ANALIZA EX-POST SYTUACJI FINANSOWEJ Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Dąbrowie Górniczej

Transkrypt

1 projekt Str. 1 ANALIZA EX-POST SYTUACJI FINANSOWEJ Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Dąbrowie Górniczej Krótka historia W 1950 roku powstało Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej (MPGK) podległe Miejskiej Radzie Narodowej. W skład MPGK wchodziły: Zakład Oczyszczania Miasta, Zakład Zieleni Miejskiej, Zakład Pogrzebowy, Zakład Wodno Kanalizacyjny. Decyzją Wojewody Katowickiego z dnia r. powstało Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Zakład NR 13 poprzez połączenie Zakładu Wodno Kanalizacyjnego przy MPGK z Powiatowym Przedsiębiorstwem Wodno Kanalizacyjnym w Będzinie. Zarządzeniem Wojewody Katowickiego z dnia r. utworzono przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji. Natomiast Decyzją Wojewody Katowickiego z dnia r. orzeczono przekazanie gminie Dąbrowa Górnicza mienia państwowego naleŝącego do RPWiK w Dąbrowie Górniczej. Przekształcenie RPWiK w jednoosobową spółkę skarbu gminy Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - nastąpiło w roku r. podpisano umowę prywatyzacyjną pomiędzy Gminą Dąbrowa Górnicza a firmą RWE GmbH, spółką światowego koncernu RWE. PWiK Sp. z o.o. stało się pierwszą w Zagłębiu Spółką zaopatrującą mieszkańców w wodę, która pozyskała zewnętrznego inwestora. Dnia r. podpisano porozumienie między Gminą Będzin i Dąbrowa Górnicza oraz Miejskim Przedsiębiorstwem Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Będzinie i Przedsiębiorstwem Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Dąbrowie Górniczej. ZałoŜeniem porozumienia była współpraca przedsiębiorstw na rzecz poprawy jakości dystrybucji wody pitnej, poprawy jakości wód powierzchniowych oraz na rzecz ochrony powierzchni ziemi. Przedmiotem działalności PWiK Sp. z o.o. jest m.in.: odprowadzanie i oczyszczanie ścieków, pobór, oczyszczanie i rozprowadzanie wody, budowa obiektów inŝynierii wodnej. Obecnie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o eksploatuje infrastrukturę wodną i kanalizacyjną wraz z oczyszczalniami ścieków, których właścicielem jest PWiK oraz Gmina. W latach kapitał zakładowy Spółki wynosił zł i dzielił się na udziałów. Udziały w Przedsiębiorstwie posiadają: Gmina Dąbrowa Górnicza (52,34%), pracownicy Spółki (13,66%) oraz prywatne przedsiębiorstwo zagraniczne (RWE Aqua GmbH 34,00%). Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. jest obecnie dominującą jednostką działającą w Dąbrowie Górniczej w branŝy wodnej i ściekowej. Jego działalność polega na dostarczaniu wody mieszkańcom oraz na odbiorze i oczyszczaniu ścieków. PWiK prowadzi własną politykę inwestycyjną, równieŝ gmina Dąbrowa Górnicza prowadzi działania zmierzające do rozwoju gospodarki wodno - ściekowej. NajwaŜniejszym zadaniem jest wprowadzenie w Ŝycie przedsięwzięcia z zakresu uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej w gminie.

