Phylum Arthropoda stawonogi Podtyp Crustacea skorupiaki

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Phylum Arthropoda stawonogi Podtyp Crustacea skorupiaki"

Miłosz Gajda
6 lat temu
Przeglądów:

1 Phylum Arthropoda stawonogi Podtyp Crustacea skorupiaki

2 kikutnice ostrogony wieloraki pajęczaki trylobity skorupiaki owady wije pazurnice niesporczaki jednoczułkowce SZCZĘKOCZUŁKOWCE ŻUWACZKOWCE ARTROPODYZACJA BEZKRĘGOWCE O MIĘKKICH CIAŁACH

3 SCHEMAT BUDOWY SKORUPIAKA ODWŁOK GŁOWOTUŁÓW głowa karapaks rostrum oko złożone czułki I pary czułki II pary telson uropod odnóża odwłokowe (pleopoda) odnóża tułowiowe (thoracopoda) szczęki II pary szczęki I pary

4 Płetwa ogonowa uropoda otwór odbytowy telson (lub furka)

5 Typy odnóży występujących na tułowiu stawonogów epipodity coxa endit basis protopodit ischium merus endopodit dactylus carpus propodus

6 SCHEMAT BUDOWY SKORUPIAKA - skrzela TERGIT jama skrzelowa KARAPAKS skrzele odnóże tułowiowe STERNIT

7 SCHEMAT BUDOWY WEWNETRZNEJ SKORUPIAKA serce + osierdzie skrzela pień nerwowy

8 SCHEMAT BUDOWY WEWNETRZNEJ SKORUPIAKA UKŁAD NERWOWY

9 Charakterystyka podtypu Crustacea: 1. organizmy wodne, tylko nieliczne opanowały środowisko lądowe (wilgotne); 2. Ciało skorupiaków jest przeważnie wyraźnie zróżnicowane na 3 odcinki (tagmy): q q q głowa (caput, cephalon) tułów (thorax, peraeon) odwłok (abdomen, pleon); 3. Głowa jest jednolicie zbudowana z akronu i 5 segmentów zaopatrzonych w parę przydatków: q czułki I pary - antennule (A 1) q czułki II pary - antennae (A 2) q żuwaczki - mandibulae (Md) q szczęki I pary maxillule 1 (Mx 1) q szczęki II pary - maxillae 2 (Mx 2)

10 Charakterystyka podtypu - cd: 4. W skład tułowia i odwłoka wchodzi różna liczba segmentów, na ogół jednak w poszczególnych grupach liczba segmentów jest stała; 5. Ciało często pokryte pancerzem (karapaksem); 6. Przydatki ciała są członowane, dwugałęziste (lub wtórnie jednogałęziste); 7. Oddychanie: skrzela, jako skrzela funkcjonują epipodity odnóży tułowiowych (wyjątek lądowe Isopoda pseudotchawki); 8. Wydalanie: zmienione metanefridia - gruczoły czułkowe (A2) lub szczękowe (Mx2); 9. Rozwój bezpośredni (rzadko) lub pośredni; najbardziej typwe larwyto pływik nauplius i żywik - zöea

11 Bruzdkowanie i stadia larwalne skorupiaków czułek I p. czułek II p. żuwaczka pływik (nauplius) żywik (zoea) mysis

12 odwłok karapaks megalopa szczypce żywik (zoea) phyllosoma żywik (zoea)

13 Gromada: Remipedia łopatonogi A+5 + (16 39) + T Gromada: Branchiopoda skrzelonogi wioślarki, skrzelopływki, zadychry, przekopnice A+5 + (4 44) + (0-33) + T Gromada: Ostracoda małżoraczki A+5 + 2? T Gromada: Copepoda widłonogi oczliki, kalanusy A+5 + 5(4) T Gromada: Cirripedia wąsonogi pąkle, kaczenice, rozgłowce A (0 6) + T Gromada Branchiura splewki A ? + T

