ZASTOSOWANIA GEODEZJI ZINTEGROWANEJ W MONITORINGU STRUKTURALNYM I ZARZ DZANIU JAKO CI

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "ZASTOSOWANIA GEODEZJI ZINTEGROWANEJ W MONITORINGU STRUKTURALNYM I ZARZ DZANIU JAKO CI"

Transkrypt

1 ZASTOSOWANIA GEODEZJI ZINTEGROWANEJ W MONITORINGU STRUKTURALNYM I ZARZDZANIU JAKOCI K. Karsznia Leica Geosystems Sp. z o.o., ul. Jutrzenki 118, Warszawa, Polska Sowa kluczowe: integracja pomiarów geodezyjnych, geomatyka, metody wyrówna, przestrzenne cigi tachimetryczne. Wprowadzenie W zadaniach wspóczesnej geodezji inynieryjnej, których istot jest okrelenie ksztatu, a take stanu badanego obiektu, jego statyki i dynamiki, coraz czciej stosuje si kombinacj rónych metod pomiarowych oraz zintegrowan prac wielu sensorów. Na jako prowadzonych w ten sposób pomiarów wpyw maj dziaania rónych specjalistów z dziedziny geodezji, geotechniki, informatyki czy telekomunikacji. Zarówno dane przestrzenne dotyczce geometrii badanego obiektu jak te informacje odnonie zachodzcych w nim procesów zasilaj baz danych umoliwiajc ich przetwarzanie i wizualizacj. Analiza danych oraz podejmowanie na jej podstawie dalszych decyzji jest domen systemu eksperckiego. Jeeli dodatkowo system taki wyposaony jest w modu powiadamiania uzytkowników o wystpujcych zagroeniach, mówimy o systemie monitoringu. W zalenoci od roazmiaru jego zastosowania mówimy o monitoringu globalnym (due obszary, dla których naley bra pod uwag uwarunkowania geodezyjne zwizane z krzywizn Ziemi, systemem odniesie przestrzennych itp.) lub strukturalnym (na ogó pojedyncze obiekty inynierskie, np. konstrukcje budowlane, zapory wodne czy mosty). Geodezyjny monitoring obiektów inynierskich wie si bezporednio z pojciem geomatyki. Zgodnie z przyjt definicj [8], jest to kompleksowy proces pozyskiwania, przetwarzania oraz analizowania danych przestrzennych (tzw. geodanych ). Praca systemu monitoringu obiektów inynierskich nie polega jedynie na wykonaniu pomiarów kontrolnych (np. okresowej niwelacji reperów, pomiaru tachimetrycznego itp.). Monitoring jest bowiem dziaalnoci polegajc na wykrywaniu zagroe, a co za tym idzie, niezbdne jest wczeniejsze ustalenie rodzaju zagroenia oraz odpowiednie dostosowanie projektowanego systemu [15]. Niezbdne jest take okrelenie sposobu powiadamiania o zaistniaym zagroeniu, np. w formie alarmu, komunikatów sms, wiadomosci elektronicznej ( ) czy uruchomieniu innej aplikacji umoliwiajcej podjcie przez odpowiednie suby kroków zaradczych. Wykonanie prac geodezyjnych poprzedzone jest doborem punktów nawizania (znajdujcych si poza stref oddziaywania zjawiska badanego na danym obiekcie) i wyznaczeniem ich wspórzdnych przestrzennych w okrelonym ukadzie odniesienia. Pomiar punktów kontrolowanych moe odbywa si ze stanowisk tachimetrycznych (staych bd mobilnych) przy wsparciu technik satelitarnych GPS/GNSS (pomiar statyczny i czasie rzeczywistym RTK). Szybko obecnie stosowanych procesorów komputerowych, jak równie nowe rozwizania w zakresie transmisji danych, daj moliwo opracowania wyników pomiarów w czasie rzeczywistym. Rozwizania takie znajduj coraz szersze zastosowanie podczas badania deformacji terenów [3] oraz w rónorodnych projektach monitoringu obiektów inynierskich [7]. Szczególnego znaczenia nabiera zatem zagadnienie integracji rónych technik pomiaru geodezyjnego oraz interoperacyjnoci systemowej [13]. Postp technologiczny wpyn take na sposób definiowania poj w dziedzinie geodezji. Mówic o tachimetrii elektronicznej, mamy na myli precyzyjne, wysoce zaawansowane instrumenty pomiarowe pozwalajce wykona pomiar z dokadnoci milimetrow. Poczenie tachimetru z odbiornikiem GNSS * (przykadem jest zintegrowana stacja SmartStation opatentowana przez firm Leica Geosystems) daje moliwo natychmiastowego wyznaczenia wspórzdnych stanowiska z dokadnociami charakteryzujcymi technik RTK (2-3cm), a nastpnie pozyskiwanie danych przestrzennych z dokadnociami oferowanymi przez instrument (zwykle na poziomie kilku mm). Rozwój i rozbudowa systemów GNSS daj dodatkowe moliwoci pozycjonowania punktów równie w miejscach, których dotychczasowy pomiar technikami satelitarnymi nie by w peni moliwy (zakrycie horyzontu, lokalizacja u pod- * Global Navigation Satellite Systems GPS+GLONASS+GALILEO oraz inne systemy pozycjonowania satelitarnego. 95

