Węglowodany (Cukry) Część 1. Związki wielofunkcyjne
|
|
- Wiktor Wrona
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Węglowodany (Cukry) Część 1 Związki wielofunkcyjne
2 Węglowodany - wiadomości ogólne - podział Monosacharydy - wiadomości ogólne - budowa strukturalna - izomeria Węglowodany (Cukry)
3 Węglowodany wiadomości ogólne Trzecią, podstawową grupą naturalnych związków organicznych są węglowodany, inaczej zwane cukrami lub sacharydami. Nazwa węglowodany wywodzi się stąd, że we wzorze sumarycznym liczba atomów wodoru jest dwukrotnie większa od liczby atomów tlenu, tak jak ma to miejsce w cząsteczkach wody. Wzór ogólny większości cukrów można zapisać w postaci:
4 Węglowodany wiadomości ogólne W życiu codziennym spotykamy wiele przykładów cukrów: - cukier buraczany (sacharoza) cukier stosowany w kuchni - cukier gronowy glukoza - skrobia składnik ziaren zbóż i bulw ziemniaczanych - celuloza materiał budulcowy tkanek roślinnych
5 Węglowodany - podział Węglowodany dzielą się na trzy główne grupy:
6 Węglowodany - podział Monosacharydy związki zbudowane tylko z pojedynczych cząsteczek np. glukoza, fruktoza, galaktoza. Oligosacharydy związki zbudowane od 2 do 10 cząsteczek monosacharydów. Najpopularniejszy disacharyd (di 2), to sacharoza. Znane są również związki zbudowane z 3 cząsteczek tzw. trisacharydy przykładem będą rafinoza i gencjanoza, oraz zbudowane z 4 cząsteczek tetrasacharydy np. stachioza. Polisacharydy związki powstałe w wyniku połączenia więcej niż 10 do wielu tysięcy monosacharydów. Przykładem będzie celuloza, skrobia, glikogen i chityna.
7 Monosacharydy wiadomości ogólne Monosacharydy (cukry proste) są związkami zbudowanymi z węgla, wodoru i tlenu. Zawierają w swych cząsteczkach tylko dwa rodzaje grup funkcyjnych: karbonylową (aldehydową lub ketonową) oraz grupy hydroksylowe. Cukry proste są więc hydroksyaldehydami lub hydroksyketonami, te które zawierają grupę aldehydową noszą nazwę aldoz, te z grupą ketonową to ketozy. Charakterystyczną końcówką nazw wszystkich monosacharydów i większości innych cukrów jest oza. Najczęściej spotykane cukry proste składające się z 3 do 6 atomów węgla w cząsteczce. Liczba atomów węgla Nazwa monosacharydów zawiera grupę aldehydową zawiera grupę ketonową 3 Trioza aldotrioza ketotrioza 4 Tetroza aldotetroza ketotetroza 5 Pentoza aldopentoza ketopentoza 6 Heksoza aldoheksoza ketoheksoza
8 Monosacharydy budowa strukturalna Budowę strukturalną cząsteczek większości monosacharydów można przedstawić jednym ze wzorów: - Aldozy
9 Monosacharydy budowa strukturalna Budowę strukturalną cząsteczek większości monosacharydów można przedstawić jednym ze wzorów: - Ketozy
10 Monosacharydy - izomeria Aldozy i ketozy o tej samej liczbie atomów węgla są względem siebie izomerami konstytucyjnymi tzn. ich wzór sumaryczny jest identyczny jednak różnią się od siebie układem wiązań chemicznych. Przykładem będą związki o sumarycznym wzorze C 3 H 6 O 3
11 Monosacharydy - izomeria Po uważnej analizie wzorów obu pokazanych trioz, można zauważyć, że ketotrioza posiada płaszczyznę symetrii. płaszczyzna symetrii
12 Monosacharydy - izomeria Natomiast aldotrioza nie posiada takowej płaszczyzny i dlatego jest związkiem chiralnym. Aldehyd glicerynowy ma w swojej budowie jeden asymetryczny atom węgla, dzięki temu możliwe jest występowanie dwóch enancjomerów tego związku. Enancjomery to izomery optyczne, które są własnymi lustrzanymi odbiciami. Aldehyd D-(+)-glicerynowy Aldehyd L-(-)-glicerynowy
13 Monosacharydy - izomeria Aby poprawnie zapisywać wzory stereochemiczne węglowodanów przyjęto zapis zgodny z konwencją zaproponowaną przez Emilia Fishera (znane powszechnie jako wzory Fishera). Główny łańcuch węglowy rysuje się pionowo z grupą aldehydową lub ketonową na górze, wiązania poszczególnych atomów węgla z grupami hydroksylowymi i atomami wodoru poziomo. Przyjmuje się również, że wiązania rysowane pionowo są skierowane pod płaszczyznę rysunku, a poziome nad płaszczyznę rysunku.
