RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ

Transkrypt

1 Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Technikum Ekonomiczne Dęblin Kuratorium Oświaty w Lublinie

2 Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego lub kilku z przedstawionych poniżej wymagań państwa. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez szkołę wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia r. wraz ze zmianami z dnia r. Szkoła może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Technikum Ekonomiczne 2/39

3 Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Marzanna Kondratowicz, Jolanta Kasprzak. Badaniem objęto 75 uczniów (ankieta i wywiad grupowy), 38 rodziców (ankieta i wywiad grupowy) i 35 nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem placówki, grupowy z przedstawicielami samorządu lokalnego i partnerów szkoły,grupowy z pracownikami niepedagogicznymi, a także obserwacje lekcji, placówki i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania szkoły lub placówki. Wyjaśnienie skrótów dla narzędzi: OZ - Arkusz obserwacji zajęć AD - Kwestionariusz ankiety dla dyrektora/dyrektorki szkoły AN - Kwestionariusz ankiety dla nauczycieli AR - Kwestionariusz ankiety dla rodziców AMD - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Mój dzień" AMS - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Moja szkoła" APW - Kwestionariusz ankiety poewaluacyjnej dla wizytatora ADZ - Kwestionariusz badania "Analiza danych zastanych" WN - Scenariusz wywiadu grupowego z nauczycielami WR - Scenariusz wywiadu grupowego z rodzicami WU - Scenariusz wywiadu grupowego z uczniami WD - Scenariusz wywiadu z dyrektorem/dyrektorką szkoły WNPO - Scenariusz wywiadu z nauczycielem po obserwacji WP - Scenariusz wywiadu z partnerami WNO - Scenariusz wywiadu z zespołem nauczycieli uczących w jednym oddziale Technikum Ekonomiczne 3/39

4 Obraz szkoły Technikum Ekonomiczne w Zespole Szkół Zawodowych Nr 2 im. Marii Dąbrowskiej w Dęblinie jest publiczną szkołą ponadgimnazjalną, której organem prowadzącym jest Powiat Rycki. Historia szkoły sięga lat sześćdziesiątych XX wieku, w roku 1974 rozpoczęto budowę nowego budynku, a w roku 1989 nadano szkole imię Patrona oraz wręczono sztandar ufundowany przez Radę Rodziców. W 2014 roku uroczyście obchodzono Jubileusz 40-lecia szkoły. Szkoła kształci uczniów z zawodzie technik ekonomista, który daje możliwość zaistnienia na rynku pracy, kierowania własną firmą oraz kontynuowania edukacji na wyższych uczelniach.technikum Ekonomiczne nie ma problemów z naborem kandydatów do szkoły, przyjmowani są uczniowie gimnazjów, którzy uzyskali dobre wyniki z egzaminu gimnazjalnego, a w wybranej szkole mogą pogłębiać wiedzę, kształtować kompetencje, a ponadto rozwijać swoje zainteresowania zawodowe, językowe, sportowe, mogą też organizować działalność charytatywną, wolontariat, uczestniczyć w różnorodnych przedsięwzięciach i projektach, stażach zawodowych i wycieczkach np. do Giełdy Papierów Wartościowych. W szkole osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego są diagnozowane i służą realizacji podstawy programowej uwzględniającej możliwości i potrzeby uczniów. Diagnoza wstępna "Na wejściu", dotycząca wiadomości oraz umiejętności uczniów, a także innych istotnych informacji prowadzona jest systemowo w szerokim zakresie i w różnych formach. Zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej służą właściwej jej realizacji z uwzględnieniem osiągnięć uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. Kompetencje uczniów są pogłębiane przez wdrażanie programów edukacyjnych z wykorzystaniem symulacyjnych gier informatycznych, co pozwala na lepsze przygotowanie uczniów do osiągania sukcesów w olimpiadach ekonomicznych i na rynku pracy. Wiedza i umiejętności oraz osiągnięcia uczniów są monitorowane w szkole, na tej podstawie formułowane są wnioski i podejmowane różnorodne działania w odniesieniu do każdego ucznia. Działania szkoły, wynikające z wdrażania wniosków z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów, przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych, sportowych i artystycznych uczniów tj. wysokich wyników egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, między innymi na podstawie EWD, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych, czyli rozwój uczniów. Działania szkoły, przygotowujące uczniów do dalszych etapów kształcenia i funkcjonowania na rynku pracy, są różnorodne i odpowiednie do potrzeb na danym etapie kształcenia. Szkoła w sposób celowy i systematyczny (systemowy) rozpoznaje możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe swoich uczniów, a także sposoby uczenia się i sytuację społeczną każdego z nich. Szkoła podejmuje działania adekwatne do rozpoznanych potrzeb psychofizycznych swoich uczniów. Oferta zajęć pozalekcyjnych prowadzonych w szkole jest dostosowana do potrzeb każdego ucznia. W szkole nie stwierdzono przypadków dyskryminacji, mimo to są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkolną.dyrektor oraz nauczyciele badanej szkoły podejmują współpracę z instytucjami i innymi podmiotami w odpowiedzi na potrzeby uczniów, adekwatnie do ich sytuacji społecznej. W szkole są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia. W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole odpowiada ich potrzebom. W szkole analizuje się wyniki egzaminów zewnętrznych oraz wyniki ewaluacji wewnętrznej. Analizy oraz Technikum Ekonomiczne 4/39

5 formułowane wnioski i rekomendacje prowadzą do planowania i realizowania adekwatnych działań. W szkole monitoruje się i analizuje realizowane działania, formułuje się użyteczne wnioski, a w razie potrzeby dokonywane są niezbędne modyfikacje działań w celu podnoszenia jakości pracy szkoły. Wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych w celu planowania działań nauczycieli (Operon, PAN), prowadzących do podnoszenia jakości pracy szkoły. W szkole prowadzone są użyteczne badania odpowiadające na potrzeby szkoły i wyznaczające jej kierunki rozwoju. Technikum Ekonomiczne 5/39

6 Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Numer Technikum Ekonomiczne Technikum Dęblin Wiślana Kod pocztowy Urząd pocztowy 3b Dęblin Telefon Fax Www Regon Publiczność Kategoria uczniów Charakter Uczniowie, wychow., słuchacze 71 Oddziały 3 publiczna Nauczyciele pełnozatrudnieni Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 3.00 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 6.00 Średnia liczba uczących się w oddziale Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy Dzieci lub młodzież brak specyfiki 2.84 LUBELSKIE rycki Dęblin gmina miejska Technikum Ekonomiczne 6/39

7 Poziom spełniania wymagań państwa Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego (D) Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji (D) W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz (D) Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych (B) A Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy (B) Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia (D) Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia (D) W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki (D) Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną (D) W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia (B) A W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom (B) Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania (D) Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane (D) B W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych (B) W szkole lub placówce prowadzi się badania odpowiednio do potrzeb szkoły lub placówki, w tym osiągnięć uczniów i losów absolwentów (B) Technikum Ekonomiczne 7/39

8 Wnioski 1. Osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego są diagnozowane i służą realizacji podstawy programowej, uwzględniającej możliwości i potrzeby uczniów. Diagnoza wstępna "Na wejściu" dotycząca wiadomości oraz umiejętności uczniów, a także innych istotnych informacji prowadzona jest systemowo w szerokim zakresie i w różnych formach. 2. Zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej służą właściwej jej realizacji z uwzględnieniem osiągnięć uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego, a wdrażanie autorskich programów edukacyjnych służy pogłębieniu kompetencji zawodowych uczniów. 3.Wiedza i umiejętności oraz osiągnięcia uczniów są monitorowane w szkole, na tej podstawie formułowane są wnioski i podejmowane różnorodne działania w odniesieniu do każdego ucznia. 4.Działania szkoły, wynikające z wdrażania wniosków z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów, przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych, sportowych i artystycznych uczniów tj. wysokich wyników egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny (EWD), potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych. 5.Działania szkoły, przygotowujące uczniów do dalszych etapów kształcenia i funkcjonowania na rynku pracy, są różnorodne i odpowiednie do potrzeb na danym etapie kształcenia. 6.Szkoła w sposób celowy i systematyczny rozpoznaje możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe swoich uczniów, a także sposoby uczenia się i sytuację społeczną każdego z nich. Podejmuje się działania adekwatne do rozpoznanych potrzeb psychofizycznych swoich uczniów, a oferta zajęć pozalekcyjnych prowadzonych w szkole jest dostosowana do potrzeb każdego ucznia. 7.W szkole są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkolną oraz podejmuje się współpracę z instytucjami i innymi podmiotami w odpowiedzi na potrzeby uczniów, adekwatnie do ich sytuacji społecznej. 8.W szkole są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia, w celu udzielania im efektywnego wsparcia, odpowiadającego ich zdiagnozowanym potrzebom. 9.Systemowo analizuje się wyniki egzaminów zewnętrznych oraz wyniki ewaluacji wewnętrznej, a formułowane wnioski i rekomendacje prowadzą do planowania i realizowania adekwatnych działań. 10. Systematycznie monitoruje się i analizuje realizowane działania, formułuje się użyteczne Technikum Ekonomiczne 8/39

