Co to jest wyspa? W sensie geograficznym: część lądu otoczona ze wszystkich stron wodą

Transkrypt

1 Zoogeografia wysp

2 Co to jest wyspa? W sensie geograficznym: część lądu otoczona ze wszystkich stron wodą

3 Co to jest wyspa? W sensie biogeograficznym: ekosystem otoczony innymi, stanowiącymi wyraźne bariery dla fauny i flory

4 Liczba gatunków Zależy od: - odległości od źródła imigrujących organizmów - bogactwa tego źródła

5 Biogeografia wysp McArthur i Wilson, 1967 Bioróżnorodność wysp w większym stopniu zależy od wielkości wyspy niż od jej odległości od lądu 2 gatunki myszy Liczba ssaków niewiele mniejsza niż na kontynencie

6 Biogeografia wysp McArthur i Wilson, 1967 Bioróżnorodność wysp w większym stopniu zależy od wielkości wyspy niż od jej odległości od lądu Liczba gatunków na wyspie jest wartością stałą pojemność biotyczna

7 Biogeografia wysp McArthur i Wilson, 1967 Tempo wymiany gatunków: wyspy śródoceaniczne (np. Tristan da Cunha) 0,3-0,8% / 100 lat

8 Biogeografia wysp McArthur i Wilson, 1967 Tempo wymiany gatunków: wyspy blisko lądu do 60% / 100 lat

9 Kształtowanie się fauny Z reguły brak drapieżnych ssaków 3 tony drapieżników ton roślinożerców

10 Rozmiary zwierząt Duże karły Małe olbrzymy

11 mamut włochaty Mammuthus primigenius do 3,5 m w kłębie, 6 ton mamut z Wyspy Wrangla Mammuthus wranglensis do 1,8 m w kłębie, max 2 tony

12 mamut cesarski Mammuthus columbi imperator mamut karłowaty Mammuthus columbi exilis

13 Karłowate słonie lat temu Wyspy M. Śródziemnego (Sardynia, Sycylia, Kreta, Cypr) Najmniejsze rozmiaru owcy Największe - krowy

14 Karłowate hipopotamy Kreta, Cypr Najmniejsze rozmiaru świni

15 Jelenie na Wyspie Jersey Wyspa zasiedlona przez jelenia europejskiego (byk kg) Po lat byk 36 kg

16 Olbrzymie myszy lat temu Wyspy M. Śródziemnego (Sardynia, Sycylia, Kreta, Cypr) Czaszka 10 cm długości Wielkość kota, waga ponad 1,5 kg (mysz leśna 30 g)

17 Olbrzymie myszy teraz Tristan da Cunha, Gough Island Normalna mysz 10g Mysz z Gough Island 35 g

18 Olbrzymie myszy teraz Introdukcja myszy domowej ok. 100 lat temu Potrojenie rozmiarów ciała w ciągu ostatnich 40 lat Zmiana diety na mięsożerność

19 Kształtowanie się fauny Wiek wyspy ile było czasu na ewolucję? Izolacja czy ewolucja przebiegała niezależnie od innych podobnych środowisk?

20 Młode wyspy koloniści brak gatunków innych niż na kontynencie, z którego przybyły brak endemitów

21 Kolonizacja Wysp Brytyjskich

22 Wyspy Indonezji

23 Wyspy Indonezji Koniec epoki lodowcowej - Indochiny Po epoce lodowcowej - podniesienie stanu wód oceanu i powstanie wysp

24 Pantera tigris tigris tygrys bengalski P. t. amoyensis t. chiński P. t. corbetti t. indochiński P. t. jacksoni t. malajski P. t. sumatrae t. sumatrzański P. t. balica t. balijski P. t. sondaica t. jawajski Podgatunki tygrysa

25 Wyspa Krakatau budowanie ekosystemu Wybuch wulkanu 27 VIII1883

26 Wyspa Krakatau

27 Wyspa Krakatau 1883

28 Wyspa Krakatau E + 3 kolonizacja Żródło: głównie Sumatra plaże - 9 gatunków roślin kwiatowych w tym 4 gatunki drzew wnętrze wyspy sinice, cyjanobakterie plus 10 gatunków paproci i 2 gatunki mchów, 4 gatunki roślin wyższych

29 Wyspa Krakatau E + 14 kolonizacja plaże - 23 gatunki roślin kwiatowych w tym 10 gatunków drzew przybywają ptaki i nietoperze wnętrze wyspy paprocie już nie dominują, pojawiło się wiele roślin kwiatowych, stepy, ciągle obecne 14 gat. paproci

30 Wyspa Krakatau E + 25 kolonizacja plaże 66 gatunków roślin, rozpoczyna się wymiana flory wnętrze wyspy pojawiają się figi i inne drzewa stepy porasta las

31 Wyspa Krakatau E + 45 kolonizacja ponad 300 gatunków traw i krzewów 30 gatunków ptaków lądowych 11 gatunków ssaków (9 gat. nietoperzy) 9 gatunków gadów ponad 600 gatunków bezkręgowców E Bioróżnorodność osiągnęła poziom wyjściowy

32 Stare wyspy Specjacja - powstanie odrębnych gatunków, ale prowadzących podobny tryb życia - powstanie odrębnych gatunków, ale zajmujących inne nisze ekologiczne radiacja adaptacyjna

33 Archipelag wysp Galapagos olbrzymie żółwie lądowe Chelonoidis nigra 10 podgatunków

34 Archipelag wysp Galapagos zięby Darwina 14 gatunków inny tryb życia

35 Hawaje Odległe o 4000 km od kontynentu Długość archipelagu: 2650 km

36 Hawaje Pochodzenie wulkaniczne

37 Hawaje Mało gatunków kolonizujących, głównie o pochodzeniu indo-malezyjskim Fauna efekt radiacji głównie ptaków

38 Hawaje Duże roślinożerne: nielotne kaczki (4 gat.) Duże drapieżne: bielik Małe drapieżne: sowy Duże owadożerne nielotne ibisy moa-nalo

39 Hawajki (drepanidy, drepanisy, sierpodzioby)

40

41

42 Hawaje Ponad 800 gatunków muszki owocowej

43

44 Jeziora Młode Decydują warunki środowiska Brak gatunków endemicznych

45 Jeziora Stare i głębokie Jeziora tektoniczne

46 Bajkał Najstarsze jezioro świata (30-75 mln lat) Najgłębsze (1620 m)

47 Bajkał 80% fauny endemity Słodkowodna fauna głębinowa!!!

48 Bajkał - gąbki Endemiczna rodzina Lubomirskiidae 3 rodzaje Lubomirskia baikalensis

49 Bajkał - ślimaki 148 gatunków 2 endemiczne rodziny Baicalia dybowskiana Teratobaicalia macrostoma

50 Bajkał - kiełże Benedykt Dybowski ( ) zesłany na Syberię (udział w Powstaniu Styczniowym) Znane 349 gatunków, 348 endemitów

51 Bajkał - ryby Słodkowodne ryby głębinowe np. gołomianka (pelagial głębokowodny) Rodzina: Comephoridae

52 Cottocomephorus grewingki Rodzina głowaczowate (Cottidae) Abyssocottus gibbosus Procottus jeittelesii Asprocottus abyssalis Procottus major

53 Bajkał - nerpa Słodkowodna foka Pusa sibirica

54 Wielkie Jeziora Afryki Tanganika, Malawi, Wiktoria Tanganika gł m, 9-12 mln lat Malawi gł. 785 m, 8,6 mln lat Wiktorii gł. 70 m, 0,75 mln lat

55 Radiacja pielęgnic

56

57 Talasinizacja Martens, 1997