Struktura kosztu depozytów w wybranych krajach Unii Europejskiej *
|
|
- Bogdan Zając
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Struktura kosztu depozytów w wybranych krajach Unii Europejskiej * Piotr Mielus 1, Tomasz Mironczuk 2 wersja: kwiecień 2015 Abstrakt W wyniku kryzysu zaufania na rynku finansowym wywołanym wydarzeniami z lat oraz późniejszymi problemami fiskalnymi w peryferyjnych krajach Unii Europejskiej, banki utraciły możliwość refinansowania poprzez niezabezpieczone depozyty międzybankowe. Spowodowało to wzrost znaczenia depozytów przyjmowanych od klientów niefinansowych, których koszt zaczął istotnie odbiegać od indeksów rynku pieniężnego bazujących na rynku międzybankowym. Co więcej, pojawiła się silna rozbieżność pomiędzy stopą odnoszącą się do pozycji pozabilansowych (OIS) oraz ceną pieniądza odnoszącą się do przepływów bilansowych. Artykuł analizuje zmiany w strukturze stóp procentowych odnoszących się do różnych segmentów rynku w czterech wybranych krajach UE dwóch ze strefy euro i dwóch spoza tej strefy. Obserwacje z rynku pieniężnego wskazują, że wykreowanie oddzielnych indeksów dla pozycji bilansowych i pozabilansowych jest uzasadnione ekonomicznie. JEL: G01, G14, G15 Słowa kluczowe: rynek pieniężny, kryzys finansowy, koszt finansowania, oprocentowanie depozytów, indeksy rynku finansowego 1 Szkoła Główna Handlowa, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową 2 Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową * Niniejszy artykuł jest w trakcie przygotowania do publikacji w czasopiśmie Bezpieczny Bank
2 Wprowadzenie Kryzys finansowy z lat wywołał zmiany strukturalne na rynku finansowym, których skutki odczuwamy do dzisiejszego dnia. Jedną z tych zmian jest trwały wzrost względnych kosztów finansowania sektora bankowego. Miarą względnego kosztu przyjętą na potrzeby tego opracowania jest odchylenie rzeczywistych cen depozytów od indeksów rynku pieniężnego. Indeksy rynku pieniężnego stanowią bowiem nie tylko istotny punkt referencyjny, ale przede wszystkim są wykorzystywane jako podstawa do wyceny różnych produktów finansowych. Dla przykładu trzymiesięczny USD LIBOR stanowi indeks determinujący wysokość przepływów w instrumentach pochodnych opiewających na łączną kwotę 100 bilionów USD 3, natomiast WIBOR (wszystkie terminy) służy jako indeks dla ok. 6 bilionów PLN derywatów odsetkowych i przeszło 400 mld PLN kredytów 4. Celem artykułu jest zbadanie wpływu kryzysu na względny koszt depozytów w wybranych krajach Unii Europejskiej, zarówno ze strefy euro, jak i spoza tej strefy. Dane empiryczne dotyczą cen depozytów w segmencie detalicznym i korporacyjnym w dwóch krajach strefy euro: o najniższym ryzyku (Niemiec) i najwyższym ryzyku (Grecji) oraz w dwóch krajach spoza strefy euro: dojrzałym (Szwecji) oraz wschodzącym (Polski). Analiza opiera się na wskazaniu dowodów na istotne zmiany strukturalne na tych rynkach oraz wyodrębnienie kluczowych różnic pomiędzy poszczególnymi krajami i rodzajami instrumentów. Badania te służą do weryfikacji, czy w wyniku kryzysu poziom rzeczywistych cen depozytów istotnie zmienił się względem indeksów rynku pieniężnego. Literatura przedmiotu wskazuje bowiem, że obecnie indeksy rynku pieniężnego przestały wskazywać na krańcową cenę pieniądza. Opracowanie wpisuje się w nurt bieżącej dyskusji na temat reformy indeksów rynku pieniężnego. Proces zmian został zapoczątkowany przez raport komisji Wheatleya (2012) 5, czego następstwem był dokument grupy roboczej przy Banku Rozliczeń Międzynarodowych (2013) 6, rekomendacje EBA/ESMA (2013) 7 oraz IOSCO (2013) 8. Parlament Europejski opracował propozycję Rozporządzenia w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki w instrumentach finansowych z późniejszymi zmianami (2013) 9, a Financial Stability Board opublikował kompleksowy raport (2014) 10 bazujący na pracach Market Participants Group 11 oraz IOSCO 12. Uczestnicy rynku finansowego podjęli próbę zreformowania indeksów, czemu przyświecały dwa podstawowe cele. Pierwszym celem było wzmocnienie odporności indeksu na manipulacje, które wielokrotnie w przeszłości zniekształcały stawki LIBOR i EURIBOR. Drugim celem było zwiększenie reprezentatywności stawki, a więc jej adekwatności dla powszechnych zastosowań jako indeksu dla produktów bilansowych i pozabilansowych. W zgodnej opinii reformatorów, remedium na obie potencjalne słabości indeksów jest zmiana jego charakteru z deklaratywnego na transakcyjny, a więc opartego o rzeczywiste ceny depozytów. 3 Chodzi o kwotę równą 10 14, por.: Duffie D., Stein J., Reforming LIBOR and Other Financial Market Benchmarks, Working Paper no 3170, Stanford University, September 19, 2014, s Obliczenia własne IBnGR na podstawie danych NBP i raportów rocznych banków krajowych. 5 The Wheatley Review of LIBOR: final report, HM Treasury, September Towards Better Reference Rates Practices: A Central Bank Perspective, BIS, March ESMA-EBA Principles for Benchmark-Setting Processes in the EU, ESMA/2013/659, June 6, Principles for Financial Benchmarks Final Report, OICU-IOSCO, FR 07/13, July Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council on indices used as benchmarks in financial instruments and financial contracts, Brussels, Reforming Major Interest Rate Benchmarks, Financial Stability Board report, Market Participants Group on Reforming Interest Rate Benchmarks, MPG Final Report, March Review of the Implementation of IOSCO s Principles for Financial Benchmarks by Administrators of Euribor, Libor and Tibor, International Organization of Securities Commissions report, July
3 Jak wykazali Brousseau, Chailloux i Durré (2013) 13 banki wykreowały ogromne ryzyko rozbieżności pomiędzy publikowaną stawką LIBOR a realnym kosztem finansowania, co skutkuje nieefektywnością procesu zarządzania aktywami i pasywami. Rozbieżne zachowanie stawki referencyjnej względem rzeczywistego kosztu instrumentów bilansowych i pozabilansowych powoduje powstanie ryzyka ekonomicznego polegającego na wzroście niepewności co do przyszłej wyceny aktywów oraz wyniku odsetkowego netto. Przeprowadzone w niniejszym opracowaniu badania wskazują na zakres tej rozbieżności, zmienność jej poziomu w czasie oraz zróżnicowanie jej skali dla poszczególnych krajów. Analiza danych empirycznych Zebrano dane dotyczące średniomiesięcznego, ważonego nominałami oprocentowania bankowych depozytów terminowych przyjmowanych na stałą stopę w segmencie detalicznym i korporacyjnym (tzw. dane klientowskie, dalej oznaczone jako ) 14. Dane pochodzą z raportów banków centralnych: Narodowego Banku Polskiego 15 dla PLN, Riksbanku 16 dla SEK, Bundesbanku 17 dla EUR w Niemczech i Ethniki Trapeza Ellados 18 dla EUR w Grecji. Szeregi czasowe zostały uzupełnione o dane dotyczące lokalnych indeksów referencyjnych typu IBOR 19 oraz kontraktów OIS 20 publikowane przez serwis Thomson Reuters oraz Bloomberg. Zakres czasowy analizy obejmuje lata Dla polskiego rynku depozytów wykorzystywane są także dane IBnGR 22. Odnoszą się one do cen depozytów negocjowanych bazujących na danych transakcyjnych przesyłanych codziennie przez banki krajowe do Systemu Monitoringu Rynku Pieniężnego (SMRP). Dane te obejmują okres od listopada 2012, czyli pierwszego pełnego miesiąca działania Systemu. W odróżnieniu od innych danych dotyczących rynku, są to stawki bazujące na rzeczywistych transakcjach 23. W związku z powyższym, w szeregach czasowych dla PLN zastosowano częściowo dane pochodzące z SMRP. 13 Brousseau V., Chailloux, A., Durré, A., Fixing the Fixings: What Road to a More Representative Money Market Benchmark?, IMF Working Paper No. 13/131, May 29, 2013, s W przypadków stóp procentowych, dla których dostępna była krzywa dochodowości, stawki pokazano jako średnią z kluczowych terminów 3M oraz 6M. Dla rynku zastosowano średnią cenę na rynku korporacyjnym i detalicznym IBOR Inter Bank Offered Rate, stopa referencyjna odnosząca się do kosztu pożyczek międzybankowych liczona na bazie deklaracji kluczowych banków w centrach finansowych (np. WIBOR dla rynku PLN, STIBOR dla rynku SEK). 