ETYKA. Dr Adam Gogacz

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "ETYKA. Dr Adam Gogacz"

Szymon Marcinkowski
7 lat temu
Przeglądów:

1 ETYKA Dr Adam Gogacz

2 Etyka Ethos sposób zachowania Pochodzi od Sokratesa, ale jako nauka ustalona przez Arystotelesa. Nauka praktyczna

3 Etyka ETYKA OPISOWA Bada istotę dobra, moralnego postępowania, pyta o człowieczeostwo i naszą naturę ETYKA NORMATYWNA (deontologia) Zajmuje się normami, czyli powinnościami Etyka indywidualna Etyka społeczna METAETYKA Zajmuje się namysłem nad samą etyką. Chodby nad źródłami namysłu nad normami postępowania.

4 Etyka główny podział Relatywizm wszystkie normy mają charakter relatywny. Ponieważ moralnośd jest częścią kultury, jest od niej zależna. Stąd jest relatywna. Same normy również zależą od sytuacji. Absolutyzm Normy mają charakter absolutny. Są hierarchiczne, więc nie ma problemu w przypadku ich kolizji.

5 Podział ETYKI wg Rudolfa Carnapa: Ze względu na zakres obowiązywania norm moralnych: Teorie obiektywistyczne normy etyczne mają charakter uniwersalny i można je wywieść z ogólnych założeń, a następnie zastosować do wszystkich ludzi. Teorie subiektywistyczne - normy etyczne są wytworem poszczególnych ludzi. Prowadzi to do wniosku, że jeśli istnieją jakieś wspólne normy, to są one wynikiem podobnej zawartości umysłów większości ludzi, lub nawet że nie ma czegoś takiego jak wspólne normy i każdy posługuje się swoim prywatnym systemem nakazów moralnych.

6 Podział ETYKI wg Rudolfa Carnapa: Ze względu na źródło pochodzenia norm moralnych: Naturalizm systemy takie próbują wywodzić normy moralne z nauk przyrodniczych i ew. społecznych. Antynaturalizm systemy takie starają się dowodzić, że normy moralne muszą pochodzić z "góry", np. od Boga lub z przesłanek ściśle racjonalnych bez odnoszenia się do danych eksperymentalnych Emotywizm systemy te traktują nakazy moralne jako wyraz i przedłużenie ludzkich emocji, lub bardziej ogólnie jako efekt działania ludzkiej psychiki i w związku z tym nie ma sensu szukać ani naturalistycznych, ani antynaturalistycznych źródeł tych nakazów, a moralność jest po prostu jednym ze zjawisk psychologicznych.

7 Podział ETYKI wg Rudolfa Carnapa: Ze względu na ocenę zachowao ludzi: Intencjonalizm o moralnej ocenie danego czynu decyduje przede wszystkim motyw. Według tych teorii nie można uznać czynu za moralnie słuszny, niezależnie od jego końcowego efektu, jeśli nie został podjęty z dobrą intencją. Konsekwencjalizm - o moralnej ocenie danego czynu decyduje wyłącznie jego efekt. Jeśli czyn został dokonany bez intencji lub nawet ze złą intencją ale przyniósł dobry efekt, to można go uznać za moralnie słuszny. Normatywizm Dobro i zło to niedefiniowalne pojęcia pierwotne. Dobre w obrębie danego systemu moralnego jest po prostu to, co jest zgodne z nakazami tego systemu. Wobec tego ani motyw, ani efekt nie mają znaczenia w ocenie moralnej danego czynu, lecz po prostu zgodność tego czynu z nakazami moralnymi.

8 Spróbujcie wpasowad etykę chrześcijaoską w podział etyczny wg Rudolfa Carnapa.

9 Jaka jest różnica między moralnością, etyką a metaetyką?

10 Etyka sokratejska

11 Etyka sokratejska Arete (cnota) Cnota = dobro Dobro jest przedmiotem wiedzy Uczę się, ale od siebie Dialog Metoda majeutyczna Metoda elenktyczna Wiem, że nic nie wiem Elitaryzm

12 Etyka PLATOŃSKA

13 Etyka platońska DOBRO= PIĘKNO=PRAWDA Dążenie do dobra przez prawdę Metempsychoza Anamneza Dążenie do dobra przez piękno Miłośd Paostwo i rola obywatelska

14 Etyka ARYSTOTELESA

15 Etyka arystotelesowska Cnoty: Dianoetyczne Etyczne Złoty środek

16 Etyka greckich szkół

17 Etyka greckich szkół CYNICY CYRENAICY EPIKUREJCZYCY STOICY

19 Etyka CHRZEŚCIJAŃSKA

20 Etyka chrześcijańska I podejście Augustyn II podejście Tomasz Etyka heteronomiczna

21 Etyka kantowska

22 Etyka kantowska Etyka autonomiczna Etyka obowiązku, podpowiadana przez rozum, przy założeniu, że człowiek jest istotą myślącą i wolną. Człowiek żyje w dwóch światach: przyrody, gdzie jest zdeterminowany i rozumu własnego, gdzie jest wolny. Imperatyw kategoryczny: Postępuj tak, jakbyś chciał aby zasada twego postępowania stała się prawem ogólnym. Człowiek winien byd traktowany jako cel sam w sobie, nigdy jako środek.