9 wnioski, a w razie potrzeby dokonywane są niezbędne modyfikacje działań w celu podnoszenia jakości pracy szkoły. Prowadzi się użyteczne badania, odpowiadające na potrzeby szkoły i wyznaczające kierunki rozwoju szkoły. Technikum Ekonomiczne 9/39

10 Wyniki ewaluacji Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Stan oczekiwany: Zmiany w zewnętrznym świecie powodują konieczność właściwego przygotowania uczniów do nowej rzeczywistości, dlatego dla sukcesu indywidualnego i społecznego uczniowie i uczennice powinni nabywać kompetencje określone w podstawie programowej. Stopień, w jakim są one nabywane, zależy od skuteczności monitorowania tego procesu oraz wykorzystania informacji o osiągnięciach z poprzedniego etapu edukacyjnego. Poziom spełnienia wymagania: A Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego są diagnozowane i służą realizacji podstawy programowej uwzględniającej możliwości i potrzeby uczniów. Diagnoza wstępna dotycząca wiadomości oraz umiejętności uczniów, a także innych istotnych informacji prowadzona jest systemowo w szerokim zakresie i w różnych formach. Zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej służą właściwej jej realizacji z uwzględnieniem osiągnięć uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. Kompetencje uczniów są pogłębiane przez wdrażanie programów edukacyjnych z wykorzystaniem symulacyjnych gier informatycznych, co pozwala na lepsze przygotowanie uczniów do osiągania sukcesów w olimpiadach ekonomicznych i na rynku pracy. Wiedza i umiejętności oraz osiągnięcia uczniów są monitorowane w szkole, na tej podstawie formułowane są wnioski i podejmowane różnorodne działania w odniesieniu do każdego ucznia. Działania szkoły, wynikające z wdrażania wniosków z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów, przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych, sportowych i artystycznych uczniów tj. wysokich wyników egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, między innymi na podstawie EWD, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych. Działania szkoły, przygotowujące uczniów do dalszych etapów kształcenia i funkcjonowania na rynku pracy, są różnorodne i odpowiednie do potrzeb na danym etapie kształcenia. Technikum Ekonomiczne 10/39

11 Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego Osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego są diagnozowane i służą realizacji podstawy programowej, uwzględniającej możliwości i potrzeby uczniów. Diagnoza wstępna "Na wejściu" dotycząca wiadomości oraz umiejętności uczniów, a także innych istotnych informacji prowadzona jest systemowo w szerokim zakresie i w różnych formach. Dyrektor w wywiadzie poinformował, że w szkole prowadzi się diagnozę wstępną "Na wejściu" dotyczącą wiadomości i umiejętności wszystkich uczniów klas pierwszych. Przeprowadzana jest przez nauczycieli uczących w klasach pierwszych i wychowawców tych klas. Uczniowie rozwiązują teksty diagnozujące ich wiedzę i umiejętności, które następnie są porównywane z wynikami egzaminów gimnazjalnych. Nauczyciele i wychowawcy klas omawiają wyniki każdego ucznia z osobna, nakreślając również jego sytuację rodzinną i społeczną rozpoznaną na podstawie diagnozy wychowawczej (ankieta). Określenie potencjału uczniów pozwala na pogrupowanie ich na trzy zespoły: uczniów osiągających wyniki na niskim, przeciętnym i wysokim poziomie. Następnie nauczyciele uczący w danym oddziale przygotowują ofertę edukacyjną dla uczniów dostosowaną do ich potrzeb i możliwości. Wszystkie te działania stanowią plan pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów. Plan określa: działanie, formę działania wskaźnik osiągnięcia celu oraz termin i sposób kontroli jego osiągnięć. Dokumenty potwierdzające tego typu działania to Diagnoza "na wejściu" klas I i Plan pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Analiza danych zastanych powala na stwierdzenie, że na spotkaniach zespołów klasowych wszyscy nauczyciele zapoznają się z wnioskami ze wstępnej diagnozy, a następnie opracowują plan pomocy psychologiczno-pedagogicznej, którego realizację koordynują wychowawcy klas.w wyniku podjętych działań nauczyciele dostosowują metody nauczania i formy pracy z uczniem na lekcji oraz wymagania do możliwości ucznia w systemie oceniania wewnątrzszkolnego, tworząc tym samym warunki do sukcesu szkolnego ucznia oraz budowania u uczniów postaw aktywnego świadomego uczestnictwa w procesie nauczania uczenia się, Dostosowano ofertę edukacyjną do potrzeb i możliwości uczniów poprzez: wyrównawcze zajęcia pozalekcyjne oraz indywidualne konsultacje, a ponadto zajęcia pozalekcyjne, rozwijające uzdolnienia i zainteresowania uczniów, przygotowując ich do udziału w konkursach i zawodach. Podczas realizacji procesu kształcenia (na lekcjach) szczególny nacisk kładzie się na wyrównanie wiedzy i kształtowanie tych umiejętności, które są niezbędne do realizacji podstawy programowej. Nauczyciele wzmocnili pracę zespołową nad kształtowaniem deficytowych umiejętności uczniów. Zaplanowali ewaluację podjętych działań na poziomie całej szkoły, której wyniki pozwolą im na sprawdzenie stopnia osiągnięcia celów. Technikum Ekonomiczne 11/39

12 Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji Zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej służą właściwej jej realizacji z uwzględnieniem osiągnięć uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. Nauczyciele w ankiecie stwierdzili, że dają uczniom możliwość kształtowania poniższych umiejętności: -czytanie jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania i przetwarzania tekstów - 20/23 nauczycieli na wszystkich i większości zajęć (rys.1), -myślenie naukowe jako umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody i społeczeństwa-19/23 nauczycieli na większości i na wszystkich zajęciach (rys.2), -myślenie matematyczne jako umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym-13/23 nauczycieli na wszystkich, większości i połowie zajęć, 10/23 na mniej niż połowie zajęć (rys.3), -umiejętność pracy zespołowej- 21/23 nauczycieli na wszystkich i większości zajęć (rys.4), -umiejętność odkrywania swoich zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji - 22/23 nauczycieli na wszystkich i na większości zajęć (rys.4), -umiejętność uczenia się- wszyscy nauczyciele na wszystkich i na większości zajęć (rys.5), -umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi - 10/23 nauczycieli na połowie i na mniej niż połowie zajęć (rys.6), -umiejętność komunikowania się w języku ojczystym- 4/23 nauczycieli na mniej niż połowie i na żadnych zajęciach, (rys.7), Nauczyciele w ankiecie wskazali, że systematycznie wykorzystują zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej, które obrazuje załączona wykres 1. Zwrócić należy uwagę, że w najmniejszym zakresie wskazano mobilizowanie uczniów do generowania własnych pomysłów i rozwiązań. Obserwacje lekcji potwierdziły, że zakres tematyki zajęć był zgodny z podstawą programową, kształtowano umiejętności kluczowe, rozwijano zainteresowania uczniów, wdrażano do samokształcenia, ćwiczono zastosowanie wiedzy w praktyce. Nauczyciele podczas zajęć edukacyjnych kształtują najważniejsze umiejętności opisane w podstawie programowej dla danego etapu kształcenia, lecz w mniejszym zakresie rozwijano myślenie naukowe oraz kreatywność uczniów. Technikum Ekonomiczne 12/39

13 Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j Technikum Ekonomiczne 13/39