20 OIS Overnight Index Swap, instrument pochodny, który odzwierciedla średni oczekiwany koszt pożyczek jednodniowych w trakcie trwania kontraktu. 21 Dane dot. Szwecji odnoszą się do lat System Monitoringu Rynku Pieniężnego (SMRP) jest wykorzystywany przez większość banków krajowych do weryfikacji polityki cenowej na rynku depozytowym oraz szacowania kosztu finansowania sektora bankowego. SMRP zbiera dane odnoszące się do dziennego rozkładu oprocentowania terminowych depozytów negocjowanych, z podziałem na 7 terminów zapadalności oraz 5 segmentów klienta. Dane pochodzą od banków o sumie bilansowej stanowiącej 93% lokalnego sektora bankowego. W 1 kw roku średni dzienny wolumen transakcji rejestrowanych przez SMRP wyniósł 23 mld PLN i 7,5 tys. sztuk. 3
4 Zebrane dane pokazano w kilku ujęciach. Po pierwsze, pokazano przebieg zmienności średnich stóp procentowych odnoszących się do trzech różnych klas ryzyka: 1. Depozytów klientowskich, które stanowią o rzeczywistym koszcie finansowania bilansów banków na krótki termin 2. Stawki referencyjnej typu IBOR odnoszącej się teoretycznie do cen depozytów zawieranych na rynku międzybankowym przy założeniu pożyczania niezabezpieczonych, krótkoterminowych środków instytucjom bankowym o najwyższym na danym rynku ratingu kredytowym 3. Cen kontraktów OIS reprezentujących uśredniony oczekiwany poziom stawki jednodniowej typu ONIA 24 w okresie trwania kontraktu, w którym poziom ryzyka płynności i ryzyka kredytowego jest minimalny Po drugie, przekształcono powyższe szeregi czasowe odnoszące się do poziomów zmiennych tak, aby pokazać zmienność różnicy (spreadu) pomiędzy stawkami depozytów oraz cenami kontraktów OIS a bazową stopą referencyjną IBOR. Przebieg analizowanych krzywych prezentują rys. 1-8 w zał. 1. Analiza zmienności opisanych powyżej zmiennych wskazuje, że omawiany okres charakteryzował się szokami cenowymi, które wpływały na następującą po szoku zmianę struktury cen obserwowaną na rynku pieniężnym. Pierwszym szokiem cenowym był sierpień 2007 r., kiedy to pojawiły się pierwsze oznaki kryzysu subprime, czego przejawem było bankructwo funduszy prowadzonych przez bank Bear Stearns oraz wycofanie się banku BNP z prowadzenia funduszy sekurytyzacyjnych. Przed tym okresem, stawki IBOR były bardzo zbliżone do cen OIS, a koszt depozytów klientowskich pozostawał poniżej stawki IBOR. Tym samym, spread OIS-IBOR był zbliżony do zera, natomiast spread -IBOR pozostawał ujemny. O czym świadczyła taka relacja cenowa? Oznaczała ona, że rynek pieniężny przed połową 2007 r. postrzegał ryzyko płynności oraz ryzyko kredytowe jako bardzo ograniczone. Jednocześnie stawka IBOR stanowiła koszt krańcowy pieniądza i banki generowały dodatni wynik odsetkowy na przyjmowanych depozytach od podmiotów niefinansowych. Sytuacja uległa radykalnej zmianie po wybuchu globalnego kryzysu finansowego. Kryzys ten miał kilka faz skutkujących różnym poziomem zmienności cen aktywów wynikającym z niejednorodnych przyczyn niestabilności cenowej. W pierwszej fazie poprzedzającej upadek banku Lehman Brothers (od sierpnia 2007 do września 2008), spread OIS-IBOR stał się silnie ujemny, natomiast spread -IBOR pozostawał na niezmienionym poziomie. Było to dowodem na to, że banki dostrzegały wzrost ryzyka płynności i ryzyka kredytowego (czego dowodem była nasilająca się rozbieżność pomiędzy stawkami OIS i IBOR), ale nie wykazywały problemów z pozyskaniem płynności (więc nie przepłacały rynku klientowskiego w celu zebrania stabilnych depozytów). Kolejną, najostrzejszą fazę kryzysu zapoczątkowało bankructwo baku Lehman Brothers. Efektem tego wydarzenia był silny spadek wiarygodności sektora bankowego i deterioracja płynności spowodowana zanikiem międzybankowego rynku depozytów terminowych 25 i skokowym wzrostem kosztów finansowania. W efekcie, obserwowaliśmy rekordowe ujemne poziomy spreadu OIS-IBOR oraz, po raz pierwszy, dla większości rynków, koszt depozytów klientowskich przekroczył stawkę IBOR. Ryzyko kredytowe i ryzyko płynności było oceniane jako bardzo wysokie. Banki w obliczu utraty stabilnych źródeł finansowania rozpoczęły wojnę cenową zmierzającą do przyciągnięcia środków od klientów niefinansowych. 24 ONIA Overnight Index Average, stopa referencyjna odnosząca się do kosztu pożyczek jednodniowych, liczona na bazie transakcji na rynku międzybankowym (np. POLONIA dla rynku PLN, EONIA dla rynku EUR). 25 Zanik depozytów międzybankowych dotyczy transakcji o terminach pow. 1 tygodnia i wynika z ograniczenia wzajemnych limitów ekspozycji kredytowej na uczestników rynku w segmencie pożyczek niezabezpieczonych. 4
5 Stan ten utrzymywał się kilka miesięcy, ale wraz z wygaszaniem nastrojów kryzysowych nastąpiło powolne zmniejszenie się spreadów i koszt depozytów klientowskich ponownie wrócił poniżej referencyjnej stawki IBOR, a ceny OIS zbliżyły się do kwotowań depozytów międzybankowych. Od 2010 narastał jednak inny rodzaj niepewności, związany tym razem nie z sektorem prywatnym, ale z sektorem publicznym. Grecja oraz i inne gospodarki peryferyjne Unii Europejskiej stanęły na krawędzi bankructwa na skutek narastającego i niemożliwego do sfinansowania długu publicznego. Szczytem tych niepokojów był grudzień 2011 r., kiedy ponownie rozszerzył się spread OIS-IBOR, a ceny depozytów klientowskich znowu przekroczyły poziom stopy referencyjnej. W marcu 2012 roku doszło do ogłoszenia niewypłacalności Grecji 26, co w obliczu niestabilności fiskalnej w krajach UE spowodowało utrwalenie opisanego powyżej zjawiska. Obecnie stawka IBOR znajduje się dla wszystkich omawianych państw pomiędzy średnimi cenami depozytów klientowskich a cenami kontraktów OIS. Taki stan można wiązać ze zmianami na rynku pieniężnym o strukturalnym charakterze, które mają poważne implikacje dla przyszłości stawki referencyjnej IBOR. Poniższe zestawienie stanowi podsumowanie średniego spreadu dla czterech wyodrębnionych powyżej okresów z podziałem na poszczególne kraje i segmenty rynku. Tabela 1. Odchylenie cen 27 oraz OIS względem stawek IBOR w punktach procentowych. Okres Niemcy Grecja Polska Szwecja EUR OIS PLN OIS SEK OIS przed AUG07-0,38-0,23-0,79-0,66-0,05-0,16-0,01 AUG07-AUG08-0,52-0,25-0,98-0,79-0,51-0,31-0,33 SEP08-DEC11-0,24 1,60 0,28 0,07-0,51-1,06-0,36 po DEC11 0,14 3,09 0,37 0,51-0,20-0,43-0,31 Źródło: obliczenia własne na podstawie danych Thomson Reuters, IBnGR i banków centralnych. Pogrupowane odchylenia stawek rynkowych od stopy referencyjnej można poddać badaniom według dwóch kryteriów: 1. zmiana spreadów odnoszących się do danego instrumentu w kolejnych okresach 2. zmiana spreadów w danym okresie dla różnych instrumentów bazowych Oba kryteria analizy prezentują poniższe wykresy 28 : 26 W dniu 9 marca 2012 organizacja ISDA formalnie ogłosiła zdarzenie kredytowe związane z restrukturyzacją długu Republiki Helleńskiej. 27 (bank-to-client) rynek depozytów klientowskich obejmujący segment korporacyjny i detaliczny. 28 Dla analizy stóp EUR w krajach UE, zastosowano skróty: GER Niemcy, GRE Grecja. 5
