TEORIA KONSUMENTA. Źródło: E. Czarny, E. Nojszewska, Mikroekonomia. Zbiór zadań, PWE 2000, zad

Transkrypt

1 TEORIA KONSUMENTA 1. Wampir pospolity dusi codziennie 4 kozy (X) i 18 indyków (Y). Jego funkcja użyteczności ma postać U(X,Y) = 2X 2 + Y. Ile kóz powinien dostać, jeśli mieszkańcy wsi chcieliby ocalić wszystkie indyki, nie wywołując jednak gniewu dotychczas zadowolonego wampira? Źródło: E. Czarny, E. Nojszewska, Mikroekonomia. Zbiór zadań, PWE 2000, zad Krzywe obojętności Adama są wypukłe i ciągłe, a jego funkcja użyteczności jest różniczkowalna. Adam zarabia 100 zł tygodniowo i wydaje wszystkie pieniądze, kupując 20 butelek wina (X) i kasety wideo (Y). Ile kaset wideo kupuje tygodniowo i jaką cenę płaci za nie, jeśli butelka wina kosztuje 2 zł, a w punkcie równowagi Adama MRS = -1. Źródło: E. Czarny, E. Nojszewska, Mikroekonomia. Zbiór zadań, PWE 2000, zad Ernestyna konsumuje wyłącznie dwa dobra: X (brokuły) oraz Y (szpinak), i jest jej obojętne, które z nich zjada. Kasjopeja, jej matka, przekazała jej 20 kg brokułów i 8 kg szpinaku, wiedząc, że córka nie ma żadnego dochodu. Cena 1 kg szpinaku jest dwukrotnie wyższa od ceny 1 kg brokułów. Ernestyna może zjeść te warzywa lub wymienić je po cenach rynkowych. Ile zje szpinaku, a ile brokułów? Źródło: E. Czarny, E. Nojszewska, Mikroekonomia. Zbiór zadań, PWE 2000, zad Melania nie jest wybredna. Konsumując dwa dobra, mawia zwykle: Zarówno mogę mieć X, jak i Y i jest mi obojętne, które z nich dostanę. Matka Melanii przekazała jej majątek złożony z 15 jednostek dobra X i 7 jednostek dobra Y. Cena X jest trzy razy wyższa niż cena Y. Melania może wymieniać X i Y po cenach rynkowych i nie ma żadnego innego źródła dochodu. Ile dobra Y skonsumuje dziewczyna, jeśli chce maksymalizować użyteczność? Jaką użyteczność wówczas osiągnie? Źródło: E. Czarny, E. Nojszewska, Mikroekonomia. Zbiór zadań, PWE 2000, zad Marcin nabywa wyłącznie płatki kukurydziane (X) i sok pomarańczowy (Y). Wówczas, gdy maksymalizuje użyteczność z konsumpcji, jego krańcowa użyteczność opakowania płatków jest półtora raza wyższa niż krańcowa użyteczność butelki soku. Ile wynosi cena opakowania płatków, jeśli butelka soku kosztuje 2 zł? Źródło: E. Czarny, E. Nojszewska, Mikroekonomia. Zbiór zadań, PWE 2000, zad Jaś je tylko frytki (f) i jajka sadzone (j). Jego funkcja użyteczności ma postać U(f,j)=32f 0,5 +2j. Ile porcji frytek zakupi Jaś dysponując kwotą 100 zł przy czym cena jednej porcji wynosi 4 zł a jajka sadzonego 2 zł? 7. Tomasz ma dwa rodzaje hobby: wolny czas dzieli pomiędzy grę w piłkę w lokalnym klubie (p) i lekcje gry na flecie (f). Funkcja użyteczności Tomasza ma postać U(p,f)=4p 2 +8f 2. Tomasz na hobby przeznacza 180 zł miesięcznie. Ile razy w miesiącu Tomasz uczestniczy w lekcjach gry na flecie, jeśli za uczestnictwo w jednym treningu piłkarskim musi zapłacić 5 zł, a lekcja muzyki kosztuje 20 zł. 1

