To razem czy osobno? Już sama nie wiem.

Transkrypt

1

2 To razem czy osobno? Już sama nie wiem.

3 NIE + CZASOWNIK Nie z czasownikami piszemy osobno.

4 Z osobowymi formami czasownika i z bezokolicznikami nie wychodzę, nie mówisz, nie pracuje, nie jedziemy, nie odpoczywacie, nie próbowałem, nie telefonowałem, nie napisałeś, nie wyszłaś, nie świeciło, nie chcą, nie chcieli, nie chcieliby, nie chodź, nie zauważyła, nie farbowała, nie była, nie zna, nie dopiekł, nie rozwiązały. nie wsiadać, nie widzieć, nie wiedzieć, nie chcieć, nie jechać, nie spotykać, nie dojadać, nie dostawać, nie otrzymywać, nie spać, nie tańczyć, nie biec, nie grać, nie klaskać, nie znaleźć.

5 Z formą 3. osoby czasownika mieć Nie ma /w znaczeniu nie posiada czegoś /. Uczeń nie ma ze sobą zeszytu. Ojciec nie ma kluczy. Nie ma /w znaczeniu: nie jest obecny/. Dziś w szkole nie ma Jasia. Dziś nie ma pięknej pogody.

6 Z czasownikami w formie nieosobowej: Nie należy zatrzymywać, nie powinno się krzyczeć, nie wypada prosić, nie sieje się kwiatków w lutym, nie należało tego robić, nie należałoby się.

7 Z formami bezosobowymi czasownika zakończonymi na no, -to. nie zrobiono, nie znaleziono, nie wzniesiono, nie pomalowano, nie zasiano, nie wykryto, nie umyto, nie zamknięto, nie krzyknięto, nie rozpoczęto, nie odnaleziono. Poniższe przykłady też warto zapamiętać: nie wolno, nie można, nie trzeba, nie wiadomo, nie warto.

8 WYJĄTKI

9 Wyjątkiem jest pisownia nielicznych czasowników utworzonych od rzeczowników zawierających partykułę nie / pisaną oczywiście łącznie /. niepokoić - niepokój niewolić niewola Wyjątkiem są też czasowniki, które mają zupełnie inne znaczenie z przeczeniem nie i bez przeczenia lub w ogóle bez partykuły nie nie istnieją, czyli jedne nie są utworzone od drugich. niedomagać domagać się Niedomagać / źle się czuć/, nie domagać się / nie chcieć czegoś/ nienawidzić niedowidzieć niedowierzać niecierpliwić się.

10 Ale nie omieszkać piszemy oddzielnie, chociaż forma omieszkać w jęz. polskim nie występuje.

11 NIE + PRZYMIOTNIK Nie z przymiotnikami piszemy łącznie.

12 Przykłady: nieładny, niegrzeczny, niedobry, nieczynny, nieobecny, nieżyciowy, niedorzeczny, nielubiany (im. przym.), niemiły, nieposłuszny, nietowarzyski, niesmaczny, niebarwiony (im. przym.),, nieduży, niewielki, nieszczęśliwy, niepolski, niesłony, niebywały (im. przym.), niewidomy, nieoceniony (im. przym.),

13 Nie z przymiotnikami w stopniu wyższym i najwyższym piszemy jednak osobno.

14 Przykłady: nie szczęśliwszy, nie najszczęśliwszy nie grzeczniejszy, nie najgrzeczniejszy nie gorszy, nie najgorszy nie lepszy, nie najlepszy nie mniejszy, nie najmniejszy

15 NIE + RZECZOWNIK Nie z rzeczownikami piszemy łącznie.

16 Przykłady: nieporządek, niewygoda, nienapisanie, niedyskrecja, niechęć, niepalenie, nieprzyjaciel, niedokładność, niepogoda nieposłuszeństwo, niebezpieczeństwo, nierozwaga, niesmak, nieprzybycie, niewykrycie, niedoświadczenie, nieuwaga, nietakt, niewola, niezależność.

17 Uwaga! Jeżeli nie służy nie do zaprzeczenia, tylko do przeciwstawienia sobie czegoś: wtedy piszemy osobno.

18 Czułem w ustach niesmak. /zaprzeczenie smaku/ Nie smak, ale wygląd potrawy się liczył. /przeciwstawienie/ Spotkała nas niepogoda. / zaprzeczenie pogody/ Nie pogoda, lecz zły stan zdrowia opóźnił wyjazd. /przeciwstawienie/ Nieprzyjaciel wkroczył na nasze terytorium. /zaprzeczenie przyjaciela/.

19 NIE + PRZYSŁÓWEK Nie z przysłówkami utworzonymi od przymiotników piszemy łącznie.

20 Przykłady: niejasno, niesmacznie, niedobrze, nieposłusznie, nieładnie, nietaktownie, nieżyciowo, niewesoło, niemiło, nietrudno, niejasno

21 Nie z przysłówkami w stopniu wyższym i najwyższym piszemy oddzielnie.

22 Przykłady: nie gorzej, nie najgorzej nie szybciej, nie najszybciej nie dalej, nie najdalej nie ciekawiej, nie najciekawiej

23 Nie z przysłówkami, które nie pochodzą od przymiotników piszemy osobno. Przykłady: nie bardzo, nie zawsze, nie dziś, nie teraz, nie całkiem, nie wszędzie.

24 NIE + LICZEBNIK Nie z liczebnikami piszemy osobno. Przykłady: nie jeden, nie dwa, nie dziesięć, nie szósty, nie czworo, nie dwunasta.

25 WYJĄTKI Niejeden / ten i ów, wielu/. Niewiele, niewielu

26 NIE + ZAIMEK Nie z zaimkami piszemy osobno.

27 Przykłady: nie ja /powinienem to zrobić/, nie ty, nie on, nie my, nie wy, nie mój, nie twoja, nie swój, nie nasz, nie wasz, nie ich, nie ten, nie każdy, nie tamten.

28 WYJĄTKI Nieswój /niezdrów/, nieco, niecoś, niejaki, niejako, niektórzy, poniektórzy.

29 NIE + PRZYIMKAMI Przykłady: nie dla was, nie u niego, nie na niedzielę, nie do wtorku, nie za sąsiada, nie za długo, nie pod górę, nie przy rodzicach, nie w domu, nie przed urlopem, nie po niej, nie nad głową, nie do śmiechu, nie do rzeczy, nie za długo, nie za szeroki.

30 ,,NIE Z CZASOWNIKAMI ODZIELAJ WYRAŹNIE.,, NIE Z RZECZOWNKAMI RAZEM PISZ ODWAŻNIE. W RÓWNYM BRZYDKI, BRZYDKO POŁĄCZ,, NIE Z WYRAZEM SZYBKO.

31 W STOPNIU WYŻSZYM I NAJWYŻSZYM PISZ ODZIELNIE,,NIE Z,, NAJBRZYDSZYM.

32 Teraz wszystko jest proste. Czy dla Was też?