Regiony biogeograficzne

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Regiony biogeograficzne"

Transkrypt

1 Regiony biogeograficzne

2 Królestwa i krainy zoogeograficzne 1. Królestwo holarktyczne (Holarctis) - kraina nearktyczna (Nearctis) - kraina palearktyczna (Palaearctis) 2. Królestwo paleotropikalne (Palaeotropis) - kraina etiopska (Aethiopis) - kraina orientalna (Orientalis) - kraina madagaskarska (Madagassis) 3. Królestwo australijskie (Australis) 4. Królestwo neotropikalne (Neotropis) 5. Królestwo antarktyczne (Archinotis)

3

4

5 Trochę historii Pangea Siberia Kazakhstania North China South China Eurameryka zderza się z Gondwaną; powstaje Pangea. Wyodrębnia się Morze Tetydy 280 mln lat temu

6 Trochę historii Jeden superkontynent - Pangea. Zwierzęta lądowe mogą migrować od bieguna do bieguna. 220 mln lat temu

7 Trochę historii Tworzy się kontynent południowo-środkowej Azji. Zaczyna się rozpad superkontynentów 200 mln lat temu

8 Trochę historii North America Eurasia West Gondwana East Gondwana Początek rozpadu Gondwany; tworzy się Ocean Atlantycki. 150 mln lat temu

9 Trochę historii North America Eurasia South America Africa Antarctica India Australia 120 mln lat temu

10 Trochę historii North America Eurasia South America Africa India Australia Antarctica Otwarcie oceanu Atlantyckiego; subkontynent indyjski zaczyna oddzielać się od Madagaskaru i przesuwa się w kierunku Eurazji. Pn. Ameryka wciąż połączona z Europą, Australia z Antarktydą. 105 mln lat temu

11 Trochę historii 65 mln lat temu

12 Trochę historii Kolizja subkontynentu indyjskiego z Azją (wypiętrzenie Tybetu i Himalajów); oddzielenie Australii od Antarktydy 35 mln lat temu

13 Trochę historii Ochłodzenie obu biegunów; Kontury podobne do współczesnych, ale Floryda i znaczna część Azji pod wodą. 20 mln lat temu

14 Trochę historii Maksimum zlodowacenia plejstoceńskiego lat temu

15 Trochę historii Współczesny układ kontynentów, które wciąż są w ruchu. teraz

16 Rozprzestrzenianie się ssaków

17 na podstawie rodzin ssaków Podobieństwo faun

18 Wróćmy do Gondwany Płn Ameryka Eurasia Płd Afryca Ameryka India Australia Antarktyda 120 mln lat temu

19 1973r. Paul Müller

20 Paleotropik 3 krainy: - etiopska - madagaskarska - orientalna

21 paleotropik- biomy

22 drzewo filogenetyczne ssaków złotokrety, tenreki ryjkonosy mrówniki góralki trabowce syreny

23 Afrotheria

24 Rozprzestrzenianie się ssaków 23 mln lat temu 19 mln lat temu 10 mln lat temu 6 mln lat temu

25 małpy człekokształtne Pongidae szympans zwyczajny Pan troglodytes gibon kilka gatunków bonobo Pan paniscus goryl Gorilla gorilla orangutan Pongo pygmaeus

26 małpy wąskonose Cercopithecidae koczkodan rudy Erythrocebus patas hulman tzw.święta małpa w Indiach, Kambodża mandryl Papio sphinx nosacz Nasalis larvatus dżelada brunatna Theropithecus gelada rokselana Rhinopithecus roxellanae

27 małpiatki np. Lorisowate - rodzina endemiczna lori potto Perodicticus potto Galagowate galago Galago sp. lori kukang Nycticebus coucang

28 trąbowce Proboscidea - rząd endemiczny? słoń afrykański Loxodonta africana słoń indyjski Elephas indicus

29 trąbowce Proboscidea - rząd endemiczny? słoń afrykański leśny Loxodonta cyclotis słoń indyjski z Borneo Elephas maximus borneensis

30 słoń afrykański Loxodonta africana

31 trąbowce Proboscidea - rząd kosmopolityczny!

32 trąbowce Proboscidea - rząd kosmopolityczny!

33 trąbowce Proboscidea - rząd kosmopolityczny!

34 nosorożce Rhinocerotidae - rodzina endemiczna nosorożec czarny Diceros bicornis nosorożec indyjski Rhinoceros unicornis nosorożec jawajski Rhinoceros sondaicus nosorożec biały Ceratotherium simum

35 kotowate Felidae lew Panthera leo tygrys Panthera tigris

36 lew Panthera leo

37 Łuskowce Pholidota - rząd endemiczny

38 kanczyle Tragulidae - rodzina endemiczna

39 Palaeotropik kraina etiopska ssaki endemiczne ryjoskoczki Macroscelididae złotokrety Chrysochloridae wiewiórolotki Anomaluridae wodnice Potamogalinae kretoszczury Bathyergidae postrzałki Pedetidae

40 Palaeotropik kraina etiopska ssaki endemiczne żyrafy Giraffidae mrówniki Tubulidentata hipopotamy Hippopotamidae

41 Palaeotropik kraina etiopska antylopy gnu impala oryks kongoni kudu

42 Paleotropik sawanna

43

44 Palaeotropik kraina etiopska charakterystyczne braki: polnikowate jeleniowate wielbłądy niedźwiedzie

45 Palaeotropik kraina etiopska ptaki endemiczne struś afrykański sekretarze Sagittaridae trzewikodzioby Balaenicipitidae bananojady (= turako) Musophagidae

46 Palaeotropik kraina orientalna endemity lotokoty Cynocephalidae wyraki Tarsiidae tupaje Tupaiidae turkuśniki Irenidae gawiale Gavialidae

47 Palaeotropik kraina orientalna charakterystyczne braki: skoczkowate, Dipodidae wielbłądy, Camelidae góralki, Hyracoidea mrówniki, Tubulidentata strusie, Struthionidae

48 Antarctis

49 Antarctis endemity foka Weddella foka Rossa krabojad lampart morski

50 Antarctis endemity pingwin białobrewy Pygoscelis papua pingwin antarktyczny Pygoscelis antarcticus

51 Antarctis skuła, wydrzyk Stercorarius maccormicki petrel śnieżny Pagodroma nivea

52 humbak Megaptera novaeangliae Antarctis

Regiony biogeograficzne

Regiony biogeograficzne Regiony biogeograficzne Królestwa i krainy zoogeograficzne 1. Królestwo holarktyczne (Holarctis) - kraina nearktyczna (Nearctis) - kraina palearktyczna (Palaearctis) 2. Królestwo paleotropikalne (Palaeotropis)