2 8. Maksymilian nabywa dwa rodzaje dóbr: narzędzia ogrodnicze (n) i dzieła sztuki (d). Jego funkcja użyteczności ma postać U(n,d)=n*d, a dochód wynosi 4000 zł. Narzędzia ogrodnicze średnio kosztują 200 zł, natomiast dzieła sztuki 1000 zł. a) Ile wynosi popyt Maksymiliana na narzędzia ogrodnicze? b) O ile zmieni się popyt Maksymiliana na dzieła sztuki jeśli zostaną one obłożone podatkiem od wartości na dobra luksusowe w wysokości 100%? 9. O smoku wawelskim wiadomo między innymi tyle, że lubił zjeść: byle co, byle dużo. Czasy były ciężkie i nie było zbyt dużego wyboru. Mógł wybierać tylko spośród kóz i owiec. Zakładając, że szybsze są kozy, pokaż graficznie wybór optymalnego koszyka jakiego powinien dokonać smok. 10. Matylda dzieli swój miesięczny dochód na wizyty w salonie kosmetycznym (A), bilety do kina (B) i delicje wiśniowe (C). Jej funkcja użyteczności to U(A, B, C) = B 3 CA. Jeżeli Matylda jest raz w miesiącu w salonie kosmetycznym, to jaką część swojego pozostałego dochodu przeznacza na bilety do kina? (Matylda oczywiście dąży do maksymalizacji użyteczności). 11. Mąż czerpie teraz przyjemność z trzech rzeczy: piwa (X), chodzenia do kina (Y) i sera pleśniowego (Z). Znajdź jego optymalny koszyk jeżeli wiadomo, że funkcja użyteczności ma postać U=X 2 YZ, ceny zaś wynoszą p x =2, p y =20, p z =30. Dyspozycyjny dochód wynosi M=1100 i konsumpcja dobra Y wynosi 1. Oblicz funkcję indywidualnego popytu na dobro Z(p z ). 12. Funkcja użyteczności Mateusza ma postać U(x, y) = 2x + 10y. Jego linia ograniczenia budżetowego opisana jest równaniem 4x + 10y = 200. Sprawdź czy prawdą jest, że Mateusz osiąga największe zadowolenie kupując jedynie dobro y. 13. Narysuj mapę preferencji Mateusza, o którym wiadomo, że lubi ryż (dobro X) i lubi mięso (dobro Y) ale nie spożywa ich jednocześnie (z powodu diety, której przestrzega) oraz nie nabywa żadnych innych dóbr. 14. Pokaż graficznie efekt substytucyjny i dochodowy spadku ceny dobra X, w przypadku gdy X to dobro: a) normalne, b) Giffena; i Y to dobro normalne. Omów różnice między tymi efektami w przypadku obu typów dóbr. (Zastosuj podejście Hicksa) 15. Sprawdź ile wynosi relacja cen dwóch dóbr X i Y kupowanych przez konsumenta, o którym wiadomo, że: a) nie oszczędza, b) nabywa wyłącznie dobra X i Y, c) stać go na zakup 2 sztuk dobra X i jednocześnie 8 sztuk dobra Y oraz 4 sztuk dobra X i jednocześnie 6 sztuk dobra Y. 2

3 16. Pokaż graficznie efekt substytucyjny i dochodowy spadku ceny dobra X, w przypadku gdy X to dobro: a) normalne, b) niższego rzędu (nie Giffena); i Y to dobro normalne. Omów różnice między tymi efektami w przypadku obu typów dóbr. (Zastosuj podejście Słuckiego) 17. Wyprowadź graficznie krzywą indywidualnego popytu na dobro Giffena. 18. Wyprowadź graficznie krzywą Engla dla dobra luksusowego. 19. Dominik dzieli swój miesięczny dochód na bilety na mecze koszykówki (A) i bilety do kina (B). Jego funkcja użyteczności to U(A, B) = (A 2 + B 2 ) 0,5. Ustal jaki koszyk dóbr zmaksymalizuje jego użyteczność, jeżeli bilet na mecz kosztuje 50 zł, bilet do kina 20 zł, a miesięczny dochód, którym dysponuje Dominik wynosi 400 zł. Przedstaw optymalny wybór Dominika również graficznie. 