Sytuacja na rynkach finansowych

Transkrypt

1 Komentarz Doradców Inwestycyjnych BZ WBK ASSET MANAGEMENT S.A. Listopad 2011 Sytuacja na rynkach finansowych Papiery dłuŝne : fundusze z udziałem papierów dłuŝnych Sytuacja międzynarodowa Listopad przyniósł znaczne wahania cen na największych światowych rynkach długu. W przeciągu całego miesiąca rentowność amerykańskich obligacji 10-letnich spadła z 2,11% do 2,05%, a 10-letnich obligacji niemieckich wzrosła z 2,02% do 2,23%. W pierwszych dniach listopada rentowność Bundów spadła nawet do 1,77%. Jeszcze wtedy niemieckie obligacje uwaŝane były za tzw., bezpieczną przystań. Jednak w drugiej części miesiąca, a zwłaszcza po nieudanej aukcji 10-letnich obligacji w dniu 23 listopada, rentowność szybko poszybowała do 2,28%. W tym dniu znacznie rosły teŝ rentowności obligacji francuskich, włoskich, hiszpańskich, belgijskich i irlandzkich. Wydaje się, Ŝe inwestorzy zaczęli dostrzegać ryzyko, Ŝe mocno zadłuŝona (dług wynosi ok. 80%PKB) niemiecka gospodarka moŝe nie udźwignąć cięŝaru pomocy kolejnym krajom strefy euro. 4,0% 3,5% 3,0% 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% rentowność obligacji Obl. USA Bund W dalszym ciągu nie ma porozumienia na linii ParyŜ-Berlin, co do sposobu wyjścia z kryzysu. Kanclerz Merkel i prezydent Sarkozy sprzeczają się o rolę Europejskiego Banku Centralnego i emisji wspólnych euroobligacji. Wyjście z impasu moŝe nastąpić w dniach 8-9 grudnia, kiedy odbędzie się kolejne spotkanie na szczycie UE. Europejski Bank Centralny obniŝył stopy o 25 punktów bazowych do 1,25% i jest to narzędzie którego pewnie uŝyje po raz kolejny w najbliŝszych miesiącach. Jak zaznaczaliśmy juŝ wcześniej, proces, w którym regulatorzy i rynek próbują wypracować rozwiązania dla strefy euro jest bardzo powolny, gdyŝ mamy do czynienia z duŝą liczbą grup interesów i poziomów decyzyjności. W listopadzie miało miejsce osłabienie wspólnej waluty względem dolara. W przeciągu całego miesiąca kurs euro spadł z 1,395 do 1,345 dolara. Tak znaczne osłabienie euro wynika z pogorszenia nastrojów na rynkach finansowych i wyŝej opisanej sytuacji ekonomicznej w strefie euro. Rynek polski Publikowane informacje statystyczne potwierdzają stopniowe spowolnienie polskiej gospodarki. Spadek wskaźnika PMI (49,5 za listopad) wskazuje na pogorszenie warunków w sektorze przemysłowym. Produkcja rośnie w tempie najwolniejszym od dwóch lat, a nowe zamówienia mocno spadają, mimo poprawy konkurencyjności polskich przedsiębiorstw. Fundusz płac w przedsiębiorstwach wzrósł o 7,7% w porównaniu do października zeszłego roku, za sprawą wzrostu przeciętnego strona 1 z 5

2 wynagrodzenia (o 5,1% rok do roku) i zatrudnienia (2,5% rok do roku). Stopa bezrobocia wyniosła, tak jak w poprzednich miesiącach, 11,8%. Inflacja roczna CPI w październiku wyniosła 4,3% rok do roku, wobec 3,9% we wrześniu. W skali miesiąca ceny wzrosły aŝ o 0,7%. Dane okazały się zdecydowanie wyŝsze od oczekiwań rynkowych. Do przyspieszenia tempa wzrostu cen przyczyniły się przede wszystkim ceny Ŝywności, paliw oraz w kategorii odzieŝ i obuwie. Powoli zaczyna być widoczne w cenach osłabienie złotego. W listopadzie Rada Polityki PienięŜnej pozostawiła stopy procentowe bez zmian na poziomie 4,50%. Dane o sprzedaŝy detalicznej zaskoczyły rynek pozytywnie wzrost w październiku o 11,2% rok do roku. Za ten wzrost odpowiadają głównie paliwa i sprzedaŝ w niewyspecjalizowanych sklepach. Produkcja przemysłowa wzrosła o 6,5% rok do roku głównie w branŝach eksportowych. Pod koniec listopada ukazały się dane o PKB w 3 kwartale. Wzrost o 4,2% rok do roku zaskoczył inwestorów pozytywnie. Popyt krajowy wzrósł o 3,2%, a inwestycje o 8,5% rok do roku. Dodatkowo na plus dołoŝył się jeszcze eksport netto, a więc róŝnica pomiędzy eksportem a importem. 