Wyniki oceny przyżyciowej z uwzględnieniem cech otłuszczenia i umięśnienia loszek mieszańców o zróżnicowanym tempie wzrostu

Transkrypt

1 Roczniki Naukowe Polkiego Towarzytwa Zootechnicznego, t. 7 (2011), nr 3, Wyniki oceny przyżyciowej z uwzględnieniem cech otłuzczenia i umięśnienia lozek miezańców o zróżnicowanym tempie wzrotu Jerzy Nowachowicz, Grażyna Michalka, Tomaz Bucek, Przemyław Dariuz Wailewki Uniwerytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgozczy, Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt, Zakład Oceny Surowców Zwierzęcych, ul. A. Kordeckiego 20, Bydgozcz Celem pracy była analiza wyników oceny przyżyciowej z uwzględnieniem cech otłuzczenia i umięśnienia lozek miezańców o zróżnicowanym tempie wzrotu, pochodzących z dwóch wariantów krzyżowania: wbp pbz oraz pbz wbp (raę lochy podano w pierwzej pozycji). Zwierzęta pochodziły z bydgokiego okręgu hodowlanego i zotały poddane ocenie przyżyciowej na przetrzeni lat W zależności od wielkości przyrotów dobowych may ciała tandaryzowanych na 180. dzień życia, lozki miezańce podzielono na dwie grupy charakteryzujące ię zróżnicowanym tempem wzrotu, tj. nikimi i wyokimi przyrotami dobowymi may ciała w każdym analizowanym roku. Wpływ tempa wzrotu na kztałtowanie ię cech dotyczących otłuzczenia i umięśnienia lozek miezańców w pozczególnych latach był zróżnicowany. W łącznym zetawieniu wyników z lat wykazano jednoznacznie, że badane lozki miezańce o wyokich przyrotach dobowych may ciała charakteryzowały ię cieńzą łoniną oraz grubzą łoniną w porównaniu ze zwierzętami o wolniejzym tempie wzrotu. Stwierdzono korzytniejzy wynik dotyczący wyokości oka polędwicy u świń charakteryzujących ię wyokimi przyrotami dobowymi may ciała w porównaniu ze zwierzętami o wolniejzym tempie wzrotu, wyżzą natomiat zawartość mięa w ciele u lozek o nikim tempie wzrotu wobec świń odznaczających ię wyokimi przyrotami dobowymi may ciała. Lozki z obu badanych wariantów krzyżowania odznaczające ię zybkim tempem wzrotu oiągnęły wyoko itotnie wyżzą wartość indeku elekcyjnego oceny przyżyciowej, czyli lepzą wartość hodowlaną od zwierząt o nikich przyrotach dobowych may ciała. SŁOWA KLUCZOWE: świnie / lozki miezańce / tempo wzrotu / otłuzczenie / umięśnienie Konumenci pozukują obecnie wieprzowiny o wyokiej zawartości chudego mięa i niewielkim udziale tłuzczu [12, 22]. Zmniejzenie otłuzczenia i poprawa umięśnienia świń różnych ra, m.in. wielkiej białej polkiej i polkiej białej zwiłouchej oraz ich miezańców, jet jednym z głównych celów chowu i hodowli trzody chlewnej w Polce, 39

2 J. Nowachowicz i wp. w tym również w bydgokim okręgu hodowlanym [29, 30, 31]. Należy jednak na bieżąco monitorować i analizować uzykiwane wyniki, gdyż nadmierne zwiękzenie wydajności zwierząt może powodować zaburzenia i zmiany w genetycznej homeotazie zależności pomiędzy komplekami cech [7]. Poziom otłuzczenia i umięśnienia tuczników zależy w dużym topniu od wartości hodowlanej komponentów ojcowkich i matecznych toowanych w krzyżowaniu towarowym świń, uzależnionej m.in. od ich tempa wzrotu oraz zawartości mięa w ciele. Rezultaty badań wielu autorów, m.in. Camerona i Currana [3, 4], Fandrejewkiego [8, 9] oraz Fullera i wp. [11], potwierdzają, iż intenywne dokonalenie świń w kierunku zwiękzania przyrotów dobowych may ciała doprowadziło do wzrotu odkładania białka w ciele, a w konekwencji do zwiękzenia umięśnienia zwierząt. Jednakże wyniki badań niektórych autorów [1, 14, 15, 16, 17, 20, 21, 24, 25, 26, 28, 33] mogą świadczyć o niekorzytnym wpływie wyokiego tempa wzrotu (zwłazcza przy żywieniu ad libitum) na wartość rzeźną świń, gdyż natępuje zwiękzenie otłuzczenia i zmniejzenie umięśnienia. W badaniach Migdała i wp. [23] najlepzy dla konumentów profil kwaów tłuzczowych w polędwicy miały tuczniki o najniżzych przyrotach dobowych may ciała. Buczyńki i wp. [1] uważają, że forowanie zbyt zybkiego tempa wzrotu może przyczynić ię do obniżenia rentowności produkcji trzody chlewnej. Celem pracy była analiza wyników oceny przyżyciowej, z uwzględnieniem cech otłuzczenia i umięśnienia, lozek miezańców o zróżnicowanym tempie wzrotu, pochodzących z bydgokiego okręgu hodowlanego na przetrzeni lat Materiał i metody Analizie tatytycznej poddano wyniki oceny przyżyciowej lozek miezańców dwuraowych, przeprowadzonej w latach zgodnie z obowiązującą metodyką [6]. Lozki pochodziły z bydgokiego okręgu hodowlanego, obejmującego województwo kujawko-pomorkie. Zwierzęta uzykano z dwóch wariantów krzyżowania ra wielkiej białej polkiej (wbp) i polkiej białej zwiłouchej (pbz): wbp pbz lub pbz wbp (raę lochy podano w pierwzej pozycji, a knura w drugiej). Pomiary grubości łoniny w punktach P 2 i P 4 oraz wyokości oka polędwicy w punkcie P 4 były wykonywane aparatem PIGLOG 105 na żywym zwierzęciu. Celem zwiękzenia dokładności oceny i wyeliminowania różnic wynikających z przeprowadzania pomiarów na zwierzętach przy różnej ich maie ciała dokonuje ię tandaryzacji grubości łoniny w punktach P 2 i P 4 oraz wyokości oka polędwicy na maę ciała 110 kg. Standaryzacji pozczególnych pomiarów dokonano zgodnie z obowiązującymi wzorami [6]: 40