14 Monosacharydy - izomeria Sposób rysowania wzorów Fishera dla enancjomerów aldehydu glicerynowego. Aldehyd D-(+)-glicerynowy wzór Fishera aldehydu D-(+)-glicerynowego
15 Monosacharydy - izomeria Sposób rysowania wzorów Fishera dla enancjomerów aldehydu glicerynowego. Aldehyd L-(-)-glicerynowy wzór Fishera aldehydu L-(-)-glicerynowego
16 Monosacharydy - izomeria Natomiast gdy związek składa się z czterech atomów węgla w cząsteczce, dwa z nich mają charakter asymetryczny. Dzięki nim możliwe są dwa diastereoizomery, które różnią się między sobą nie tylko układem wiązań, ale i właściwościami fizycznymi i chemicznymi. Ponadto te dwa diastereoizomery mogą występować w formie dwóch enancjomerów. Różne izomery stereochemiczne aldotetroz.
17 Monosacharydy - izomeria Na koniec rozważań o izomerii monosacharydów należy zauważyć, że badając organizmy żywe, znaleziono większość możliwych teoretycznie aldoz i ketoz. Jednak należy zauważyć, że niemal wszystkie naturalnie występujące monosacharydy mają taka samą konfigurację przedostatniego atomu węgla w łańcuchu. Konfiguracja ta jest taka sama jak konfiguracja achiralnego atomu węgla w cząsteczce aldehydu D-(+)-glicerynowego. Dlatego mówi się, że naturalne monosacharydy należą do szeregu konfiguracyjnego D. Organizmy żywe mają tak wrażliwe enzymy, że nie przyswajają monosacharydów z szeregu konfiguracyjnego L.
Węglowodany. Monosacharydy Oligosacharydy Polisacharydy. Skrobia Celuloza Glikogen. Aldopentozy (ryboza) Disacharydy. Ketopentozy (rybuloza)
Cz. XXVIII-a Węglowodany - cukry - sacharydy: klasyfikacja, budowa, nazewnictwo i izomeria I. Definicja i klasyfikacja Węglowodany to polihydroksylowe aldehydy i ketony oraz ich pochodne Węglowodany Monosacharydy
Bardziej szczegółowoCukry właściwości i funkcje
Cukry właściwości i funkcje Miejsce cukrów wśród innych składników chemicznych Cukry Z cukrem mamy do czynienia bardzo często - kiedy sięgamy po białe kryształy z cukiernicy. Większość z nas nie uświadamia
Bardziej szczegółowoMakrocząsteczki. Przykłady makrocząsteczek naturalnych: -Polisacharydy skrobia, celuloza -Białka -Kwasy nukleinowe
Makrocząsteczki Przykłady makrocząsteczek naturalnych: -Polisacharydy skrobia, celuloza -Białka -Kwasy nukleinowe Syntetyczne: -Elastomery bardzo duża elastyczność charakterystyczna dla gumy -Włókna długie,
Bardziej szczegółowoSkala słodkości cukrów Laktoza < maltoza < glukoza < sacharoza < fruktoza najsłodsza
Źródła cukrów (węglowodanów) w produktach spożywczych: Warzywa i owoce (winogrona cukier gronowy glukoza) Produkty zbożowe: pieczywo, kasze, płatki śniadaniowe Funkcja węglowodanów w organizmie: Energetyczna:
Bardziej szczegółowoWęglowodany (Cukry) Część 2. Związki wielofunkcyjne
Węglowodany (Cukry) Część 2 Związki wielofunkcyjne Monosacharydy Glukoza, Fruktoza: - wzory łańcuchowe, wzory Fishera, - właściwości fizyczne i chemiczne (zależności między budową a właściwościami) - funkcje
Bardziej szczegółowoWeglowodany. Nazwa pochodzi od wzoru sumarycznego: C x (H 2. O) y
Weglowodany Nazwa pochodzi od wzoru sumarycznego: C x ( 2 ) y wodziany węgla gólnie definiuje się je jako: polihydroksy aldehydy i polihydroksy ketony lub jako substancje, które w wyniku hydrolizy dają
Bardziej szczegółowoWęglowodany metody jakościowe oznaczania cukrów reakcja Molisha, Fehlinga, Selivanowa; ilościowe oznaczanie glukozy metodą Somogyi Nelsona
Ćwiczenie nr 7 Węglowodany metody jakościowe oznaczania cukrów reakcja Molisha, Fehlinga, Selivanowa; ilościowe oznaczanie glukozy metodą Somogyi Nelsona Celem ćwiczenia jest: zapoznanie z metodami jakościowej
Bardziej szczegółowomie i sz s an a in i a rac r e ac miczn ic a /rac /r e ac mat/ E ime m ry
Wzór sumaryczny Węglowodany C n H 2n O n Aldehydowe lub ketonowe pochodne alkoholi wielowodorotlenowych Węglowodany - podział CUKRY PROSTE Monosacharydy CUKRY ZŁOŻONE Oligosacharydy (kilka reszt cukrów
Bardziej szczegółowoCHEMIA 12. Wzorcem konfiguracji względnej H C * OH HO C * H (odmiany L i D) jest aldehyd glicerynowy CH 2 OH CH 2 OH
INSTYTUT MEDICUS Kurs przygotowawczy do matury i rekrutacji na studia medyczne Rok 2017/2018 www.medicus.edu.pl tel. 501 38 39 55 CHEMIA 12 SACHARYDY. AMINOKWASY I BIAŁKA. IZOMERIA OPTYCZNA. IZOMERIA OPTYCZNA