Bardziej szczegółowo

Regiony biogeograficzne

Regiony biogeograficzne Regiony biogeograficzne Królestwa i krainy zoogeograficzne 1. Królestwo holarktyczne (Holarctis) - kraina nearktyczna (Nearctis) - kraina palearktyczna (Palaearctis) 2. Królestwo paleotropikalne (Palaeotropis)

Bardziej szczegółowo

Regiony biogeograficzne

Regiony biogeograficzne Regiony biogeograficzne 1876 r. A. R. Wallace 1896 r. R. Lydekker 1. Arctogea - Palearktyka - Nearktyka - kraina etiopska - kraina orientalna 2. Neogea 3. Notogea 1973r. Paul Müller Królestwa i krainy

Bardziej szczegółowo

Regiony biogeograficzne

Regiony biogeograficzne Regiony biogeograficzne Królestwa i krainy zoogeograficzne 1. Królestwo holarktyczne (Holarctis) - kraina nearktyczna (Nearctis) - kraina palearktyczna (Palaearctis) 2. Królestwo paleotropikalne (Palaeotropis)

Bardziej szczegółowo

RÓŻNORODNOŚĆ BIOSFERY WBNZ 845

RÓŻNORODNOŚĆ BIOSFERY WBNZ 845 RÓŻNORODNOŚĆ BIOSFERY WBNZ 845 (Biogeografia ekologiczna i ewolucyjna) WYKŁAD 12 REGIONY BIOGEOGRAFICZNE Prawie kosmopolityczne rozmieszczenie nietoperzy z rodziny Vespertilionidae (35 rodzajów, 318 gatunków)

Bardziej szczegółowo

TRADYCYJNA MEDYCYNA CHIŃSKA ( TCM) A ZWIERZĘTA

TRADYCYJNA MEDYCYNA CHIŃSKA ( TCM) A ZWIERZĘTA TRADYCYJNA MEDYCYNA CHIŃSKA ( TCM) A ZWIERZĘTA Tradycyjna medycyna chińska jest praktykowana od ponad 3000 lat, a całe pokolenia polegały na niej w celu zachowania zdrowia i leczenia chorób. Jednakże,

Bardziej szczegółowo

Nieliczne organizmy mają rozmieszczenie rzeczywiście kosmopolityczne.

Nieliczne organizmy mają rozmieszczenie rzeczywiście kosmopolityczne. 1 Nieliczne organizmy mają rozmieszczenie rzeczywiście kosmopolityczne. 2 Wszystkie zasięgi są ograniczone, a wiele jest ograniczonych do niewielkiego obszaru pochodzenia danego taksonu (endemizm) takie

Bardziej szczegółowo

Regiony biogeograficzne Metodologia badań biogeograficznych, podziały zoogeograficzne i ich historia, Holarktyka

Regiony biogeograficzne Metodologia badań biogeograficznych, podziały zoogeograficzne i ich historia, Holarktyka Regiony biogeograficzne Metodologia badań biogeograficznych, podziały zoogeograficzne i ich historia, Holarktyka Kryteria wyodrębniania jednostek zoogeograficznych: skład gatunkowy podobieństwa pokrewieństwa

Bardziej szczegółowo

Temat 4. Środowisko i tryb życia naczelnych

Temat 4. Środowisko i tryb życia naczelnych Temat 4 Środowisko i tryb życia naczelnych Rozmieszczenie biomów Zasięg naczelne Głównie rejony gorące (obszar międzyzwrotnikowy) i wilgotne (las, sawanna). Na innych obszarach występują jedynie pojedyncze

Bardziej szczegółowo

Nieliczne organizmy mają rozmieszczenie rzeczywiście kosmopolityczne.

Nieliczne organizmy mają rozmieszczenie rzeczywiście kosmopolityczne. 1 Nieliczne organizmy mają rozmieszczenie rzeczywiście kosmopolityczne. 2 Wszystkie zasięgi są ograniczone, a wiele jest ograniczonych do niewielkiego obszaru pochodzenia danego taksonu (endemizm) takie

Bardziej szczegółowo

Temat 3. Specyfika i zróżnicowanie naczelnych

Temat 3. Specyfika i zróżnicowanie naczelnych Temat 3 Specyfika i zróżnicowanie naczelnych Metody badania ekologii naczelnych Badanie zwierząt żyjących: na wolności (dziko żyjące), na wpół-wolności (na wpół dziko żyjące): dokarmianie, opieka ze strony

Bardziej szczegółowo

Kraina wiecznego lodu

Kraina wiecznego lodu polonistyczna Ad@ i J@ś na matematycznej wyspie materiały dla ucznia, klasa II, pakiet 84, s. 1 1 Kraina wiecznego lodu Uzupełnij. Tytuł: Bohaterowie: Alina i Czesław Centkiewiczowie 2 W pobliżu którego

Bardziej szczegółowo

Psychologia zwierząt

Psychologia zwierząt Psychologia zwierząt WYKŁAD 15 Ssaki 5 Rząd naczelne Krzysztof Turlejski Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN WSZiP im. H. Chodkowskiej Rząd naczelne Jest to stary rząd (ponad 60 mln lat),

Bardziej szczegółowo

Różnorodność świata zwierząt

Różnorodność świata zwierząt Różnorodność świata zwierząt Dwiczenie 15 SSAKI NACZELNE Więcej informacji: Fleagle. 1998. Primate Adaptation and Evolution. Academic Press. Sylwia Łukasik Zakład Biologii Ewolucyjnej Człowieka Instytut

Bardziej szczegółowo

Psychologia zwierząt WYKŁAD 13. Ssaki 3 Afroteria. Kopytne i walenie.