2 projekt Str. 2 Sytuacja finansowa ex-post (obejmująca 3 lata wstecz) Wprowadzenie Analiza sytuacji finansowej PWiK Sp. z o.o. została opracowana na podstawie danych finansowych obejmujących: Bilans za lata 2005, 2006, 2007, 2008; Rachunek zysków i strat za lata 2005, 2006, 2007, 2008, Rachunek przepływów pienięŝnych za lata 2005, 2006, 2007 i Analizę udokumentowano następującymi tabelami (zobacz tabele na końcu załącznika): Bilans analityczny (Tabela 1); Analityczny rachunek zysków i strat (Tabela 2); Rachunek przepływów pienięŝnych (Tabela 3); Zestawienie podstawowych wskaźników ekonomicznych (Tabela 4). Analiza bilansu Aktywa Wartość bilansowa aktywów na dzień r. wynosiła zł. W latach kolejnych, tj , wartość aktywów wykazuje tendencję zmienną i wynosi odpowiednio: zł, zł i zł, co oznacza spadek o 1,3%, a następnie wzrost o 14,2% i spadek o 9,8% w porównaniu z rokiem wcześniejszym. Na koniec 2005 r. aktywa trwałe wynosiły zł, co stanowiło 88,0% ogółu aktywów. W 2006 r. wartość aktywów trwałych spadła o 3,7% w relacji do roku 2005, osiągając wartość zł. W roku 2007 wartość aktywów trwałych wyniosła zł i była wyŝsza w stosunku do roku poprzedniego o 6,3%. W roku 2008 wartość aktywów trwałych wzrosła w porównaniu do roku 2007 i wyniosła zł. Udział aktywów trwałych do całości aktywów w latach wykazywał tendencję zmienną i w analizowanym okresie stanowił odpowiednio: 88,0%, 85,8%, 79,8% oraz 88,8%. W analizowanym okresie główną pozycją aktywów trwałych były rzeczowe aktywa trwałe, których udział w sumie aktywów trwałych wynosił dla analizowanego okresu od 96,7% do 100,0%. W skład aktywów trwałych w latach wchodziły takŝe: wartości niematerialne i prawne oraz długoterminowe rozliczenia międzyokresowe, a w 2005 roku równieŝ inwestycje długoterminowe (wszystkie te pozycje stanowiły jednak małą część aktywów trwałych). Udział aktywów obrotowych w sumie bilansowej wykazuje tendencję zmienną w latach i stanowi: 12,0%, 14,2% i 20,2%, 11,2%. W zakresie aktywów obrotowych podstawową pozycję stanowią w odpowiednich latach: NaleŜności krótkoterminowe: 36,2%, 29,7%, 61,7% i 44,7% aktywów obrotowych, Inwestycje krótkoterminowe: 61,0%, 67,9%, 36,9% i 51,8%, Zapasy: 2,0%, 1,6%, 0,8% oraz 2,2%, Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe: 0,8%, 0,8%, 0,6% oraz 1,3%. Pasywa W roku 2005 kapitał własny Przedsiębiorstwa wyniósł zł. W 2006 roku wartość kapitału własnego wykazała spadek w relacji do roku poprzedniego; kolejny rok (2007) wykazał wzrost kapitału własnego do poziomu zł. W roku 2008 zanotowano kolejny spadek kapitału własnego, wyniósł on w tym roku zł. Udział kapitału własnego w całkowitej sumie pasywów wyniósł dla rozpatrywanego okresu odpowiednio: 91,9%, 92,6%, 81,7% oraz 90,5%. Na poziom kapitału własnego wpływ miał w analizowanym okresie: kapitał podstawowy, kapitał zapasowy, pozostałe kapitały rezerwowe oraz wynik finansowy PWiK zysk netto roku obrotowego,

3 projekt Str. 3 a w 2007 roku takŝe strata z lat ubiegłych. Kapitał podstawowy oraz zapasowy w latach były stabilne osiągały tą samą wartość kapitał podstawowy zł, a kapitał zapasowy zł. Pozostały kapitał rezerwowy zmieniał się w całym okresie analizy, by w roku 2007 osiągnąć wartość 3 zł, a w następnym juŝ zł. Wynik finansowy netto (zysk netto roku obrotowego) równieŝ wykazywał w analizowanym okresie tendencję zmienną. Udział zobowiązań i rezerw na zobowiązania w rozpatrywanym okresie w całkowitej sumie pasywów wyniósł odpowiednio: 8,1% - w 2005 r., 7,4% - w 2006 r., 18,3% - w 2007 r., 9,5% - w 2008 r. Największy udział posiadają zobowiązania krótkoterminowe (głównie zobowiązania z tytułu dostaw i usług, które wykazują tendencję rosnącą od poziomu zł do zł w roku 2007, po czym osiągają poziom niŝszy niŝ w roku 2005 i zł). Analiza rachunku zysków i strat W celu lepszego zinterpretowania danych w Tabeli 2, zostały wprowadzone następujące przekształcenia analityczne: przyjęto wartość przychodów ogółem jako 100%, zestawiono poszczególne składniki rachunku w ujęciu wartościowym, a takŝe określono ich procentowy udział w stosunku do wartości przychodów. Z tabeli wynika, Ŝe w badanym okresie: o przychody netto ze sprzedaŝy wykazywały tendencję rosnącą i kształtowały się na poziomie: zł w 2005 r., zł w 2006 r., zł w 2007 r., zł w 2008 r.; o podobną tendencję wykazywały koszty działalności operacyjnej (bez amortyzacji): zł w 2005 r., zł w 2006 r., zł w 2007 r., zł w 