WĘGLOWODANY. 2n C 6 H 12 O 6. n C 12 H 22 O 11. [C 12 H 20 O 10 ] n 1 CH 2 OH C O CHOH O C 5 CH 2 OH 5 CHOH CHOH H O. Chiralność monosacharydów.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "WĘGLOWODANY. 2n C 6 H 12 O 6. n C 12 H 22 O 11. [C 12 H 20 O 10 ] n 1 CH 2 OH C O CHOH O C 5 CH 2 OH 5 CHOH CHOH H O. Chiralność monosacharydów."

Transkrypt

1 WĘGLWDANY WĘGLWDANY [ 0 0 ] n n n n n skrobia maltoza glukoza polisacharyd disacharyd monosacharyd ALDZA aldehyd glicerynowy KETZA dihydroksyaceton hydrolizuje do n cząsteczek monosacharydów ALDZY hydrolizuje do dwóch cząsteczek monosacharydów MNSARYDY (UKRY PRSTE) dzielą się na: nie ulega hydrolizie KETZY tetroza tetroza pentoza heksoza ALDZY pentoza KETZY heksoza WĘGLWDANY WĘGLWDANY hiralność monosacharydów WĘGLWDANY dzieli się na: REDUKUJĄE redukują odczynnik Fehlinga, Tollensa i Benedicta NIEREDUKUJĄE np. sacharoza aldehyd (R)-()-glcerynowy [α] 8.7(c, ) D aldehyd (S)-(-)-glcerynowy [α] -8.7(c, ) L ()n D-ALDZY centrum stereogenne o najwyższym lokancie ()n L-ALDZY

2 WĘGLWDANY (R,S,R,R)-,,,,-PENTAYDRKSYEKSANAL WĘGLWDANY D-()-GLUKZA PRJEKJA FISER A PRJEKJA FISER A. Wzór płaski ustawia się zgodnie z projekcją Fischera u góry atom węgla grupy karbonylowej D-()-GLUKZA. Wzór w płaskiej projekcji Fischera obracamy o kąt -90º - zachowując konfigurację na atomie węgla WZRY AWRT A. bracamy cząsteczkę względem wiązania - o 0º - zachowując konfigurację na atomie węgla (zgodnie ze strzałkami WZRY AWRT A WZRY KNFRMAYJNE α D-()-GLUKPIRANZA β D-()-GLUKPIRANZA. Grupa hydroksylowa na atomie węgla atakuje atom węgla zamykając sześcioczłonowy pierścień WĘGLWDANY ykliczne hemiacetalowe struktury monosacharydów WĘGLWDANY ykliczne hemiacetalowe struktury monosacharydów PRZYPMNIENIE R R R R R EMIAETAL AETAL -hydroksypentanal -hydroksytetrahydropiran tt (Me) [α] Stan równowagi: aksjalna grupa ANMERY [α].%.% tt 0 (Ac) [α] 9 ekwatorialna grupa MUTARTAJA

3 WĘGLWDANY Konwencja konformacyjna WĘGLWDANY Projekcja Fischera WĘGLWDANY WĘGLWDANY Projekcja awortha piran tetrahydropiran

4 WĘGLWDANY α D-fruktofuranoza furan D-fruktoza tetrahydrofuran β D-fruktofuranoza WĘGLWDANY REAKJE MNSAARYDÓW TWRZENIE GLIKZYDÓW R R R R R, β D-glukopiranozyd metylowy EMIAETALE α D-glukopiranozyd metylowy WĘGLWDANY WĘGLWDANY REAKJE MNSAARYDÓW TWRZENIE GLIKZYDÓW REAKJE MNSAARYDÓW TWRZENIE ETERÓW MEANIZM R Na R R' - - lub Ar Na R' X lub Ar R' X - β D-glukopiranozyd metylowy Na/ S,,,-tetra--metylo D-glukopiranozyd metylowy STABILNY W ŚRDWISKU ZASADWYM - α D-glukopiranozyd metylowy / R / R AGLIKN,,,-tetra--metylo D-glukopiranoza UKIER

5 WĘGLWDANY WĘGLWDANY REAKJE MNSAARYDÓW TWRZENIE AETALI R (R') R' R REAKJE MNSAARYDÓW ESTRYFIKAJA dwie vicynalne grupy muszą być względem siebie w układzie cis grupy mogą reagować z chlorkami lub bezwodnikami kwasowymi D-galaktopiranoza (S), 0 Ac Ac Ac Ac Ac,;,-di--izopropelideno D-galaktopiranoza pentaoctan β D-glukopiranozy Ac: WĘGLWDANY REAKJE MNSAARYDÓW TWRZENIE SAZNÓW WĘGLWDANY REAKJE MNSAARYDÓW TWRZENIE SAZNÓW PhN-N PhN N PhN-N PhN N ( )n NN NN NN ( N )n N NN N N N N NN ALDZA FENYLSAZN MEANIZM fenyloosazon D-fruktoza N N N N N NN - - N N N N NN N N N NN D-mannoza

6 WĘGLWDANY REAKJE MNSAARYDÓW UTLENIANIE WĘGLWDANY REAKJE MNSAARYDÓW UTLENIAJĄE RZSZZEPIANIE PLIYDRKSYZWIĄZKÓW Br, I I kwas D- glukonowy D-glukono-γ-lakton MEANIZM (- ) I I I N kwas D- glukarowy WĘGLWDANY REAKJE MNSAARYDÓW UTLENIAJĄE RZSZZEPIANIE PLIYDRKSYZWIĄZKÓW WĘGLWDANY REAKJE MNSAARYDÓW UTLENIAJĄE RZSZZEPIANIE PLIYDRKSYZWIĄZKÓW. W vic-poliolach o co najmniej trzech atomach węgla grupy hydroksymetylenowe ( ) utleniają się do formaldehydu, natomiast grupy hydroksymetinowe () do kwasu mrówkowego. ksydatywne rozszczepienie zachodzi również wtedy, gdy grupy hydroksymetylenowe ( ) lub hydroksymetinowe () sąsiadują z grupą aldehydową utlenia się do kwasu mrówkowego oraz karbonylową utlenia się do I GLIERYNA,,,- PRPANTRIL METANAL, FRMALDEYD KWAS MRÓWKWY METANAL, FRMALDEYD I ALDEYD GLIERYNWY,,- DIYDRKSYPRPANAL KWAS MRÓWKWY KWAS MRÓWKWY METANAL, FRMALDEYD METANAL, FRMALDEYD I,- DIYDRKSY--PRPANN DITLENEK WĘGLA METANAL, FRMALDEYD