20. Funkcja użyteczności Alicji ma postać U(x, y) = 12x + 4y. Alicja zarabia 300 zł tygodniowo i wszystko wydaje na dobra X i Y. Za jednostkę X płaci 3 zł, a za jednostkę Y 10 zł. Ile jednostek dobra X i Y kupi Alicja, jeżeli chce maksymalizować użyteczność? Przedstaw optymalny wybór Alicji również graficznie. 21. Przedstaw graficznie optymalny wybór daltonisty, który wybiera między dwoma samochodami tej samej marki: jeden w kolorze zielonym (dobro X) a drugi w kolorze czerwonym (dobro Y). Wiadomo, że w tym sezonie modny jest kolor czerwony i w związku z tym samochody w tym kolorze są nieco droższe od pozostałych. 22. Przedstaw graficznie optymalny wybór Alicji, która wybiera między dwoma zapachami perfum: 5th Avenue (dobro X) i Escape (dobro Y). Wiadomo, że nie będzie ich stosować jednocześnie (chociaż i jedne i drugie bardzo jej się podobają) oraz że perfumy Escape są droższe niż 5th Avenue. 23. Giacomo jest artystą i dzieli swój miesięczny dochód na farby (F) i marmur (M). Jego funkcja użyteczności ma postać U(F, M) = (F M 2 ) 0,5. Ustal jaka mieszanka farb i marmurów zmaksymalizuje jego użyteczność, jeżeli opakowanie farb kosztuje 50 euro, a blok marmuru 500 euro, a miesięczny dochód Giacomo wynosi euro. Przedstaw optymalny wybór Giacomo również graficznie. 24. Laura siostra Giacomo cały swój dochód przeznacza na biżuterię i skutery. Pokaż graficznie efekt substytucyjny i dochodowy zmiany ceny skuterów wiedząc, że skutery są dobrem niższego rzędu takim, że krzywa popytu na nie jest rosnąca. Przy spadku ceny zastosuj podejście Słuckiego, przy wzroście ceny podejście Hicksa. 3

4 25. Filip ma dwa ulubione sposoby spędzania wolnego czasu: granie w tenisa (t) i chodzenie do kina (k). Miesięcznie przeznacza na swoje hobby 240 zł. Oblicz, jaką część dochodu przeznacza na kino, a jaką na tenisa, jeżeli jego funkcja użyteczności ma postać U(k, t) = 2k 2 + 3t 2. Wiadomo przy tym, że jeden bilet do kina kosztuje 20 zł, a godzina gry w tenisa 48 zł. Zilustruj sytuację graficznie i na wykresie zaznacz ścieżkę zmiany dochodu. 26. Zuzanna ma dwa ulubione sposoby spędzania wolnego czasu: granie w siatkówkę (s) i chodzenie do filharmonii (f). Miesięcznie przeznacza na swoje hobby 480 zł. Oblicz, jaką część dochodu przeznacza na filharmonię, a jaką na siatkówkę, jeżeli jej funkcja użyteczności ma postać U(f,s) = 2f 2 + 3s 2. Przy czym wiadomo, że jeden bilet do filharmonii kosztuje 40 zł, a godzina gry w siatkówkę 24 zł. Zilustruj sytuację graficznie i na wykresie zaznacz ścieżkę zmiany dochodu. 27. Laura siostra Giacomo cały swój dochód przeznacza na biżuterię i skutery. Pokaż graficznie efekt substytucyjny i dochodowy zmiany ceny skuterów wiedząc, że skutery są dobrem niższego rzędu takim, że krzywa popytu na nie jest malejąca. Przy spadku ceny zastosuj podejście Słuckiego, przy wzroście ceny podejście Hicksa. 28. Wyprowadź algebraicznie i graficznie funkcję indywidualnego popytu Filona na banany, wiedząc, że jego funkcja użyteczności ma postać U(A, B) = A 2 B (gdzie: A to arbuzy, B to banany i zarówno A jak i B to dobra normalne). Wiadomo również, że Filon zarabia 900 zł miesięcznie i nie kupuje żadnych innych dóbr. Jak wyglądałaby funkcja popytu na banany, gdyby funkcja użyteczności Filona wskazywała, że nie lubi on spożywać arbuzów i bananów jednocześnie (pokaż tę sytuację graficznie, zakładając, że banany są tańsze od arbuzów)? 