3 Wyniki oceny przyżyciowej z uwzględnieniem cech otłuzczenia... gdzie: P 2t tandaryzowana na 110 kg may ciała grubość łoniny mierzona, P 4t tandaryzowana na 110 kg may ciała grubość łoniny mierzona, P 4 M t tandaryzowana na 110 kg may ciała grubość oka polędwicy, Z maa ciała w dniu oceny. Na podtawie tandaryzowanych pomiarów grubości łoniny i mięśnia polędwicy obliczono procentową zawartość mięa w ciele [6]: M(%) = 0,4776P 2t 0,4593P 4t + 0,3486P 4 M t + 48,9829 W celu zniweania różnic powodowanych oceną zwierząt w różnym wieku, tandaryzowano zawartość mięa w ciele na wiek 180 dni, według wzoru [6]: gdzie: X 2 procentowa zawartość mięa w ciele tandaryzowana na 180 dni życia; M procentowa zawartość mięa, ozacowana w dniu oceny na podtawie pomiarów grubości łoniny i mięśnia polędwicy tandaryzowanych na 110 kg may ciała; W wiek zwierzęcia w dniu oceny. W zależności od wielkości przyrotów dobowych may ciała tandaryzowanych na 180. dzień życia lozki miezańce podzielono na dwie grupy charakteryzujące ię zróżnicowanym tempem wzrotu, tj. nikimi i wyokimi przyrotami dobowymi may ciała w każdym analizowanym roku, zgodnie ze chematem przedtawionym w tabeli 1. Liczebność badanych zwierząt zamiezczono w tabelach 2-7. Itotność różnic między dwoma grupami lozek miezańców o zróżnicowanym tempie wzrotu w obrębie każdego wariantu krzyżowania, tj. wbp pbz oraz pbz wbp, w danym roku i w łącznym zetawieniu wyników z lat określono toując tet t-studenta. Obliczenia tatytyczne wykonywano korzytając z programu komputerowego Statitica 8.0 PL [32]. Wyniki i dykuja Prezentowana praca dotyczy bardzo licznego materiału zwierzęcego, obejmującego prawie 52 tyiące lozek miezańców dwuraowych pochodzących z dwóch wariantów krzyżowania (wbp pbz oraz pbz wbp), które oceniono przyżyciowo w bydgokim okręgu hodowlanym w 5 kolejnych latach, tj W tabelach 2-7 przedtawiono wyniki dotyczące cech tucznych i rzeźnych oraz wartość indeku elekcyjnego badanych lozek, poddanych ocenie przyżyciowej w latach , o nikim i wyokim tempie wzrotu. Lozki miezańce pochodzące z obu wariantów krzyżowania odzna- 41

4 J. Nowachowicz i wp. Tabela 1 Table 1 Podział lozek miezańców na grupy o zróżnicowanym tempie wzrotu Diviion of crobred gilt into group of different growth rate Wariant krzyżowania Croing variant wbp pbz PLW PL pbz wbp PL PLW wbp pbz PLW PL pbz wbp PL PLW wbp pbz PLW PL pbz wbp PL PLW wbp pbz PLW PL pbz wbp PL PLW wbp pbz PLW PL pbz wbp PL PLW wbp wielka biała polka, PLW Polih Large White pbz polka biała zwiłoucha, PL Polih Landrace czające ię zybzym tempem wzrotu, tj. o wyokich przyrotach dobowych may ciała tandaryzowanych na 180. dzień życia były znacznie młodze w dniu oceny przyżyciowej od zwierząt o nikim tempie wzrotu (P 0,01). Badane lozki miezańce, tj. wbp pbz oraz pbz wbp, charakteryzujące ię nikimi przyrotami dobowymi may ciała wykazywały więkzą maę ciała w dniu oceny przyżyciowej w pozczególnych latach i w łącznym zetawieniu wyników z lat (P 0,01) w porównaniu ze zwierzętami o zybzym tempie wzrotu (z wyjątkiem wyniku miezańców pbz wbp ocenionych w 2004 r.). W przypadku miezańców wbp pbz ocenionych w 2004 roku oraz pbz wbp w 2006 roku nie wykazano itotnego zróżnicowania pod tym względem pomiędzy lozkami różniącymi ię tempem wzrotu. W zakreie przyrotów dobowych may ciała tandaryzowanych na 180. dzień życia (tab. 2-6) twierdzono, że we wzytkich analizowanych latach w przypadku badanych wariantów krzyżowania różnice pomiędzy grupami lozek o nikim 42 Przyroty dobowe may ciała lozek tandaryzowane na 180. dzień życia (g) Daily gain of body weight of gilt tandardized on 180 th day of life (g) nikie wyokie 2004 r. year 2004 do 600 od 601 up to 600 from 601 do 590 od 591 up to 590 from r. year 2005 do 590 od 591 up to 590 from 591 do 576 od 577 up to 576 from r. year 2006 do 578 od 579 up to 578 from 579 do 574 od 575 up to 574 from r. year 2007 do 598 od 599 up to 598 from 599 do 587 od 588 up to 587 from r. year 2008 do 591 od 592 up to 591 from 592 do 594 up to 594 od 595 from 595