7 WĘGLWDANY REAKJE MNSAARYDÓW UTLENIAJĄE RZSZZEPIANIE PLIYDRKSYZWIĄZKÓW REASUMUJĄ WĘGLWDANY REAKJE MNSAARYDÓW UTLENIANIE. ksydatywne rozszczepienie nie zachodzi, gdy grupy hydroksymetylenowe ( ) lub hydroksymetinowe () są rozdzielone grupą metylenową lub gdy grupa hydroksylowa jest zalkilowana Br, ()n lub u lub Ag I R I ()n (n) I KWAS ALDNWY (n) MNSAARYD N ()n KWAS ALDARWY WĘGLWDANY WĘGLWDANY REAKJE MNSAARYDÓW REDUKJA DEGRADAJA RUFF a ()n monosacharyd, kat. lub ()n NaB alditol poliol. UTLENIENIE ALDZY D KWASU ALDNWEG ZA PMĄ WDY BRMWEJ. UTLENIAJĄA DEKARBKSYLAJA SLI WAPNIWEJ KWASU ALDNWEG D ALDZY ATM WĘGLA KRÓTSZEJ ZA PMĄ WDY UTLENINEJ I SIARZANU(VI) ŻELAZA(III) tto RUFF (87-99) kierownik Katedry hemii Nieorganicznej PG w latach 90-; dziekan Whem PG w latach oraz 9-9 PRZYKŁAD PRZYKŁAD. NaB. D-RYBZA Br/ /Fe KWAS D-RYBNWY D-EYTRZA D-glucitol (sorbitol) 7

8 WĘGLWDANY SYNTEZA KILIANI-FISER a ALDEYD D-GLIERYNWY RDZINA ALDZ ALDEKSZY N/ N N Epimery cyjanohydryn. Ba().. Ba(). ALDPENTZY ALDPENTZY Epimery kwasów aldonowych Na-g, p - D-EYTRZA Epimery g-aldonolaktonów Na-g, p - D-TREZA ALDTETRZY ALDTRIZA RDZINA D-KETZ n STEREIZMERÓW WĘGLWDANY KETEKSZY Disacharydy wiązanie,-α-glikozydowe β D-rybo-EKSULZA D-arabino-EKSULZA D-ksylo-EKSULZA D-likso-EKSULZA D-ALLULZA D-FRUKTZA D-SRBZA D-TAGATZA D-PSIKZA KETTPENTZY D-erytro-PENTULZA D-treo-PENTULZA D-RYBULZA D-KSYLULZA KETTETRIZA ()-maltoza --(α-d-glukopiranozylo)-β-d-glukopiranoza D-glicero-TETRULZA 8

9 WĘGLWDANY Disacharydy WĘGLWDANY wiązanie,-α-glikozydowe Disacharydy wiązanie,-β-glikozydowe β β ()-celobioza --(β-d-glukopiranozylo)-β-d-glukopiranoza ()-sacharoza α-d-glukopiranozylo-β-d-fruktofuranozyd WĘGLWDANY Polisacharydy WĘGLWDANY Polisacharydy Struktura frakcji amylozowej skrobi eluloza Skrobia 9

II ROK CHEMII GRUPA C1 Zadania na 17 stycznia 2011 r. Cukry odpowiedzi. 1. Zapisz wzory Fischera produktów reakcji D-glukozy z: a.

II ROK CHEMII GRUPA C1 Zadania na 17 stycznia 2011 r. Cukry odpowiedzi. 1. Zapisz wzory Fischera produktów reakcji D-glukozy z: a. 16 stycznia 2011 roku II RK EMII GRUPA 1 Zadania na 17 stycznia 2011 r. ukry odpowiedzi 1. Zapisz wzory Fischera produktów reakcji D-glukozy z: a. Br 2 2 kwas D-glukonowy (ogólnie: kwas aldonowy) b. stęż.

Bardziej szczegółowo

Weglowodany. Nazwa pochodzi od wzoru sumarycznego: C x (H 2. O) y

Weglowodany. Nazwa pochodzi od wzoru sumarycznego: C x (H 2. O) y Weglowodany Nazwa pochodzi od wzoru sumarycznego: C x ( 2 ) y wodziany węgla gólnie definiuje się je jako: polihydroksy aldehydy i polihydroksy ketony lub jako substancje, które w wyniku hydrolizy dają

Bardziej szczegółowo

Monosacharydy Schemat konfiguracyjny

Monosacharydy Schemat konfiguracyjny B I T E N L EMIA G RGANIZNA I A Monosacharydy Schemat konfiguracyjny Aldozy szeregu D ustawia się w schemat wg dwu poniższych reguł: 1. Aldozy zawierające n atomów węgla otrzymuje się z aldoz zawierających

Bardziej szczegółowo

Wykład 23 I 2019 Żywienie

Wykład 23 I 2019 Żywienie Wykład 23 I 2019 Żywienie Witold Bekas SGGW Węglowodany - cukrowce Nazwa pochodzi od wzoru sumarycznego: C x (H 2 O) y wodziany węgla Ogólnie definiuje się je jako: polihydroksyaldehydy i polihydroksyketony

Bardziej szczegółowo

Makrocząsteczki. Przykłady makrocząsteczek naturalnych: -Polisacharydy skrobia, celuloza -Białka -Kwasy nukleinowe

Makrocząsteczki. Przykłady makrocząsteczek naturalnych: -Polisacharydy skrobia, celuloza -Białka -Kwasy nukleinowe Makrocząsteczki Przykłady makrocząsteczek naturalnych: -Polisacharydy skrobia, celuloza -Białka -Kwasy nukleinowe Syntetyczne: -Elastomery bardzo duża elastyczność charakterystyczna dla gumy -Włókna długie,

Bardziej szczegółowo

Węglowodany. Monosacharydy Oligosacharydy Polisacharydy. Skrobia Celuloza Glikogen. Aldopentozy (ryboza) Disacharydy. Ketopentozy (rybuloza)

Węglowodany. Monosacharydy Oligosacharydy Polisacharydy. Skrobia Celuloza Glikogen. Aldopentozy (ryboza) Disacharydy. Ketopentozy (rybuloza) Cz. XXVIII-a Węglowodany - cukry - sacharydy: klasyfikacja, budowa, nazewnictwo i izomeria I. Definicja i klasyfikacja Węglowodany to polihydroksylowe aldehydy i ketony oraz ich pochodne Węglowodany Monosacharydy

Bardziej szczegółowo

Wstęp Wybrane zagadnienia z chemii związków naturalnych

Wstęp Wybrane zagadnienia z chemii związków naturalnych Wstęp Wybrane zagadnienia z chemii związków naturalnych wykład 15 h zaliczenie test otwarty Literatura: 1. Natural Products hemistry Raymound ooper, George Nicola, Taylor&Francis Group, 2015 2. Selected

Bardziej szczegółowo

CHEMIA 12. Wzorcem konfiguracji względnej H C * OH HO C * H (odmiany L i D) jest aldehyd glicerynowy CH 2 OH CH 2 OH

CHEMIA 12. Wzorcem konfiguracji względnej H C * OH HO C * H (odmiany L i D) jest aldehyd glicerynowy CH 2 OH CH 2 OH INSTYTUT MEDICUS Kurs przygotowawczy do matury i rekrutacji na studia medyczne Rok 2017/2018 www.medicus.edu.pl tel. 501 38 39 55 CHEMIA 12 SACHARYDY. AMINOKWASY I BIAŁKA. IZOMERIA OPTYCZNA. IZOMERIA OPTYCZNA

