Makrobezkręgowce - to zwierzęta, które: są widoczne gołym okiem (makro) nie mają szkieletu wewnętrznego (bezkręgowce)
|
|
- Dominik Kurowski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Karty do oznaczania makrobezkręgowców bentosowych wód słodkich Makrobezkręgowce - to zwierzęta, które: są widoczne gołym okiem (makro) nie mają szkieletu wewnętrznego (bezkręgowce) Bis Barbara Biolog, doktor nauk przyrodniczych, Zakład Ochrony Wód i Limnologii, Katedra Zoologii Bezkręgowców i Hydrobiologii, Instytut Ekologii i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Łódzki, Polska Grażyna Kosmala Biolog, magister nauk przyrodniczych, nauczyciel szkół podstawowych i ponadpodstawowych, Gimnazjum nr 3 im. Tadeusza Kościuszki, Pabianice, Polska Produced by the EC funded project CONFRESH CP GR-COMENIUS-C21
2 Nazwa: Larwa widelnicy mają dwa wyrostki (cerci) na odwłoku, trzy pary odnóży (każda para nóg odchodzi od pojedynczego segmentu tułowia), każde odnóże ma dwa pazurki, dwie pary zawiązków skrzydeł larwy widelnicy mają czasami skrzelotchawki po spodniej stronie ciała (nie mają skrzelotchawek umieszczonych po bokach segmentów odwłoka, tak jak larwy jętek); ich ciała ma delikatny opływowy kształt, dzięki czemu nie są porywane przez nurt wody Żyją pod kamieniami w szybko płynącej wodzie, w niskiej temperaturze (< 25 stopni Celsiusza), przy wysokich koncentracjach rozpuszczonego w wodzie tlenu. Najczęściej żyją w potokach górskich. Możesz je również znaleźć na kamieniach, lub na zanurzonych drzewach i na liściach w czystych wartkich siedliskach rzek nizinnych. zawaiązki skrzydeł tułów (3 segmenty z trzema parami odnóży) odwłok Większość larw widelnic odżywia się detrytusem, szczątkami roślin (są zgryzaczami) i glonami (zdrapywacze). Inne gatunki polują na swoje ofiary czyli są to formy drapieżne (mięsożerne) pożerając inne drobne zwierzęta. Wrażliwość na zanieczyszczenia Są bardzo wrażliwe na niski poziom tlenu w wodzie. Preferują chłodną wodę, w której rozpuszcza się więcej tlenu niż w ciepłej. Rozmiar: do 50 mm skrzelotchawki two tails/cerci Gromada : Owady (Insecta) Rząd: Widelnice (Plecoptera) odnóże głowa czułki 2 pazurki
3 Nazwa: Larwa jętki zazwyczaj mają trzy długie wyrostki odwłokowe/cerci; trzy pary odnóży (każda para nóg odchodzi od pojedynczego segmentu tułowia), każde odnóże ma pojedynczy pazurek; jedna para zawiązków skrzydeł; skrzelotchawki często o wydłużonych listkowatych kształtach są ułożone po bokach wzdłuż segmentów odwłoka; życia Żyją pod kamieniami w szybko płynącej wodzie lub pomiędzy roślinami w zbiornikach o wolnym nurcie. Niektóre gatunki mają larwy płaskie przystosowane do życia w szybko płynących strumieniach. Najczęściej można znaleźć je w czystej wodzie w rzekach i jeziorach. Większość larw jętek to roślinożercy, część z nich to detrytusożercy, tzn. odżywiają się martwą materią; niektóre są drapieżnikami. Larwy jętek są najczęściej zaliczane do zbieraczy odżywiających się materią organiczną zawieszoną lub zretencjonowaną w wodzie lub do zdrapywaczy, tj. aktywnie zeskrobują materiał roślinny, głównie okrzemki ze skał. Dorosłe osobniki nie odżywiają się. Wrażliwość na zanieczyszczenia Bardzo wrażliwe na niski poziom tlenu w wodzie. Są również wrażliwe na chemiczne zanieczyszczenia; unikają wolnopłynących odcinków rzek i silnego nasłonecznienia (preferują cieniste miejsca). Larwy jętek są częstym pożywieniem dla ryb. tułów (3 segmenty z trzema parami odnoży) skrzelotchawki 3 wyrostki/cerci 1 para zawiązków skrzydeł 3 wyraostki /cerci pojedynczy pazurek skrzelotchawki segmentach odwłoka Wielkość: do 20 mm Typ: Stawonogi, Gromada : Owady Rząd: Jętki (Ephemeroptera)
4 Nazwa : Larwa chruścika pokrój ciała mają zbliżony do larw motyli (chruściki są spokrewnione z motylami); trzy pary dobrze rozwiniętych odnóży na pierwszych trzech segmentach ciała (tułów); mają haczyki na ostatnim segmencie odwłoka; niektóre larwy budują - za pomoca wywarzanych nici jedwabnych - przenośne domki z materii organicznej i substratu mineralnego z dna. Używają nici jedwabnych do budowy przenośnych domków lub sieci łownych. Są ważnym pożywieniem dla ryb. case Są powszechne w bardzo różnorodnych typach wód od szybko płynących strumieni do stawów. Ich delikatne ciało jest u niektórych gatunków pokryte przenośnym domkiem. Larwy używają haków na końcu odwłoka, aby przytrzymywać domek. Larwy chruścików bezdomkowych używają haków, aby trzymać się podłoża dennego oraz podczas ucieczki przed drapieżnikami. Pokarm stanowią głównie glony i inne rośliny (żywe lub ich szczątki). Niektóre gatunki są drapieżnikami - żywią się innymi drobnymi organizmami wodnymi, które łapią w sieci łowne, inne zdrapują glony z kamieni i roślin lub odżywiają się materią organiczną. Larwy chruścików nie tolerują zbyt niskiego poziomu tlenu rozpuszczonego w wodzie; ponieważ ożywiają się detrytusem czy żywymi tkankami roślin, występują w rzekach z bogatą roślinnością i drzewami nad brzegiem. tułów (3 segmenty; 3 pary odnóży) haczyki Skrzelotchawki umieszczone na segmentach odwłoka haczyki Rozmiar: do 25mm Gromada : Owady (Insecta) Rząd: Chruściki (Trichoptera)
5 Name: Larwa żyletnicy larwy mają czerwono-brązową barwę wyglądają jak gąsienice i mają wydłużone segmentowane skrzela ułożone wzdłuż obu stron odwłoka trzy pary odnóży w środkowej części ciała (tułów) z małymi pazurkami na końcu każdego; mają prosty, pojedynczy wyrostek na końcu odwłoka, pokryty drobnymi delikatnymi szczecinkami Larwy żyletnicy znaleźć można na dnie czystych, wolno płynących strumieni. Najczęściej występują w błocie lub pod kamieniami. Larwy żyletnicy są aktywnymi drapieżnikami, polującymi na inne wodne bezkręgowce; mają dobrze rozwinięte żuwaczki, których używają do chwytania swojej ofiary. Są wrażliwe na niski poziom tlenu w wodzie, preferują wodę o niskiej temperaturze, ponieważ w niej rozpuszcza się więcej tlenu niż w ciepłej wodzie. tułów (3 segmenty; 3 pary odnóży) Segmentowane skrzelotchawki na odwłoku pojedynczy wyrostek segmentowane skrzela pojedynczy wyrostek Rozmiar: do 20 mm Znaczenie Żyletnice, zarówno w stadium larwy jak i dorosłe, są ważnym pożywieniem dla ryb. Gromada : Owady (Insecta) Rząd: Wielkoskrzydłe (Megaloptera)
6 Nazwa: Rak dwa przednie odnóża zakończone dużymi szczypcami, używanymi głównie do obrony przed drapieżnikami. Mogą one służyć również do chwytania pożywienia i zagrzebywania się raki mają także cztery pary odnóży krocznych i długi, gruby odwłok uderzenia płetwą ogonową wykorzystywane są do szybkiego przemieszczania się w wodzie. Raki żyją w wielu środowiskach wodnych, włączając bagna, torfowiska, rzeki i groble. Niektóre zagrzebują się w sedymencie, przed większymi drapieżnikami ukrywają się pod skałami i gałęziami. Raki odżywiają się różnym pokarmem: roślinami, detrytusem, rybami i mięsem innych organizmów wodnych; potrafią być kanibalami, jeśli nie ma innego pokarmu. Raki są wrażliwe na chemiczne zanieczyszczenia, które uszkadzają ich delikatne skrzela. Mogą przetrwać w różnych temperaturach. duże szczypce 4 pary odnóży krocznych płetwa ogonowa Wielkość: do 400 mm Gromada : Skorupiaki (Crustacea) Rząd: Dziesięcionogi (Decapoda) Raki rosą podczas procesu, nazwanego "linieniem. Zrzucają stary chitynowy pancerz (exoskeleton) i zastępują go nowym.