Psychologia zwierząt WYKŁAD 13. Ssaki 3 Afroteria. Kopytne i walenie. Psychologia zwierząt WYKŁAD 13. Ssaki 3 Afroteria. Kopytne i walenie. Krzysztof Turlejski Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego Klad Afroteria Klad jest to jednostka obejmująca kilka blisko spokrewnionych

Bardziej szczegółowo

Geografia fizyczna świata / Jerzy Makowski. wyd. 1, 6 dodr. Warszawa, Spis treści

Geografia fizyczna świata / Jerzy Makowski. wyd. 1, 6 dodr. Warszawa, Spis treści Geografia fizyczna świata / Jerzy Makowski. wyd. 1, 6 dodr. Warszawa, 2013 Spis treści Wstęp 9 Europa 11 Nazwa kontynentu i jego cechy szczególne 11 Położenie geograficzne 11 Morskie granice kontynentu

Bardziej szczegółowo

Temat 9. Lokomocja naczelnych

Temat 9. Lokomocja naczelnych Temat 9 Lokomocja naczelnych Lokomocja nadrzewna problemy Problemy związane z poruszaniem się po drzewach: gałąź pionowa grawitacja wnoszenia ciężaru ciała trudne dla dużych gatunków, gałąź pozioma konieczność

Bardziej szczegółowo

OFERTA WSPARCIA ZWIERZĄT W GDAŃSKIM OGRODZIE ZOOLOGICZNYM

OFERTA WSPARCIA ZWIERZĄT W GDAŃSKIM OGRODZIE ZOOLOGICZNYM OFERTA WSPARCIA ZWIERZĄT W GDAŃSKIM OGRODZIE ZOOLOGICZNYM W Gdańskim Ogrodzie Zoologicznym zamieszkuje ponad 1000 zwierząt reprezentujących blisko 200 gatunków z całego świata, także te szczególnie zagrożone

Bardziej szczegółowo

Regiony biogeograficzne Metodologia badań biogeograficznych, podziały zoogeograficzne i ich historia, Holarktyka

Regiony biogeograficzne Metodologia badań biogeograficznych, podziały zoogeograficzne i ich historia, Holarktyka Regiony biogeograficzne Metodologia badań biogeograficznych, podziały zoogeograficzne i ich historia, Holarktyka Kryteria wyodrębniania jednostek zoogeograficznych: skład gatunkowy podobieństwa pokrewieństwa

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie populacjami zwierząt. Efektywna wielkość populacji Wykład 3

Zarządzanie populacjami zwierząt. Efektywna wielkość populacji Wykład 3 Zarządzanie populacjami zwierząt Efektywna wielkość populacji Wykład 3 DRYF GENETYCZNY Przypadkowe zmiany częstości alleli szczególnie ważne w małych populacjach DRYF GENETYCZNY Wybieramy z dużej populacji

Bardziej szczegółowo

Formacje roślinne botanika geobotanika formacjami roślinnymi zbiorowiska roślinne las liściasty sawanna kolczasta step trawiasty

Formacje roślinne botanika geobotanika formacjami roślinnymi zbiorowiska roślinne las liściasty sawanna kolczasta step trawiasty Formacje roślinne Rośliny są bardzo istotnym składnikiem biosfery. Zróżnicowanie świata roślinnego jest znaczne dotychczas rozpoznano około 250 tys. gatunków. Nauką zajmującą się roślinami jest botanika,

Bardziej szczegółowo

Genetyka populacji. Efektywna wielkość populacji

Genetyka populacji. Efektywna wielkość populacji Genetyka populacji Efektywna wielkość populacji DRYF GENETYCZNY Przypadkowe zmiany częstości alleli szczególnie ważne w małych populacjach 2015-10-22 2 DRYF GENETYCZNY Wybieramy z dużej populacji o p=q=0,5

Bardziej szczegółowo

Ewolucja człowieka. Ostatnie 5 milionów lat

Ewolucja człowieka. Ostatnie 5 milionów lat Ewolucja człowieka Ostatnie 5 milionów lat 1 Złożone zagadki } } Odnaleziono wiele skamieniałości naczelnych, różne gatunki w tym samym czasie Trudno ustalić relacje między nimi } Przodkowie, czy boczne

Bardziej szczegółowo

ZOOGEOGRAFIA. prof. nadzw. dr hab. Michał Grabowski

ZOOGEOGRAFIA. prof. nadzw. dr hab. Michał Grabowski ZOOGEOGRAFIA prof. nadzw. dr hab. Michał Grabowski michalg@biol.uni.lodz.pl Co to jest zoogeografia? Nauka zajmująca się geograficznym rozmieszczeniem gatunków zwierząt na kuli ziemskiej. Podejście tradycyjne

Bardziej szczegółowo

Zwierzęta występują niemal w każdym zakątku świata.

Zwierzęta występują niemal w każdym zakątku świata. 4. Świat zwierząt Zwierzęta występują niemal w każdym zakątku świata. Zasiedlają zarówno szerokości położone w pobliżu równika, jak i biegunowe, głębiny morskie i oceaniczne oraz najwyższe partie gór.

Bardziej szczegółowo

ZAĆMIENIA. Zaćmienia Słońca

ZAĆMIENIA. Zaćmienia Słońca ZAĆMIENIA Zaćmienia Słońca 1. Obrączkowe zaćmienie Słońca 26 stycznia 2009. Pas fazy obrączkowej zaćmienia rozpocznie się 26 stycznia 2009 o godzinie 6 h 06 m na Atlantyku, na południowy-zachód od Przylądka

Bardziej szczegółowo

Co to jest wyspa? W sensie geograficznym: część lądu otoczona ze wszystkich stron wodą

Co to jest wyspa? W sensie geograficznym: część lądu otoczona ze wszystkich stron wodą Zoogeografia wysp Co to jest wyspa? W sensie geograficznym: część lądu otoczona ze wszystkich stron wodą Co to jest wyspa? W sensie biogeograficznym: ekosystem otoczony innymi, stanowiącymi wyraźne bariery

Bardziej szczegółowo

SAFARI. PODROZ po europie 2 GRY PLANSZOWE FOTOGRAFICZNE INSTRUKCJA. gry dla 2-4 osób rekomendowany wiek: od lat 4+

SAFARI. PODROZ po europie 2 GRY PLANSZOWE FOTOGRAFICZNE INSTRUKCJA. gry dla 2-4 osób rekomendowany wiek: od lat 4+ 2 GRY PLANSZOWE SAFARI PODROZ po europie INSTRUKCJA FOTOGRAFICZNE gry dla 2-4 osób rekomendowany wiek: od lat 4+ zawartość pudełka: 1) Plansza dwustronna 2) Pionki - 4 szt. 3) Żetony - 50 szt. 4) Kostka

Bardziej szczegółowo

ELEMENTY GEOFIZYKI. Magnetyzm W. D. ebski 2010

ELEMENTY GEOFIZYKI. Magnetyzm W. D. ebski 2010 ELEMENTY GEOFIZYKI Magnetyzm W. D ebski 2010 Plan wykładu z geofizyki (Geomagnetyzm) 1. Magnetyzm ziemski pole magnetyczne Ziemi, w edrówka biegunów magnetycznych i teoria Wegenera inwersja pola magnetycznego

Bardziej szczegółowo

Temat 2. Ekologia, ewolucja, naczelne podstawy

Temat 2. Ekologia, ewolucja, naczelne podstawy Temat 2 Ekologia, ewolucja, naczelne podstawy Ekologia (1) Ekologia: wymiana materii, energii i informacji między strukturami żywymi a środowiskiem. Autekologia: ekologia osobników = relacje osobnika ze