Bardziej szczegółowoSpis treści. Fotosynteza. 1 Fotosynteza 1.1 WĘGLOWODANY 2 Cykl Krebsa 2.1 Acetylokoenzym A
Spis treści 1 Fotosynteza 1.1 WĘGLOWODANY 2 Cykl Krebsa 2.1 Acetylokoenzym A Fotosynteza Jest to złożony, wieloetapowy proces redukcji dwutlenku węgla do substancji zawierających atomy węgla na niższych
Bardziej szczegółowoOligosacharydy (kilkucukrowce): Dwucukry Trójcukry Czterocukry
WĘGLWDANY 1. Klasyfikacja węglowodanów Węglowodany, czyli cukry, są to wielohydroksyaldehydy lub wielohydroksyketony oraz produkty ich kondensacji. Skład chemiczny tej grupy połączeń daje się wyrazić ogólnym
Bardziej szczegółowoZWIĄZKI NATURALNE SACHARYDY
ZWIĄZKI NATURALNE SACHARYDY 2 Związki naturalne Etap 0. i 1. ZADANIE 1. Identyfikacja węglowodanów Aldoheksoza szeregu D (związek A) w wyniku utleniania rozcieńczonym kwasem azotowym(v) tworzy kwas aldarowy
Bardziej szczegółowoSACHARYDY MONOSACHARYDY POLISACHARYDY OLIGOSACHARYDY
SACHARYDY MONOSACHARYDY POLISACHARYDY OLIGOSACHARYDY C x H 2y O y y = 2-10 Oligosacharydy oligomery węglowodanowe, które zawierają od 2 do 10 monomerów, którymi są cukry proste (monosacharydy), np. glukoza,
Bardziej szczegółowoZadanie 4. (1 pkt) Uzupełnij schemat ilustrujący przebieg procesu fotosyntezy.
Zadanie: 1 (1 pkt) Do probówki zawierającej świeżo wytrącony wodorotlenek miedzi (II) dodano roztwór glukozy, całość ogrzano. Jakie zmiany zaobserwowano w probówce po zakończeniu reakcji chemicznej? a)
Bardziej szczegółowoIzomeria cukrów prostych
Izomeria cukrów prostych 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń zna: podział izomerii. pojęcia: konstytucja, konfiguracja, cząsteczka chiralna, centrum chiralności. b) Umiejętności Uczeń potrafi: wskazać w
Bardziej szczegółowoWykład 23 I 2019 Żywienie
Wykład 23 I 2019 Żywienie Witold Bekas SGGW Węglowodany - cukrowce Nazwa pochodzi od wzoru sumarycznego: C x (H 2 O) y wodziany węgla Ogólnie definiuje się je jako: polihydroksyaldehydy i polihydroksyketony
Bardziej szczegółowoII ROK CHEMII GRUPA C1 Zadania na 17 stycznia 2011 r. Cukry odpowiedzi. 1. Zapisz wzory Fischera produktów reakcji D-glukozy z: a.
16 stycznia 2011 roku II RK EMII GRUPA 1 Zadania na 17 stycznia 2011 r. ukry odpowiedzi 1. Zapisz wzory Fischera produktów reakcji D-glukozy z: a. Br 2 2 kwas D-glukonowy (ogólnie: kwas aldonowy) b. stęż.
Bardziej szczegółowoREAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE CUKRÓW
REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE CUKRÓW Grupa związków organicznych nazywanych węglowodanami, cukrami lub sacharydami obejmuje polihydroksylowe aldehydy i ketony oraz ich pochodne. Nazwa węglowodany pochodzi
Bardziej szczegółowoIZOMERIA Izomery - związki o takim samym składzie lecz różniące się budową
IZMERIA Izomery - związki o takim samym składzie lecz różniące się budową TAK zy atomy są tak samo połączone? NIE izomery konstytucyjne stereoizomery zy odbicie lustrzane daje się nałożyć na cząsteczkę?
Bardziej szczegółowoReakcje charakterystyczne cukrów
Reakcje charakterystyczne cukrów Maria Jamrozik Grupa związków organicznych nazywanych węglowodanami, cukrami lub sacharydami obejmuje polihydroksylowe aldehydy i ketony oraz ich pochodne. azwa "węglowodany"
Bardziej szczegółowoRozdział 9. Odpowiedzi i rozwiązania zadań. Chemia organiczna. Zdzisław Głowacki. Zakres podstawowy i rozszerzony
Zdzisław Głowacki Chemia organiczna Zakres podstawowy i rozszerzony 2b Odpowiedzi i rozwiązania zadań Rozdział 9 Oficyna Wydawnicza TUTOR Wydanie I. Toruń 2013 r. Podpowiedzi Cukry Zadanie 9.1. Kolejno:
Bardziej szczegółowoSlajd 1. Slajd 2. Węglowodany. Węglowodany. Wzór sumaryczny C n (H 2 O) n
Slajd 1 Węglowodany Slajd 2 Wzór sumaryczny C n (H 2 O) n Węglowodany D-glukoza polihydroksy aldehyd D-fruktoza polihydroksy keton Związki, które hydrolizują do polihydroksy aldehydów lub ketonów są również
Bardziej szczegółowoCukry. C x H 2y O y lub C x (H 2 O) y
Cukry Cukry organiczne związki chemiczne składające się z atomów węgla oraz wodoru i tlenu, zazwyczaj w stosunku H:O = 2:1. Zawierają liczne grupy hydroksylowe, karbonylowe a czasami mostki półacetalowe.