7 Nazwa: Kiełż pokrój ciała podobny do ośliczek; mają łukowate i bocznie spłaszczone ciało z twardymi segmentami; każdy segment ma parę odnóży; mają dwie pary czułków oraz siedem par odnóży krocznych i trzy pary odnóży pływnych; Słodkowodne kiełże preferują siedliska z wodą wolnopłynąca lub stojącą, gdzie żyją pod roślinnością wodną i kamieniami. Niektóre gatunki żyją w estuariach, na terenach zalewowych lub w morzu. Kiełże są wszystkożerne, z reguły jednak odżywiają się detrytusem i martwymi szczątkami zwierząt, ale także zjadają inne drobne zwierzęta wodne. Wrażliwe, nie tolerują zanieczyszczeń chemicznych. Zanieczyszczenia niszczą ich delikatne skrzelotchawki, którymi oddychają. dwie pary czułkow siedem par odnóży krocznych trzy pary odnóży pływnych Wielkość: do 20 mm Podczas pływania używają odnóży pływnych i ostatniego segmentu odwłoka. Kiedy się poruszają lub pływaja to często przekręcają się na jedną stronę (gdyż ich ciało jest silnie spłaszczone). Gromada : Skorupiaki (Crustacea) Rząd: Obunogi (Amphipoda)
8 Nazwa: Ośliczka mają ciało segmtowane, podobne do kiełży, każdy segment zaopatrzony w parę odnóży mają siedem par odnóży mają dwie pary czułków, druga para dłuższa od pierwszej. ciało spłaszczone grzbieto-brzusznie, szerokie i płaskie. Ośliczki można znaleźć w jeziorach, bagnach, źródłach i strumieniach. Ośliczki są zgryzaczami i odżywiają się głównie detrytusem, martwymi roślinami i materiałem zwierzęcym. Tolerancyjne, niektóre gatunki tolerują słoną lub mętna wodę. Ośliczki nie tolerują zanieczyszczeń chemicznych, ale są bardziej tolerancyjne niż kiełże. dwie pary czułkow Kiedy młode wydostają się z osłon jajowych wyglądają jak dorosłe, ale maja sześć par odnóży i sześć segmentów tułowia. siedem par odnóży Gromada : Skorupiaki (Crustacea) Rząd: Równonogi (Isopoda) Wielkość: do 20 mm
9 Nazw: Larwa ważki różnoskrzydłej larwy mają ciało krótkie i krępe; 2 pary nierównych zawiązków szkrzydeł; mają niewidoczne wewnętrzne skrzelotchawki; trzy pary odnóży umiejscowione na tułowiu, osadzone blisko głowy. Siedlisko Żyją na roślinach, między kamieniami i liśćmi, na dnie stawów lub wolno płynących rzek. Są drapieżnikami i żywią się głównie innymi owadami wodnymi. Czasami są kanibalami i zjadają się nawzajem. Niektóre z większych gatunków żywią się małymi rybami i kijankami. Zdobycz chwytają za pomocą tzw. maski, która jest ząbkowaną dolną wargą (labium) i zwykle jest złożona pod głową. Kiedy małe zwierzę się zbliży, larwy szybko wystrzeliwują maskę, żeby chwycić ofiarę, szybciej niż ofiara może zareagować. Są tolerancyjne na zmianę środowiska. Większość życia ważki spędzają w stadium larwy, gdyż linieją od sześciu do piętnastu razy. Larwy pełzają po dnie i linieją raz jeszcze, przekształcając się w postaci dorosłe z funkcjonującymi skrzydłami. Ważki nie występują w stadium poczwarki. zawiązki skrzydeł Wielkość: około mm tułów, 3 segmenty wewnętrzne skrzelotcha wki Gromada : Owady (Insecta) Rząd: Ważki (Odonata) Podrząd: Różnoskrzydłe (Anisoptera)
10 Nazwa: Larwa ważki równoskrzydłej szczupłe ciało z dwoma parami równej długości pokrywami skrzelowymi; ciało zakończone trzema długimi skrzelotchawkami, wyglądającymi jak ogon; wyciągana maska, czyli warga dolna, która składa się pod głową; 3 pary odnóży na tułowiu, osadzone blisko głowy; duże oczy (oczy złożone z wielu mniejszych oczek) dają im możliwość dobrego widzenia Żyją na roślinach, między kamieniami i liśćmi na dnie stawów. Larwy ważek są drapieżnikami i żywią się głownie owadami wodnymi, ale są również kanibalami, tzn. mogą zjadać się nawzajem. Niektóre większe gatunki jedzą małe ryby. Ofiary chwytają za pomocą rozrośniętej dolnej wargi i narządów gębowych typu gryzącego tworzących tzw. maskę. duże oczy Wielkość: mm tułów (3 pary odnóży krocznych) Tolerancyjne. Larwy ważki są wrażliwe na zanieczyszczenia środowiska ponieważ do rozwoju potrzebują ugrupowań roślin wodnych i przybrzeżnych w wodzie, w której żyją. Nie przechodzą stadium poczwarki, żeby przekształcić się w osobniki dorosłe. maska długie skrzelotchawki Gromada : Owady (Insecta) Rząd: Ważki (Odonata) Podrząd: Różnoskrzydłe (Zygoptera)
11 Nazwa: Ślimaki słodkowodne mają spiralną muszlę okrywającą ich delikatne ciała. Występują w spokojnych częściach rzek lub stawów, przyczepione do roślin lub skał. Odżywiają się glonami i martwymi roślinami, oraz gnijącymi roślinami zanurzonymi w wodzie. Ich język ma warstwy ząbków, którymi zeskrobują pokarm. Tolerancyjne, mogą żyć w wodzie bogatej w substancje organiczne, ponieważ odżywiają się glonami, ale są wrażliwe na niektóre toksyczne zanieczyszczenia. Niektóre wypływają na powierzchnię, żeby zaczerpnąć powietrza, które mogą zatrzymać w muszli, a niektóre mają skrzela i pobierają tlen rozpuszczony w wodzie. Ich język tworzy tzw. tarkę pasek z warstwami zębów, za pomocą którego zeskrobują pokarm. spiralnie skręcona muszla Wielkość: do 25 mm Typ: Mięczaki (Mollusca) Gromada: Ślimaki (Gastropoda)
