Ocena lekowrażliwości szczepów Enterobacter sp. izolowanych z moczu
|
|
- Danuta Sobczyk
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 MED. DOŚW. MIKROBIOL., 2011, 63: Anna Michalska, Paulina Dziurkowska, Eugenia Gospodarek Ocena lekowrażliwości szczepów Enterobacter sp. izolowanych z moczu Katedra i Zakład Mikrobiologii Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Kierownik: dr hab. n. med. E. Gospodarek, prof. UMK W pracy oceniono lekowrażliwość 50 szczepów Enterobacter sp. izolowanych z moczu. Wszystkie były wrażliwe na imipenem i meropenem, większość - na doripenem i ertapenem. Na piperacylinę z tazobaktamem wrażliwych było 54,0%, a na cefepim 50,0% szczepów. Enzymy o rozszerzonym zakresie substratowym typu ESBL wytwarzało 24 (48,0%) badanych szczepów. Zakażenia dróg moczowych (ZUM) należą do najczęstszych zakażeń u chorych hospitalizowanych i stanowią 40-50% zakażeń szpitalnych oraz około 90% zakażeń u chorych na oddziałach urologicznych (12, 18). Wywoływane są najczęściej przez endogenną mikroflorę bakteryjną okolicy moczowo-płciowej lub przewodu pokarmowego, rzadziej zaś przez mikroflorę egzogenną nabytą podczas hospitalizacji (3, 4, 8, 9, 12, 13), Uropatogenami dominującymi w ZUM są Gram-ujemne pałeczki z rodziny Enterobacteriaceae, zwłaszcza Escherichia coli (12, 13, 15, 18). Szczepy Enterobacter sp. wywołują 6,1% ZUM i znajdują się na piątym miejscu wśród patogenów odpowiedzialnych za szpitalne ZUM (20). Najliczniej izolowanymi z moczu gatunkami są: E. cloacae oraz E. aerogenes (8, 9, 20). Z powodu wzrastającego udziału pałeczek Enterobacter sp. w zakażeniach szpitalnych, między innymi układu moczowego, celem pracy było określenie lekowrażliwości i wytwarzania beta-laktamaz o rozszerzonym zakresie substratowym (ang. Extended Spectrum Beta-Lactamases, ESBL) wśród szczepów tego rodzaju izolowanych z moczu. MATERIAŁ I METODY Materiał do badań stanowiło 50 szczepów pałeczek Enterobacter sp. (45 E. cloacae, cztery E. amnigenus i jeden E. aerogenes) izolowanych z moczu w Katedrze i Zakładzie Mikrobiologii Szpitala Uniwersyteckiego nr 1 im. dr A. Jurasza w Bydgoszczy Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu (SU CM UMK). Szczepy wyosobniono z moczu pobranego ze środkowego strumienia (w 66,0% przypadków) i z moczu pobranego przez cewnik urologiczny (w 34,0% przypadków) od 42 pacjentów leczonych w SU CM UMK, 5 pacjentów leczonych w Poradniach Przyklinicznych oraz od trzech pacjentów leczonych w Wojewódzkim Szpitalu Obserwacyjno-Zakaźnym
2 226 A. Michalska, P. Dziurkowska, E. Gospodarek Nr 3 w Bydgoszczy. Każdy szczep objęty badaniem pochodził od innego pacjenta. Pochodzenie szczepów przedstawiono w tabeli I. Tabela I. Pochodzenie szczepów Enterobacter sp. (n=50) Jednostka zlecająca badanie Liczba Odsetek szczepów szczepów Klinika Rehabilitacji 9 18,0 Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii z Oddziałem Anestezjologii i Intensywnej Terapii Dziecięcej 7 14,0 Klinika Nefrologii, Nadciśnienia Tętniczego i Chorób Wewnętrznych ze Stacją Dializ 6 12,0 Klinika Geriatrii 4 8,0 Klinika Transplantologii i Chirurgii Ogólnej 3 6,0 Klinika Neurologii 3 6,0 Klinika Pediatrii, Alergologii i Gastroenterologii 3 6,0 Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii 2 4,0 Klinika Urologii Ogólnej, Onkologicznej i Dziecięcej 2 4,0 Klinika Kardiologii i Chorób Wewnętrznych 1 2,0 Klinika Chirurgii Dziecięcej 1 2,0 Klinika Neurochirurgii i Neurotraumatologii 1 2,0 Wojewódzki Szpital Obserwacyjno-Zakaźny w Bydgoszczy 3 6,0 Poradnia Urologiczna 4 8,0 Poradnia Nefrologiczna 1 2,0 Ogółem ,0 Wrażliwość pałeczek Enterobacter sp. na antybiotyki oznaczano metodą krążkowo-dyfuzyjną według Kirby-Bauera na podłożu Mueller-Hinton II Agar (MHA, Becton-Dickinson) zgodnie z zaleceniami Clinical and Laboratory Standards Institute (CLSI) i Krajowego Ośrodka Referencyjnego ds. Lekowrażliwości Drobnoustrojów (KORLD) (2, 6, 7) W celu wykrycia beta-laktamaz typu ESBL posłużono się testem dwóch krążków (ang. Double Disc Synergy Test, DDST), używając krążków z antybiotykami: ceftazydymem (CAZ 30 µg), cefotaksymem (CTX 30 µg), cefepimem (FEP - 30 µg) oraz z amoksycyliną i kwasem klawulanowym (AMC - 20/10 µg) (Becton Dickinson). Za szczepy ESBL(+) uważano izolaty, które wykazywały przynajmniej jedną reakcję dodatnią w teście DDST. Jako szczepów kontrolnych używano wzorcowe szczepy z Amerykańskiej Kolekcji Kultur Typowych (ang. American Type Culture Collection, ATCC): E. coli ATCC i E. coli ATCC WYNIKI I ICH OMÓWIENIE Występowanie pałeczek Enterobacter sp. w monokulturze i w hodowli mieszanej. Spośród 50 badanych szczepów 36 (72,0%) izolowano w monokulturze, a 14 (28,0%) - w hodowli mieszanej, z co najmniej jednym gatunkiem drobnoustroju (Ryc. 1). Z moczu pobranego metodą środkowego strumienia wyhodowano 72,7% szczepów w monokulturze, z moczu pobranego przez cewnik - 70,6% szczepów.
3 Nr 3 Lekowrażliwość Enterobacter sp ,0% 2,0% 10,0% 16,0% Enterobacter sp. w monokulturze Enterocacter sp. + 2 drobnoustroje Enterobacter sp. + 1 drobnoustrój Enterobacter sp. + 3 i więcej drobnoustrojów Rycina 1. Występowanie szczepów Enterobacter sp. (n=50) w monokulturze i w hodowli mieszanej Miano pałeczek Enterobacter sp. izolowanych z moczu. Pałeczki Enterobacter sp. w 30,0% izolowano w mianie równym lub wyższym niż 10 7 j.t.k./ml (jednostek tworzących kolonie/ml) (Tabela II). Z 37 próbek moczu wyosobniono pałeczki Enterobacter sp. w mianie wskazującym na bakteriurię znamienną (>10 5 j.t.k./ml dla moczu pobranego ze środkowego strumienia i >10 4 j.t.k./ml dla moczu pobranego przez cewnik). Tabela II. Miano pałeczek Enterobacter sp. (n=50) izolowanych z moczu Miano bakterii w moczu wyrażone w j.t.k./ml Liczba i odsetek dodatnich posiewów moczu (n=50) ,0% ,0% ,0% ,0% ,0% Ocena lekowrażliwości. Wyniki badania lekowrażliwości izolatów Enterobacter sp. przedstawiono na rycinie 2. Wszystkie szczepy były wrażliwe na imipenem i meropenem, 87,5% szczepów - na doripenem, 79,2% szczepów - na ertapenem, 54,0% szczepów - na piperacylinę z tazobaktamem. Wobec cefalosporyn wrażliwość wykazało od 32,0% (dla cefotaksymu, ceftazydymu, cefoperazonu) do 50,0% (dla cefepimu) szczepów. Na aminoglikozydy wrażliwych było odpowiednio: 58,0% szczepów na amikacynę, 50,0% na netylmicynę, 48,0% - na gentamicynę i 42,0% na tobramycynę. Wobec fluorochinolonów (ciprofloksacyny i norfloksacyny) wykazano 62,0% szczepów wrażliwych. Wrażliwość pałeczek Enterobacter sp. na pozostałe badane chemioterapeutyki przedstawia rycinie 2. Beta-laktamazy typu ESBL wykryto u 24 (48,0%) szczepów Enterobacter sp. (Tabela III). Wśród wielu etiologicznych czynników ZUM wymienia się, m.in.,: pałeczki E. coli, Klebsiella pneumoniae, gronkowce Staphylococcus saprophyticus, niefermentujące pałeczki Pseudomonas sp. i Acinetobacter sp. (4, 5, 12, 15, 18).