Bardziej szczegółowo

Slajd 1. Slajd 2. Węglowodany. Węglowodany. Wzór sumaryczny C n (H 2 O) n

Slajd 1. Slajd 2. Węglowodany. Węglowodany. Wzór sumaryczny C n (H 2 O) n Slajd 1 Węglowodany Slajd 2 Wzór sumaryczny C n (H 2 O) n Węglowodany D-glukoza polihydroksy aldehyd D-fruktoza polihydroksy keton Związki, które hydrolizują do polihydroksy aldehydów lub ketonów są również

Bardziej szczegółowo

Weglowodany. wodziany węgla Ogólnie definiuje się je jako: polihydroksy aldehydy i polihydroksy ketony. O) y

Weglowodany. wodziany węgla Ogólnie definiuje się je jako: polihydroksy aldehydy i polihydroksy ketony. O) y Weglowodany Nazwa pochodzi od wzoru sumarycznego: C x ( 2 ) y wodziany węgla gólnie definiuje się je jako: polihydroksy aldehydy i polihydroksy ketony lub jako substancje, które w wyniku hydrolizy dają

Bardziej szczegółowo

Weglowodany. wodziany węgla Ogólnie definiuje się je jako: polihydroksy aldehydy i polihydroksy ketony. O) y

Weglowodany. wodziany węgla Ogólnie definiuje się je jako: polihydroksy aldehydy i polihydroksy ketony. O) y Weglowodany Nazwa pochodzi od wzoru sumarycznego: C x ( 2 ) y wodziany węgla gólnie definiuje się je jako: polihydroksy aldehydy i polihydroksy ketony lub jako substancje, które w wyniku hydrolizy dają

Bardziej szczegółowo

Skala słodkości cukrów Laktoza < maltoza < glukoza < sacharoza < fruktoza najsłodsza

Skala słodkości cukrów Laktoza < maltoza < glukoza < sacharoza < fruktoza najsłodsza Źródła cukrów (węglowodanów) w produktach spożywczych: Warzywa i owoce (winogrona cukier gronowy glukoza) Produkty zbożowe: pieczywo, kasze, płatki śniadaniowe Funkcja węglowodanów w organizmie: Energetyczna:

Bardziej szczegółowo

Materiały dodatkowe węglowodany

Materiały dodatkowe węglowodany Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Katedra Chemii rganicznej Materiały dodatkowe węglowodany 1. Mutarotacja Cukry występują głównie w formie pierścieniowej zawartość formy łańcuchowej w stanie

Bardziej szczegółowo

mie i sz s an a in i a rac r e ac miczn ic a /rac /r e ac mat/ E ime m ry

mie i sz s an a in i a rac r e ac miczn ic a /rac /r e ac mat/ E ime m ry Wzór sumaryczny Węglowodany C n H 2n O n Aldehydowe lub ketonowe pochodne alkoholi wielowodorotlenowych Węglowodany - podział CUKRY PROSTE Monosacharydy CUKRY ZŁOŻONE Oligosacharydy (kilka reszt cukrów

Bardziej szczegółowo

Aminokwasy (α-) Aminokwasy. Aminokwasy. Aminokwasy. Aaminokwasy. klasyfikacja, budowa chemiczna. klasyfikacja, budowa chemiczna

Aminokwasy (α-) Aminokwasy. Aminokwasy. Aminokwasy. Aaminokwasy. klasyfikacja, budowa chemiczna. klasyfikacja, budowa chemiczna (α-) * * aldehyd L-glicerynowy (S) L-seryna (S) klasyfikacja budowa chemiczna położenie grupy NH 2 :α, β, γ, δ... ω rzędowość grupy NH 2 : 1, 2 ilość grup COOH i NH 2 COOH = NH 2 : obojętne COOH > NH 2

Bardziej szczegółowo

ZWIĄZKI BIOLOGICZNIE CZYNNE POCHODZENIA NATURALNEGO

ZWIĄZKI BIOLOGICZNIE CZYNNE POCHODZENIA NATURALNEGO ZWIĄZKI BILGICZNIE CZYNNE PCDZENIA NATURALNEG WYKŁAD DLA SPECJALIZACJI: BITECNLGIA LEKÓW DR INŻ. TMASZ LASKWSKI KATEDRA TECNLGII LEKÓW I BICEMII WYDZIAŁ CEMICZNY PLITECNIKI GDAŃSKIEJ CZĘŚĆ IV: METABLITY

Bardziej szczegółowo

Reakcje charakterystyczne cukrów

Reakcje charakterystyczne cukrów Reakcje charakterystyczne cukrów Maria Jamrozik Grupa związków organicznych nazywanych węglowodanami, cukrami lub sacharydami obejmuje polihydroksylowe aldehydy i ketony oraz ich pochodne. azwa "węglowodany"

Bardziej szczegółowo

Węglowodany metody jakościowe oznaczania cukrów reakcja Molisha, Fehlinga, Selivanowa; ilościowe oznaczanie glukozy metodą Somogyi Nelsona

Węglowodany metody jakościowe oznaczania cukrów reakcja Molisha, Fehlinga, Selivanowa; ilościowe oznaczanie glukozy metodą Somogyi Nelsona Ćwiczenie nr 7 Węglowodany metody jakościowe oznaczania cukrów reakcja Molisha, Fehlinga, Selivanowa; ilościowe oznaczanie glukozy metodą Somogyi Nelsona Celem ćwiczenia jest: zapoznanie z metodami jakościowej

Bardziej szczegółowo

Aminy właściwości fizyczne

Aminy właściwości fizyczne Klasyfikacja amin 1 2 3 alifatyczne aromatyczne Budowa przestrzenna amin wiązanie wodorowe Aminy właściwości fizyczne polarne do C 5 rozpuszczalne w wodzie temperatura wrzenia Właściwości zasadowe amin

Bardziej szczegółowo

I. Część teoretyczna aldozy ketozy

I. Część teoretyczna aldozy ketozy I. Część teoretyczna Sacharydy (inaczej cukry) są to polihydroksyaldehydy i polihydroksyketony oraz niektóre ich pochodne (aminosacharydy, deoksysacharydy, kwasy uronowe). Nazwa sacharydy wywodzi się od

Bardziej szczegółowo

Węglowodany (Cukry) Część 2. Związki wielofunkcyjne

Węglowodany (Cukry) Część 2. Związki wielofunkcyjne Węglowodany (Cukry) Część 2 Związki wielofunkcyjne Monosacharydy Glukoza, Fruktoza: - wzory łańcuchowe, wzory Fishera, - właściwości fizyczne i chemiczne (zależności między budową a właściwościami) - funkcje

Bardziej szczegółowo

Spis treści 1. Struktura elektronowa związków organicznych 2. Budowa przestrzenna cząsteczek związków organicznych