Bardziej szczegółowoPlan wynikowy z chemii do klasy III gimnazjum w roku szkolnym 2017/2018. Liczba godzin tygodniowo: 1.
1 Plan wynikowy z chemii do klasy III gimnazjum w roku szkolnym 2017/2018. Liczba godzin tygodniowo: 1. Tytuł rozdziału w podręczniku Temat lekcji podstawowe Węgiel i jego związki z wodorem 1.Omówienie
Bardziej szczegółowoI. Węgiel i jego związki z wodorem
NaCoBeZU z chemii dla klasy 3 I. Węgiel i jego związki z wodorem 1. Poznajemy naturalne źródła węglowodorów wymieniam kryteria podziału chemii na organiczną i nieorganiczną wyjaśniam, czym zajmuje się
Bardziej szczegółowoChemia organiczna. Stereochemia. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
Chemia organiczna Stereochemia Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Chemia organiczna jest nauką, która zajmuje się poszukiwaniem zależności pomiędzy budową cząsteczki a właściwościami
Bardziej szczegółowoWęglowodany. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
Węglowodany Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Węglowodany - rozpowszechnienie Zawartość w suchej masie: roślin sięga 80% zwierząt nie przekracza 2% W roślinach są: głównym materiałem
Bardziej szczegółowoProtokół: Reakcje charakterystyczne cukrowców
Protokół: Reakcje charakterystyczne cukrowców 1. Rekcja na obecność cukrów: próba Molischa z -naftolem Jest to najbardziej ogólna reakcja na cukrowce, tak wolne jak i związane. Ujemny jej wynik wyklucza
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI. TEMAT LEKCJI: Budowa, właściwości i znaczenie węglowodanów
SCENARIUSZ LEKCJI OPRACOWANY W RAMACH PROJEKTU: INFORMATYKA MÓJ SPOSÓB NA POZNANIE I OPISANIE ŚWIATA. PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI Z ELEMENTAMI PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH Autorzy scenariusza:
Bardziej szczegółowoMateriały dodatkowe węglowodany
Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Katedra Chemii rganicznej Materiały dodatkowe węglowodany 1. Mutarotacja Cukry występują głównie w formie pierścieniowej zawartość formy łańcuchowej w stanie
Bardziej szczegółowo4. Stereoizomeria. izomery. konstytucyjne różne szkielety węglowe, różne grupy funkcyjne różne położenia gr. funkcyjnych
4. Stereoizomeria izomery konstytucyjne różne szkielety węglowe, różne grupy funkcyjne różne położenia gr. funkcyjnych stereoizomery zbudowane z takich samych atomów atomy połączone w takiej samej sekwencji
Bardziej szczegółowo7-9. Stereoizomeria. izomery. konstytucyjne różne szkielety węglowe, różne grupy funkcyjne różne położenia gr. funkcyjnych
7-9. Stereoizomeria izomery konstytucyjne różne szkielety węglowe, różne grupy funkcyjne różne położenia gr. funkcyjnych stereoizomery zbudowane z takich samych atomów atomy połączone w takiej samej sekwencji
Bardziej szczegółowoKwasy nasycone. Wykład 10 2
Związki pochodzenia naturalnego biomolekuły. 1. Lipidy związki pochodzenia naturalnego, nierozpuszczalne w wodzie, łatwo rozpuszczalne w organicznych rozpuszczalnikach niepolarnych i słabo polarnych. Dzielą
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE w klasie III
WYMAGANIA EDUKACYJNE w klasie III Nr lekcji Temat lekcji Treści nauczania (pismem pogrubionym zostały zaznaczone treści Podstawy Programowej) Węgiel i jego związki z wodorem Wymagania i kryteria ocen Uczeń:
Bardziej szczegółowo4. Rzutowy wzór Fischera rybozy przedstawia rysunek. Podaj wzory pierścieniowe α i β rybozy.