4 228 A. Michalska, P. Dziurkowska, E. Gospodarek Nr 3 Piperacylina Cefotaksym 28,0% 32,0% 72,0% 68,0% Ceftazydym Cefoperazon Cefepim Piperacylina+tazobaktam Tikarcylina+kwas klawulanowy Aztreonam Imipenem Meropenem Ertapenem Doripenem Gentamicyna Tobramycyna Amikacyna Netylmicyna Tetracyklina Doksycyklina Norfloksacyna Ciprofloksacyna Trimetoprim+sulfametoksazol Nitrofurantoina 32,0% 2,0% 66,0% 32,0% 68,0% 50,0% 50,0% 54,0% 26,0% 20,0% 30,0% 14,0% 56,0% 32,0% 6,0% 62,0% 100,0% 100,0% 79,2% 87,5% 12,5% 8,3% 4,2% 8,3% 48,0% 10,0% 42,0% 42,0% 60,0% 52,0% 58,0% 16,0% 26,0% 50,0% 50,0% 38,0% 10,0% 52,0% 34,0% 14,0% 52,0% 62,0% 2,0% 36,0% 62,0% 4,0% 34,0% 52,0% 2,0% 46,0% 34,0% 20,0% 46,0% n=24 n=24 n=24 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% Wrażliwy Średniowrażliwy Oporny Rycina 2. Wrażliwość szczepów Enterobacter sp. (n=50) na antybiotyki i chemioterapeutyki Wielu autorów (3, 4, 9, 10, 18, 19) wskazuje, że pałeczki Enterobacter sp. mogą być również jednym z ważniejszych czynników etiologicznych szpitalnych ZUM. Samet i wsp. (19) wskazują, że materiałem, z którego najczęściej (w 29,0% przypadków) izolowano szczepy Enterobacter sp. w SPSK w Gdańsku w 1998 roku był mocz. W badaniach Janickiej i wsp. (9) odsetek szczepów tego rodzaju pochodzących z moczu wynosił 22,1%, a w badaniach Delińskiej Galińskiej i wsp. - 7,1%. Najniższy (3,0%) udział szczepów Enterobacter sp. wyosobnionych z moczu stwierdzono w Instytucie Pomniku Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie. Znaczenie pałeczek Enterobacter sp. w ZUM podkreśla fakt, że pałeczki te często izolowane są w monokulturze. Na podstawie badań własnych stwierdzono, że w 72,0% przypadków szczepy objęte badaniem były wyosobnione w monokulturze, a w 16,0% z hodowli z jednym gatunkiem drobnoustroju. Dane te są porównywalne z wynikami otrzymanymi przez Sameta i wsp. (19), którzy izolowali z moczu 61,8% szczepów E. cloacae w monokul-
5 Nr 3 Lekowrażliwość Enterobacter sp. 229 Tab. III. Wytwarzanie beta-laktamaz typu ESBL przez szczepy Enterobacter sp. Wytwarzanie beta-laktamaz w teście DDST Wynik testu dodatni (szczepy ESBL(+)) Wynik testu ujemny (szczepy ESBL(-)) E. cloacae (n=45) Gatunek E. amnigenus (n=4) E. aerogenes (n=1) Ogółem 22 44,0% 1 2,0% 1 2,0% 24 48,0% 23 46,0% 3 6,0% 0 0,0% 26 52,0% turze i 38,2% szczepów w hodowli mieszanej. Na uwagę zasługuje fakt, że odsetek izolatów wyosobnionych w monokulturze z moczu pobranego metodą środkowego strumienia (72,7%) jest porównywalny z odsetkiem szczepów izolowanych z moczu pobranego przez cewnik (70,6%), co świadczy o tym, że metoda pobierania moczu do badań mikrobiologicznych w tym wypadku nie miała wpływu na częstość izolacji czystej hodowli bakteryjnej. W przedstawionej pracy najwięcej szczepów Enterobacter sp. izolowano z moczu pobranego od chorych z oddziałów: Rehabilitacji (18,0%), Anestezjologii i Intensywnej Terapii z Oddziałem Anestezjologii i Intensywnej Terapii Dziecięcej (14,0%) oraz Nefrologii, Nadciśnienia Tętniczego i Chorób Wewnętrznych ze Stacją Dializ (12,0%). Autorzy innych badań wskazują, że najczęściej ZUM o etiologii Enterobacter sp. stwierdza się u chorych leczonych w oddziałach intensywnej terapii, urologii i chirurgii (8, 9, 19). Selekcji szczepów Enterobacter sp. w środowisku szpitalnym sprzyja: nieracjonalna antybiotykoterapia, wydłużona hospitalizacja, inwazyjne procedury diagnostyczne i ciężka choroba podstawowa związana z pobytem w oddziale intensywnej terapii (4). Czynniki te mają wpływ na wzrost oporności drobnoustrojów na stosowane antybiotyki i chemioterapeutyki. Badania własne oceny lekowrażliwości pałeczek Enterobacter sp. izolowanych z moczu wykazały, że wszystkie szczepy były wrażliwe na imipenem i meropenem. U większości szczepów wykazano wrażliwość na doripenem i ertapenem. Otrzymane dane są zgodne z wynikami przedstawianymi przez innych autorów (8, 14, 16, 17, 19), którzy wskazują karbapenemy jako najbardziej skuteczne leki w zwalczaniu zakażeń o etiologii Enterobacter sp. Z przedstawionej pracy wynika, że szczepy Enterobacter sp. charakteryzowały się zróżnicowaną wrażliwością na antybiotyki beta-laktamowe. Odsetek szczepów opornych na piperacylinę wynosił 72,0%. Koreluje to z wynikami badań innych autorów. Samet i wsp. (19) piszą o 75,2% szczepów opornych na ten antybiotyk. Sanders i wsp. (20) ocenili, że oporność pałeczek Enterobacter sp. na piperacylinę zawiera się w przedziale od 6,0-54,0%. Zjawisko to może wynikać z nabycia plazmidowo kodowanych beta-laktamaz (20). Wyniki badań wrażliwości pałeczek Enterobacter sp. na cefalosporyny wskazują najwyższy (50,0%) odsetek szczepów wrażliwych na cefepim i są porównywalne z uzyskanymi przez Młynarczyka i wsp. (14), którzy wykazali 59,8% szczepów E. cloacae wrażliwych na ten antybiotyk. Różnią się natomiast od przedstawionych przez Patzer i wsp. (16), którzy uzyskali wyższy (95,1%) odsetek szczepów wrażliwych na cefepim. Podobne do Patzer i wsp. (16) wyniki zostały przedstawione przez Sandersa i wsp. (20). Na podstawie przedstawionych wyników badań własnych, można stwierdzić, że wrażliwość pałeczek Enterobacter sp. na cefalosporyny III generacji (cefotaksym, ceftazydym, cefoperazon) kształtuje się na podobnym poziomie i wynosi 32,0%. Wyniki uzyskane przez
6 230 A. Michalska, P. Dziurkowska, E. Gospodarek Nr 3 innych autorów (14, 19, 20) dotyczące wrażliwości szczepów Enterobacter sp. na cefotaksym i ceftazydym są zbliżone do przedstawianych w niniejszej pracy. Chociaż cefalosporyny dobrze penetrują do układu moczowego, należy pamiętać, że w przypadku zakażeń pałeczkami Enterobacter sp. stosowanie cefalosporyn III i IV generacji powinno być uzasadnione jedynie do leczenia ciężkich zakażeń wywołanych przez bakterie oporne na inne antybiotyki, ze względu na ryzyko selekcji szczepów wielolekoopornych. Nie dotyczy to cefalosporyn IV generacji (cefepim), które nie są hydrolizowane przez beta-laktamazy typu AmpC. Otrzymano różne wyniki wrażliwości badanych pałeczek na połączenia antybiotyków beta-laktamowych z inhibitorami beta-laktamaz. Połączenia takie są stosowane w praktyce klinicznej w celu zahamowania aktywności beta-laktamaz wytwarzanych przez Gram-ujemne pałeczki, w tym Enterobacter sp. Skuteczniejszym w hamowaniu aktywności beta-laktamaz okazał się tazobaktam. Odsetki szczepów wrażliwych na piperacylinę z tazobaktamem i tikarcylinę z kwasem klawulanowym wynosiły odpowiednio, 54,0% i 30,0%. Samet i wsp. (19) podają, że odpowiednio 54,5% i 30,2% szczepów Enterobacter sp. było wrażliwych na te leki. Natomiast Janicka stwierdziła wyższy odsetek - 83,2% szczepów wrażliwych na piperacylinę z tazobaktamem (8). W leczeniu ZUM