Spis treści 1. Struktura elektronowa związków organicznych 2. Budowa przestrzenna cząsteczek związków organicznych Spis treści 1. Struktura elektronowa związków organicznych 13 2. Budowa przestrzenna cząsteczek związków organicznych 19 2.1. Zadania... 28 3. Zastosowanie metod spektroskopowych do ustalania struktury

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 6. Węglowodany. Repetytorium

Ćwiczenie nr 6. Węglowodany. Repetytorium epetytorium Ćwiczenie nr dr Magdalena Pakosińska - Parys Węglowodany 1. Wstęp.. Podział cukrów. 3. Konformacja (wzory liniowe, awortha, krzesełkowe). 4. Asymetryczny atom węgla, anomeryzacja, mutarotacja,

Bardziej szczegółowo

Cz. XXVIII - c Węglowodany - cukry - sacharydy: disacharydy i polisacharydy

Cz. XXVIII - c Węglowodany - cukry - sacharydy: disacharydy i polisacharydy Cz. XXVIII - c Węglowodany - cukry - sacharydy: disacharydy i polisacharydy I. Budowa i właściwości disacharydów Wiązanie między monosacharydami powstaje z udziałem dwóch grup hydroksylowych pochodzących

Bardziej szczegółowo

CZĘŚĆ PIERWSZA REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WĘGLOWODANÓW

CZĘŚĆ PIERWSZA REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WĘGLOWODANÓW ĆWIZENIE 6 ANALIZA JAKŚIWA UKRÓW IDENTYFIKAJA NIEZNANEG UKRU el ćwiczenia: zęść pierwsza: Zapoznanie się z charakterystycznymi barwnymi reakcjami węglowodanów. zęść druga: Identyfikacja cukru ukry analizowane

Bardziej szczegółowo

Węglowodany (Cukry) Część 1. Związki wielofunkcyjne

Węglowodany (Cukry) Część 1. Związki wielofunkcyjne Węglowodany (Cukry) Część 1 Związki wielofunkcyjne Węglowodany - wiadomości ogólne - podział Monosacharydy - wiadomości ogólne - budowa strukturalna - izomeria Węglowodany (Cukry) Węglowodany wiadomości

Bardziej szczegółowo

REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE CUKRÓW

REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE CUKRÓW REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE CUKRÓW Grupa związków organicznych nazywanych węglowodanami, cukrami lub sacharydami obejmuje polihydroksylowe aldehydy i ketony oraz ich pochodne. Nazwa węglowodany pochodzi

Bardziej szczegółowo

IZOMERIA Izomery - związki o takim samym składzie lecz różniące się budową

IZOMERIA Izomery - związki o takim samym składzie lecz różniące się budową IZMERIA Izomery - związki o takim samym składzie lecz różniące się budową TAK zy atomy są tak samo połączone? NIE izomery konstytucyjne stereoizomery zy odbicie lustrzane daje się nałożyć na cząsteczkę?

Bardziej szczegółowo

Oligosacharydy (kilkucukrowce): Dwucukry Trójcukry Czterocukry

Oligosacharydy (kilkucukrowce): Dwucukry Trójcukry Czterocukry WĘGLWDANY 1. Klasyfikacja węglowodanów Węglowodany, czyli cukry, są to wielohydroksyaldehydy lub wielohydroksyketony oraz produkty ich kondensacji. Skład chemiczny tej grupy połączeń daje się wyrazić ogólnym

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Fotosynteza. 1 Fotosynteza 1.1 WĘGLOWODANY 2 Cykl Krebsa 2.1 Acetylokoenzym A

Spis treści. Fotosynteza. 1 Fotosynteza 1.1 WĘGLOWODANY 2 Cykl Krebsa 2.1 Acetylokoenzym A Spis treści 1 Fotosynteza 1.1 WĘGLOWODANY 2 Cykl Krebsa 2.1 Acetylokoenzym A Fotosynteza Jest to złożony, wieloetapowy proces redukcji dwutlenku węgla do substancji zawierających atomy węgla na niższych

Bardziej szczegółowo

Disacharydy. Chemia Medyczna dr inż.. Ewa Mironiuk-Puchalska, W CHem PW 1. disacharydy redukujace. disacharydy nieredukujace. atom anomeryczny.

Disacharydy. Chemia Medyczna dr inż.. Ewa Mironiuk-Puchalska, W CHem PW 1. disacharydy redukujace. disacharydy nieredukujace. atom anomeryczny. Disacharydy Disacharydy cukry hydrolizujące (pod wpływem roztworów kwasów mineralnych, maltazy wiązania -glikozydowe, emulsyny wiązania -glikozydowe) glikozydy (powstają z dwóch reszt monosacharydowych

Bardziej szczegółowo

Reakcje charakterystyczne sacharydów

Reakcje charakterystyczne sacharydów Reakcje charakterystyczne sacharydów Cel ćwiczenia Ćwiczenie poświęcone jest budowie i właściwościom sacharydów. Stosowane w doświadczeniach sacharydy (glukoza, fruktoza, arabinoza, sacharoza, maltoza,

Bardziej szczegółowo

CHO H OH CH 2. D-(-)-ryboza H H OH HO. D-(+)-alloza D-(+)-altroza D-(+)-glukoza D-(+)-mannoza D-(+)-guloza D-(-)-idoza D-(+)-galaktoza D-(+)-taloza

CHO H OH CH 2. D-(-)-ryboza H H OH HO. D-(+)-alloza D-(+)-altroza D-(+)-glukoza D-(+)-mannoza D-(+)-guloza D-(-)-idoza D-(+)-galaktoza D-(+)-taloza aldehyd D-()-glicerynowy U K Y D-(-)-ryboza D-(-)-erytroza D-(-)-arabinoza ryby arabski książe łyka. D-()-ksyloza D-(-)-treoza D-(-)-liksoza aluzyjny altruista gluchy mandaryn gulgocze idąc galerią talentów

Bardziej szczegółowo

Cukry. C x H 2y O y lub C x (H 2 O) y

Cukry. C x H 2y O y lub C x (H 2 O) y Cukry Cukry organiczne związki chemiczne składające się z atomów węgla oraz wodoru i tlenu, zazwyczaj w stosunku H:O = 2:1. Zawierają liczne grupy hydroksylowe, karbonylowe a czasami mostki półacetalowe.

Bardziej szczegółowo

ZWIĄZKI NATURALNE SACHARYDY

ZWIĄZKI NATURALNE SACHARYDY ZWIĄZKI NATURALNE SACHARYDY 2 Związki naturalne Etap 0. i 1. ZADANIE 1. Identyfikacja węglowodanów Aldoheksoza szeregu D (związek A) w wyniku utleniania rozcieńczonym kwasem azotowym(v) tworzy kwas aldarowy

Bardziej szczegółowo

Plan wynikowy z chemii dla klasy II Liceum profilowanego i Technikum III Liceum ogólnokształcącego. 2003/2004 r.