1. Wśród podanych związków wskaż: aldozy i ketozy. 2. Zapisz wzory Fischera wszystkich aldotetroz należących do szeregu D. 3. Ustal, ile stereoizomerów posiada forma łańcuchowa aldopentozy. 4. Rzutowy
Bardziej szczegółowoFESTIWAL NAUKI PYTANIA Z CHEMII ORGANICZNEJ
FESTIWAL NAUKI PYTANIA Z CHEMII ORGANICZNEJ Agata Ołownia-Sarna 1. Chemia organiczna to chemia związków: a) Węgla, b) Tlenu, c) Azotu. 2. Do związków organicznych zaliczamy: a) Metan, b) Kwas węglowy,
Bardziej szczegółowodata ĆWICZENIE 5 ANALIZA JAKOŚCIOWA WĘGLOWODANÓW Wstęp merytoryczny
Imię i nazwisko Uzyskane punkty Nr albumu data /3 podpis asystenta ĆWICZENIE 5 ANALIZA JAKOŚCIOWA WĘGLOWODANÓW Wstęp merytoryczny Węglowodany (syn. cukry, cukrowce sacharydy) należą do grupy związków organicznych
Bardziej szczegółowoOcenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:
Kryteria oceniania z chemii dla klasy 3A i 3B Gimnazjum w Borui Kościelnej Rok szkolny: 2015/2016 Semestr: pierwszy Opracowała: mgr Krystyna Milkowska, mgr inż. Malwina Beyga Ocenę niedostateczną otrzymuje
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z chemii w klasie II
Wymagania edukacyjne z chemii w klasie II kształcenie ogólne w zakresie podstawowym i rozszerzonym Program nauczania: DKOS-4015-88/02 Podręcznik: Chemia organiczna. Kształcenie ogólne w zakresie podstawowym
Bardziej szczegółowoWielofunkcyjne związki organiczne poziom rozszerzony
Wielofunkcyjne związki organiczne poziom rozszerzony Zadanie 1. (2 pkt) Źródło: KE 2010 (PR), zad. 29. Pewien dwufunkcyjny związek organiczny ma masę molową równą 90 g/mol. W jego cząsteczce stosunek liczby
Bardziej szczegółowoPLAN WYNIKOWY NAUCZANIA CHEMII W GIMNAZJUM KLASA III
Publiczne Gimzjum Wadowice Górne PLAN WYNIKOWY NAUCZANIA CHEMII W GIMNAZJUM KLASA III Nowa Podstawa Programowa Graży Bieniek Plan uczania chemii w klasie III NOWA PODSTAWA PROGRAMOWA Plan wynikowy uczania
Bardziej szczegółowoWstęp Wybrane zagadnienia z chemii związków naturalnych
Wstęp Wybrane zagadnienia z chemii związków naturalnych wykład 15 h zaliczenie test otwarty Literatura: 1. Natural Products hemistry Raymound ooper, George Nicola, Taylor&Francis Group, 2015 2. Selected
Bardziej szczegółowoI. Część teoretyczna aldozy ketozy
I. Część teoretyczna Sacharydy (inaczej cukry) są to polihydroksyaldehydy i polihydroksyketony oraz niektóre ich pochodne (aminosacharydy, deoksysacharydy, kwasy uronowe). Nazwa sacharydy wywodzi się od
Bardziej szczegółowo3b Do dwóch probówek, w których znajdowały się olej słonecznikowy i stopione masło, dodano. 2. Zaznacz poprawną odpowiedź.
3b 1 PAWEŁ ZYCH IMIĘ I NAZWISKO: KLASA: GRUPA A 1. Do dwóch probówek, w których znajdowały się olej słonecznikowy i stopione masło, dodano roztworu manganianu(vii) potasu. Napisz, jakich obserwacji można
Bardziej szczegółowoWĘGLOWODANY WŁAŚCIWOŚCI I METABOLIZM
WĘGLOWODANY WŁAŚCIWOŚCI I METABOLIZM RÓŻNE OBLICZA CUKRÓW.. Cukier jest słodki i sprawia nam wiele przyjemności, tymczasem... Jest postrzegany jako jedna z najważniejszych przyczyn plagi, jaka zalała świat,
Bardziej szczegółowoPolisacharydy skrobia i celuloza
Polisacharydy skrobia i celuloza 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń zna: podział cukrów, właściwości fizyczne skrobi i celulozy, reakcję charakterystyczną służącą do identyfikacji skrobi. b) Umiejętności
Bardziej szczegółowoRepetytorium z wybranych zagadnień z chemii
Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii Mol jest to liczebność materii występująca, gdy liczba cząstek (elementów) układu jest równa liczbie atomów zawartych w masie 12 g węgla 12 C (równa liczbie
Bardziej szczegółowoSyropy owocowe są szalenie zdrowe?!
Syropy owocowe są szalenie zdrowe?! Protokół doświadczenia scripted inquiry 1. Odniesienie do Podstawy Programowej a) Cele kształcenia III etap kształcenia - BIOLOGIA Znajomość metodyki badań biologicznych.
Bardziej szczegółowoChemia organiczna. Stereochemia. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
Chemia organiczna Stereochemia Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Chemia organiczna jest nauką, która zajmuje się poszukiwaniem zależności pomiędzy budową cząsteczki a właściwościami
Bardziej szczegółowoŚwiat pełen manipulacji genetycznych - porównanie roślin z i bez GMO
Świat pełen manipulacji genetycznych - porównanie roślin z i bez GMO Protokół doświadczenia IBSE 1. Odniesienie do Podstawy Programowej a) Cele kształcenia III etap kształcenia - BIOLOGIA Znajomość metodyki
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne oraz sposoby sprawdzania wiadomości i umiejętności z biologii. w klasach pierwszych realizujących poziom rozszerzony.
Wymagania edukacyjne oraz sposoby sprawdzania wiadomości i umiejętności z biologii w klasach pierwszych realizujących poziom rozszerzony. Cele kształcenia wymagania ogólne I. Poznanie świata organizmów
Bardziej szczegółowoIzomerię konstytucyjną można podzielić na podgrupy a) izomeria szkieletowa, która polega na różnej budowie szkieletu węglowego cząsteczek Przykład:
1 1) Informacje ogólne Izomery są to związki, które maja identyczne wzory sumaryczne ale różnią się sposobem lub kolejnością powiązania atomów lub rozmieszczeniem atomów w przestrzeni. rozróżnia się izomerię
Bardziej szczegółowoRóżnorodny świat izomerów powtórzenie wiadomości przed maturą
Różnorodny świat izomerów powtórzenie wiadomości przed maturą Maria Kluz Klasa III, profil biologiczno-chemiczny i matematyczno-chemiczny 1 godzina lekcyjna, praca w grupie 16-osobowej. Cele edukacyjne:
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych CHEMIA klasa III Oceny śródroczne:
Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych CHEMIA klasa III Oceny śródroczne: Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: -określa, co to są
Bardziej szczegółowoIZOMERIA OPTYCZNA. Znaczenie izomerii optycznej.