12 Nazwa: Chrząszcze wodne dorosłe osobniki mają twardą pierwszą parę skrzydeł (pokrywy), która przykrywa błoniaste, złożone skrzydła drugiej pary; wiele chrząszczy wodnych ma tylne odnóża (III pary) przekształcone w odnóże pływne (wiosła); mogą przebywać pod wodą przez dłuższy czas, ponieważ gromadzą zapas powietrza pod pokrywami skrzydeł; jest wiele typów larw chrząszczy, najczęściej mają ciało segmentowane, cylindryczne z trzema parami odnóży i płaską głową; larwy oddychają za pomocą skrzelotchawek lub zaopatrzony we włoski odwłok. 3 pary odnóży pokrywy Zarówno owady dorosłe jak i larwy żyją w różnych typach wód; spotykane często w szybko płynących strumieniach, ale także w wolno płynących rzekach, bagnach, jeziorach i kałużach. Ukrywają się w zaroślach roślin przybrzeżnych, trzcinach. Dorosłe większości gatunków są świetnymi lotnikami. Wielkość: do 40 mm Diving beetle adult and larva Whirligig beetle adult and larva Larwy chrząszczy odżywiają się roślinami lub szczątkami zwierząt, są drapieżnikami. Zazwyczaj mają gryzący aparat gębowy. Tolerancyjne, ale niektóre gatunki nie tolerują niskiego poziomu rozpuszczonego tlenu. Wielkość: do 15 mm Typ: Stawonogi, Gromada: Owady Rząd: Chrząszcze
13 Nazwa: Wypławek ciało jest płaskie, bez segmentów; większe gatunki poruszają się po dnie, a także mogą pływać naśladując lot szybowcowy, pomagając sobie falującymi mięśniami wzdłuż całego ciała, ale nie umieją dobrze pływać. Siedlisko Wypławki można znaleźć w płytkich odcinkach zbiorników wodnych. Zamieszkują zacienione miejsca na powierzchni skał i na roślinach. Wypławki są zazwyczaj mięsożerne i polują na wystarczająco małe do złapania bezkręgowce. Również żerują na martwych ciałach zwierząt, które utonęły na dnie. Ciało nie segmentowane Tolerancyjne; wypławki mają tendencję do życia tam, gdzie jest dużo martwych roślin i zwierząt, które nadają się do zjedzenia. Rozmnażają się płciowo (mają zarówno męskie jak i żeńskie organy rozrodcze) i bezpłciowo przez regenerację. Każdy fragment ciała, który się oderwie staje się nowym wypławkiem. typ: Płazińce (Platyhelminthes) Gromada: Wirki (Turbellaria) Rząd: Wirki trójjelitowe(tricladida) Wielkość: do 10 mm
14 Nazwa: Nartnik i pluskwiaki wodne ciało jest spłaszczone, bez skrzydeł; skrzydła I pary tworzą półpokrywy i przykrywają skrzydła drugiej pary; druga i trzecia para odnóży jest prawie dwa razy dłuższa niż ich ciało; posiadają krótkie przednie odnóża żeby atakować i trzymać ofiarę (zobacz płoszczycę) ich odnóża zaopatrzone są w malutkie, niezwilżalne wodą włoski, pozwalające im ślizgać się po powierzchni wody. Siedlisko Nartniki żyją na powierzchni stawów, wolnych strumieni i innych wolno płynących wód. Często zbierają się w grupy. Kiedy są zaalarmowane silną wibracją wody, ślizgają się po wodzie żeby znaleźć schronienie. Nartniki są drapieżniakmi. Żywią się różnymi wodnymi bezkręgowcami, które zbierają z powierzchni i np. owady lądowe, które wpadną do wody. Nartniki mają kłująco-ssacy aparat gębowy, który wbijają w swoja ofiarę. Lokalizują zdobycz czując najmniejszy ruch lub wibrację na powierzchni wody. 2 pary długich odnóży krótkie odnóża I pary Wielkość: do 50 mm Tolerancyjne, żyją nad wodą i zanieczyszczenie wody nie wpływa bezpośrednio na ich warunki życia. Typ: Stawonogi ( Arthropoda) Gromada: Owady (Insecta) Rząd: Pluskwiaki różnoskrzydłe (Heteroptera)
15 Nazwa: Pijawki ciało segmentowane, cylindryczne, z przyssawkami na końcach ciała, jedna z przyssawek otacza otwór gębowy; u wielu form, otwór gębowy zaopatrzony jest w trzy małe szczęki z ostrymi ząbkami; kształt ciała zależy od tego, czy ich mięśnie są skurczone (może chodzić i pływac tworząc w ruch pętelkę). otwór gębowyz przyssawką Siedlisko Pijawki znaleźć można w ciepłych, wolno płynących rzekach lub stawach. Preferują płytką wodę, zamieszkują siedliska pod kamieniami lub na roślinach, gdzie przytwierdzają się do podłoża. są drapieżnikami, ale wiele pijawek żywi się krwią kręgowców takich jak płazy, gady, ptaki, ryby i ssaki (także ludzi);. Wrażliwość na zanieczyszczenia przyssawka Tolerancyjne, mogą przetrwać tam, gdzie nie ma wiele tlenu. Tolerują też różne chemiczne zanieczyszczenia. Ich gruczoły wydzielają hirudinę antykoagulant czyli substancja, która zapobiega krzepnięciu krwi. To powoduje, że krew płynie i łatwo ją wysysać. Wielkość: od 7 do 80 mm Typ: Pierścienice (Annelida) Gromada: Pijawki (Hirudinea)
16 Nazwa: Larwa i poczwarka muchówek ciało segmentowane, ale bez odnóży (czasami występują tzw. posuwki); pokrój ciała przypominający gąsienice lub robaki obłe. Larwy much zamieszkują wszystkie siedliska wodne od strumieni, rzek, jezior i stawów po nawet dziury w pniach drzew - wszędzie tam, gdzie gromadzi się woda. Lubią przyczepiać się do skał i drzew. ciało podzielone na segmenty, ale brak odnóży Niektóre larwy much żywią się rozkładającą się materią i odgrywają kluczową rolę w krążeniu materii. Wiele gatunków jest roślinożernych, niektóre są drapieżne. Larwy meszkowatych (Simuliidae) są filtratorami odżywiają się odfiltrowanym (za pomocą nitkowatych struktur) pokarmem. Są tolerancyjne. Larwy tolerują zanieczyszczenia organiczne, gdyż odżywiają się cząsteczkami organicznymi. Mogą żyć w wodzie z niskim poziomem rozpuszczonego tlenu, gdyż często podpływaja do pwoierzchni wody i korzystają z powietrza atmosferycznego. Rozwój muchy zachodzi z przeobrażeniem zupełnym i składa się z 4 etapów: jajo, larwa, poczwarka i owad dorosły. Wielkość: do 50 mm Gromada: Owady (Insecta) Rzad: Dwuskrzydłe (Diptera)
