnemu Klientowi przekazywana jest przez DS do Komórki sprzedażowej lub Komórki finansującej. 6. Rejestr zbiorczy zawierający informacje o klasyfikacji i adekwatnych dla Klienta/potencjalnego Klienta Instrumentach Finansowych (w przypadku Klientów o kategorii Klientów Detalicznych), prowadzony jest przez DS w formie elektronicznej i udostępniany na witrynie Sharepoint. 7. Komórka sprzedażowa lub Komórka finansująca zobowiązana jest do sprawdzenia przed zawarciem umowy z Klientem/potencjalnym Klientem informacji o Kliencie w rejestrze, o którym mowa w ust. 6 powyżej. 8. Pracownik komórki organizacyjnej realizującej transakcje z wykorzystaniem Instrumentów Finansowych zobowiązany jest do sprawdzenia każdorazowo przed zawarciem transakcji z udziałem Instrumentu Finansowego z Klientem, informacji o Kliencie w Systemie Kondor+ lub w przypadku niedostępności danych w Systemie Kondor+ w rejestrze, o którym mowa w ust Klasyfikacja Klientów odbywa się na podstawie sprawozdań finansowych przekazywanych przez Komórkę sprzedażową lub Komórkę finansującą lub w przypadku podmiotów, o których mowa w 5 ust. 1 oraz 5 ust. 4 na podstawie KRS, wpisu do rejestru przedsiębiorców, statutu lub innego dokumentu potwierdzającego formę prawną Klienta. 10. Klienci, którzy nie przekazali Bankowi dokumentów wymaganych do nadania Klasyfikacji albo Bank nie mógł pozyskać takich dokumentów, a także Klienci będący podmiotami municypalnymi, dla których Bank nie wymaga przekazywania jakiejkolwiek dokumentacji, klasyfikowani są jako Klienci Detaliczni, o ile nie złożą wniosku o traktowanie ich jako Klientów Profesjonalnych lub Uprawnionych Kontrahentów. 11. Wynikiem procesu klasyfikacji jest przyznanie każdemu klientowi jednej z kategorii klienta wymienionych w 3 ust Bank za Klientów Profesjonalnych uznaje następujące podmioty (tzw. klienci profesjonalni z mocy prawa): 1) bank, 2) firmę inwestycyjną, 3) zakład ubezpieczeń, 4) fundusze inwestycyjne, alternatywne spółki inwestycyjne, towarzystwa funduszy inwestycyjnych oraz zarządzający ASI w rozumieniu ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2016 r., poz ze zm.), 5.

3 5) fundusz emerytalny lub towarzystwo emerytalne w rozumieniu ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz. U. z 2017 r., poz. 870 i 1321), 6) towarowy dom maklerski, 7) podmiot zawierający, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, na własny rachunek transakcje na rynkach kontraktów terminowych, opcji lub innych instrumentów pochodnych albo na rynkach pieniężnych wyłącznie w celu zabezpieczenia pozycji zajętych na tych rynkach, lub działających w tym celu na rachunek innych członków takich rynków, o ile odpowiedzialność za wykonanie zobowiązań wynikających z tych transakcji ponoszą uczestnicy rozliczający tych rynków, 8) inną niż wskazaną w pkt 1-7 instytucję finansową, 9) inwestora instytucjonalnego innego niż wskazany w pkt 1 8, prowadzącego regulowaną działalność na rynku finansowym, 10) podmiot prowadzący poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej działalność równoważną do działalności prowadzonej przez podmioty wskazane w pkt 1-9, 11) organ publiczny, który zarządza długiem publicznym, bank centralny, Bank Światowy, Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Europejski Bank Centralny, Europejski Banki Inwestycyjny lub inną organizację międzynarodową pełniącą podobne funkcje, 12) innego inwestora instytucjonalnego, którego głównym przedmiotem działalności jest inwestowanie w Instrumenty Finansowe, w tym podmioty zajmujące się sekurytyzacją aktywów lub zawieraniem innego rodzaju Transakcji, 13) podmioty inny niż wskazane w pkt 1-12, które na swój wniosek zostały przez Bank uznane za Klientów Profesjonalnych na podstawie art. 3a ust. 1 Ustawy. 