IZOMERIA OPTYZNA 1 Znaczenie izomerii optycznej. Izomeria optyczna to zjawisko bardzo rozpowszechnione w przyrodzie. Odgrywa niezwykle ważną rolę np. w biochemii. Można śmiało powiedzieć, że większość
Bardziej szczegółowoPlan pracy dydaktycznej na chemii w klasach trzecich w roku szkolnym 2015/2016
1 Agnieszka Wróbel nauczyciel biologii i chemii Wrocław,01.09.2015r. Plan pracy dydaktycznej na chemii w klasach trzecich w roku szkolnym 2015/2016 Poziom wymagań Ocena Opis wymagań podstawowe niedostateczna
Bardziej szczegółowoReakcje charakterystyczne sacharydów
Reakcje charakterystyczne sacharydów Cel ćwiczenia Ćwiczenie poświęcone jest budowie i właściwościom sacharydów. Stosowane w doświadczeniach sacharydy (glukoza, fruktoza, arabinoza, sacharoza, maltoza,
Bardziej szczegółowoWymagania na poszczególne oceny z chemii w klasie III VII. Węgiel i jego związki z wodorem
Wymagania na poszczególne oceny z chemii w klasie III VII. Węgiel i jego związki z wodorem 1 Uczeń: wyjaśnia, czym zajmuje się chemiaorganiczna (2) definiuje pojęcie węglowodory (2) wymienia naturalne
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny
Przedmiot: chemia Klasa: IIIa, IIIb Nauczyciel: Agata SROKA Wymagania programowe na poszczególne oceny VII. Węgiel i jego związki z wodorem podaje kryteria podziału chemii na organiczną i nieorganiczną
Bardziej szczegółowoOcena dobra [ ]
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny przygotowana na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz podręczniku dla klasy 3 gimnazjum Chemia Nowej Ery Wyróżnione wymagania
Bardziej szczegółowoCHEMIA klasa 3 Wymagania programowe na poszczególne oceny do Programu nauczania chemii w gimnazjum. Chemia Nowej Ery.
CHEMIA klasa 3 Wymagania programowe na poszczególne oceny do Programu nauczania chemii w gimnazjum. Chemia Nowej Ery. Dział - Węgiel i jego związki. określa, czym zajmuje się chemia organiczna definiuje
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny z chemii w klasie III.
Wymagania programowe na poszczególne oceny z chemii w klasie III. VII. Węgiel i jego związki z wodorem podaje kryteria podziału chemii na organiczną i nieorganiczną określa, czym zajmuje się chemia organiczna
Bardziej szczegółowoWĘGLOWODORY. Uczeń: Przykłady wymagań nadobowiązkowych Uczeń:
WĘGLOWODORY Wymagania na ocenę dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą pisze wzory sumaryczne, zna nazwy czterech początkowych węglowodorów nasyconych; zna pojęcie: szereg homologiczny; zna ogólny
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE z chemii dla klasy trzeciej
Lucyna Krupa Rok szkolny 2016/2017 Anna Mikrut WYMAGANIA EDUKACYJNE z chemii dla klasy trzeciej Wyróżnia się wymagania na: ocenę dopuszczającą ocenę dostateczną (obejmują wymagania na ocenę dopuszczającą)
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny. Klasa 3 I semestr
Wymagania programowe na poszczególne oceny. Klasa 3 I semestr VII. Węgiel i jego związki z wodorem podaje kryteria podziału chemii na organiczną i nieorganiczną określa, czym zajmuje się chemia organiczna
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne z chemii w klasie III.
Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne z chemii w klasie III. Stopień dopuszczający: podaje kryteria podziału chemii na organiczną i nieorganiczną określa, czym zajmuje się chemia organiczna
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny CHEMIA klasa III
Wymagania programowe na poszczególne oceny CHEMIA klasa III I. Węgiel i jego związki z wodorem podaje kryteria podziału chemii na organiczną i nieorganiczną określa, czym zajmuje się chemia organiczna
Bardziej szczegółowo3b 2. przedstawione na poniższych schematach. Uzupełnij obserwacje i wnioski z nich wynikające oraz równanie zachodzącej reakcji.
