Wielu rodziców zastanawia się, czy ich dziecko jest w pełni gotowe, by sprostać wymaganiom jakie niesie za sobą szkoła.

Transkrypt

1 O GOTOWOŚCI SZKOLNEJ Rozpoczęcie nauki szkolnej to bardzo ważny moment w życiu każdego dziecka. Pójście do szkoły poprzedzone jest rocznym obowiązkowym przygotowaniem przedszkolnym, któremu podlegają wszystkie dzieci, kończące 6 lat w danym roku kalendarzowym. Zgodnie z aktualnym stanem prawnym, od września 2015 roku naukę w klasie I obowiązkowo rozpoczną wszystkie dzieci, które w danym roku kalendarzowym ukończą 7 rok życia. W uzasadnionych przypadkach, rozpoczęcie nauki w szkole może zostać odroczone o jeden rok, a maksymalnie do 9 r. ż w przypadku dzieci niepełnosprawnych. Wielu rodziców zastanawia się, czy ich dziecko jest w pełni gotowe, by sprostać wymaganiom jakie niesie za sobą szkoła. Gotowość szkolna to osiągnięcie takiego poziomu rozwoju psychofizycznego, który umożliwia dziecku przystosowanie się do nauki w szkole i podejmowanie różnorodnych obowiązków, jakie niesie ze sobą życie szkolne. O dojrzałości szkolnej decyduje wiele czynników. Przede wszystkim są to: -stan zdrowia, -wrodzone predyspozycje, takie jak: potencjał intelektualny, temperament, funkcjonowanie analizatorów (wzrokowy, słuchowy), - doświadczenia życiowe dziecka w sferze poznawczej (nabyta wiedza i umiejętności), emocjonalnej (nauka wyrażania oraz kontrolowania emocji) i społecznej (kontakty z innymi dziećmi oraz dorosłymi). Wynika stąd, że niezwykle ważną rolę w osiąganiu przez dziecko gotowości szkolnej odgrywają osoby dorosłe-rodzice oraz osoby z najbliższego otoczenia, a także edukacja przedszkolna. Na gotowość szkolną składają się: -dojrzałość fizyczna -dojrzałość umysłowa -dojrzałość emocjonalno-motywacyjna -dojrzałość społeczna Dojrzałość fizyczna W zakresie motoryki dużej (ogólny rozwój ruchowy) dziecko powinno sprawnie się poruszać, biegać, stać i skakać na jednej page 1 / 5

2 nodze, rzucać i łapać piłkę, posiadać umiejętność utrzymywania równowagi oraz właściwą koordynację i płynność wykonywanych ruchów. W zakresie motoryki małej przyszły uczeń powinien wykazać się prawidłowym napięciem mięśniowym, koordynacją i płynnością ruchów dłoni w stopniu umożliwiającym osiągnięcie właściwego poziomu kolorowania, rysowania szlaczków, pisania w linijkach. Od tych umiejętności zależeć będzie tempo pisania oraz odporność ręki na zmęczenie. Dojrzałość umysłowa a) w zakresie procesów poznawczych (myślenie, pamięć, uwaga) -dziecko powinno rozumieć proste pojęcia, zasady i reguły. Sześciolatek powinien być zdolny do myślenia przyczynowo-skutkowego oraz klasyfikowania obiektów do prostych kategorii pojęciowych. Z perspektywy gotowości do podjęcia nauki matematyki bardzo ważny jest prawidłowy rozwój myślenia operacyjnego; - dziecko powinno sterować procesem zapamiętywania, tzn. umieć celowo zapamiętać dany materiał, - dziecko powinno skupiać uwagę przez ok minut, powinno też w pewnym stopniu samo sterować uwagą (uwaga dowolna) tzn. potrafić skupić ją na tych czynnościach czy poleceniach, które w danej chwili są dla niego mniej ciekawe i nie skupiają uwagi automatycznie. b) w zakresie funkcjonowania analizatorów korowych ANALIZATOR WZROKOWY dziecko powinno: - prawidłowo różnicować kształty, - dostrzegać podobieństwa i różnice pomiędzy obrazkami, - odtwarzać proste wzory za pomocą pojedynczych elementów (np. klocków), - dobierać figury o takich samych właściwościach (kształt, kolor, wielkość) - zapamiętywać proste figury/wzory. ANALIZATOR SŁUCHOWY page 2 / 5