Bardziej szczegółowo

Konkurs Z atlasem przez świat II etap finał

Konkurs Z atlasem przez świat II etap finał Konkurs Z atlasem przez świat II etap finał... Data Liczba punktów.. Imię i nazwisko.. Klasa Ocena Gratulacje! Zakwalifikowałeś się do II etapu konkursu Z atlasem przez świat. Masz przed sobą test, który

Bardziej szczegółowo

Ewolucja człowieka. Ślady w ziemi i ślady w genach

Ewolucja człowieka. Ślady w ziemi i ślady w genach Ewolucja człowieka Ślady w ziemi i ślady w genach Gdyby Ziemia istniała 1 rok 26 XII wymierają dinozaury 28 XII małpy 31 XII, 14:00 rozdzielenie linii przodków ludzi i szympansów 31 XII, 20:00 Homo erectus

Bardziej szczegółowo

Silny ruch niepodległościowy i zbrojne powstanie (1952-1956) doprowadziły w 1963 r. do uzyskania przez Kenię niepodległości.

Silny ruch niepodległościowy i zbrojne powstanie (1952-1956) doprowadziły w 1963 r. do uzyskania przez Kenię niepodległości. KENIA Republika Kenii to państwo we wschodniej Afryce nad Oceanem Indyjskim. Graniczy od północy z Somalią, Etiopią i Sudanem Południowym, od zachodu z Ugandą, a od południa z Tanzanią. Stolicą Kenii jest

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI: TUNDRA SYBERIA LASOTUNDRA KRAINY GEOGRAFICZNE TAJGA RZEKI LASOSTEP JEZIORA INNE ZWIERZĘTA FLORA I FAUNA SYBERII

SPIS TREŚCI: TUNDRA SYBERIA LASOTUNDRA KRAINY GEOGRAFICZNE TAJGA RZEKI LASOSTEP JEZIORA INNE ZWIERZĘTA FLORA I FAUNA SYBERII SYBERIA SPIS TREŚCI: SYBERIA TUNDRA KRAINY GEOGRAFICZNE LASOTUNDRA RZEKI TAJGA JEZIORA LASOSTEP FLORA I FAUNA SYBERII INNE ZWIERZĘTA PUSTYNIE ARKTYCZNE KRAJOBRAZ KAMCZATKA BIBLIOGRAFIA SYBERIA kraina geograficzna

Bardziej szczegółowo

10 przyrodniczych cudów świata

10 przyrodniczych cudów świata 10 przyrodniczych cudów świata Afryka, Ameryka Południowa a może Australia? Zastanawiasz się, czasem gdzie mieszka najwięcej gatunków zwierząt, a przyroda wręcz tętni życiem? Naukowcy mają dla Ciebie odpowiedź!

Bardziej szczegółowo

Co to jest wyspa? W sensie geograficznym: część lądu otoczona ze wszystkich stron wodą

Co to jest wyspa? W sensie geograficznym: część lądu otoczona ze wszystkich stron wodą Zoogeografia wysp Co to jest wyspa? W sensie geograficznym: część lądu otoczona ze wszystkich stron wodą Co to jest wyspa? W sensie biogeograficznym: Co to jest wyspa? W sensie biogeograficznym: ekosystem

Bardziej szczegółowo

ZAGROŻONE GATUNKI ZWIERZĄT

ZAGROŻONE GATUNKI ZWIERZĄT ZAGROŻONE GATUNKI ZWIERZĄT NOSOROŻEC CZARNY MIEJSCE POCHODZENIA Afryka, na południe od Sahary CECHY BUDOWY ZEWNĘTRZNEJ PRZYSTOSOWUJĄCE DO ŚRODOWISKA ŻYCIA - ma bardzo grubą skórę pokrytą wrażliwym naskórkiem

Bardziej szczegółowo

Ewolucja 11. ANTROPOGENEZA. Jerzy Dzik. Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW

Ewolucja 11. ANTROPOGENEZA. Jerzy Dzik. Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW Ewolucja 11. ANTROPOGENEZA Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW 2015 POCZĄTKI naczelnych Dryomomys paleocen 55 mln lat Bloch et al. (2007) tupaje najbliższymi krewniakami są gryzonie

Bardziej szczegółowo

Ewolucja człowieka. Ślady w ziemi i ślady w genach

Ewolucja człowieka. Ślady w ziemi i ślady w genach Ewolucja człowieka Ślady w ziemi i ślady w genach!1 Złożone zagadki Odnaleziono wiele skamieniałości naczelnych, różne gatunki w tym samym czasie Trudno ustalić relacje między nimi Przodkowie, czy boczne

Bardziej szczegółowo

Śladami mamutów. W wykładzie szczegółowo poruszone zostały następujące zagadnienia: 1. Przynależność systematyczna mamutów

Śladami mamutów. W wykładzie szczegółowo poruszone zostały następujące zagadnienia: 1. Przynależność systematyczna mamutów Śladami mamutów. W dniu 20.10.2012 r. tj. sobota, wybraliśmy się z nasza Panią od geografii do Instytutu Nauk Geologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego na tegoroczną XI już edycję cyklu Tajemnice Ziemi

Bardziej szczegółowo

OCEANY STELLA CHOCHOWSKA KL.1TH

OCEANY STELLA CHOCHOWSKA KL.1TH OCEANY STELLA CHOCHOWSKA KL.1TH Oceany światowe: Ocean Arktyczny Ocean Indyjski Ocean Atlantycki Ocean Spokojny Ocean Arktyczny Ocean Arktyczny jest bardzo ściśle monitorować na skutki zmian klimatycznych.

Bardziej szczegółowo

Małpa. Małpy żyją w stadach albo grupach rodzinnych. Niektóre małpy łączą się w pary na całe życie. Większość małp żyje w lasach tropikalnych.