3b 2 PAWEŁ ZYCH IMIĘ I NAZWISKO: KLASA: GRUPA A 1. W celu zbadania właściwości sacharozy wykonano dwa doświadczenia, które zostały przedstawione na poniższych schematach. Uzupełnij obserwacje i wnioski
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 4 i 21 (skrypt) ćwiczenie laboratoryjne nr 3 dla e-rolnictwa
Ćwiczenie 4 i 21 (skrypt) ćwiczenie laboratoryjne nr 3 dla e-rolnictwa Właściwości i budowa węglowodanów. Sacharydy są podstawową i bardzo zróżnicowaną grupą związków naturalnych występujących we wszystkich
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 3 ANALIZA JAKOŚCIOWA CUKRÓW. Część doświadczalna obejmuje:
Ćwiczenie 3 ANALIZA JAKOŚCIOWA CUKRÓW Część doświadczalna obejmuje: wykonanie wybranych reakcji identyfikujących cukry analizę jakościową niektórych cukrów na podstawie sposobu krystalizacji ich osazonów
Bardziej szczegółowoWeglowodany. wodziany węgla Ogólnie definiuje się je jako: polihydroksy aldehydy i polihydroksy ketony. O) y
Weglowodany Nazwa pochodzi od wzoru sumarycznego: C x ( 2 ) y wodziany węgla gólnie definiuje się je jako: polihydroksy aldehydy i polihydroksy ketony lub jako substancje, które w wyniku hydrolizy dają
Bardziej szczegółowoKLASA TRZECIA. Węgiel i jego związki z wodorem 1. Poznajemy naturalne źródła węglowodorów. Wymagania edukacyjne. Tytuł rozdziału w podręczniku
1 KLASA TRZECIA Tytuł rozdziału w podręczniku Temat lekcji Treści nauczania Wymagania edukacyjne podstawowe (P) ponadpodstawowe (PP) Węgiel i jego związki z wodorem 1. Poznajemy naturalne źródła 2.1. Szereg
Bardziej szczegółowoRozkład materiału nauczania z chemii w klasie 3 gimnazjum
Rozkład materiału nauczania z chemii w klasie 3 gimnazjum Lp. Treści nauczania (temat lekcji) Liczba godzin na realizację Umiejętności wymagania szczegółowe (pismem półgrubym zostały zaznaczone wymagania
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne chemia klasa 3 gimnazjum. Węgiel i jego związki z wodorem. Wymagania edukacyjne. Tytuł rozdziału w podręczniku
1 Wymagania edukacyjne chemia klasa 3 gimnazjum Tytuł rozdziału w podręczniku Temat lekcji Treści nauczania podstawowe (P) Wymagania edukacyjne ponadpodstawowe (PP) Węgiel i jego związki z wodorem 1. Poznajemy
Bardziej szczegółowoRozkład materiału nauczania chemii klasa 3.
Rozkład materiału nauczania chemii klasa 3. Lp. Treści nauczania (temat lekcji) Liczba godzin na realizację Umiejętności wymagania szczegółowe (pismem półgrubym zostały zaznaczone wymagania obowiązujące
Bardziej szczegółowoPlan wynikowy i wymagania edukacyjne w klasie 3 gimnazjum. Węgiel i jego związki z wodorem. Wymagania edukacyjne. Tytuł rozdziału w podręczniku
1 Plan wynikowy i wymagania edukacyjne w klasie 3 gimnazjum Tytuł rozdziału w podręczniku Temat lekcji Treści nauczania podstawowe (P) Wymagania edukacyjne ponadpodstawowe (PP) Węgiel i jego związki z
Bardziej szczegółowoCz. XXVIII - c Węglowodany - cukry - sacharydy: disacharydy i polisacharydy
Cz. XXVIII - c Węglowodany - cukry - sacharydy: disacharydy i polisacharydy I. Budowa i właściwości disacharydów Wiązanie między monosacharydami powstaje z udziałem dwóch grup hydroksylowych pochodzących
Bardziej szczegółowoZadanie 1. (1 pkt) Zapach mięty pochodzi od mentolu, alkoholu o uproszczonym wzorze:
Zadanie 1. (1 pkt) Zapach mięty pochodzi od mentolu, alkoholu o uproszczonym wzorze: Mentol w wyniku reakcji utleniania roztworem K 2 Cr 2 O 7 w środowisku kwaśnym daje związek należący do ketonów cyklicznych.
Bardziej szczegółowoPlan wynikowy z chemii dla klasy II Liceum profilowanego i Technikum III Liceum ogólnokształcącego. 2003/2004 r.
Plan wynikowy z chemii dla klasy II Liceum profilowanego i Technikum III Liceum ogólnokształcącego. 2003/2004 r. Lp. Temat lekcji 1. Szereg homologiczny alkanów. 2. Izomeria konstytucyjna w alkanach. 3.
Bardziej szczegółowoProgram nauczania CHEMIA KLASA 8
Program nauczania CHEMIA KLASA 8 DZIAŁ VII. Kwasy (12 godzin lekcyjnych) Wzory i nazwy kwasów Kwasy beztlenowe Kwas siarkowy(vi), kwas siarkowy(iv) tlenowe kwasy siarki Przykłady innych kwasów tlenowych
Bardziej szczegółowoOcena dobra [ ] Uczeń:
Chemia - klasa III Wymagania edukacyjne 1.Węglowodory Ocena dopuszczająca [1] definiuje pojęcia: węglowodory, alkany, alkeny, alkiny, szereg homologiczny, grupa alkilowa, reakcje podstawiania (substytucji),
Bardziej szczegółowoStopień celujący mogą otrzymać uczniowie, którzy spełniają kryteria na stopień bardzo dobry oraz:
Wymagania z chemii na poszczególne oceny Klasa 3 gimnazjum Stopień celujący mogą otrzymać uczniowie, którzy spełniają kryteria na stopień bardzo dobry oraz: Potrafią wykryć obecność węgla i wodoru w związkach
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z chemii dla klasy III
Wymagania edukacyjne z chemii dla klasy III VII. Węgiel i jego związki z wodorem Ocena dopuszczająca [1] podaje kryteria podziału chemii na organiczną i nieorganiczną określa, czym zajmuje się chemia organiczna
Bardziej szczegółowoWęgiel i jego związki z wodorem
Węgiel i jego związki z wodorem Ocena dopuszczająca [1] podaje kryteria podziału chemii na organiczną i nieorganiczną określa, czym zajmuje się chemia organiczna definiuje pojęcie węglowodory wymienia
Bardziej szczegółowoCHEMIA - KLASA III VII. Węgiel i jego związki z wodorem I półrocze
CHEMIA - KLASA III VII. Węgiel i jego związki z wodorem I półrocze Ocena dopuszczająca (1) podaje kryteria podziału chemii na organiczną i nieorganiczną określa, czym zajmuje się chemia organiczna definiuje
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny dla uczniów klas III gimnazjum
CHEMIA: Wymagania programowe na poszczególne oceny dla uczniów klas III gimnazjum VII. Węgiel i jego związki z wodorem podaje kryteria podziału chemii na organiczną i nieorganiczną określa, czym zajmuje
Bardziej szczegółowoWyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy programowej.