6 Wykres 1. Średnie odchylenie cen depozytów i kontraktów od stawki IBOR dla kolejnych okresów. Źródło: opracowanie własne na podstawie Thomson Reuters, IBnGR i banków centralnych. Wykres 2. Średnie odchylenie cen depozytów i kontraktów od stawki IBOR dla poszczególnych krajów i klas aktywów. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Thomson Reuters, IBnGR i banków centralnych. Analiza powyższych wykresów pozwala na następujące obserwacje: W pierwszych dwóch okresach (czyli do września 2008), stawki klientowskie znajdowały się poniżej stawki IBOR, co oznaczało, że stawka ta stanowiła rzeczywisty krańcowy koszt finansowania banków, a wynik odsetkowy na portfelu depozytów klientowskich był dodatni. Co warte podkreślenia, względny koszt depozytów był mniejszy dla krajów spoza strefy euro, co może świadczyć o niższym poziomie konkurencyjności tych rynków w tamtym okresie. 6
7 Po upadku banku Lehman Brothers, depozyty klientowskie dla wszystkich krajów stały się droższe niż stopa IBOR wyjątkiem były Niemcy, gdzie przekroczenie bariery stopy IBOR nastąpiło dopiero od kryzysu płynnościowego w grudniu 2011 r. Zmiana relatywnego kosztu finansowania banków oznaczała, że stopa IBOR przestała stanowić krańcowy koszt pieniądza i wynik odsetkowy na transakcjach klientowskich był ujemny względem referencyjnego indeksu IBOR. Szczególnie wyraźnie widać ten efekt w Grecji, gdzie koszt finansowania banków z sektora niefinansowego skoczył do 300 punktów bazowych ponad EURIBOR (ma to oczywiście związek z niską wiarygodnością kredytową tego kraju i wynikającymi z tego problemami płynnościowymi) Stawki OIS od sierpnia 2007 pozostawały wyraźnie poniżej stopy IBOR, z tym że dla Polski byliśmy świadkami silnego rozszerzenia spreadu po upadku banku Lehman Brothers, co można wiązać z globalną awersją do ryzyka uderzającą przede wszystkim w gospodarki wschodzące. Stosunkowo najniższy jest wspomniany spread dla strefy euro po ogłoszeniu niewypłacalności Grecji, co ma związek z ekspansywną polityką monetarną ECB zmniejszającą napięcia płynnościowe na rynku pieniężnym. Warto również zwrócić uwagę na zakres miesięcznej niestabilności stawek należących do różnych klas aktywów. Prezentuje to poniższe zestawienie: Tabela 2. Odchylenie standardowe miesięcznych różnic stóp, OIS, IBOR w punktach procentowych. Okres EURIBOR EUR OIS Niemcy Grecja WIBOR PLN OIS Polska STIBOR SEK OIS Szwecja przed AUG07 0,06 0,05 0,06 0,07 0,18 0,18 0,15 0,05 0,09 0,15 AUG07-AUG08 0,19 0,06 0,09 0,11 0,13 0,11 0,11 0,13 0,07 0,08 SEP08-DEC11 0,27 0,25 0,23 0,29 0,23 0,33 0,23 0,36 0,32 0,24 po DEC11 0,07 0,05 0,05 0,12 0,14 0,13 0,14 0,09 0,07 0,05 Źródło: obliczenia własne na podstawie danych Thomson Reuters, IBnGR i banków centralnych. Niestabilność poszczególnych stawek była kreowana na początku przez napięcia rynkowe. Po 2008 r. wahania była powodowane przede wszystkim przez politykę pieniężną banków centralnych, które modyfikowały stopy referencyjne w odpowiedzi na zaostrzającą się sytuację gospodarczą w skali globalnej. Najwyższy poziom zmienności cen odnotowaliśmy w okresie pomiędzy upadkiem banku Lehman Brothers a apogeum kryzysu związanego z niewypłacalnością gospodarek peryferyjnych strefy euro. Ograniczenie poziomu zmienności od 2012 r. świadczy o stabilizacji analizowanych procesów i sugeruje, że relacje pomiędzy poszczególnymi krzywymi dochodowości na rynku pieniężnym, po okresie silnych wahań, mają trwały charakter i są związane ze strukturalnymi zmianami w sektorze bankowym. Wnioski Autorzy zebrali poziomy stóp procentowych odnoszące się do trzech klas ryzyka (depozyty klientowskie, indeks typu IBOR oraz kontrakty OIS) oraz w czterech wybranych krajach Unii Europejskiej (Niemcy, Grecja, Szwecja i Polska). Analiza wyżej wymienionych stawek dla czterech faz rozwoju sytuacji kryzysowej (okresy: do 2007 r., , oraz po 2011 r.) wskazuje na trwałe tendencje odnoszące się do wzajemnych relacji pomiędzy poszczególnymi krzywymi dochodowości. Przed kryzysem finansowym z lat , stopa IBOR stanowiła koszt krańcowy pieniądza. Średni koszt finansowania banków był niższy niż stopa oferowana na rynku międzybankowym. Kryzys wiarygodności wywołał deteriorację płynności rynku finansowego oraz przyczynił się do zaniku rynku 7
8 niezabezpieczonych depozytów międzybankowych z powodu braku wzajemnych limitów kredytowych; tym samym wzrosła rola finansowania poprzez depozyty zabezpieczone oraz rynek pozahurtowy (klientowski). Na tym drugim rynku obserwujemy oprocentowanie depozytów terminowych przyjmowanych od podmiotów niefinansowych na poziomach znacznie przewyższających indeks IBOR. Tym samym stawka IBOR nie pełni już funkcji wskaźnika krańcowego kosztu pieniądza. Banki finansują długoterminowe aktywa krótkoterminowymi pasywami; niedopasowanie struktury terminowej obu stron bilansu jest jednym z ryzyk, za które banki są wynagradzane w postaci wyniku odsetkowego netto (drugim ryzykiem jest ryzyko kredytowe zabezpieczone marżą kredytową). Rozbieżność pomiędzy rentownością aktywów i pasywów stanowi ryzyko systematyczne, które może skutkować pogorszeniem wyniku ekonomicznego. Banki zarządzają powyższym kosztem w oparciu o instrumenty indeksowane do stawki IBOR (reprezentującej teoretyczny koszt międzybankowych depozytów terminowych) oraz ONIA (reprezentującej transakcyjne ceny międzybankowych depozytów jednodniowych). Indeks IBOR jest wykorzystywany do definiowania przepływów pieniężnych w kredytach i obligacjach zmiennoprocentowych, natomiast stawka ONIA wykorzystywana jest do kontraktów OIS stanowiących obecnie podstawowe źródło wyceny dla odsetkowych instrumentów pochodnych 29. Obserwacje poczynione w niniejszym opracowaniu wskazują, że stawki typu IBOR, na skutek kryzysu subprime z lat oraz tzw. kryzysu PIGS z lat , trwale oddaliły się od cen reprezentujących rzeczywiste transakcje na rynku pieniężnym. Zjawisko to obserwujemy zarówno w krajach rozwiniętych stanowiących trzon wspólnego obszaru monetarnego (Niemcy), w gospodarkach peryferyjnych tego obszaru (Grecja), w kraju rozwiniętym spoza obszaru (Szwecja) i w gospodarce wschodzącej konwergującej do strefy euro (Polska). W efekcie pojawiła się trwała różnica pomiędzy indeksem a dwoma szeregami cen reprezentującymi transakcje bilansowe i pozabilansowe. Na potrzeby artykułu, jako przykład transakcji bilansowych wybrano terminowe depozyty klientowskie (detaliczne i korporacyjne), natomiast jako przykład transakcji pozabilansowych kontrakty OIS. Wybrane szeregi czasowe są oparte o rzeczywiste transakcje, stanowią więc odwzorowanie faktycznej relacji pomiędzy popytem a podażą (w odróżnieniu od stawek IBOR, które w praktyce są deklaratywne). Po okresie wysokiej zmienności stóp procentowych odnoszących się do wymienionych powyżej różnych klas aktywów, nastąpiło utrwalenie następującej relacji cenowej: Stawki depozytów klientowskich, stanowiących źródło finansowania banków ze źródeł niezabezpieczonych, znajdują się powyżej odpowiednich indeksów IBOR. Spread pomiędzy kosztem depozytów a stawką IBOR zależy od sytuacji płynnościowej i kredytowej danego kraju (największy jest w Grecji, najmniejszy w Niemczech). Ceny kontraktów OIS, reprezentujących stawkę zbliżoną do stopy wolnej od ryzyka (a więc pozbawionej istotnego komponentu kredytowego i płynnościowego), znajdują się poniżej odpowiednich indeksów IBOR. Spread OIS względem stawki IBOR zależy od bieżącej sytuacji płynnościowej sektora bankowego. Stawka IBOR, teoretycznie pokazująca koszt niezabezpieczonych pożyczek międzybankowych, znajduje się więc w kanale pomiędzy stawkami depozytów klientowskich (stanowiących górną granicę kanału) i stawkami kontraktów OIS (stanowiących dolną granicę kanału). Granice kanału reprezentują ceny transakcji bilansowych i pozabilansowych, natomiast sama stawka IBOR waha się w zróżnicowanej odległości od rzeczywistych cen transakcyjnych. Problemem stawek IBOR jest brak obrotu na 29 Whittall Ch., The Price is Wrong, Risk Magazine, March