17 Nazwa: Larwa i poczwarka komara larwa wygląda jak typowa larwa muchówek pokryta szczecinami z rurką oddechową; brak odnóży; poczwarki są zamknięte w kokonie, który pokrywa połowę ich ciała. Siedlisko Występują w wodach stojących. Zwisają głowa w dół pod powierzchnią wody (przytrzymywane są dzięki oddziaływaniu sił napięcia powierzchniowego) wystawiając na zewnątrz rurkę oddechową znajdującą się na końcu ciała. poczwarka Wiele żywi się cząstkami organicznymi zawartymi w wodzie (detrytus), a także mikroskopijnymi organizmami, ale niektóre gatunki są drapieżne. Bardzo tolerancyjne - mogą tolerować zanieczyszczenia organiczne, ponieważ odżywiają się drobnymi cząsteczkami organicznymi. Tolerują również niski poziom tlenu, ponieważ korzystają z tlenu atmosferycznego i często wypływają na powierzchnie, żeby oddychać. Poczwarki komarów nazywane są akrobatami, ze względu na ich sposób poruszania się kiedy są zaniepokojone. Dorosłe komary przez ukąszenie mogą przenosić choroby (takie jak malaria). Wielkość: do 10 mm Gromada: Owady (Insecta) Rzad: Dwuskrzydłe (Diptera) Rodzina: Komarowate (Culicidae)
18 Nazwa: Larwa ochotkowatych Nie mają odnóży, mają tylko delikatne posuwki na pierwszym segmencie tułowia, dlatego wyglądają, jak robaki w kształcie litery C; Larwy ochotkowatych maja różne kolory, ale jedna z grup larw ma ciała czerwone. Większość ochotkowatych zamieszkuje górne pięć centymetrów osadów dennych (muł na dnie zbiornika). Wiele gatunków mieszka w delikatnych rurkach budowanych z piasku i nici jedwabnych, podczas gdy inne żyją wolno. Niektóre mogą żyć w błocie i wodzie z niskim poziomem tlenu. Są ważnym źródłem pożywienia dla większych wodnych owadów ryb. Są głównie detrytusożerne tj. żywia się martwymi szczątkami roślinnymi, ale także szczątkami zwierzęcymi. Wrazliwość na zanieczyszczenia Bardzo tolerancyjne, mają czerwony barwnik krwi hemoglobinę podobnie jak ssaki, który pomaga im przenosić tlen w organizmie. To oznacza, że nie potrzebują zbyt dużo rozpuszczonego tlenu w wodzie. Są czerwone, ponieważ zawierają hemoglobinę (barwnik krwi, który transportuje tlen), co pozwala tolerować im wody zanieczyszczone, nawet z bardzo małą ilością tlenu. Wielkość: do 20 mm Gromada: Owady (Insecta) Rzad: Dwuskrzydłe (Diptera) Rodzina: Ochotkowate (Chironomidae)
19 Nazwa: Skąposzczety segmentowane ciało z lekko zaokrąglonymi końcami, bez przyssawek i odnóży; mają czerwony kolor lub inne żywe barwy; niektóre gatunki są krótkie tylko z kilkoma segmentami i z ciałem wyraźnie podzielonym na wyspecjalizowane rejony; inne mają od kilku do kilkuset segmentów; kilka gatunków ma wyraźne skrzelotchawki zewnętrzne; Skąposzczety (robaki słodkowodne) pojawia się w różnych środowiskach w stojącej i płynącej wodzie. segmentowane ciało bez odnóży i przyssawek Żywią się materią organiczną oraz bakteriami i glonami (tworzącymi warstwę biofilmu), które to występują w mule i błocie; błoto jest pożerane, ale nie trawione. Bardzo tolerancyjne, mogą żyć w strumieniach z zanieczyszczeniami organicznymi, ponieważ mogą przetrwać w środowisku o niskiej zawartości tlenu. Niektóre rodziny mogą się rozmnażać przez regenerację, tzn. nowy osobnik powstaje przez oderwanie fragmentu ciała jakiegoś innego osobnika. Z czasem dobudowuje on nowe segmenty, zatem starsze segmenty są bliżej odcinka głowowego. Wielkość: do 30 mm Typ : Pierścienice (Annelida) Gromada : Skąposzczety (Oligochaeta)
Temat: Stawonogi zwierzęta o członowanych odnóżach.
Temat: Stawonogi zwierzęta o członowanych odnóżach. Stawonogi to najliczniejsza gatunkowo grupa zwierząt występujących na Ziemi. Organizmy te żyją w wodach słodkich i słonych oraz niemal we wszystkich
Bardziej szczegółowoProjekt pt: Ekologia w regionie - województwo kujawsko-pomorskie perłą w przyrodzie Polski
Projekt pt: Ekologia w regionie - województwo kujawsko-pomorskie perłą w przyrodzie Polski Ogólna klasyfikacja ekosystemów wodnych Ekosystemy wodne słodkowodne słone rzeki jeziora morza oceany Zasoleniowa
Bardziej szczegółowoNie wchodzić-trwa metamorfoza Nowy wygląd-nowe życie
Nie wchodzić-trwa metamorfoza Nowy wygląd-nowe życie Co to jest metamorfoza? Metamorfoza proces charakteryzujący się znacznymi zmianami w formie lub strukturze organizmu. Rodzaje przeobrażeń Ametabolia
Bardziej szczegółowoPhylum Arthropoda stawonogi Nadgromada Myriapoda wije
Phylum Arthropoda stawonogi Nadgromada Myriapoda wije Podział systematyczny stawonogów Typ Arthropoda - stawonogi dzieli się na 4 podtypy: TRILOBITOMORPHA TRYLOBITOWCE CHELICERATA (CHELICERIFORMES) SZCZĘKOCZUŁKOWCE
Bardziej szczegółowoPOZNAJEMY MIESZKAŃCÓW NASZYCH RZEK
2 POZNAJEMY MIESZKAŃCÓW NASZYCH RZEK CELE OGÓLNE: rozwijanie pasji poznawania zjawisk przyrodniczych rozwijanie umiejętności analizowania obserwowanych zjawisk uświadomienie własnej odpowiedzialności za
Bardziej szczegółowoSpis treści ZWIERZĘTA BEZKRĘGOWCE 1 WIADOMOŚCI WSTĘPNE... 5 2 PIERWOTNIAKI... 16 3 OGÓLNE WIADOMOŚCI O ZWIERZĘTACH... 26 4 PARZYDEŁKOWCE...
Spis treści 1 WIADOMOŚCI WSTĘPNE...................................... 5 Świat istot żywych........................................... 5 Komórka podstawowy element budowy organizmu zwierzęcego............
Bardziej szczegółowo46 Olimpiada Biologiczna
46 Olimpiada Biologiczna Pracownia zoologiczna Piotr Bernatowicz i Marta Polańska 22 kwietnia 2017 r. Zasady oceniania rozwiązań zadań Zadanie 1 Identyfikacja zwierząt (15 pkt) 1 pkt za każdą prawidłową
Bardziej szczegółowoPomorski Program Edukacji Morskiej
Pomorski Program Edukacji Morskiej Skarby Bałtyku Fauna Morza Bałtyckiego Ryby morskie Morza Bałtyckiego Co to jest ryba? Ryby tradycyjna nazwa zmiennocieplnych kręgowców wodnych oddychających skrzelami,
Bardziej szczegółowoTemat: Gąbki i parzydełkowce.
