WSKAŹNIK WYDAJNOŚCI RZEŹNEJ BUHAJKÓW I JEGO ZWIĄZEK Z WARTOŚCIĄ HANDLOWĄ TUSZ

Transkrypt

1 ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2011, 4 (77), STANISŁAW WAJDA, EWA BURCZYK, RAFAŁ WINARSKI, TOMASZ DASZKIEWICZ WSKAŹNIK WYDAJNOŚCI RZEŹNEJ BUHAJKÓW I JEGO ZWIĄZEK Z WARTOŚCIĄ HANDLOWĄ TUSZ S t r e z c z e n i e Materiał doświadczalny tanowiło 167 buhajków ray holztyńko-fryzyjkiej odmiany czarno-białej, żywionych dawką pokarmową z dużym udziałem paz treściwych, z dodatkiem iana i łomy. Opa doświadczalny prowadzono do uzykania przez buhajki may około 570 kg. Tuze objętych badaniami buhajków, pomimo ich intenywnego żywienia i przyrotów dobowych powyżej 1 kg, zotały zaklayfikowane w ytemie EUROP do kla R (22,75 %) i O (77,25 %), natomiat w ocenie otłuzczenia do klay 1. (11,38 %), klay 2. (58,69 %) oraz klay 3. (29,94 %). Buhajki, których tuze zaliczono do klay R charakteryzowały ię więkzą średnią: maą ciała po zakończeniu opau, maą przedubojową, maą tuzy ciepłej, a także więkzą o 1,52 % średnią wartością wkaźnika wydajności rzeźnej. Z kolei buhajki, których tuze zaklayfikowano pod względem otłuzczenia do klay 1., w porównaniu z buhajkami, których tuze zaliczono do kla 2. i 3., odznaczały ię mniejzymi przyrotami dobowymi oraz mniejzą maą przedubojową, a po uboju mniejzą maą tuzy oraz niżzym wkaźnikiem wydajności rzeźnej. Przeprowadzone badania wykazały dużą zmienność średniej wartości wkaźnika wydajności rzeźnej buhajków oraz wytępowanie dodatniej i tatytycznie itotnej wpółzależności wydajności rzeźnej z maą ich tuzy, a ujemnej z maą przedubojową. Słowa kluczowe: buhajki, tuza, wydajność rzeźna, EUROP, wartość handlowa Wprowadzenie O końcowym efekcie ekonomicznym produkcji bydła rzeźnego decyduje cena, jaką producent uzyka przedając zwierzęta. Aktualnie kup bydła rzeźnego w Polce odbywa ię na podtawie określanych przyżyciowo: may i oceny umięśnienia zwierząt lub też na podtawie may tuzy i klay tuzy utalonej w ytemie poubojowej klayfikacji EUROP. Sytem rozliczania poubojowego, pomimo tego że wciąż zawiera elementy ubiektywnej oceny wartości rzeźnej (klayfikacja tuz odbywa ię na podtawie Prof. dr hab. S. Wajda, mgr inż. E. Burczyk, dr inż. R. Winarki, dr hab. T. Dazkiewicz, prof. UWM, Katedra Towaroznawtwa i Przetwórtwa Surowców Zwierzęcych, Wydz. Bioinżynierii Zwierząt, Uniwerytet Warmińko-Mazurki w Olztynie, ul. M. Oczapowkiego 5, Olztyn

2 WSKAŹNIK WYDAJNOŚCI RZEŹNEJ BUHAJKÓW I JEGO ZWIĄZEK Z WARTOŚCIĄ HANDLOWĄ TUSZ 95 oceny wzrokowej) jet bardziej obiektywny. Wynika to m.in. z faktu, że w ytemie poubojowej oceny możliwe jet dokładne utalenie may tuzy, za którą producent uzyka zapłatę. Znajomość may tuzy umożliwia obliczenie wartości wkaźnika wydajności rzeźnej, który jet podtawowym parametrem charakteryzującym wartość rzeźną zwierząt. Wielkość wkaźnika wydajności rzeźnej może pozotawać w związku z raą [1, 3, 5, 8, 12] i płcią bydła [10, 13, 22], a także jego żywieniem [9, 12, 15] oraz warunkami obrotu przedubojowego [4, 17]. Dla producenta itotne jet uzykanie informacji