2 C, (20), 2010 nóy skarp, w wwozach dolinach etc.). Podczas prac terenowych, suby geodezyjne wielu krajów korzystaj z serwisów precyzyjnego pozycjonowania satelitarnego w czasie rzeczywistym. Korzystajc z zalet zintegrowanej stacji SmartStation [10] czcej zalety odbiornika satelitarnego GNSS oraz zaawansowanego tachimetru elektronicznego (rys. 1), moemy zaplanowa w terenie sie przestrzennych cigów tachimetrycznych, których stanowiska wyznaczane bd technik RTK, natomiast orientacja i nawizanie zostan wykonane w odniesieniu do zastabilizowanych wczeniej punktów kontrolnych [5]. Stanowiska tachimetryczne W celu wyznaczenia parametrów deformacji oraz krótkookresowych zmian geometrii obiektu terenowego, na badanym obszarze naley zaplanowa przebieg cigu lub zespou cigów tachimetrycznych [1]. Rysunek 1 przedstawia schemat pomiarowy pojedynczego stanowiska, na którym znajduje si precyzyjny tachimetr elektroniczny zintegrowany z odbiornikiem GPS/GNSS. Nawizanie wykonane jest do punktów kontrolnych (o wspórzdnych wyznaczonych technik satelitarn GPS/GNSS), których pozycja moe by aktualizowana co pewien czas w nawizaniu do stacji referencyjnej (znajdujcej si poza terenem oddziaywania badanego zjawiska). Rys. 1. Schemat dla pojedynczedostanowiska tachimetrycznego W trakcie pomiaru tachimetrycznego pomiarowi w terenie podlegaj kierunki poziome, kty zenitalne, odlegoci przestrzenne s, a take wysoko osi celowej instrumentu i oraz wysoko celu j. Wspórzdne topocentryczne, wyznaczane w lokalnym ukadzie stacji tachimetrycznej, wyznaczane s wedug znanych zalenoci: xscossin y ssin sin z scos j natomiast parametrami orientacji instrumentu s wartoci skadowych odchylenia pionu i oraz staa orientacyjna kierunek zera koa poziomego. Ukad pomiarowy tachimetru (x, y, z) jest wic obrócony wzgldem ukadu astronomicznego (xa, ya, za) w paszczynie poziomej o kt co opisuje formua: Oznaczajc R1, R2, R3 jako macierze transformacji [14]: sin( B) cos( L) sin( B) sin( L) cos( B) R1 ( B, L) sin( L) cos( L) 0 cos( B) cos( L) cos( B) sin( L) sin( B) 1 tan( B) R2 (,, B) tan( B) 1 1 cos( ) sin( ) 0 R3 ( ) sin( ) cos( ) gdzie B i L oznaczaj kolejno szeroko i dugo geodezyjn stanowiska, otrzymuje si wzór dla przeliczenia przyrostów wspórzdnych geocentrycznych X, Y, Z na wspórzdne tachimetryczne x, y, z: x X y R3R2,, BR1B, L Y z Z Dziki rozwizaniu ukadu uzyskamy: parametry orientacji ukadu topocentrycznego,, w wyniku wyznaczenia wspórzdnych x, y, z punktów kontrolnych; przeliczone wspórzdne z ukadu topocentrycznego x, y, z na wspórzdne geocentryczne X, Y, Z na podstawie wyznaczonych wczeniej parametrów,, ; przyblione wspórzdne punktów w ukadzie topocentrycznym x, y, z, a nastpnie przyblione wartoci obserwacji tachimetrycznych s,,. Wspórzdne x, y, z pomierzonych punktów s przeliczane na wspórzdne geocentryczne X, Y, Z wedug zalenoci [14]: X XS x T Y YS ( R3( ) R2(,, BS) R1( BS, LS)) y Z Z S z gdzie jako XS, YS, ZS, BS, LS, hs oznaczono wspórzdne elipsoidalne kartezjaskie oraz geodezyjne stanowiska tachimetrycznego. Jako przyblione wspórzdne stanowiska przyjmuje si ich wartoci z pomiaru RTK (wykorzystujc modu satelitarny SmartStation). 96