Wymagania programowe z chemii na poszczególne oceny. IV etap edukacyjny - przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz w części 2. Podręcznika dla liceum
Bardziej szczegółowoPlan wynikowy do serii Chemia Nowej Ery - klasa 3
Plan wynikowy do serii Chemia Nowej Ery - klasa 3 Na podstawie Programu nauczania chemii w gimnazjum autorstwa Teresy Kulawik i Marii Litwin oraz Wymagań programowych na poszczególne oceny przygotowanych
Bardziej szczegółowoOpis efektów kształcenia dla modułu zajęć
Nazwa modułu: Chemia organiczna Rok akademicki: 2012/2013 Kod: JFM-1-208-s Punkty ECTS: 2 Wydział: Fizyki i Informatyki Stosowanej Kierunek: Fizyka Medyczna Specjalność: - Poziom studiów: Studia I stopnia
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 7 BUDOWA I WŁAŚCIWOŚCI CUKROWCÓW
ĆWIZENIE 7 BUDWA I WŁAŚIWŚI UKRWÓW 7.1. EL ĆWIZENIA Zapoznanie się z budową i właściwościami mono-, di- i polisacharydów oraz identyfikacja sacharydów za pomocą reakcji charakterystycznych. 7.2. KLASYFIKAJA
Bardziej szczegółowoEwa Trybel Kompała rok szkolny 2018/2019
Ewa Trybel Kompała rok szkolny 2018/2019 Szkoła Podstawowa nr 5 klasa 3a, 3b, 3c, 3d w Chorzowie nauczyciel chemii i matematyki Wymagania programowej na poszczególne oceny przygotowana na podstawie treści
Bardziej szczegółowoCHEMIA KLASA III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO - wymagania edukacyjne. zakres rozszerzony
CHEMIA KLASA III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO - wymagania edukacyjne. zakres rozszerzony Wymagania na poszczególne oceny zostały sformułowane dla każdego działu. Mają one charakter spiralny, co oznacza, ze
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z chemii oraz sposoby sprawdzania wiedzy i umiejętności
Wymagania edukacyjne z chemii oraz sposoby sprawdzania wiedzy i umiejętności Kwasy Wymagania edukacyjne z podstawy programowej - klasa VIII Uczeń: definiuje pojęcie kwasy zgodnie z teorią Arrheniusa opisuje
Bardziej szczegółowoPlan wynikowy do serii Chemia Nowej Ery
1 Plan wynikowy do serii Chemia Nowej Ery Materiał opracowała Anna Remin na podstawie Programu nauczania chemii w gimnazjum autorstwa Teresy Kulawik i Marii Litwin oraz Wymagań programowych na poszczególne
Bardziej szczegółowoPropozycja rozkładu materiału nauczania
4 Rozkład materiału nauczania I Propozycja rozkładu materiału nauczania Przedstawiona propozycja rozkładu materiału nauczania obejmuje wszystkie treêci zawarte w podstawie programowej kształcenia ogólnego
Bardziej szczegółowofruktoza α,d(+)glukopiranoza β,d(-)fruktofuranoza
WĘGLWDANY I. Wprowadzenie teoretyczne ukry, sacharydy, są związkami pochodzenia naturalnego; odgrywają one, podobnie jak białka, olbrzymią rolę w procesach biologicznych. Najbardziej ogólny podział cukrów
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania oceny klasyfikacyjnej z chemii klasa trzecia -chemia organiczna
Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania oceny klasyfikacyjnej z chemii klasa trzecia -chemia organiczna 1. Chemia organiczna jako chemia związków węgla Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra
Bardziej szczegółowoCHEMIA KLASA Chemia organiczna jako chemia związków węgla. 2. Węglowodory
CHEMIA KLASA 3 Wymagania programowe na poszczególne oceny przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz w części 2. podręcznika dla liceum ogólnokształcącego
Bardziej szczegółowo1. Chemia organiczna jako chemia związków węgla. 2. Węglowodory
Propozycje wymagań programowych na poszczególne oceny przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz w części 2. podręcznika dla liceum ogólnokształcącego
Bardziej szczegółowo