Temat: Gąbki i parzydełkowce. 1. Gąbki zwierzęta beztkankowe. To bardzo proste zwierzęta żyjące wyłącznie w wodzie głównie w morzach i oceanach, rzadziej w wodach słodkich. Zasiedlają zazwyczaj strefę
Bardziej szczegółowoGrupa I Zadanie 1. Podziel środowisko wodne uzupełniając poniższy schemat: wody ... Zadanie 2. Podaj czynniki niezbędne organizmom do życia w wodzie:
Grupa I Podziel środowisko wodne uzupełniając poniższy schemat: wody......... np np np Podaj czynniki niezbędne organizmom do życia w wodzie:.. Porównaj cechy środowiska wodnego i lądowego- wypełnij tabelę
Bardziej szczegółowoZwierzęta bytujące w ściółce leśnej i w powierzchniowych warstwach gleby
Zwierzęta bytujące w ściółce leśnej i w powierzchniowych warstwach gleby Zajęcia terenowe: Zajęcia w klasie: Cele kształcenia: 1. kształcenie umiejętności prowadzenia i dokumentowania badań biologicznych,
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowe zasady oceniania wymagania na poszczególne oceny szkolne Klasa 6
1 Przedmiotowe zasady oceniania wymagania na poszczególne oceny szkolne Klasa 6 1. Ogólna charakterystyka zwierząt 2. Tkanki zwierzęce nabłonkowa i łączna 3. Tkanki zwierzęce mięśniowa i nerwowa 4. Charakterystyka,
Bardziej szczegółowoKręgowce. 7 7. Podkreśl cechy, które świadczą o przystosowaniu żaby do życia na lądzie. (0 2) grupa a
grupa a Kręgowce Poniższy test składa się z 19 zadań Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą Imię i nazwisko do uzyskania za prawidłowe odpowiedzi Za rozwiązanie całego sprawdzianu możesz uzyskać
Bardziej szczegółowoTemat: Świat gadów. Gady pierwotnie lądowe lądzie wtórnie w wodzie zmiennocieplne ciepłolubne
Temat: Świat gadów. Gady (gromada) określa się jako zwierzęta pierwotnie lądowe. Oznacza to, że są one pierwszą grupą kręgowców, która w pełni przystosowała się do życia na lądzie. Niektóre gatunki wtórnie
Bardziej szczegółowoTa mieszkająca w mule ryba wyjęta z wody piszczy stąd jej nazwa. Potrafi. a robi to za pomocą jelita!
Kałużnica czarnozielona to największy polski chrząszcz wodny. Pływa bardzo niezgrabnie, ale całkiem nieźle lata. Dorosłe owady są roślinożerne, ale larwy drapieżne. I olbrzymie! Mszywioły tworzą kolonię,
Bardziej szczegółowoTemat: Organizmy różnią się sposobem odżywiania
4 Pomysły na lekcje z multibookiem POMYSŁY NA LEKCJE Z MULTIBOOKIEM Dział 4. Odkrywamy tajemnice życia. Temat: Organizmy różnią się sposobem odżywiania Cel ogólny Zdobycie wiedzy o odżywianiu się organizmów
Bardziej szczegółowo21. Jakie znamy choroby aparatu ruchu, jak z nimi walczyć i zapobiegać?
Biologia tematy lekcji klasa 2 1. Poznajemy budowę oraz znaczenie tkanek zwierzęcych. 2. Jakie cechy charakterystyczne posiadają gąbki i parzydełkowce? 3. Skąd wywodzi się nazwa płazińce i nicienie? 4.
Bardziej szczegółowoUczenie się biologii wymaga dobrej organizacji pracy Sposoby odżywiania się organizmów
Temat Uczenie się biologii wymaga dobrej organizacji pracy Sposoby odżywiania się Sposoby oddychania Sposoby rozmnażania się Bakterie a wirusy Protisty Glony przedstawiciele trzech królestw Wymagania na
Bardziej szczegółowoChruściki zbiorników antropogenicznych stan poznania i problemy badawcze. Aneta Pepławska
Chruściki zbiorników antropogenicznych stan poznania i problemy badawcze Aneta Pepławska Co to są chruściki? Rząd owadów o przeobrażeniu zupełnym W cyklu życiowym występuję jajo, kilka stadiów larwalnych,
Bardziej szczegółowoDATA... IMIĘ I NAZWISKO... klasa... I. TEST WYBRANE EKOSYSTEMY: LAS, POLE, JEZIORO.
DATA... IMIĘ I NAZWISKO... klasa... I. TEST WYBRANE EKOSYSTEMY: LAS, POLE, JEZIORO. INSTRUKCJA: Test składa się z 24 pytań. W każdym pytaniu podano cztery odpowiedzi: a, b, c, d, z których tylko jedna
Bardziej szczegółowoCo kto je? Pośrednie nawiązania do treści nauczania z PP:
Co kto je? Zajęcia terenowe: Zajęcia w klasie: Zakres materiału z płyty: Plansza 1 najważniejsze pojęcia z bioróżnorodności Bezpośrednie nawiązania do treści nauczania z PP: wskazuje organizmy samożywne
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 6 szkoły podstawowej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 6 szkoły podstawowej Dział Temat Poziom wymagań ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca 1. W królestwie zwierząt wspólne
Bardziej szczegółowoRozpoznawanie wybranych gatunków
Rozpoznawanie wybranych gatunków Zajęcia terenowe: Zajęcia w klasie: Cele kształcenia: 1. kształcenie umiejętności prowadzenia obserwacji przyrodniczych, 2. kształcenie umiejętności dokumentowania badań
Bardziej szczegółowoChrońmy owady! http://gallery.photo.net/photo/4318247-md.jpg
Chrońmy owady! http://gallery.photo.net/photo/4318247-md.jpg Systematyka Królestwo: zwierzęta Podkrólestwo: tkankowce Typ: stawonogi Gromada: owady (Insecta) Systematyka Królestwo: zwierzęta Podkrólestwo:
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 6 szkoły podstawowej. 1 Copyright by Nowa Era Sp. z o.o.
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 6 szkoły podstawowej Dział Temat 1. W królestwie zwierząt 2. Tkanki: nabłonkowa, mięśniowa i nerwowa I. Świat zwierząt ocena dopuszczająca wymienia wspólne cechy
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN Z BIOLOGII W KLASIE VI Dział Temat Poziom wymagań
WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN Z BIOLOGII W KLASIE VI Dział Temat Poziom wymagań 1. W królestwie zwierząt ocena dopuszczająca ocena dostateczna
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 6 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 6 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia Dział Temat Poziom wymagań ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z BIOLOGII DLA KLASY 6
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z BIOLOGII DLA KLASY 6 Dział Temat 1. W królestwie zwierząt 2. Tkanki: nabłonkowa, mięśniowa i nerwowa I. Świat zwierząt ocena dopuszczająca wymienia wspólne cechy zwierząt
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 6 szkoły podstawowej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 6 szkoły podstawowej Dział Temat Poziom wymagań ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca 1. W królestwie zwierząt Uczeń:
Bardziej szczegółowoUczeń: podaje przykłady. zwierząt kręgowych i
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 6 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej Rok szkolny 2019/2020 Dział Temat Poziom wymagań 1. W królestwie
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 6 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 6 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej Dział Temat Poziom wymagań ocena dopuszczająca ocena dostateczna
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 6 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 6 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej Dział Temat Poziom wymagań ocena dopuszczająca ocena dostateczna
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 6 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 6 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej Dział Temat Poziom wymagań ocena dopuszczająca ocena dostateczna
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 6 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 6 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej Dział Temat Poziom wymagań ocena dopuszczająca ocena dostateczna
Bardziej szczegółowo1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 Zadanie 1 Schemat budowy przewodu pokarmowego pijawki lekarskiej. Pijawka ta odżywia się krwią kręgowców. Wyjaśnij, jakie
Bardziej szczegółowoMałże jako podłoże dla innych organizmów: składanie jaj przez ryby na muszli Unio crassus
Małże jako podłoże dla innych organizmów: składanie jaj przez ryby na muszli Unio crassus K. Zając, T. Zając Instytut Ochrony Przyrody PAN, 31-120 Kraków, Mickiewicza 33 kontakt: kzajac[...]iop.krakow.pl,
Bardziej szczegółowoUczeń: podaje przykłady. zwierząt kręgowych i
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 6 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej SEMESTR I Dział Temat Poziom wymagań 1. W królestwie zwierząt
Bardziej szczegółowo1 Copyright by Nowa Era Sp. z o.o.