23 Etyka utylitarystyczna

24 Etyka utylitarystyczna To jest dobre, co użyteczne dla maksymalnej liczby ludzi Bentham rachunek ilościowy Mill rachunek jakościowy Etyka wywodząca się z empiryzmu i zakładająca, że ludzie są z natury równi. Prawo reguluje zasady etyczne i ogranicza wolnośd, lecz jest ono oparte na zasadzie użyteczności.

25 Etyka personalistyczna

26 Etyka personalistyczna Człowiek jest osobą bytem realnym, wolnym, który otwiera się na byt innych ludzi, stąd każdemu człowiekowi przysługuje godnośd. Godnośd osobowa Godnośd osobowościowa

27 NORMY

28 Formy wypowiedzi Opisowa Jasio ma jasne włosy Ekspresywna (oceniająca) Jasio jest głupi jak but Sugestywna A miej w nosie Jasia! Performatywna Już nie będę Jasiowi dokuczał! Gdzie w tym miejsce na normę?

29 Opis a ocena Opis to wypowiedź prezentująca fakt, o charakterze sprawozdawczym Powinien mied charakter obiektywny (docelowo) Ocena to wypowiedź o charakterze ekspresyjnym Ma z reguły charakter subiektywny Normy mieszczą się w zakresie wszystkich innych wypowiedzi poza wypowiedzią opisową.

30 Ocena norm Subiektywna Obiektywna Problem oceny prawdziwościowej norm Kłamstwo jest złe (prawda czy fałsz) Problem oceny moralnej norm Aztekowie składali ofiary z ludzi (uzasadnianie norm)

31 NORMA Norma to reguła, przepis charakterze powszechnym. Norma nie opisuje co jest, ale podaje co byd powinno. Norma ma charakter powszechny, ale niekoniecznie uniwersalny.

32 Normy Norma powinnościowa Norma zakazująca (represyjna) Norma nakazująca (opresyjna) Nakazująca musi Zakazująca nie wolno Dopuszczająca można Przestrzegająca nie powinno się Określająca czyni się tak, że

33 NORMA MORALNA NORMA PRAWNA Autonomiczna lub Heteronomiczna Heteronomiczna Dyspozycja Człowiek, Bóg Hipoteza + Dyspozycja + (SANKCJA!!!) Zwyczaj, Państwo

34 Wybrane współczesne problemy etyczne Kara śmierci Eutanazja Aborcja Problem nędzy na świecie Odpowiedzialnośd za przyrodę Granice tolerancji Etyka biznesu

35 Etyka praktyczna Bioetyka Zajmuje się problemami związanymi z biologią i medycyną. Eutanazja Modyfikacje genetyczne Hodowla zwierząt Stosunek człowieka do świata ożywionego Problemy leczenia bądź zaniechania leczenia Wybór metod leczenia Przeszczepy Kształtowanie podejścia do zdrowia i choroby Kształtowanie polityki paostwa w zakresie zdrowia

36 Bioetyka a polityka System ratunkowy System podtrzymujący System profilaktyczny

37 Etyka praktyczna Etyczne uwarunkowania systemów społecznych: System amerykaoski System europejski Czy w wymiarze ponadglobalnym mamy obowiązek pomocy? Na kim spoczywa odpowiedzialnośd za istnienie biedy na świecie?

38 Etyka praktyczna - deontologia Deontologia etyka powinności; w praktyce etyka związana z działalnością zawodową człowieka. Deontologia lekarska Deontologia prawnicza Deontologia menedżerska i biznesowa Deontologie społeczne: nauczycielska, psychologiczna, etc.

Podobne dokumenty

Dr Adam K. Gogacz ETYKA ZAWODU NAUCZYCIELA

Dr Adam K. Gogacz ETYKA ZAWODU NAUCZYCIELA Etyka Dziedzina aksjologiczna (aksjologia nauka o wartościach) Ethos (gr.) sposób zachowania Zapoczątkowana przez Sokratesa, do grona nauk wprowadzona prze Arystotelesa