3 Prowadzenie dalszych oblicze polega na zastosowaniu metod numerycznych, dziki którym, w sposób iteracyjny osiga si bardzo dokadne wyniki na poziomie pojedynczych milimetrów. W opracowaniu [5], dla celów precyzyjnego wyznaczenia wspórzdnych stanowisk tachimetrycznych, zaproponowano algorytm sprzonych gradientów Levenberga- Marquardta [11], którego gówn zalet jest wysoka zbieno i odporno (ang. robustness ). Wspórzdne elipsoidalne ukadu pomiarowego tachimetru B,L,h wyznaczane s na podstawie wcicia i wyrównania stanowiska w nawizaniu do kilku punktów kontrolnych badanego obiektu oraz do obowizujcego modelu geoidy. Wiele obiektów poddanych inynierskiemu monitoringowi deformacji i przemieszcze posiada z reguy model geoidy lokalnej, której parametry (,, N) naley wówczas przyj. W wyniku prowadzonych oblicze, otrzymujemy precyzyjne wspórzdne geocentryczne elipsoidalne stanowiska tachimetru oraz wartoci parametrów orientacji ukadu lokalnego. Po przejciu ze wspórzdnych elipsoidalnych na kartezjaskie X, Y, Z [16], stosujc wzór transformacyjny, moliwe jest wyznaczenie wspórzdnych wszystkich pomierzonych punktów kontrolnych. Wykonanie do nich pomiarów powtarzalnych pozwoli zatem okreli parametry przemieszcze i deformacji badanego obiektu. Pojedyncze stanowiska tachimetryczne mog by czone w cigi (rys.2) co umoliwia pozyskiwanie danych terenowych w miejscach trudno dostpnych oraz wszdzie tam, gdzie warunki zewntrzne utrudniaj wykonanie samego tylko pomiaru satelitarnego GNSS. Dodatkow zalet stosowania przestrzennych cigów tachimetrycznych jest moliwo badania aktualnego stanu obiektów inynierskich i inwestycji budowlanych, prowadzenia zintegrowanego monitoringu przemieszcze, deformacji czy osiada terenów objtych eksploatacj górnicz [4]. Rys. 2. Schemat cigu tachimetrycznego zoonego z przestrzennych stanowisk instrumentu nawizanego do punktów GPS Bazujc na analizach wykonanych dla pojedynczych stanowisk, zaproponowa mona rekurencyjny algorytm wyrównania przestrzennego cigu tachimetrycznego w nawizaniu do punktów kontrolnych i geoidy [5]. W kolejnym etapie bada opracowano sposób wyrównania cigu tachimetrycznego z jednoczesnym modelowaniem poprawek do skadowych odchylenia linii pionu pomidzy stanowiskami. Wzajemny rozkad wartoci, przedstawiono za pomoc funkcji: a b B n p 1 1 n p a b L, n p 2 2 n p gdzie p poprzednie stanowisko cigu; n kolejne stanowisko cigu; B, L przyrost wspórzdnych geodezyjnych B, L midzy kolejnymi stanowiskami cigu. Opracowane procedury zweryfikowano za pomoc testów terenowych (dwa obiekty o odmiennej charakterystyce tereny nizinne i górskie). Wyniki opracowania [5] pozwalaj sformuowa wniosek, i przyjcie parametrów i z modelu geoidy pozwala wykona bezwzgldn orientacj stanowiska, co przy zastosowaniu odpowiedniego instrumentu (precyzyjny tachimetr elektroniczny) oraz starannoci pracy umoliwi pozycjonowanie punktów z wysok dokadnoci (od kilku: 3mm do kilkunastu: 16mm). Wpyw bdów osobowych mona zminimalizowa przez zwikszenie liczby obserwacji lub zastosowanie rozwiza technologicznych np. przez uycie zmotoryzowanych stacji tachimetrycznych z automatycznym rozpoznawaniem celu ( Automated Target Recognition ATR) [2]. Zaprezentowane algorytmy mona oprogramowa w rodowisku GeoC++ Development Kit (Leica Geosystems), a nastpnie w postaci aplikacji pomiarowej zainstalowa w zintegrowanej stacji SmartStation. Dziki temu geodeta moe wykonywa program pomiarowy w terenie i na bieco kontrolowa wyniki swoich prac. Pomiary zintegrowane w monitoringu Zaprezentowane metody wyrówna i integracji przestrzennych stanowisk i cigów tachimetrycznych znajduj zastosowanie w wielu zagadnieniach zwizanych z dynamik obiektów inzynierskich. Stanowiska tachimetryczne umieszczane s bowiem czsto w kontenerach pomiarowych (rys. 3), skd prowadzi si permanentne obserwacje punktów kontrolowanych. 97

