Zadania samorządu terytorialnego. Rodzaje zadań samorządu terytorialnego oraz sposoby ich wykonywania

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zadania samorządu terytorialnego. Rodzaje zadań samorządu terytorialnego oraz sposoby ich wykonywania"

Daniel Krajewski
7 lat temu
Przeglądów:

1 Zadania samorządu terytorialnego Rodzaje zadań samorządu terytorialnego oraz sposoby ich wykonywania

2 Zadania samorządu terytorialnego RODZAJE ZADAŃ SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

3 Rodzaje zadań samorządu terytorialnego Zgodnie z Konstytucją RP oraz ustawami, Samorząd terytorialny wykonuje: zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu administracji rządowej. Między zadaniami obu kategorii istnieją istotne różnice.

4 A. Zadania własne A.1.Istota zadań własnych Polegają na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb danej wspólnoty samorządowej. Mieszkańcy danej gminy, powiatu i województwa (wspólnota samorządowa) mają wspólne, zbiorowe potrzeby, związane z zapewnieniem odpowiednich warunków do życia, takich jak mieszkanie, zaopatrzenie w media, dojazd do pracy, edukacja, rekreacja, kultura itp.

5 Owe zbiorowe potrzeby lokalnych i regionalnych społeczności mogą być najlepiej zaspokojone właśnie przez zdecentralizowany samorząd, bliżej związany z daną społecznością, niż przez organy administracji rządowej.

6 A.2. Kategorie zadań własnych Zadania własne każdej jednostki samorządu terytorialnego można podzielić na parę kategorii: sprawy infrastruktury technicznej (np. drogi, wodociągi, kanalizacja), sprawy infrastruktury społecznej (np. podstawowa opieka zdrowotna, szkolnictwo, kultura), sprawy ładu przestrzennego i ekologicznego (np. zagospodarowanie przestrzenne, tereny zielone), sprawy porządku i bezpieczeństwa publicznego (np. zabezpieczenie przeciwpowodziowe, straże gminne lub miejskie; jednak większość zadań z zakresu porządku i bezp. publ. realizuje administracja rządowa, do której należy policja i straż pożarna).

7 Jednostki samorządu terytorialnego poszczególnych szczebli wykonują zadania tego samego rodzaju, lecz w innej skali. Np. w dziedzinie edukacji, gminy prowadzą szkoły podstawowe i gimnazjalne, powiaty ponadgimnazjalne, województwa zaś szkoły ponadgimnazjalne o wojewódzkim znaczeniu.

8 A.3. Katalog zadań własnych Katalog konkretnych zadań własnych jednostek poszczególnych szczebli określają ustawy. Katalog zadań własnych gminy jest otwarty gminie przysługuje domniemanie zajmowania się sprawami o znaczeniu lokalnym. Katalog zadań własnych powiatów i województw jest zamknięty.

9 A.4. Odpowiedzialność za wykonanie zadań własnych. Finansowanie. Organy jednostek samorządu terytorialnego wykonują zadania własne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność, z wykorzystaniem własnych środków finansowych. Dochody własne samorządu, przeznaczane na realizację zadań własnych, pochodzą głównie z podatków i opłat lokalnych.

10 B.Zadania zlecone B.1. Istota zadań zleconych Nie polegają na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej są to zadania ogólnopaństwowe wykonywane w terenie. Zamiast nadmiernie rozbudowywać administrację rządową, zlecono wykonanie części jej zadań samorządowi terytorialnemu.

11 B.2. Forma zlecania zadań Zlecanie zadań odbywa się albo w ustawach albo w formie porozumienia, zawartego na podstawie ustawy między organem jednostki samorządu terytorialnego a organem rządowym. Organ rządowy nie może jednostronnie zlecić wykonania zadania samorządowi.

12 B.3. Finansowanie wykonania zadań zleconych Zlecenie zadania samorządowi musi wiązać się z równoczesnym przekazaniem środków finansowych na jego wykonanie. Najczęściej przyjmuje to postać dotacji celowych z budżetu państwa.

13 B.4. Kategorie zadań zleconych Do głównych zadań zleconych należą sprawy: ewidencji ludności, dowodów osobistych, stanu cywilnego (narodziny, zgony, śluby, rozwody), rejestru wyborców, zarządzania kryzysowego.

14 Zadania samorządu terytorialnego SPOSOBY WYKONYWANIA ZADAŃ SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

15 Samodzielne wykonywanie zadań Zasadą jest samodzielne wykonywanie zadań przez powołaną do tego, konkretną jednostkę samorządu terytorialnego.

16 Porozumienia i związki komunalne Czasem bardziej efektywne jest wykonywanie zadań wspólnie z innymi jednostkami samorządu terytorialnego. Służą temu: porozumienia komunalne (polega to na tym, że np. parę gmin umawia się z inną gminą, że to ona w imieniu wszystkich wykona jedno, konkretne zadanie) oraz związki komunalne (parę jednostek samorządu terytorialnego tworzy nowy podmiot związek, o własnych władzach i środkach finansowych w celu wspólnego wykonania zadań publicznych).