2. Bank może przyznać kategorię klienta - Klient Profesjonalny przedsiębiorcy, spełniającemu co najmniej dwa z poniższych wymogów, przy czym równowartość kwot wskazanych w euro jest obliczana przy zastosowaniu średniego kursu euro ustalanego przez Narodowy Bank Polski na dzień sporządzenia przez danego przedsiębiorcę sprawozdania finansowego: 1) suma bilansowa tego przedsiębiorcy wynosi co najmniej euro, 2) osiągnięta przez tego przedsiębiorcę wartość przychodów ze sprzedaży wynosi co najmniej euro, 3) kapitał własny lub fundusz własny tego przedsiębiorcy wynosi co najmniej euro. 3. Bank, na pisemne żądanie podmiotu, innego niż określony w 5 ust. 1-2 może uznać go za Klienta Profesjonalnego, jeżeli spełnione są warunki określone w 8 ust Za Uprawnionego Kontrahenta Bank uznaje Klienta Profesjonalnego, o którym mowa w 5 ust. 1 (z wyłączeniem klienta, który wnioskował o przyznanie tej kategorii), z którym Bank zawiera transakcje lub pośredniczy w ich zawieraniu w ramach: 1) świadczenia usługi wykonywania zleceń, 2) świadczenia usługi przyjmowania i przekazywania zleceń, 3) świadczenia usługi nabywania lub zbywania Instrumentów Finansowych na własny rachunek, z uwzględnieniem ust. 5 poniżej. 5. W przypadku, gdy transakcje, o których mowa w ust. 4 powyżej zawierane są z Klientem Profesjonalnym, o którym mowa w ust. 2 powyżej, Bank może traktować takiego Klienta Profesjonalnego, jako Uprawnionego Kontrahenta tylko na jego wniosek i za jego zgodą. 6. Warunkiem przyznania jednostce administracji samorządowej kategorii Klienta Uprawniony Kontrahent jest złożenie przez nią w formie pisemnej oświadczenia o wyrażeniu zgody na traktowanie jej jak Uprawnionego Kontrahenta. 7. Warunkiem zakwalifikowania jednostek administracji samorządowej do kategorii Klientów Profesjonalnych jest złożenie przez nich oświadczenia w formie pisemnej, zawierającego zgodę na traktowanie ich jak Klientów Profesjonalnych. 8. Do kategorii Klientów Detalicznych Bank zalicza Klientów/potencjalnych Klientów, którzy nie spełniają kryteriów wymaganych dla uznania za Klientów Profesjonalnych lub Uprawnionych

4 Kontrahentów, zdefiniowanych odpowiednio w ust. 1 oraz ust. 4 powyżej. 1. Nadana Klientowi/potencjalnemu Klientowi kategoria może być zmieniona przez DS we współpracy z Komórką sprzedażową lub Komórką finansującą, w przypadku: 1) wystąpienia Klienta/potencjalnego Klienta z wnioskiem o zmianę kategorii; 2) wniosku Komórki sprzedażowej, Komórki finansującej lub Dealera ZSPRF do DS o zmianę kategorii Klienta/potencjalnego Klienta; 3) weryfikacji kategorii nadanej Klientowi/potencjalnemu Klientowi przez DS, na podstawie informacji przekazanej przez Komórkę sprzedażową lub Komórkę finansującą. 2. Klientowi/potencjalnemu Klientowi przysługuje prawo do złożenia pisemnego wniosku o zmianę kategorii przyznanej przez Bank. Formularze wniosków dostępne są na stronie internetowej Banku: lub w Komórkach sprzedażowych lub Komórkach finansujących. Wypełnione druki należy składać w Komórkach sprzedażowych lub Komórkach finansujących. Stosowne wnioski stanowią wzory określone w decyzji dyrektora DS. 3. Wnioski o zmianę kategorii przyznanej przez Bank powinny być składane wyłącznie na formularzach określonych w decyzji dyrektora DS. Wnioski złożone na w innej formie podlegają odrzuceniu. 4. W przypadku złożenia przez Klienta/potencjalnego Klienta wniosku o zmianę nadanej kategorii, Komórka sprzedażowa lub Komórka finansująca przekazuje do DS wniosek o zmianę kategorii. 5. W przypadku złożenia wniosku o zmianę kategorii, która skutkuje podwyższeniem poziomu ochrony, tj. zmianą kategorii z Klienta Profesjonalnego na Klienta Detalicznego lub z Uprawnionego Kontrahenta na Klienta Profesjonalnego albo Klienta Detalicznego, zmiana zgodnie ze złożonym wnioskiem następuje niezwłocznie po otrzymaniu przez DS przedmiotowego wniosku. 6. Wniosek o zmianę kategorii będzie rozpatrywany kompleksowo w odniesieniu do wszystkich Instrumentów Finansowych w ramach świadczonych Usług Inwestycyjnych. 