14 Wykres 5j Wykres 6j Wykres 7j Technikum Ekonomiczne 14/39

15 Wykres 1o Technikum Ekonomiczne 15/39

16 Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz Wiedza i umiejętności oraz osiągnięcia uczniów są monitorowane w szkole, na tej podstawie formułowane są wnioski i podejmowane różnorodne działania w odniesieniu do każdego ucznia. Wypowiedzi nauczycieli i obserwacje lekcji wskazują, że w szkole monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz. Nauczyciele określili, że najczęściej w swojej pracy wykorzystują następujące sposoby monitorowania: sprawdzają, w jaki sposób uczniowie wykonują zadania, zadają pytania, stosują ocenianie bieżące (cząstkowe),proszą uczniów o podsumowanie zadania, stwarzają uczniom możliwość zadawania pytań, sprawdzają zrozumienie przez uczniów omawianych treści, zbierania informacji zwrotnych (zob. wykres 1w). Takie działania można było zauważyć również na wszystkich obserwowanych zajęciach. Wnioski z analizy osiągnięć uczniów według nauczycieli są wykorzystywane na wiele sposobów. Największa grupa wskazała modyfikację warsztatu pracy, zakresu wprowadzanego materiału, metod pracy lub metod wychowawczych, indywidualizację nauczania, aktywizację uczniów oraz rozwiązywanie testów egzaminacyjnych.niewielu nauczycieli wskazało modyfikację kryteriów oceniania. (zob. wykres 1w). Podczas obserwacji zajęć wszyscy nauczyciele monitorowali nabywanie wiedzy i umiejętności przez każdego ucznia, a więc sprawdzali, czy uczniowie właściwie zrozumieli oraz, w jaki sposób wykonują zadania, zadawali pytania, prosili uczniów o podsumowanie, pytali uczniów, co sądzą o ich sposobie przekazywania wiedzy, w mniejszym stopniu stwarzali uczniom możliwość zadania pytania oraz wykorzystywali techniki badawcze. Osiągnięcia uczniów są monitorowane przez analizowanie wyników konkursów, zawodów, akcji charytatywnych, profilaktycznych, ekologicznych, sprawdzanie, jak uczniowie wykonują zadania, porównywanie wyników klas, analizowanie frekwencji, Nauczyciele wykorzystują wnioski z analizy osiągnięć uczniów do modyfikacji warsztatu pracy i zakresu materiału dydaktycznego, indywidualizacji oceniania, aktywizowania uczniów i wyławiania kandydatów do konkursów i zawodów, dostosowanie oferty zajęć dodatkowych, pozalekcyjnych i kół zainteresowań do uwarunkowań np. prowadzenie zajęć z aerobiku, eksponowanie sukcesów uczniów (puchary, dyplomy wyeksponowane w szkole, osiągnięcia udokumentowane w Kronice szkoły oraz na stronie internetowej), spotkania z interesującymi osobami, motywowanie uczniów do samodzielnego rozwijania zainteresowań, a rodziców do wspierania ich. Technikum Ekonomiczne 16/39

17 Wykres 1w Technikum Ekonomiczne 17/39

18 Obszar badania: Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych Działania szkoły, wynikające z wdrażania wniosków z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów, przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych, sportowych i artystycznych uczniów tj. wysokich wyników egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych. Uczniowie w ankiecie wymienili swoje osiągnięcia, z których są szczególnie zadowoleni, wskazali: dobre relacje z koleżankami i kolegami, osiągnięcia w różnego rodzaju konkursach i olimpiadach, zawodach sportowych, sukcesy artystyczne, samodzielne organizowanie i występowanie na różnego rodzaju uroczystościach, akcjach charytatywnych, imprezach integracyjnych.uczniowie podkreślali to, że pomagają innym osobom, nauczyciele wierzą w ich możliwości i wspierają, mogą w szkole rozwijać swoje zainteresowania oraz pogłębiać wiedzę. Podkreślić należy sukcesy uczniów w olimpiadzie wiedzy ekonomicznej, geograficznej, olimpiadzie wiedzy turystyczno-krajoznawczej, osiągnięcia uczniów w siatkówce, koszykówce, piłce nożnej, pływaniu, tenisie stołowym na etapach miejskich, powiatowych i wojewódzkich. Dyrektor w wywiadzie podał liczne przykłady podejmowanych działań: Działania dydaktyczne: modyfikowanie planów dydaktycznych przez nauczycieli, organizowanie zajęć pozalekcyjnych (wyrównawczych i rozwijających zainteresowania uczniów), współpraca z pedagogiem (radzenie sobie ze stresem, zajęcia poznawcze w zakresie technik uczenia się), ewaluacja programu wychowawczego i profilaktycznego, opracowanie kryteriów wyboru programów nauczania. Szkoła wyróżnia się realizacją programów edukacyjnych "Zarządzanie firmą" z wykorzystaniem gry komputerowej symulacyjnej "JA TITAN' oraz SIGG (Szkolna Internetowa Gra Giełdowa), które służą pogłębianiu realizacji podstawy programowej z przedmiotów zawodowych ekonomicznych. Działania wychowawcze: powołano zespoły ds. pomocy psychologiczno-pedagogicznej, systematyczna kontrola frekwencji spotkanie z psychologami MCK w Lublinie, spotkanie z terapeutą uzależnień z Ośrodka Monaru, spotkanie z doradcą zawodowym PUP w Rykach zajęcia integracyjne w klasach I spektakl profilaktyczny "BELLA" spektakl profilaktyczny "DIABELSKI MŁYN" motywowanie uczniów w procesie edukacyjnym, umacnianie wiary we własne siły, stosowanie metod i form pracy oraz dostosowywanie wymagań i indywidualizowanie procesu uczenia się w celu kształtowania umiejętności słabo opracowanych, urozmaicenie procesu środków dydaktycznych w tym wykorzystanie środków audiowizualnych, wykorzystanie informacji z różnych źródeł i wiązanie z treściami z różnych przedmiotów, sprawdzanie stopnia realizacji wniosków, dokonywanie samooceny i stopnia realizacji celów kształcenia. Dyrektor ponadto wskazał wpływ wdrażania wniosków z nadzoru pedagogicznego na efekty uczenia się uczniów: Efekty uczenia się uczniów w wyniku wdrażania wniosków z nadzoru są następujące: uczniowie czują się w szkole bezpieczniej, przestrzegają procedur opracowanych w szkole, odnoszą sukcesy poprawiając wyniki w nauce, są bardziej zmotywowani, poprawiła się frekwencja uczniów, widoczne jest większe zaangażowanie uczniów na lekcji, zwiększenie odpowiedzialności za własne wyniki. Nauczyciele w wywiadzie potwierdzili informacje dotyczące sukcesów edukacyjnych uczniów: Uczniowie otrzymują stypendia Prezesa Rady Ministrów, 4 osoby otrzymały stypendia Starosty Technikum Ekonomiczne 18/39

19 Ryckiego, uczestniczyli w zawodach sportowych na szczeblu powiatu, rejonu, województwa i ogólnopolskim, w takich dyscyplinach jak piłka siatkowa, piłka nożna, piłka halowa nożna, tenis stołowy. W ramach klubu Libero uczniowie brali wielokrotnie udział w Ogólnopolskiej Olimpiadzie Turystyczno-Krajoznawczej. Organizowano akcje profilaktyczne Szkolny Konkurs Antynikotynowy, akcję Poczuj smak zdrowia, akcje ekologiczne Sprzątanie świata, konkurs wiedzy o ekologii i ochronie środowiska, organizowano akcje charytatywne pomoc w organizacji VI Ogólnopolskiego Zlotu Drużyn ZHP "Nieprzetartego Szlaku", coroczna Akcja Krwiodawstwa, "Paczka dla Opactwa", "Góra Grosza", akcja "Nakrętki", organizacja imprez klasowych, np. Mikołajki, Dzień Chłopaka, Dzień Kobiet, Wigilia, wycieczki, udział w akcjach promujących szkołę "Noc gimnazjalisty", Dzień Otwarty Szkoły, Targi Edukacyjne - przygotowanie apeli z okazji rozpoczęcia roku szkolnego, Dnia Niepodległości.Analiza wyników egzaminów maturalnych na podstawie danych z OKE w Krakowie pozwala na stwierdzenie, że odsetek sukcesów (zdawalność matur) w latach zmienia się następująco: 2012 rok- 91%, 2013 rok- 100%, 2014 rok- 76.9%. Egzaminy zawodowe -100% sukcesów. Szkoła wnikliwie analizuje wyniki egzaminów maturalnych oraz zawodowych, a informacje z analizy EWD potwierdzają wzrost efektywności kształcenia. Wyniki egzaminów maturalnych w latach plasują się na podobnym poziomie, lecz widoczna jest tendencja rosnąca w zakresie wyników uczniów w staninach średnich i wysokich, a malejąca w staninach niskich (język polski, matematyka). EWD język polski - wynik szkoły w odniesieniu do oszacowania punktowego wskazuje na umiejscowienie jej w pierwszej górnej ćwiartce. Technikum Ekonomiczne należy uznać za szkołę neutralną, w której notujemy zarówno średni w skali kraju poziom wyników maturalnych, jak i przeciętną efektywność. EWD matematyka--prawie wszyscy uczniowie w szkole stanowiący grupę badawczą uzyskali w efekcie czteroletniej pracy w technikum dobre wyniki. Wykres ilustrujący EWD potwierdza dodatnią efektywność nauczania. Wyliczone wartości średnie wraz z przedziałami ufności znajdują się ponad poziomą linią ilustrująca przeciętną efektywność. Z powyższego wynika, że szkoła rozwinęła kompetencje. uczniów. Zmiany w strukturze wyników staninowych z języka polskiego w Technikum Ekonomicznym wskazują na wzrost efektywności kształcenia (tendencja wzrostowa wyników w średnich i wysokich w staninach), co potwierdzają również wskaźniki EWD dla szkoły. W Technikum Ekonomicznym matematyka jest obszarem, w którym można zauważyć wzrost efektów kształcenia, na co wskazuje pozycja szkoły na EWD oraz brak uczniów w staninach określanych jako strefa wyników niskich. Technikum Ekonomiczne 19/39

