Regiony biogeograficzne

Transkrypt

1 Regiony biogeograficzne

2 1876 r. A. R. Wallace

3 1896 r. R. Lydekker 1. Arctogea - Palearktyka - Nearktyka - kraina etiopska - kraina orientalna 2. Neogea 3. Notogea

4 1973r. Paul Müller

5 Królestwa i krainy zoogeograficzne 1. Królestwo holarktyczne (Holarctis) - kraina nearktyczna (Nearctis) - kraina palearktyczna (Palaearctis) 2. Królestwo paleotropikalne (Palaeotropis) - kraina etiopska (Aethiopis) - kraina orientalna (Orientalis) - kraina madagaskarska (Madagassis) 3. Królestwo australijskie (Australis) 4. Królestwo neotropikalne (Neotropis) 5. Królestwo antarktyczne (Archinotis)

6 Kryteria wyodrębniania jednostek zoogeograficznych: skład gatunkowy podobieństwa różnice stopień endemizmu charakterystyczne braki

7 WSPÓŁCZYNNIKI (MIARY) PODOBIEŃSTWA Jaccard C/(N1+N2-C) Dice (Bray-Curtis; Soerenson) 2C/(N1+N2) Kulczyński C/(N1+N2-2C) Simpson C/N1 C liczba taksonów wspólnych dla obu miejsc N1 liczba taksonów obecnych w miejscu 1 N2 liczba taksonów obecnych w miejscu 2

8 ANALIZA PODOBIEŃSTWA FAUNY PTAKÓW WYSP ANTARKTYCZNYCH dendrogram indeks Bray-Curtis

9 LINIE BIOGEOGRAFICZNE WALLACE A I NASTĘPCÓW (GRANICA REGIONÓW AUSTRALIJSKIEGO I ORIENTALNEGO) Wallace, Huxley PTAKI Murray, Sclatter SSAKI Weber, Mayr 50%/50% Lydekker BRZEG SZELFU

10 Endemizm ssaków lądowych Eurazja 3 K. Orientalna 13 Ameryka Płn. 13 Holarktyka 19 Afryka 36 Ameryka Płd. 47 Australia 91 Kontynent % rodzin endemicznych Cox & Moore, 11.2

11 GLOBALNY PODZIAŁ NA PAŃSTWA BIOGEOGRAFICZNE Morrone 2002, 2009 Państwo Holarktyczne (=Laurazja) 1. Region Nearktyczny 2. Region Palearktyczny Państwo Holotropikalne (= wsch. Gondwana) 3. Neotropikalny 4. Afrotropikalny 5. Orientalny 6. Australotropikalny Państwo Australijskie (= zach. Gondwana) 7. Andyjski 8. Przylądkowy a. Afroumiarkowany 9. Antarktyczny 10. Nowogwinejski 11. Australoumiarkowany 12. Nowozelandzki

12 Występowanie organizmów to wynik historii Ziemi

13 Teoria dryfu kontynentalnego Alfred L. Wegener ( )

14 Obserwacje geologiczne Wegenera identyczne skamieniałości lądowe po obu stronach Atlantyku linie brzegowe Afryki i Ameryki Południowej Appalachian Mts Scotish Highlands skamieniałości tropikalnych roślin na Spitsbergenie

15 Dowody na istnienie Pangei Podobieństwo linii brzegowych kontynentów Te same fauny kopalne Te same formacje geologiczne Wędrujący biegun południowy Wspólne zlodowacenia w przeszłości

16

17

18

19

20 Dryf kontynentalny według diagramu z pracy Alfreda Wegenera Die Entstehung der Kontinente und Ozeane 1915

21 Pangea 300 mln lat temu

22 Teoria dryfu kontynentalnego Wegener 1915

23 Płyty tektoniczne

24 Granica pomiędzy płytą euroazjatycką i północnoamerykańską (Álfagjá, Islandia)

25 Spreading (rozrastanie się) dna oceanicznego

26 Dynamika płyt tektonicznych

27 Epicentra trzęsień ziemi

28 Trochę historii Rozpad Rodinii, uformowanej przed 1100 mln lat 600 mln lat temu

29 Trochę historii Laurentia Siberia Baltica Kontynenty przykryte płytkimi morzami. Nowo utworzony superkontynent Gondwana 500 mln lat temu