7. DS ma prawo odmówić uwzględnienia wniosku Klienta/potencjalnego Klienta o zmianę kategorii wyłącznie w przypadku wniosku o zmianę kategorii, która skutkuje obniżeniem poziomu ochrony, tj. zmianą kategorii z Klienta Profesjonalnego na Uprawnionego Kontrahenta lub z Klienta Detalicznego na Klienta Profesjonalnego albo Uprawnionego Kontrahenta Każdorazowo po dokonaniu klasyfikacji Klienta/ potencjalnego Klienta Banki, najpóźniej przed rozpoczęciem świadczenia Usług Inwestycyjnych Komórka sprzedażowa lub Komórka finansująca zobowiązana jest poinformować Klienta o wyniku przeprowadzonego procesu klasyfikacji. 2. Spełniając wymóg, o którym mowa w ust. 1, Komórka sprzedażowa lub Komórka finansująca udziela Klientowi informacji o: 1) przyznaniu mu określonej kategorii Klienta, 2) prawie klienta do zmiany kategorii Klienta i warunkach zmiany kategorii Klienta, która została mu przyznana, 3) zmianie zakresu ochrony przysługującej Klientowi w przypadku zmiany kategorii Klienta, 4) ograniczeniach w poziomie ochrony i zakresie informacji, jakie wynikają z przyznania Klientowi określonej kategorii Klienta. 3. Informacje, o których mowa w ust. 2, przekazywane są klientowi przy użyciu Trwałego nośnika. 4. Informacje, o których mowa w ust. 2, są archiwizowane, zgodnie z zasadami określonymi w Instrukcji kancelaryjnej Banku Gospodarstwa Krajowego. 5. Wzór informacji, o których mowa w ust. 2, stanowi formularz określony w decyzji dyrektora DS. 7.

5 1. Jeżeli Klient Detaliczny spełnia warunki, o których mowa w ust. 5 poniżej może wystąpić do Banku z pisemnym żądaniem zmiany przyznanej mu kategorii Klienta na kategorię Klienta - Klient Profesjonalny. Żądanie, o którym mowa powyżej określa zakres Usług Inwestycyjnych, transakcji lub Instrumentów Finansowych, na których potrzeby Klient ma być traktowany jako Klient Profesjonalny. 2. Zmiana kategorii Klienta - Klient Detaliczny na kategorię Klienta - Klient Profesjonalny jest dokonywana w zakresie wskazanym w żądaniu Klienta, o którym mowa w ust. 1 powyżej. 3. Żądanie, o którym mowa w ust. 1 powyżej Klient Detaliczny składa w formie pisemnego wniosku, sporządzonego zgodnie z otrzymanym w Banku formularzem, przy czym: 1) Komórka sprzedażowa lub finansująca informuje Klienta o nowych zasadach traktowania Klienta, wynikających ze zmiany kategorii klienta - Klient Detaliczny na kategorię Klienta - Klient Profesjonalny, 2) Klient potwierdza w oświadczeniu zapoznanie się i akceptację zasad traktowania go jako Klienta Profesjonalnego, w tym także skutków wynikających z dokonanej w tym zakresie zmiany. 4. Bank może uznać Klienta Detalicznego za Klienta Profesjonalnego, na podstawie żądania, o którym mowa w ust. 1 powyżej pod warunkiem, że Klient spełnia przynajmniej dwa z poniższych wymogów: 1) zawierał transakcje, o wartości stanowiącej co najmniej równowartość euro każda, na odpowiednim rynku ze średnią częstotliwością co najmniej 10 transakcji na kwartał w przeciągu czterech ostatnich kwartałów, 2) wartość portfela Instrumentów Finansowych klienta, łącznie ze środkami pieniężnymi wchodzącymi w jego skład, wynosi co najmniej równowartość w złotych euro, 3) pracuje lub pracował w sektorze finansowym przez co najmniej rok na stanowisku, które wymaga wiedzy zawodowej dotyczącej transakcji w zakresie Instrumentów Finansowych lub Usług Inwestycyjnych, które miałyby być świadczone przez firmę inwestycyjną na jego rzecz na podstawie zawieranej umowy. 5. Równowartość kwot wyrażonych w euro, o których mowa w ust. 4 powyżej ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu poprzedzającym datę złożenia wniosku o zmianę kategorii Klienta z Klienta Detalicznego na Klienta Profesjonalnego. 