Małpa. Małpy żyją w stadach albo grupach rodzinnych. Niektóre małpy łączą się w pary na całe życie. Większość małp żyje w lasach tropikalnych. Małpa Jest wiele gatunków małp. Dzielimy je na te z Nowego Świata i te ze Starego Świata. Stary Świat to Europa, Azja i Afryka. Małpy z tych kontynentów nazywamy małpami wąskonosymi. Wśród małp ze Starego

Bardziej szczegółowo

ZAĆMIENIA 22. Zaćmienia Słońca

ZAĆMIENIA 22. Zaćmienia Słońca ZAĆMIENIA 22 Zaćmienia Słońca 1. Częściowe zaćmienie Słońca 15 lutego 2018 Cień Księżyca przechodzi pod południowymi obszarami biegunowymi Ziemi. Zaćmienie widoczne będzie w południowej części Ameryki

Bardziej szczegółowo

Konkurs Z atlasem przez świat II etap finał

Konkurs Z atlasem przez świat II etap finał Konkurs Z atlasem przez świat II etap finał... Data Liczba punktów.. Imię i nazwisko.. Klasa Ocena Gratulacje! Zakwalifikowałeś się do II etapu konkursu Z atlasem przez świat. Masz przed sobą test, który

Bardziej szczegółowo

ZAĆMIENIA. Zaćmienia Słońca

ZAĆMIENIA. Zaćmienia Słońca ZAĆMIENIA Zaćmienia Słońca 1. Całkowite zaćmienie Słońca 9 marca 2016. Pas fazy całkowitej zaćmienia rozpocznie się 9 marca 2016 o godzinie 0 h 16 m na Oceanie Indyjskim, w połowie drogi między południowym

Bardziej szczegółowo

Spis elementów multimedialnych zawartych w multibooku (cz. 2)

Spis elementów multimedialnych zawartych w multibooku (cz. 2) 6 Spis elementów multimedialnych zawartych w multibooku (cz. 2) Pokazy prezentują dodatkowe zdjęcia i informacje wzbogacające treść lekcji służą utrwalaniu wiedzy i umiejętności poszerzają wiedzę i rozbudzają

Bardziej szczegółowo

Konsumpcja ropy naftowej na świecie w mln ton

Konsumpcja ropy naftowej na świecie w mln ton ROPA: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Konsumpcja ropy naftowej na świecie w mln ton Kraj 1965 1971 1981 1991 2001 2010 zmiana wobec 2010 udział w całości konsumpcji Stany Zjednoczone 552,1 730,6 735,3

Bardziej szczegółowo

Położenie geograficzne

Położenie geograficzne Położenie geograficzne Strona 1 1. Wyjaśnij znaczenie pojęcia antypody. Odp.:...... 2. Podaj współrzędne antypodów dla Krakowa 50 o N, 20 o E Odp.:... 3. Skreśl tylko nieprawidłowe odpowiedzi. (Inne zaznaczenie

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI GEOGRAFIA JAKO NAUKA 9

SPIS TREŚCI GEOGRAFIA JAKO NAUKA 9 GEOGRAFIA JAKO NAUKA 9 I PLANETA ZIEMIA. ZIEMIA JAKO CZĘŚĆ WSZECHŚWIATA 1. Pierwotne wyobrażenia o kształcie Ziemi i ich ewolucja 11 2. Wszechświat. Układ Słoneczny 12 3. Ruch obrotowy Ziemi i jego konsekwencje

Bardziej szczegółowo

Teoria tektoniki płyt

Teoria tektoniki płyt Teoria tektoniki płyt Wędrówka kontynentów Wędrówka kontynentów W latach 20-tych XX w. dwóch naukowców: Alfred Wegener (Niemcy) oraz Aleksander Du Toit (RPA) zwrócili uwagę na możliwość przemieszczania

Bardziej szczegółowo

Klasa 3 maj blok 2 dzień 5. Scenariusz zajęć. Blok tygodniowy: Dalekie wyprawy. Temat dnia: Afrykańskie plemiona. Cele zajęć: Uczeń:

Klasa 3 maj blok 2 dzień 5. Scenariusz zajęć. Blok tygodniowy: Dalekie wyprawy. Temat dnia: Afrykańskie plemiona. Cele zajęć: Uczeń: Scenariusz zajęć klasa III maj- blok 2 dzień 5- Strona1 Klasa 3 maj blok 2 dzień 5 Scenariusz zajęć Blok tygodniowy: Dalekie wyprawy. Temat dnia: Afrykańskie plemiona. Cele zajęć: Uczeń: -wskazuje na mapie

Bardziej szczegółowo

ZAĆMIENIA. Zaćmienia Słońca

ZAĆMIENIA. Zaćmienia Słońca ZAĆMIENIA Zaćmienia Słońca 1. Częściowe zaćmienie Słońca 4 stycznia 2011. Cień Księżyca przechodzi nad północnymi obszarami biegunowymi Ziemi. Zaćmienie widoczne będzie w północnej Afryce, Europie oraz

Bardziej szczegółowo

Trzęsienia Ziemi i dryfujące kontynenty. Marek Grad Instytut Geofizyki Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski

Trzęsienia Ziemi i dryfujące kontynenty. Marek Grad Instytut Geofizyki Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski Trzęsienia Ziemi i dryfujące kontynenty Marek Grad Instytut Geofizyki Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski ZAPYTAJ FIZYKA 18.06.2015 Wielkie trzęsienia ziemi i katastrofy sejsmiczne Sejsmiczność Ziemi

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ CENOWY. Przetarg nieograniczony na świadczenie usług pocztowych w obrocie krajowym i zagranicznym. Załącznik nr 1

FORMULARZ CENOWY. Przetarg nieograniczony na świadczenie usług pocztowych w obrocie krajowym i zagranicznym. Załącznik nr 1 Przetarg nieograniczony na świadczenie usług pocztowych w obrocie krajowym i zagranicznym Znak sprawy: DZ-/278/ Załącznik nr FORMULARZ CENOWY L.p. Rodzaj przesyłki Ilość przesyłek Cena jednostkowa netto

Bardziej szczegółowo

SERDECZNIE WITAMY W FINALE II EDYCJI SZKOLNEGO KONKURSU GEOGRAFICZNEGO

SERDECZNIE WITAMY W FINALE II EDYCJI SZKOLNEGO KONKURSU GEOGRAFICZNEGO SERDECZNIE WITAMY W FINALE II EDYCJI SZKOLNEGO KONKURSU GEOGRAFICZNEGO pt: REGULAMIN KONKURSU PYTANIA BĘDĄ WYŚWIETLANE NA EKRANIE PROSIMY O ZAPISYWANIE ODPOWIEDZI NA KARTKACH CZAS NA PODANIE ODPOWIEDZI

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ CENOWY przesyłki i paczki pocztowe krajowe

FORMULARZ CENOWY przesyłki i paczki pocztowe krajowe Przetarg nieograniczony na świadczenie usług pocztowych w obrocie krajowym i zagranicznym Znak sprawy: DZ-/23/6 Załącznik nr FORMULARZ CENOWY L.p. Rodzaj przesyłki Ilość przesyłek Cena jednostkowa netto

Bardziej szczegółowo

Scenariusz nr 56 zajęć edukacji wczesnoszkolnej. Metryczka zajęć edukacyjnych. Cele operacyjne. Środki dydaktyczne

Scenariusz nr 56 zajęć edukacji wczesnoszkolnej. Metryczka zajęć edukacyjnych. Cele operacyjne. Środki dydaktyczne Scenariusz nr 56 zajęć edukacji wczesnoszkolnej Metryczka zajęć edukacyjnych Miejsce realizacji zajęć: sala lekcyjna Ośrodek tematyczny realizowanych zajęć: Przyjaciele Ziemi Temat zajęć: Ziemia- błękitna

Bardziej szczegółowo

Jeże - rodzina jeżowatych - znane dzikie ssaki pokryte twardymi i ostrymi kolcami na grzbiecie i miękką sierścią na brzuchu i wokół pyszczka.