o etiologii Enterobacter sp. mogą być stosowane antybiotyki z grupy aminoglikozydów, tetracyklin czy fluorochinolonów (12, 19, 20). Wszystkie aminoglikozydy są jednak nefrotoksyczne i ototoksyczne. Ich stosowanie powinno być ograniczone do leczenia ciężkich postaci ZUM. W przedstawionej pracy spośród czterech aminoglikozydów najwięcej szczepów było wrażliwych na amikacynę (58,0%), a najmniej - na tobramycynę (42,0%). Odsetki szczepów wrażliwych na pozostałe dwa antybiotyki (gentamicynę i netylmicynę) były zbliżone i wynosiły około 50,0%. Młynarczyk i wsp. (14) uzyskali wyższy odsetek szczepów E. cloacae wrażliwych na amikacynę (66,3%), netylmicynę (57,3%), gentamicynę (55,2%) i tobramycynę (49,8%). Niewielki wzrost liczby szczepów opornych może być wynikiem nabywania przez bakterie genów oporności na te antybiotyki spowodowane częstym stosowanie tej grupy leków w szpitalu. Na inne leki przeciwbakteryjnych największą wrażliwość szczepów Enterobacter sp. notowano wobec fluorochinolonów (norfloksacyny i ciprofloksacyny - 62,0%). Według Janickiej i wsp. (8) 91,0% szczepów Enterobacter sp. izolowanych z moczu było wrażliwych na norfloksacynę. Natomiast Samet i wsp. (19) uzyskali 50,3% szczepów wrażliwych na ciprofloksacynę i 45,7% na norfloksacynę. Młynarczyk i wsp. porównując wrażliwość na ciprofloksacynę wśród szczepów Enterobacter sp. ESBL(-) i ESBL(+) uzyskali odpowiednio 59,0% i 25,0% szczepów wrażliwych na ten chemioterapeutyk. Odmienne wyniki badań uzyskanych przez wymienionych autorów mogą być spowodowane m. in. różnicami w pochodzeniu szczepów z materiału klinicznego (Janicka i wsp. tylko szczepy izolowane z moczu; Samet i wsp. szczepy izolowane z różnego materiału klinicznego). Wśród badanych szczepów Enterobacter sp. stwierdzono 52,0% szczepów wrażliwych na połączenie trimetoprimu z sulfametoksazolem oraz 34,0% na nitrofurantoinę. Janicka i wsp. (8), badając szczepy Enterobacter sp. izolowane z moczu odnotowali wyższy odsetek szczepów wrażliwych na te leki (odpowiednio, 63,6% i 59,1%). Powodem różnic w przedstawianych wynikach może być, m.in., zjawisko narastania oporności na te chemioterapeutyki wśród pałeczek Enterobacter sp. wyosobnionych z moczu. W przedstawionej pracy zwrócono uwagę na wytwarzanie przez pałeczki Enterobacter sp. enzymów typu ESBL. Wykryto aż 48,0% szczepów Enterobacter sp. ESBL(+), z czego
7 Nr 3 Lekowrażliwość Enterobacter sp ,0% należało do gatunku E cloacae. Natomiast niektórzy autorzy (3, 14, 21) wskazują na niższy odsetek izolacji szczepów ESBL(+) z innego materiału klinicznego niż mocz. Młynarczyk i wsp. (14) badając szczepy E. cloacae izolowane z różnego materiału klinicznego wykazali wzrost częstości izolowania pałeczek Enterobacter sp. ESBL(+) z 26,4% w 2004 roku do 40,4% w 2005 roku. Natomiast Wierzba i wsp. (21) prowadząc trzyletnie badania nad pałeczkami Enterobacteriaceae izolowanymi od pacjentów z oddziałów Pediatrii, Hematologii i Onkologii, stwierdzili 7,3% szczepów E. aerogenes i 3,6% szczepów E. cloacae wytwarzających beta-laktamazy typu ESBL. Delińska-Galińska i wsp. (3) odnotowały tylko jeden szczep E. aerogenes ESBL(+), ale wspomina, że inni autorzy stwierdzili 20,7% szczepów Enterobacter sp. wytwarzających tego typu enzymy wśród szczepów izolowanych z moczu. W innych krajach odsetek szczepów ESBL(+) może różnić się i być nieco niższy - Nigeria - 20,0% (1), lub znacznie wyższy - Węgry - 77,0%. (8). Świadczy to o tym, że wytwarzanie tych enzymów jest ważnym mechanizmem oporności pałeczek Enterobacter sp. na antybiotyki beta laktamowe, a częstość izolacji szczepów ESBL(+) może różnić się w zależności od kraju, szpitala czy nawet oddziału (1, 8, 20). WNIOSKI 1. Wśród badanych szczepów Enterobacter sp. izolowanych z moczu dominował gatunek E. cloacae. 2. Wysoki odsetek szczepów wrażliwych na karbapenemy, fluorochinolony i aminoglikozydy wskazuje, że antybiotyki te mogą być wykorzystywane w leczeniu ZUM o etiologii Enterobacter sp. 3. Zdolność wytwarzania beta-laktamaz typu ESBL przez prawie 50% badanych szczepów Enterobacter sp. wyosobnionych z moczu wskazuje, że jest to ważny mechanizm oporności pałeczek tego rodzaju na antybiotyki beta laktamowe. A. Michalska, P. Dziurkowska, E. Gospodarek Susceptibility to antibiotics of Enterobacter spp. rods isolated from urine SUMMARY Enterobacter spp. rods are opportunistic microorganisms which cause of urinary tract infections. The aim of this study was the evaluation of the susceptibility to antimicrobial agents antibiotics of Enterobacter spp. rods isolated from urine. The study was carried 50 of Enterobacter spp strains isolated in the Clinical Microbiology Department of dr. A. Jurasz University Hospital. Antibiotic susceptibility was tested by disk diffusion method. All of strains were susceptible to imipenem and meropenem. There was 87,5% of strains sensitive to doripenem, 79,2% to ertapenem, 54,0% to piperacillin/tazobactam and 50,0% to cephepime. The relatively high percentage (62,0%) of Enterobacter spp. was sensitive to fluoroquinolones. Extended spectrum beta-lactamases were produced by 24 (48,0%) strains.
8 232 A. Michalska, P. Dziurkowska, E. Gospodarek Nr 3 PIŚMIENNICTWO 1. Aibinu IE, Ohaegbulam VC, Adenipekun EA i inni. Extended-spectrum beta-lactamase enzymes in clinical isolates of Enterobacter species from Lagos, Nigeria. J Clin Microbiol 2003; 41: Clinical and Laboratory Standards Institute (CLSI/NCCLS) Performance standards for antimicrobial susceptibility testing; sixteenth informational supplement. CLSI M100-S16, January, Delińska-Galińska A, Kurlenda J, Kozielska E i inni. Występowanie szczepów ESBL w zakażeniach układu moczowego u dzieci w latach Przegl Epidemiol 2006; 60: Dzierżanowska D. Patogeny zakażeń szpitalnych. W: Zakażenia szpitalne. Red. D. Dzierżanowska, α-medica press, Bielsko-Biała, 2008: Giedrys-Kalemba S, Jursa J, Mączyńska I. Zakażenia dróg moczowych na oddziałach urologicznych. Przeg Urol 2003; 2: Gniadkowski M, Żabicka D, Hryniewicz W. Rekomendacje doboru testów do oznaczania wrażliwości bakterii na antybiotyki i chemioterapeutyki Oznaczanie wrażliwości pałeczek Gram-ujemnych Hryniewicz W, Gniadkowski M, Łuczak-Kadłubowska A i inni. zmiany do tekstu Rekomendacje doboru testów do oznaczania wrażliwości bakterii na antybiotyki i chemioterapeutyki 2006 wprowadzone w roku Janicka G, Kania I, Kłyszejko C i inni. Wrażliwość na antybiotyki niektórych gatunków rodzaju Enterobacter izolowanych z różnych materiałów klinicznych. Wiad Lek 2000; 53: Janicka G, Kania I, Ulatowska B i inni. Występowanie pałeczek z rodzaju Enterobacter w materiałach klinicznych i pobranych ze środowiska szpitalnego. Wiad Lek 