na temat ewentualnych różnic wytępujących w cenie uzykiwanej w kupie za żywe zwierzęta (tej amej ray i żywionych w ten am poób) oraz przy ich rozliczeniu w ytemie poubojowej klayfikacji EUROP. Celem przeprowadzonych badań była analiza zmienności wkaźnika wydajności rzeźnej buhajków ray holztyńko-fryzyjkiej odmiany czarno-białej i jej związku z ich wartością handlową przy rozliczeniu prowadzonym za żywe zwierzęta oraz w ytemie poubojowej klayfikacji EUROP. Materiał i metody badań Materiał doświadczalny tanowiło 167 buhajków ray holztyńko-fryzyjkiej odmiany czarno-białej, zakupionych od indywidualnych producentów. Średnia maa zakupionych zwierząt w momencie rozpoczęcia opau doświadczalnego wynoiła 90 kg (± 20 kg). Opa buhajków prowadzono w czterech etapach. Do may ciała ok. 130 kg (I etap) buhajki żywiono miezanką firmową CIELAK (1-2 kg) oraz ianem do woli. W II etapie opau, tj. do may ciała kg zwierzęta otrzymywały od 3 do 4,3 kg miezanki treściwej i 1,2 kg iana. W III etapie opau, tj. do may ciała kg buhajki otrzymywały od 4,9 do 6,1 kg pazy treściwej, a w IV etapie opau, tj. do may ciała około 570 kg od 6,7 do 8,1 kg miezanki treściwej. W dwóch otatnich okreach opau buhajki otrzymywały, oprócz pazy treściwej, od 1,4 do 1,8 kg łomy. Zatoowane w czaie opau miezanki treściwe kładały ię z kukurydzy, jęczmienia, żyta, poektrakcyjnej śruty rzepakowej, otrąb pzennych, wyłodków buraczanych uzonych, NaCl i premiku. Po zakończeniu opau buhajki ważono i przewożono do zakładów mięnych. W zakładach mięnych zwierzęta były przetrzymywane w magazynie żywca w pojedynczych kojcach przez 20 h, a natępnie ważone i poddane ubojowi. Po obróbce poubojowej tuze zotały klayfikowane według ytemu EUROP. Na podtawie may przedubojowej buhajków i may ich tuzy ciepłej obliczano wartość wkaźnika wydajności rzeźnej. Wyniki badań opracowano tatytycznie w programie komputerowym Statitica (data analyi oftware ytem), werja 9.0 [18] z wykorzytaniem tetu t-studenta

3 96 Staniław Wajda, Ewa Burczyk, Rafał Winarki, Tomaz Dazkiewicz oraz jednoczynnikowej analizy wariancji. W pracy określono także wpółczynniki korelacji protej (r) między badanymi cechami. Wyniki i dykuja W tab. 1. zetawiono średnie wartości analizowanych cech w zależności od klay uformowania tuzy buhajków w ytemie EUROP. T a b e l a 1 Wyniki opau i wkaźnik wydajności rzeźnej buhajków w zależności od klay uformowania tuzy. Fattening reult and laughter yield indicator of young bull depending on the Carca Conformation Cla. Liczebność The number Wyzczególnienie Specification Maa buhajków na początku doświadczenia Body weight of young bull at the beginning of eperiment Maa buhajków na końcu doświadczenia Body weight of young bull at the end of eperiment Przyroty dobowe Daily increae in weight Maa buhajków przed ubojem Pre-laughter body weight of young bull Maa tuzy ciepłej Hot carca weight Wkaźnik wydajności rzeźnej [%] Slaughter yield indicator [%] Miara tatyt. Statitical meaure [zt.] pc. [%] Klaa uformowania tuzy Carca Conformation Cla R O ,75 86,87 