3 dziecko powinno: - powtarzać proste struktury dźwiękowe, - rozpoznawać proste rymy, - poprawnie różnicować pojedyncze głoski (na początku i na końcu wyrazu), - wyodrębniać w słowie głoski i sylaby, - łączyć sylaby i głoski w słowa c) w zakresie orientacji przestrzennej - dziecko powinno mieć utrwalone pojęcie prawej i lewej strony, - powinno orientować się w zależnościach przestrzennych (nad, pod, obok, pomiędzy, przed) d) w zakresie mowy -dziecko powinno porozumiewać się w sposób zrozumiały dla otoczenia, pełnymi zdaniami, a także mieć odpowiedni do wieku zasób słownictwa i pojęć, tak aby w pełni rozumieć polecenia nauczyciela oraz korzystać z przekazywanej wiedzy. Dojrzałość emocjonalno-motywacyjna Dziecko powinno: - posiadać umiejętność kontrolowania swoich emocji, szczególnie złości i agresji (przynajmniej w pewnym stopniu), - być wrażliwe na inne osoby, dostrzegać ich stany emocjonalne, - umieć radzić sobie z niepowodzeniami, krytyką, page 3 / 5

4 - wytrwałe kontynuować pracę pomimo trudności, doprowadzać zadań do końca, - mieć poczucie obowiązku i odpowiedzialności za siebie-wykonywanie zadań pomimo braku ochoty, - posiadać ciekawość świata, chęć poznawania, dociekliwość. Dojrzałość społeczna: Dziecko powinno: - mieć poczucie przynależności do grupy-odnosić do siebie polecenia kierowane do całej grupy, - rozumieć podstawowe normy i zasady społeczne oraz posiadać zdolność do podporządkowania się im, - być zdolne do zachowań prospołecznych, np. pomoc koledze, - wykształcić umiejętność współdziałania w grupie (dziecko potrafi bawić się i współpracować z innymi; akceptuje, że inni mogą mieć inne potrzeby i pomysły), - mieć umiejętność zadawania pytań i odpowiadania na nie, - potrafić właściwie zgłaszać swoje potrzeby, pomysły oraz wypowiadać się na forum grupy, - być samodzielne w działaniu i samoobsłudze. Dziecko, które opanowało większość z opisanych powyżej umiejętności pod koniec edukacji przedszkolnej jest gotowe do podjęcia nauki w szkole i ma szansę na osiąganie satysfakcjonujących wyników. Zdarzają się sytuacje, kiedy dziecko, pomimo wysiłków rodziców i nauczycieli ma trudności z przyswojeniem na czas umiejętności niezbędnych do rozpoczęcia nauki. Wskazany jest wówczas kontakt z poradnią psychologiczno-pedagogiczną i przeprowadzenie stosownych badań pod kątem gotowości szkolnej. W uzasadnionych przypadkach dziecko może otrzymać opinię o odroczeniu od rozpoczęcia obowiązku szkolnego, którą rodzic powinien przedstawić dyrektorowi szkoły. Należy pamiętać, że dojrzałość szkolna kształtuje się przez cały czas trwania edukacji przedszkolnej, a niektóre umiejętności rozwijają się u dzieci dopiero pod koniec tego okresu. Dlatego też najbardziej optymalnym terminem przeprowadzenia ostatecznej diagnozy gotowości szkolnej jest okres maj-czerwiec w roku szkolnym poprzedzającym obowiązkowe rozpoczęcie nauki. Opracowała: page 4 / 5

5 Paulina Adamczyk - psycholog page 5 / 5