1999; 52: Kamińska W. Zakażenia szpitalne układu moczowego. W: Zakażenia szpitalne. Red. D. Dzierżanowska, α-medica press, Bielsko-Biała, 2008: Kamińska W, Patzer J, Dzierzanowska D. Urinary tract infections caused by endemic multi-resistant Enterobacter cloacae in a dialysis and transplantation unit. J Hosp Infect 2002; 51: Kraśnicki K, Wolski Z, Mikucka A, Gospodarek E. Wrażliwość pałeczek Gram-ujemnych na leki przeciwbakteryjne w Oddziałach Urologii. Przeg Urolog 2007, 8: Małafiej E, Woch G: Zakażania bakteryjne w środowisku szpitalnym- wybrane problemy. Zakaż i Diag 2001; 7: Młynarczyk A, Winek K, Wolska M i inni. Enterobacter cloacae - wrażliwość na antybiotyki szczepów izolowanych od chorych hospitalizowanych w latach Med Dośw Mikrobiol 2009; 61: Nowakowska M, Rogala-Zawada D, Wiechuła B i inni. Czynniki etiologiczne zakażeń ukłądu moczowego u dzieci i ich wrażliwość na antybiotyki. Wiad Lek 2004; 57: Patzer J, Dzierzanowska D, Turner P. Susceptibility patterns of Gram-negative bacteria from a Polish intensive care unit, Int J Antimicrob Agents 2002; 19: Rennie RP, Jones RN, Mutnick AH; SENTRY Program Study Group (North America): occurrence and antimicrobial susceptibility patterns of pathogens isolated from skin and soft tissue infections: report from the SENTRY Antimicrobial Surveillance Program (United States and Canada, 2000). Diagn Microbiol Infect Dis 2003; 45: Rokosz A, Bednarska A, Łuczak M. Bakteryjne czynniki zakażeń układu moczowego u hospitalizowanych pacjentów oraz ich wrażliwość na leki przeciwbakteryjne. Urologia Polska 2005; 58: Samet A, Śledzińska A, Dziemaszkiewicz E i inni. Charakterystyka Gram-ujemnych pałeczek Enterobacter cloacae izolowanych od pacjentów w SPSK 1 w Gdańsku w 1998 r. Klin Chorób Zakaź i Zakaż Szpit 2000; 4: 23-31
9 Nr 3 Lekowrażliwość Enterobacter sp Sanders WE Jr, Sanders ChC: Enterobacter spp.: Pathogens poised to flourish at the turn of the century. Clin Microbiol Rev 1997; 10: Wierzba J, Rybak B, Bronk M i inni. Nosicielstwo i zakażenia pałeczkami z rodziny Enterobacteriaceae wytwarzających szeroko spektralne beta-laktamazy ESBL u pacjentów Oddziału Niemowlęcego Kliniki Pediatrii, Hematologii, Onkologii i Endokrynologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego w latach Ann Acad Med Gedan 2009; 39: Otrzymano: 20 VII 2011 r. Adres Autora: Bydgoszcz, ul. M. Curie-Skłodowskiej 9, Katedra i Zakład Mikrobiologii, Collegium Medicum im. Rydygiera w Bydgoszczy, Uniwersytet M. Kopernika w Toruniu
10
ESBL-DODATNIE I ESBL-UJEMNE SZCZEPY KLEBSIELLA PNEUMONIAE I KLEBSIELLA OXYTOCA WYSTĘPOWANIE W MATERIALE KLINICZNYM I WRAŻLIWOŚĆ NA WYBRANE ANTYBIOTYKI
MED. DOŚW. MIKROBIOL., 2008, 60: 39-44 Alicja Sękowska, Joanna Wróblewska, Eugenia Gospodarek ESBL-DODATNIE I ESBL-UJEMNE SZCZEPY KLEBSIELLA PNEUMONIAE I KLEBSIELLA OXYTOCA WYSTĘPOWANIE W MATERIALE KLINICZNYM
Bardziej szczegółowoPAŁECZKI Z RODZAJU KLEBSIELLA IZOLOWANE OD PACJENTÓW ŁÓDZKICH SZPITALI W 2006 ROKU
MED. DOŚW. MIKROBIOL., 2009, 61: 41-46 Izabela Szczerba, Katarzyna Gortat, Karol Majewski PAŁECZKI Z RODZAJU KLEBSIELLA IZOLOWANE OD PACJENTÓW ŁÓDZKICH SZPITALI W 2006 ROKU Zakład Mikrobiologii Lekarskiej
Bardziej szczegółowoOCCURRENCE AND ANTIMICROBIAL SUSCEPTIBILITY OF MORGANELLA MORGANII STRAINS ISOLATED FROM CLINICAL SAMPLES
PRZEGL EPIDEMIOL ; 66: - 8 Prolbemy zakażeń Patrycja Zalas-Więcek, Eugenia Gospodarek, Joanna Wróblewska WYSTĘPOWANIE ORAZ LEKOWRAŻLIWOŚĆ SZCZEPÓW MORGANELLA MORGANII IZOLOWANYCH Z MATERIAŁU KLINICZNEGO
Bardziej szczegółowoWrażliwość pałeczek Morganella morganii na antybiotyki
MED. DOŚW. MIKROBIOL., 20, 63: 55-62 Patrycja Zalas-Więcek, Anna Michalska, Barbara Sielska, Eugenia Gospodarek Wrażliwość pałeczek Morganella morganii na antybiotyki Katedra i Zakład Mikrobiologii Collegium
Bardziej szczegółowoNarodowy Instytut Leków ul. Chełmska 30/34, 00-725 Warszawa Tel. 022 851-46-70, Fax. 022 841-29-49 www.korld.edu.pl Warszawa, dn. 21.10.2009r.
Narodowy Instytut Leków ul. Chełmska 30/34, 00-725 Warszawa Tel. 022 851-46-70, Fax. 022 841-29-49 www.korld.edu.pl Warszawa, dn. 21.10.2009r. Wytyczne postępowania w przypadku wykrycia szczepów pałeczek
Bardziej szczegółowoOCENA AKTYWNOŚCI DORIPENEMU WOBEC PAŁECZEK Z RODZAJÓW PSEUDOMONAS SP. I ACINETOBACTER SP.
MED. DOŚW. MIKROBIOL., 2009, 61: 367-374 Tomasz Bogiel, Aleksander Deptuła, Eugenia Gospodarek OCENA AKTYWNOŚCI DORIPENEMU WOBEC PAŁECZEK Z RODZAJÓW PSEUDOMONAS SP. I ACINETOBACTER SP. Katedra i Zakład
Bardziej szczegółowoLEKOWRAŻLIWOŚĆ I WŁAŚCIWOŚCI ADHEZYJNE SZCZEPÓW ESCHERICHIA COLI IZOLOWANYCH Z MOCZU I Z KRWI
MED. DOŚW. MIKROBIOL., 2010, 62: 43-50 Patrycja Zalas-Więcek, Eugenia Gospodarek, Katarzyna Piecyk LEKOWRAŻLIWOŚĆ I WŁAŚCIWOŚCI ADHEZYJNE SZCZEPÓW ESCHERICHIA COLI IZOLOWANYCH Z MOCZU I Z KRWI Katedra
Bardziej szczegółowoSZCZEPY SALMONELLA SP. OPORNE NA LEKI PRZECIWBAKTERYJNE
MED. DOŚW. MIKROBIOL., 2010, 62: 37-42 Agata Białucha, Sylwia Kożuszko, Eugenia Gospodarek SZCZEPY SALMONELLA SP. OPORNE NA LEKI PRZECIWBAKTERYJNE Katedra i Zakład Mikrobiologii Collegium Medicum im. L.
Bardziej szczegółowoRAPORT 1.1/SRM/2017 Z BADAŃ PRZEWIDZIANYCH W UMOWIE Z DNIA R.
RAPORT 1.1/SRM/2017 Z BADAŃ PRZEWIDZIANYCH W UMOWIE Z DNIA 25.04.2017 R. OCENA SKUTECZNOŚCI MIKROBIOBÓJCZEJ URZĄDZENIA INDUCT 750 FIRMY ACTIVTEK WOBEC PAŁECZEK KLEBSIELLA PNEUMONIAE W POWIETRZU Wykonawcy:
Bardziej szczegółowoOdpowiedzi ekspertów EUCAST na pytania najczęściej zadawane przez lekarzy klinicystów i mikrobiologów
Odpowiedzi ekspertów EUCAST na pytania najczęściej zadawane przez lekarzy klinicystów i mikrobiologów Interpretacja klinicznych wartości granicznych oznaczania lekowrażliwości drobnoustrojów zgodnie z
Bardziej szczegółowoWystępowanie patogenów alarmowych w środowisku szpitalnym. Część I. Pałeczki z rodziny Enterobacteriaceae wytwarzające β-laktamazy ESBL
MED. DOŚW. MIKROBIOL., 2012, 64: 35-43 Występowanie patogenów alarmowych w środowisku szpitalnym. Część I. Pałeczki z rodziny Enterobacteriaceae wytwarzające β-laktamazy ESBL Occurrence of alert pathogens
Bardziej szczegółowoOCENA STOPNIA WRAŻLIWOŚCI NA AMINOGLIKOZYDY SZCZEPÓW BAKTERYJNYCH IZOLOWANYCH OD CHORYCH Z ZAKAŻENIAMI UKŁADOWYMI I UOGÓLNIONYMI.
MED. DOŚW. MIKROBIOL., 8, 6: 5-4 Beata Kowalska - Krochmal, Izabela Dolna, Agata Dobosz, Ewa Wrzyszcz, Grażyna Gościniak OCENA STOPNIA WRAŻLIWOŚCI NA AMINOGLIKOZYDY SZCZEPÓW BAKTERYJNYCH IZOLOWANYCH OD
Bardziej szczegółowoUKŁAD MOCZOWY JAKO PIERWOTNE ŹRÓDŁO ZAKAŻENIA KRWI
MED. DOŚW. MIKROBIOL., 2009, 61: 343-350 Anna Budzyńska, Agnieszka Kaczmarek, Eugenia Gospodarek UKŁAD MOCZOWY JAKO PIERWOTNE ŹRÓDŁO ZAKAŻENIA KRWI Katedra i Zakład Mikrobiologii, Collegium Medicum im.