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% 4,50 4,40 4,30 4,20 4,10 4,00 3,90 3, Inflacja (CPI) kurs EUR W ostatnim miesiącu wartość polskiej waluty spadła zarówno w stosunku do euro, jak i do dolara. Kurs wspólnej waluty wzrósł z 4,369 do 4,5, a kurs dolara z 3,133 do 3,346. Pod koniec miesiąca, po nieudanej aukcji niemieckich obligacji, złotówka osłabiła się nawet do 4,56 za euro. Wahania kursu złotówki są następstwem zmian nastroju inwestorów na światowych rynkach w związku ze zmianami oczekiwań, co do rozwoju sytuacji w strefie euro. Czynniki lokalne mają jak dotychczas drugorzędne znaczenie. W przeciągu miesiąca na rynku walutowym interweniował zarówno Narodowy Bank Polski, jak i Bank Gospodarstwa Krajowego, jednak te próby nie przyniosły zamierzonego umocnienia polskiej waluty. 3,40 3,20 3,00 2,80 2,60 kurs USD Listopad przyniósł takŝe znaczne osłabienie na polskim rynku obligacji. Rentowność obligacji 10-letnich wzrosła z 5,71% do 5,96%, pięciolatek z 4,99% do 5,17%, a dwulatek z 4,62% do 4,92%. Zwłaszcza w pierwszej części miesiąca polskie obligacje uwaŝane przez zagranicznych inwestorów za ryzykowne traciły na wartości. W związku z narastającymi problemami strefy euro, inwestorzy pozbywali się aktywów nieuwaŝanych za bezpieczne. Z drugiej strony za wzrost rentowności obligacji o krótszych terminach do wykupu odpowiada zaskakująco wysoka inflacja. rentowność obligacji 6,0% 5,5% 5,0% 4,5% 4,0% 2-letnie 5-letnie 10-letnie Rynek akcji: fundusze z udziałem akcji Sytuacja międzynarodowa Listopad był bardzo zmiennym miesiącem na giełdach. W najgorszym momencie Indeks S&P500 spadał o prawie 10%, jednak w skali całego miesiąca spadł jedynie o 0,5%, DAX o 0,9%, Stoxx50 o 2,3%, a Japoński Nikkei225 o 6,2%. Gorzej zachowywały się akcje na rynkach wschodzących indeks MSCI Emerging Markets stracił 6,7%. Jak moŝna było się spodziewać rynki są dalej trzymane w niepewności ze względu na brak postępu w rozwiązywaniu problemu zadłuŝenia strefy euro. Na początku listopada, obecnie juŝ były premier Grecji strona 2 z 5

3 zaproponował referendum, w którym obywatele mieliby się wypowiedzieć co do chęci pozostania w strefie euro i przyjęcia programu pomocowego, narzucającego mocne cięcia wydatków w sferze budŝetowej. Było to podwaŝenie uzgodnień z październikowego szczytu UE i pokazało jak kruche były wstępne uzgodnienia. Ostatecznie referendum nie odbyło się, a w Grecji zmienił się rząd. W kolejnych tygodniach presja rynków przesunęła się na większe państwa strefy euro Włochy, a nawet Francję. Pod tą presją ugiął się i zmienił rząd Włoch: 12 listopada Silvio Berlusconi podał swój gabinet do dymisji. Kolejną polityczną ofiarą kryzysu był rząd Hiszpanii, gdzie w listopadowych wyborach parlamentarnych zdecydowaną większością głosów władzę przejęli centro-prawicowi konserwatyści. Zmian na szczytach władzy moŝe być więcej: we Francji wybory