2008 r.; o największy udział w przychodach posiadają przychody ze sprzedaŝy produktów, natomiast największy udział w kosztach mają zuŝycie materiałów i energii oraz wynagrodzenia; o Przedsiębiorstwo w latach osiągało zysk ze sprzedaŝy; o pozostałe przychody operacyjne oraz pozostałe koszty operacyjne wykazują tendencję zmienną; o Przedsiębiorstwo w całym analizowanym okresie zanotowało zyski z działalności operacyjnej, zyski z działalności gospodarczej oraz zyski netto; o zysk netto PWiK Sp. z o.o. w kolejnych latach kształtował się następująco: zł w 2005 r., zł w 2006 r., zł w 2007 r., zł w 2008 r. Analiza rachunku przepływów pienięŝnych Zysk nie jest jedynym warunkiem kontynuowania działalności gospodarczej, równie waŝne są przepływy pienięŝne (cash flows), które determinują wypłacalność i płynność firmy. Rachunek przepływów pienięŝnych pokazuje źródła dopływu środków finansowych oraz sposoby ich zagospodarowania. UmoŜliwia on obserwację rozmiarów tych strumieni i kontrolę płynności

4 projekt Str. 4 (zdolności płatniczej) Przedsiębiorstwa. Analiza przepływów pienięŝnych jest uzupełnieniem analizy bilansu i rachunku zysków i strat. Przepływy z działalności operacyjnej to przepływy pienięŝne pochodzące z podstawowej (statutowej) działalności podmiotu. Strumień przepływów operacyjnych netto jest wskaźnikiem zdolności podmiotu do: generowania środków na spłatę długów, utrzymania zdolności operacyjnej, płacenia dywidend i dokonywania nowych inwestycji bez ubiegania się o zewnętrzne finansowanie działalności. W latach przepływy z działalności operacyjnej w Przedsiębiorstwie Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Dąbrowie Górniczej wykazywały tendencję zmienną i wynosiły odpowiednio: zł, zł, zł oraz zł. Przepływy z działalności inwestycyjnej pokazują nakłady, jakie poniesiono na powiększanie zasobów, które generują przyszłe zyski. Obejmują one wydatki z tytułu nabycia rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych i prawnych i innych aktywów trwałych oraz wpływy ze sprzedaŝy tych składników. W działalności inwestycyjnej w PWiK wystąpiło głównie nabycie/zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych oraz inne wpływy/wydatki inwestycyjne. Wydatki w tej działalności przewyŝszały wpływy, co oznacza, Ŝe przepływy były ujemne w całym okresie analizy. Przepływy z działalności finansowej obejmują wpływy z emisji akcji lub innych instrumentów finansowych, korzystanie z długoterminowego dofinansowania, wypłatę dywidend i inne wydatki związane z rozliczeniem zysku. Przepływy finansowe w PWiK w latach to głównie wydatki związane z wypłatą dywidend i innych wydatków na rzecz właścicieli. Przepływy pienięŝne netto kształtowały się następująco: zł w roku 2005, zł w roku 2006, ( ) zł w roku 2007 oraz ( zł) w roku Z analizy tych danych wynika, Ŝe w tych latach obserwuje się niekorzystną tendencję w przepływach netto rok 2007 i 2008 zamknięto ujemnym saldem. Analiza pozioma wskaźnikowa Analiza pozioma umoŝliwia wzbogacenie oraz pogłębienie informacji uzyskanych w wyniku analizy pionowej. W tym celu obliczono podstawowe wskaźniki ekonomiczne obejmujące następujące grupy wskaźników: struktury, płynności, obrotowości, wspomagania finansowego i rentowności. Poziom wskaźników przedstawia tabela 4 na końcu niniejszego załącznika. Wskaźniki struktury Wskaźnik wyposaŝenie firmy w kapitał własny w analizowanym okresie utrzymywał się na dość wysokim poziomie i osiągał wartości zalecane (tj. wyŝsze niŝ 33%). Przedsiębiorstwo w analizowanym okresie nie posiadało zobowiązań długoterminowych. Poziom aktywów trwałych w PWiK jest dość wysoki, a aktywów obrotowych niski. Wskaźniki płynności Wskaźniki płynności finansowej umoŝliwiają ocenę moŝliwości firmy do terminowego regulowania swoich zobowiązań. Wskaźnik pokrycia bieŝących zobowiązań obrazuje ogólny pogląd na płynność finansową firmy. Optymalna wartość tego wskaźnika wynosi 1,2 2,0. W badanym Przedsiębiorstwie wartość wskaźnika mieściła się w przedziale wartości zalecanych. Wskaźnik szybkości spłaty zobowiązań informuje o rzeczywistej płynności finansowej firmy, a jego optymalna wartość wynosi 1,0 1,5. W analizowanym okresie poziom tego wskaźnika ukształtował się na odpowiednim poziomie w roku 2005, 2007 oraz 2008, w roku 2006 wartość tego wskaźnika przekracza wartość optymalną. Wskaźnik płynności gotówki osiąga wartości wyŝsze od zalecanych w całym okresie analizy.