Bardziej szczegółowoOcena flory bakteryjnej izolowanej od chorych hospitalizowanych w Szpitalu Wojewódzkim nr 2 w Rzeszowie w latach
Wydawnictwo UR 28 ISSN 173-3524 Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego Rzeszów 29, 1, 7 77 Krzysztof Golec, Łukasz Golec, Jolanta Gruszecka Ocena flory bakteryjnej izolowanej od chorych hospitalizowanych
Bardziej szczegółowoNumer 3/2018. Oporność na antybiotyki w Polsce w 2017 roku dane sieci EARS-Net
AktualnoŚci Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków Numer 3/2018 Oporność na antybiotyki w Polsce w 2017 roku dane sieci EARS-Net Opracowanie: dr n. med. Dorota Żabicka, Zakład Epidemiologii i Mikrobiologii
Bardziej szczegółowoETIOLOGIA ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH REJESTROWANYCH W SZPITALU UNIWERSYTECKIM NR 2 W BYDGOSZCZY W LATACH
PRACA ORYGINALNA ETIOLOGIA ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH REJESTROWANYCH W SZPITALU UNIWERSYTECKIM NR 2 W BYDGOSZCZY W LATACH 2015 2017 ETIOLOGY OF HOSPITAL INFECTIONS REGISTERED IN UNIVERSITY HOSPITAL NO. 2 IN BYDGOSZCZ
Bardziej szczegółowoWrażliwość na antybiotyki bakterii izolowanych z moczu chorych leczonych w oddziale dziecięcym
MED. DOŚW. MIKROBIOL., 2010, 62: 231-236 Elżbieta Justyńska 1,Anna Powarzyńska 1,Jolanta Długaszewska 2 Wrażliwość na antybiotyki bakterii izolowanych z moczu chorych leczonych w oddziale dziecięcym 1
Bardziej szczegółowoOporność na antybiotyki w Unii Europejskiej Dane zaprezentowane poniżej zgromadzone zostały w ramach programu EARS-Net, który jest koordynowany przez
Informacja o aktualnych danych dotyczących oporności na antybiotyki na terenie Unii Europejskiej Październik 2013 Główne zagadnienia dotyczące oporności na antybiotyki przedstawione w prezentowanej broszurze
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE CEL PRACY
STRESZCZENIE W ostatnich dekadach nastąpił ogromny wzrost występowania zakażeń szpitalnych wywołanych przez Acinetobacter baumannii. Zdecydowany postęp medycyny wraz ze stosowanymi inwazyjnymi zabiegami
Bardziej szczegółowoObszar niepewności technicznej oznaczania lekowrażliwościatu w rekomendacjach EUCAST 2019
Obszar niepewności technicznej oznaczania lekowrażliwościatu w rekomendacjach EUCAST 19 Dorota Żabicka Krajowy Ośrodek Referencyjny ds. LekowrażliwościDrobnoustrojów (KORLD) Zakład Epidemiologii i Mikrobiologii
Bardziej szczegółowoWpływ racjonalnej antybiotykoterapii na lekowrażliwość drobnoustrojów
WOJSKOWY SZPITAL KLINICZNY Wpływ racjonalnej BYDGOSZCZ antybiotykoterapii na lekowrażliwość drobnoustrojów 10 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką SP ZOZ w Bydgoszczy dr n. med. Joanna Sierzputowska
Bardziej szczegółowoInstytut Genetyki i Mikrobiologii UW we Wrocławiu Kierownik: prof. dr hab. W. Doroszkiewicz 2
MED. DOŚW. MIKOBIOL., 28, 6: - Kamila Korzekwa,2, Dorota Wojnicz 3, Włodzimierz Doroszkiewicz, Stanisław Jankowski 3 WYSTĘPOWANIE I LEKOOPONOŚĆ PAŁECZEK NIEFEMENTUJĄCYCH IZOLOWANYCH OD PACJENTÓW HOSPITALIZOWANYCH
Bardziej szczegółowoWrażliwość pałeczek Klebsiella oxytoca na wybrane antybiotyki
MED. DOŚW. MIKROBIOL., 2011, 63: 59-64 Alicja Sękowska, Kamila Buzała, Justyna Pluta, Eugenia Gospodarek Wrażliwość pałeczek Klebsiella oxytoca na wybrane antybiotyki Katedra i Zakład Mikrobiologii Collegium
Bardziej szczegółowoI. Wykaz drobnoustrojów alarmowych w poszczególnych jednostkach organizacyjnych podmiotów leczniczych.
Instrukcja Głównego Inspektora Sanitarnego dotycząca raportowania występowania zakażeń zakładowych i drobnoustrojów alarmowych z dnia 02 stycznia 2012 r. W celu zapewnienia jednolitego sposobu sporządzania
Bardziej szczegółowoSZCZEPY ACINETOBACTER BAUMANNII OPORNE NA KARBAPENEMY
MED. DOŚW. MIKROBIOL., 2, 62: 9-26 Tomasz Bogiel, Joanna Kwiecińska-Piróg, Katarzyna Jachna-Sawicka, Eugenia Gospodarek SZCZEPY ACINETOBACTER BAUMANNII OPORNE NA KARBAPENEMY Katedra i Zakład Mikrobiologii
Bardziej szczegółowoOporność na antybiotyki w Unii Europejskiej
Podsumowanie danych z 2014 roku o oporności na antybiotyki w Unii Europejskiej Dane z monitorowania sieci EARS-Net Listopad 2015 Poważne zagrożenie: oporność na antybiotyki w Unii Europejskiej Oporność
Bardziej szczegółowoENTEROBACTER CLOACAE - WRAŻLIWOŚĆ NA ANTYBIOTYKI SZCZEPÓW IZOLOWANYCH OD CHORYCH HOSPITALIZOWANYCH W LATACH
MED. DOŚW. MIKROBIOL., 2009, 61: 221-226 Andrzej Młynarczyk 1, Katarzyna Winek 2, Magdalena Wolska 2, Anna Caban 2, Monika Jabłońska 2, Monika Romul 2, Anna Wanyura 2, Anna Sawicka-Grzelak 1, Grażyna Młynarczyk
Bardziej szczegółowoZMIANY DO TEKSTU. Rekomendacje doboru testów do oznaczania wraŝliwości bakterii na antybiotyki i chemioterapeutyki 2006 WPROWADZONE W ROKU 2007
Krajowy Ośrodek Referencyjny ds. LekowraŜliwości Drobnoustrojów Narodowego Instytutu Leków ZMIANY DO TEKSTU Rekomendacje doboru testów do oznaczania wraŝliwości bakterii na antybiotyki i chemioterapeutyki
Bardziej szczegółowoDane opracowane ze środków finansowych będących w dyspozycji Ministra Zdrowia w ramach realizacji programu polityki zdrowotnej pn.
Dane opracowane ze środków finansowych będących w dyspozycji Ministra Zdrowia w ramach realizacji programu polityki zdrowotnej pn. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków na lata 2016-2020 W sieci EARS-Net
Bardziej szczegółowoRekomendacje doboru testów do oznaczania wrażliwości bakterii. na antybiotyki i chemioterapeutyki 2009
Rekomendacje doboru testów do oznaczania wrażliwości bakterii na antybiotyki i chemioterapeutyki 2009 Oznaczanie wrażliwości pałeczek Gram-ujemnych Marek Gniadkowski 1, Dorota Żabicka 2, Waleria Hryniewicz
Bardziej szczegółowoEuropejski Komitet ds. Oznaczania Lekowrażliwości (EUCAST)
Europejski Komitet ds. Oznaczania Lekowrażliwości (EUCAST) Tabele interpretacji wartości granicznych minimalnych stężeń hamujących (MIC) oraz wielkości stref Wersja 1.1 Kwiecień 2010 Polskie tłumaczenie
Bardziej szczegółowoLekowrażliwość szczepów Escherichia coli z antygenem K1 izolowanych od kobiet ciężarnych i noworodków
MED. DOŚW. MIKROBIOL., 2011, 63: 121-130 Agnieszka Kaczmarek, Anna Budzyńska, Eugenia Gospodarek Lekowrażliwość szczepów Escherichia coli z antygenem K1 izolowanych od kobiet ciężarnych i noworodków Katedra
Bardziej szczegółowoMETODY OZNACZANIA LEKOWRAŻLIWOŚCI DROBNOUSTROJÓW I WYKRYWANIA MECHANIZMÓW OPORNOŚCI NA LEKI MOŻLIWOŚCI TERAPII ZAKAŻEŃ PRZEWODU POKARMOWEGO
WNOZ- DIETETYKA SEMINARIUM 4 METODY OZNACZANIA LEKOWRAŻLIWOŚCI DROBNOUSTROJÓW I WYKRYWANIA MECHANIZMÓW OPORNOŚCI NA LEKI MOŻLIWOŚCI TERAPII ZAKAŻEŃ PRZEWODU POKARMOWEGO Mechanizmy działania chemioterapeutyków
Bardziej szczegółowoPodsumowanie najnowszych danych dotyczących oporności na antybiotyki w krajach Unii Europejskiej Dane z monitorowania sieci EARS-Net
EUROPEJSKI DZIEŃ WIEDZY O ANTYBIOTYKACH A European Health Initiative EUROPEJSKIE CENTRUM DS. ZAPOBIEGANIA Podsumowanie najnowszych danych dotyczących oporności na antybiotyki w krajach Unii Europejskiej
Bardziej szczegółowoWykrywanie karbapenemaz zalecenia 2013
Zalecenia sfinansowane ze środków będących w dyspozycji Ministra Zdrowia w ramach programu zdrowotnego pn.: Narodowy Program Ochrony Antybiotyków Moduł I Monitorowanie zakażeń szpitalnych oraz inwazyjnych
Bardziej szczegółowoWRAŻLIWOŚĆ NA WYBRANE TETRACYKLINY PAŁECZEK Z RODZINY ENTEROBACTERIACEAE
MED. DOŚW. MIKROBIOL., 29, 61: 321-326 Alicja Sękowska, Anita Ibsz-Fijałkowska, Karolina Gołdyn, Eugenia Gospodarek WRAŻLIWOŚĆ NA WYBRANE TETRACYKLINY PAŁECZEK Z RODZINY ENTEROBACTERIACEAE Katedra i Zakład
Bardziej szczegółowoDane opracowane ze środków finansowych będących w dyspozycji Ministra Zdrowia w ramach realizacji programu polityki zdrowotnej pn.