Plan wynikowy z chemii dla klasy II Liceum profilowanego i Technikum III Liceum ogólnokształcącego. 2003/2004 r. Plan wynikowy z chemii dla klasy II Liceum profilowanego i Technikum III Liceum ogólnokształcącego. 2003/2004 r. Lp. Temat lekcji 1. Szereg homologiczny alkanów. 2. Izomeria konstytucyjna w alkanach. 3.

Bardziej szczegółowo

Węglowodany (Cukry) Część 3. Związki wielofunkcyjne

Węglowodany (Cukry) Część 3. Związki wielofunkcyjne Węglowodany (Cukry) Część 3 Związki wielofunkcyjne Glikozydy Monosacharydy Ryboza, Deoksyryboza: - wzory - funkcje biologiczne, pochodne Disacharydy Sacharoza, Celobioza, Maltoza,Laktoza - wzór - właściwości

Bardziej szczegółowo

Rozdział 6. Odpowiedzi i rozwiązania zadań. Chemia organiczna. Zdzisław Głowacki. Zakres podstawowy i rozszerzony

Rozdział 6. Odpowiedzi i rozwiązania zadań. Chemia organiczna. Zdzisław Głowacki. Zakres podstawowy i rozszerzony Zdzisław Głowacki Chemia organiczna Zakres podstawowy i rozszerzony 2b Odpowiedzi i rozwiązania zadań Rozdział 6 Oficyna Wydawnicza TUTOR Wydanie I. Toruń 2013 r. Podpowiedzi Aldehydy i ketony Zadanie

Bardziej szczegółowo

Rozdział 9. Odpowiedzi i rozwiązania zadań. Chemia organiczna. Zdzisław Głowacki. Zakres podstawowy i rozszerzony

Rozdział 9. Odpowiedzi i rozwiązania zadań. Chemia organiczna. Zdzisław Głowacki. Zakres podstawowy i rozszerzony Zdzisław Głowacki Chemia organiczna Zakres podstawowy i rozszerzony 2b Odpowiedzi i rozwiązania zadań Rozdział 9 Oficyna Wydawnicza TUTOR Wydanie I. Toruń 2013 r. Podpowiedzi Cukry Zadanie 9.1. Kolejno:

Bardziej szczegółowo

PRACOWNIA nr 10 ANALIZA WĘGLOWODANÓW

PRACOWNIA nr 10 ANALIZA WĘGLOWODANÓW PRAOWNIA nr 10 ANALIZA WĘGLOWODANÓW Zagadnienia do kartkówki: 1. Węglowodany - definicja, wzór ogólny. 2. Podział: cukry proste i złoŝone; mono-, di-, oligo-, polisacharydy; aldozy i ketozy. 3. Właściwości

Bardziej szczegółowo

CZEŚĆ PIERWSZA REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WĘGLOWODANÓW

CZEŚĆ PIERWSZA REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WĘGLOWODANÓW ĆWIZENIE 6 ANALIZA JAKŚIWA UKRÓW IDENTYFIKAJA NIEZNANEG UKRU el ćwiczenia: zęść pierwsza: Zapoznanie się z charakterystycznymi barwnymi reakcjami węglowodanów. zęść druga: Analiza jakościowa roztworu cukru

Bardziej szczegółowo

Związki karbonylowe: aldehydy i ketony

Związki karbonylowe: aldehydy i ketony Związki karbonylowe: aldehydy i ketony grupa Karbonylowa (C=O) płaska alkanal Nazewnictwo zwyczajowe Aldehydy (i kwasy) Ketony aldehyd mrówkowy aldehyd octowy aldehyd propionowy aldehyd masłowy aldehyd

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 3 ANALIZA JAKOŚCIOWA CUKRÓW. Część doświadczalna obejmuje:

Ćwiczenie 3 ANALIZA JAKOŚCIOWA CUKRÓW. Część doświadczalna obejmuje: Ćwiczenie 3 ANALIZA JAKOŚCIOWA CUKRÓW Część doświadczalna obejmuje: wykonanie wybranych reakcji identyfikujących cukry analizę jakościową niektórych cukrów na podstawie sposobu krystalizacji ich osazonów

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Uniwersytet Gdański Wydział Chemii Chemia żywności Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 2 Węglowodany w żywności: struktura, właściwości, odróżnianie cukrów prostych

Bardziej szczegółowo

fruktoza α,d(+)glukopiranoza β,d(-)fruktofuranoza

fruktoza α,d(+)glukopiranoza β,d(-)fruktofuranoza WĘGLWDANY I. Wprowadzenie teoretyczne ukry, sacharydy, są związkami pochodzenia naturalnego; odgrywają one, podobnie jak białka, olbrzymią rolę w procesach biologicznych. Najbardziej ogólny podział cukrów

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE NR 3 IDENTYFIKACJA CUKRÓW PROSTYCH I ZŁOŻONYCH REAKCJAMI BARWNYMI. HYDROLIZA SACHAROZY

ĆWICZENIE NR 3 IDENTYFIKACJA CUKRÓW PROSTYCH I ZŁOŻONYCH REAKCJAMI BARWNYMI. HYDROLIZA SACHAROZY ĆWICZENIE N 3 IDENTYFIKACJA CUKÓW PSTYC I ZŁŻNYC EAKCJAMI BAWNYMI. YDLIZA SACAZY Ćwiczenie składa się z dwóch części. Pierwsza część ma na celu zapoznanie się z charakterystycznymi barwnymi reakcjami węglowodanów

Bardziej szczegółowo

Cukry właściwości i funkcje

Cukry właściwości i funkcje Cukry właściwości i funkcje Miejsce cukrów wśród innych składników chemicznych Cukry Z cukrem mamy do czynienia bardzo często - kiedy sięgamy po białe kryształy z cukiernicy. Większość z nas nie uświadamia

Bardziej szczegółowo

Narysuj stereoizomery cis i trans dla 1,2-dibromocyklobutanu. Czy ulegają one wzajemnej przemianie, odpowiedź uzasadnij.