prezydenckie odbędą się juŝ wiosną Zmiany polityczne mogą mieć teŝ pozytywne skutku: jeŝeli nowa władza ma większość, przyspiesza i ułatwia to proces podejmowania decyzji. Z drugiej strony rośnie jednak ryzyko populistycznych głosów, które z kolei mogą wykoleić niektóre pomysły. Jedną z głównych debat obecnie toczących się na forum europejskim jest to, czy i w jaki sposób moŝna doprowadzić do większej unii fiskalnej, która umoŝliwiałaby gwarantowanie przez stabilniejsze kraje Unii (Niemcy, Francja) długów państw peryferyjnych. Kolejną debatą jest moŝliwość bardziej bezpośredniego zaangaŝowania Europejskiego Banku Centralnego (ECB) w ratowanie strefy euro. Mogłoby to się odbyć poprzez duŝe programy skupu obligacji państw strefy euro, jednak moŝe to podwaŝyć wiarygodność i niezaleŝność ECB. Bardzo pozytywnym sygnałem dla rynków akcji - ale nie tylko, okazało się skoordynowane działanie sześciu największych banków centralnych na świecie, które zgodziły się na obniŝenie kosztu i zwiększenie dostępności dolara amerykańskiego i innych walut. Głównym beneficjentem tego ruchu będą banki, gdyŝ zawsze będą mogły liczyć na poŝyczkę z Banku Centralnego. Pokazuje to teŝ, Ŝe jest wola i moŝliwość wprowadzania globalnych rozwiązań w celu wspierania systemu finansowego. W listopadzie jednym ze słabszych rynków były Chiny, gdzie wskaźniki wyprzedzające wskazują na stopniowe spowolnienie gospodarki. Jednak pod koniec miesiąca Bank Centralny Chin po raz pierwszy od trzech lat obniŝył stopy rezerw obowiązkowych, co moŝe sygnalizować, Ŝe jest zadowolony z efektów schładzania i zmienia punkt cięŝkości na selektywne łagodzenie polityki monetarnej i wspieranie wzrostu. Jest to dobra wiadomość, szczególnie dla rynków surowcowych. Od kilkunastu tygodniu napływają na rynek coraz to lepsze dane z USA: z rynku pracy, z rynku mieszkaniowego jak i badań nastrojów konsumentów. Wskazują one, Ŝe gospodarka USA jest bardziej elastyczna i dostosowała się do globalnych zmian szybciej niŝ oczekiwali pesymiści. Zmienność na rynkach surowcowych wynika głównie z czynników makroekonomicznych opisanych powyŝej. Na rynku ropy dodatkowym czynnikiem utrzymującym ceny na wysokich poziomach jest sytuacja wokół Iranu. Po ostatnim raporcie Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (IAEA) sugerującym dość mocno, Ŝe irański program atomowy jest skierowany na stworzenie broni atomowej, nasiliła się presja krajów rozwiniętych, w szczególności USA i Francji na zaprzestanie tych działań przez Iran. Wprowadzono nowe sankcje oraz rozwaŝane jest embargo na irańską ropę. Głównym ryzykiem jest jednak atak ze strony Izraela na irańskie instalacje i destabilizacja sytuacji w regionie. Dodatkowo wciąŝ nierozwiązana, a nawet pogarszająca się jest sytuacja polityczna w Syrii, która równieŝ jest liczącym się eksporterem ropy naftowej i jej pochodnych. strona 3 z MSCI AC World S&P 500