20 Obszar badania: Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy Działania szkoły, przygotowujące uczniów do dalszych etapów kształcenia i funkcjonowania na rynku pracy, są różnorodne i odpowiednie do potrzeb na danym etapie kształcenia. Nauczyciele stwierdzili, że szkoła rozwija u uczniów umiejętności kluczowe, a także kompetencje przydatne na kolejnym etapie kształcenia i rynku pracy jak: wrażliwość społeczna, otwartość na drugiego człowieka, empatia, kreatywność, innowacyjność, przedsiębiorczość, samokontrola, odporność na stres, asertywność, umiejętności przywódcze i odpowiedzialność, umiejętność krytycznego myślenia i rozwiązywania problemów, dostosowywania się do zmieniających się warunków, analizowania danych, podejmowania decyzji, organizowania i oceniania własnej pracy, radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych, umiejętności negocjacyjne i autoprezentacji, a ponadto kompetencje zawodowe i obywatelskie. Efektywność działań szkoły w tym zakresie stwierdzono na podstawie obserwacji zachowań uczniów w trakcie planowania, organizowania, realizowania i ewaluowania przedsięwziąć inicjowanych najczęściej przez młodzież, pozytywnych opinii uzyskanych od pracodawców po odbytych praktykach zawodowych i stażach (uczniowie po stażach otrzymują propozycje pracy, pracodawcy wypełniają kartę oceny na praktykach, które w 99% są pozytywne), badania losów absolwentów, analizy egzaminów zewnętrznych, diagnozowania osiągnięć na teoretycznych i praktycznych przedmiotach zawodowych, osiągania bardzo dobrych wyników w konkursach przedmiotowych, olimpiadach i zawodach sportowych ( stypendia MEN, Marszałka Województwa Lubelskiego). Uczniowie podejmują naukę na uczelniach wyższych - SGGW, SGH (szkoła otrzymuje podziękowania z wyższych uczelni ). Najbardziej efektywne, zdaniem nauczycieli, są następujące działania: -organizowanie i udział uczniów w akcjach charytatywnych jak: wigilia dla ubogich, czytanie dzieciom z przedszkola, krwiodawstwo, świąteczna paczka dla dzieci z Ośrodka szkolno-wychowawczego w Opactwie, "Góra grosza", Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy", zbiórka nakrętek plastikowych, wolontariat -udział uczniów w przedsięwzięciach kształtujących kreatywność i przedsiębiorczość: praktyki zawodowe, staże, konkursy przedmiotowe np. "Ja Titan", "Szkolna internetowa gra Giełdowa", - działania profilaktyczne np. spektakle uczące asertywności i uwrażliwiające na problemy drugiego człowieka - Bella i Diabelski młyn, alert ekologiczny, profilaktyka prozdrowotna - Żonkil i Różowa wstążeczka, "Witaminka zamiast dymka", "Tydzień zdrowego odżywiania"; - Tydzień tolerancji i życzliwości", warsztaty prowadzone przez MONAR, lekcje wychowawcze na temat asertywności, rozwiązywania konfliktów, radzenia sobie ze stresem, podejmowania decyzji; - działania promocyjne - "Noc Żywych Gimnazjalistów", "Dzień Otwarty", "Targi edukacji i pracy", promowanie szkolnictwa zawodowego w gimnazjach, współpraca z mediami np. "Twój Głos", "Nasz Region", portale: "e-deblin", "deblin24.pl", "facebook", szkolna strona internetowa; - działania kształtujące postawy obywatelskie -udział w uroczystościach szkolnych np. ślubowanie klas I, Dzień Patrona, święta narodowe, udział w uroczystościach o charakterze państwowym organizowanych przez gminę i powiat, wycieczki do Parlamentu; -organizacja i udział w cyklicznych imprezach szkolnych oraz zawodach sportowych: np. w tenisie stołowym, piłce siatkowej, zgrupowania lekkoatletyczne w Spale, Ogólnopolski Rajd Narciarski - Biały Dunajec, Ogólnopolska Olimpiada Wiedzy Turystyczno-Krajoznawczej - Zakopane; -organizacja i udział w cyklicznych imprezach szkolnych oraz zawodach sportowych: np. w tenisie stołowym, piłce siatkowej, zgrupowania lekkoatletyczne w Spale, Ogólnopolski Rajd Narciarski - Biały Dunajec, Technikum Ekonomiczne 20/39

21 Ogólnopolska Olimpiada Wiedzy Turystyczno-Krajoznawczej - Zakopane - konkursy przedmiotowe np.: Olimpiada Przedsiębiorczości, Olimpiada Wiedzy Ekonomicznej, Olimpiada Wiedzy o Żywności i Żywieniu, konkursy artystyczne np.recytatorskie, motywowanie przez nagradzanie np. stypendia, pochwały na forum klasy, szkoły, miasta i powiatu, publikowanie informacji o osiągnięciach uczniów; -motywowanie przez nagradzanie np. stypendia, pochwały na forum klasy, szkoły, miasta i powiatu, publikowanie informacji o osiągnięciach uczniów, spotkania z absolwentami, wspomaganie uczniów poprzez doradztwo zawodowe oraz kształcenie umiejętności interpersonalnych, szeroko rozwinięty system praktyk i staży na terenie całego kraju, wycieczki przedmiotowe przybliżające środowisko pracy, np. Giełda Papierów Wartościowych. Dyrektor podsumował opinie nauczycieli, stwierdzając, że najważniejsze jest zdobywanie wiedzy i wykorzystywanie jej w praktyce dostęp do zróżnicowanych materiałów i źródeł wykraczających poza podstawę programową, wykorzystanie nowych technologii, umiejętności językowe posługiwanie się w mowie i piśmie w języku ojczystym, angielskim, niemieckim, hiszpańskim, otwartość na kultury innych krajów, np. Dzień Irlandii, przełamywanie barier językowych, praca w zespole, pomaganie innym, wrażliwość i empatia, kreatywność i wszechstronna aktywność, kształtowanie umiejętności społecznych i postaw humanitarnych, rozbudzanie ciekawości świata. Technikum Ekonomiczne 21/39

22 Wymaganie: Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji Stan oczekiwany: W szkole ukierunkowanej na rozwój uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji podejmuje się różnorodne działania, dostosowane do specyfiki i potrzeb środowiska. Powinny być one oparte na diagnozie, a ich skuteczność poddawana refleksji. Ich elementem jest przeciwdziałanie dyskryminacji. Organizując procesy edukacyjne, nauczyciele indywidualizują nauczanie i wspierają uczniów. Poziom spełnienia wymagania: A Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Szkoła w sposób celowy i systematyczny (systemowy) rozpoznaje możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe swoich uczniów, a także sposoby uczenia się i sytuację społeczną każdego z nich. Szkoła podejmuje działania adekwatne do rozpoznanych potrzeb psychofizycznych swoich uczniów. Oferta zajęć pozalekcyjnych prowadzonych w szkole jest dostosowana do potrzeb każdego ucznia. W szkole nie stwierdzono przypadków dyskryminacji, mimo to są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkolną. Dyrektor oraz nauczyciele badanej szkoły podejmują współpracę z instytucjami i innymi podmiotami w odpowiedzi na potrzeby uczniów, adekwatnie do ich sytuacji społecznej. W szkole są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia. W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole odpowiada ich potrzebom.na podkreślenie zasługuje realizacja przedsięwzięcia "Projekty etwinning czyli angielski ponad granicami". Obszar badania: W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia Szkoła w sposób celowy i systematyczny rozpoznaje możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe swoich uczniów, a także sposoby uczenia się i sytuację społeczną każdego z nich. Dyrektor poinformował, że w szkole identyfikuje się specjalne potrzeby edukacyjne wszystkich uczniów i prowadzi działania mające na celu ich zaspokojenie oraz zapewnienie jak najpełniejszego rozwoju wszystkim uczniom. Każdemu uczniowi zapewnia się warunki umożliwiające odniesienie sukcesu edukacyjnego. W roku szkolnym 2014/2015 na podstawie diagnozy "na wejściu" rozpoznano 11 uczniów (57%) jako potrzebujących wsparcia.stwierdzono, że: 9 uczniów uzyskuje wyniki na poziomie niskim, 2 uczniów uzyskuje wyniki na poziomie wysokim, 3 uczniów posiada opinię z poradni psychologiczno-pedagogicznej w zakresie dysleksji (żaden z tych uczniów nie osiąga niskich wyników). Uruchomiono programy wsparcia: dla 2 uczniów w zakresie rozwijania zainteresowań ekonomicznych i językowych oraz dla 3 uczniów w zakresie wyrównywania braków Technikum Ekonomiczne 22/39