19,54 579,63 a 41,41 1,09 0,21 557,42 A 40,37 315,45 A 23,60 56,65 A 2,76 77,25 92,71 19,16 563,29 a 37,05 1,15 0,18 538,16 A 33,66 296,25 A 19,83 55,09 A 2,47 Objaśnienia: / Eplanatory note: Wartości oznaczone takimi amymi literami w wierzach różnią ię tatytycznie itotnie, AA - P 0,01; aa -P 0,05 / Value denoted by the ame letter in line differ tatitically ignificant, AA - P 0.01; aa P 0.05 Tuze buhajków, pomimo ich intenywnego żywienia i przyrotów dobowych powyżej 1 kg, zotały zaklayfikowane w ytemie EUROP do kla R (22,75 %) i O (77,25 %). Słabe uformowanie tuz bydła rzeźnego ray holztyńko-fryzyjkiej potwierdzają między innymi Schön i wp. [17], w badaniach których tuze buhajków

4 WSKAŹNIK WYDAJNOŚCI RZEŹNEJ BUHAJKÓW I JEGO ZWIĄZEK Z WARTOŚCIĄ HANDLOWĄ TUSZ 97 zaklayfikowano do klay O3. W badaniach włanych buhajki, których tuze zaliczono do klay R charakteryzowały ię więkzą o około 15 kg średnią maą ciała po zakończeniu opau (P 0,05), więkzą maą przedubojową (P 0,01) i w konekwencji również więkzą maą tuzy ciepłej (P 0,01). Na zbliżonym poziomie (P > 0,05) kztałtowały ię natomiat przyroty dobowe zwierząt (ok. 1,1 kg), których tuze zotały zaliczone do klay R i O. Analizując średnie wartości wymienionych wkaźników, należy zwrócić uwagę na różnice między maą zwierząt po zakończeniu opau i ich maą przedubojową, która wynoiła kg. Są to naturalne traty wytępujące w trakcie obrotu przedubojowego zwierząt rzeźnych, związane z opróżnianiem z treści przewodu pokarmowego oraz wydalaniem przez zwierzęta moczu. W związku z tym w praktyce, przy zakupie bydła bezpośrednio od producenta, touje ię odliczenie do 5 % may zwierzęcia za tzw. okarmienie. Faktyczny topień okarmienia zwierzęcia jet trudny do utalenia, dlatego zwykle touje ię makymalną wielkość odliczenia. Jet to niekorzytne rozwiązanie dla producenta bydła, ponieważ 5-procentowe odliczenie jet zwykle zbyt wyokie w tounku do faktycznego okarmienia zwierząt, zwłazcza dobrze umięśnionych. Dowodzą tego uzykane wyniki, według których traty may ciała buhajków w obrocie przedubojowym, zaliczone do klay R oraz klay O, wynoiły odpowiednio ok. 3,8 i 4,5 %. Należy także podkreślić, że traty producenta żywca wołowego z tytułu zawyżonego potrącenia za okarmienie zwierząt ą z reguły dodatkowo powiękzone z tytułu zaniżonej oceny topnia ich umięśnienia. W przeprowadzonych badaniach średnia wartość wkaźnika wydajności rzeźnej buhajków, których tuze zaliczono do klay uformowania R była o 1,56 % więkza (P 0,01) od twierdzonej w grupie buhajków, których tuze zaklayfikowano do klay O (tab. 1). Zbliżone do twierdzonych w prezentowanych badaniach średnie wartości wkaźnika wydajności rzeźnej buhajków ray holztyńko-fryzyjkiej odmiany czarno-białej twierdzili Litwińczuk [11] (54,60 %), Chorozy i Chorozy [2] (55,20 %) oraz Młynek i Litwińczuk [13] (54,90 %). Niżze wartości wkaźnika wydajności rzeźnej odnotowali Oprządek i wp. [16] (50,94 %), natomiat wyżze wartości podają Młynek i Gulińki [14] (57,60 %). W tab. 2. zetawiono średnie wartości analizowanych cech