Jeże - rodzina jeżowatych - znane dzikie ssaki pokryte twardymi i ostrymi kolcami na grzbiecie i miękką sierścią na brzuchu i wokół pyszczka. Systematyka i występowanie jeży na świecie Jeże - rodzina jeżowatych - znane dzikie ssaki pokryte twardymi i ostrymi kolcami na grzbiecie i miękką sierścią na brzuchu i wokół pyszczka. Domena: Królestwo:

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ CENOWY. Załącznik nr 3. przesyłki i paczki pocztowe krajowe. Cena jednostkowa. Ilość przesyłek netto. Rodzaj przesyłki.

FORMULARZ CENOWY. Załącznik nr 3. przesyłki i paczki pocztowe krajowe. Cena jednostkowa. Ilość przesyłek netto. Rodzaj przesyłki. Zamawiający Państwowy Instytut Weterynaryjny Państwowy Instytut Badawczy Postępowanie o udzielenie zamówienia na usługi społeczne, przedmiotem których jest: Świadczenie usług pocztowych w obrocie krajowym

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ CENOWY. Załącznik nr 3. przesyłki i paczki pocztowe krajowe. Cena jednostkowa Rodzaj przesyłki. Wartosc netto Wartość brutto brutto

FORMULARZ CENOWY. Załącznik nr 3. przesyłki i paczki pocztowe krajowe. Cena jednostkowa Rodzaj przesyłki. Wartosc netto Wartość brutto brutto Zamawiający Państwowy Instytut Weterynaryjny Państwowy Instytut Badawczy Postępowanie o udzielenie zamówienia na usługi społeczne, przedmiotem których jest: Świadczenie usług pocztowych w obrocie krajowym

Bardziej szczegółowo

Biuletyn WWF Polska Nr 4, grudzień 2010

Biuletyn WWF Polska Nr 4, grudzień 2010 Biuletyn WWF Polska Nr 4, grudzień 2010 SŁOŃ TĘPIONY I POŻĄDANY Słonie są największymi żyjącymi ssakami lądowymi na Ziemi. Niegdyś występowały licznie w Afryce i Azji. Ich populacje dramatycznie zmalały

Bardziej szczegółowo

Co to jest wyspa? W sensie geograficznym: część lądu otoczona ze wszystkich stron wodą

Co to jest wyspa? W sensie geograficznym: część lądu otoczona ze wszystkich stron wodą Zoogeografia wysp Co to jest wyspa? W sensie geograficznym: część lądu otoczona ze wszystkich stron wodą Co to jest wyspa? W sensie biogeograficznym: ekosystem otoczony innymi, stanowiącymi wyraźne bariery

Bardziej szczegółowo

Ewolucja człowieka. Ślady w ziemi i ślady w genach

Ewolucja człowieka. Ślady w ziemi i ślady w genach Ewolucja człowieka Ślady w ziemi i ślady w genach Gdyby Ziemia istniała 1 rok 26 XII wymierają dinozaury 28 XII małpy 31 XII, 14:00 rozdzielenie linii przodków ludzi i szympansów 31 XII, 20:00 Homo erectus

Bardziej szczegółowo

Mapa etniczna Afryki. Informacje ogólne Warunki naturalne Ludność Historia Religie Języki Obszary geograficzno-etniczne

Mapa etniczna Afryki. Informacje ogólne Warunki naturalne Ludność Historia Religie Języki Obszary geograficzno-etniczne Mapa etniczna Afryki Informacje ogólne Warunki naturalne Ludność Historia Religie Języki Obszary geograficzno-etniczne Informacje ogólne Położenie: kontynent położony w większości na półkuli wschodniej,

Bardziej szczegółowo

Każdy proces (fizyczny, chemiczny, biologiczny) polega na przemianach energetycznych, jest (w sensie fizycznym) pracą, więc stanowi przepływ energii.

Każdy proces (fizyczny, chemiczny, biologiczny) polega na przemianach energetycznych, jest (w sensie fizycznym) pracą, więc stanowi przepływ energii. 1 Każdy proces (fizyczny, chemiczny, biologiczny) polega na przemianach energetycznych, jest (w sensie fizycznym) pracą, więc stanowi przepływ energii. Żeby taki proces mógł funkcjonować, konieczna jest

Bardziej szczegółowo

Przyczyny róŝnorodności świata organicznego

Przyczyny róŝnorodności świata organicznego Przyczyny róŝnorodności świata organicznego Tym razem spróbujemy zrozumieć, dlaczego tak róŝnorodne jest Ŝycie. To problem, który nurtował ludzi od dawna. Jaka jest tego przyczyna? Czy jest jedna? Dziś

Bardziej szczegółowo

Etymologia. Istnieją co najmniej dwie teorie dotyczące pochodzenia nazwy kontynentu :

Etymologia. Istnieją co najmniej dwie teorie dotyczące pochodzenia nazwy kontynentu : Afryka Afryka drugi pod względem wielkości kontynent na Ziemi, ma 30,3 mln km² powierzchni, czyli ponad 20,3% ogólnej powierzchni lądowej naszego globu. Przechodzi przez niego południk 0, obydwa zwrotniki

Bardziej szczegółowo

Wykład 15. GRYZONIE I NACZELNE. Jerzy Dzik. Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW. Warszawa 2006

Wykład 15. GRYZONIE I NACZELNE. Jerzy Dzik. Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW. Warszawa 2006 Wykład 15. GRYZONIE I NACZELNE Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW Warszawa 2006 PLACENTALIA SZCZUR naszym krewnym pokrewieństwa molekularne wiążą nadrzewne tupaje i naczelne z gryzoniami

Bardziej szczegółowo

GEOPOLITYKA - GEOGOSPODARKA - GEOLOGISTYKA

GEOPOLITYKA - GEOGOSPODARKA - GEOLOGISTYKA GEOPOLITYKA - GEOGOSPODARKA - GEOLOGISTYKA O szansach i zagrożeniach związanych z przebiegunowaniem politycznym i gospodarczym świata i miejscu Polski w tym procesie. Profesor Robert Gwiazdowski 25 LAT

Bardziej szczegółowo

Ewolucja molekularna człowieka okiem bioinformatyka. Justyna Wojtczak Jarosław Jeleniewicz

Ewolucja molekularna człowieka okiem bioinformatyka. Justyna Wojtczak Jarosław Jeleniewicz Ewolucja molekularna człowieka okiem bioinformatyka Justyna Wojtczak Jarosław Jeleniewicz Informatyka w biologii - bioinformatyka Jest to szeroka dziedzina zajmująca się tworzeniem zaawansowanych baz danych,

Bardziej szczegółowo

Pustynie lodowe Występują w strefie podbiegunowej. Obszar praktycznie pozbawiony roślinności. Pokryty lądolodem. Niskie temperatury i sumy opadów.