14 Podtyp CRUSTACEA Gromada: Malacostraca pancerzowce A (6) + T Rząd: Euphausiacea eufauzje kryl Rząd: Amphipoda obunogi kiełże, bełkaczki Rząd: Isopoda równonogi ośliczki, stonogi Rząd: Tanaidacea kleszczugi Rząd: Cumacea - pośródki Rząd: Decapoda dziesięcionogi krewetki, raki, homary, langusty, kraby

15 Cephalocarida (9) Mystaocarida (9) Branchiopoda (821) Remipedia (2) CRUSTACEA (38 000) Copepoda (13 000) Malacostraca (22 651) Cirripedia (900) Branchiura (150) Ostracoda (8 000)

16 Gromada: Remipedia łopatonogi ok. 20 gat. głowa korpus segmentów

17 Gromada: Branchiopoda skrzelonogi Rząd: Diplostraca dwupancerzowce Daphnia Rząd: Notostraca przekopnice Rząd: Anostraca bezpancerzowce Artemia Ok 1200 gat.

18 oko złożone czułek II p. jelito serce karapaks dziób czułek I p. komora jajowa odnóża tułowiowe (phyllopoda) otwór odbytowy odwłok (z furką) Daphnia sp.

19 Ephippium - siodełko z jajami zimowymi Daphnia sp. Cyklomorfoza u Daphnia sp.

20 Rząd: Notostraca przekopnice kilkanaście gat. oczy karapaks odnóża tułowiowe (phyllopoda) par furca + wyrostki (cerkopodia) przekopnica

21 Gromada: BRANCHIOPODA skrzelonogi formy pierwotne, zazwyczaj planktonowe karapaks pokrywa głowę, tułów i odwłok prymitywne odnóża tułowiowe phyllopodia czułki I p. zredukowane czułki II p. duże i dwugałęziste ciało różna liczba segmentów (do 50 segmentów) telson z widełkami furca około 1200 gatunków

22 Gromada: Ostracoda - małżoraczki czułek I p. jajo Budowa małżoraczka czułek II p. V i VI p. odnóży krocznych odwłok zakonczony furką

23 Podgromada: Ostracoda małżoraczki drobne skorupiaki (0,1-2,0 mm długości) o zatartej segmentacji; zamknięte w dwuklapowym pancerzu; posiadają 6-7 par przydatków (łącznie z głowowymi) najmniej ze wszystkich podgromad skorupiaczych; narządem ruchu są czułki (głównie A2); ciało zakończone furką (służy również do porusznia); brak narządów oddechowych; gat kopalnych morskie (do 7000 m), slodkowodne, oraz w wilgotnych siedliskach lądowych; nieliczne żyją jako komensale na innych skorupiakach i szkarłupniach

24 Gromada: Copepoda - widłonogi czułek II p. oko naupliusowe czułek I p. głowotułów worek jajowy furca

25 Budowa i przegląd różnych typów ekologicznych widłonogów worki jajowe

26 Gromada: COPEPODA widłonogi brak karapaksu; ciało cylindryczne, członowane; głowotułów = głowa + 2 segm. tułowia; oko naupliusowe; czułki I p. funkcja lokomotoryczna; czułki II p. zredukowane; I segment odwłoka płciowy worki jajowe; odwłok zakończony widełkami furca; ok gatunków, głównie morskie.

27 Gromada: Cirripedia - wąsonogi płytki korony pąkle płytki wieczka wąsy capitulum trzonek krab zaatakowany przez wąsonoga Sacculina carcini kaczenica pasożytnicze wąsonogi

28 Gromada: CIRRIPEDIA wąsonogi odnóża tułowiowe dwugałęziste, nitkowate 6 par ciało dorosłych osobników często silnie zmienione, przystosowane do osiadłego trybu życia bądź pasożytnictwa wyłącznie morskie ok. 800 gatunków

29 Gromada: Branchiura Tarczenice (splewki) czułek II p. czułek I p. 175 gatunków kolec oko złożone szczęka I pary szczęka II pary odnóże tułowiowe I p. odwłok Przystosowanie splewki do pasożytniczego trybu życia