6. W przypadku akceptacji przez DS wniosku Klienta o zmianę kategorii klienta, o którym mowa w ust. 1 powyżej Komórka sprzedażowa lub Komórka finansująca informuje klienta w formie pisemnej o: 1) akceptacji zmiany kategorii Klienta i przyznaniu mu kategorii Klienta - Klient Profesjonalny, 2) zasadach traktowania Klientów Profesjonalnych przez Bank, w tym o tym, że zmiana kategorii na Klienta Profesjonalnego wiąże się z obniżeniem poziomu ochrony. 3) o tym, czy przysługuje mu prawo do złożenia wniosku o zmianę tak wyznaczonej kategorii oraz o tym, czy taka zmiana będzie wiązała się z obniżeniem jego poziomu ochrony, 4) dacie, od której obowiązuje przyznana Klientowi zmieniona kategoria Klienta. 7. Wzór informacji, o której mowa w ust. ust. 7 powyżej określony jest w decyzji dyrektora DS. 8. W przypadku negatywnego rozpatrzenia wniosku Klienta o zmianę kategorii Klienta, o którym mowa w ust. 1 powyżej Komórka sprzedażowa lub Komórka finansująca informuje Klienta w formie pisemnej o podjętej w tym zakresie decyzji. 9. Informacje o pozytywnym lub negatywnym rozpatrzeniu wniosku Klienta o zmianę kategorii Klienta, o których mowa w ust. 1 powyżej, są archiwizowane, zgodnie z zasadami określonymi w Instrukcji kancelaryjnej Banku Gospodarstwa Krajowego. 10. Na podstawie informacji z Komórki sprzedażowej lub Komórki finansującej DS może zaklasyfikować Klienta Profesjonalnego/Uprawnionego Kontrahenta jako Klienta Detalicznego pomimo braku takiego żądania. W taki przypadku 7 ust. 2 stosuje się odpowiednio. Taka 8.

6 zmiana jest konieczna, w przypadku gdy Bank uzyska informacje, że Klient/potencjalny Klient przestał spełniać warunki pozwalające na traktowanie go jak Klienta Profesjonalnego/Uprawnionego Kontrahenta, określone w niniejszej Polityce. 1. Bank dokonuje zmiany kategorii Klienta Profesjonalnego, o którym mowa w 5 ust. 1 i może dokonać zmiany kategorii Klienta, o którym mowa w 5 ust. 2 na kategorię klienta - Uprawniony Kontrahent, jeżeli na rzecz Klienta Bank zawiera transakcje lub pośredniczy w ich zawieraniu w ramach: 1) świadczenia usługi wykonywania zleceń, 2) świadczenia usługi przyjmowania i przekazywania zleceń, 3) nabywania lub zbywania Instrumentów Finansowych na własny rachunek. 2. Bank informuje Klienta w Trwałego nośnika o dokonaniu zmiany kategorii Klienta na kategorię Klienta - Uprawniony Kontrahent, o której mowa w ust. 1 powyżej i przekazuje Klientowi: 1) informację o dacie, od której obowiązuje przyznana klientowi zmieniona kategoria Klienta, 2) zasady traktowania Uprawnionych Kontrahentów przez Bank, 3) informacje o tym, czy Klientowi przysługuje prawo do złożenia wniosku o zmianę tak wyznaczonej kategorii oraz o tym, że nowa kategoria będzie wiązała się z podwyższeniem poziomu ochrony. 3. Bank jest zobowiązany uzyskać pisemną zgodę Klienta, na traktowanie go jako Uprawnionego Kontrahenta w przypadku, gdy transakcje, o których mowa w ust. 1 powyżej zawierane są z jednostką administracji samorządowej lub podmiotem, o którym mowa w 5 ust Informacje i dokumenty o zmianach kategorii klienta na kategorię klienta - Uprawniony Kontrahent, są archiwizowane, zgodnie z zasadami określonymi w Instrukcji kancelaryjnej Banku Gospodarstwa Krajowego. 5. W przypadku złożenia pisemnego wniosku przez Klienta Detalicznego/ Klienta Profesjonalnego o przeklasyfikowanie go do kategorii Uprawnionych Kontrahentów Bank stosuje następująca procedurę: 1) przesyła Klientowi wyraźne pisemne ostrzeżenie dotyczące skutków takiego wniosku w odniesieniu do Klienta, w tym dotyczące środków ochrony, które może utracić; 2) po otrzymaniu ostrzeżenia, o którym mowa w pkt 1, Klient potwierdza na piśmie wniosek o traktowanie go jako Uprawnionego Kontrahenta albo na zasadach ogólnych, albo w odniesieniu do bądź jednej Usługi Inwestycyjnej lub Transakcji lub jednego rodzaju Transakcji lub Produktu, bądź do większej ich liczby, wskazując przy tym, że jest świadomy konsekwencji wynikających z możliwości utraty środków ochrony w związku ze złożeniem takiego wniosku. Wzór potwierdzenia przez Klienta złożonego wniosku stanowi formularz określony w decyzji dyrektora DS Bank uznaje Klienta Profesjonalnego/Uprawnionego Kontrahenta za Klienta Detalicznego/Klienta Profesjonalnego w sytuacji, gdy stwierdzi, że Klient przestał spełniać warunki wymagane do traktowania go jako Klienta Profesjonalnego/Uprawnionego Kontrahenta. 