5 Wyniki oceny przyżyciowej z uwzględnieniem cech otłuzczenia... Tabela 2 Table 2 Wyniki cech tucznych i rzeźnych oraz wartość indeku elekcyjnego badanych lozek miezańców ocenionych przyżyciowo w 2004 r. The reult of growth and laughter trait and election inde value of teted crobred gilt performance teted in year 2004 Cechy Trait Liczebność (zt.) Number (head) Wiek w dniu oceny (dni) Age on tet day (day) Maa ciała w dniu oceny (kg) Body weight on tet day (kg) Przyroty dobowe may ciała tandaryzowane na 180. dzień życia (g) Daily gain of body weight tandardized on 180 th day of life (g) Standaryzowana grubość łoniny Standardized backfat thickne in P 2 Standaryzowana grubość łoniny Standardized backfat thickne Standaryzowana wyokość oka polędwicy Standardized height of loin eye Standaryzowana zawartość mięa w ciele (%) Standardized body meat content (%) Indek elekcyjny oceny przyżyciowej Performance tet election inde nikie Przyroty dobowe may ciała lozek tandaryzowane na 180. dzień życia (g) Daily gain of body weight of gilt tandardized on 180 th day of life (g) wbp pbz PLW PL wyokie nikie pbz wbp PL PLW wyokie ,54 A 11,90 101,43 9,07 567,14 A 25,14 10,98 2,09 11,67 A 1,92 50,60 A 4,33 56,08 A 2,28 94,39 A 7,61 166,36 B 9,24 101,11 7,80 635,44 B 30,74 11,06 2,13 11,96 B 2,11 52,14 B 4,11 55,35 B 2,23 102,73 B 8,56 172,99 12,53 101,27 8,46 601,07 44,20 11,02 2,11 11,81 2,02 51,37 4,29 55,72 2,28 98,54 9,11 Wartości oznaczone różnymi literami różnią ię od iebie itotnie; duże litery przy P 0,01; małe litery przy P 0,05 Value marked by different letter ignificantly differ each other; capital letter at P 0.01; mall letter at P ,24 A 12,20 97,07 A 8,20 554,08 A 28,03 11,18 A 2,09 11,21 a 2,05 50,64 4,82 56,01 A 2,13 92,16 A 7,22 166,97 B 8,96 99,90 B 8,20 623,77 B 26,68 10,79 B 2,07 10,99 b 1,99 50,77 4,03 55,51 B 2,07 101,44 B 7,43 172,07 11,86 98,49 8,32 589,17 44,31 10,98 2,09 11,10 2,02 50,71 4,44 55,76 2,11 96,83 8,67 43

6 J. Nowachowicz i wp. Tabela 3 Table 3 Wyniki cech tucznych i rzeźnych oraz wartość indeku elekcyjnego badanych lozek miezańców ocenionych przyżyciowo w 2005 r. The reult of growth and laughter trait and election inde value of teted crobred gilt performance teted in year 2005 Cechy Trait Liczebność (zt.) Number (head) Wiek w dniu oceny (dni) Age on tet day (day) Maa ciała w dniu oceny (kg) Body weight on tet day (kg) Przyroty dobowe may ciała tandaryzowane na 180. dzień życia (g) Daily gain of body weight tandardized on 180 th day of life (g) Standaryzowana grubość łoniny Standardized backfat thickne in P 2 Standaryzowana grubość łoniny Standardized backfat thickne Standaryzowana wyokość oka polędwicy Standardized height of loin eye Standaryzowana zawartość mięa w ciele (%) Standardized body meat content (%) Indek elekcyjny oceny przyżyciowej Performance tet election inde nikie Przyroty dobowe may ciała lozek tandaryzowane na 180. dzień życia (g) Daily gain of body weight of gilt tandardized on 180 th day of life (g) wbp pbz PLW PL wyokie nikie pbz wbp PL PLW wyokie ,61 A 13,08 100,15 A 9,12 555,58 A 24,98 11,12 A 1,74 11,58 A 1,72 50,63 A 4,43 56,17 A 2,31 92,86 A 7,08 Wartości oznaczone różnymi literami różnią ię od iebie itotnie; duże litery przy P 0,01 Value marked by different letter ignificantly differ each other; capital letter at P ,61 B 9,80 98,42 B 8,70 628,92 B 32,03 11,33 B 1,87 12,12 B 1,84 52,49 B 4,31 55,16 B 2,10 101,16 B 8,34 172,55 14,04 99,28 8,95 592,54 46,60 11,23 1,81 11,85 1,80 51,57 4,47 55,66 2,26 97,04 8,78 182,15 A 12,74 100,46 A 9,23 549,82 A 20,38 10,77 A 1,89 10,79 A 2,00 50,16 A 4,35 56,64 A 2,23 93,43 A 7,28 166,24 B 10,73 97,40 B 9,41 612,95 B 35,12 11,16 B 2,07 11,21 B 2,12 50,94 B 4,47 55,24 B 2,39 98,92 B 8,44 174,20 14,21 98,93 9,44 581,37 42,67 10,97 2,00 11,00 2,07 50,55 4,43 55,94 2,42 96,17 8,35 44