4 C, (20), 2010 Wizualizacja wyników prowadzonego monitoringu Obecnie rozwijane s zdalne serwisy monitoringu strukturalnego (rys. 4 i 5), w przypadku których uytkownik czy si z centrum zarzdzania (serwer aplikacyjny i bazodanowy) za pomoc przegldarki internetowej. Konfiguracja instrumentarium, definiowanie pocze czy okrelanie progów bezpieczestwa dla systemu powiadamiania o wykrytych zdarzeniach odbywa si na obiekcie w fazie uruchamiania projektu. Operator systemu monitoringu posiada kod logowania oraz haso, za pomoc których uzyskuje zdalny dostp. Wyniki prowadzonych prac obserwuje na ekranie komputera zlokalizowanego w dowolnym miejscu i w dowolnym czasie. Architektura systemowa, wedug której odbywa si cay proces odpowiada znanym rozwizaniom geoinformatyki, które znajduj swoje zastosowanie w budowaniu infrastruktury danych przestrzennych (systemy informacji o terenie, geoportale). Rys. 3. Widok wnetrza kontenera pomiarowego z dwiema zautomatyzowanymi stacjami tachimetrycznymi (ródo: Leica Geosystems) Tachimetria elektroniczna wsparta pomiarami GNSS oraz prac innych sensorów (np. Inklinometrów, tensometrów) jest podstaw znanych rozwiza jak choby Geodetic Monitoring System (GeoMoS) [Karsznia 2007.]. czenie stanowisk tachimetrycznych w struktur cigów moe mie miejsce w przypadku monitoringu prowadzonego na wikszych obszarach (konieczno zapewnienia zasigu pomiaru do punktów kontrolowanych) lub na terenach zurbanizowanych (przykadowo w trakcie realizacji inwestycji typu budowa kolei podziemnej czy tunelu). Wówczas to istnieje potrzeba zainstalowania kilku, kilkunastu czy nawet kilkudziesiciu stanowisk tachimetrycznych pracujcych w czasie rzeczywistym. In the Rys. 4. Widok okna dialogowego aplikacji GeoMoS Web (Leica Geosystems) Rys. 5. Widok okna dialogowego aplikacji GeoMoS Web prezentujcego wyniki pomiaru przemieszcze (Leica Geosystems) Geodezja zintegrowana a zarzdzanie jakoci Gównymi cechami przemawiajcymi za koniecznoci stosowania technik geodezji zintegrowanej w monitorowaniu obiektów inynierskich jest 98