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 6 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej Dział Temat 1. W królestwie zwierząt 2. Tkanki: nabłonkowa,
Bardziej szczegółowoPhylum Arthropoda stawonogi
Phylum Arthropoda stawonogi Phylum Arthropoda przewyższa wszystkie inne typy pod względem: 1. różnorodności gatunkowej; 2. liczby gatunków ok. 80% wszystkich gatunków znanych zwierząt; 3. liczby osobników.
Bardziej szczegółowo3 3.Tkanki roślinne-twórcze klasyfikacja tkanek na twórcze i stałe charakterystyka tkanek twórczych
Biologia- kl. 3 TŻ1, 3TŻ-2, 3 TA Numer Temat Zakres treści lekcji 1 1.Rośliny pierwotnie wodne cechy królestwa roślin formy organizacji budowy roślin pierwotnie wodnych sposoby rozmnażania się roślin pierwotnie
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE Z BIOLOGII kl. VI
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z BIOLOGII kl. VI Dział Poziom wymagań ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca wspólne przedstawia poziomy cechy zwierząt organizacji ciała
Bardziej szczegółowoKLASA VI WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY (BIOLOGIA) Poziom wymagań
KLASA VI WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY (BIOLOGIA) Dział Poziom wymagań ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca wymienia wspólne cechy zwierząt wyjaśnia, czym
Bardziej szczegółowoPrzykładowe zadania egzaminacyjne do eksperymentalnej klasy przyrodniczej PRZYRODA
Przykładowe zadania egzaminacyjne do eksperymentalnej klasy przyrodniczej PRZYRODA Zadanie 1. (0 4 pkt.) Przekreśl w drugiej i trzeciej kolumnie tabeli niewłaściwe określenia, aby wykazać różnice między
Bardziej szczegółowoBiologia klasa 6. Wymagania edukacyjne do działów na poszczególne oceny
Biologia klasa 6 Wymagania edukacyjne do działów na poszczególne oceny ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca 1. W świecie zwierząt. Uczeń: wymienia wspólne
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 6 oparte na Programie Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 6 oparte na Programie Programie nauczania biologii Puls autorstwa Anny Zdziennickiej DZIAŁ I. ŚWIAT ZWIERZĄT TEMAT 1. W królestwie dopuszczająca wymienia wspólne
Bardziej szczegółowo(forskere) twierdzą, że powodem wyginięcia był wielki meteoryt, który spadł na Ziemię i spowodował ogromne zniszczenia oraz zmianę klimatu.
DINOZAURY DINOSAURER Wiele milionów lat temu, zanim na Ziemi pojawili się ludzie, żyły na naszej planecie inne zwierzęta niż obecnie. Między innymi były to dinozaury. Zwierzęta te były gadami (krypdyr)
Bardziej szczegółowoZestaw pytań Podział zwierząt na bezkręgowce i kręgowce dokonano na podstawie
Zestaw pytań 6 26.Podział zwierząt na bezkręgowce i kręgowce dokonano na podstawie a.pokrycia ciała b.sposobu poruszania się c.braku szkieletu zewnętrznego a obecności wewnętrznego d.położenia układów
Bardziej szczegółowoSieć pokarmowa (troficzna)w stawach rybackich.
Sieć pokarmowa (troficzna)w stawach rybackich. Cel zajęć: poznanie różnorodności łańcuchów pokarmowych. Cele operacyjne: Uczeń: - definiuje łańcuch pokarmowy, - poznaje (utrwala) rodzaje łańcuchów pokarmowych,
Bardziej szczegółowoTemat: Czym zajmuje się ekologia?
Temat: Czym zajmuje się ekologia? Z czym kojarzy Ci się pojęcie ekologia? Termin ekologia pochodzi z języka greckiego i utworzono go z dwóch wyrazów: oikos oznacza dom, środowisko lub miejsce życia; lógos
Bardziej szczegółowo2 MAŁY ŚWIAT POD NASZYMI STOPAMI POCHYLAMY SIĘ BY GO POZNAĆ CELE OGÓLNE: CELE OPERACYJNE: ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
2 MAŁY ŚWIAT POD NASZYMI STOPAMI POCHYLAMY SIĘ BY GO POZNAĆ CELE OGÓLNE: rozwijanie pasji poznawania zjawisk przyrodniczych rozwijanie umiejętności analizowania obserwowanych zjawisk zrozumienie roli człowieka
Bardziej szczegółowoOpis zwierząt. wykorzystano materiał Wigierskiego Parku Narodowego
Opis zwierząt wykorzystano materiał Wigierskiego Parku Narodowego Płytkie zbiorniki, porośnięte roślinnością wodną, stwarzają optymalne warunki do życia i rozwoju wielu gatunków owadów wodnych, takich
Bardziej szczegółowoSzkoła podstawowa klasy 4-6
Scenariusz 12 autor: Krzysztof Kus Szkoła podstawowa klasy 4-6 temat: Bobrze łapy i ogony. Cele ogólne: poznanie zwierząt wodno-lądowych, zachęcenie do obserwacji i analizy świata przyrody, kształtowanie
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 6 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 6 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej Dział Temat Poziom wymagań ocena dopuszczająca ocena dostateczna
Bardziej szczegółowoFunkcje Ŝyciowe organizmów zwierzęcych
Funkcje Ŝyciowe organizmów zwierzęcych Podpisz wskazane elementy komórki zwierzęcej i określ ich funkcje......... Uzupełnij schemat podziału cukrowców. Dokończ zdanie, tak aby stanowiło definicję organizmów
Bardziej szczegółowoDrogi Gimnazjalisto!!!