5 projekt Str. 5 Analiza wskaźników płynności wskazuje na problemy z utrzymaniem prawidłowej płynności w Przedsiębiorstwie, PWiK ma tendencję do nadpłynności (utrzymywania nieproduktywnych środków pienięŝnych). Wskaźniki obrotowości Wskaźniki obrotowości pozwalają na ocenę efektywności wykorzystania majątku oraz poszczególnych jego składników. Cykl ściągania naleŝności w całym analizowanym okresie utrzymuje się na właściwym poziomie (wartość tego cyklu powinna ona być krótsza niŝ 50 dni). Cykl płacenia zobowiązań jest dłuŝszy w porównaniu do wartości zalecanej (poŝądana wartość tego cyklu powinna być krótsza niŝ 50 dni), dodatkowo wykazuje znaczny wzrost w roku 2007 (do poziomu 101 dni). Poziom zapasów nie jest długi i oscyluje wokół wartości od 2 do 3 dni. Wskaźniki wspomagania finansowego Wskaźnik ogólnego zadłuŝenia określa udział kapitałów obcych w finansowaniu majątku przedsiębiorstwa. W Spółce wskaźnik ten w latach utrzymywany był na niskim poziomie. Wskaźnik zadłuŝenia kapitału własnego kształtował się na niskim poziomie, wartość zalecana wynosi <200%. Wskaźnik zdolności do obsługi zobowiązań pokazuje moŝliwość pokrycia wszystkich zobowiązań firmy przez zysk netto i amortyzację. W całym analizowanym okresie wartość wskaźnika osiągnęła odpowiedni poziom. Wskaźniki rentowności Wskaźnik rentowności sprzedaŝy netto w latach kształtował się na prawidłowym - dodatnim poziomie, jego wartość wykazywała lekką tendencję rosnącą do roku Wskaźnik rentowność działalności podstawowej wykazuje tendencję malejącą w analizowanym okresie. Wskaźnik rentowności majątku netto ROA oraz rentowności netto kapitału własnego ROE wykazują się charakterystyką podobną jak przy wskaźniku rentowności sprzedaŝy netto. Podsumowanie analizy wskaźnikowej Podsumowując analizę wskaźnikową moŝna stwierdzić, Ŝe sytuacja finansowa Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Dąbrowie Górniczej jest dość stabilna: o Wskaźniki struktury kształtują się na odpowiednim poziomie. o Wskaźniki płynności kształtują się na prawidłowym lub wyŝszym od zalecanego poziomie, Spółka ma tendencję do nadpłynności. o Cykl ściągania naleŝności kształtuje się na zalecanym poziomie, natomiast cykl płacenia zobowiązań kształtuje się na poziomie wyŝszym niŝ zalecany Przedsiębiorstwo nie regulowało zobowiązań terminowo. o Wskaźniki wspomagania finansowego kształtują się na niskim poziomie, co oznacza, Ŝe PWiK w małym stopniu finansuje swoją działalność kapitałami obcymi. o Wskaźniki rentowności osiągają zalecane wartości, co oznacza, Ŝe Spółka osiąga zyski.