7 Wyniki oceny przyżyciowej z uwzględnieniem cech otłuzczenia... Tabela 4 Table 4 Wyniki cech tucznych i rzeźnych oraz wartość indeku elekcyjnego badanych lozek miezańców ocenionych przyżyciowo w 2006 r. The reult of growth and laughter trait and election inde value of teted crobred gilt performance teted in year 2006 Cechy Trait Liczebność (zt.) Number (head) Wiek w dniu oceny (dni) Age on tet day (day) Maa ciała w dniu oceny (kg) Body weight on tet day (kg) Przyroty dobowe may ciała tandaryzowane na 180. dzień życia (g) Daily gain of body weight tandardized on 180 th day of life (g) Standaryzowana grubość łoniny Standardized backfat thickne in P 2 Standaryzowana grubość łoniny Standardized backfat thickne Standaryzowana wyokość oka polędwicy Standardized height of loin eye Standaryzowana zawartość mięa w ciele (%) Standardized body meat content (%) Indek elekcyjny oceny przyżyciowej Performance tet election inde nikie Przyroty dobowe may ciała lozek tandaryzowane na 180. dzień życia (g) Daily gain of body weight of gilt tandardized on 180 th day of life (g) wbp pbz PLW PL wyokie nikie pbz wbp PL PLW wyokie ,79 A 12,74 99,00 A 9,04 543,61 A 23,97 11,22 A 1,62 11,64 1,71 51,24 A 4,69 56,39 A 2,17 91,70 A 6,87 Wartości oznaczone różnymi literami różnią ię od iebie itotnie; duże litery przy P 0,01 Value marked by different letter ignificantly differ each other; capital letter at P ,54 B 10,28 97,12 B 8,80 621,42 B 35,54 10,76 B 1,66 11,67 1,79 53,33 B 5,02 55,90 B 2,16 102,29 B 9,01 173,15 14,43 98,06 8,97 582,58 49,33 10,99 1,66 11,65 1,75 52,28 4,97 56,15 2,18 97,00 9,61 182,15 A 13,13 99,53 9,92 544,66 A 23,01 11,07 2,01 10,79 A 2,02 50,19 4,01 56,52 A 2,22 92,27 A 7,73 168,24 B 10,96 99,23 9,99 612,68 B 34,82 11,06 1,99 11,01 B 1,90 50,32 4,56 55,32 B 2,29 99,12 B 8,30 175,23 13,95 99,38 9,96 578,50 45,01 11,07 2,00 10,90 1,97 50,26 4,29 55,93 2,34 95,68 8,72 45

8 J. Nowachowicz i wp. Tabela 5 Table 5 Wyniki cech tucznych i rzeźnych oraz wartość indeku elekcyjnego badanych lozek miezańców ocenionych przyżyciowo w 2007 r. The reult of growth and laughter trait and election inde value of teted crobred gilt performance teted in year 2007 Cechy Trait Liczebność (zt.) Number (head) Wiek w dniu oceny (dni) Age on tet day (day) Maa ciała w dniu oceny (kg) Body weight on tet day (kg) Przyroty dobowe may ciała tandaryzowane na 180. dzień życia (g) Daily gain of body weight tandardized on 180 th day of life (g) Standaryzowana grubość łoniny Standardized backfat thickne in P 2 Standaryzowana grubość łoniny Standardized backfat thickne Standaryzowana wyokość oka polędwicy Standardized height of loin eye Standaryzowana zawartość mięa w ciele (%) Standardized body meat content (%) Indek elekcyjny oceny przyżyciowej Performance tet election inde nikie Przyroty dobowe may ciała lozek tandaryzowane na 180. dzień życia (g) Daily gain of body weight of gilt tandardized on 180 th day of life (g) wbp pbz PLW PL wyokie nikie pbz wbp PL PLW wyokie ,63 A 13,16 102,17 A 8,82 557,76 A 26,83 11,45 A 1,74 11,70 1,59 53,20 A 3,97 57,02 A 1,98 95,84 A 6,57 Wartości oznaczone różnymi literami różnią ię od iebie itotnie; duże litery przy P 0,01 Value marked by different letter ignificantly differ each other; capital letter at P ,99 B 9,44 98,79 B 8,67 641,36 B 35,66 10,91 B 1,72 11,71 1,77 55,02 B 4,42 56,28 B 1,74 106,54 B 7,65 172,80 15,09 100,48 8,90 599,61 52,38 11,18 1,75 11,70 1,68 54,11 4,30 56,65 1,90 101,20 8,92 186,75 A 12,60 104,62 A 9,10 552,06 A 22,53 11,57 A 1,69 11,57 1,46 51,78 A 3,70 56,88 A 1,67 94,52 A 5,81 167,23 B 11,22 101,43 B 9,75 632,69 B 36,54 10,91 B 1,53 11,52 1,62 52,39 B 4,85 55,79 B 1,90 103,69 B 7,34 176,96 15,41 103,02 9,56 592,50 50,48 11,24 1,65 11,54 1,54 52,09 4,32 56,33 1,87 99,12 8,06 46