9 międzybankowych depozytach terminowych, które zostały prawie całkowicie wyparte przez depozyty zabezpieczone. Zatem, w praktyce, jedynie ceny stanowiące granice wspomnianego kanału są oparte o rzeczywisty obrót transakcyjny. Opisane powyżej zjawisko rodzi następujące ryzyka: W sytuacji oparcia części aktywów o zmienną stopę referencyjną typu IBOR, przychód odsetkowy sektora bankowego może rozbiegać się z kosztem odsetkowym pasywów generowanym w dużej mierze przez depozyty klientowskie. Portfel instrumentów pochodnych indeksowany do stawki IBOR jest wyceniany w oparciu o krzywe OIS, co wynika z masowej kolateralizacji ryzyka przedrozliczeniowego pogłębionej przez wdrożenie obowiązku centralnego rozliczenia dla niektórych typów transakcji. W efekcie ryzyka bazowe mają istotny wpływ na kształtowanie się ryzyka rynkowego i waluacji portfela 30. Jak wykazali Brousseau, Chailloux i Durré (2013) stawki referencyjne są coraz mniej reprezentatywne dla kosztu finansowania banków, zyskują natomiast znaczenie dla wyceny kontraktów pochodnych 31. Ma to szczególnie krytyczne implikacje w sytuacji istotnego udziału aktywów zmiennoprocentowych opartych o indeks typu IBOR lub instrumentów pochodnych indeksowanych do stawki IBOR (w tym dla walutowych swapów bazowych). Banki pozyskują więc płynność i dokonują inwestycji oraz zarządzają luką płynności bez kontroli nad kosztem tych operacji i bez możliwości zabezpieczenia tego kosztu. Rozwiązaniem jest postulowane przez Financial Stability Board wyodrębnienie dwóch indeksów rynku pieniężnego dla każdej waluty 32 : 1. Indeksu IBOR+ opartego o rzeczywiste transakcje zawierane na rynku niezabezpieczonych depozytów terminowych, który będzie służył do wyceny aktywów bilansowych obciążonych ryzykiem kredytowym 2. Indeksu RFR (Risk Free Rate) bazującego na oczekiwaniach uczestników rynku co do kształtu i położenia krzywej dochodowości nieobciążonej ryzykiem płynności i kapitałowym ryzykiem kredytowym, który będzie wykorzystywany do wyceny instrumentów pozabilansowych (derywatów) Analiza możliwych rozwiązań wskazuje, że indeks IBOR+ musiałby zostać stworzony na bazie cen transakcyjnych, natomiast indeks RFR bazowałby na implikowanych z kontraktów OIS poziomach stopy procentowej. Jak słusznie zauważają Duffie i Stein (2014) 33, nie będzie to jednak możliwe bez odgórnej decyzji regulatorów i nadzorców, ponieważ zmiana nie jest łatwa do przeprowadzenia, a rynek preferuje te jego segmenty, które wykazują najwyższą płynność. Na chwilę obecną baza cen transakcyjnych jest dostępna dla rynku polskiego w ramach Systemu Monitoringu Rynku Pieniężnego. Powstanie podobnych baz w innych krajach umożliwiłoby bieżącą analizę rzeczywistego kosztu pozyskiwania płynności poprzez depozyty niezabezpieczone i mogłoby stanowić wsparcie do wyznaczenia nowych indeksów rynku pieniężnego zgodnych z założeniami projektu Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego. Wykreowanie baz transakcyjnych jest jednym z postulatów zgłaszanych przez IOSCO w celu efektywnej weryfikacji stawek typu IBOR por. Bianchetti, M., Two Curves, One Price: Pricing & Hedging Interest Rate Derivatives Decoupling Forwarding and Discounting Yield Curves, Risk Magazine, August Brousseau V. et al, op. cit., s Duffie D., Stein J., op. cit., s ibidem, s Review of the Implementation of IOSCO s Principles for Financial Benchmarks, op. cit., s
10 Bibliografia Bianchetti M., Two Curves, One Price: Pricing & Hedging Interest Rate Derivatives Decoupling Forwarding and Discounting Yield Curves, Risk Magazine, August 2010 Brousseau V., Chailloux, A., Durré, A., Fixing the Fixings: What Road to a More Representative Money Market Benchmark?, IMF Working Paper No. 13/131, May 29, 2013 Duffie D., Stein J., Reforming LIBOR and Other Financial Market Benchmarks, Working Paper no 3170, Stanford University, September 19, 2014, s. 18 ESMA-EBA Principles for Benchmark-Setting Processes in the EU, ESMA/2013/659, June 6, 2013 Market Participants Group on Reforming Interest Rate Benchmarks, MPG Final Report, March 2014 Principles for Financial Benchmarks Final Report, OICU-IOSCO, FR 07/13, July 2013 Proposal for a REGULATION OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL on indices used as benchmarks in financial instruments and financial contracts, Brussels, Reforming Major Interest Rate Benchmarks, Financial Stability Board report, Review of the Implementation of IOSCO s Principles for Financial Benchmarks by Administrators of Euribor, Libor and Tibor, International Organization of Securities Commissions report, July 2014 The Wheatley Review of LIBOR: final report, HM Treasury, September 2012 Towards Better Reference Rates Practices: A Central Bank Perspective, BIS, March 2013 Whittall Ch., The Price is Wrong, Risk Magazine, March
11 Załącznik 1. Rys. 1. Stopy procentowe w Niemczech Rys. 5. Spready w Niemczech Rys. 2. Stopy procentowe w Grecji Rys. 6. Spready w Grecji Rys. 3. Stopy procentowe w Polsce Rys. 7. Spready w Polsce Rys. 4. Stopy procentowe w Szwecji Rys. 8. Spready w Szwecji 11
Struktura kosztu depozytów w wybranych krajach UE. Ewolucja stóp procentowych w latach 2006-2014
Struktura kosztu depozytów w wybranych krajach UE Ewolucja stóp procentowych w latach 2006-2014 Agenda Sytuacja na rynkach pieniężnych: analiza czterech rynków europejskich Wnioski z analizy: co wynika
Bardziej szczegółowoRyzyko zmiany standardów wyceny instrumentów finansowych w świetle BMR. Reforma indeksów prezentacja wprowadzająca
Ryzyko zmiany standardów wyceny instrumentów finansowych w świetle BMR Reforma indeksów prezentacja wprowadzająca 23 lutego 2018 1 Agenda 1. Geneza i założenia reformy indeksów 2. Zidentyfikowane wyzwania
Bardziej szczegółowoBudowa i odbudowa zaufania na rynku finansowym. Piotr Szpunar Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski
Budowa i odbudowa zaufania na rynku finansowym Piotr Szpunar Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski Aktywa instytucji finansowych w Polsce w latach 2000-2008 (w mld zł) 2000 2001 2002 2003
Bardziej szczegółowoInżynieria finansowa Wykład IV Kontrakty OIS/IRS/CRIS
Inżynieria finansowa Wykład IV Kontrakty OIS/IRS/CRIS Wydział Matematyki Informatyki i Mechaniki UW 25 października 2011 1 Kontrakty OIS 2 Struktura kontraktu IRS Wycena kontraktu IRS 3 Struktura kontraktu
Bardziej szczegółowoPrzedsmak rewolucji na rynkach finansowych? Wskaźniki stóp procentowych konieczność dostosowania do wymogów regulacyjnych BMR
Przedsmak rewolucji na rynkach finansowych? Wskaźniki stóp procentowych konieczność dostosowania do wymogów regulacyjnych BMR Reforma indeksów prezentacja wprowadzająca 20 czerwca 20181 Agenda 1. Geneza
Bardziej szczegółowoEuropejska reforma wskaźników Udział GK GPW. 6 grudnia 2017
Europejska reforma wskaźników Udział GK GPW 6 grudnia 2017 Agenda 1.Geneza reformy wskaźników 2.Klasyfikacja wskaźników 3.Formy przejścia - raport FSB 4.Reforma na świecie 5.Reforma w Polsce 2 Geneza reformy
Bardziej szczegółowoRaport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski
Raport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski 1 Raport o stabilności finansowej Publikowanie Raportu jest standardem międzynarodowym, NBP
Bardziej szczegółowoOpis funduszy OF/ULS2/1/2017
Opis funduszy OF/ULS2/1/2017 Spis treści Opis funduszy OF/ULS2/1/2017 Rozdział 1. Postanowienia ogólne... 3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK Portfel Oszczędnościowy... 3 Rozdział 3.