2. Bank dokonuje zmiany kategorii Klienta, o której mowa w ust. 1, na pisemny wniosek Klienta lub z własnej inicjatywy na podstawie informacji: 1) dostarczonych przez Klienta, 2) posiadanych przez Bank, oraz 3) publicznych i ogólnodostępnych. 3. Bank może uznać Klienta Profesjonalnego za Klienta Detalicznego i traktować go zgodnie z zasadami traktowania Klientów Detalicznych, przyznając mu adekwatny do danej kategorii 10.

7 poziom ochrony i udzielając odpowiedniego zakresu informacji w następujących sytuacjach: 1) Klient Profesjonalny wystąpi z pisemnym wnioskiem o zmianę kategorii, do której został zakwalifikowany, 2) z inicjatywy Banku, w przypadku stwierdzenia przez Bank na podstawie informacji dostarczonych przez Klienta lub na podstawie informacji posiadanych przez Bank, że Klient nie spełnia warunków traktowania go jako Klienta Profesjonalnego, 3) z inicjatywy Banku, w przypadku tzw. Klientów Profesjonalnych z mocy prawa. 4. Klient Profesjonalny może wnioskować o zmianę kategorii na Klienta Detalicznego w odniesieniu do wszystkich świadczonych na rzecz klienta Usług Inwestycyjnych i oferowanych Instrumentów Finansowych. Bank zobowiązuje swoich Klientów do przekazywania informacji o zmianach danych, które mają wpływ na zmianę kategorii Klienta z Klienta Profesjonalnego na Klienta Detalicznego. 5. W przypadku zmiany kategorii, Klient jest powiadamiany w formie Trwałego nośnika: 1) o zmianie jego kategorii na Klienta Detalicznego, 2) o dacie, od której obowiązuje przyznana Klientowi zmieniona kategoria, 3) o tym, czy przysługuje mu prawo do złożenia wniosku o zmianę tak wyznaczonej kategorii oraz o tym, czy taka zmiana będzie wiązała się z obniżeniem jego poziomu ochrony, 4) o zasadach traktowania Klientów Detalicznych przez Bank, w tym o tym, że zmiana kategorii na Klienta Detalicznego wiąże się z podwyższeniem poziomu ochrony. 6. Uprawniony Kontrahent może żądać zmiany kategorii na: 1) Klienta Profesjonalnego, 2) Klienta Detalicznego. 7. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 powyżej Bank traktuje Klienta zgodnie z zasadami traktowania Klientów Profesjonalnych lub Klientów Detalicznych, w zależności od kategorii Klienta i przyznaje mu adekwatny do kategorii poziom ochrony oraz udziela odpowiedniego zakresu informacji. 8. Klient jest powiadamiany w formie Trwałego nośnika: 1) o zmianie jego kategorii na Klienta Detalicznego lub Klienta Profesjonalnego, 2) o dacie, od której obowiązuje przyznana Klientowi zmieniona kategoria, 3) o tym, czy przysługuje mu prawo do złożenia wniosku o zmianę tak wyznaczonej kategorii oraz o tym, czy taka zmiana będzie wiązała się z obniżeniem jego poziomu ochrony, 4) o zasadach traktowania Klientów Detalicznych/ Klientów Profesjonalnych przez Bank, w tym o tym, że zmiana kategorii na Klienta Detalicznego/ Klienta Profesjonalnego wiąże się z podwyższeniem poziomu ochrony. 9. Nowa kategoria Klienta obowiązuje od daty akceptacji przez Bank wniosku o zmianę kategorii. 1. Bank zobowiązuje swoich Klientów do przekazywania informacji o zmianach danych, które mają wpływ na możliwość traktowania danego Klienta jak Klienta Profesjonalnego. 2. W przypadku, gdy Klient przestaje spełniać wymagania, które pozwoliły zaklasyfikować go do danej kategorii, Komórka sprzedażowa lub Komórka finansująca podejmuje wobec niego działania zmierzające do zmiany dotychczasowej kategorii na adekwatną do nowej sytuacji Klienta. 