5 powtarzalno wyników pomiarów oraz tzw. Skalowalno. W pierwszym przypadku do czynienia mamy z moliwoci zastosowania standaryzacji, a w drugim moliwo dopasowania modelu realizacyjnego do okrelonego obiektu. Geomatyka, jak kada sformalizowana dziedzina wiedzy, podlega bowiem standaryzacji i normalizacji [12], a jej praktyczne zastosowanie odbywa si za pomoc procedur. System taki jest zatem typowym systemem informacyjnym wchodzcym w skad procesu zarzdzania (zarzdzanie ryzykiem, zarzdzanie prac obiektu, zarzdzanie produkcj, zarzdzanie bezpieczestwem itp.). Prawidowy proces informacyjny powinien skada si z nastpujcych po sobie dziaa [9]: rozeznanie róde informacji (instrumentarium, inne systemy); gromadzenie informacji (baza danych); selekcji informacji (odpowiednia filtracja); zagregowania i oceny informacji (walidacja danych); przechowywanie informacji (archiwizacja); skorelowanie jednej informacji z inn w celu wycignicia wniosków; wykorzystanie informacji (proces podejmowania decyzji). Przedstawiona sekwencja odpowiada istocie monitoringu strukturalnego, jako systemu pozyskiwania, przetwarzania i analizowania geodanych w celu wycignicia wniosków oraz podjcia decyzji. Doda naley, i aktualn informacj o otaczajcym nas wiecie naley pozyska w sposób szybki i wiarygodny, z najwysz moliw dokadnoci. Poniewa geomatyka jest kompleksowym wspódziaaniem metod majcych na celu pozyskiwanie, przetwarzanie i analizowanie geodanych, kada ze stosowanych technologii podlega wczeniejszemu opisaniu z podziaem na procedury. Dane pochodzce z pomiarów podlegaj ocenie (walidacja), a nastpnie zasilaj bazy danych systemów analitycznych. Podczas monitorowania obiektu budowlanego, naley okreli nastpujce parametry: ilo pojedynczych pomiarów punktu kontrolowanego wchodzcych w skad jednego pocztu pomiarowego; ilo pomiarów w jednym cyklu pomiarowym (definicja serii pomiarowej); sposób transmisji wyników pomiarów do centrum zarzdzania; sposób zabezpieczenia przesyanych danych; sposób przeliczenia, wyrównania i dalszego opracowania wyników pomiarów; sposób zapisu wyników pomiarów do bazy danych; sposób pobrania wyników pomiarów z bazy danych w celu ich dalszego przetwarzania itp. Zapewnienie spójnoci pracy systemu wymaga zatem poddania standaryzacji wszystkich jego elementów skadowych. Wdroenie zintegrowanych technologii pomiarowych (monitoring geodezyjny, pomiary zintegrowane) wie si z koniecznoci sporzdzenia szczegóowej dokumentacji technicznej. Doda naley, i jako pozyskanych danych zaley take od zapewnienia jakoci samych urzdze, a take materiaów wejciowych (np. dane numeryczne i podkady mapowe palny, którymi zasilany jest zintegrowany system pomiarowy). Podsumowanie Geodezja zintegrowana zajmuje szczególne miejsce w pracach zwizanych z wyznaczaniem parametrów przemieszcze i odksztace obiektów inynierskich oraz z badaniem deformacji. Dziki moliwoci czenia i wspólnego przetwarzania wyników pomiarów terenowych moemy zoptymalizowa proces pozyskiwania danych przy jednoczesnym zapewnieniu wysokiej dokadnoci i wiarygodnoci otrzymanych rezultatów. Na wiecie obserwuje si wzmoony wzrost zainteresowania sub geodezyjnych i geotechnicznych problematyk automatycznego zbierania i przetwarzania informacji o obiektach inynierskich czy o zjawiskach naturalnych. Poszukiwane s nowe rozwizania technologiczne oraz pojawia si zapotrzebowanie na budow systemów prowadzcych analiz wyników wcznie z moliwoci dalszego wnioskowania (interpolacja oraz ekstrapolacja danych oraz optymalizacja procesów decyzyjnych). Elementem wzbogacajacym proces pozyskiwania wiedzy o obiekcie oraz modelowania zwizanych z nim zjawisk jest moliwo zastosowania metody wyrównania i integracji przestrzennych stanowisk oraz cigów tachimetrycznych w badaniu krótkookresowych zmian zachodzcych na obiekcie. Wykorzystujc t funkcjonalno przy zastosowaniu najnowszych rozwiza informatycznych, mona w sposób wiarygodny dokonywa oceny stanu rónych obiektów inynierskich. Monitoring strukturalny jest niewtpliwie systemem informacyjnym. Stanowi kluczowe ogniwo w procesie zarzdzania ryzykiem oraz pozwala prowadzi biec ocen stanu badanego obiektu. Jest to szczególnie wane w dobie intensywnego rozwoju gospodarczego, prowadzenia wydobycia surowców mineralnych czy w zarzdzaniu infrastruktur. Ostatnimi czasy na szczególn uwage zasuguj przykadowo obiekty hydrotechniczne, od których stanu zaley produkcja energii z tzw. czystego róda. 99

6 C, (20), 2010 W wielu wypadkach, podejcie klasyczne bazujce na pomiarze okresowym oraz punktowym nie jest wystarczajce (dotyczy to szczególnie wysokich budynków, gbokich wykopów, skarp czy osuwisk). Do podejmowania decyzji odnonie funkcjonowania obiektu potrzebne s informacje wewntrzne (dotyczce stanu badanej struktury) jak i zewntrzne (majce wpyw na zachowanie si obiektu). Uchwycenie rzeczywistej dynamiki monitorowanych obiektów jest jendym z najwikszych wyzwa stawianych wspóczesnej geomatyce. Tak struktur ma bowiem otaczajcy nas wiat. Literatura 1. Czarnecki K. Geodezja wspóczesna w zarysie, wydawnictwo wiedza i Zycie, Warszawa Duffy M.A., Hill CH., Whitaker C., Chrzanowski A., Lutes J., Bastin G. An automated and integrated monitoring program for Diamond Valley Lake in California, Proceedings of the 10th FIG Symposium on Deformation Measurements, March 2001, Orange, California USA. 3. Góral W., Szewczyk J. Zastosowanie technologii GPS w precyzyjnych pomiarach deformacji, Uczelniane Wydawnictwa Naukowo- Dydaktyczne AGH. Kraków, Hejmanowski R. Prognozowanie deformacji górotworu i powierzchni terenu na bazie uogólnionej teorii Knothego dla zó surowców staych, ciekych i gazowych, IGSMiE PAN. Kraków, czerwiec Karsznia K. Metody wyrówna i integracji przestrzennych cigów tachimetrycznych w nawizaniu do punktów GPS i geoidy, Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocawiu, Geodezja i Urzdzenia Rolne XXII, Nr 500. Wrocaw, Karsznia K. Nic nie jest statyczne, czyli system strukturalnego monitoringu przemieszcze i odksztace Leica GeoMoS, Geodeta Magazyn Geoinformacyjny Nr 9 (148)/2007, s Karsznia K., Wrona M. Zintegrowane systemy monitoringu geodezyjnego w badaniu dynamiki konstrukcji inynierskich obiektów budowlanych, GEODETA magazyn Geoinformacyjny, nr 3(166)/2009. S Kavanagh B.F. Geomatics, Upper Saddle River, New Jersey, Columbus, Ohio Kindlarski E. Kontrola i sterowanie jakoci, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. Warszawa, Lorse G., Schleussinger K.: Messen ohne stationieren, Effizienter Einsatz von GPS + TPS, Aktuell Magazin für Vermessung und Systemlösungen, No. 23, Dezember 2006, Monachium. S More J.J., Garbov B.S., Hillstrom K.E. User Guide for MINPACK-1, Mathematics and Computers (UC-32), ANL 80-74, Argonne National Laboratory, Applied Mathematics Division, Argonne, Illinois Przewocki S. Geomatyka, Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa, PN-EN ISO 19101:2005 norma Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, Informacja geograficzna Model tworzenia norm. Warszawa, Osada E.: Geodezja, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocawskiej. Wrocaw, Witakowski P. Zdalne monitorowanie obiektów budowlanych podczas budowy i eksploatacji, Czasopismo Techniczne, z 1-/2007, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej. S Vermeille H. Direct transformation from geocentric coordinates to geodetic coordinates, Journal of Geodesy 76, Springer Verlag S , -,,. - -.,, -,.,,, GNSS,,, , -.,, - Leica Geosystems.,