Bardziej szczegółowoMIĘDZYNARODOWE FINANSE PRZEDSIĘBIORSTW. Anna Chmielewska, SGH Warunki zaliczenia
MIĘDZYNARODOWE FINANSE PRZEDSIĘBIORSTW Anna Chmielewska Warunki zaliczenia 40 pkt praca samodzielna (szczegóły na kolejnym wykładzie) 60 pkt egzamin (forma testowa) 14 punktów obecności W przypadku braku
Bardziej szczegółowoRaport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski
Raport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski 1 Raport o stabilności finansowej Publikowanie Raportu jest standardem międzynarodowym, NBP
Bardziej szczegółowoOpis funduszy OF/ULS2/3/2017
Opis funduszy OF/ULS2/3/2017 Spis treści Opis funduszy OF/ULS2/3/2017 Rozdział 1. Postanowienia ogólne... 3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK Portfel Oszczędnościowy... 3 Rozdział 3.
Bardziej szczegółowoOpis funduszy OF/ULS2/2/2016
Opis funduszy OF/ULS2/2/2016 Spis treści Opis funduszy OF/ULS2/2/2016 Rozdział 1. Postanowienia ogólne... 3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK portfel Dłużny... 3 Rozdział 3. Polityka
Bardziej szczegółowo- w art. 8 ust. 3 Statutu otrzymuje nowe, następujące brzmienie:
KBC Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. działające, jako organ KBC Alfa Specjalistycznego Funduszu Inwestycyjnego Otwartego, uprzejmie informuje o dokonaniu zmian statutu dotyczących polityki inwestycyjnej
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE RYZYKIEM STOPY PROCENTOWEJ. dr Grzegorz Kotliński; Katedra Bankowości AE w Poznaniu
ZARZĄDZANIE RYZYKIEM STOPY PROCENTOWEJ 1 DEFINICJA RYZYKA STOPY PROCENTOWEJ Ryzyko stopy procentowej to niebezpieczeństwo negatywnego wpływu zmian rynkowej stopy procentowej na sytuację finansową banku
Bardziej szczegółowoUnia bankowa skutki dla UE, strefy euro i dla Polski. Warszawa, 29 listopada 2012 r.
Unia bankowa skutki dla UE, strefy euro i dla Polski Warszawa, 29 listopada 2012 r. Unia bankowa skutki dla UE i dla strefy euro Andrzej Raczko Narodowy Bank Polski Strefa euro Strefa euro doświadcza bardzo
Bardziej szczegółowoBilans i Raport Ryzyka Alior Bank S.A. wg stanu na r.
Bilans i Raport Ryzyka Alior Bank S.A. wg stanu na r. Spis treści BILANS... 3 1. Kasa i operacje z bankiem centralnym... 4 2. Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży... 4 3. Należności od klientów... 4
Bardziej szczegółowoAnaliza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień roku
Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień 31.12.211 roku Niedrzwica Duża, 212 ` 1. Rozmiar działalności Banku Spółdzielczego mierzony wartością sumy bilansowej,
Bardziej szczegółowoŁączna zainwestowana kwota Łączna składka ubezpieczeniowa 345, , ,39. Koszty w czasie 1 rok 6 lat 12 lat
1. WARTA Akcji Polskich Wskaźnik ryzyka 1 2 3 4 5 6 7 Celem funduszu jest zapewnienie długoterminowego, realnego wzrostu wartości aktywów, poprzez lokaty przede wszystkim w udziałowe papiery wartościowe
Bardziej szczegółowoOgłoszenie z dnia 21 grudnia 2018 roku o zmianach Statutu Superfund Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty
SUPERFUND Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA Ul. Dzielna 60, 01 029 Warszawa Infolinia: 0 801 588 188 Tel. 22 556 88 60, Fax. 22 556 88 80 superfundtfi@superfund.com www.superfund.pl Ogłoszenie z dnia
Bardziej szczegółowoŁączna zainwestowana kwota Łączna składka ubezpieczeniowa 352, , ,00. Koszty w czasie 1 rok 6 lat 12 lat
1. WARTA Akcji Polskich Wskaźnik ryzyka 1 2 3 4 5 6 7 Celem funduszu jest zapewnienie długoterminowego, realnego wzrostu wartości aktywów, poprzez lokaty przede wszystkim w udziałowe papiery wartościowe
Bardziej szczegółowoRegulation of the European Parliament and of the Council on indices used as benchmarks in financial instruments and financial contracts, 8 June 2016
Warszawa, 27 czerwca 2016 OPIS KLUCZOWYCH ASPEKTÓW NOWEJ REGULACJI UNII EUROPEJSKIEJ Rozporządzenie Parlamentu i Komisji Europejskiej w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki w instrumentach i kontraktach
Bardziej szczegółowoWIBOR Stawka referencyjna Polonia Stopa referencyjna Stopa depozytowa Stopa lombardowa
WIBOR (ang. Warsaw Interbank Offered Rate) - referencyjna wysokość oprocentowania kredytów na polskim rynku międzybankowym. Wyznaczana jest jako średnia arytmetyczna wielkości oprocentowania podawanych
Bardziej szczegółowowniedrzwicydużej Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień roku
BANKSPÓŁDZIELCZY wniedrzwicydużej Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień 31.12.2012 roku Niedrzwica Duża, 2013 ` 1. Rozmiar działalności Banku Spółdzielczego
Bardziej szczegółowoWyniki Grupy Kapitałowej Banku Millennium w I kwartale 2011 roku
INFORMACJA PRASOWA strona: 1 Warszawa, 27 kwietnia 2011 roku Wyniki Grupy Kapitałowej Banku Millennium w I kwartale 2011 roku (Warszawa, 27.04.2011 roku) Grupa Kapitałowa Banku Millennium ( Grupa ) osiągnęła
Bardziej szczegółowoOgłoszenie o zmianach statutu KBC OMEGA Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z dnia 13 czerwca 2014 r.
Ogłoszenie o zmianach statutu KBC OMEGA Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z dnia 13 czerwca 2014 r. KBC Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. działające jako organ KBC OMEGA Funduszu Inwestycyjnego
Bardziej szczegółowowniedrzwicydużej Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień roku
BANKSPÓŁDZIELCZY wniedrzwicydużej Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień 31.12.2011 roku Niedrzwica Duża, 2012 ` 1. Rozmiar działalności banku spółdzielczego
Bardziej szczegółowowniedrzwicydużej Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień roku
BANKSPÓŁDZIELCZY wniedrzwicydużej Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień 31.12.2013 roku Niedrzwica Duża, 2014 ` 1. Rozmiar działalności Banku Spółdzielczego
Bardziej szczegółowoRozwój systemu finansowego w Polsce
Departament Systemu Finansowego Rozwój systemu finansowego w Polsce Warszawa 213 Struktura systemu finansowego (1) 2 Struktura aktywów systemu finansowego w Polsce w latach 25-VI 213 1 % 8 6 4 2 25 26
Bardziej szczegółowoFinansowanie budownictwa mieszkaniowego w Polsce. Warszawa, lipiec 2013 Departament
Finansowanie budownictwa mieszkaniowego w Polsce Warszawa, lipiec 2013 Departament Slajd 2 mieszkaniowych w Polsce charakterystyka portfela mieszkaniowych Ryzyko z portfelem Finansowanie akcji kredytowej
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 3 Informacja na temat profilu ryzyka. Zestawienie wskaźników i dane liczbowe dotyczące ryzyka. w tys. zł.