3. W celu upewniania się, co do adekwatności przypisanej Klientowi Komórka sprzedażowa lub Komórka finansująca może uzyskiwać o Kliencie informacje z innych źródeł, relacji oraz przeznaczone do innych celów (np. informacje pozyskiwane dla celów realizacji przepisów związanych z obowiązkiem przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy). 4. Komórka sprzedażowa lub Komórka finansująca weryfikuje poprawność kategorii przypisanej Klientowi niezwłocznie po otrzymaniu powyższych informacji uzasadniających zmianę jego klasyfikacji. 5. W przypadku Klientów nieaktywnych, tj. takich, którzy pomimo nadania im klasyfikacji nie 11.

8 podpisali z Bankiem umowy albo innej umowy o świadczenie Usług Inwestycyjnych lub Usług Dodatkowych lub umowa taka została wypowiedziana, weryfikacja Klasyfikacji nie jest przeprowadzana. 1. W przypadku Klientów Detalicznych Komórka sprzedażowa lub Komórka finansująca przeprowadza ocenę czy Instrumenty Finansowe będące przedmiotem oferowanej Usługi Inwestycyjnej oraz Usługa Inwestycyjna, są adekwatne dla danego Klienta Detalicznego (ocena adekwatności). 2. Ocena adekwatności przeprowadzana jest przez Komórkę sprzedażową lub Komórkę finansującą przed zawarciem stosownej umowy na podstawie informacji przekazanych przez Klienta Detalicznego, w formie Kwestionariusza oceny, obejmujących odpowiednio: 1) wiedzę Klienta w zakresie Usług Inwestycyjnych świadczonej na rzecz Klienta, 2) wiedzę Klienta w zakresie poszczególnych grup Instrumentów Finansowych, będących przedmiotem świadczonych na rzecz Klienta Usług inwestycyjnych, 3) charakter, wielkość i częstotliwość Transakcji dokonywanych na poszczególnych grupach Instrumentów Finansowych przez Klienta oraz okres, w którym były one dokonywane, 4) poziom wykształcenia, a także obecny zawód lub poprzednie istotne w rozpatrywanym względzie zawody Klienta. 3. Bank przeprowadza ocenę adekwatności następujących grup Instrumentów finansowych: 1) Grupa I: kontrakty terminowe na kurs walutowy - FX Forward, NDF, Swap walutowy - FX Swap, 2) Grupa II: Opcje walutowe i Opcje na stopę procentową oraz struktury Opcji walutowych i Opcji na stopę procentową, 3) Grupa III: transakcje FRA, Swapów na Stopę Procentową Transakcje IRS, 4) Grupa IV: transakcje CIRS, 5) Grupa V: transakcje dotyczące dłużnych papierów wartościowych. 4. Wzór Kwestionariusza oceny adekwatności oraz wzór wyniku oceny adekwatności dla Klienta stanowią formularze określone w decyzji dyrektora DS. Wzór Kwestionariusza oceny adekwatności dla emitenta dłużnych papierów wartościowych będącego Klientem Banku oraz wzór wyniku oceny adekwatności dla emitenta dłużnych papierów wartościowych będącego Klientem Banku stanowią formularze określone w decyzji dyrektora DS. 5. Niezwłocznie po dokonaniu przez Bank oceny adekwatności Klient Detaliczny jest informowany w formie pisemnej o jej wynikach przez Komórkę sprzedażową lub Komórkę finansującą. 6. W przypadku, gdy Bank nie ma możliwości przeprowadzenia oceny adekwatności Instrumentów finansowych i Usług Inwestycyjnych, z uwagi, m.in. na odmowę jej wypełnienia przez Klienta, Usługa Inwestycyjna na rzecz takiego Klienta nie może być świadczona. 7. W przypadku, gdy wynik oceny adekwatności Instrumentów Finansowych i Usług Inwestycyjnych wskazuje, że Klient nie posiada wystarczającej wiedzy i doświadczenia w zakresie Instrumentu Finansowego lub Usługi Inwestycyjnej stanowiących przedmiot umowy, którą Klient zamierza zawrzeć z Bankiem, Bank ostrzega Klienta, że określona Usługa Inwestycyjna lub Instrument Finansowy są dla niego nieadekwatne. Ostrzeżenie, o którym mowa powyżej znajduje się w Kwestionariuszu oceny. 8. Klient potwierdza otrzymanie tego rodzaju ostrzeżenia, składając stosowne oświadczenie w tym zakresie będące jednocześnie wnioskiem Klienta o zrealizowanie nieadekwatnej Transakcji, zgodnie z wzorem, będącym częścią Kwestionariusza oceny. 9. W sytuacji, o której mowa w ust. 8, w przypadku, gdy Klient nie podpisał oświadczenia zawartego w Kwestionariuszu oceny, Bank nie może świadczyć usługi na rzecz Klienta, co zostaje odpowiednio zaznaczone w rejestrze, o którym mowa w 4 ust. 6 oraz w Systemi Kondor Komórki sprzedażowe lub Komórki finansujące Banku nie mogą podejmować bezpośrednich ani pośrednich działań, które skutkować będą tym, że Klient detaliczny nie przedstawi informacji, o 12.