23 wiedzy i umiejętności matematycznych. Wszyscy rodzice stwierdzili, że nauczyciele rozmawiają z nimi o możliwościach i potrzebach dziecka przynajmniej kilka razy w roku (rys.1). Nauczyciele wymienili najważniejsze potrzeby rozwojowe uczniów:potrzeby związane z sytuacją domową ucznia, materialną rodzin uczniów, fizjologiczne, materialne, bezpieczeństwa, potrzeby wynikające z uzdolnień i zainteresowań uczniów potrzeba osiągnięć, potrzeba poznawcza, innowacji, informacyjna, swobody, sprawnościowe, rozwoju, samorealizacji, szacunku do własnej osoby, potrzeby estetyczne, potrzeby wynikające z okresu dojrzewania potrzeba samoakceptacji, potrzeba poczucia bezpieczeństwa i własnej wartości, potrzeba przynależności uczuciowej, potrzeba miłości, potrzeby społeczne odzwierciedlają fakt zależności człowieka od innych ludzi potrzeba miłości, uznania, przynależności do grupy, potrzeba konstruktywnych wzorców, potrzeba autonomii i samodzielności, potrzeba radzenia sobie w trudnych stresujących sytuacjach, potrzeba akceptacji, społecznej gratyfikacji, współuczestnictwa, społecznej użyteczności, potrzeba uznania i szacunku. Nauczyciele uczący w jednym oddziale rozpoznają możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe uczniów poprzez: korzystanie z różnych źródeł informacji tj. diagnozy egzaminu gimnazjalnego, testów na wejście z różnych przedmiotów, porównania z ocenami końcoworocznymi w gimnazjum, testów sprawności fizycznej, ankiet wychowawczych, dotyczących sytuacji rodzinnej, zainteresowań, potrzeb, analiz przeprowadzanych na koniec semestru przez nauczyciela przedmiotu, rozmów z uczniami lub rodzicami, innymi nauczycielami, wymiana informacji miedzy nauczycielami podczas spotkań zespołów klasowych, zespołu wychowawczego, obserwacji bieżącej ucznia na zajęciach lekcyjnych, pozalekcyjnych, przerwach, uroczystościach szkolnych, zawodach sportowych, analiza prac uczniowskich, analiza bieżących osiągnięć uczniów, porównywanie osiągnięć z poszczególnych przedmiotów, analiza opinii od pracodawców z praktyk zawodowych, staży, opinii specjalistów, pedagoga i pracowników poradni poradni psychologiczno-pedagogicznej, analizuje się orzeczenia poradni, opinie pielęgniarki szkolnej, kuratorów sądowych, społecznych, informacje z ośrodków pomocy społecznej. Technikum Ekonomiczne 23/39

24 Wykres 1j Obszar badania: Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia Szkoła podejmuje działania adekwatne do rozpoznanych potrzeb psychofizycznych swoich uczniów. Oferta zajęć pozalekcyjnych prowadzonych w szkole jest dostosowana do potrzeb każdego ucznia. Dyrektor stwierdził, że szkoła, tworząc ofertę edukacyjną, kieruje się przede wszystkim realizacją podstawy programowej oraz potencjałem intelektualnym uczniów, ich potrzebami, możliwościami i zainteresowaniami, zaleceniami poradni psychologiczno-pedagogicznej, bazą materialną szkoły, oczekiwaniami rodziców, potrzebami rynku pracy wynikającymi z analizy lokalnego, wojewódzkiego i krajowego rynku pracy, np. analiza Raportu UP w Rykach i Lublinie, potrzebami i zainteresowaniami potencjalnych kandydatów do szkoły - absolwentów gimnazjum. Oferta zajęć pozalekcyjnych jest dostosowana do rozpoznanych potrzeb uczniów. Każdy uczeń ma możliwość uczestniczenia w tych zajęciach. W zajęciach nie uczestniczy 15 uczniów na poziomie całej szkoły. Oferta zajęć pozalekcyjnych jest przedstawiana i konsultowana z rodzicami. Uczniowie ci przeważnie uczestniczą w zajęciach organizowanych przez inne podmioty, indywidualnie rozwijają swoje zainteresowania, a niekiedy nie wyrażają zainteresowania udziałem w zajęciach. Udział uczniów w zajęciach pozalekcyjnych zwiększa się w klasach maturalnych. Wówczas wszyscy uczniowie uczestniczą w zajęciach przygotowujących do egzaminu maturalnego i zawodowego. W celu wsparcia uczniów ze szczególnymi potrzebami edukacyjnych podejmowane są działania, które polegają na: stopniowaniu trudności zadań domowych, prac dodatkowych, umożliwianiu przygotowania Technikum Ekonomiczne 24/39

25 lekcji i prezentacji przez zdolnych uczniów, respektowaniu zaleceń psychologa do pracy z uczniem, sprawdzaniu zrozumienia tekstu, nieomawianiu błędów indywidualnych uczniów przy całej klasie, dostosowaniu sposobu oceniania ucznia z dysleksją, systematycznym kontrolowaniu (poprzez obserwację) pracy każdego ucznia podczas ćwiczeń praktycznych, dostosowanie zajęć pozalekcyjnych i konsultacji do potrzeb oraz zainteresowań uczniów w ramach różnych przedmiotów i umożliwianiu uczniom wzięcia udziału w konkursach i zawodach. W opinii większości rodziców uczniów (30/38) zajęcia pozalekcyjne w szkole są dostosowane do potrzeb ich dzieci (rys.2). Większość uczniów (24/32) także wyraziła opinię, że w szkole są zajęcia pozalekcyjne, które ich interesują (rys.3). Prawie wszyscy uczniowie (29/32) stwierdzili, że szkole są zajęcia pozalekcyjne, które pomagają im w nauce (rys.4). Zespół nauczycieli uczących w jednej klasie sformułował wnioski na podstawie rozpoznania potrzeb i możliwości uczniów: doskonalić umiejętność czytania ze zrozumieniem, tworzenia własnego tekstu, umiejętności językowe(ortograficzne, interpunkcyjne, składniowe),stosować metody aktywizujące oraz indywidualizację nauczania, dostosowywać formy pracy i wymagania do możliwości uczniów, motywować uczniów do nauki, rozwijać zainteresowania uczniów, organizować zajęcia pozalekcyjne,uczyć zasad bhp w pracy z komputerem, analizować opinie z poradni psychologiczno-pedagogicznej i stosować zalecenia poradni w pracy z uczniami mającymi indywidualne potrzeby,udzielać pomocy materialnej, psychologicznej, edukacyjnej uczniom,prowadzenie zajęć dydaktyczno-wychowawczych,zacieśniać współpracę z rodzicami. Nauczyciele udzielający wywiadu po obserwacji lekcji, do działań wynikających z wcześniejszego rozpoznania potrzeb i możliwości poszczególnych uczniów zaliczyli między innymi: - indywidualizacja procesu edukacyjnego, zróżnicowanie pracy domowej i pracy na lekcji i jej systematyczne kontrolowanie i udzielanie pomocy, - dostosowanie wymagań do potrzeb uczniów, - motywowanie uczniów, docenianie ich starań i stosowanie pochwał oraz nagradzanie, - wykorzystanie pracy w parach, grupach, - dobór aktywizujących metod pracy na lekcji, - uatrakcyjnianie lekcji poprzez zastosowanie technologii informacyjnej, Technikum Ekonomiczne 25/39

