Skup i sprzedaż tuczników

Transkrypt

1 Skup i sprzedaż tuczników Po osiągnięciu masy ubojowej kg tuczniki są skupowane i trafiają do zakładów mięsnych. Wszystkie świnie przed opuszczeniem gospodarstwa muszą być oznakowane. (czytaj: Dotyczy to oczywiście nie tylko sprzedawanych tuczników, ale też wybrakowanych loch i knurów przeznaczonych na ubój. Oznakowane muszą być zwierzęta sprzedawane do innych chlewni, prosięta na tucz oraz knurki i loszki do remontu stada. Podczas transportu i przetrzymywania w magazynach żywca u tuczników występują znaczne ubytki masy ciała. Można je ograniczyć, stosując odpowiednie zalecenia transportowe. Dodatkowo należy: nie karmić tuczników przed odstawą, napoić tuczniki przed transportem;

2 do załadunku i wyładunku zwierząt używać właściwych ramp. Wskazane jest posługiwanie się samochodami z podnoszonymi pomostami; przestrzegać zaleceń dotyczących powierzchni w środku transportu, jego wyposażenia technicznego, wentylacji; jechać bardzo spokojnie (transport drogowy), a odległość i czas transportu skrócić do minimum. Transport do 100 km w porze letniej powinien odbywać się we wczesnych godzinach rannych. Dbając o jakość surowca, wskazane jest: przetrzymywanie tuczników przed ubojem w małych kojcach, ich wielkość powinna być dostosowana do liczebności grup, które są jednorazowo transportowane, zapewnienie odpowiedniego czasu odpoczynku po transporcie, ochłodzenie świń podczas oczekiwania na ubój (zraszanie wodne), spokojne doprowadzenie do ogłuszenia i całkowite ogłuszenie. Skup i odpłatność dla producenta za dostarczone tuczniki może być prowadzona według jednej z metod: wg wagi żywej, wg wagi bitej ciepłej (wbc). Na wartość tucznika wycenionego pierwszą metodą składa się jego masa pomniejszona o 3% (okarmienie). Metoda ta ma wiele wad, pozwala na okarmienie świń, jest mało dokładna, dlatego duże zakłady mięsne skupują tuczniki według drugiej metody. W metodzie według w.b.c. ustalenie odpłatności dla producenta poprzedza procedura ubojowa. Po uboju, skrwawieniu, usunięciu szczeciny i raciczek, wypatroszeniu, tj. usunięciu organów wewnętrznych z klatki piersiowej i jamy brzusznej z wyjątkiem nerek i tłuszczu okołonerkowego, czyli sadła, uzyskuje się tuszę, która jest przedmiotem oceny. Stanowi ona podstawę do rozliczeń między odbiorcą i producentem. W tej metodzie konieczne jest dokładne oznakowanie tuszy i jej właściwa identyfikacja, wyznaczenie masy tuszy ciepłej (przed schłodzeniem) i określenie umięśnienia. Dlatego na liniach ubojowych stosuje się nowoczesne metody zbierania informacji. Wzorem państw Unii Europejskiej polskie zakłady mięsne, przeszły na system zapłaty za żywiec wg wagi bitej ciepłej, uwzględniający procent mięsności tusz. System szacowania