Pustynie lodowe Występują w strefie podbiegunowej. Obszar praktycznie pozbawiony roślinności. Pokryty lądolodem. Niskie temperatury i sumy opadów. Pustynie lodowe Występują w strefie podbiegunowej. Obszar praktycznie pozbawiony roślinności. Pokryty lądolodem. Niskie temperatury i sumy opadów. Antarktyda Antarktyda to piąty pod względem wielkości

Bardziej szczegółowo

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO Dane na dzień 31-12-2008 Sekretariat Generalny Zakon liczy razem z Nowicjuszami 1232 Braci, którzy przynależą do następujących Prowincji zakonnych: PROWINCJA Profesi Profesi

Bardziej szczegółowo

ZAĆMIENIA 22. Zaćmienia Słońca

ZAĆMIENIA 22. Zaćmienia Słońca ZAĆMIENIA 22 Zaćmienia Słońca 1. Częściowe zaćmienie Słońca 6 stycznia 2019 Cień Księżyca przechodzi nad północnymi obszarami biegunowymi Ziemi. Zaćmienie widoczne będzie w północno-wschodniej Azji, w

Bardziej szczegółowo

Każdy proces (fizyczny, chemiczny, biologiczny) polega na przemianach energetycznych, jest (w sensie fizycznym) pracą, więc stanowi przepływ energii.

Każdy proces (fizyczny, chemiczny, biologiczny) polega na przemianach energetycznych, jest (w sensie fizycznym) pracą, więc stanowi przepływ energii. 1 Każdy proces (fizyczny, chemiczny, biologiczny) polega na przemianach energetycznych, jest (w sensie fizycznym) pracą, więc stanowi przepływ energii. Żeby taki proces mógł funkcjonować, konieczna jest

Bardziej szczegółowo

Konkurs przyrodniczy. Odkrywamy tajemnice świata zwierząt. I etap eliminacje

Konkurs przyrodniczy. Odkrywamy tajemnice świata zwierząt. I etap eliminacje Konkurs przyrodniczy Odkrywamy tajemnice świata zwierząt I etap eliminacje... Data Liczba punktów.. Imię i nazwisko.. Klasa Ocena 1 Pierwszy etap konkursu składa się z 21 pytań testowych. Na rozwiązanie

Bardziej szczegółowo

Uczeń: określa położenie. południkową kuli ziemskiej. wykazuje geograficzne. klimatyczno- przyporządkowuje. Afryki. strefom klimatycznym

Uczeń: określa położenie. południkową kuli ziemskiej. wykazuje geograficzne. klimatyczno- przyporządkowuje. Afryki. strefom klimatycznym 1 Wymagania edukacyjne Planeta Nowa 2 Rozdział Lp. Temat Afryka 1. Warunki naturalne Uczeń: wskazuje Afrykę na mapie świata terminów: obszar bezodpływowy, rzeka okresowa, rzeka epizodyczna stref klimatyczno-roślinno-

Bardziej szczegółowo

Tztàt gütçvéxãá~t `tüàt _tá~éãá~t

Tztàt gütçvéxãá~t `tüàt _tá~éãá~t Tztàt gütçvéxãá~t `tüàt _tá~éãá~t Oceany występujące na świecie Ocean Spokojny Ocean Indyjski Ocean Atlantycki Ocean Arktyczny OCEAN - (łac. Oceanus, - u starożytnych Greków i Rzymian mityczna rzeka oblewająca

Bardziej szczegółowo

Konsumpcja ropy naftowej per capita w 2016 r. [tony]

Konsumpcja ropy naftowej per capita w 2016 r. [tony] Ropa: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Konsumpcja ropy naftowej per capita w [tony] 0 0,75 0,75 1,5 1,5 2,25 2,25 3,0 > 3,0 76 Ropa: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Główne kierunki handlu ropą naftową

Bardziej szczegółowo

7. Zwierzęta w kulturze i wierzeniach ludowych. NOWY TEMAT od maja 2018 r.

7. Zwierzęta w kulturze i wierzeniach ludowych. NOWY TEMAT od maja 2018 r. LISTA TEMATÓW ZAJĘĆ EDUKACYJNYCH REALIZOWANYCH W ŚLĄSKIM ZOO 2018/2019 R. I. WYKŁADY MULTIMEDIALNE (do 60 min.) 1. Charakterystyka niedźwiedzi. Niedźwiedzie należą do największych zwierząt żyjących w Polsce.

Bardziej szczegółowo

Dzieje życia 3. Świat przedlodowy. Jerzy Dzik. Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW

Dzieje życia 3. Świat przedlodowy. Jerzy Dzik. Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW Dzieje życia 3. Świat przedlodowy Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW 2015 PITEKANTROP zasiedlanie Europy Neanderthal Taubach Ochtendung Ehringsdorf Steinheim Sima de Los Huesos

Bardziej szczegółowo

Klucz odpowiedzi Konkurs geograficzny dla uczniów gimnazjum I etap

Klucz odpowiedzi Konkurs geograficzny dla uczniów gimnazjum I etap Klucz odpowiedzi Konkurs geograficzny dla uczniów gimnazjum I etap Zad. Przykładowe odpowiedzi 1 Australia, Europa, Antarktyda, Ameryka Południowa, Ameryka Północna, Afryka, Azja kierunek z zachodu na

Bardziej szczegółowo

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO Dane na dzień 31-12-2017 Sekretariat Generalny Zakon razem z nowicjuszami liczy 1061 Braci, którzy przynależą do następujących Prowincji zakonnych: PROWINCJA Profesi Profesi

Bardziej szczegółowo

Dookoła Świata. Projekt edukacyjny. Opis projektu

Dookoła Świata. Projekt edukacyjny. Opis projektu Dookoła Świata Projekt edukacyjny Opis projektu Od września 2017 roku w świetlicy szkolnej realizowany jest projekt edukacyjny zatytułowany Dookoła Świata. Świetlicowe podróże Dookoła Świata to cykl zajęć