26 Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Technikum Ekonomiczne 26/39

27 Obszar badania: W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki W szkole są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkolną. W opinii dyrektora dyskryminacja nie występuje w szkole, mimo to prowadzone są działania profilaktyczne, zmierzające do zapobiegania dyskryminacji. Nauczyciele przeprowadzili zajęcia profilaktyczne na godzinach wychowawczych oraz podczas innych lekcji. W ramach programu profilaktycznego uczniowie uczestniczyli w dwóch spektaklach połączonych z warsztatami. Spektakl pod tytułem "Bella" był ukierunkowany na przeciwdziałanie przemocy, w tym cyberprzemocy. Spektakl pod tytułem "Diabelski młyn" był ukierunkowany na przeciwdziałanie uzależnieniom: dopalaczom, narkotykom, nikotynie i alkoholowi. Samorząd szkolny realizował projekt: "Szkolny Tydzień Tolerancji i Życzliwości a w nim "Zero tolerancji dla nietolerancji" uczniowie z poszczególnych klas prezentowali na forum całej szkoły przygotowane przez siebie krótkie scenki, w których opowiadali o subkulturach, mniejszościach wyznaniowych i etnicznych w naszym kraju oraz problemach osób niepełnosprawnych. W projekcie uczestniczyli wszyscy uczniowie szkoły. Program profilaktyczny promujący życie wolne od środków odurzających realizowany był przez Stowarzyszenie MONAR Poradnię Profilaktyki, Leczenia i Terapii Uzależnień w Puławach, uczestniczyli w nim uczniowie szkoły oraz ich rodzice. Nauczyciele poinformowali, że podejmowali działania antydyskryminacyjne, których przesłanki ukazuje tabela 1. Podając przykłady działań antydyskryminacyjnych potwierdzili informacje podane przez dyrektora szkoły, a ponadto dodali, że w tym i w poprzednim roku szkolnym prowadzone były następujący działania profilaktyczne: Zlot Harcerzy Niepełnosprawnych, konkurs wiedzy o AIDS, Szkoła bez agresji i przemocy warsztaty, zajęcia pedagoga szkolnego, lekcje wychowawcze, działania wychowawcze, warsztaty organizowane przez inne placówki (np. Pat - Profilaktyka a Ty), marsz trzeźwości, marsz różowej wstążeczki, maraton pisania listów w ramach akcji Amnesty International (w celu uwolnienia niewinnie skazanych lub zmiany sytuacji osób pokrzywdzonych przez prawo i rządy innych krajów), akcje charytatywne - Góra grosza, Nakarm głodnego, Zbiórka nakrętek plastikowych, Zlot harcerzy niepełnosprawnych, Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, Świąteczna paczka dla dzieci z Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Opactwie, krwiodawstwo, działania integracyjne - wigilie klasowe, szkolne kolędowanie, wycieczki, dyskoteki, spektakle uczące asertywności i uwrażliwiające na problemy drugiego człowieka - Bella i Diabelski młyn, warsztaty prowadzone przez MONAR, cyklicznie wycieczki na Majdanek. Rodzice w pełni potwierdzili wypowiedzi dyrektora oraz nauczycieli, cytat:" W szkole nie spotkaliśmy się z przypadkami dyskryminacji wśród uczniów. Nauczyciele są sympatyczni, uczniowie lubią szkołę. Jest współpraca, okres adaptacyjny uczniów przebiega dobrze, nowi uczniowie są zachęcani do nauki, udziela się im pomocy, młodzież szybko się integruje. Organizowane są rózne przedsięwzięcia mające na celu przeciwdziałanie ewentualnym przejawom dyskryminacji np. Tydzień tolerancji, apele, konkursy, zawody, akcje charytatywne, akcje honorowego oddawania krwi, pogadanki spektakle, pikniki klasowe, szkolne kolędowanie, Wigilie klasowe, Dzien wagarowicza - dzień integracji uczniów, nauczycieli i in. Uczniowie z opiniami PPP nie są dyskryminowani, wszyscy im pomagają, Szkoła zapewnia bezpieczeństwo dla uczniów. Dardzo dobry kontakt rodziców z nauczycielami (konsultacje, rozmowy telefoniczne, facebook), dobry przepływ informacji, bardzo dobrze prowadzona strona inetrnetowa ukazująca działania szkoły w szczególności osiągnięcia uczniów (filmy nagrane przez uczniów)". Uczniowie w wywiadzie stwierdzili, że wszyscy uczniowie w szkole są traktowani tak samo, akceptowani,"patrzymy, kto kim jest i staramy się go akceptować, pomagamy młodszym..." akceptowane są Technikum Ekonomiczne 27/39

28 różne osobowości uczniów, sprzyja temu organizacja przedsięwzięć i imprez szkolnych np. Noc Gimnazjalistówpokazuje się uczniom gimnazjów szkołę, Dzień Pierwszaka, Dni otwarte szkoły, Tydzień Tolerancjiprzedstawiane są różne tradycje i zwyczaje, wspólne kolędowanie całej społeczności szkolnej, Wigilie klasowe. Jeżeli nie akceptuje się czyjegoś zachowania, to jest rozmowa i nabiera się dystansu do tego zachowania.w szkole rozwiązywane są problemy, organizowane są wycieczki międzyklasowe, imprezy integracyjne, nauczyciele motywują uczniów pochwałami i dobrymi ocenami, Nauczyciele oceniają wiedzę, umiejętności i zachowanie uczniów sprawiedliwie, są mili, starają się być partnerami dla uczniów, na przerwach jest dobra atmosfera, jest muzyka. Organizuje się dyskoteki, apele, wspólne oglądanie filmów, były wróżby andrzejkowe, akcje charytatywne, zbiórka korków plastikowych, krwiodawstwo, konkursy rozwijające zainteresowania uczniów np. konkurs nakrywania stołów, gry ekonomiczne, Dzień sportu,mecze uczniowie-nauczyciele,cytat:"fajna szkoła, nie tylko nauka, ale i coś się dzieje..." Wykres 1w Technikum Ekonomiczne 28/39

29 Obszar badania: Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną Dyrektor oraz nauczyciele badanej szkoły podejmują współpracę z instytucjami i innymi podmiotami w odpowiedzi na potrzeby uczniów, adekwatnie do ich sytuacji społecznej. Nauczyciele, dyrektor oraz partnerzy szkoły wymienili instytucje, z którymi współpracuje szkoła, świadczące pomoc i poradnictwo uczniom zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną. Współpraca z różnymi instytucjami wynika ze zdiagnozowanych potrzeb uczniów. Umożliwiło to podjęcie współpracy, zwłaszcza z instytucjami, które zobowiązane są do świadczenia poradnictwa i pomocy w szkole i rodzinie w zakresie udzielania wsparcia psychologiczno-pedagogicznego, materialnego czy pomocy rodzinom mającym różne problemy. Współpraca z niżej wymienionymi instytucjami polega też na podejmowaniu różnych inicjatyw, które służyły zarówno szkole, jak i instytucjom lokalnego środowiska, a ich zasadniczym celem był wszechstronny rozwój ucznia, rozwijania jego zainteresowań, poszerzenie wiedzy, ukazanie atrakcyjnych kontaktów z ludźmi z innych środowisk. Istotne było także prezentowanie szkoły i kreowanie jej pozytywnego wizerunku. Instytucje odpowiedzialne za wspomaganie dzieci i młodzieży, z którymi współpracuje szkoła: Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Dęblinie Pracodawcy, u których uczniowie odbywają praktyki i staże zawodowe wynikające z realizacji programów unijnych (Jakubowa Izba, Wyspa Wisła, Biuro Rachunkowe) Placówki oświatowe Dęblina i powiatu ryckiego Wyższe szkoły: Lubelska Szkoła Wyższa w Rykach, Szkoła Innowacji i Przedsiębiorczości w Lublinie, Wyższa Oficerska Szkoła Sił Powietrznych w Dęblinie Urząd Miasta w Dęblinie i samorządy terytorialne powiatu ryckiego Starostwo Powiatowe w Rykach Fundacja Młodzieżowej Przedsiębiorczości Politechnika Łódzka i firma GROMAR Monar Komenda Straży Powiatowej w Rykach Komenda Policji w Dęblinie Kuratorzy sądowi Miejski Dom Kultury w Dęblinie Biuro Turystyki Szkolnej oraz inne organizacje turystyczne Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie Stowarzyszenia, fundacje, organizacje i instytucje zajmujące się działalnością charytatywną Powiatowy i Wojewódzki Inspektorat Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Rykach i Lublinie Ośrodki Pomocy Społecznej przy samorządach terytorialnych. Wsparcie merytoryczne dla uczniów i nauczycieli realizują: Fundacja Młodzieżowej Przedsiębiorczości - udostępnienie uczniom platformy do gry edukacyjnej Ja Titan oraz wsparcie merytoryczne dla nauczycieli (realizacja projektu Zarządzanie firmą ) ; Fundacja im. Lesława A. Pagi. - udostępnienie platformy Szkolna Internetowa Gra Giełdowa oraz moduł edukacyjny dla uczniów, wsparcie merytoryczne i metodyczne nauczycieli, szkolenia, seminaria, Biuro rachunkowe AMAT w Dęblinie, korporacyjne biuro rachunkowe- Baker Tilly Poland w Warszawie, Urząd Miasta w Dęblinie, Urząd Skarbowy w Rykach i Puławach, Miejski Zakład Gospodarki Komunalnej w Dęblinie- Organizowanie staży zawodowych realizacja trzech projektów finansowanych z EFS Starostwo Powiatowe w Rykach - uczestnictwo w uroczystościach o charakterze lokalnym, stypendia dla najlepszych uczniów, dofinansowanie wyjazdów sportowych i nagród. Komisariat Policji w Dęblinie Kuratorzy sądowi Ochotnicza Straż Pożarna Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna Ośrodek Zdrowia - działania profilaktyczne i prewencyjne, szkolenia, terapie, działania informacyjne. PIP Urząd Pracy OHP Spotkania z doradcami, warsztaty, porady, konsultacje, testy pod kątem preferencji zawodowych. Poradnia PP Warsztaty dla młodzieży i rodziców, diagnoza potrzeb i możliwości edukacyjnych uczniów, doradztwo zawodowe. Przedszkola Ośrodek Pomocy Społeczne Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Opactwie PCK Wielka Orkiestra Technikum Ekonomiczne 29/39