Załącznik nr 3 Informacja na temat profilu ryzyka Lp. Zestawienie wskaźników i dane liczbowe dotyczące ryzyka Wyszczególnienie Podstawowe składniki bilansu 1. Suma bilansowa 414 598 2. Fundusze własne
Bardziej szczegółowoFinansowanie akcji kredytowej
Finansowanie akcji kredytowej ze źródeł zagranicznych: doświadczenia Hiszpanii i Irlandii Robert Woreta Departament Analiz Rynkowych Urząd Komisji Nadzoru Finansowego 24 września 2010 roku 1 10,0 % Negatywne
Bardziej szczegółowoDepartament Bankowości Komercyjnej i Specjalistycznej oraz Instytucji Płatniczych URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO WARSZAWA, marzec 2017 r.
Opracowanie: Wydział Analiz Sektora Bankowego Departament Bankowości Komercyjnej i Specjalistycznej oraz Instytucji Płatniczych URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO WARSZAWA, marzec r. W dniu marca r. Komisja
Bardziej szczegółowoSystem finansowy w Polsce. dr Michał Konopczak Instytut Handlu Zagranicznego i Studiów Europejskich michal.konopczak@sgh.waw.pl
System finansowy w Polsce dr Michał Konopczak Instytut Handlu Zagranicznego i Studiów Europejskich michal.konopczak@sgh.waw.pl Segmenty sektora finansowego (w % PKB) 2 27 212 Wielkość systemu finansowego
Bardziej szczegółowoW n y i n ki f ina n ns n o s w o e w G u r p u y p y PK P O K O Ba B nk n u k u Po P l o sk s iego I k w k a w rtał ł MAJA 2011
Wyniki finansowe Grupy PKO Banku Polskiego I kwartał 2011 10 MAJA 2011 1 Podsumowanie Skonsolidowany zysk netto o 21% wyższy niż przed rokiem Wzrost wyniku na działalności biznesowej głównie w efekcie
Bardziej szczegółowoFundusz PKO Strategii Obligacyjnych FIZ
Fundusz PKO Strategii Obligacyjnych FIZ 1 Wpływ polityki pieniężnej na obszar makro i wyceny funduszy obligacji Polityka pieniężna kluczowym narzędziem w walce z recesją Utrzymująca się duża podaż taniego
Bardziej szczegółowoDylematy reformy indeksów rynku finansowego
Piotr Mielus, Dylematy reformy indeksów rynku finansowego 91 Gospodarka narodowa 4 (284) Rok LXXXVI/XXVII lipiec sierpień 2016 s. 91 114 Piotr MIELUS* Dylematy reformy indeksów rynku finansowego Streszczenie:
Bardziej szczegółowoOGŁOSZENIE O ZMIANACH STATUTU SFIO AGRO Kapitał na Rozwój
Warszawa, 31 lipca 2013 r. OGŁOSZENIE O ZMIANACH STATUTU SFIO AGRO Kapitał na Rozwój Niniejszym Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych AGRO Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie ogłasza poniższe zmiany statutu
Bardziej szczegółowoGlobalna reforma indeksów finansowych. Czerwiec 2015
Globalna reforma indeksów finansowych Czerwiec 2015 Agenda Geneza reformy światowych wskaźników finansowych 2 Działania naprawcze regulatorów i uczestników rynku 4 Studium przypadku reformy wskaźnika LIBOR
Bardziej szczegółowoOPIS FUNDUSZY OF/ULS2/1/2014
OPIS FUNDUSZY OF/ULS2/1/2014 SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 1. POSTANOWIENIA OGÓLNE 3 ROZDZIAŁ 2. POLITYKA INWESTYCYJNA I OPIS RYZYKA UFK PORTFEL DŁUŻNY 3 ROZDZIAŁ 3. POLITYKA INWESTYCYJNA I OPIS RYZYKA UFK PORTFEL
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo biznesu - Wykład 8
Wykład 8. Ryzyko bankowe Pojęcie ryzyka bankowego i jego rodzaje. Ryzyko zagrożenie nieosiągniecia zamierzonych celów Przyczyny wzrostu ryzyka w działalności bankowej. Gospodarcze : wzrost, inflacja, budżet,
Bardziej szczegółowo17) Instrumenty pochodne zabezpieczające
17) Instrumenty pochodne zabezpieczające Grupa, wg stanu na 31.12.2014 r., stosuje następujące rodzaje rachunkowości zabezpieczeń: 1. Zabezpieczenie wartości godziwej portfela stałoprocentowych zobowiązań
Bardziej szczegółowoSzacunki wybranych danych finansowych Grupy Kapitałowej Banku Pekao S.A. po IV kwartale 2009 r.
RAPORT BIEŻĄCY NR 17/2010 Szacunki wybranych danych finansowych Grupy Kapitałowej Banku Pekao S.A. po IV kwartale 2009 r. Warszawa, 3 marca 2010 r. Kapitałowej Banku Pekao S.A. po IV kwartale 2009 r. Wyniki
Bardziej szczegółowoPodstawowe składniki bilansu
Załącznik nr 3 Informacja na temat profilu ryzyka Zestawienie wskaźników i dane liczbowe dotyczące ryzyka Wyszczególnienie Podstawowe składniki bilansu r. w tys. zł. w tys. zł. 1. Suma bilansowa 439168
Bardziej szczegółowoInformacja na temat działalności Grupy Kapitałowej Banku Millennium w I kwartale 2014 roku
INFORMACJA PRASOWA strona: 1 Warszawa, 28 kwietnia 2014 r. Informacja na temat działalności Grupy Kapitałowej Banku Millennium w I kwartale 2014 roku (Warszawa, 28 kwietnia 2014 roku) Skonsolidowany zysk
Bardziej szczegółowoRyzyko walutowe i zarządzanie nim. dr Grzegorz Kotliński, Katedra Bankowości AE w Poznaniu
1 Ryzyko walutowe i zarządzanie nim 2 Istota ryzyka walutowego Istota ryzyka walutowego sprowadza się do konieczności przewalutowania należności i zobowiązań (pozycji bilansu banku) wyrażonych w walutach
Bardziej szczegółowoSpis treści. Opis funduszy OF/ULS2/1/2015. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK Portfel Dłużny...3. UFK Portfel Konserwatywny...
Opis funduszy Spis treści Opis funduszy OF/ULS2/1/2015 Rozdział 1. Rozdział 2. Rozdział 3. Rozdział 4. Rozdział 5. Rozdział 6. Rozdział 7. Rozdział 8. Rozdział 9. Rozdział 10. Postanowienia ogólne...3
Bardziej szczegółowoOGŁOSZENIE O ZMIANIE PROSPEKTU INFORMACYJNEGO UNIFUNDUSZE SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO Z DNIA 11 PAŹDZIERNIKA 2013 R.
OGŁOSZENIE O ZMIANIE PROSPEKTU INFORMACYJNEGO UNIFUNDUSZE SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO Z DNIA 11 PAŹDZIERNIKA 2013 R. Niniejszym Union Investment Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych
Bardziej szczegółowoRaport bieżący nr 31/2011
Data: 27 kwietnia 2011 r. Raport bieżący nr 31/2011 Dot.: Wyniki Grupy Kapitałowej Banku Millennium w I kwartale 2011r. Grupa Banku Millennium ( Grupa ) osiągnęła w I kwartale 2011 roku zysk netto w ujęciu
Bardziej szczegółowoUwarunkowania rozwoju banków spółdzielczych
Forum Liderów Banków Spółdzielczych Model polskiej bankowości spółdzielczej w świetle zmian regulacji unijnych Uwarunkowania rozwoju banków spółdzielczych Jerzy Pruski Prezes Zarządu BFG Warszawa, 18 września
Bardziej szczegółowoInżynieria Finansowa: 4. FRA i Swapy
Inżynieria Finansowa: 4. FRA i Swapy Piotr Bańbuła Katedra Rynków i Instytucji Finansowych, KES Październik 2014 r. Warszawa, Szkoła Główna Handlowa Zakup syntetycznej obligacji +1 mln PLN: emisja obligacji/krótka
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIKI ROZPORZĄDZENIA DELEGOWANEGO KOMISJI (UE) /
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 4.10.2016 r. C(2016) 6329 final ANNEXES 1 to 4 ZAŁĄCZNIKI do ROZPORZĄDZENIA DELEGOWANEGO KOMISJI (UE) / uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady
Bardziej szczegółowoInformacja o Ryzyku Zmiennej Stopy Procentowej i Ryzyku Zmiany Cen Rynkowych Nieruchomości Definicje: Oprocentowanie zmienne Raty równe
Informacja o Ryzyku Zmiennej Stopy Procentowej i Ryzyku Zmiany Cen Rynkowych Nieruchomości Realizująca obowiązek informacyjny wynikający z zaleceń Rekomendacji S i T Komisji Nadzoru Finansowego Definicje:
Bardziej szczegółowoIntegracja walutowa. Wykład 7: Podaż pieniądza, instrumenty, kanały transmisji
Integracja walutowa Wykład 7: Podaż pieniądza, instrumenty, kanały transmisji Mechanizm zmian podaży pieniądza przez bank centralny M1 (M2, M3) zależy od M0 i depozytów, a M0 zależy od gotówki i rezerw;
Bardziej szczegółowoWalutowe kontrakty terminowe notowane na GPW. Warszawa, 28 maja 2014 r.