Narysuj stereoizomery cis i trans dla 1,2-dibromocyklobutanu. Czy ulegają one wzajemnej przemianie, odpowiedź uzasadnij. WERSJA A EGZAMIN z hemii rganicznej I. IZMERIA ZWIĄZKÓW RGANIZNY 1. Narysuj wzory w projekcji konikowej i w projekcji Newmana 1,2-dibromoetanu 1,1-dibromoetanu w konformacji synklinalnej (gauche) w najbardziej

Bardziej szczegółowo

Kwasy nasycone. Wykład 10 2

Kwasy nasycone. Wykład 10 2 Związki pochodzenia naturalnego biomolekuły. 1. Lipidy związki pochodzenia naturalnego, nierozpuszczalne w wodzie, łatwo rozpuszczalne w organicznych rozpuszczalnikach niepolarnych i słabo polarnych. Dzielą

Bardziej szczegółowo

11. ALDEHYDY, KETONY CH 2. hydroksyloamina. hydrazyna fenylohydrazyna SO 4. semikarbazyd

11. ALDEHYDY, KETONY CH 2. hydroksyloamina. hydrazyna fenylohydrazyna SO 4. semikarbazyd 11. ALDEYDY, KETY 1. Podać nazwy następujących związków uwzględniając izomerię. C e. f. C g. h. C i. j. k. l. 2. kreślić typ hybrydyzacji atomów węgla, podać rodzaje wiązań chemicznych, kąty między wiązaniami,

Bardziej szczegółowo

ALDEHYDY, KETONY. 1. Podać nazwy systematyczne i zwyczajowe następujących związków, uwzględnić izomerię:

ALDEHYDY, KETONY. 1. Podać nazwy systematyczne i zwyczajowe następujących związków, uwzględnić izomerię: ALDEYDY, KETY 1. Podać nazwy systematyczne i zwyczajowe następujących związków, uwzględnić izomerię: C 3 C b. C 3 CC 3 d. e. f. g. h. C i. C *j. k. C C 2 *l. ł. 2. Uzasadnić, dlaczego związki karbonylowe

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 7 BUDOWA I WŁAŚCIWOŚCI CUKROWCÓW

ĆWICZENIE 7 BUDOWA I WŁAŚCIWOŚCI CUKROWCÓW ĆWIZENIE 7 BUDWA I WŁAŚIWŚI UKRWÓW 7.1. EL ĆWIZENIA Zapoznanie się z budową i właściwościami mono-, di- i polisacharydów oraz identyfikacja sacharydów za pomocą reakcji charakterystycznych. 7.2. KLASYFIKAJA

Bardziej szczegółowo

data ĆWICZENIE 5 ANALIZA JAKOŚCIOWA WĘGLOWODANÓW Wstęp merytoryczny

data ĆWICZENIE 5 ANALIZA JAKOŚCIOWA WĘGLOWODANÓW Wstęp merytoryczny Imię i nazwisko Uzyskane punkty Nr albumu data /3 podpis asystenta ĆWICZENIE 5 ANALIZA JAKOŚCIOWA WĘGLOWODANÓW Wstęp merytoryczny Węglowodany (syn. cukry, cukrowce sacharydy) należą do grupy związków organicznych

Bardziej szczegółowo

Węglowodany. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego

Węglowodany. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Węglowodany Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Węglowodany - rozpowszechnienie Zawartość w suchej masie: roślin sięga 80% zwierząt nie przekracza 2% W roślinach są: głównym materiałem

Bardziej szczegółowo

Zadanie 4. (1 pkt) Uzupełnij schemat ilustrujący przebieg procesu fotosyntezy.

Zadanie 4. (1 pkt) Uzupełnij schemat ilustrujący przebieg procesu fotosyntezy. Zadanie: 1 (1 pkt) Do probówki zawierającej świeżo wytrącony wodorotlenek miedzi (II) dodano roztwór glukozy, całość ogrzano. Jakie zmiany zaobserwowano w probówce po zakończeniu reakcji chemicznej? a)

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 4 i 21 (skrypt) ćwiczenie laboratoryjne nr 3 dla e-rolnictwa

Ćwiczenie 4 i 21 (skrypt) ćwiczenie laboratoryjne nr 3 dla e-rolnictwa Ćwiczenie 4 i 21 (skrypt) ćwiczenie laboratoryjne nr 3 dla e-rolnictwa Właściwości i budowa węglowodanów. Sacharydy są podstawową i bardzo zróżnicowaną grupą związków naturalnych występujących we wszystkich

Bardziej szczegółowo

REAKCJE PROBÓWKOWE 3. Aldehydy, ketony, cukry

REAKCJE PROBÓWKOWE 3. Aldehydy, ketony, cukry REAKCJE PROBÓWKOWE 3. Aldehydy, ketony, cukry imię i nazwisko data nr str. Rubryki oznaczone po prawej stronie ciemnym prostokątem należy wypełniać przed zajęciami. W reakcjach obowiązują wzory strukturalne

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE IV. Badanie właściwości cukrów, kwasów karboksylowych, tłuszczów, aminokwasów na podstawie wybranych reakcji chemicznych

ĆWICZENIE IV. Badanie właściwości cukrów, kwasów karboksylowych, tłuszczów, aminokwasów na podstawie wybranych reakcji chemicznych ĆWIZENIE IV Badanie właściwości cukrów, kwasów karboksylowych, tłuszczów, aminokwasów na podstawie wybranych reakcji chemicznych I. Właściwości chemiczne cukrów 1. Próby redukcyjne Najczęściej stosowanymi

Bardziej szczegółowo

WĘGLOWODANY WŁAŚCIWOŚCI I METABOLIZM

WĘGLOWODANY WŁAŚCIWOŚCI I METABOLIZM WĘGLOWODANY WŁAŚCIWOŚCI I METABOLIZM RÓŻNE OBLICZA CUKRÓW.. Cukier jest słodki i sprawia nam wiele przyjemności, tymczasem... Jest postrzegany jako jedna z najważniejszych przyczyn plagi, jaka zalała świat,

Bardziej szczegółowo

Podział związków organicznych

Podział związków organicznych Podział związków organicznych węglowodory związki jednofunkcyjne związki wielofunkcyjne alifatyczne nasycone aromatyczne nienasycone halogenki alkilowe alkohole fenole etery aldehydy ketony aminy kwasy

Bardziej szczegółowo

Aminokwasy (α-) L-seryna (S) aldehyd L-glicerynowy (S)

Aminokwasy (α-) L-seryna (S) aldehyd L-glicerynowy (S) Aminokwasy (α-) * * aldehyd L-glicerynowy (S) L-seryna (S) Aminokwasy klasyfikacja budowa chemiczna położenie grupy NH 2 :α, β, γ, δ... ω rzędowość grupy NH 2 : 1, 2 ilość grup COOH i NH 2 COOH = NH 2

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 5. Badanie właściwości cukrów, kwasów karboksylowych, tłuszczów na podstawie wybranych reakcji chemicznych

ĆWICZENIE 5. Badanie właściwości cukrów, kwasów karboksylowych, tłuszczów na podstawie wybranych reakcji chemicznych ĆWIZENIE 5 Badanie właściwości cukrów, kwasów karboksylowych, tłuszczów na podstawie wybranych reakcji chemicznych I. Reakcje na cukry 1. Próba z fuksyną na aldehydy reakcja Schiffa Fuksyna jest czerwonym

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z chemii w klasie II

Wymagania edukacyjne z chemii w klasie II Wymagania edukacyjne z chemii w klasie II kształcenie ogólne w zakresie podstawowym i rozszerzonym Program nauczania: DKOS-4015-88/02 Podręcznik: Chemia organiczna. Kształcenie ogólne w zakresie podstawowym

Bardziej szczegółowo

Aminy właściwości fizyczne

Aminy właściwości fizyczne alifatyczne aromatyczne Klasyfikacja amin 1 2 3 wiązanie wodorowe Aminy właściwości fizyczne polarne do C 5 rozpuszczalne w wodzie Budowa przestrzenna amin temperatura wrzenia Właściwości zasadowe amin