30 Świątecznej Pomocy ZHP Cała Polska czyta dzieciom Wigilia dla ubogich, pomoc dla rodzin ubogich, wymiana informacji na temat sytuacji materialnej i społecznej rodzin uczniów, Paczki dla dzieci, krwiodawstwo. Świetlice środowiskowe. Pomoc w lekcjach dzieciom z rodzin niedostosowanych społecznie. Redakcja "Twój Głos", "Nasz Region" portal internetowy e-dęblin i deblin24.pl młodzież redaguje teksty na temat najważniejszych wydarzeń w szkole, Szkolny Związek Sportowy Ludowe Związki Sportowe.Fundacja Polsko-Amerykańska - zawody, spartakiady, olimpiady, konkursy Muzeum Sił Powietrznych Towarzystwo Przyjaciół Dęblina Uczestnictwo w wystawach, odczytach, prelekcjach Urząd Miasta Dęblin Dofinansowanie szkolnego klubu sportowego MULKS LIBERO Urząd Marszałkowski w Lublinie - Stypendia dla zdolnej młodzieży. Obszar badania: W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia W szkole są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia. Uczniowie w zdecydowanej większości (27/32) stwierdzili, że mogą uczestniczyć we wszystkich zajęciach, na których chcą być (rys.1). Obserwacja lekcji pozwala na stwierdzenie, że nauczyciele indywidualizują proces edukacyjny, dotyczący wszystkich uczniów według ich możliwości i potrzeb. Organizują zespołową pracę uczniów w grupach, włączając do każdej z grup uczniów słabszych, podchodzą do poszczególnych grup, obserwują pracę uczniów, wyjaśniają i odpowiadają na pytania uczniów, uczniowie rozwiązują jednakowe lub zróżnicowane zadania, przygotowuje się także pracę dla chętnych. Nauczyciele kierują do uczniów pytania, naprowadzają i pomagają uczniom słabszym, zachęcają, aby uczniowie sami doszli do prawidłowej odpowiedzi, uczniowie rozwiązują różne problemy, dostosowuje się tempo pracy do ich możliwości.nauczyciele zachęcają uczniów do samodzielnej pracy, chwalą ich, zwracają się do nich z szacunkiem, stosują aktywizujące metody i formy pracy, starają się uatrakcyjnić lekcję, wykorzystując nowoczesne programy multimedialne, filmy i plansze. Nauczyciele uczący w jednym oddziale poinformowali o sposobach indywidualizacji procesu nauczania w odniesieniu do uczniów o specyficznych potrzebach edukacyjnych: - dostosowanie metod i form pracy do możliwości uczniów - dostosowanie poziomu trudności zadań i czasu przeznaczonego na ich wykonanie, - stosowanie odpowiednich pomocy dydaktycznych lupy, tablice interaktywne, zwiększona czcionka, - dzielenie materiału na części, - dodatkowe wyjaśnianie poleceń i sprawdzanie stopnia ich zrozumienia, -przydzielanie uczniom odpowiedniego miejsca w klasie w przypadku wady wzroku, słuchu, - dostosowanie sposobu komunikowania się z uczniem, wyjaśnianie słownictwa fachowego, - na lekcjach wf dostosowanie ćwiczeń do poziomu sprawności ruchowej uczniów, - podawanie przedmiotów do obejrzenia z bliska, zapewnienie dobrego oświetlenia, - używanie jak najczęściej pomocy wizualnych i tablicy - stosowanie kart pracy, -motywowanie uczniów do wysiłku intelektualnego w procesie rozwiązywania problemów (tworzenie atmosfery życzliwości) W odniesieniu do uczniów zdolnych - prowadzenie kółek zainteresowań dla uczniów zdolnych, zajęć sportowych, - zachęcanie do konfrontacji wiedzy w konkursach i olimpiadach - przygotowanie do olimpiad, Technikum Ekonomiczne 30/39

31 konkursów, zawodów, prowadzenie ligi zadaniowej - indywidualne prace domowe, - poszerzanie wiedzy zawodowej, rozwiązywanie różnorodnych nietypowych zadań, ćwiczeń - stawianie uczniom indywidualnych celów np. pomoc kolegom, udział w różnorodnych akcjach - przydzielanie uczniom specyficznych ról; lidera, asystenta - powierzanie uczniom prowadzenia lekcji, samodzielnego opracowywania zagadnień - wprowadzenie metody projektu. Wykres 1j Obszar badania: W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole odpowiada ich potrzebom. Uczniowie w zdecydowanej większości potwierdzili, że nauczyciele dają im do zrozumienia, że wierzą w ich możliwości oraz, że uczniowie mogą się nauczyć nawet trudnych rzeczy (rys.1, 2 i 3). Większość rodziców stwierdziła, że nauczyciele uczący ich dziecko, a w szczególności wychowawcy służą im radą i wsparciem w sytuacjach trudnych (rys.4 i 5). Z powyższego wynika, że powszechne są opinie rodziców i uczniów dotyczące adekwatności otrzymywanego w szkole wsparcia. Technikum Ekonomiczne 31/39

32 Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j Technikum Ekonomiczne 32/39

33 Wykres 5j Technikum Ekonomiczne 33/39

34 Wymaganie: Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych Stan oczekiwany: Badania i dane mówiące o różnych aspektach funkcjonowania szkół są niezbędnym elementem zarządzania na poziomie organizacji, jak również prowadzenia polityki oświatowej. W efektywnych szkołach decyzje podejmuje się, wykorzystując informacje na swój temat i systematycznie udostępniając dane służące refleksji nad efektywnością i planowaniem dalszych działań. Organizując procesy edukacyjne, uwzględnia się wnioski z analizy danych pochodzących z różnych źródeł. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: W szkole analizuje się wyniki egzaminów zewnętrznych oraz wyniki ewaluacji wewnętrznej. Analizy oraz formułowane wnioski i rekomendacje prowadzą do planowania i realizowania adekwatnych działań. W szkole monitoruje się i analizuje realizowane działania, formułuje się użyteczne wnioski, a w razie potrzeby dokonywane są niezbędne modyfikacje działań w celu podnoszenia jakości pracy szkoły. Wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych w celu planowania działań nauczycieli, prowadzących do podnoszenia jakości pracy szkoły. W szkole prowadzone są użyteczne badania odpowiadające na potrzeby szkoły i wyznaczające jej kierunki rozwoju. Obszar badania: W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania W szkole analizuje się wyniki egzaminów zewnętrznych oraz wyniki ewaluacji wewnętrznej. Analizy oraz formułowane wnioski i rekomendacje prowadzą do planowania i realizowania adekwatnych działań. Analiza danych zastanych pozwala na stwierdzenie, że szkoła posiada bardzo dobrze opracowane materiały, dotyczące systemowej analizy wyników egzaminów zewnętrznych oraz ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej. Na ich podstawie zostały sformułowane trafne wnioski, których wdrażanie prowadzi do realizacji adekwatnych działań, sprzyjających podnoszeniu efektywności pracy szkoły. Dyrektor poinformował, że wnioski z analiz wykorzystuje się do poprawy jakości pracy szkoły. Są wdrażane na poziomie całej szkoły poprzez modyfikacje koncepcji pracy szkoły, prawa wewnątrzszkolnego, programu wychowawczego i profilaktyki, przy tworzeniu procedur postępowania w sytuacjach trudnych. Stanowią Technikum Ekonomiczne 34/39