4 Cena ropy Brent wzrosła o 1,5% do 110,5 USD za baryłkę. Amerykańska ropa WTI zdroŝała aŝ o 7,7%. Jest to związane ze zmianami logistycznymi, które umoŝliwią przetransportowanie i sprzedaŝ większych ilości ropy z Texasu na południowe wybrzeŝe USA, gdzie cena jest duŝo wyŝsza. Cena miedzi spadła o 1,3% do 7885 USD za tonę, a cena złota wzrosła o 1,8% do poziomu 1746 USD. Sytuacja w Europie Środkowej i Wschodniej i Rosji Pod wpływem globalnego wzrostu awersji do ryzyka, kiepskie wyniki zanotowały giełdy akcji w regionie. Bardzo słabe były banki austriackie, które pociągnęły mocno w dół giełdy w Wiedniu oraz Pradze. Austriacki ATX spadł w listopadzie o -6,9%, czeski PX -5,5%. Giełda w Stambule wypadła tym razem relatywnie lepiej: indeks ISE100 spadł tylko -2,75% (w walucie lokalnej). Dla inwestora zagranicznego, wobec osłabiających się walut Emerging Markets stopy zwrotu w USD wyglądają jednak gorzej są to spadki odpowiednio o 6,2% (ISE) oraz 10% (ATX) i 10,7% (PX). Zaskakująco mocny, mimo obniŝenia ratingu kraju przez agencję Moody s do poziomu śmieciowego, był węgierski BUX. Lokalnie rynek wzrósł nawet o 0,2%, natomiast w USD jest to spadek o 5% m/m. Pomogły przyzwoite wyniki za 3 kwartał banku OTP. Skorygowany o zdarzenia jednorazowe, zysk netto banku był 15% powyŝej oczekiwań analityków. Dodatkowo rząd zgłosił się po pomoc finansową do MFW na wypadek kłopotów finansowych kraju. Jest to istotna zmiana w polityce Budapesztu. Przed rokiem rząd Premiera Viktora Orbana zerwał negocjacje w sprawie warunków przedłuŝenia umowy kredytowej na kolejne dwa lata i nie zamierzał przyjmować stawianych przez MFW warunków i chciał prowadzić własną politykę stymulacji wzrostu gospodarczego. Kryzys strefy euro i nienajlepsze prognozy gospodarcze dla Węgier na przyszły rok zmusiły jednak władzę do zmiany decyzji. Giełda w Stambule w dalszym ciągu była ciągnięta w dół przez banki. Bank Centralny stara się walczyć z inflacją poprzez zacieśnianie polityki monetarnej. Słuszne obawy Banku Centralnego potwierdza listopadowy odczyt tego wskaźnika. Miesiąc do miesiąca ceny dóbr konsumpcyjnych wzrosły o 1,7%, przy oczekiwaniach ekonomistów na poziomie 1,2%. Rok do roku jest to wzrost o 9,5%. Zmniejszenie płynności na rynku przez Bank Centralny, wyŝsze stopy referencyjne oraz wyŝsze rentowności obligacji przyczynią się zapewne takŝe do wzrostu kosztów depozytów co wpłynie negatywnie na marŝe w sektorze bankowym (stąd teŝ zapewne spadek notowań akcji banków na giełdzie). Listopad to takŝe podsumowanie wyników za 3 kwartał, który był dosyć dobry. Bardzo dobre operacyjne wyniki podały spółki przemysłowe. EBITDA wzrosła o 22% rok do roku przy wzroście przychodów o 25%. Spośród spółek przemysłowych 60% zaskoczyło pozytywnie. Na tle regionu po raz kolejny bardzo dobrze zachowywały się akcje rosyjskie. Rosja jest wciąŝ jednym z najtańszych rynków spośród rynków wschodzących (ok. 40% dyskonta w porównaniu z indeksem MSCI EM) a takŝe w stosunku do średniej wieloletniej dla samej Rosji. Akcje rosyjskie spadły wcześniej bardziej niŝ cena ropy, więc przy mimo wszystko dość stabilnych cenach ropy, następuje zmniejszanie się dyskonta. Ponadto, naleŝy pamiętać, Ŝe za część tak dobrego wyniku w złotówkach odpowiada waluta w październiku i listopadzie miało miejsce osłabienie złotówki w porównaniu do rubla. Stopa zwrotu w samym rublu wyniosła zaledwie 0,1% ale i tak, sprowadzając wszystko do wspólnej waluty, Rosja w listopadzie wypadała zdecydowanie lepiej strona 4 z MSCI EM Eastern Europe