3 mięsności tusz wieprzowych z wykorzystaniem aparatury ultradźwiękowej lub urządzeń optyczno-igłowych jest podstawą kwalifikacji tusz do klas obowiązujących w systemie EUROP. Forma rozliczenia, uwzględniająca masę tuszy ciepłej i jej mięsność, jest korzystna dla producentów i zakładów mięsnych. Producenci żywca otrzymują wyższe ceny za produkty o wysokiej mięsności, przekraczającej próg 51%. Przy mięsności niższej niektóre zakłady stosują potrącenia przy ustalaniu kwoty do zapłaty. Wyższe ceny za sprzedane tuczniki motywują producentów do korzystania z dobrego pod względem genetycznym materiału do tuczu, intensywnego żywienia świń oraz optymalizacji warunków utrzymania zwierząt w tuczu. Opłacalność produkcji tuczników W rachunku opłacalności produkcji tuczników dwie największe pozycje kosztów to: zakup materiału do tuczu prosięcia-warchlaka oraz koszty pasz dla tuczników. Ceny na surowce białkowe są wysokie, szczególnie jeśli porównamy je do zbóż, dlatego można spotkać się z opinią o nieefektywności ich stosowania w tuczu. Do przykładu wprowadzono celowo dwie mieszanki różniące się składem i ceną. Dla świń wysoko produkcyjnych nie można przyjąć w założeniu żywienia niedoborowego, z obniżonym poziomem białka. Dlatego zaproponowano mieszanki pełnoporcjowe. Pod względem wartości pokarmowej (energii wyrażonej w MJ EM i białka) odpowiadają one zaleceniom Norm Żywienia Świń. Obliczono ceny mieszanki A i B, używając cen jednostkowych surowców i ich udziału procentowego w mieszance, zastępując droższy surowiec białkowy, tj. poekstrakcyjną śrutę sojową (A) surowcem tańszym, śrutą rzepakową (B). Przyjęto: tucz od 20 do 105 kg m.c., średnie dzienne zużycie mieszanki na sztukę 2,4 kg, cenę 1 kg w.b.c. - 4,70 PLN, cenę warchlaka = 120 PLN. Surowce do mieszanek (cena 1 tony): jęczmień PLN,

4 pszenżyto PLN, poekstrakcyjna śruta sojowa PLN, poekstrakcyjna śruta rzepakowa PLN, premiks PLN. Doliczono koszty mieszania w wysokości 50 PLN/1t. Obliczona cena mieszanki A to 586,6 PLN/t, mieszanki B to 546,6 PLN/t. Wprowadzając tańsze surowce paszowe, można spodziewać się nieco większych strat w czasie tuczu. Upadki w tuczu: wariant I - 2%, wariant II - 3%. Przyjęto system zapłaty wg procentu mięsa w tuszy (EUROP). Przekroczenie mięsności ponad poziom bazowy (51%) oznaczało zastosowanie dopłaty wg zasady: + 1% ceny za 1% mięsa powyżej progu. Składniki mieszanki Mieszanka A Mieszanka B Jęczmień - śruta, % Pszenżyto - śruta, % Poekstrakcyjna śruta sojowa, % 16 8 Poekstrakcyjna śruta rzepakowa, % - 8 Premiks, % 1 1 Mieszanka A B B Wariant I I II Przyrost całkowity, kg Czas trwania tuczu, dni Mięsność tuszy, % Przyrost dzienny, g Rotacja na stanowisku w tuczu (dni tuczu + 3,17 3,17 2,81 5 dni na dezynfekcję) Upadki w tuczu, % Koszty: Koszt zakupu warchlaka do tuczu Koszt zużytej paszy 161,90 150,86 170,54 inne koszty (energia, woda, lekarz wet. i leki, robocizna, upadki, ubezpieczenia - razem rocznie 80 zł) 25,20 25,20 28,5 KOSZTY RAZEM 307,1 296,06 319,04 Przychody (wartość tuszy) 417,4 417,4 417,4 Premia za mięsność 24,9 24,9 - PRZYCHODY RAZEM 442,3 442,3 417,4

5 DOCHÓD BEZPOŚREDNI 135,2 146,24 98,36 DOCHÓD Z 1 STANOWISKA TUCZOWEGO 428,58 463,58 276,39 Przedstawiony rachunek opłacalności wskazuje korzyści wynikające z tuczu intensywnego. Czas trwania takiego tuczu jest krótszy, przyrosty tuczników lepsze, inne koszty mniejsze, a uzyskiwane tusze bardziej mięsne. Zastosowanie mieszanki tańszej dodatkowo obniża ponoszone koszty. W praktyce zastosowanie w żywieniu tańszych surowców pogarsza parametry tuczu. W przedstawionym rachunku uzyskano najwyższy dochód dla wariantu IB (tucz intensywny, mieszanka tańsza). Przedstawiona analiza wskazuje na zbieżność interesów producentów świń i zakładów mięsnych.