35 podstawę do planowania pracy przez zespoły nauczycielskie (nauczyciele są zobowiązani ujmować je w swoich planach pracy dydaktycznej). Wykorzystuje się je do tworzenia oferty edukacyjnej oraz kształtowania wizerunku szkoły w środowisku. Są wyznacznikiem w organizacji pomocy psychologiczno-pedagogiczną adekwatnej do potrzeb uczniów mającej na celu rozbudzanie zainteresowań uczniów, rozwijanie talentów i pasji uczniów, pomoc uczniom mającym trudności w nauce, wspieranie rodziców w działaniach wychowawczych. Z wniosków wynikają działania: wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów (pozalekcyjne zajęcia wyrównawcze, przygotowujące do egzaminów zewnętrznych oraz rozwijające zainteresowania uczniów), rozbudzanie pasji uczniów i motywowanie ich do samokształcenia (w tym przygotowywanie uczniów do konkursów i olimpiad), ocena stopnia realizacji podstawy programowej i standardów egzaminacyjnych (próbne egzaminy maturalne i zawodowe), dostosowanie rozkładów materiału do potrzeb i możliwości danej klasy, indywidualizacja nauczania ( np. stosowanie dwupoziomowego nauczania, różnicowanie pracy domowej), zwiększenie liczby ćwiczeń, zadań, które sprawiają uczniom trudność, powszechne stosowanie technologii informacyjnej, udostępnianie uczniom dodatkowych zadań i arkuszy egzaminacyjnych oraz możliwość konsultowania rozwiązań z nauczycielem, ułatwianie uczniom wejście na rynek pracy (realizacja staży zawodowych zwiększających umiejętności praktyczne uczniów), łączenie ze sobą treści należących do różnych przedmiotów (łączenie teorii z praktyką, wykształcenie kompetencji kluczowych, niezbędnych do funkcjonowania na współczesnym rynku pracy). Ponadto dyrektor stwierdził, że najważniejsze wyniki monitorowania tych działań są następujące: uczniowie osiągają wyższe wyniki w szkole i na egzaminach zewnętrznych, są bardziej aktywni, zmotywowani, czują się w szkole bezpiecznie, zmniejsza się poziom agresji słownej, uczniowie znają normy społeczne i dostosowują do nich swoje zachowanie, przestrzegają procedury opracowane w szkole, są przygotowani do pełnienia ról w życiu zawodowym i społecznym, mają wpływ na przebieg procesu edukacyjnego i życie kulturalne szkoły. Sposób wykorzystania wyników monitorowania działań: a) powielanie działań skutecznych, efektywnych, b) korygowanie i doskonalenie działań nieprzynoszących zadowalającego efektu. Nauczyciele wymienili wnioski wynikające z analizy analizy wyników egzaminów zewnętrznych oraz ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej, a ponadto szczegółowo poinformowali o sposobie wykorzystania wniosków w pracy szkoły. Wykres 1w Technikum Ekonomiczne 35/39

36 Obszar badania: Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane W szkole monitoruje się i analizuje realizowane działania, formułuje się użyteczne wnioski, a w razie potrzeby dokonywane są niezbędne modyfikacje działań w celu podnoszenia jakości pracy szkoły. Dyrektor poinformował o zmianach wprowadzonych w szkole na podstawie wyników monitorowania działań prowadzonych przez szkołę: - zwiększenie częstotliwości i zwiększenie obszaru w zakresie badań poziomu nauczania (powołanie zespołu ds. mierzenia jakości pracy szkoły), - większa integracja nauczycieli wobec wspólnych priorytetów celów i zmian, wzmocnienie współpracy w zespołach przedmiotowych, - stosowanie elementów oceniania kształtującego, - stosowanie atrakcyjniejszych dla uczniów metod i form pracy, - modyfikacja planów nauczania, - większe wykorzystanie technologii informacyjnej, - modyfikacja oferty edukacyjnej (np. realizacja staży zawodowych, zwiększających umiejętności zawodowe), - wzmocnienie współpracy z rodzicami (na stronie internetowej szkoły powstała zakładka "rodzice", gdzie umieszczono harmonogram spotkań z rodzicami oraz działań związanych z klasyfikacją uczniów na cały rok szkolny oraz informacje dotyczące pomocy psychologiczno-pedagogicznej), - zintensyfikowanie działań związanych z przygotowaniem uczniów do egzaminów zewnętrznych, - wykorzystywanie nowych narzędzi badawczych. Nauczyciele wymienili najważniejsze wnioski wynikające z monitorowania i analizowania działań szkoły, a także poinformowali sposobach ich wdrażania. Wymienione wnioski są spójne z wypowiedzią dyrektora szkoły. Wszyscy nauczyciele ponadto wymienili najważniejsze zmiany w swojej pracy, wynikające z wniosków z monitorowania działań szkoły (tab.1). Dyrektor omówił, jak w programach nauczania uwzględnia się nabytą podczas diagnozy wstępnej wiedzę i wynika z tego, że w szkole systemowo w programach nauczania uwzględnia się wiedzę nabytą podczas diagnozy wstępnej. Obszar badania: W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych W szkole wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych w celu planowania działań nauczycieli, prowadzących do podnoszenia jakości pracy szkoły. Dyrektor poinformował, że zewnętrzne badania edukacyjne są wykorzystywane przez nauczycieli podczas planowania działań. - Próbna matura OPERON - uzyskanie informacji, czy wiedza i umiejętności uczniów klas maturalnych zostały opanowane w wystarczającym stopniu, - opracowania badań przeprowadzonych przez pracowników wyższych uczelni, PAN, OKE Poznań. Działania podjęte przez szkołę dotyczą przede wszystkim dostosowania oferty edukacyjnej do potrzeb uczniów, a w szczególności w celu wyrównywania braków w wiedzy i doskonalenia kształconych umiejętności Technikum Ekonomiczne 36/39

37 organizowano zajęcia wyrównawcze, dodatkowe lekcje powtórzeniowe, zwiększono liczbę ćwiczeń, motywowanie uczniów do większego wysiłku, umacnianie wiary we własne siły, stwarzanie uczniom warunków do odniesienia sukcesu, przeprowadzenie zajęć związanych z radzeniem sobie w sytuacjach stresowych. rozbudzanie zainteresowań (zajęcia pozalekcyjne, konsultacje, wycieczki, konkursy, olimpiady). Nauczyciele także potwierdzili, że w swojej pracy korzystają z różnych typów badań edukacyjnych (tab.2) oraz, poinformowali, w jaki sposób wykorzystują wyniki tych badań. Wykres 1w Obszar badania: W szkole lub placówce prowadzi się badania odpowiednio do potrzeb szkoły lub placówki, w tym osiągnięć uczniów i losów absolwentów W szkole prowadzone są użyteczne badania odpowiadające na potrzeby szkoły i wyznaczające kierunki rozwoju szkoły. Dyrektor szkoły zadeklarował, że szkoła prowadzi różnorodne badania wewnętrzne, adekwatnie do swoich potrzeb. Kierunek tych badań jest określany przez wyniki nadzoru pedagogicznego, wyniki egzaminów zewnętrznych maturalnych i zawodowych oraz wynikają z bieżących potrzeb realizacji procesu dydaktycznego i wychowawczego Badania wewnętrzne prowadzone przez zespoły nauczycielskie: -diagnoza "na wejściu"- dotyczy wszystkich uczniów klas pierwszych i jest przeprowadzana przez wychowawców i wszystkich nauczycieli uczących w tych klasach -analiza wyników egzaminów zewnętrznych- egzaminu maturalnego i egzaminu z przygotowania zawodowego jakościowa i ilościowa, wskaźniki EWD -analiza wyników próbnych egzaminów Technikum Ekonomiczne 37/39