9 Wyniki oceny przyżyciowej z uwzględnieniem cech otłuzczenia... Tabela 6 Table 6 Wyniki cech tucznych i rzeźnych oraz wartość indeku elekcyjnego badanych lozek miezańców ocenionych przyżyciowo w 2008 r. The reult of growth and laughter trait and election inde value of teted crobred gilt performance teted in year 2008 Cechy Trait Liczebność (zt.) Number (head) Wiek w dniu oceny (dni) Age on tet day (day) Maa ciała w dniu oceny (kg) Body weight on tet day (kg) Przyroty dobowe may ciała tandaryzowane na 180. dzień życia (g) Daily gain of body weight tandardized on 180 th day of life (g) Standaryzowana grubość łoniny Standardized backfat thickne in P 2 Standaryzowana grubość łoniny Standardized backfat thickne Standaryzowana wyokość oka polędwicy Standardized height of loin eye Standaryzowana zawartość mięa w ciele (%) Standardized body meat content (%) Indek elekcyjny oceny przyżyciowej Performance tet election inde nikie Przyroty dobowe may ciała lozek tandaryzowane na 180. dzień życia (g) Daily gain of body weight of gilt tandardized on 180 th day of life (g) wbp pbz PLW PL wyokie nikie pbz wbp PL PLW wyokie ,17 A 13,75 103,49 A 10,22 557,42 A 22,01 11,47 A 1,57 11,53 1,53 53,87 A 3,22 57,47 A 1,72 97,18 A 5,79 Wartości oznaczone różnymi literami itotnie różnią ię od iebie, duże litery P 0,01 Value marked by different letter ignificantly differ each other; capital letter P ,36 B 10,98 100,76 B 9,64 633,48 B 32,94 10,81 B 1,66 11,50 1,60 55,41 B 3,34 56,81 B 1,53 106,98 B 6,79 175,19 15,29 102,12 10,02 595,75 47,26 11,14 1,65 11,52 1,57 54,65 3,37 57,14 1,66 102,12 7,99 183,51 A 13,97 104,15 A 11,13 563,57 A 20,66 11,41 A 1,64 11,13 A 1,46 53,16 A 3,02 57,38 A 1,91 97,85 A 6,58 168,10 B 11,48 102,93 B 10,19 636,87 B 38,42 10,55 B 1,57 10,98 B 1,45 53,82 B 3,76 56,76 B 1,59 107,35 B 7, ,75 14,92 103,54 10,69 600,47 47,94 10,98 1,66 11,05 1,46 53,49 3,43 57,07 1,79 102,63 8,69 47

10 J. Nowachowicz i wp. Tabela 7 Table 7 Wyniki cech tucznych i rzeźnych oraz wartość indeku elekcyjnego badanych lozek miezańców ocenionych przyżyciowo w latach The reult of growth and laughter trait and election inde value of teted crobred gilt performance teted in year Cechy Trait Liczebność (zt.) Number (head) Wiek w dniu oceny (dni) Age on tet day (day) Maa ciała w dniu oceny (kg) Body weight on tet day (kg) Przyroty dobowe may ciała tandaryzowane na 180. dzień życia (g) Daily gain of body weight tandardized on 180 th day of life (g) Standaryzowana grubość łoniny Standardized backfat thickne in P 2 Standaryzowana grubość łoniny Standardized backfat thickne Standaryzowana wyokość oka polędwicy Standardized height of loin eye Standaryzowana zawartość mięa w ciele (%) Standardized body meat content (%) Indek elekcyjny oceny przyżyciowej Performance tet election inde nikie Przyroty dobowe may ciała lozek tandaryzowane na 180. dzień życia (g) Daily gain of body weight of gilt tandardized on 180 th day of life (g) wbp pbz PLW PL wyokie nikie pbz wbp PL PLW wyokie ,10 A 13,19 101,21 A 9,46 554,50 A 25,34 11,29 A 1,71 11,61 A 1,66 52,10 A 4,35 56,71 A 2,14 94,37 A 7,00 Wartości oznaczone różnymi literami różnią ię od iebie itotnie; duże litery przyp 0,01 Value marked by different letter ignificantly differ each other; capital letter at P ,77 B 10,77 98,94 B 9,01 631,41 B 34,48 10,97 B 1,77 11,77 B 1,79 53,91 B 4,47 55,98 B 2,02 104,08 B 8,41 173,40 14,62 100,07 9,31 593,11 48,94 11,13 1,75 11,69 1,73 53,01 4,50 56,34 2,11 99,25 9,13 182,85 A 13,24 101,45 A 10,05 552,08 A 23,05 11,14 A 1,88 11,02 A 1,85 51,11 A 4,12 56,77 A 2,11 94,17 A 7,34 167,37 B 10,96 99,89 B 9,93 621,99 B 37,08 10,94 B 1,88 11,14 B 1,86 51,63 B 4,58 55,70 B 2,19 101,74 B 8,74 175,10 14,41 100,67 10,02 587,07 46,64 11,04 1,89 11,08 1,85 51,37 4,37 56,23 2,22 97,96 8,92 48