29. Wanda cały swój roczny dochód w wysokości 1000 zł przeznacza na zakup kawy i szarlotki. Jej funkcję użyteczności opisuje równanie U(K, S) = 4K 3 S 2. Wiadomo, że gdyby wszystkie pieniądze przeznaczyła na zakup kawy, to mogłaby zakupić 125 kg. Cena porcji szarlotki stanowi 25% ceny kawy. Przeprowadź stosowne obliczenia w celu wskazania takiej kombinacji ilości tych dwóch dóbr, która zmaksymalizuje satysfakcję Wandy z konsumpcji. Uzasadnij wybór przyjętej metody rozwiązania zadania. 30. Konsument cały swój miesięczny dochód przeznacza na zakup trzech dóbr X, Y i Z. Jego funkcję użyteczności opisuje równanie U(X, Y, Z) = 2X 2 Y 3 Z. Jeżeli konsument w miesiącu kupuje tylko jeden produkt Z, to jaką część swojego pozostałego dochodu przeznacza na dobro X i jaką na dobro Y, zakładając, że dąży do maksymalizacji użyteczności. Przeprowadź następnie stosowne obliczenia w celu wskazania takiej kombinacji ilości dobra X i Z (zakładamy, że konsumpcja Y wynosi 1 w miesiącu), która zmaksymalizuje funkcję użyteczności konsumenta, zakładając, że dobro X kosztuje 5 zł, cena dobra Z stanowi 200% ceny dobra X i konsument dysponuje miesięcznym dochodem w wysokości 3000 zł. 4

5 31. Adam osiąga zadowolenie z 3 dóbr: muzyki (M), wina (W), i sera (S). Jego funkcja użyteczności ma postać: U(M,W,S) = M+2W+3S. (a) Zakładając, że "konsumpcja" muzyki wynosi 10, skonstruuj krzywe obojętności dla U=40 i U=70. (b) Pokaż, że MRS wina na ser jest stała dla wszystkich wartości W i S na krzywych obojętności. 32. Narysuj krzywą obojętności dla poniższych funkcji użyteczności: (a) U = 3X+Y, (b) U = (X*Y) 1/2, (c) U = (X 2 +Y 2 ) 1/2, (d) U = X 2/3 * Y 1/3, (e) U = lnx + lny. 33. Masz następujące krzywe użyteczności: (a) U = XY, (b) U = X 2 * Y 2, (c) U = lnx + lny. Pokaż, że każda z nich charakteryzuje się malejącą MRS, ale wykazują się one stałą, rosnącą i malejącą użytecznością krańcową względem każdego dobra. 34. Zadowolenie Kowalskiego z posiadania dóbr X i Y dane jest funkcją użyteczności jak w zad. 1.2c. Jakie będzie maksimum użyteczności Kowalskiego jeśli ceny p x = 3, p y = 4, i ma on do wydania 50 zł. 35. Niech funkcja użyteczności U(X,Y) = (X*Y) 1/2. (a) jeżeli p x =20, p y =10, dochód m = 200 to ile należy kupić X i Y by zmaksymalizować użyteczność? (b) obliczyć funkcje indywidualnego popytu na X i Y jako funkcje p x i p y. 36. Jeśli konsument ma funkcję użyteczności U(X,Y)=X*Y 4, to jaką część dochodu wyda on na dobro Y? 37. Znajdź optymalny koszyk dóbr jeśli wiadomo, że funkcja użyteczności ma postać U = (XY) 1/3, p x = 0.5, p y = 4, zaś ograniczenie dochodowe wynosi 40. Jak zmieni się optymalny koszyk jeśli dochód konsumenta podwoi się? 38. Konsument o którym wiadomo, że ma wypukłe preferencje i dochód w wysokości 100 wybrał pewien optymalny koszyk. W koszyku tym było 20 jednostek X. Ustalić ile było w koszyku dóbr Y i cenę Y (p y ), jeśli wiemy, iż p x = 2 oraz że w punkcie optimum krańcowa stopa substytucji MRS = 1. 5