Dane opracowane ze środków finansowych będących w dyspozycji Ministra Zdrowia w ramach realizacji programu polityki zdrowotnej pn. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków na lata 2016-2020 EARS-Net (do 2010
Bardziej szczegółowoWYSTĘPOWANIE W MATERIALE KLINICZNYM I LEKOWRAŻLIWOŚĆ SZCZEPÓW STENOTROPHOMONAS MALTOPHILIA
MED. DOŚW. MIKROBIOL., 2010, 62: 127-134 Karolina Hankiewicz-Ziołkowska, Agnieszka Mikucka, Eugenia Gospodarek WYSTĘPOWANIE W MATERIALE KLINICZNYM I LEKOWRAŻLIWOŚĆ SZCZEPÓW STENOTROPHOMONAS MALTOPHILIA
Bardziej szczegółowoOchrony Antybiotyków. AktualnoŚci Narodowego Programu. Podsumowanie aktualnych danych nt. oporności na antybiotyki w Unii Europejskiej.
AktualnoŚci Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków Numer 3/2016 Podsumowanie aktualnych danych nt. oporności na antybiotyki w Unii Europejskiej. Dane z monitorowania sieci EARS-Net (listopad 2016) Opracowanie:
Bardziej szczegółowoLekowrażliwość szczepów Proteus mirabilis izolowanych od bociana białego (Ciconia ciconia)
MED. DOŚW. MIKROBIOL., 2011, 63: 139-144 Joanna Kwiecińska-Piróg 1, Tomasz Bogiel 1, Eugenia Gospodarek 1, Mariusz Kasprzak 3, Leszek Jerzak 3, Piotr Kamiński 2 Lekowrażliwość szczepów Proteus mirabilis
Bardziej szczegółowoCZYNNIKI ETIOLOGICZNE ZAKAŻEŃ UKŁADU MOCZOWEGO U DZIECI I ICH WRAŻLIWOŚĆ NA ANTYBIOTYKI
438 WIADOMOŚCI LEKARSKIE 2004, LVII, 9 10 Nr 9 10 Maria Nowakowska, Danuta Rogala-Zawada, Barbara Wiechuła, Maria Rudy, Halina Radosz-Komoniewska, Maria Zientara CZYNNIKI ETIOLOGICZNE ZAKAŻEŃ UKŁADU MOCZOWEGO
Bardziej szczegółowoWykrywanie karbapenemaz zalecenia 2015
Wykrywanie karbapenemaz zalecenia 2015 Dorota Żabicka 1, Anna Baraniak 2, Elżbieta Literacka 1, Marek Gniadkowski 2, Waleria Hryniewicz 1 1. Zakład Epidemiologii i Mikrobiologii Klinicznej, Narodowy Instytut
Bardziej szczegółowoDetekcja i identyfikacja drobnoustrojów. oznaczanie lekowrażliwości bakterii
STRESZCZENIE W medycznych laboratoriach mikrobiologicznych do oznaczania lekowrażliwości bakterii stosowane są systemy automatyczne oraz metody manualne, takie jak metoda dyfuzyjno-krążkowa i oznaczanie
Bardziej szczegółowoOcena lekowrażliwości szczepów bakteryjnych wyizolowanych ze środowiska oddziału urologicznego
PRACA ORYGINALNA Ocena lekowrażliwości szczepów bakteryjnych wyizolowanych ze środowiska oddziału urologicznego Antimicrobial susceptibility of bacterial strains isolated at Urology Ward environment Małgorzata
Bardziej szczegółowoDr n. med. Dorota Żabicka, NPOA, KORLD, Zakład Epidemiologii i Mikrobiologii Klinicznej NIL
Raport opracowany ze środków finansowych będących w dyspozycji Ministra Zdrowia w ramach realizacji programu polityki zdrowotnej pn. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków na lata 06-00 Narodowy Instytut
Bardziej szczegółowoStanowisko Zespołu Roboczego ds. wprowadzania zalece Europejskiego Komitetu ds. Oznaczania Lekowra liwo EUCAST w sprawie najcz
Stanowisko Zespołu Roboczego ds. wprowadzania zaleceń Europejskiego Komitetu ds. Oznaczania Lekowrażliwości EUCAST w sprawie najczęściej zgłaszanych pytań dotyczących stosowania rekomendacji EUCAST Stanowisko
Bardziej szczegółowoPOZYCJA NITROKSOLINY W LECZENIU NIEPOWIKŁANYCH ZAKAŻEŃ UKŁADU MOCZOWEGO U DOROSŁYCH
PRACA ORYGINALNA POZYCJA NITROKSOLINY W LECZENIU NIEPOWIKŁANYCH ZAKAŻEŃ UKŁADU MOCZOWEGO U DOROSŁYCH THE POSITION OF NITROXOLIN IN THE TREATMENT OF UNCOMPLICATED URINARY TRACT INFECTIONS IN ADULT PRZEMYSŁAW
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Oznaczanie wrażliwości szczepów na metycylinę
XI. Antybiotyki i chemioterpeutyki ćwiczenia praktyczne W przedstawionych ćwiczeniach narysuj i zinterpretuj otrzymane wyniki badań mechanizmów oporności. Opisz rodzaje krążków użytych do badań oraz sposób
Bardziej szczegółowoEuropejski Komitet ds. Oznaczania Lekowrażliwości
Europejski Komitet ds. Oznaczania Lekowrażliwości Rutynowa i rozszerzona wewnętrzna kontrola jakości dla oznaczania MIC i metody dyfuzyjno-krążkowej rekomendowana przez EUCAST Wersja 8.0, obowiązuje od
Bardziej szczegółowoAnn. Acad. Med. Gedan., 2009, 39, 155 162. Alfred Samet**, Magda Neuman-Łaniec***, Anna Balcerska***, Barbara Kaczorowska-Hać ***
Ann. Acad. Med. Gedan., 2009, 39, 155 162 Jolanta Wierzba*, Bartosz Rybak**, Marek Bronk**, Alfred Samet**, Magda Neuman-Łaniec***, Anna Balcerska***, Barbara Kaczorowska-Hać *** Nosicielstwo i zakażenia
Bardziej szczegółowoStanowisko Zespołu Roboczego ds. oznaczania lekowrażliwości zgodnie z zaleceniami EUCAST w sprawie najczęściej zgłaszanych pytań dotyczących
Stanowisko Zespołu Roboczego ds. oznaczania lekowrażliwości zgodnie z zaleceniami EUCAST w sprawie najczęściej zgłaszanych pytań dotyczących stosowania rekomendacji EUCAST wersja 2.0 1 stycznia 2018 Zalecenia
Bardziej szczegółowoPałeczki jelitowe Enterobacteriaceae wytwarzające karbapenemazy (CPE) w Polsce sytuacja w 2016
Pałeczki jelitowe Enterobacteriaceae wytwarzające karbapenemazy (CPE) w Polsce sytuacja w 206 Autorzy Zakład Epidemiologii i Mikrobiologii Klinicznej NIL: Dorota Żabicka Katarzyna Bojarska Małgorzata Herda
Bardziej szczegółowoENTEROCOCCUS SP. OPORNE NA WANKOMYCYNĘ
MED. DOŚW. MIKROBIOL., 2009, 61: 351-357 Sylwia Kożuszko, Tomasz Bogiel, Eugenia Gospodarek ENTEROCOCCUS SP. OPORNE NA WANKOMYCYNĘ Katedra i Zakład Mikrobiologii Collegium Medicum w Bydgoszczy Uniwersytetu
Bardziej szczegółowoBadanie mikrobiologiczne płynów z jam ciała
Badanie mikrobiologiczne płynów z jam ciała Dorota Olszańska Zakład Diagnostyki Mikrobiologicznej i Immunologii Infekcyjnej USK w Białymstoku Kierownik Prof. Dr hab. n. med. Elżbieta Tryniszewska Cel badań
Bardziej szczegółowoNAJCZĘSTSZE CZYNNIKI ETIOLOGICZNE ZAKAŻEŃ DIAGNOZOWANYCH W SZPITALACH WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO R.
NAJCZĘSTSZE CZYNNIKI ETIOLOGICZNE ZAKAŻEŃ DIAGNOZOWANYCH W SZPITALACH WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO 15.12.2017R. LEK. MED. DOROTA KONASZCZUK LUBUSKI PAŃSTWOWY WOJEWÓDZKI INSPEKTOR SANITARNY W GORZOWIE WLKP. Zakażenia
Bardziej szczegółowoStanowisko Zespołu Roboczego ds. oznaczania lekowrażliwości zgodnie z zaleceniami EUCAST w sprawie najczęściej zgłaszanych pytań dotyczących
Stanowisko Zespołu Roboczego ds. oznaczania lekowrażliwości zgodnie z zaleceniami EUCAST w sprawie najczęściej zgłaszanych pytań dotyczących stosowania rekomendacji EUCAST Opracowanie finansowane ze środków
Bardziej szczegółowoEuropejski Komitet ds. Oznaczania Lekowrażliwości (EUCAST)
Europejski Komitet ds. Oznaczania Lekowrażliwości (EUCAST) Tabele interpretacji wartości granicznych minimalnych stężeń hamujących (MIC) oraz wielkości stref zahamowania wzrostu Wersja 1.3, z dnia 5 stycznia
Bardziej szczegółowoPolskie tłumaczenie pod red. prof. dr hab. n. med. Walerii Hryniewicz
Europejski Komitet ds. Oznaczania Lekowrażliwości (EUCAST) Tabele interpretacji wartości granicznych minimalnych stężeń hamujących (MIC) oraz wielkości stref zahamowania wzrostu Wersja 5.0, obowiązująca
Bardziej szczegółowoMonitorowanie oporności w Polsce dane sieci EARS-Net
Monitorowanie oporności w Polsce dane sieci EARS-Net Dorota Żabicka Zakład Epidemiologii i Mikrobiologii Klinicznej Krajowy Ośrodek Referencyjny ds. LekowrażliwościDrobnoustrojów, Narodowy Instytut Leków,
Bardziej szczegółowoPRACA ORYGINALNA. Andrzej Siwiec. 1 mgr Iwona Kowalska, Centrum Pediatrii im. Jana Pawła II w Sosnowcu. Dyrektor dr nauk. med.
