Mgr Małgorzata Pawlik

Transkrypt

1 Mgr Małgorzata Pawlik

2 Wykorzystanie zabawy jako metody uczenia się w sposób niezamierzony Skutki ograniczania czasu przeznaczonego na zabawę Jak postępować, aby zabawa nie była zadaniem do wykonania Czas trwania szkolenia- 3 godziny

3

4 Pedagodzy dzielą zabawy dziecięce właściwe dla wieku przedszkolnego na cztery podstawowe grupy: konstrukcyjne, tematyczne, dydaktyczne, ruchowe, niektórzy wyodrębniają jeszcze zabawy badawcze oraz twórcze.

5 polegają na budowaniu, składaniu całości z elementów, z wykorzystaniem różnorodnego materiału. Dziecko bawiąc się, wykonując czynności konstrukcyjne odczuwa przyjemność, zadowolenie, jednocześnie zaspakaja ważną potrzebę tworzenia.

6 budowanie z klocków różnej wielkości i różnorodnych kształtów, konstruowanie, łączenie elementów z zestawów, budownictwo z piasku lub śniegu, tworzenie i konstruowanie różnych przedmiotów i zabawek do zabaw tematycznych czy inscenizowanych

7 budowanie na wolnym powietrzu, łączenie większych elementów (deseczek, palików, łuków drewnianych), konstruowanie budowli, które mogą być wykorzystane w zabawach tematycznych

8 nazywane również zabawami naśladowczymi, w role, dramowymi lub fikcyjnymi. Przez S. Szumana zostały nazwane tematycznymi, ponieważ są to zabawy dziecięce na określony temat zaczerpnięty z różnych sytuacji, zdarzeń, faktów z życia zauważonych przez dzieci i odtworzonych w formie zabawy.

9 Są to zadania, które mają na celu osiągnięcie zamierzonego wyniku, ich celem jest przede wszystkim rozwój procesów poznawczych. Dają dziecku okazję do uporządkowania swoich wiadomości, operowania nimi, rozumienia i dociekania.

10 Z. Bogdanowicz dokonała podziału zabaw dydaktycznych biorąc pod uwagę materiał wykorzystywany w zabawie.

11 zabawy z pomocami gotowymi, w których konstrukcji zawarte jest zadanie do wykonania, jak np. wieża piko, baby, sześciany różnej wielkości; zabawy typu czarodziejski woreczek, zgadnij, czego brak na stole, w których stosuje się drobne przedmioty codziennego użytku;

12 zabawy z wykorzystaniem układanek, łamigłówek, zagadek obrazkowych, gier stolikowych itp.; zabawy słowne, takie jak zagadki, niedokończone rymy i inne.

13 W innym podziale zabaw i gier dydaktycznych zaproponowanym przez I. Dudzińską kryterium doboru stanowi cel występujący w zabawie, czyli: określanie cech przedmiotów i ich położenia; utrwalenie pojęć matematycznych; utrwalenie wiadomości o otoczeniu społecznym i przyrodniczym; ćwiczenie poprawności wymowy

14 stanowią fizyczny bodziec do rozwoju motorycznego, stosowany w nich różny typ ruchu prowadzi do rozwoju fizycznego. Kształtują charakter, wolę, twórczą wyobraźnię, pamięć, pojęcia przestrzenne. Mogą być to zabawy swobodne i organizowane, w których realizowany jest określony cel.

15 są kontynuacją zabaw manipulacyjnych, występujących w wcześniejszych okresach rozwojowych. Dziecko manipulując przedmiotami i działając na nich zaspokaja swoje potrzeby poznawcze. Zabawy badawcze służą zaspokojeniu potrzeb poznawczych dzieci poprzez działanie i manipulowanie przedmiotami.

16 stymulują rozwój dyspozycji twórczych dziecka. Wiek przedszkolny to okres intensywnego rozwoju wyobraźni, fantazji, pomysłowości. Ma to związek z podejmowaniem przez dzieci działań w formie ekspresji plastycznej, werbalnej, ruchowej i muzycznej.

17 Zabawa jest tak silną i trwałą potrzebą dziecka jak potrzeba pokarmu, ruchu, towarzystwa innych dzieci. Na zabawę i inną działalność dowolną musi się znaleźć dużo czasu w rozkładzie dnia przedszkolnego, ponieważ w rozwoju małego dziecka są one niezbędne.

18 Bez zabawy oraz swobody ekspresji i spontanicznego działania nie da się wychowywać człowieka aktywnego, samodzielnego, zdolnego do inicjatywy.

