Phylum MOLLUSCA (2) Mięczaki

Transkrypt

1 Phylum MOLLUSCA (2) Mięczaki

2 Gromada: Bivalvia - małże żołądek wątrobo-trzustka zwieracz przedni SCHEMAT BUDOWY serce nerka zwieracz tylny odbyt otwór gębowy płaty gębowe jelito syfon wyrzutowy syfon wpustowy noga noga muszla skrzele dwuklapowy płaszcz (palium) wytwarza muszlę i nie zrasta się z workiem trzewiowym

3 zwieracz przedni żołądek otwór gębowy aorta przednia Gromada: Bivalvia - małże noga otwór płciowy SCHEMAT BUDOWY otwór wydalniczy serce osierdzie przedsionek nerka aorta tylna jelito proste zwieracz tylny odbyt syfon wyrzutowy syfon wpustowy wątrobo-trzustka gonada jelito płaszcz skrzele

4 Gromada: Bivalvia - małże syfon wpustowy syfon wypustowy noga korytarz

5 osierdzie serce jama skrzelowa zwieracz przedsionek jelito proste nerki (= przekształcone metanefridium) naczynia krwionośne afferentne płaszcz (odchylony) syfon wyrzutowy syfon wpustowy naczynia krwionośne efferentne gonady skrzela (= lamellae) kanały wodne rynienka pokarmowa jelito środkowe noga płaszcz muszla pory połączenia międzyfilamentarne skrzele

6 Gromada: Bivalvia - małże STRUKTURY WEWNĘTRZNE MUSZLI retraktor tylny więzadło zęby boczne zamek umbone dziób retraktor przedni zwieracz tylny zatoka tylna linia płaszcza zwieracz przedni

7 Gromada: Bivalvia - małże WIĘZADŁO (LIGAMENTUM) więzadło zewnetrzne więzadło wewnetrzne muszla umbone muszla więzadło zewnetrzne więzadło wewnetrzne zwieracz (mięsień) więzadło chondrophor

8 Gromada: Bivalvia - małże ROZMNAŻANIE rozdzielnopłciowe i hermafrodyty; u rozdzielnoplciowych słabo zaznaczony dymorfizm płciowy; hermafrodyty mogą zniemiać płeć w ciągu sezonu lub życia; Tridacna ta sama gonada prdukuje i jaja i plemnik, choć mogą być wyrzucane do wody w odstępach kilku godzin; larwa trochofora i/lub veliger; Unionidae (skójkowate) - glochidium trochofora

9 Gromada: Bivalvia - małże GLOCHIDIUM larwa słodkowodnych małży z rodziny UNIONIDAE haki nić szczeciny czuciowe zwieracz

10 wydalanie gamet JESIEŃ peknięcie cyst - uwolnienie młodych ososbników prądy wody wytworzenie cyst prądy wody zapłodnienie modyfikacja skrzeli rozwój zarodków w skrzelach kontakt z rybą (skrzela skóra) hak glochidium dno zbiornika uwolnienie larw WIOSNA

11 Małże (Bivalvia) słodkowodne Unio sp. Anodonta sp.

12 Małże (Bivalvia) słodkowodne Unio - skójka Anodonta szczeżuja

13 Małże (Bivalvia) słodkowodne Sphaerium sp.groszkówka

14 Małże (Bivalvia) słodkowodne Dreissena polymorpha racicznica zmienna

15 Małże (Bivalvia) morskie Macoma baltica - rogowiec Cardium sp. - sercówka Mya arenaria małgiew piaskołaz

16 Małże (Bivalvia) morskie Mytilus edulis omułek bisior: substancja rogowa formowana w pęczek nitek, którymi małże przyczepiają sie do przedmiotów zanurzonych

17 Małże (Bivalvia) morskie Attrina sp. - przyszynka

18 Małże (Bivalvia) morskie Ostrea sp.- ostryga

19 Małże (Bivalvia) morskie Pecten sp. - przegrzebek

20 Małże (Bivalvia) morskie Tridacna sp. - przydacznia

21 Gromada: Bivalvia - małże organizmy wodne: słodkowodne, słonawowodne i morskie wielkość od 2 mm do 1.5 m i ponad 250 kg wagi (Tridacna gigas); wyraźna symetria dwuboczna; muszla dwuklapowa, połówki połączone na górnej krawędzi elastycznym więzadłem (ligamantum) oraz zwieraczami; brak głowy i gardzieli z radulą (filtratory); otwór gębowy położony w przedniej części ciała między płatami gębowymi; w jamie płaszczowej leżą parzyste skrzela, noga, otwór gębowy oraz ujścia układów wydalniczego, pokarmowego i rozrodczego;