Bardziej szczegółowo

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO Dane na dzień 31-12-2015 Sekretariat Generalny Zakon razem z nowicjuszami liczy 1105 Braci, którzy przynależą do następujących Prowincji zakonnych: PROWINCJA Profesi Profesi

Bardziej szczegółowo

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO Dane na dzień 31-12-2014 Sekretariat Generalny Zakon razem z nowicjuszami liczy 1099 Braci, którzy przynależą do następujących Prowincji zakonnych: PROWINCJA Profesi Profesi

Bardziej szczegółowo

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO Dane na dzień 31-12-2016 Sekretariat Generalny Zakon razem z nowicjuszami liczy 1085 Braci, którzy przynależą do następujących Prowincji zakonnych: PROWINCJA Profesi Profesi

Bardziej szczegółowo

Zoologia 13. DRAPIEŻNE I KOPYTNE. Jerzy Dzik. Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW. Warszawa 2016

Zoologia 13. DRAPIEŻNE I KOPYTNE. Jerzy Dzik. Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW. Warszawa 2016 Zoologia 13. DRAPIEŻNE I KOPYTNE Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW Warszawa 2016 CHIROPTERA NIETOPERZE dzienne owocożerny kalong Pteropus pięta tylnych kończyn do przodu para sutków

Bardziej szczegółowo

ZAĆMIENIA. Zaćmienia Słońca

ZAĆMIENIA. Zaćmienia Słońca ZAĆMIENIA Zaćmienia Słońca 1. Całkowite zaćmienie Słońca 20 marca 2015. Pas fazy całkowitej zaćmienia rozpocznie się 20 marca 2015 o godzinie 9 h 10 m na północnym Atlantyku, prawie 500 km na południe

Bardziej szczegółowo

GEOGRAFIA. WYMAGANIA EDUKACYJNE KLASA II GIM Elżbieta Zdybel

GEOGRAFIA. WYMAGANIA EDUKACYJNE KLASA II GIM Elżbieta Zdybel GEOGRAFIA WYMAGANIA EDUKACYJNE KLASA II GIM Elżbieta Zdybel Dział programu I. Afryka Materiał nauczania Afryki Ukształtowanie powierzchni i budowa geologiczna Rowy tektoniczne Klimat Strefy klimatycznoroślinne

Bardziej szczegółowo

GAZETOMANIAK PROJEKTU LANY PONIEDZIAŁEK. Wierszyk o Smingusie-Dyngusie Opis

GAZETOMANIAK PROJEKTU LANY PONIEDZIAŁEK. Wierszyk o Smingusie-Dyngusie Opis Zespół Szkół Publicznych w Łękach Dukielskich Zespół Szkół Publicznych w Łękach Dukielskich 38-456, Łęki Dukielskie Numer 12 03/14 ORGANIZATOR PROJEKTU PARTNER LANY PONIEDZIAŁEK Wierszyk o Smingusie-Dyngusie

Bardziej szczegółowo

11. Biogeografia - rozmieszczenie organizmów i jego przyczyny

11. Biogeografia - rozmieszczenie organizmów i jego przyczyny Współczesne czynniki kształtujące różnorodność biologiczną przedmiot biogeografii 11. Biogeografia - rozmieszczenie organizmów i jego przyczyny Biogeografia jest nauką interdyscyplinarną. W swoich badaniach

Bardziej szczegółowo

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO Dane na dzień 31-12-2013 Sekretariat Generalny Zakon razem z nowicjuszami liczy 1124 Braci, którzy przynależą do następujących Prowincji zakonnych: PROWINCJA Profesi Profesi

Bardziej szczegółowo

Ewolucja 11. ANTROPOGENEZA. Jerzy Dzik. Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW

Ewolucja 11. ANTROPOGENEZA. Jerzy Dzik. Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW Ewolucja 11. ANTROPOGENEZA Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW 2016 POCZĄTKI naczelnych Dryomomys paleocen 55 mln lat Bloch et al. (2007) tupaje sutki jak u nietoperzy i góralków

Bardziej szczegółowo

Wspólne pochodzenie. Ślady ewolucji

Wspólne pochodzenie. Ślady ewolucji Wspólne pochodzenie Ślady ewolucji Wspólne pochodzenie Dowody wspierające wspólne pochodzenie Hierarchiczna klasyfikacja Skamieniałości Homologia Cechy szczątkowe, rozwój Zgodność drzew dla różnych genów

Bardziej szczegółowo

Ewolucja człowieka. Ślady w ziemi i ślady w genach

Ewolucja człowieka. Ślady w ziemi i ślady w genach Ewolucja człowieka Ślady w ziemi i ślady w genach Gdyby Ziemia istniała 1 rok 26 XII wymierają dinozaury 28 XII małpy 31 XII, 14:00 rozdzielenie linii przodków ludzi i szympansów 31 XII, 20:00 Homo erectus

Bardziej szczegółowo

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO Dane na dzień 31-12-2009 Sekretariat Generalny Zakon liczy razem z Nowicjuszami 1204 Braci, którzy przynależą do następujących Prowincji zakonnych: PROWINCJA Profesi Profesi

Bardziej szczegółowo

SPECJALNOŚĆ - BIOLOGIA CZŁOWIEKA

SPECJALNOŚĆ - BIOLOGIA CZŁOWIEKA SPECJALNOŚĆ - BIOLOGIA CZŁOWIEKA 1. Naczelne odróżnia od innych ssaków to że: a. maja strzemiączko b. mają zamknięty oczodół c. są nadrzewne d. mają paznokcie 2. Haplorhini należą do: a. Rzędu Simiae i

Bardziej szczegółowo

1. Południowy Meksyk i Ameryka centralna. 2. Ameryka południowa. 3. Region śródziemnomorski. 4. Środkowy wschód

1. Południowy Meksyk i Ameryka centralna. 2. Ameryka południowa. 3. Region śródziemnomorski. 4. Środkowy wschód 1. Południowy Meksyk i Ameryka centralna 2. Ameryka południowa 3. Region śródziemnomorski 4. Środkowy wschód 5. Etiopia 6. Centralna Azja 7. Indie 8. Chiny Europa północna Europa południowa Europa wschodnia

Bardziej szczegółowo

Scenariusz zajęć do programu kształcenia Myślę- działam- idę w świat

Scenariusz zajęć do programu kształcenia Myślę- działam- idę w świat Scenariusz zajęć do programu kształcenia Myślę- działam- idę w świat Autor: Małgorzata Urbańska Klasa II Edukacja: polonistyczna, przyrodnicza, plastyczna Cel/cele zajęć: - rozwijanie umiejętności poprawnego

Bardziej szczegółowo