Walutowe kontrakty terminowe notowane na GPW Warszawa, 28 maja 2014 r. STANDARD USD/PLN EUR/PLN CHF/PLN Standard kontraktu: Wielkość kontraktu: 1.000 jednostek waluty Kwotowanie: za 100 jednostek Godziny
Bardziej szczegółowoRyzyko stopy procentowej bieżące wyzwania
Seminarium Zarządzanie Ryzykiem i Kapitałem w Bankach Warszawa, 27 lutego 2019 r. Agenda Hipoteki na stałą stopę Reforma wskaźników referencyjnych 1 Oprocentowanie kredytów hipotecznych sytuacja bieżąca
Bardziej szczegółowoOpis funduszy OF/1/2015
Opis funduszy Spis treści Rozdział 1. Postanowienia ogólne...3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK NN Akcji...3 Rozdział 3. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK NN Stabilnego Wzrostu...4
Bardziej szczegółowoBilans i pozycje pozabilansowe
Bilans i pozycje pozabilansowe Aktywa Aktywa razem Grupy osiągnęły 66.235 mln zł w dniu 31 grudnia 2015 roku, co oznacza wzrost o 9,0% w stosunku do końca 2014 roku. Strukturę aktywów Grupy i zmiany poszczególnych
Bardziej szczegółowoBANK HANDLOWY W WARSZAWIE S.A. Wyniki skonsolidowane za I kwartał 2009 roku -1-
BANK HANDLOWY W WARSZAWIE S.A. Wyniki skonsolidowane za I kwartał 29 roku -1- Sytuacja gospodarcza w I kwartale 29 r. Głęboki spadek produkcji przemysłowej w styczniu i lutym, wskaźniki koniunktury sugerują
Bardziej szczegółowoOGŁOSZENIE O ZMIANACH STATUTU SFIO AGRO Kapitał na Rozwój. I. Poniższe zmiany Statutu wchodzą w życie z dniem ogłoszenia.
Warszawa, 25 czerwca 2012 r. OGŁOSZENIE O ZMIANACH STATUTU SFIO AGRO Kapitał na Rozwój Niniejszym Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych AGRO Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie ogłasza poniższe zmiany
Bardziej szczegółowoOGŁOSZENIE Z DNIA 05 lipca 2016 r. O ZMIANIE STATUTU UNIFUNDUSZE SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO
OGŁOSZENIE Z DNIA 05 lipca 2016 r. O ZMIANIE STATUTU UNIFUNDUSZE SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO Niniejszym, Union Investment Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. ogłasza o zmianie
Bardziej szczegółowoGospodarka polska, gospodarka światowa w jakim punkcie dziś jesteśmy?
Gospodarka polska, gospodarka światowa w jakim punkcie dziś jesteśmy? Łukasz Tarnawa Departament Strategii i Analiz Warszawa, 6 listopada 2008 1 Gospodarka globalna kryzys sektora finansowego w gospodarkach
Bardziej szczegółowoOpis funduszy OF/1/2016
Opis funduszy Spis treści Rozdział 1. Postanowienia ogólne...3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK NN Akcji...3 Rozdział 3. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK NN Stabilnego Wzrostu...4
Bardziej szczegółowoZałącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA Inwestycja
Załącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA Inwestycja Masz zamiar kupić produkt, który nie jest prosty i który może być trudny w zrozumieniu Data sporządzenia dokumentu: 19-12-2017
Bardziej szczegółowoBanki komercyjne utrzymują rezerwę obowiązkową na rachunkach bieżących w NBP albo na specjalnych rachunkach rezerwy obowiązkowej.
Rezerwa obowiązkowa Rezerwa obowiązkowa stanowi odsetek bilansowych zwrotnych zobowiązań (bieżących i terminowych) banków wobec sektora niefinansowego, która podlega odprowadzeniu i utrzymaniu w postaci
Bardziej szczegółowoPioneer Pekao Investments Śniadanie prasowe
Pioneer Pekao Investments Śniadanie prasowe Warszawa, 06 maja 2010 r. Agenda Wyniki sprzedażowe Pioneer Pekao TFI Rynek obligacji nieskarbowych Odpowiedź Pioneer Pekao TFI nowe produkty Strona 2 Wyniki
Bardziej szczegółowoCRO Roundtable Meeting
CRO Roundtable Meeting Ewolucja Indeksów Stóp Procentowych styczeń 2018 roku Reforma wskaźników WIBID i WIBOR Struktura przyjętego rozwiązania Przyjęte rozwiązanie opiera się na realizacji prac w 2 fazach:
Bardziej szczegółowoDr hab. Renata Karkowska, ćwiczenia Zarządzanie ryzykiem 1
1 Rodzaje i źródła ryzyka stopy procentowej: Ryzyko niedopasowania terminów przeszacowania, np. 6M kredyt o stałym oprocentowaniu finansowany miesięcznymi lokatami o zmiennym oprocentowaniu. Ryzyko podstawy
Bardziej szczegółowoPolityka zarządzania ryzykiem stopy procentowej w Banku Spółdzielczym w Końskich
Załącznik do Uchwały Zarządu Nr 11/IV/14 z dnia 20 lutego 2014r. Załącznik do Uchwały Rady Nadzorczej Nr 9/I/14 z dnia 21 lutego 2014r. Polityka zarządzania ryzykiem stopy procentowej w Banku Spółdzielczym
Bardziej szczegółowoBANK HANDLOWY W WARSZAWIE S.A.
BANK HANDLOWY W WARSZAWIE S.A. Wyniki skonsolidowane za III kwartał 2011 roku Listopad 2011 III kwartał 2011 roku podsumowanie Wolumeny Kredyty korporacyjne 12% kw./kw. Kredyty hipoteczne 20% kw./kw. Depozyty
Bardziej szczegółowoBankowość Zajęcia nr 5 i 6
Motto zajęć: "za złoty dukat co w słońcu błyszczy" Bankowość Zajęcia nr 5 i 6 Ryzyko bankowe Ryzyko płynności Rola bilansu i cash flow; Metoda luki: Aktywa określonego rodzaju (AOR), Pasywa określonego
Bardziej szczegółowoZarządzanie Kapitałem w Bankach
Zarządzanie Kapitałem w Bankach Wizja scenariusza spowolnienia gospodarczego w Polsce w kontekście powołania wspólnego nadzoru bankowego Tomasz Kubiak Dyrektor Zarządzający Dep. Alokacji Kapitału i ALM
Bardziej szczegółowoWyniki finansowe Banku w 1 kw. 2015 r.
Wyniki finansowe Banku w 1 kw. 2015 r. Webcast r. 1 1 kw. 2015 r. najważniejsze informacje Zyskowność Zysk netto na poziomie 12 mln zł, a zysk brutto 22 mln zł Wyniki Wartość udzielonych kredytów detalicznych
Bardziej szczegółowoRYNKI INSTRUMENTY I INSTYTUCJE FINANSOWE RED. JAN CZEKAJ
RYNKI INSTRUMENTY I INSTYTUCJE FINANSOWE RED. JAN CZEKAJ Wstęp Część I. Ogólna charakterystyka rynków finansowych 1. Istota i funkcje rynków finansowych 1.1. Pojęcie oraz podstawowe rodzaje rynków 1.1.1.
Bardziej szczegółowoMiędzybankowy rynek pieniężny. okresie kwiecień 09 styczeń 10
Julian Wasik Dealer Rynku Pieniężnego Międzybankowy rynek pieniężny PLN podsumowanie zmian w ACI Diploma, ACI Settlement, ACI Dealer PRMIA Professional Risk Manager AIMS Certified Islamic Banker julian.wasik@bph.pl
Bardziej szczegółowoOGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU ALIOR SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO
Warszawa, dnia 27 lutego 2017 r. OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU ALIOR SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO Money Makers Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Spółką Akcyjną z siedzibą w Warszawie
Bardziej szczegółowoRozwój systemu finansowego w Polsce
Rozwój systemu finansowego w Polsce Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski Warszawa, styczeń 29 r. 1 Ewolucja systemu finansowego (1) Aktywa światowego systemu finansowego bln USD 22 2 18
Bardziej szczegółowoOpis funduszy OF/ULS2/2/2017
Opis funduszy OF/ULS2/2/2017 Spis treści Opis funduszy OF/ULS2/2/2017 Rozdział 1. Postanowienia ogólne... 3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK Portfel Oszczędnościowy... 3 Rozdział 3.