17 GOSPODARKA KOMUNALNA W SFERZE UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ

18 Zadania samorządu terytorialnego Wśród zadań własnych wykonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego można wymienić: 1. Zadania czysto administracyjne (np. rejestrowanie samochodów, wydawanie dowodów osobistych itp.), najczęściej o charakterze zleconym z zakresu administracji rządowej oraz 2. Zadania polegające na świadczeniu społecznie użytecznych usług (np. zaopatrzenie w wodę czy odprowadzanie ścieków itp.), będące zadaniami własnymi samorządu.

19 Gospodarka komunalna Wykonywanie przez jednostki samorządu terytorialnego zadań własnych w celu zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej nazywane jest gospodarką komunalną.

20 Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej polega na bieżącym i nieprzerwanym świadczeniu usług powszechnie dostępnych, takich jak zaopatrzenie w wodę, gaz, prąd, ciepło; odprowadzanie ścieków; utylizacja odpadów komunalnych; transport publiczny itp.

21 Formy prowadzenia gospodarki komunalnej Gospodarka komunalna najczęściej prowadzona jest w formie: zakładu budżetowego (publiczna jednostka organizacyjna, świadcząca usługi na zasadzie odpłatności, mogąca też korzystać z dotacji z budżetu) albo kapitałowej spółki prawa handlowego należącej do samorządu (sp. z o.o. oraz S.A.) Możliwe jest też zlecanie wykonania zadań publicznych podmiotom prywatnym (osobom fizycznym, prawnym oraz innym podmiotom).

22 Powszechna dostępność usług Usługi użyteczności publicznej powinny być powszechnie dostępne, co oznacza m.in., że: nie można w nieuzasadniony sposób odmawiać dostępu do nich (np. gmina nie może odmówić podłączenia nieruchomości do wodociągu czy kanalizacji, jeżeli nie występują nieprzezwyciężone przeszkody techniczne); nie można ustalać zbyt wygórowanych cen za korzystanie z nich (samorząd może ustalać ceny za korzystanie z tych usług, ale nie w sposób dowolny).

23 Wykonywanie gospodarki komunalnej a ochrona konkurencji i konsumentów Zabronione są praktyki antykonkurencyjne (np. ochrona jednostek samorządowych przed przedsiębiorcami prywatnymi poprzez np. pobieranie opłat za korzystanie z przystanków od tylko niektórych przewoźników; pobieranie zróżnicowanych opłat za korzystanie z wysypiska) oraz praktyki eksploatacyjne (niekorzystne traktowanie odbiorców usług, np. pobieranie zbyt wysokich opłat za usługi; pobieranie zryczałtowanych opłat za wodę mimo zainstalowania wodomierzy).

24 GOSPODARKA KOMUNALNA POZA SFERĄ UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ

25 Swoboda działalności gospodarczej a samorząd W Polsce na mocy Konstytucji RP z 1997 r. obowiązuje zasada wolności gospodarczej, zgodnie z którą każdy może podejmować i prowadzić działalność gospodarczą w sposób swobodny. Powstaje istotne pytanie, czy zasadę tę stosuje się do samorządu terytorialnego.

26 Ograniczenia swobody działalności gospodarczej samorządu terytorialnego Zgodnie z ustawą o gospodarce komunalnej, jednostki samorządu terytorialnego mogą wykonywać działalność poza sferą użyteczności publicznej tylko w nielicznych przypadkach.

27 Gmina może tworzyć spółki poza sferą użyteczności publicznej w następujących przypadkach: 1. Istnieją niezaspokojone potrzeby wspólnoty samorządowej na rynku lokalnym, w gminie występuje bezrobocie, a inne środki są nieskuteczne. 2. Zbycie składnika mienia komunalnego spowodowałoby dla gminy poważną stratę majątkową. 3. Działalność bankowa lub ubezpieczeniowa. 4. Działalność doradcza, promocyjna, edukacyjna i wydawnicza na rzecz samorządu terytorialnego. 5. Inne spółki ważne dla rozwoju gminy.

28 Powiat W ogóle nie może prowadzić działalności poza sferą użyteczności publicznej.

29 Województwo samorządowe Może prowadzić działalność poza sferą użyteczności publicznej, jeśli służy to rozwojowi województwa, a polega na: wykonywaniu czynności promocyjnych, edukacyjnych, wydawniczych albo na wykonywaniu działalności w zakresie telekomunikacji.

Podobne dokumenty

Gospodarka komunalna i prywatyzacja jej wykonaniawarsztaty. prawa administracyjnego

Gospodarka komunalna i prywatyzacja jej wykonaniawarsztaty ze stosowania prawa administracyjnego Jaki jest zakres przedmiotowy ustawy o gospodarce komunalnej? Ustawa określa zasady i formy gospodarki komunalnej