Bardziej szczegółowo

Ocena dobra [ ] Uczeń:

Ocena dobra [ ] Uczeń: Chemia - klasa III Wymagania edukacyjne 1.Węglowodory Ocena dopuszczająca [1] definiuje pojęcia: węglowodory, alkany, alkeny, alkiny, szereg homologiczny, grupa alkilowa, reakcje podstawiania (substytucji),

Bardziej szczegółowo

Autorzy: Teresa Olczak, Zdzisław Wróblewski (ed. Justyna Ciuraszkiewicz)

Autorzy: Teresa Olczak, Zdzisław Wróblewski (ed. Justyna Ciuraszkiewicz) Laboratorium z biochemii DLA STUDENTÓW BIOLOGII, BIOTECHNOLOGII I OCHRONY ŚRODOWISKA Praca zbiorowa pod redakcją Antoniego Polanowskiego Poprawki do wydania III wprowadzone pod redakcją Justyny Ciuraszkiewicz

Bardziej szczegółowo

Protokół: Reakcje charakterystyczne cukrowców

Protokół: Reakcje charakterystyczne cukrowców Protokół: Reakcje charakterystyczne cukrowców 1. Rekcja na obecność cukrów: próba Molischa z -naftolem Jest to najbardziej ogólna reakcja na cukrowce, tak wolne jak i związane. Ujemny jej wynik wyklucza

Bardziej szczegółowo

IDENTYFIKACJA CUKRÓW PROSTYCH I ZŁOŻONYCH REAKCJAMI KOLORYMETRYCZNYMI HYDROLIZA SACHAROZY

IDENTYFIKACJA CUKRÓW PROSTYCH I ZŁOŻONYCH REAKCJAMI KOLORYMETRYCZNYMI HYDROLIZA SACHAROZY IDENTYFIKAJA UKÓW PSTY I ZŁŻNY EAKJAMI KLYMETYZNYMI YDLIZA SAAZY Ćwiczenie ma na celu zapoznanie się z charakterystycznymi barwnymi reakcjami węglowodanów oraz ich identyfikacje w otrzymanych zestawach

Bardziej szczegółowo

Cukry. Monocukry to związki dwufunkcyjne definiowane jako polihydroksylowe alkohole zawierające dodatkowo albo aldehydową (przy

Cukry. Monocukry to związki dwufunkcyjne definiowane jako polihydroksylowe alkohole zawierające dodatkowo albo aldehydową (przy Cukry Z chemicznego punktu widzenia cukry to grupa związków organicznych o ściśle zdefiniowanych właściwościach i znaczeniu biologicznym. Najbardziej znanym przedstawicielem tej grupy jest glukoza, którą

Bardziej szczegółowo

Konformacje cykloheksanu

Konformacje cykloheksanu I O T E C N O L CEMI O G ORGNICZN I Konformacje cykloheksanu Konformacje cykloheksanu sposób rysowania pierścienia sześcioczłonowego Dekalina MONOPODSTWIONE pochodne cykloheksanu Konformacja krzesłowa

Bardziej szczegółowo

REAKCJE PROBÓWKOWE 3. Aldehydy, ketony, cukry*

REAKCJE PROBÓWKOWE 3. Aldehydy, ketony, cukry* REAKCJE PROBÓWKOWE 3. Aldehydy, ketony, cukry* imię i nazwisko data nr str. Rubryki oznaczone po prawej stronie ciemnym prostokątem należy wypełniać przed zajęciami. W reakcjach obowiązują wzory strukturalne

Bardziej szczegółowo

Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy programowej.

Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy programowej. Wymagania programowe z chemii na poszczególne oceny. IV etap edukacyjny - przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz w części 2. Podręcznika dla liceum

Bardziej szczegółowo

Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy programowej.

Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy programowej. Wymagania programowe na poszczególne oceny (IV etap edukacyjny) przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz w części 2. podręcznika dla liceum ogólnokształcącego

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania oceny klasyfikacyjnej z chemii klasa trzecia -chemia organiczna

Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania oceny klasyfikacyjnej z chemii klasa trzecia -chemia organiczna Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania oceny klasyfikacyjnej z chemii klasa trzecia -chemia organiczna 1. Chemia organiczna jako chemia związków węgla Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra

Bardziej szczegółowo

1. Chemia organiczna jako chemia związków węgla. 2. Węglowodory

1. Chemia organiczna jako chemia związków węgla. 2. Węglowodory Propozycje wymagań programowych na poszczególne oceny przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz w części 2. podręcznika dla liceum ogólnokształcącego

Bardziej szczegółowo

CHEMIA KLASA Chemia organiczna jako chemia związków węgla. 2. Węglowodory

CHEMIA KLASA Chemia organiczna jako chemia związków węgla. 2. Węglowodory CHEMIA KLASA 3 Wymagania programowe na poszczególne oceny przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz w części 2. podręcznika dla liceum ogólnokształcącego

Bardziej szczegółowo

Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy programowej.

Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy programowej. Propozycje wymagań programowych na poszczególne oceny (IV etap edukacyjny) przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz w części 2. podręcznika dla liceum

Bardziej szczegółowo

Ocena dobra [ ] Uczeń:

Ocena dobra [ ] Uczeń: KLASA III A Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz w części 2. podręcznika dla liceum ogólnokształcącego

Bardziej szczegółowo

Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy programowej.

Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy programowej. Wymagania na poszczególne oceny (IV etap edukacyjny) przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz w części 2. podręcznika dla liceum ogólnokształcącego i

Bardziej szczegółowo

Materiały dodatkowe kwasy i pochodne

Materiały dodatkowe kwasy i pochodne Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Katedra Chemii rganicznej Materiały dodatkowe kwasy i pochodne Kwasy 1. Kwasowość Kwasy karboksylowe są kwasami o stosunkowo niewielkiej mocy. Ich stała dysocjacji

Bardziej szczegółowo

Chemia organiczna. T. 2 / Robert Thornton Morrison, Robert Neilson Boyd. wyd. 5, 3 dodr. Warszawa, Spis treści

Chemia organiczna. T. 2 / Robert Thornton Morrison, Robert Neilson Boyd. wyd. 5, 3 dodr. Warszawa, Spis treści Chemia organiczna. T. 2 / Robert Thornton Morrison, Robert Neilson Boyd. wyd. 5, 3 dodr. Warszawa, 2010 Spis treści Część II. Zagadnienia wybrane 25. Halogenki arylów. Substytucja nukleofilowa w pierścieniu

Bardziej szczegółowo

Właściwości chemiczne nukleozydów pirymidynowych i purynowych

Właściwości chemiczne nukleozydów pirymidynowych i purynowych Właściwości chemiczne nukleozydów pirymidynowych i purynowych Właściwości nukleozydów są ściśle powiązane z elementami strukturalnymi ich budowy. Zasada azotowa obecna w nukleozydach może być poddawana

Bardziej szczegółowo

PRACA KONTROLNA Z CHEMII NR 1 - Semestr I 1. (6 pkt) - Krótko napisz, jak rozumiesz następujące pojęcia: a/ liczba atomowa, b/ nuklid, c/ pierwiastek d/ dualizm korpuskularno- falowy e/promieniotwórczość

Bardziej szczegółowo

ALDEHYDY, KETONY. I. Wprowadzenie teoretyczne

ALDEHYDY, KETONY. I. Wprowadzenie teoretyczne ALDEYDY, KETNY I. Wprowadzenie teoretyczne Aldehydy i ketony są produktami utlenienia alkoholi. Aldehydy są produktami utlenienia alkoholi pierwszorzędowych, a ketony produktami utlenienia alkoholi drugorzędowych.