9 których mowa w ust. 2. Kwestionariusze oceny, o których mowa w ust. 3 wypełniane są samodzielnie przez Klienta. Pracownicy Banku nie mogą w jakikolwiek sposób merytorycznie wspierać, doradzać lub w inny sposób pomagać Klientowi przy ich wypełnianiu. 11. Z zastrzeżeniem ust. 12 poniżej Bank zakłada, iż Klienci Profesjonalni w odniesieniu do tych konkretnych Usług Inwestycyjnych lub Transakcji, na podstawie których zostali sklasyfikowani jako Klienci profesjonalni, mają konieczne doświadczenie i wiedzę, aby zdawać sobie sprawę z istniejącego ryzyka. 12. Mając na względzie wymogi powszechnie obowiązujących przepisów prawa, w odniesieniu do Uprawnionych Kontrahentów ocena adekwatności nie jest dokonywana. 13. Klientowi Profesjonalny może wystąpić do Banku z wnioskiem o przeprowadzenie oceny adekwatności. W takim przypadku postanowienia ust oraz 13 stosuje się odpowiednio. 14. DS oraz DFS dokonują corocznej weryfikacji Kwestionariuszy oceny, o których mowa w ust. 2 oraz ust Wypełnione przez Klienta Kwestionariusze oceny powinny zostać podpisane przez osoby uprawnione zgodnie z zasadami reprezentacji Klienta (w tym jego pełnomocników) w przypadku osoby prawnej oraz jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, wspólnika spółki cywilnej lub handlowej spółki osobowej uprawnionego do reprezentowania spółki, osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą. 2. Każda zmiana osoby reprezentującej lub wspólnika, o których mowa w ust. 1, powoduje konieczność ponownego wypełnienia i podpisania Kwestionariuszy oceny. 3. Klient Detaliczny zobowiązany jest niezwłocznie informować Komórkę sprzedażową lub Komórkę finansującą, o każdej zmianie osoby określonej w ust. 1. Brak powyższej informacji stanowi dla Banku podstawę do uznania, iż nie zachodzi przesłanka ponownego wypełnienia Kwestionariuszy oceny. 4. Bank rejestruje: 1) wyniki przeprowadzonej oceny; 2) ostrzeżenia udzielone Klientom w przypadku, gdy Usługa Inwestycyjna lub Instrument Finansowy będący jej przedmiotem zostały ocenione jako potencjalnie nieadekwatne dla Klienta, 3) informację, czy Klient zwrócił się z wnioskiem o zrealizowanie Transakcji mimo ostrzeżenia, oraz, w stosownych przypadkach, informację, czy Bank zaakceptował wniosek Klienta o zrealizowanie nieadekwatnej Transakcji; 4) w stosownych przypadkach - ostrzeżenia udzielone Klientom, w przypadku gdy Klient nie przekazał wystarczających informacji pozwalających na dokonanie oceny adekwatności, 5) w stosownych przypadkach - informację, czy Klient zwrócił się z wnioskiem o zrealizowanie Transakcji mimo tego ostrzeżenia oraz, w stosownych przypadkach, informację, czy Bank zaakceptował wniosek Klienta o zrealizowanie Transakcji; 5. Informacje, o których mowa w ust. 4 powyżej przechowywane są przez Komórkę sprzedażową lub Komórkę finansującą, a ich kopie przekazywane są do DS pocztą elektroniczną lub w inny sposób, zgodnie z decyzją dyrektora DS. 6. Ocena adekwatności Klienta dokonywana jest na podstawie wytycznych określonych w decyzji dyrektora DS. 7. Ocena adekwatności emitenta dłużnych papierów wartościowych dokonywana jest na podstawie wytycznych określonych w decyzji dyrektora DS W przypadku, gdy Usługa Inwestycyjna ma być świadczona w ramach jednej umowy łącznie z inną usługą Bank dokonuje oceny, czy umowa zawierana w tych okolicznościach jest adekwatna 14.

