KLASYCZNA KONCEPCJA RELIGII

Transkrypt

1 KLASYCZNA KONCEPCJA RELIGII

2 Różnice w koncepcjach religii człowiek Bóg człowiek doświadcza Boga człowiek doświadcza Boga i odnosi się do Niego nie za bardzo wiadomo, czy jakiś przedmiot istnieje można uzasadnić istnienie przedmiotu wierzeń współczesne koncepcje religii klasyczne koncepcje religii

3 Tomizm wobec innych koncepcji religii współczesne teorie religii są redukcjonistyczne - nie wyjaśniają zjawiska religii w całości koncentrują się na jakimś aspekcie, który absolutyzują nie wskazują na to, że religia jako relacja jest bytem

4 Ujęcie faktu religijnego fakt religijny dany w doświadczeniu zinterpretowany

5 Fakt religijny dany w doświadczeniu fakt religijny dany w doświadczeniu to realna więź człowieka z Bogiem, którą odkrywamy w: w świadomości człowieka religijnego zależność od Boga potrzeba oddawania czci Bogu potrzeba komunikacji z Bogiem doświadczenie zewnętrzne wyrażone w działaniach kultowych doświadczeniu moralnym

6 Interpretacja faktu religijnego interpretacja faktu religijnego to właśnie filozofia religii

7 Struktura filozofii religii badamy w człowieku to, co jest podstawą faktu religijnego - aspekt podmiotowy badamy, czy istnieje przedmiot religii - czy fakty religijne do czegoś się odnoszą - aspekt przedmiotowy ustalamy naturę relacji pomiędzy człowiekiem a Bogiem.

8 Aspekt podmiotowy (przygodność osoby ludzkiej) przygodność struktury bytowej - człowiek jest czasowy (rodzi się, zmienia i umiera) przygodność aktywności poznawczej aspektywność poznania - przedmiot ujmujemy zawsze jakoś sukcesywność poznania - nie możemy wiedzieć wszystkiego na raz popełniamy błędy przygodność aktywności wolitywnej - ograniczenie decyzji podejmowanych przez człowieka

9 Aspekt podmiotowy (potencjalność osoby ludzkiej) intelektualna - człowiek dąży do prawdy wolitywna - człowiek pragnie dobra uczuciowo-twórcza - człowiek kocha piękno

10 Aspekt podmiotowy (podsumowanie) przygodność i potencjalność są przejawem napięcia pomiędzy tym co relatywne i absolutne. napięcie to wyraża pragnienie przekraczania siebie - niepokoju tego pragnienia nie zaspokaja nic, co jest stworzone i skończone

11 Będąc immanentny w stosunku do świata, [człowiek] transcenduje go i zdolny jest do dynamicznego skierowania się ku osobie najdoskonalszej. Człowiek jako świadoma podmiotowość - jest skierowany ku podmiotowości absolutnej, źródłu, z którego wypływa jego istnienie i ku któremu zmierza jako osoba, zwłaszcza w aspekcie duchowym. Swoją podmiotową zupełność i godność czerpie ostatecznie z tego bycia-ku-bogu" i dla-boga" [... ] Uniesprzecznieniem faktu religii [... ] jest więc od strony podmiotu status ontyczny bytu ludzkiego: osobowy i jednocześnie przygodny, potencjalny. (Z. Zdybicka, Człowiek i religia, s ).

12 Aspekt przedmiotowy Tutaj znajduje się uzasadnienie, że istnieje byt, który może zaspokoić pragnienie człowieka Istnienie Boga nie jest oczywiste i dlatego trzeba sformułować dowody na jego istnienie Dowody mówią nam, że Bóg nie tylko istnieje, ale także jest Stwórcą człowieka - relacja z Nim ma zatem najgłębsze ontologiczne podstawy.

13 Religia jako relacja osobowa człowieka z Bogiem W pełnym - już zinterpretowanym - fakcie religijnym mamy jakby podwójną, piętrową" relację. Sam fakt zachodzenia ontycznej relacji koniecznej między Bogiem i człowiekiem nie stanowi jeszcze religii, choć jest to ontyczna podstawa faktu religii. Na to, aby zaistniał fakt religii, człowiek musi te związki ontyczne sobie uświadomić, osobiście przeżyć swoją zależność od Boga, uznać w Nim najwyższą wartość, usensowniającą jego życie, i wyrazić to w odpowiednim postępowaniu (kulcie i religijnie umotywowanej moralności). (Z. Zdybicka, Człowiek i religia).

14 Religia jako wewnętrzna więź i jej zewnętrzne skutki religia jest uświadomioną wewnętrzną relacją człowieka do Boga przyczyna człowiek Bóg ta wewnętrzna relacja jest uzewnętrzniana w kulturze (języku, sztuce, itp) skutek