w zależności od klay otłuzczenia tuzy buhajków w ytemie EUROP. Tylko 11,38 % tuz zaliczono do klay 1. otłuzczenia, natomiat najwięcej (58,69 %) do klay 2. otłuzczenia. Pozotałe 29,94 % tuz zaklayfikowano do 3. klay otłuzczenia. Uzykane wyniki, wkazujące na wytępowanie umiarkowanego otłuzczenia tuz buhajków ray holztyńkofryzyjkiej, potwierdzają wyniki innych badaczy [7, 15, 20]. Analiza may buhajków przed rozpoczęciem i po zakończeniu opau, may przedubojowej, may tuzy ciepłej oraz przyrotów dobowych wykazała, że zwierzęta, których tuze zaliczono do kla 2. i 3. otłuzczenia, w porównaniu ze zwierzętami, których tuze zaklayfikowano do klay 1. otłuzczenia, charakteryzowały ię wyżzymi średnimi wartościami tych cech (róż-

5 98 Staniław Wajda, Ewa Burczyk, Rafał Winarki, Tomaz Dazkiewicz nice potwierdzone tatytycznie na poziomie P 0,05 oraz P 0,01). Najwyżzą średnią wartością wkaźnika wydajności rzeźnej (55,91 %) odznaczały ię buhajki, których tuze zaliczono do klay 3. otłuzczenia. Jego wartość była odpowiednio o 1,73 (P 0,05) oraz 0,46 % więkza od twierdzonej w przypadku buhajków, których tuze zaliczono do klay 1. i 2. otłuzczenia. Wyniki opau i wkaźnik wydajności rzeźnej buhajków w zależności od klay otłuzczenia tuzy. Fattening reult and laughter yield indicator depending on carca fatne cla. T a b e l a 2 Wyzczególnienie Specification Miara tatyt. Statitical Meaure Klaa otłuzczenia tuzy Carca fatne cla Liczebność The number Maa buhajków na początku doświadczenia Body weight of young bull at the beginning of eperiment Maa buhajków na końcu doświadczenia Body weight of young bull at the end of eperiment Przyroty dobowe Daily increae in weight Maa buhajków przed ubojem Pre-laughter weight of young bull Maa tuzy ciepłej Hot carca weight Wkaźnik wydajności rzeźnej [%] Slaughter yield indicator [%] zt. pc. Objaśnienia, jak pod tab. 1. / Eplanatory note a in Tab ,00 AB 12,40 542,74 Aa 33,90 0,92 A 0,11 524,21 Aa 33,66 284,22 A 24,44 54,18 a 2,36 92,47 A 19,90 566,00 a 39,10 1,14 A 0,17 541,58 a 35,06 299,94 A 19,44 55,45 2,65 95,08 B 17,87 578,20 A 35,12 1,21 A 0,18 551,40 A 36,75 308,20 A 23,19 55,91 a 2,51 Jednym z podtawowych parametrów charakteryzujących wartość rzeźną bydła jet wkaźnik wydajności rzeźnej [6, 19, 21, 22]. W tab. 3. zetawiono wartości wpółczynników korelacji protej między wkaźnikiem wydajności rzeźnej oraz pozotałymi badanymi cechami. Wydajność rzeźna buhajków była tatytycznie itotnie (P 0,01) dodatnio korelowana z maą tuzy (r = 0,45). Ujemne wartości wpółczynników kore-

6 WSKAŹNIK WYDAJNOŚCI RZEŹNEJ BUHAJKÓW I JEGO ZWIĄZEK Z WARTOŚCIĄ HANDLOWĄ TUSZ 99 lacji protej twierdzono natomiat między wydajnością rzeźną i maą przedubojową (r = -0,19; P 0,05) oraz przyrotami dobowymi (r = -0,14; P > 0,05). Wpółczynniki korelacji między maą buhajków, maą tuz i wkaźnikiem wydajności rzeźnej. Correlation coefficient between live-weight, carca weight and carca dreing percentage. T a b e l a 3 Wyzczególnienie Specification Wkaźnik wydajności rzeźnej [%] Carca dreing percentage