7 . - -, , -.,, ,,,. -,,, GNSS,,, , -., -, Leica Geosystems., -. -,. -. Applications of the integrated geodesy structural monitoring and quality management K. Karsznia In recent times significant progresses in geotechnologies have been observed. The technologies used in engineering surveuing base on data intergation more often than ever before. Nowadays, a modern approach is being used to solve engineering problems named geomatics. It comprises collecting, analyzing and decision making based on geo-data gained by using variuos sensors. In geodesy there are used total stations, GNSS satellite receivers, digital levels, precise inclinometers and any other sensors which can be integrate together and controlled by one homogenious system. However, the collected data has to be properly modelled. Based on the calculated results a global analytical model will be generated as well as there will be taken decisions. According to that, there is a need to develop and implement some algorithms for data modelling. The article presents an example of geodetic data integration which can furtherly be used in structural monitoring approaches. Moreover, there were presented some visualisation tools of Leica Geosystems used in commercial applications of structural monitoring. It was also pointed out that implementing integrated monitoring systems relays on data management and standardisations. Therefore, structural monitoring can be seen as an information system which principle is quality management. The presented approach becomes constantly more popular in all tasks and projects related to engineering surveying. 101

Koncepcja pomiaru i wyrównania przestrzennych ciągów tachimetrycznych w zastosowaniach geodezji zintegrowanej

Koncepcja pomiaru i wyrównania przestrzennych ciągów tachimetrycznych w zastosowaniach geodezji zintegrowanej Koncepcja pomiaru i wyrównania przestrzennych ciągów tachimetrycznych w zastosowaniach geodezji zintegrowanej Krzysztof Karsznia Leica Geosystems Polska XX Jesienna Szkoła Geodezji im Jacka Rejmana, Polanica

Bardziej szczegółowo

KONCEPCJA POMIARU I WYRÓWNANIA PRZESTRZENNYCH CIĄGÓW TACHIMETRYCZNYCH W ZASTOSOWANIACH GEODEZJI ZINTEGROWANEJ

KONCEPCJA POMIARU I WYRÓWNANIA PRZESTRZENNYCH CIĄGÓW TACHIMETRYCZNYCH W ZASTOSOWANIACH GEODEZJI ZINTEGROWANEJ XX JUBILEUSZOWA JESIENNA SZKOŁA GEODEZJI imienia Jacka Rejmana WSPÓŁCZESNE METODY POZYSKIWANIA I MODELOWANIA GEODANYCH Polanica Zdrój, 16-18 września 2007 KONCEPCJA POMIARU I WYRÓWNANIA PRZESTRZENNYCH

Bardziej szczegółowo

Koncepcja zintegrowanego monitoringu strukturalnego na przykładzie systemu kontrolnopomiarowego

Koncepcja zintegrowanego monitoringu strukturalnego na przykładzie systemu kontrolnopomiarowego Koncepcja zintegrowanego monitoringu strukturalnego na przykładzie systemu kontrolnopomiarowego Leica GeoMoS Krzysztof Karsznia, Krystian Portasiak Leica Geosystems Sp. z o.o. Systemy monitoringu strukturalnego