22 Gromada: Bivalvia - małże woda wpływa do jamy płaszczowej przez syfon wpustowy, a wypływa przez syfon wypustowy; skrzela służą również do odfiltrowywania pokarmu; układ krwionośny otwarty; układ wydalniczy nerka (typ metanefridium) narząd Bojanusa słabo rozwinięte narządy zmysłów; Pecten oczy lustrzane rozdzielnopłciowe (w większości) lub obojnaki; larwa typu trochofora lub glochidium (Unionidae); współcześnie żyje ponad gatunków istotne znaczenie gospodarcze (farmy omułkowe, ostygowe, perłowe);

23 Gromada: Cephalopoda - głowonogi wyłącznie morskie, zazwyczaj duże bezkręgowce; wyrażna symetria dwuboczna; noga przekształcona w ramiona oraz w lejek; otwor gębowy między ramionami zaopatrzony w dziób; płaszcz całkowicie zrośnięty z ciałem; szkielet zewnetrzny (fragmokon), wewnętrzny (os sepiae lub gladius) lub całkowicie zredukowany (dwa chrzęstne pręty u ośmiornic);

24 Gromada: Cephalopoda - głowonogi doskonale rozwinięty układ nerwowy; obecna chrzęstna puszka otaczająca zwoje mózgowe; narządy zmysłów oczy i statocysty osadzone w chrzęstnych elementach Układ krwionośny wysoko zorganizowany (zamknięty); krew z barwnikiem hemocjaniną (niebieska zawiera miedź); rozdzielnopłciowe; rozwój prosty

25 Gromada: Cephalopoda - głowonogi Podgromada: Tetrabranchiata - czteroskrzelne Podgromada: Dibranchiata - dwuskrzelne Rząd: Octobrachia - ośmiornice Rząd: Decabrachia - dziesięciornice

26 gromada: Tetrabranchiata - czteroskrzelne 11 gatunków kaptur prymitywne oko czułki (bez przyssawek) fragmokon

27 Podgromada: Tetrabranchiata - czteroskrzelne muszla łodzika Nautilus sp.

28 Podgromada: Tetrabranchiata -czteroskrzelne kaptur czułki zwoje nerwowe kaptur oko ramiona lejek muszla komory muszli dziób radula syfon jelito lejek jama płaszczowa skrzela odbyt serce

29 Podgromada: Tetrabranchiata - czteroskrzelne muszla zewnętrzna, spiralnie zwinięta w jednej płaszczyźnie, podzielona przegrodami na szereg komór (fragmokon) liczne ramiona (w dwóch wieńcach), bez przyssawek; lejek słabo wyksztalcony dwie pary skrzeli, serce z 4 przedsionkami; brak woreczka czernidłowego; pelagiczny tryb życia (wedrówki dobowe)

30 Gromada: Cephalopoda - głowonogi Podgromada: Tetrabranchiata - czteroskrzelne Podgromada: Dibranchiata - dwuskrzelne Rząd: Octobrachia - ośmiornice Rząd: Decabrachia - dziesięciornice

31 Podgromada: Dibranchiata dwuskrzelne na głowie dziesięć (Decabrachia) lub osiem (Octobrachia) ramion z licznymi przyssawkami; muszla całkowicie obrośnięta płaszczem, silnie zredukowana lub w zaniku (gladius lub os sepia); jedna para skrzeli i jedna para przedsionków serca; posiadają worek czernidłowy gladius os sepia

32 schemat budowy wewnętrznej mątwy Sepia sp. otwór gębowy oko lejek gniazdo zatrzasku guzek zatrzasku płaszcz skrzele odbyt worek czernidłowy płetwa

33 schemat budowy mątwy Sepia sp. ramiona otwór gębowy oko lejek płaszcz płetwa

34 Octobrachia ramiona (8) spięte błoną; przyssawki szerokie, bez haków; brak płetwy; często przydeny tryb życia; brak szkieletu wewnętrznego; Decabrachia ramiona (10) nie spięte błoną; przyssawki na nóżkach, z hakami; płetwa obecna; często pelagiczny tryb życia; szkielet wew. os sepia, gladius;