PRACA ORYGINALNA MONITOROWANIE I KONTROLA ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH W CENTRUM PEDIATRII IM. JANA PAWŁA II W SOSNOWCU [PROPHYLAXIS AND INSPECTION OF HOSPITAL INFECTIONS ON CENTRUM PEDIATRII IM. JANA PAWŁA II
Bardziej szczegółowoRAPORT 1.2/SRM/2017 Z BADAŃ PRZEWIDZIANYCH W UMOWIE Z DNIA R.
RAPORT 1.2/SRM/2017 Z BADAŃ PRZEWIDZIANYCH W UMOWIE Z DNIA 25.04.2017 R. OCENA SKUTECZNOŚCI MIKROBIOBÓJCZEJ URZĄDZENIA INDUCT 750 FIRMY ACTIVTEK WOBEC BAKTERII Z RODZAJU ENTEROCOCCUS W POWIETRZU Wykonawcy:
Bardziej szczegółowoPAWEŁ SACHA, PIOTR JAKONIUK, PIOTR WIECZOREK, MARCIN ŻÓRAWSKI
Nowiny Lekarskie 2007, 76, 4, 314-321 PAWEŁ SACHA, PIOTR JAKONIUK, PIOTR WIECZOREK, MARCIN ŻÓRAWSKI MECHANIZMY OPORNOŚCI NA ANTYBIOTYKI β-laktamowe IZOLATÓW ESCHERICHIA COLI, KLEBSIELLA PNEUMONIAE, PROTEUS
Bardziej szczegółowoZalecenia rekomendowane przez Ministra Zdrowia. KPC - ang: Klebsiella pneumoniae carbapenemase
Zalecenia dotyczące postępowania w przypadku identyfikacji w zakładach opieki zdrowotnej szczepów bakteryjnych Enterobacteriaceae wytwarzających karbapenemazy typu KPC * * KPC - ang: Klebsiella pneumoniae
Bardziej szczegółowoEuropejski Komitet ds. Oznaczania Lekowrażliwości (EUCAST)
Europejski Komitet ds. Oznaczania Lekowrażliwości (EUCAST) Tabele interpretacji wartości granicznych minimalnych stężeń hamujących (MIC) oraz wielkości stref zahamowania wzrostu Wersja 2.0, obowiazująca
Bardziej szczegółowoPolskie tłumaczenie pod red. prof. dr hab. n. med. Walerii Hryniewicz
Europejski Komitet ds. Oznaczania Lekowrażliwości (EUCAST) Tabele interpretacji wartości granicznych minimalnych stężeń hamujących (MIC) oraz wielkości stref zahamowania wzrostu Wersja 6.0, obowiązująca
Bardziej szczegółowoKontrola jakości Quality Control
diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics 2012 Volume 48 Number 1 7-17 Kontrola jakości Quality Control Ogólnopolski Sprawdzian Wiarygodności Badań Mikrobiologicznych - POLMICRO 2011
Bardziej szczegółowoOgólnopolski Sprawdzian Wiarygodności Badań Mikrobiologicznych - POLMICRO 2010 identyfikacja i lekowrażliwość pałeczek Enterobacteriaceae
diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics 2011 Volume 47 Number 1 31-38 Kontrola jakości Quality Control Ogólnopolski Sprawdzian Wiarygodności Badań Mikrobiologicznych - POLMICRO 2010
Bardziej szczegółowoStanowisko Zespołu Roboczego ds. oznaczania lekowrażliwości zgodnie z zaleceniami EUCAST w sprawie najczęściej zgłaszanych pytań dotyczących
Stanowisko Zespołu Roboczego ds. oznaczania lekowrażliwości zgodnie z zaleceniami EUCAST w sprawie najczęściej zgłaszanych pytań dotyczących stosowania rekomendacji EUCAST wersja 3.0 1 czerwca 2019 Zalecenia
Bardziej szczegółowoWYMAZY Z RANY OPARZENIOWEJ ANALIZA MIKROBIOLOGICZNA
:7 13 PRACA ORYGINALNA ANNA PUDELEWICZ 1 MONIKA LISIECKA 2, 3 WYMAZY Z RANY OPARZENIOWEJ ANALIZA MIKROBIOLOGICZNA WOUND CULTURE IN BURN PATIENTS A MICROBIOLOGICAL ANALYSIS STRESZCZENIE: Wstęp W przypadku
Bardziej szczegółowoArtykuł oryginalny/original paper. Jacek Noworyta, Jolanta Gago, Jakub Ząbek
Artykuł oryginalny/original paper Reumatologia 2010; 48, 1: 25 30 Występowanie pałeczek z rodziny Enterobacteriaceae wytwarzających β-laktamazy (ESβL i AmpC) izolowanych z zakażeń na terenie Instytutu
Bardziej szczegółowoBakterie z rodzaju Enterococcus jako ważny czynnik etiologicznym zakażeń układu moczowego u pacjentów ambulatoryjnych
Bacteria of the genus enterococci as an important etiologic agent of urinary tract infections in outpatients Marek Bronk 1, Mirella Kochowska-Bronk 1, Anna Śledzińska 1,2, Alfred Samet 1 1 Laboratorium
Bardziej szczegółowoVI. Antybiotyki i chemioterapeutyki ćwiczenia praktyczne
VI. Antybiotyki i chemioterapeutyki ćwiczenia praktyczne W przedstawionych ćwiczeniach narysuj i zinterpretuj otrzymane wyniki badań mechanizmów oporności. Opisz rodzaje krążków użytych do badań oraz sposób
Bardziej szczegółowoOPORNOŚĆ SZCZEPÓW PSEUDOMONAS AERUGINOSA NA KARBAPENEMY PO INKUBACJI Z SUBINHIBICYJNYMI STĘŻENIAMI IMIPENEMU I MEROPENEMU
Nowiny Lekarskie 2011, 80, 4, 258 265 PAWEŁ SACHA 1, PIOTR WIECZOREK 1, DOMINIKA OJDANA 1, SŁAWOMIR CZABAN 2, DOROTA OLSZAŃ- SKA 3, ELŻBIETA TRYNISZEWSKA 1, 3 OPORNOŚĆ SZCZEPÓW PSEUDOMONAS AERUGINOSA NA
Bardziej szczegółowoStrategia zapobiegania lekooporności
Strategia zapobiegania lekooporności Dorota Żabicka Krajowy Ośrodek Referencyjny ds. Lekowrażliwości Drobnoustrojów, Narodowy Instytut Leków, Warszawa Oporność na antybiotyki wyzwanie naszych czasów Deklaracja
Bardziej szczegółowoRekomendacje doboru testów do oznaczania wrażliwości bakterii. na antybiotyki i chemioterapeutyki 2009
Rekomendacje doboru testów do oznaczania wrażliwości bakterii na antybiotyki i chemioterapeutyki 2009 Oznaczanie wrażliwości Neisseria meningitidis i Haemophilus influenzae Anna Skoczyńska 1, Dorota Żabicka
Bardziej szczegółowoADHEZJA PAŁECZEK ESCHERICHIA COLI DO CEWNIKÓW MOCZOWYCH
MED. DOŚW. MIKROBIOL., 2009, 61: 335-341 Patrycja Zalas-Więcek 1, Eugenia Gospodarek 1, Katarzyna Piecyk 2 ADHEZJA PAŁECZEK ESCHERICHIA COLI DO CEWNIKÓW MOCZOWYCH 1 Katedra i Zakład Mikrobiologii Collegium
Bardziej szczegółowoNowe wyzwania dla medycyny zakażeń w świetle zachodzących zmian w epidemiologii drobnoustrojów oraz demografii pacjentów
Ełk 11-13 października 2017r. REGIONALNE FORUM MEDYCYNY ZAKAŻEŃ w EŁKU 11-13 października 2017r. Nowe wyzwania dla medycyny zakażeń w świetle zachodzących zmian w epidemiologii drobnoustrojów oraz demografii
Bardziej szczegółowoPRZEGLĄD: DATA WYDANIA: PRODUCENT: ROSCO Diagnostica A/S, Taastrupgaardsvej 30, DK-2630 Taastrup, Denmark.