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA PROGRAMOWE Z CHEMII DLA KLAS TRZECICH ZAKRES ROZSZERZONY

WYMAGANIA PROGRAMOWE Z CHEMII DLA KLAS TRZECICH ZAKRES ROZSZERZONY WYMAGANIA PROGRAMOWE Z CHEMII DLA KLAS TRZECICH ZAKRES ROZSZERZONY Opracowano na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz w części 2. podręcznika dla liceum ogólnokształcącego

Bardziej szczegółowo

REAKCJE W CHEMII ORGANICZNEJ

REAKCJE W CHEMII ORGANICZNEJ Katedra Biochemii ul. Akademicka 12, 20-033 Lublin tel. 081 445 66 08 www.biochwet.up.lublin.pl REAKCJE W CHEMII ORGANICZNEJ I. Reakcje utleniania na przykładzie różnych związków organicznych. 1. Utlenienie

Bardziej szczegółowo

Treść podstawy programowej

Treść podstawy programowej CHEMIA ZR Ramowy rozkład materiału w kolejnych tomach podręczników I. Atomy, cząsteczki i stechiometria chemiczna Tom I 1. Masa atomowa I.2. 2. Izotopy I.1., I.3. 3. Reakcje jądrowe I.4. 4. Okres półtrwania

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY DLA KLASY III LO To jest chemia 2. Chemia organiczna, zakres rozszerzony.

WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY DLA KLASY III LO To jest chemia 2. Chemia organiczna, zakres rozszerzony. WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY DLA KLASY III LO To jest chemia 2. Chemia organiczna, zakres rozszerzony. Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym

Bardziej szczegółowo

CHEMIA KLASA III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO - wymagania edukacyjne. zakres rozszerzony

CHEMIA KLASA III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO - wymagania edukacyjne. zakres rozszerzony CHEMIA KLASA III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO - wymagania edukacyjne. zakres rozszerzony Wymagania na poszczególne oceny zostały sformułowane dla każdego działu. Mają one charakter spiralny, co oznacza, ze

Bardziej szczegółowo

ETAP II ZADANIE 1

ETAP II ZADANIE 1 ETAP II 9.01.016 Zadania teoretyczne ZADANIE 1 trzymywanie i dysocjacja kwasu azotowego(v) Kwas azotowy(v) (HN 3 ) to kwas tlenowy uznawany często za kwas mocny, dla którego ujemy logarytm ze stałej dysocjacji

Bardziej szczegółowo

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA Zadanie Odpowiedzi Uwagi a) za uzupełnienie tabeli: Symbol pierwiastka Konfiguracja elektronowa w stanie podstawowym Liczba elektronów walencyjnych S b) za uzupełnienie

Bardziej szczegółowo

Z a d a n i a t e o r e t y c z n e

Z a d a n i a t e o r e t y c z n e ETAP I 18.11.2006 Z a d a n i a t e o r e t y c z n e Sole wapnia ZADANIE 1 Wapń należy do pierwiastków najbardziej rozpowszechnionych w litosferze. Jako jeden z makroelementów, wchodzi też w skład większości

Bardziej szczegółowo

PRZYKŁADOWE ZADANIA WĘGLOWODANY

PRZYKŁADOWE ZADANIA WĘGLOWODANY PRZYKŁADOWE ZADANIA WĘGLOWODANY Zadanie 1216 (2 pkt) Przeczytaj poniższy tekst i zapisz poniżej nazwy cukrów X i Y, o których mowa. Kwasy nukleinowe są długimi łańcuchami poliestrowymi, zbudowanymi z połączonych

Bardziej szczegółowo

Przewodnik po chemii

Przewodnik po chemii Przewodnik po chemii Pomoc dla uczniów klas trzecich gimnazjum, przygotowujących się do egzaminu gimnazjalnego. Opracowała: Lidia Talar Zagadnienia związane z układem okresowym i budową atomu Zadanie1

Bardziej szczegółowo

LNA i metody jego syntezy

LNA i metody jego syntezy LNA i metody jego syntezy LNA (Locked Nucleic Acids) nazwa ta obejmuje jeden z typów modyfikowanych kwasów nukleinowych, w których pentofuranozowy fragment cukrowy ma utrwaloną konformację pierścienia

Bardziej szczegółowo

4. Rzutowy wzór Fischera rybozy przedstawia rysunek. Podaj wzory pierścieniowe α i β rybozy.

4. Rzutowy wzór Fischera rybozy przedstawia rysunek. Podaj wzory pierścieniowe α i β rybozy. 1. Wśród podanych związków wskaż: aldozy i ketozy. 2. Zapisz wzory Fischera wszystkich aldotetroz należących do szeregu D. 3. Ustal, ile stereoizomerów posiada forma łańcuchowa aldopentozy. 4. Rzutowy

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z chemii dla klas: 3c,3d. w roku szkolnym 2019/2020. Agnieszka Kałucka

Wymagania edukacyjne z chemii dla klas: 3c,3d. w roku szkolnym 2019/2020. Agnieszka Kałucka Wymagania edukacyjne z chemii dla klas: 3c,3d w roku szkolnym 2019/2020 Agnieszka Kałucka 1 Wymagania programowe na poszczególne oceny (IV etap edukacyjny) przygotowane na podstawie treści zawartych w

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ LEKCJI. TEMAT LEKCJI: Budowa, właściwości i znaczenie węglowodanów

SCENARIUSZ LEKCJI. TEMAT LEKCJI: Budowa, właściwości i znaczenie węglowodanów SCENARIUSZ LEKCJI OPRACOWANY W RAMACH PROJEKTU: INFORMATYKA MÓJ SPOSÓB NA POZNANIE I OPISANIE ŚWIATA. PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI Z ELEMENTAMI PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH Autorzy scenariusza:

Bardziej szczegółowo

Biochemia Ćwiczenie 5

Biochemia Ćwiczenie 5 Imię i nazwisko Uzyskane punkty Nr albumu data /2 podpis asystenta ĆWICZENIE 5 WĘGLOWODANY O ZNACZENIU BIOLOGICZNYM Wstęp merytoryczny Węglowodany (syn. cukry, cukrowce sacharydy) należą do grupy związków

Bardziej szczegółowo