11 Wyniki oceny przyżyciowej z uwzględnieniem cech otłuzczenia... i wyokim tempie wzrotu były duże oraz tatytycznie wyoko itotne. W łącznym zetawieniu wyników z lat różnice te wynoiły odpowiednio 77 g (wbp pbz) i 70 g (pbz wbp), i zotały potwierdzone również jako tatytycznie wyoko itotne (tab. 7). Analizując wpływ tempa wzrotu lozek na ich otłuzczenie określane na podtawie pomiarów grubości łoniny w punktach P 2 i P 4 zauważono, że rezultaty pod tym względem w pozczególnych latach nie były jednoznaczne (tab. 2-7). Świnie wbp pbz odznaczające ię wyokimi przyrotami dobowymi may ciała ocenione przyżyciowo w 2006, 2007 i 2008 roku oraz w łącznym zetawieniu wyników z lat miały cieńzą łoninę w punkcie P 2 w porównaniu z lozkami charakteryzującymi ię wolniejzym tempem wzrotu (P 0,01). Jedynie zwierzęta pochodzące z omawianego wariantu krzyżowania ocenione w 2005 r. (tab. 3) o wyokich przyrotach dobowych may ciała wykazały itotnie (P 0,01) więkze otłuzczenie od świń o nikim tempie wzrotu. W przypadku lozek z tego wariantu krzyżowania poddanych ocenie w 2004 r. nie wykazano tatytycznie itotnych różnic pomiędzy grupami świń o zróżnicowanym tempie wzrotu (tab. 2). Inaczej kztałtowały ię wyniki dotyczące grubości łoniny badanych zwierząt pochodzących z wariantu krzyżowania wbp pbz. Stwierdzono bowiem, że lozki wbp pbz ocenione przyżyciowo w latach 2004 i 2005 oraz w łącznym zetawieniu wyników z lat (tab. 2, 3 i 7) odznaczające ię wyokim tempem wzrotu były bardziej otłuzczone aniżeli świnie o nikich przyrotach dobowych may ciała (P 0,01). W przypadku ocenionych zwierząt w pozotałych latach nie zaoberwowano tatytycznie itotnego zróżnicowania w zakreie grubości łoniny między grupami świń o różnym tempie wzrotu. Biorąc pod uwagę wariant krzyżowania pbz wbp w przypadku grubości łoniny w punkcie P 2 wykazano zbliżone tendencje jak u świń wbp pbz. Zwierzęta o wyokich przyrotach dobowych may ciała ocenione tylko w 2005 r. odznaczały ię grubzą łoniną w porównaniu z lozkami o nikim tempie wzrotu (P 0,01). Natomiat lozki miezańce pbz wbp o wyokim tempie wzrotu, poddane ocenie przyżyciowej w latach 2004, 2007 i 2008 oraz w łącznym zetawieniu wyników z lat , w zakreie analizowanej cechy wykazywały cieńzą łoninę (P 0,01) wobec świń o nikich przyrotach dobowych may ciała (tab. 2-7). W przypadku grubości łoniny u zwierząt pbz wbp o wyokim tempie wzrotu twierdzono itotnie cieńzą łoninę w 2004 r. (P 0,05) i 2008 r. (P 0,01) w porównaniu ze zwierzętami o nikich przyrotach dobowych may ciała (tab. 2 i 6). Lozki miezańce pbz wbp ocenione przyżyciowo w 2005 i 2006 r. oraz w łącznym zetawieniu wyników z lat (tab. 3, 4 i 7) odznaczające ię wyokimi przyrotami dobowymi may ciała charakteryzowały ię, podobnie jak lozki wbp pbz, grubzą łoniną aniżeli świnie o nikim tempie wzrotu (P 0,01). W przypadku wariantu krzyżowania pbz wbp u lozek badanych w 2006 r. pod względem grubości łoniny oraz lozek ocenionych w 2007 r. w zakreie grubości łoniny w punkcie P 4 nie wykazano tatytycznie itotnych różnic pomiędzy grupami zwierząt różniących ię tempem wzrotu (tab. 4 i 5). Standaryzowana wyokość oka polędwicy lozek miezańców wbp pbz, które odznaczały ię wyokim tempem wzrotu była wyoko itotnie więkza w porównaniu ze zwierzętami o nikich przyrotach dobowych may ciała we wzytkich analizowanych latach i w łącznym zetawieniu wyników z lat (tab. 2-7). W nieco inny 49

12 J. Nowachowicz i wp. poób kztałtowały ię rezultaty dotyczące omawianej cechy u lozek miezańców pbz wbp. U zwierząt ocenionych w 2004 i 2006 roku (tab. 2 i 4) nie twierdzono bowiem itotnego zróżnicowania pod tym względem między grupami świń różniących ię tempem wzrotu. W pozotałych latach i w łącznym zetawieniu wyników z lat zaoberwowano wyoko itotne różnice w tym zakreie pomiędzy grupami lozek miezańców różniących ię przyrotami dobowymi may ciała (tab. 3, 5, 6 i 7) i podobne tendencje jakie wytąpiły u zwierząt wbp pbz. Rezultaty dotyczące tandaryzowanej zwartości mięa w ciele badanych lozek miezańców, czyli wbp pbz oraz pbz wbp, we wzytkich analizowanych latach i w łącznym zetawieniu wyników z lat wykazały, że świnie charakteryzujące ię zybzym tempem wzrotu, tj. wyokimi przyrotami dobowymi may ciała, miały nietety itotnie (P 0,01) mniejze umięśnienie, a więc niżzą zawartość mięa w ciele w porównaniu ze zwierzętami o wyokich przyrotach dobowych may ciała (tab. 2-7). Świadczy to więc o niekorzytnym wpływie wyokiego tempa wzrotu na mięność badanych lozek miezańców. Lozki pochodzące z obu badanych wariantów krzyżowania, tj. wbp pbz oraz pbz wbp, we wzytkich analizowanych latach i w łącznym zetawieniu wyników z lat odznaczające ię zybkim tempem wzrotu, a więc wyokimi przyrotami dobowymi may ciała, oiągnęły wyoko itotnie wyżzą wartość indeku elekcyjnego oceny przyżyciowej (tab. 2-7) w porównaniu ze zwierzętami o nikich przyrotach dobowych may ciała. Poziom cech użytkowych, w tym również tempo wzrotu, otłuzczenie i umięśnienie świń pozczególnych ra i linii oraz miezańców pochodzących z różnych wariantów krzyżowania jet zróżnicowany [2, 6, 10, 19, 20, 27]. Wyniki uzykane w prezentowanej pracy wykazały więcej tatytycznie itotnych różnic (P 0,01) w odnieieniu do świń odznaczających ię zybzym tempem wzrotu, które charakteryzowały ię mniejzą mięnością w porównaniu ze zwierzętami o wolniejzym tempie wzrotu. W łącznym zetawieniu wyników ze wzytkich analizowanych lat ( ) jednoznacznie to potwierdzono. Świadczy to o niekorzytnym wpływie wyokiego tempa wzrotu na umięśnienie badanych lozek, co jet zgodne z wcześniejzymi badaniami włanymi [19, 20, 21, 26, 28]. Badania innych autorów [1, 3, 4, 14, 16, 17, 18, 24, 25, 33] wykazały podobne tendencje, które ugerują, że wyokie tempo wzrotu prowadzi do zwiękzenia otłuzczenia i nie wywołuje poprawy umięśnienia. W badaniach Camerona i wp. [5] oraz Gy i wp. [13] twierdzono natomiat, że u świń o wyokich, uwarunkowanych genetycznie możliwościach odkładania białka wyokie tempo wzrotu nie wpływa na zwiękzenie otłuzczenia. Buczyńki i wp. [2] wkazują na zaadnicze różnice między raami pod względem rodzaju i wzajemnego tounku odkładanych tkanek w okreie wzrotu zwierząt. Podumowując wyniki uzykane w prezentowanej pracy należy twierdzić, że wpływ tempa wzrotu na kztałtowanie ię cech dotyczących otłuzczenia i umięśnienia lozek miezańców w pozczególnych latach był zróżnicowany. W łącznym zetawieniu wzytkich wyników z lat wykazano jednoznacznie, że badane lozki miezańce o wyokich przyrotach dobowych may ciała cechowały ię cieńzą łoniną w punkcie P 2 oraz grubzą łoniną w porównaniu ze zwierzętami o wolniejzym tempie wzrotu. Stwierdzono korzytniejzy wynik dotyczący wyokości oka po- 50