5 niŝ Polska, Turcja oraz pozostałe giełdy w regionie. Rynek polski Po bardzo udanym dla inwestorów październiku, listopad przyniósł schłodzenie nastrojów na warszawskim parkiecie. Uwaga inwestorów po raz kolejny skierowana była przede wszystkim na nierozwiązane problemy strefy euro, co wzmagało awersję do ryzyka. Wszystkie podstawowe indeksy GPW odnotowały spadki. Najmocniej dotknięte zostały indeksy małych i średnich spółek indeks swig80 zniŝkował o 4,8%, a mwig40 o 6,3%. O 3,5% spadł indeks blue chipów, WIG20, z kolei indeks szerokiego rynku, WIG, stracił w minionym miesiącu 4%. W cieniu wydarzeń związanych z kryzysem zadłuŝeniowym, na krajowym rynku ocenie podlegały prezentowane przez spółki wyniki za III kwartał bieŝącego roku. Pomimo, Ŝe w zdecydowanej większości spółki z indeksu WIG20 zwiększały skalę biznesu, to juŝ wyniki działalności operacyjnej były w połowie przypadków gorsze w ujęciu rocznym. Spośród duŝych spółek na uwagę zasługuje z pewnością KGHM. Miedziowy kombinat wypracował aŝ 3,2 mld zł kwartalnego zysku netto i wyraźnie wyróŝniał się na plus w gronie największych 20 spółek warszawskiego parkietu. Zdecydowanie silniejszy wpływ na notowania KGHM miało expose premiera, w którym zapowiedziane zostało wprowadzenie dodatkowego podatku od wydobycia surowców w Polsce. Po tej informacji nastąpiła silna przecena akcji spółki. Ostatecznie, w skali miesiąca kapitalizacja KGHM skurczyła się o 14,2%! JeŜeli potwierdzą się nieoficjalne jeszcze wypowiedzi, z których wynika, Ŝe przy obecnych cenach miedzi i srebra podatek ma przynieść ok. 2 mld zł rocznie to wydaje się, Ŝe jest to juŝ w znaczącym stopniu uwzględnione w kursie akcji. Zachowanie rynku polskiego będzie w dalszym ciągu silnie uzaleŝnione przede wszystkim od rynków zagranicznych. W przypadku pozytywnego scenariusza. Konkretne rozwiązania wypracowane na nadchodzącym szczycie UE (który odbędzie się w dniach 8-9 grudnia) byłyby z pewnością prezentem dla inwestorów na nadchodzące Święta BoŜego Narodzenia WIG WIG 20 Materiał jest prezentowany w celach informacyjnych i nie powinien być wyłączną podstawą podejmowania decyzji inwestycyjnych. Wartość aktywów netto Arka BZ WBK Akcji, Arka BZ WBK Funduszy Akcji Zagranicznych, Arka BZ WBK ZrównowaŜony, Arka BZ WBK Stabilnego Wzrostu, Arka BZ WBK Akcji Tureckich, Arka BZ WBK Akcji Środkowej i Wschodniej Europy, Arka BZ WBK Energii oraz Arka PrestiŜ Akcji Polskich, Arka PrestiŜ Akcji Rosyjskich, Arka PrestiŜ Akcji Środkowej i Wschodniej Europy charakteryzuje się duŝą zmiennością ze względu na skład portfeli inwestycyjnych wymienionych subfunduszy. Niektóre subfundusze Funduszy Inwestycyjnych Arka mogą inwestować powyŝej 35% aktywów w papiery wartościowe emitowane, gwarantowane lub poręczane przez Skarb Państwa lub NBP. Dane finansowe dotyczące funduszu Arka BZ WBK FIO oraz czynniki ryzyka znajdują się w prospekcie informacyjnym dostępnym na stronie internetowej (Arka BZ WBK FIO) lub (Arka PrestiŜ FIO), z którym naleŝy się zapoznać przed dokonaniem inwestycji. Niniejszy dokument stanowi materiał wewnętrzny przeznaczony wyłącznie do uŝytku pracowników uprawnionych do oferowania produktów finansowych BZ WBK Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych SA oraz BZ WBK Asset Management SA i nie moŝe być kopiowany, cytowany lub rozpowszechniany w jakikolwiek sposób bez uprzedniego pisemnego zezwolenia wyŝej wskazanych podmiotów. Informacje zawarte w dokumencie są dobierane zgodnie z najlepszą wiedzą jego autorów i pochodzą ze źródeł uznawanych za wiarygodne, jakkolwiek autorzy nie gwarantują ich dokładności i kompletności. strona 5 z 5