30 Trochę historii Siberia Laurentia Baltica 450 mln lat temu

31 Trochę historii Siberia Kazkhstania Laurentia Baltica Laurentia i Baltica zderzają się, tworząc kontynent czerwonego piaskowca. 400 mln lat temu

32 Trochę historii Siberia Baltica Kazakhstania Laurentia Gondwana We wczesnym karbonie powstaje superkontynent Eurameryki. Czapa lodowa na biegunie południowym. 340 mln lat temu

33 Trochę historii Pangea Siberia Kazakhstania North China South China Eurameryka zderza się z Gondwaną; powstaje Pangea. Wyodrębnia się Morze Tetydy 280 mln lat temu

34 Trochę historii Jeden superkontynent - Pangea. Zwierzęta lądowe mogą migrować od bieguna do bieguna. 220 mln lat temu

35 Trochę historii Tworzy się kontynent południowo-środkowej Azji. Zaczyna się rozpad superkontynentów 200 mln lat temu

36 Trochę historii North America Eurasia West Gondwana East Gondwana Początek rozpadu Gondwany; tworzy się Ocean Atlantycki. 150 mln lat temu

37 Trochę historii North America Eurasia South America Africa Antarctica India Australia 120 mln lat temu

38 Trochę historii North America Eurasia South America Africa India Australia Antarctica Otwarcie oceanu Atlantyckiego; subkontynent indyjski zaczyna oddzielać się od Madagaskaru i przesuwa się w kierunku Eurazji. Pn. Ameryka wciąż połączona z Europą, Australia z Antarktydą. 105 mln lat temu

39 Trochę historii 65 mln lat temu

40 Trochę historii Kolizja subkontynentu indyjskiego z Azją (wypiętrzenie Tybetu i Himalajów); oddzielenie Australii od Antarktydy 35 mln lat temu

41 Trochę historii Ochłodzenie obu biegunów; Kontury podobne do współczesnych, ale Florydaznaczna część Azji pod wodą. 20 mln lat temu

42 Trochę historii Maksimum zlodowacenia pleistoceńskiego lat temu

43 Trochę historii Współczesny układ kontynentów, które wciąż są w ruchu. teraz

44 1973r. Paul Müller

45 Wróćmy do Gondwany North America Eurasia South America Africa Antarctica India Australia 120 mln lat temu

46 Paleotropik 3 krainy: - etiopska - madagaskarska - orientalna

47 małpy człekokształtne Pongidae szympans zwyczajny Pan troglodytes gibon kilka gatunków bonobo Pan paniscus goryl Gorilla gorilla orangutan Pongo pygmaeus

48 małpy wąskonose Cercopithecidae koczkodan rudy Erythrocebus patas hulman tzw.święta małpa w Indiach, Kambodża mandryl Papio sphinx nosacz Nasalis larvatus dżelada brunatna Theropithecus gelada rokselana Rhinopithecus roxellanae

49 małpiatki np. Lorisowate - rodzina endemiczna potto Perodicticus potto galago Galago sp. lori kukang Nycticebus coucang

50 trąbowce Proboscidea - rząd endemiczny słoń afrykański Loxodonta africana słoń indyjski Elephas indicus

51 nosorożce Rhinocerotidae - rodzina endemiczna nosorożec czarny Diceros bicornis nosorożec indyjski Rhinoceros unicornis nosorożec jawajski Rhinoceros sondaicus nosorożec biały Ceratotherium simum