19 Nie wolno go uszczuplać, zastępując zabawę przez różne formy pozornie tylko dowolnych zajęć np. przez przedłużające się próby przygotowujące dzieci do uroczystości czy występów przed rodzicami albo niewłaściwe rozumiane zajęcia wyrównawcze.

20 Gdy dzieci mają tak zorganizowany dzień, że niewiele im zostaje wolnego czasu na robienie tego co lubią, pozbawia się je w ten sposób jednego z elementów istotnych dla rozwoju.

21 Termin "zabawa" oznacza każdą czynność wykonywaną dla przyjemności, bez względu na końcowy jej rezultat. Do zabawy przystępuje się dobrowolnie, a nie pod wpływem siły zewnętrznej lub przymusu.

22 Przez całe generacje wierzono, że ponieważ zabawa jest przyjemnością to jest także stratą czasu, który można by spędzić na robieniu czegoś pożytecznego.

23 Ponieważ małe dzieci nie są zdolne do robienia rzeczy użytecznych, uważano za właściwe, że spędzają czas na zabawie. Dopiero na początku XX wieku przestano zabawę traktować jako stratę czasu.

24 Przyczyną takiej zmiany były rozliczne studia naukowe nad znaczeniem zabawy dla rozwoju dziecka.

25 Naukowcy wykazali, że zabawa dostarcza dzieciom wartościowych, kształcących doświadczeń. Między innymi jest ona ważnym czynnikiem socjalizacji, bowiem poprzez zabawę dziecko uczy się tego, jak stać się osobą uspołecznioną.

26 Brak dążności do określonego celu. Zabawa jest celem samym w sobie( motywacja wewnętrzna)

27 Przyjemność. Zabawa jest działalnością podejmowaną dla przyjemności, a nie z obowiązku.

28 Aktywność. Bawiące się dziecko musi być aktywne.

29 Dobrowolność. Przeżywanie emocji. Zabawa ułatwia wyrażanie przeżyć i konfliktów uczuciowych.

30 Zdobywanie wiedzy i doświadczenia.

31 to działalność podejmowana z własnej woli, dla przyjemności, bez ukierunkowania na cel, która pozwala kreować świat na niby, na bazie posiadanej przez dziecko wiedzy o rzeczywistości i potrzeby nowego odkrywania.

32 Kompensacyjną- Pozwalającą dziecku zrealizować potrzebę aktywności, działania.

33 Funkcjonalną Pozwalającą dziecku na przygotowanie się do życia ( przyswajanie zasad, norm, uczenie reguł, przestrzegania umów).

34 Poznawczą- Umożliwiającą przekazywanie i nabywanie pojęć, różnorodnej wiedzy (wspólne eksperymentowanie, manipulowanie, eksplorowanie tego, co jest w zasięgu działalności zabawowej).

35 Terapeutyczną- Polegającą na rozładowywaniu i utrwalaniu tłumionych napięć emocjonalnych.

36 Komunikatywną- Jeśli dziecko chce być pełnoprawnym uczestnikiem zabawy, musi nauczyć komunikować się z innymi w sposób dla nich zrozumiały, a także nauczyć się co inni mają mu do zakomunikowania.

37 Interpersonalną- Pozwalającą dziecku na wgląd w siebie, poznaje własne możliwości i zdolności, porównuje się z towarzyszami zabawy.

38 Rozwój działalności zabawowej jest ściśle związany z całym przebiegiem rozwoju dziecka.

39 Istotnym czynnikiem wpływającym na organizację zabawy przez dzieci jest sposób, w jaki realizowane są działania kierownicze osób dorosłych towarzyszących dziecku przy jego zabawie.

40 Ponieważ w poszczególnych grupach wiekowych występują różnice w sposobach realizacji zabaw swobodnych przez dzieci istotne są warunki, w jakich najkorzystniej będzie realizowana.

41 bardzo istotne znaczenie ma przestrzeń. Zagospodarowując sale należy wziąć pod uwagę, że dzieci w tym wieku często nadają swym zabawom charakter ruchowy i dlatego należy stworzyć tę przestrzeń. Inne dzieci wola budować i dla nich również należy wygospodarować kąciki pozwalające na ukrycie się ze swoją zabawą.

42 Ważne jest pozostawienie dzieciom możliwie jak największej swobody w samodzielnym organizowaniu przestrzeni, w której realizują swoje zabawy.

43 Aby zabawa dla dziecka była przyjemnością, musi mieć ona możliwość samodzielnego doboru przedmiotów. Jedną z bardziej charakterystycznych cech zabaw dziecięcych jest stosowanie w nich nieschematycznych nowatorskich sposobów posługiwania się i stosowania różnych przedmiotów. Dlatego też należy dziecku pozwalać na różne eksperymenty.