13 Wyniki oceny przyżyciowej z uwzględnieniem cech otłuzczenia... lędwicy u świń charakteryzujących ię wyokimi przyrotami dobowymi may ciała w porównaniu ze zwierzętami o wolniejzym tempie wzrotu, zaś wyżzą zawartość mięa w ciele u lozek o nikim tempie wzrotu wobec świń odznaczających ię wyokimi przyrotami dobowymi may ciała. Badane lozki miezańce charakteryzujące ię zybkim tempem wzrotu we wzytkich analizowanych latach i w łącznym zetawieniu wyników z lat oiągnęły wyoko itotnie wyżzą wartość indeku elekcyjnego, a więc lepzą wartość hodowlaną w porównaniu ze zwierzętami o nikich przyrotach dobowych may ciała. PIŚMIENNICTWO 1. BUCZYŃSKI J.T., LUCIŃSKI P., FAJFER E., PANEK A., SZULC K., 2001 Correlation between fattening and laughter trait meaured live after the firt and econd phae of rearing Polih Large White breeding gilt. Ann. Anim. Sci., Suppl., 1, BUCZYŃSKI J.T., PANEK A., SZULC K., FAJFER E., LUCIŃSKI P., 1999 Porównanie wyników oceny przyżyciowej lozek różnych ra. Rocz. Nauk. Zoot., Supl., 3, CAMERON N.D., CURRAN M.K., 1995 Genotype with feeding regime interaction in pig divergently elected for component of efficient lean growth rate. Anim. Sci. 61, CAMERON N.D., CURRAN M.K., 1995 Repone in carca compoition to divergent election for component of efficient lean growth rate in pig. Anim. Sci. 61, CAMERON N.D., PENMAN J.C., FISKEN A.C., NUTE G.R., PERRY A.M., WOOD J.D., 1999 Genotype with nutrition interaction for carca compoition and meat quality in pig genotype elected for component of efficient lean growth rate. Anim. Sci. 69, ECKERT R., ŻAK G., 2005 Ocena przyżyciowa lozek. W: Stan hodowli i wyniki oceny świń w roku IZ Kraków, XXIII, FALKENBERG H., HAMMER H., RITTER E., 1989 Genetiche und phenotypiche Beziehungen zwichen Merkmalen der Mat- und Anatzleitung von Ebern in zentralen Aufzuchttationen, der Wurfleitung ihrer Schwetern. Arch. Tierz. 32 (2), FANDREJEWSKI H., 1992 Energetyczne podtawy wykorzytania pazy przez ronące lozki. Rozpr. hab. Wyd. wł. IFŻZ w Jabłonnie, FANDREJEWSKI H., 1997 Zagadnienia związane z wykorzytaniem pazy przez świnie. Mat. Konf. Nauk. Wpółczene zaady żywienia świń. PAN, Jabłonna, FANDREJEWSKI H., RAJ S., WEREMKO D., SKIBA G., 2001 Zagadnienie apetytu u ronących świń z linii ojcowkich. Zez. Nauk. AR we Wrocławiu, Konf. XXXI, 405, FULLER M.F., FRANKLIN M.F., MCWILLIAM R., PENNIE K., 1995 The repone of growing pig, of different e and genotype, to dietary energy and protein. Anim. Sci. 60, GRZEŚKOWIAK E., 1999 Technologiczna i konumpcyjna przydatność mięa krzyżówek towarowych świń polkich ra białych z udziałem knurów ra hamphire i duroc. Rozprawy 190, Akademia Rolnicza, Szczecin. 13. GY Y., SCHINCKEL A.P., MARTIN T.G., 1992 Growth, development and carca compoition in five genotype of wine. J. Anim. Sci. 70, KANIS E., 1988 Effect of average daily food intake on production performance in growing pig. Anim. Prod. 46,