52 kotowate Felidae lew Panthera leo tygrys Panthera tigris

53 Łuskowce Pholidota - rząd endemiczny

54 kanczyle Tragulidae - rodzina endemiczna

55 Palaeotropik kraina etiopska ssaki endemiczne ryjoskoczki Macroscelididae złotokrety Chrysochloridae wiewiórolotki Anomaluridae wodnice Potamogalinae kretoszczury Bathyergidae postrzałki Pedetidae

56 Palaeotropik kraina etiopska ssaki endemiczne żyrafy Giraffidae mrówniki Tubulidentata hipopotamy Hippopotamidae

57 Palaeotropik kraina etiopska antylopy gnu impala oryks kongoni kudu

58 Palaeotropik kraina etiopska charakterystyczne braki: polnikowate jeleniowate wielbłądy niedźwiedzie

59 Palaeotropik kraina etiopska ptaki endemiczne struś afrykański sekretarze Sagittaridae trzewikodzioby Balaenicipitidae bananojady (= turako) Musophagidae

60 Palaeotropik kraina orientalna endemity lotokoty Cynocephalidae wyraki Tarsiidae tupaje Tupaiidae turkuśniki Irenidae gawiale Gavialidae

61 Palaeotropik kraina orientalna charakterystyczne braki: skoczkowate, Dipodidae wielbłądy, Camelidae góralki, Hyracoidea mrówniki, Tubulidentata strusie, Struthionidae

62 Państwo Australijskie torbacze

63 Państwo Australijskie torbacze niełazy Dasyuridae mrówkożery Myrmecobiidae Thylacomyidae krety workowate Notoryctidae jamrajowate Peroryctidae

64 Państwo Australijskie torbacze kangurowate koala wombaty drzewnicowate ostronogi pałankowate

65 Państwo Australijskie endemiczne ptaki kiwi Apteryx nogale Megapodidae kazuary Casuariidae lirogony Menuridae altanniki Ptilonorhynchidae rajskie ptaki Paradisaeidae

66 WIELKA AMERYKAŃSKA WYMIANA BIOTYCZNA [The Great American Biotic Interchange] mln lat temu Wydarzenia Ameryka Płd. połączona z Gondwaną i Ameryką Płn Ameryka Płd. oddziela się, biota ewoluują w izolacji Stopniowe wykształcenie połączenia z kamienia na kamień z Ameryką Płn. 65 Zderzenie z bolidem, wielkie wymieranie 55-3,5 Archipelagi, w tym wulkaniczne Antyle, tworzą system Z kamienia na kamień. 3,5-2,5 Wyłonienie się Przesmyku Panamskiego połączenie (z filtrem). 2-0 Epoka lodowcowa: obniżenie poziomu oceanu, rozwój sawann

67 WIELKA AMERYKAŃSKA WYMIANA BIOTYCZNA [The Great American Biotic Interchange] POCHODZENIE PÓŁNOCNE POCHODZENIE POŁUDNIOWE Wymiana nie była zrównoważona połowa gatunków współczesnych ssaków Ameryki Pd. pochodzi z Ameryki Pn., ale tylko ok. 10% fauny Ameryki Pn stanowią przybysze z południa.

68 Neotropik ssaki torbacze torbacze: rodziny endemiczne: zbójniki, beztorbikowate i dydelfowate

69 Neotropik ssaki endemiczne szynszylowate Chinchillidae almiki hutiowate Capromyidae koszatniczki Octodontidae nutriowate Myocastoridae kapibary Hydrochoeridae

70 Neotropik ssaki endemiczne pancerniki liścionosy leniwce wampiry płaksowate ponocnice

71 Neotropik tapiry

72 Neotropik ptaki endemiczne nandu skrzydłoszpony kusacze kariamy tukany

73 Neotropik charakterystyczne braki: owadożerne myszy świniowate pustorogie słonie konie wiwery hieny

74 Antarctis endemity foka Weddella foka Rossa krabojad lampart morski

75 Antarctis endemity