Drogi Gimnazjalisto!!! Witamy Cię w szkolnym etapie Gminnego Konkursu Biologicznego Życie w kropli wody. 12 marzec 2008 r Masz przed sobą test składający się z 26 zadań testowych. Czas na rozwiązanie testu
Bardziej szczegółowoI BIOLOGIA JAKO NAUKA
I BIOLOGIA JAKO NAUKA Zadanie. Rozwiąż krzyżówkę, a następnie odczytaj i wyjaśnij hasło. 0. Bada skład chemiczny organizmów i zachodzące w nich reakcje.. Zajmuje się procesami dziedziczenia.. Przedmiotem
Bardziej szczegółowoWodne stwory i potwory
Wodne stwory i potwory czyli jak samodzielnie określić czystość wody Opracowanie, tekst: Barbara Kuprel-Poźniak Konsultacje: Maciej Kunysz, Piotr Znaniecki Rysunki: Patrycja Olszewska Zdjęcia: Barbara
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE Z BIOLOGII KLASA I
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z BIOLOGII KLASA I WYMAGANIA PODSTAWOWE. UCZEŃ: WYMAGANIA PONADPODSTAWOWE. UCZEŃ: Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Dział I. BIOLOGIA NAUKA O ŻYCIU
Bardziej szczegółowoUczeń: wiedzy biologicznej nauki wymienia cechy organizmów żywych. podaje funkcje poszczególnych organelli. wyjaśnia, czym zajmuje się systematyka
Dział programu I. Biologia nauka o życiu Temat 1. Biologia jako nauka Poziom wymagań Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: określa przedmiot źródła
Bardziej szczegółowoOWOCE MORZA CZĘŚĆ I KRYSTIAN FIBIK III TŻ UCZESTNIK PROJEKTU
OWOCE MORZA CZĘŚĆ I KRYSTIAN FIBIK III TŻ UCZESTNIK PROJEKTU,, PRAKTYKI ZAWODOWE WE WŁOSZECH SZANSĄ NA ZATRUDNIENIE I SUKCES ZAWODOWY" REALIZOWANE W RAMACH PROJEKTU SYSTEMOWEGO "STAŻE I PRAKTYKI ZAGRANICZNE
Bardziej szczegółowoPakiet edukacyjny - W słowach kilku o wydrze, bobrze i wilku. Wydra - opis
Wydra - opis oczy chronione są trzecią powieką, która podczas nurkowania chroni je nie ograniczając jednocześnie widzenia długie smukłe ciało umożliwia wysoką zwinność i zwrotność w wodzie mała spłaszczona
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy I gimnazjum
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy I gimnazjum Dział programu: I. Biologia nauka o życiu II. Jedność i różnorodność organizmów Poziom wymagań podstawowy (oceny dopuszczający i dostateczny) ponadpodstawowy
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy System Oceniania
rozróżnia elementy przyrody żywej i nieożywionej wymienia czynniki niezbędne do życia wskazuje źródła wiedzy biologicznej określa, jakiego sprzętu można użyć do danej obserwacji przedstawia etapy obserwacji
Bardziej szczegółowoDział programu I. Biologia nauka o życiu
Dział programu I. Biologia nauka o życiu Temat 1. Biologia jako nauka konieczny podstawowy rozszerzający Uczeń: potrafi korzystać z poszczególnych źródeł wiedzy rozróżnia próbę kontrolną i badawczą Uczeń:
Bardziej szczegółowoPhylum Arthropoda stawonogi Podtyp Crustacea skorupiaki
Phylum Arthropoda stawonogi Podtyp Crustacea skorupiaki kikutnice ostrogony wieloraki pajęczaki trylobity skorupiaki owady wije pazurnice niesporczaki jednoczułkowce SZCZĘKOCZUŁKOWCE ŻUWACZKOWCE ARTROPODYZACJA
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii w klasie 1E
Wymagania edukacyjne z biologii w klasie 1E Wymagania podstawowe. Uczeń: Dział I. BIOLOGIA NAUKA O ŻYCIU rozróżnia elementy przyrody żywej i nieożywionej wymienia czynniki niezbędne do życia wskazuje źródła
Bardziej szczegółowoKonspekt lekcji biologii (kl. IIc)
Patryk Tomkalski Nauczyciel biologii Gimnazjum nr 5 im. Tadeusza Kościuszki w Pile Konspekt lekcji biologii (kl. IIc) Temat lekcji: Pierścienice-charakterystyka. Treści do realizacji z PP-biologia III.
Bardziej szczegółowoGady chronione w Polsce
Gady chronione w Polsce W Y K O N A Ł A M A Ł G O R Z A T A R A W I Ń S K A Gady Gady są zmiennocieplne. Skóra gadów jest sucha, prawie pozbawiona gruczołów, pokryta rogowymi wytworami naskórka - łuskami
Bardziej szczegółowoLithoglyphus naticoides (GASTROPODA: PROSOBRANCHIA), namułek pospolity; gatunek pontyjski, typowy dla dużych i średniej wielkości rzek nizinnych.
Hydrobiologia ćwiczenia 22.03.2011 Zwierzątka z podpisami: Lithoglyphus naticoides (GASTROPODA: PROSOBRANCHIA), namułek pospolity; gatunek pontyjski, typowy dla dużych i średniej wielkości rzek nizinnych.
Bardziej szczegółowoTemat: Świat ssaków. Ssaki gromadą królestwa zwierząt lądowych wodnych stałocieplności Hibernację Estywację
Temat: Świat ssaków. Ssaki, w ujęciu systematycznym, są gromadą i należą do królestwa zwierząt. Są szeroko rozpowszechnione na Ziemi żyją we wszystkich środowiskach, zarówno lądowych, jak i wodnych. Tę
Bardziej szczegółowoPLAN METODYCZNY LEKCJI. Temat lekcji: Poznajemy przystosowania ryb do życia w wodzie.
PLAN METODYCZNY LEKCJI Data: 11. 01. 2016 r. Klasa: VI b Przedmiot: przyroda Czas trwania lekcji: 45 minut Nauczyciel: mgr Iwona Gładyś Temat lekcji: Poznajemy przystosowania ryb do życia w wodzie. (temat
Bardziej szczegółowoPakiet edukacyjny - W słowach kilku o wydrze, bobrze i wilku. Bóbr - opis
Bóbr - opis masywny tułów przechodzi bez zaznaczenia szyi w okrągłą głowę niewielkie oczy chronione są trzecią powieką, która podczas nurkowania chroni je nie ograniczając jednocześnie widzenie charakterystyczny
Bardziej szczegółowoocena celująca I. Świat zwierząt
Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania przez ucznia poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z biologii w klasie 6 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls
Bardziej szczegółowoINFORMACJA DLA POWODZIAN NA TEMAT ZWALCZANIA SZKODLIWYCH OWADÓW
INFORMACJA DLA POWODZIAN NA TEMAT ZWALCZANIA SZKODLIWYCH OWADÓW KOMARY I INNE OWADY KRWIOPIJNE przyjaznym środowiskiem dla bytowania komarów są tereny podmokłe, wilgotne, rozlewiska wody, gdzie w mule
Bardziej szczegółowoTemat: Glony przedstawiciele trzech królestw.
Temat: Glony przedstawiciele trzech królestw. Glony to grupa ekologiczna, do której należą niespokrewnieni ze sobą przedstawiciele trzech królestw: bakterii, protistów i roślin. Łączy je środowisko życia,
Bardziej szczegółowoBLIŻEJ BIOLOGII WYMAGANIA EDUKACYJNE KLASA 1
BLIŻEJ BIOLOGII WYMAGANIA EDUKACYJNE KLASA 1 Wymagania podstawowe. Uczeń: Wymagania ponadpodstawowe. Uczeń: ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca Dział I.
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system oceniania z biologii dla kl. 1 b, 1c, 1e
Przedmiotowy system oceniania z biologii dla kl. 1 b, 1c, 1e Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca Biologia nauka o życiu Jedność CIU rozróżnia elementy przyrody
Bardziej szczegółowoPojemność akwarium wynosi 240 litrów. Posiadamy wiele gatunków ryb i roślin.