Przyroty dobowe Daily gain Maa buhajków przed ubojem Prelaughter bodyweight of young bull Maa tuzy ciepłej Hot carca weight - 0,142-0,192 0,454 - P 0,01; - P 0,05 T a b e l a 4 Udział tuz o różnym wkaźniku wydajności rzeźnej. Per cent content of carcae with different indicator of their laughter yield. Wkaźnik wydajności rzeźnej Slaughter yield indicator [%] Klaa uformowania tuzy Carca conformation cla R O N = 38 [%] N = 129 [%] Wartość przy rozliczaniu poubojowym Value at pot-laughter ettling [zł] Cena 1kg żywca Price of 1 kg of livetock [zł] >59,1 3 7,89 6 4, ,95 58,01 59, ,79 8 6, ,85 57,01 58, ,42 9 6, ,75 56,01 57, , , ,65 55,01 56, , , ,55 54,01 55, , , ,45 53,01 54,00 3 7, , ,35 52,01 53, , ,25 51,01 52, , ,15 < 51,00 1 2,63 5 3, ,05 Buhajki ray holztyńko-fryzyjkiej odmiany czarno-białej charakteryzowały ię dużą zmiennością wkaźnika wydajności rzeźnej (tab. 4). Należy jednak podkreślić, że średnia wartość wkaźnika wydajności rzeźnej ponad 70 % buhajków (71,05 %), któ-

7 100 Staniław Wajda, Ewa Burczyk, Rafał Winarki, Tomaz Dazkiewicz rych tuze zaliczono do klay uformowania R, mieściła ię w przedziale wartości 55,01-59 %, podcza gdy średnia wydajność rzeźna prawie 70 % buhajków (69,77 %), których tuze zaliczono do klay uformowania O mieściła ię w przedziale wartości 52,01-57 %. Uzykane wyniki badań korepondują z danymi literatury [7], według których wartość wkaźnika wydajności rzeźnej w UE w różnych latach wykazywała także dużą zmienność. Analiza zmienności wkaźnika wydajności rzeźnej jet itotna zarówno dla kupujących bydło rzeźne, jak i producentów. Na podtawie wielkości tego wkaźnika można bowiem obliczyć różnicę między ceną uzykiwaną w kupie za żywe zwierzę oraz ceną uzykiwaną przy rozliczeniu poubojowym, tj. za maę i klaę tuzy w ytemie EUROP. Na podtawie przeprowadzonych obliczeń (tab. 4) twierdzono, że z uwagi na zmienność wkaźnika wydajności rzeźnej buhajków ray holztyńkofryzyjkiej odmiany czarno-białej, w obrębie tej amej klay uformowania ich tuzy, za zwierzę o maie 570 kg, na podtawie rozliczenia poubojowego producent może uzykać od 2778 zł przy nikim wkaźniku wydajności rzeźnej do 3273 zł przy wyokiej wartości tego wkaźnika. W tej ytuacji, aby rozliczenie za buhajki dokonywane na podtawie określanych przyżyciowo may i oceny umięśnienia zwierząt było wiarygodne, cena za 1 kg żywca powinna wahać ię od 5,05 zł do 5,95 zł. Takie zróżnicowanie cen za żywiec jet w praktyce niemożliwe do utalenia, a tym amym należność, jaką uzykuje producent w kupie za żywe bydło najczęściej nie odpowiada jego rzeczywitej wartości rzeźnej. Wnioki 1. Tuze buhajków ray holztyńko-fryzyjkiej odmiany czarno-białej, pomimo ich intenywnego żywienia i przyrotów dobowych powyżej 1 kg, zotały zaklayfikowane w ytemie EUROP do kla R (22,75 %) i O (77,25 %), natomiat w ocenie otłuzczenia do klay 1. (11,38 %), klay 2. (58,69 %) oraz klay 3. (29,94 %). 