14 J. Nowachowicz i wp. 15. KAPELAŃSKI W., KAPELAŃSKA J., MAĆKO-PRZYCHOCKA Z., 1999 Effect of growth rate on carca lean content. Book of Abtr. of the 2 nd Inter. Conf. Current Problem of Genetic, Breeding, Health and Production of Pig. Čeke Budějovice, KAPELAŃSKI W., RAK B., GRAJEWSKA S., BOCIAN M., 2002 Tempo wzrotu a wartość rzeźna tuzy świń ray złotnickiej ptrej, polkiej białej zwiłouchej i pietrain. Rocz. Nauk. Zoot., T. 29, 1, KOCZANOWSKI J., MIGDAŁ W., KLOCEK CZ., TUZ R., 2001 The effect of growth rate during two fattening period on carca quality of fattening pig fed ad libitum. Ann. Anim. Sci., Suppl., 1, MICHALSKA G., 2000 Relationhip between the main reult of performance tet of crobred boar after Pietrain ire and ow of different breed including the Złotnicka Spotted breed. Rocz. Nauk. Zoot., Supl., 10, MICHALSKA G., NOWACHOWICZ J., CHOJNACKI Z., BUCEK T., WASILEWSKI P.D., 2002 The impact of growth rate on the reult of performance teting of Polih Large White pig. Ann. Anim. Sci., Suppl., 2, MICHALSKA G., NOWACHOWICZ J., CHOJNACKI Z., WASILEWSKI P.D., BUCEK T., 2003 The impact of value of daily gain of body weight on meat content of pig of different breed. Acta Sci. Pol., Zootechnica 2 (2), MICHALSKA G., NOWACHOWICZ J., KAPELAŃSKI W., RAK B., CHOJNACKI Z., 2001 Interrelationhip between performance tet reult in Polih Large White and Polih Landrace boar. Ann. Anim. Sci., Suppl., 1, MIGDAŁ W., PAŚCIAK P., GARDZIŃSKA A., BAROWICZ T., PIESZKA M., WOJ- TYSIAK D., 2004 Wpływ czynników genetycznych i środowikowych na jakość wieprzowiny. Pr. Mat. Zoot., Zez. Spec. 15, MIGDAŁ W., ZADIRA A., KOZIOŁ A., NOWAK J., ORZECHOWSKA B., TYRA M., WOJTYSIAK D., PUSTKOWIAK H., 2006 Fatty acid profile of loin fat from Polih Landrace fattener with different growth rate. Anim. Sci. 1, Suppl., MILEWSKA W., FALKOWSKI J., 2001 Analiza wyników oceny przyżyciowej knurków czytoraowych i miezańców F1 pochodzących z chlewni rejonu OSHZ w Olztynie w latach Zez. Nauk. AR we Wrocławiu 405, MILEWSKA W., GRUDNIEWSKA B., 1999 Zależność między przyrotami dziennymi a zawartością mięa u knurków ocenianych metodą przyżyciową. Międz. Konf. Nauk. Aktualne problemy w produkcji trzody chlewnej, ART Olztyn, 6 maja, NOWACHOWICZ J., 2003 Shaping the meat content and the election inde value in performance teted young boar of different breed depending on their growth rate. Prace z Zakreu Nauk Rolniczych i Leśnych (PTPN), Vol. 95, Supl., NOWACHOWICZ J., 2003 Wpływ tempa wzrotu na mięność lozek. Zez. Nauk. Przeg. Hod. 68, z. 2, NOWACHOWICZ J., MICHALSKA G., 2004 Umięśnienie i otłuzczenie lozek miezańców w zależności od ich tempa wzrotu. Zez. Nauk. ATR Bydgozcz, Zootechnika 34, RÓŻYCKI M., 1994 Hodowla i produkcja świń w Polce. Mat. Konf. Nauk.,,Wpółczene zaady żywienia świń. PAN, Jabłonna, maja, RÓŻYCKI M., 1998 Metody oceny wartości hodowlanej. W: Hodowla i użytkowanie świń (red. B. Grudniewkiej). Wyd. ART Olztyn. 52

15 Wyniki oceny przyżyciowej z uwzględnieniem cech otłuzczenia RÓŻYCKI M., 1999 Dokonalenie mięności ra świń hodowanych w Polce. Rocz. Nauk. Zoot., Supl. 3, Statitica ARSL 8.0 PL, 2008 StatSoft Polka. 33. URBAŃCZYK J., HANCZAKOWSKA E., ŚWIĄTKIEWICZ M., 1999 Wpływ genotypu na niektóre wkaźniki biochemiczne krwi oraz cechy tuczne i rzeźne świń. Zez. Nauk. AR w Krakowie 352, Seja Nauk. 67, Jerzy Nowachowicz, Grażyna Michalka, Tomaz Bucek, Przemyław Dariuz Wailewki The reult of performance tet regarding to fat and meat trait of crobred gilt of different growth rate S u m m a r y The aim of the paper wa to analyze the performance tet reult regarding to fat and meat trait of crobred gilt of different growth rate, coming from two foling croing variant, where the ow breed wa given in the firt poition: PLW PL and PL PLW. The animal came from The Bydgozcz Breeding Region and they were performance- teted within the year Depending on the level of daily body weight gain tandardized on 180 th day of life, the young crobred gilt were divided into two group of different growth rate, i.e. and daily gain of body weight in each analyzed year. The impact of growth rate on haping fat and meat trait of crobred gilt in particular year wa divere. In reult ummary from year it wa clearly proved that the teted crobred gilt PLW PL and PL PLW of daily gain of body weight had thinner backfat in P 2 point and thicker backfat point a compared to the animal of er growth rate. More favourable reult of the height of loin eye wa oberved in the pig with daily gain of body weight a compared to the animal of er grow rate. Higher body meat content wa recorded in gilt of growth rate a compared to the pig of daily gain of body weight. The gilt coming from the both teted croing variant of growth rate had ignificantly er value of performance tet election inde, thu er breeding value than the animal with daily gain of body weight. KEY WORDS: pig / crobred gilt / growth rate / fat content / meat content 53