44 Czterolatki wykorzystują w zabawie bardzo szeroki teren, wiele zabaw tematycznych organizowanych jest na otwartej, niczym nieograniczonej przestrzeni.

45 Ważne jest zwrócenie uwagi na płynne sposoby przechodzenia do różnych form aktywności, od zabaw do zajęć i odwrotnie. Chodzi o to, aby dzieci miały możliwość doprowadzenia do końca podejmowanych przez siebie działań.

46 Podczas swobodnych zabaw dziecięcych ważne jest, aby nauczycielka znajdowała się wśród dzieci, możliwie na ich wysokości tak, aby kontakt z nią był jak najłatwiejszy. Wówczas możliwe jest przeprowadzenie szczegółowych obserwacji zachowania dzieci.

47 Dzieci pięcio i sześcioletnie wykorzystują w swoich zabawach bardzo wiele różnorodnych przedmiotów i to dobierając je celowo do przeprowadzonej zabawy.

48 Inną cechą zabawy dzieci starszych jest ich forma organizacyjna. Są to przede wszystkim zabawy przedmiotowe. Rozbudowane zabawy są dobrą płaszczyzną do różnorodnych form kontaktów między dziećmi a nauczycielką.

49 Najistotniejsze są kontakty w formie rad, pomocy, propozycji. Chodzi o to, aby dzieci chciały i umiały pytać i korzystać z doświadczenia innych osób. Aby to było możliwe, dzieci nie mogą być negatywnie oceniane za swoją niewiedzę, czy brak umiejętności.

50 Zabawa pełni funkcję wspomagającą w kształtowaniu procesów umysłowych. Dziecko podejmuje zabawy z motywacji wewnętrznej, kierowane potrzebą chcę po to, aby zgromadzić maksymalnie dużo doświadczeń potrzebnych mu tu i teraz do budowania określonych schematów poznawczych.

51 Dziecko podejmuje zabawy z potrzeby oswajania się z trudnymi sytuacjami życiowymi i w celu doskonalenia umiejętności koniecznych do radzenia sobie, gdy zajdzie taka potrzeba.

52 Efekt wydłużenia czasu zabawy spontanicznej można uzyskać, podziwiając efekt zabawy i podając następne przedmioty jej służące.

53 Podstawowe znaczenie maja aktualne potrzeby rozwoju umysłowego. One bowiem sprawiają, że dziecko: Rozpoczyna daną zabawę i organizuje ją w taki sposób, aby zgromadzić możliwie dużo doświadczeń przydatnych do kształtowania w swoim umyśle budujących się schematów intelektualnych.

54 Podstawowe znaczenie maja aktualne potrzeby rozwoju umysłowego. One bowiem sprawiają, że dziecko: W swojej zabawie używa dostępnych przedmiotów i nadaje im umowne znaczenie, aby gromadzone doświadczenia dokładnie pasowały do budowanego schematu.

55 Podstawowe znaczenie maja aktualne potrzeby rozwoju umysłowego. One bowiem sprawiają, że dziecko: Jest zainteresowane zabawą i powtarza ją, aż dany schemat zostanie zbudowany, a gdy to już się stanie, zaczyna interesować się inną zabawą.

56 W trakcie jednej zabawy jest zwykle za mało doświadczeń i dlatego dziecko bawi się w to samo wiele razy.

57 Jednak w kolejnych powtórzeniach tej samej zabawy dziecko stopniowo zmienia jej przebieg: Zwiększa liczbę przedmiotów i nadaje im inny sens: dzięki temu zabawa i gromadzone w niej doświadczenia są coraz bogatsze; Wydłuża czas zabawy, bo może zgromadzić większą liczbę doświadczeń.

58 Zapewnienie dzieciom możliwości zabawy zgodnie z ich potrzebami, tzn. w co chcą i jak chcą, jest jednym z warunków realizacji podstawy programowej.

59 Dzieci bawią się dla przyjemności, a nie z obowiązku. Dlatego nauczyciel może proponować dzieciom zabawy, a nie nakazywać. Jeżeli nauczyciel musi napominać dzieci, żeby kontynuowały czynności zabawowe, to znaczy, że zabawa przekształciła się w serie zadań do wykonania.

60 Zabawa jest realizowana na niby, ale opiera się na wzorcach świata realnego. Konwencja na niby sprzyja poczuciu bezpieczeństwa i dziecko może bez lęku ćwiczyć te umiejętności, które potem wykorzysta w sytuacjach życiowych. Chodzi o to, żeby dzieci oswoiły się z nimi i nauczyły przewidywać, co może im grozić w realnym świecie.

61