Pojemność akwarium wynosi 240 litrów. Posiadamy wiele gatunków ryb i roślin. Zadania, które wykonujemy codziennie: karmienie ryb podmiana wody dbanie o czystośd akwarium obserwacja zachowania ryb pielęgnacja
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko ucznia Klasa Data
ID Testu: 1P26K9X Imię i nazwisko ucznia Klasa Data 1. Stawonogi to najliczniejsza grupa zwierzat na Ziemi, które opanowały środowiska ladowe, wodne i powietrzne. Należa do nich takie organizmy jak: stonóg
Bardziej szczegółowoINŻYNIERIA RZECZNA Konspekt wykładu
INŻYNIERIA RZECZNA Konspekt wykładu Wykład 2 Charakterystyka morfologiczna koryt rzecznych 1. Procesy fluwialne 2. Cechy morfologiczne koryta rzecznego 3. Klasyfikacja koryt rzecznych 4. Charakterystyka
Bardziej szczegółowoŻywność w łańcuchu troficznym człowieka
Żywność w łańcuchu troficznym człowieka Łańcuch troficzny jest to szereg grup organizmów ustawionych w takiej kolejności, że każda poprzednia jest podstawą pożywienia dla następnej. ELEMENTY ŁAŃCUCHA TROFICZNEGO
Bardziej szczegółowoModel odpowiedzi ze schematem punktowania
Model odpowiedzi ze schematem punktowania Wojewódzki Konkurs Biologiczny województwo pomorskie etap rejonowy 12 stycznia 2018r. Do przejścia na etap wojewódzki kwalifikuje 35 pkt (70 % z 50) Zadanie 1
Bardziej szczegółowoDział programu Treści nauczania Cele edukacyjne Zapis w nowej podstawie programowej. Proponowane procedury osiągania celów
Propozycja rozkładu materiału nauczania z biologii dla klasy 6 szkoły podstawowej oparta na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej Dział programu Treści nauczania Cele edukacyjne
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 6 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 6 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej Dział Temat Poziom wymagań ocena dopuszczająca ocena dostateczna
Bardziej szczegółowoLegenda: Badany obiekt staw w Mysiadle Granica powiatu Granice gmin Gmina Lesznowola
Charakterystyka Ekosystemu stawu w Mysiadle 1. Cel określenie stanu czystości oraz organizmów roślinnych i zwierzęcych. 2. Historia wsi Mysiadło według mapy Lesznowoli Mysiadło jest miejscowością położoną
Bardziej szczegółowoI. BIOLOGIA NAUKA O ŻYCIU Dopuszczający Dostateczny Dobry Bardzo dobry Celujący - wymienia czynniki. - podaje przykłady niezbędne do życia
BIOLOGIA KLASA I I PÓŁROCZE I. BIOLOGIA NAUKA O ŻYCIU Dopuszczający Dostateczny Dobry Bardzo dobry Celujący - wymienia czynniki niezbędne do życia zastosowania w życiu - przedstawia etapy wiedzy biologicznej
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowe zasady oceniania biologia, klasa 6
Przedmiotowe zasady oceniania biologia, klasa 6 Ocenianie poszczególnych form aktywności Ocenie podlegają: prace klasowe (sprawdziany), kartkówki, odpowiedzi ustne, zadania domowe, praca ucznia na lekcji,
Bardziej szczegółowoPokaż mi jak wyglądasz, a powiem ci gdzie mieszkasz.
1 Pokaż mi jak wyglądasz, a powiem ci gdzie mieszkasz. Wstęp: Najtrudniejsze zadanie, jakiemu w swojej pracy muszą sprostać nauczyciele, polega na umysłowym zaangażowaniu uczniów i skłonieniu ich do samodzielnego
Bardziej szczegółowoDział I. BIOLOGIA NAUKA O ŻYCIU. Dział II. JEDNOŚĆ ORGANIZMÓW
Dział I. BIOLOGIA NAUKA O ŻYCIU rozróżnia elementy przyrody żywej i nieożywionej wymienia czynniki niezbędne do życia wskazuje źródła wiedzy biologicznej określa, jakiego sprzętu można użyć do danej -obserwacji
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy I gimnazjum oparte na Programie nauczania biologii Puls życia
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy I gimnazjum oparte na Programie nauczania biologii Puls życia Dział programu I. Biologia nauka o życiu Temat 1. Biologia jako nauka Poziom wymagań konieczny podstawowy
Bardziej szczegółowoTemat: Płazińce i nicienie.
Temat: Płazińce i nicienie. 1. Płazińce zwierzęta spłaszczone grzbieto brzusznie. Płazińce to zwierzęta o wydłużonym, spłaszczonym grzbieto-brzusznie ciele, przybierającym kształt liścia, płytki lub taśmy.
Bardziej szczegółowoGimnazjum w Jordanowie
Gimnazjum w Jordanowie Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z biologii w klasie 1 wynikające z realizowanego programu nauczania ocena
Bardziej szczegółowoMODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA ZADAŃ II ETAPU KONKURSU BIOLOGICZNEGO
MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA ZADAŃ II ETAPU KONKURSU BIOLOGICZNEGO Uwagi do modelu. 1. Ukośniki zastosowane w tekstach modelu rozdzielają alternatywne ucznia (np. nazwy, pojęcia, przymiotniki,
Bardziej szczegółowoTemat: Badamy wody Wigierskiego Parku Narodowego
Nowe ryby znajdziemy w jeziorach, nowe gwiazdy złowimy w niebie, popłyniemy daleko, daleko, jak najdalej, jak najdalej przed siebie. Konstanty I. Gałczyński Temat: Badamy wody Wigierskiego Parku Narodowego
Bardziej szczegółowoZadanie 3. (0 2) Rysunek przedstawia głowę ryby. Wskazany strzałką narząd to... Narząd ten odpowiada za proces...
Egzamin część I Zadanie 1. (0 1) Krokodyla przedstawionego można opisać następująco: A. wąż, zmiennocieplny, drapieżca, jajorodny B. gad, stałocieplny, wody ciepłe C. drapieżca, gad, zmiennocieplny, jajorodny
Bardziej szczegółowoSprawdzian a (0 2) (0 3) Imię i nazwisko. Ocena. Data. Tkanka mięśniowa gładka. poprzecznie prążkowana serca. poprzecznie prążkowana szkieletowa
Sprawdzian a Test podsumowujący dział V Budowa zewnętrzna.................................................................. Imię i nazwisko......... i środowisko życia zwierząt........................
Bardziej szczegółowoAUTORSKI PROGRAM NAUCZANIA BIOLOGII W ZAKRESIE ROZSZERZONYM W GIMNAZJUM CZĘŚĆ DRUGA AUTOR: MGR BARBARA MYCEK
AUTORSKI PROGRAM NAUCZANIA BIOLOGII W ZAKRESIE ROZSZERZONYM W GIMNAZJUM CZĘŚĆ DRUGA AUTOR: MGR BARBARA MYCEK 1 TREŚCI NAUCZANIA.... 3 Temat lekcji: Klasyfikacja biologiczna jako katalog organizmów... 3
Bardziej szczegółowoZaadoptuj rzekę. GIMNAZJUM scenariusze zajęć
Zaadoptuj rzekę GIMNAZJUM scenariusze zajęć do www.zaadoptujrzeke.pl lekcji Biologii 1 Spis treści DLACZEGO WODA ZNACZY ŻYCIE?............................... 3 ALEKSANDRA GRANAT, IWONA MISTRZYK JAK MOŻNA
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE
WYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne Z BIOLOGII W KLASIE I GIMNAZJUM Program nauczania biologii w gimnazjum PULS ŻYCIA autor: Anna Zdziennicka Program realizowany przy pomocy
Bardziej szczegółowo