Bardziej szczegółowo

dr inż. Krzysztof Karsznia Zastosowanie technik satelitarnych GNSS w monitoringu strukturalnym

dr inż. Krzysztof Karsznia Zastosowanie technik satelitarnych GNSS w monitoringu strukturalnym dr inż. Krzysztof Karsznia Zastosowanie technik satelitarnych GNSS w monitoringu strukturalnym Wrocław 2.06.2011 Zintegrowany monitoring geodezyjny Główne założenia - Świat nie jest regularny - Nic nie

Bardziej szczegółowo

KONCEPCJA POMIARU I WYRÓWNANIA PRZESTRZENNYCH CI GÓW TACHIMETRYCZNYCH W ZASTOSOWANIACH GEODEZJI ZINTEGROWANEJ

KONCEPCJA POMIARU I WYRÓWNANIA PRZESTRZENNYCH CI GÓW TACHIMETRYCZNYCH W ZASTOSOWANIACH GEODEZJI ZINTEGROWANEJ Acta ci. Pol., Geodesia et Descriptio Terrarum 7(1) 2008, 35-46 KONCEPCJA POMIARU I WYRÓWNANIA PRZETRZENNYCH CIGÓW TACHIMETRYCZNYCH W ZATOOWANIACH GEODEZJI ZINTEGROWANEJ Krzysztof Karsznia 1 Leica Geosystems

Bardziej szczegółowo

Geodezyjny i geotechniczny monitoring obiektów inżynierskich w ujęciu dynamicznym

Geodezyjny i geotechniczny monitoring obiektów inżynierskich w ujęciu dynamicznym Geodezyjny i geotechniczny monitoring obiektów inżynierskich w ujęciu dynamicznym Dr inż. Krzysztof Karsznia, Leica Geosystems Sp. z o.o., Warszawa Wstęp We współczesnym świecie kluczowe znaczenie przypisuje

Bardziej szczegółowo

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2011/12

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2011/12 STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2011/12 Jednostka: KATEDRA GEODEZJI SATELITARNEJ I NAWIGACJI Specjalność: GEODEZJA I GEOINFORMATYKA Prof. dr hab. inż. Stanisław 1. Wyznaczenie dokładności

Bardziej szczegółowo

Geodezyjny monitoring obiektów mostowych

Geodezyjny monitoring obiektów mostowych Geodezyjny monitoring obiektów mostowych dr inż. Krzysztof Karsznia Leica Geosystems Sp. z o.o., Warszawa Monitoring jest zasadniczym narzędziem, pomocnym w procesie zarządzania ryzykiem oraz pozwalającym

Bardziej szczegółowo

MyPowerGrid. Ewidencja i kontrola kosztów poprzez monitoring w czasie rzeczywistym. Grzegorz Gutkowski

MyPowerGrid. Ewidencja i kontrola kosztów poprzez monitoring w czasie rzeczywistym. Grzegorz Gutkowski MyPowerGrid Ewidencja i kontrola kosztów poprzez monitoring w czasie rzeczywistym Grzegorz Gutkowski Efekt Technologies Sp. z o.o. www.efektech.com +48 600 003 946 Sekcja I Kontekst Businessowy Kontekst

Bardziej szczegółowo

" # # Problemy budowy bezpiecznej i niezawodnej globalnej sieci szerokopasmowej dla słub odpowiadajcych za bezpieczestwo publiczne

 # # Problemy budowy bezpiecznej i niezawodnej globalnej sieci szerokopasmowej dla słub odpowiadajcych za bezpieczestwo publiczne !! " # # Problemy budowy bezpiecznej i niezawodnej globalnej sieci szerokopasmowej dla słub odpowiadajcych za bezpieczestwo publiczne Sie PIONIER Sieci regionalne i miejskie rodowiska naukowego baz dla

Bardziej szczegółowo

1. WSTP. 2. Koncepcja platformy bezpieczestwa publicznego

1. WSTP. 2. Koncepcja platformy bezpieczestwa publicznego Koncepcja Platformy Bezpieczestwa Wewntrznego do realizacji zada badawczo-rozwojowych w ramach projektu Nowoczesne metody naukowego wsparcia zarzdzania bezpieczestwem publicznym w Unii Europejskiej 1.