Bardziej szczegółowoOpis funduszy OF/ULS2/1/2018
Opis funduszy OF/ULS2/1/2018 Spis treści Opis funduszy OF/ULS2/1/2018 Rozdział 1. Postanowienia ogólne... 3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK Portfel Oszczędnościowy... 3 Rozdział 3.
Bardziej szczegółowo"Wybrane wyniki finansowe Raiffeisen Bank Polska S.A. i Grupy Kapitałowej Raiffeisen Bank Polska S.A. za I kwartał 2016 roku"
Warszawa, dnia 20.05.2016 Raport bieżący nr 8/2016 "Wybrane wyniki finansowe Raiffeisen Bank Polska S.A. i Grupy Kapitałowej Raiffeisen Bank Polska S.A. za I kwartał 2016 roku" Zarząd Raiffeisen Bank Polska
Bardziej szczegółowoZałącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA TWOJA PRZYSZŁOŚĆ Wariant B
Data sporządzenia dokumentu: 19-12-2017 Ogólne informacje o dokumencie Załącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA TWOJA PRZYSZŁOŚĆ Wariant B Masz zamiar kupić produkt, który nie jest
Bardziej szczegółowoWyniki Banku BPH za I kw r.
Wyniki Banku BPH za I kw. 2014 r. Koncentracja na sprzedaży kluczowych produktów 12 maja 2014 r. 12 maja 2014 r. Koncentracja na sprzedaży kluczowych produktów 1 Zastrzeżenie Niniejsza prezentacja nie
Bardziej szczegółowoOGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU UNIFUNDUSZE SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO Z DNIA 11 LIPCA 2013 R.
OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU UNIFUNDUSZE SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO Z DNIA 11 LIPCA 2013 R. Niniejszym, Union Investment Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. ogłasza o zmianach
Bardziej szczegółowoReforma regulacyjna sektora bankowego
Reforma regulacyjna sektora bankowego Ewolucja indeksów stopy procentowej 11 grudnia 2017 Agenda Reforma Stawek Referencyjnych WIBID i WIBOR Ewolucja benchmarków stopy procentowej LIBOR, WIBOR, 2 Reforma
Bardziej szczegółowoPodstawowe obszary działalności Banku Spółdzielczego w Brodnicy
Podstawowe obszary działalności Banku Spółdzielczego w Brodnicy Podstawowe wielkości ekonomiczne Banku Spółdzielczego w Brodnicy Wyszczególnienie 2003 2004 Zmiana Suma bilansowa 304 924 399 420 30,99%
Bardziej szczegółowoInstrumenty pochodne Instrumenty wbudowane
www.pwcacademy.pl Instrumenty pochodne Instrumenty wbudowane Jan Domanik Instrumenty pochodne ogólne zasady ujmowania i wyceny 2 Instrument pochodny definicja. to instrument finansowy: którego wartość
Bardziej szczegółowoUFK SELEKTYWNY. Fundusz Inwestycyjny: AXA Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Globalnych Obligacji
UFK SELEKTYWNY UFK Selektywny to aktywnie zarządzany poprzez Trigon Dom Maklerski S.A. Ubezpieczeniowy Fundusz Kapitałowy, którego aktywa mogą stanowić Certyfikaty Inwestycyjne ośmiu Funduszy Inwestycyjnych
Bardziej szczegółowoB A N K S P Ó Ł D Z I E L C Z Y w Niedrzwicy Dużej
B A N K S P Ó Ł D Z I E L C Z Y w Niedrzwicy Dużej Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień 31.12.2009 roku ` Niedrzwica Duża, 2009 1. Rozmiar działalności
Bardziej szczegółowoOGŁOSZENIE O ZMIANACH PROSPEKTU INFORMACYJNEGO COMMERCIAL UNION SPECJALISTYCZNY FUNDUSZ INWESTYCYJNY OTWARTY, z dnia 14 stycznia 2009 r.
OGŁOSZENIE O ZMIANACH PROSPEKTU INFORMACYJNEGO COMMERCIAL UNION SPECJALISTYCZNY FUNDUSZ INWESTYCYJNY OTWARTY, z dnia 14 stycznia 2009 r. Na podstawie 28 ust. 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 listopada
Bardziej szczegółowoAnaliza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień roku Niedrzwica Duża, 2011
BANKSPÓŁDZIELCZY wniedrzwicydużej Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień 31.12.2010 roku ` Niedrzwica Duża, 2011 1. Rozmiar działalności banku spółdzielczego
Bardziej szczegółowoWyniki Grupy PKO Banku Polskiego I półrocze 2010 roku
Wyniki Grupy PKO Banku Polskiego I półrocze 2010 roku Podsumowanie wyników Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego Najwyższy zysk netto w sektorze 1 502,3 mln PLN (wzrost o 30,6% r/r) Skonsolidowany zysk
Bardziej szczegółowoBank określa w Komunikacie waluty oraz kwoty, dla których przeprowadza transakcje. Rozdział 2. Zasady zawierania Transakcji
REGULAMIN TRANSAKCJI ZAMIANY STÓP PROCENTOWYCH IRS ORAZ WALUTOWEJ TRANSAKCJI ZAMIANY STÓP PROCENTOWYCH CIRS W POWSZECHNEJ KASIE OSZCZĘDNOŚCI BANKU POLSKIM SPÓŁCE AKCYJNEJ Rozdział 1. Postanowienia ogólne
Bardziej szczegółowoDepartament Bankowości Komercyjnej i Specjalistycznej oraz Instytucji Płatniczych URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO WARSZAWA, marzec 2016 r.
Opracowanie: Wydział Analiz Sektora Bankowego Departament Bankowości Komercyjnej i Specjalistycznej oraz Instytucji Płatniczych URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO WARSZAWA, marzec 201 r. W dniu 22 marca
Bardziej szczegółowoLokata strukturyzowana Podwójna Szansa. Załącznik do Regulaminu kont dla ludności 2.128
Posiadacz Lokaty strukturyzowanej Podwójna Szansa 1. - osoby fizyczne - rezydenci i nierezydenci - Lokata strukturyzowana Podwójna Szansa przeznaczona jest dla jednej osoby fizycznej (wyłącza się rachunki
Bardziej szczegółowoRaport o stabilności systemu finansowego Grudzień 2012 r. Departament Systemu Finansowego 1
Raport o stabilności systemu finansowego Grudzień 2012 r. Departament Systemu Finansowego 1 Raport o stabilności finansowej Raport jest elementem polityki informacyjnej NBP przyczyniającym się do realizacji
Bardziej szczegółowoInformacja o działalności Grupy Kapitałowej Banku Millennium w pierwszym kwartale 2012 roku
INFORMACJA PRASOWA strona: 1 Warszawa, 27 kwietnia 2012 Informacja o działalności Grupy Kapitałowej Banku Millennium w pierwszym kwartale 2012 roku (Warszawa, 27 kwietnia 2012 roku) Skonsolidowany zysk
Bardziej szczegółowoInformacja o działalności Grupy Kapitałowej Banku Millennium w I kwartale 2013 r.
INFORMACJA PRASOWA strona: 1 Warszawa, 25 kwietnia 2013 r. Informacja o działalności Grupy Kapitałowej Banku Millennium w I kwartale 2013 r. (Warszawa, 25 kwietnia 2013 r.) Zysk skonsolidowany Grupy Banku
Bardziej szczegółowoOpis funduszy OF/ULS2/2/2018
Opis funduszy OF/ULS2/2/2018 Spis treści OF/ULS2/2/2018 Rozdział 1. Postanowienia ogólne... 3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK Portfel Oszczędnościowy... 3 Rozdział 3. Polityka inwestycyjna
Bardziej szczegółowoZałącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA TWOJA PRZYSZŁOŚĆ Wariant A
Data sporządzenia dokumentu: 19-12-2017 Ogólne informacje o dokumencie Załącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA TWOJA PRZYSZŁOŚĆ Wariant A Masz zamiar kupić produkt, który nie jest
Bardziej szczegółowo