2. Buhajki, których tuze zaliczono do klay R charakteryzowały ię więkzą średnią: maą ciała po zakończeniu opau, maą przedubojową, maą tuzy ciepłej, a także więkzą (o 1,52 %) średnią wartością wkaźnika wydajności rzeźnej. Z kolei buhajki, których tuze zaklayfikowano pod względem otłuzczenia do klay 1., w porównaniu z buhajkami, których tuze zaliczono do kla 2. i 3., odznaczały ię mniejzymi przyrotami dobowymi oraz mniejzą maą przedubojową, a po uboju mniejzą maą tuzy oraz niżzym wkaźnikiem wydajności rzeźnej. 3. Przeprowadzone badania wykazały dużą zmienność średniej wartości wkaźnika wydajności rzeźnej buhajków oraz wytępowanie dodatniej i tatytycznie itotnej wpółzależności wydajności rzeźnej z maą ich tuzy, a ujemnej z maą przedubojową. W praktyce oznacza to, że przy trudnościach związanych z określeniem rzeczywitej wartości rzeźnej (may tuzy i umięśnienia) żywego zwierzęcia, znacz-

8 WSKAŹNIK WYDAJNOŚCI RZEŹNEJ BUHAJKÓW I JEGO ZWIĄZEK Z WARTOŚCIĄ HANDLOWĄ TUSZ 101 nie korzytniejzym dla producenta ytemem rozliczania za bydło rzeźne jet ytem poubojowej klayfikacji EUROP. Literatura [1] Chambraz A., Scheeder M.R.L., Kreuzer M., Dufey P.A.: Meat quality of Angu, Charolai and Limouin teer compared at the ame intramucular fat content. Meat Sci., 2003, 63, [2] Chorozy B., Chorozy Z.: Wykorzytanie bydła ray imentalkiej i miezańców phf imentalka do produkcji dobrej jakości żywca wołowego. Rocz. Nauk. Pol. Tow. Zoot., 2007, 3 (2), [3] Dazkiewicz T., Wajda S.: Wartość rzeźna oraz jakość mięa buhajków ray czarno-białej i limouine. Rocz. Int. Przem. Mię. i Tłuzcz., 2002, 39, [4] Florowki T., Piula A.: Wpływ tranportu bydła i przechowywania mięa na jego zmiany ilościowe i jakościowe. Wieś Jutra, 2007, 11 (112), 1-5. [5] Gigli S., Vincenti F., Iacurto M., Saltalamacchia F.: Variability in quality trait of traditional proceed meat from young bull breed and environment effect. Rocz. Nauk. Pol. Tow. Zoot., 2007, 3(4), [6] Grodzki H. (pod red.): Chów bydła mięnego. Wielkopolkie Wyd. Roln., Poznań [7] Heiden M.: Abbau der Rinderbetände verlangamt ich. Fleichwirtchaft, 2007, 11, [8] Kamieniecki H., Pilarczyk R., Sablik P., Surmacz F., Wójcik J.: Ocena wyników opau intenywnego buhajków miezańców międzyraowych. Zez. Nauk. Prz. Hod., 2003, 68 (1), [9] Kinal S., Lubojemka B., Gajewczyk P.: Wpływ żywienia bydła opaowego na kztałtowanie ię cech jakościowych mięa wołowego. Rocz. Int. Przem. Mię. i Tłuzcz., 2007, 45/1, [10] Kögel J.: Einflu von Produktiontechnik Kategorie und Rae auf die Rindfleichqualität. Lohmann Information, 1999, 2, [11] Litwińczuk A: Wartość rzeźna i jakość mięa buhajków cb oraz miezańców cb (F 1 i R 1 ) z raą limouine. Prace i Mat. Zoot., 1999, 55, [12] Micińki J., Klupczyńki J., Otoja H., Cierach M., Dymnicka M., Łozicki A., Dazkiewicz T.: Wpływ ray i żywienia buhajków na wyniki klayfikacji ich tuz w ytemie EUROP oraz ocenę tektury mięa. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2005, 3 (44) Supl., [13] Młynek K., Litwińczuk Z.: Slaughter value and phyic-chemical meat quality of black-and-white cattle and commodity crobred laughtered at different body weight. Pol. J. Food Nutr. Sci., 2001, 10/51, 3(S), [14] Młynek K., Gulińki P.: The effect of growth rate and at laughter on dreing percentage and colour, ph 48 and microtructure of longiimu dori mucle in Black-andWhite (BW) bull v commercial crobred of BW with beef breed. Anim. Sci. Pap. Rep., 2007, 25 (2), [15] Oler A., Chaberki R., Krężel S.: Effect of the ration compoition on carca and beef quality of young bull. Zez. Nauk. AR Wrocław, 2004, 501, [16] Oprządek J., Dymnicki E., Reklewki Z.: Zmiany tempa wzrotu i kładu tkankowego tuzy młodego bydła w zależności od ray. Rocz. Nauk. Pol. Tow. Zoot., 2007, 3 (2), [17] Schöne F., Kirchheim U., Kinat C., Waßmut R., Reichardt W.: Qualität de Fleiche von Jungbullen. Fleichwirtchaft, 2006, 11, [18] Statoft, Inc. Statitica (data analyi oftware ytem) verion [19] Wajda S.: The future of laughter animal grading in the EUROP ytem. Pol. J. Food Nutr. Sci., 2001, 10/51, 3(S), [20] Wajda S., Dazkiewicz T.: Wartość rzeźna i jakość mięa z tuz buhajków zaliczonych do różnych kla umięśnienia i otłuzczenia w ytemie EUROP. Zez. Nauk. Pol. Tow. Zoot., 2000, 51,

9 102 Staniław Wajda, Ewa Burczyk, Rafał Winarki, Tomaz Dazkiewicz [21] Wajda S., Dazkiewicz T.: Wartość rzeźna i jakość mięa z tuz buhajków zaliczonych do różnych kla otłuzczenia w ytemie EUROP. Rocz. Int. Przem. Mię. i Tłuzcz., 2001, 41, [22] Wiegand D., Schnäckel W., Schnäckel D., Fahr R., Knape Ch., Heckenberger G.: Fleich qualität von Rindern au eteniver Weidehaltung. Fleichwirtchaft, 2006, 1, INDICATOR OF YOUNG BULLS SLAUGHTER YIELD AND ITS REFERENCE TO THE COMMERCIAL VALUE OF CARCASSES S u m m a r y The reearch material compried 167 young bull of Black and White variety of Holtein-Frieian breed, which were fed feed doe containing a high per cent amount of nutritive feed with hay and traw added. The eperimental fattening wa performed till the young bull had a weight of about 570 kg. Depite the intene feeding of the young bull analyzed and depite the daily increae of more than 1 kg in their weight, their carcae were claified, under the EUROP ytem, into the R cla (22.75 %) and into the O cla (77.25 %); a for their fatne, they were claified into Cla 1 (11.38 %), Cla 2 (58.69 %), and Cla 3 (29.94 %). The young bull with carcae claified into the R cla were characterized by higher mean value of their body weight after the completed fattening, their pre-laughter weight, their hot carca weight, and alo by a 1.2 % higher mean value of the laughter yield indicator. On the other hand, the young bull with carcae claified into the Fatne Cla 1 had lower daily increae in their body weight, a lower pre-laughter body weight, a lower pot-laughter carca weight, and a lower indicator of their laughter yield. The reearch performed proved a high fluctuation in the mean value of laughter yield indicator of young bull, a well a a poitive and tatitically ignificant correlation eiting between their laughter yield and their carca weight, and a negative correlation between thi yield and the pre-laughter weight. Key word: young bull, carca, laughter yield, EUROP, commercial value