Instrukcja użytkowania testu KPC/Metallo-B-Lactamase Confirm Kit (98006) Instrukcja użytkowania testu KPC/MBL and OXA-48 Confirm Kit (98015) Instrukcja użytkowania testu Triple disk (68912) PRZEGLĄD: DNZ
Bardziej szczegółowoMED. DOŚW. MIKROBIOL., 2014, 66: Kornelia Dobrzaniecka 1, Andrzej Młynarczyk 2, Ksenia Szymanek-Majchrzak 1, Grażyna Młynarczyk 1
MED. DOŚW. MIKROBIOL., 2014, 66: 177-184 Porównanie metod fenotypowych wykrywania beta-laktamaz MBL u szczepów z rodziny Enterobacteriaceae oraz pałeczek niefermentujących izolowanych z próbek materiałów
Bardziej szczegółowoOcena wiarygodności diagnostyki mikrobiologicznej w Polsce na podstawie wyników POLMICRO 2018
diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics Diagn Lab. 2019; 55(2): 99-106 ISSN 0867-4043 Praca oryginalna Original Article Ocena wiarygodności diagnostyki mikrobiologicznej w Polsce na
Bardziej szczegółowoMaria Pawelec, Joanna Skrzeczyńska, Hanna Połowniak-Pracka, Agnieszka Magdziak, Edyta Waker, Agnieszka Woźniak, Katarzyna Hass
MED. DOŚW. MIKROBIOL., 6, 68: 67-7 Kolonizacja przewodu pokarmowego szczepami wieloopornymi u pacjentów hospitalizowanych w Centrum Onkologii - Instytucie im. Marii Skłodowskiej-Curie The colonization
Bardziej szczegółowoVAT % Wartość netto za ilość określoną w kolumnie C. Cena jednostk. netto. Ilość jednostkowa płytek/ml/badań A B C D E F
Sprawa nr PN/7/D/2012 FORMULARZ ASORTYMENTOWO -CENOWY ZAŁĄCZNIK NR 1 DO SIWZ PAKIET 1 Podłoża mikrobiologiczne na płytkach Petriego o średnicy 90 mm LP Rodzaj podłoża Ilość jednostkowa płytek/ml/badań
Bardziej szczegółowoAntybiotykooporno szczepów bakteryjnych izolowanych od ryb ososiowatych z gospodarstw na terenie Polski
Antybiotykooporno szczepów bakteryjnych izolowanych od ryb ososiowatych z gospodarstw na terenie Polski AGNIESZKA P KALA Zak ad Chorób Ryb Pa stwowy Instytut Weterynaryjny - Pa stwowy Instytut Badawczy
Bardziej szczegółowoDORIPENEM NOWY LEK Z GRUPY KARBAPENEMÓW
DORIPENEM NOWY LEK Z GRUPY KARBAPENEMÓW dr n. med. Dorota Żabicka, prof. dr hab n. med. Waleria Hryniewicz Krajowy Ośrodek Referencyjny ds. Lekowrażliwości Drobnoustrojów Narodowy Instytut Leków, Warszawa
Bardziej szczegółowoProfilaktyka zakażeń układu moczowego i immunoterapia. Paweł Miotła II Katedra i Klinika Ginekologii UM w Lublinie
Profilaktyka zakażeń układu moczowego i immunoterapia Paweł Miotła II Katedra i Klinika Ginekologii UM w Lublinie Zakażenia układu moczowego (ZUM) 10-20% zakażeń poza szpitalnych 40-50% zakażeń szpitalnych
Bardziej szczegółowoCENTRALNY OŚRODEK BADAŃ JAKOŚCI
W CENTRALNY OŚRODEK BADAŃ JAKOŚCI W DIAGNOSTYCE MIKROBIOLOGICZNEJ 01-793 Warszawa, ul. Rydygiera 8 bud. 20A, tel./fax (22) 841 58 34; Księgowość-Kadry tel. (22) 841 00 90 fax. (22) 851 52 06 NIP 5212314007
Bardziej szczegółowoWaleria Hryniewicz, Agnieszka Sulikowska, Katarzyna Szczypa, Jolanta Krzysztoń-Russjan, Marek Gniadkowski
Rekomendacje doboru testów do oznaczania wrażliwości bakterii na antybiotyki i chemioterapeutyki Recommendations for susceptibility testing to antimicrobial agents of selected bacterial species. Waleria
Bardziej szczegółowoEuropejski Komitet ds. Oznaczania Lekowrażliwości (EUCAST)
Europejski Komitet ds. Oznaczania Lekowrażliwości (EUCAST) Tabele interpretacji wartości granicznych minimalnych stężeń hamujących (MIC) oraz wielkości stref zahamowania wzrostu Wersja 4.0, obowiązująca
Bardziej szczegółowoPałeczki jelitowe Enterobacteriaceae wytwarzające karbapenemazy(cpe)
Pałeczki jelitowe Enterobacteriaceae wytwarzające karbapenemazy(cpe) w Polsce sytuacja w 206 Autorzy Zakład Epidemiologii i Mikrobiologii Klinicznej NIL: Dorota Żabicka Katarzyna Bojarska Małgorzata Herda
Bardziej szczegółowoz dnia 11 marca 2005 r. (Dz. U. z dnia 3 kwietnia 2005 r.)
Dz.U.05.54.484 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 11 marca 2005 r. w sprawie rejestrów zakażeń zakładowych oraz raportów o występowaniu tych zakażeń (Dz. U. z dnia 3 kwietnia 2005 r.) Na podstawie
Bardziej szczegółowoBiegłość laboratoriów mikrobiologicznych w oznaczaniu lekowrażliwości drobnoustrojów POLMICRO 2012
diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics 203 Volume 49 Number 7-24 Praca oryginalna Original Article Biegłość laboratoriów mikrobiologicznych w oznaczaniu lekowrażliwości drobnoustrojów
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA BAKTERII WYIZOLOWANYCH Z POWIERZCHNI CIAŁA KARACZANÓW PRUSAKÓW WYSTĘPUJĄCYCH W ŚRODOWISKU SZPITALNYM*
PRZEGL EPIDEMIOL 2003;57:655 62 Ewa Czajka 1, Katarzyna Pancer 2, Maria Kochman 2, Aleksandra Gliniewicz 1, Bożena Sawicka 1, Daniel Rabczenko 3, Hanna Stypułkowska-Misiurewicz 2 CHARAKTERYSTYKA BAKTERII
Bardziej szczegółowoZALECENIA POLSKIEGO TOWARZYSTWA NEFROLOGII DZIECIĘCEJ (PTNFD)
ZALECENIA POLSKIEGO TOWARZYSTWA NEFROLOGII DZIECIĘCEJ (PTNFD) DOTYCZĄCE POSTĘPOWANIA Z DZIECKIEM Z ZAKAŻENIEM UKŁADU MOCZOWEGO Zasady leczenia Grupa Ekspertów PTNFD ZALECENIE 4. Postępowanie z dzieckiem
Bardziej szczegółowoNowe definicje klinicznych kategorii wrażliwości wprowadzone przez EUCAST w 2019 roku
Nowe definicje klinicznych kategorii wrażliwości wprowadzone przez EUCAST w 2019 roku Dorota Żabicka Krajowy Ośrodek Referencyjny ds. LekowrażliwościDrobnoustrojów (KORLD) Zakład Epidemiologii i Mikrobiologii
Bardziej szczegółowoKliniczne i kosztowe skutki stosowania antybiotykoterapii w polskim szpitalu
Kliniczne i kosztowe skutki stosowania antybiotykoterapii w polskim szpitalu Rafał Niżankowski prof. dr hab. med, EconMed Europe Michał Seweryn dr n ekon, Instytut Zdrowia Publicznego UJ IX Sympozjum EBHC,
Bardziej szczegółowoZdr Publ 2012;122(2): 201-205. Kinga Skrzypek, Anna Malm. Abstract. Najnowsze dane potwierdzają, że wzrasta liczba pacjentów
Praca Poglądowa Zdr Publ 2012;122(2): 201-205 Review Article Kinga Skrzypek, Anna Malm Oporność bakterii na karbapenemy w aspekcie zdrowia publicznego Bacterial resistance to carbapenems in terms of public
Bardziej szczegółowoAntybiotykoterapia empiryczna. Małgorzata Mikaszewska-Sokolewicz
Antybiotykoterapia empiryczna Małgorzata Mikaszewska-Sokolewicz W szpitalu o ogólnym profilu zakażenia stwierdza się u 15-20% pacjentów Zakażenia pozaszpitalne 10-15% Zakażenia szpitalne 5% Prawie wszyscy
Bardziej szczegółowoTabele interpretacji wyników oznaczania lekowrażliwości zgodnie z zaleceniami EUCAST 2018
Tabele interpretacji wyników oznaczania lekowrażliwości zgodnie z zaleceniami EUCAST 2018 pod redakcją prof. dr hab. n. med. Walerii Hryniewicz i dr n. med. Doroty Żabickiej Dokument zawiera tłumaczenie
Bardziej szczegółowoCo to jest CPE/NDM? Czy obecność szczepu CPE/NDM naraża pacjenta na zakażenie?
Aktualne problemy związane z diagnostyką, leczeniem i rozprzestrzenianiem zakażeń szczepami wielolekoopornymi, a także przygotowania do Światowych Dni Młodzieży to główne tematy narady kierowników oddziałów
Bardziej szczegółowoPodstawowe zasady doboru antybiotyków. Agnieszka Misiewska-Kaczur OAiIT Szpital Śląski w Cieszynie
Podstawowe zasady doboru antybiotyków. Agnieszka Misiewska-Kaczur OAiIT Szpital Śląski w Cieszynie EPIC II: Odsetki zakażeń u zakażonych pacjentów z dodatnim wynikiem posiewu, według rejonu geograficznego*
Bardziej szczegółowo