Finansowanie akcji kredytowej

Transkrypt

1 Finansowanie akcji kredytowej ze źródeł zagranicznych: doświadczenia Hiszpanii i Irlandii Robert Woreta Departament Analiz Rynkowych Urząd Komisji Nadzoru Finansowego 24 września 2010 roku 1

2 10,0 % Negatywne sprzęŝenie zwrotne między niskim poziomem realnych stóp procentowych i boomem kredytowym Realne krótkoterminowe stopy procentowe (korygowane deflatorem PKB) 25% Odchylenia dynamiki kredyt/pkb od trendu (EUR 12) 8,0 20% 6,0 Niemcy 15% 4,0 10% 2,0 0,0 5% -2,0 0% -4,0 300% Wielkość kredytu sektora prywatnego do PKB -5% 25% Euro % 20% 200% 15% 150% 10% 100% 5% 50% 0% % % Euro 12 2

3 Boomy kredytowe sprzyjały wzrostowi finansowania gospodarek poprzez dopoŝyczone oszczędności zagranicy Zmiany salda obrotów bieŝących bilansu płatniczego Źródło: Komisja Europejska, baza danych AMECO. 3

4 W rezultacie narastała nierównowaga między stanem aktywów i pasywów zagranicznych mld USD mld USD Międzynarodowa pozycja inwestycyjna kraju netto Banki: należności zagraniczne netto Międzynarodowa pozycja inwestycyjna kraju netto Banki: należności zagraniczne netto Źródło: Międzynarodowy Fundusz Walutowy, baza danych: International Financial Statistics. 4

5 W warunkach narastającej akcji kredytowej postępowała erozja konkurencyjności międzynarodowej % 130 Realny efektywny kurs walutowy oparty na ULC (indeks 2000 = 100, relatywne zmiany w stosunku do pozostałych krajów UE15) % Skumulowana względna zmiana ULC ( ) Niemcy Źródło: wykres lewy - Komisja Europejska, baza danych AMECO; wykres prawy Komisja Europejska, European Economy 2/

6 Jakie były przyczyny utraty konkurencyjności międzynarodowej? Oba kraje wpadły w pułapkę zadłużenia na skutek: rosnącego popytu krajowego, który nie napotykał barier podażowych dzięki dynamicznemu rozwojowi rynków finansowych znaczącego spadku kosztów pożyczanego pieniądza dzięki integracji walutowej (m.in. redukcji wahań kursowych i spadku premii za ryzyko) Nadmierny wzrost akcji kredytowej spychał gospodarki obu krajów ze ścieżki zrównoważonego wzrostu gospodarczego ponieważ został nieoptymalnie wykorzystany: był w dużej mierze alokowany w niskoproduktywne gałęzie gospodarki (budownictwo) został częściowy wykorzystany na finansowanie rosnących potrzeb konsumpcyjnych 6

7 Wnioski Doświadczenia Hiszpanii i Irlandii potwierdzają, że: boomy kredytowe mogą wystąpić w krajach zaawansowanych w procesie realnej konwergencji ze strefą euro boomy kredytowe mogą wystąpić w krajach, które jeszcze do niedawna charakteryzowały się dodatnim saldem budżetowym Automatyczne dostosowania makroekonomiczne nie zapobiegły przegrzaniu tych gospodarek wywołanym wstrząsem asymetrycznym na obszarze wspólnej waluty, którym towarzyszył niezrównoważony wzrost akcji kredytowej Zastosowane stabilizacyjne mechanizmy nadzorcze również okazały się niewystarczające wobec skali zachodzących zjawisk rynkowych, a zwłaszcza bezprecedensowego rozwoju rynku nieruchomości Konieczne jest zastosowanie spójnej polityki makroostrożnościowej i antycyklicznej polityki nadzorczej 7