10 dla Klienta lub potencjalnego Klienta. 2. Ocena adekwatności może nie być wykonywana, w przypadku, gdy umowa dotyczy Usługi Inwestycyjnej wykonywania zleceń lub przyjmowania i przekazywania zleceń, o ile spełnione są wszystkie z poniższych warunków: 1) przedmiotem zleceń będą wyłącznie nieskomplikowane Instrumenty Finansowe, a w szczególności: a. obligacje lub inne dłużne papiery wartościowe, dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub na rynku uznanym przez Komisję Europejską jako rynek równoważny w państwie, które nie jest państwem członkowskim lub wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu, z wyłączeniem obligacji lub dłużnych papierów wartościowych, które mają wbudowany instrument pochodny lub których struktura utrudnia klientowi lub potencjalnemu klientowi zrozumienie ryzyka związanego z tymi Instrumentami Finansowymi; jednostki uczestnictwa/ certyfikaty inwestycyjne w funduszach inwestycyjnych, b. akcje dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub na równoważnym rynku w państwie, które nie jest państwem członkowskim lub wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu, z wyłączeniem akcji, które mają wbudowany instrument pochodny; c. instrumenty rynku pieniężnego, z wyłączeniem instrumentów rynku pieniężnego, które mają wbudowany instrument pochodny lub których struktura utrudnia klientowi lub potencjalnemu klientowi zrozumienie ryzyka związanego z tymi Instrumentami Finansowymi, d. certyfikaty inwestycyjne, jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, tytuły uczestnictwa funduszy zagranicznych i tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych z siedzibą w państwach należących do EOG, z wyłączeniem Instrumentów Finansowych, o których mowa w art. 36 ust. 1 rozporządzenia Komisji (UE) nr 583/2010 z dnia 1 lipca 2010 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE w zakresie kluczowych informacji dla inwestorów i warunków, które należy spełnić w przypadku dostarczania kluczowych informacji dla inwestorów lub prospektu emisyjnego na trwałym nośniku innym niż papier lub za pośrednictwem strony internetowej e. Instrumenty Finansowe, o których mowa w art. 57 Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 2017/565. 2) umowa jest zawierana z inicjatywy Klienta lub potencjalnego Klienta, 3) Klient lub potencjalny Klient został ostrzeżony przez Bank, że zawarcie umowy nie jest związane z obowiązkiem, wykonywania przez Bank oceny adekwatności, i że nie będzie korzystał z ochrony, jaką zapewnia Klientowi wykonanie przez Bank oceny adekwatności, 4) Bank wypełnia wymogi związane z zarządzaniem Konfliktami Interesów. 3. Na potrzeby ust. 2 pkt 2 powyżej pod pojęciem inicjatywy Klienta rozumie się niezależne podjęcie decyzji przez Klienta, bez jakiejkolwiek sugestii ze strony Banku lub osoby zaangażowanej bądź bezpośrednio lub pośrednio powiązanej z Bankiem stosunkiem kontroli, co do zawarcia umowy z Bankiem lub dokonania Transakcji dotyczącej Instrumentów Finansowych. Nie uznaje się za inicjatywę Klienta sytuacji, gdy do zawarcia umowy dochodzi w wyniku skierowania przez Bank do Klienta lub potencjalnego Klienta zindywidualizowanych informacji dotyczących o Banku, Instrumentach Finansowych, Usłudze Inwestycyjnej oraz Transakcji.