Gromada: Malacostraca - pancerzowce głowotułów płetwa ogonowa telson segmenty odwłoka 6 5 4 3 odnóża odwłokowe odnóża tułowiowe

30 Gromada: Malacostraca - pancerzowce głowotułów płetwa ogonowa telson segmenty odwłoka odnóża odwłokowe odnóża tułowiowe uropoda karapaks segmenty tułowiowe dziób oko złożone czułek I p. łuska czułków II p. czułek II p. Budowa pancerzowca

31 Gromada: MALACOSTRACA pancerzowce skorupiaki wysoko wyspecjalizowane; 19 segmentów ciała: głowotułów 13 + acron, odwłok 6 + telson na głowie: 2 pary czułków + żuwaczki, szczęki I p. i szczęki II p. wielkość od 0,7 mm do 3 metrów (odnóża) morskie, słodkowodne, lądowe

32 Stomatopoda (85) Euphausiacea (85) Tanaidacea (1 000) Amphipoda (6 000) Malacostraca (22 651) Cumacea (1 000) Isopoda (4 000) Decapoda (10 000)

33 Rząd: Euphausiacea - eufauzje pancerz pokrywa tylko stronę grzbiet. segmentów tułowiowych, brak jamy skrzelowej; odnóża tułowiowe (8 par) dwugałęziste, niekiedy ostatnie pary zredukowane; brak szczękonóży; rozwój z przeobrażeniem; występują w olbrzymich ławicach, są ważnym źródłem pokarmu dla ryb i waleni

34 Rząd: Euphausiacea - eufauzje Kryl"

35 Gromada: MALACOSTRACA pancerzowce Rząd: Isopoda równonogi ciało spłaszczone grzbietowo brzusznie; głowotułów = głowa segm. tułowia; brak karapaksu (?); ostatnie segmenty odwłoka zlane z telsonem; I para odnóży tułowiowych szczękonóże; skrzela na odnóżach odwłokowych; morskie, słodkowodne; lądowe

36 Przegląd pancerzowców - równonogi dziób czułek I p. głowa + I segment tułowia oko złożone czułek II p. tułów (7 segmentów) odwłok pleotelson uropod

37 Rząd: Amphipoda obunogi głowa + I segment tułowia oko złożone czułek I p. odwłok telson czułek II p. uropoda odnóża tułowiowe urosoma pleon płytki biodrowe tułów pleopoda

38 Gromada: MALACOSTRACA pancerzowce Rząd: Amphipoda obunogi ciało spłaszczone bocznie brak karapaksu; głowotułów = głowa + 1 seg. tułowia; jedna para szczękonóży; odnóża tułowiowe jednogałęziste; skrzela na odnóżach tułowiowych; czułki I p. dwugałęziste

39 Gromada: MALACOSTRACA pancerzowce Rząd: DECAPODA dziesięcionogi pancerz pokrywa cały głowotułów; na przodzie rostrum dziób pancerza; 5 par odnóży krocznych; pierwsza para zwykle w postaci szczypiec; odnóża odwłokowe często zredukowane; rozwój na ogół z przeobrażeniem; jaja noszone pod odwłokiem.

40 Gromada Decapoda - dziesięcionogi Ze względu na wykształcenie odwłoka można podzielić je na 3 grupy: 1. długoodwłokowe 2. miękkoodwłokowe 3. krótkoodwłokowe

41 Długoodwłokowe: krewetki

42 Długoodwłokowe: langusta

43 Krótkoodwłokowe: Kraby szczypce karapaks odwłok płytki brzuszne tułowiowe

Podobne dokumenty

Phylum Arthropoda stawonogi

Phylum Arthropoda stawonogi Phylum Arthropoda przewyższa wszystkie inne typy pod względem: 1. różnorodności gatunkowej; 2. liczby gatunków ok. 80% wszystkich gatunków znanych zwierząt; 3. liczby osobników.