Bardziej szczegółowo

Katedra Geodezji Satelitarnej i Nawigacji. Geodezja i geoinformatyka

Katedra Geodezji Satelitarnej i Nawigacji. Geodezja i geoinformatyka Załącznik nr 8 STUDIA NIESTACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2012/2013 Katedra Geodezji Satelitarnej i Nawigacji (nazwa Jednostki Organizacyjnej) Geodezja i geoinformatyka (Specjalność) Adam

Bardziej szczegółowo

VPN Virtual Private Network. Uycie certyfikatów niekwalifikowanych w sieciach VPN. wersja 1.1 UNIZETO TECHNOLOGIES SA

VPN Virtual Private Network. Uycie certyfikatów niekwalifikowanych w sieciach VPN. wersja 1.1 UNIZETO TECHNOLOGIES SA VPN Virtual Private Network Uycie certyfikatów niekwalifikowanych w sieciach VPN wersja 1.1 Spis treci 1. CO TO JEST VPN I DO CZEGO SŁUY... 3 2. RODZAJE SIECI VPN... 3 3. ZALETY STOSOWANIA SIECI IPSEC

Bardziej szczegółowo

Rys1. Schemat blokowy uk adu. Napi cie wyj ciowe czujnika [mv]

Rys1. Schemat blokowy uk adu. Napi cie wyj ciowe czujnika [mv] Wstp Po zapoznaniu si z wynikami bada czujnika piezoelektrycznego, ramach projektu zaprojektowano i zasymulowano nastpujce ukady: - ródo prdowe stabilizowane o wydajnoci prdowej ma (do zasilania czujnika);

Bardziej szczegółowo

POBÓR MOCY MASZYN I URZDZE ODLEWNICZYCH

POBÓR MOCY MASZYN I URZDZE ODLEWNICZYCH Eugeniusz ZIÓŁKOWSKI, 1 Roman WRONA 2 Wydział Odlewnictwa AGH 1. Wprowadzenie. Monitorowanie poboru mocy maszyn i urzdze odlewniczych moe w istotny sposób przyczyni si do oceny technicznej i ekonomicznej

Bardziej szczegółowo

Spis treci. Dzie 1. I Wprowadzenie (wersja 0911) II Dostp do danych biecych specyfikacja OPC Data Access (wersja 0911)

Spis treci. Dzie 1. I Wprowadzenie (wersja 0911) II Dostp do danych biecych specyfikacja OPC Data Access (wersja 0911) I Wprowadzenie (wersja 0911) Kurs OPC Integracja i Diagnostyka Spis treci Dzie 1 I-3 O czym bdziemy mówi? I-4 Typowe sytuacje I-5 Klasyczne podejcie do komunikacji z urzdzeniami automatyki I-6 Cechy podejcia

Bardziej szczegółowo

Przegldanie stron wymaga odpowiedniej mikroprzegldarki w urzdzeniu mobilnym lub stosownego emulatora.

Przegldanie stron wymaga odpowiedniej mikroprzegldarki w urzdzeniu mobilnym lub stosownego emulatora. I. Temat wiczenia Podstawy tworzenia stron WAP II. Wymagania Podstawowe wiadomoci z technologii Internetowych. III. wiczenie 1. Wprowadzenie WAP (ang. Wireless Application Protocol) - to protokół umoliwiajcy

Bardziej szczegółowo

Geodezja i Kartografia I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Geodezja i Kartografia I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny) Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Systemy pozycjonowania i nawigacji Nazwa modułu w języku angielskim Navigation

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie ASG-EUPOS do integracji osnowy wysokościowej. Piotr Banasik Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie

Wykorzystanie ASG-EUPOS do integracji osnowy wysokościowej. Piotr Banasik Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie Wykorzystanie ASG-EUPOS do integracji osnowy wysokościowej Piotr Banasik Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie 1 Plan prezentacji: Szczególne znaczenie ASG-EUPOS w zakresie integracji wysokościowej Integracja

Bardziej szczegółowo

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2010/2011

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2010/2011 TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2010/2011 Instytut Geodezji GEODEZJA I GEOINFORMATYKA PROMOTOR TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH KRÓTKA

Bardziej szczegółowo

Spis treści PRZEDMOWA DO WYDANIA PIERWSZEGO...

Spis treści PRZEDMOWA DO WYDANIA PIERWSZEGO... Spis treści PRZEDMOWA DO WYDANIA PIERWSZEGO....................... XI 1. WPROWADZENIE DO GEODEZJI WYŻSZEJ..................... 1 Z historii geodezji........................................ 1 1.1. Kształt

Bardziej szczegółowo

System midzybankowej informacji gospodarczej Dokumenty Zastrzeone MIG DZ ver. 2.0. Aplikacja WWW ver. 2.1 Instrukcja Obsługi

System midzybankowej informacji gospodarczej Dokumenty Zastrzeone MIG DZ ver. 2.0. Aplikacja WWW ver. 2.1 Instrukcja Obsługi System midzybankowej informacji gospodarczej Dokumenty Zastrzeone MIG DZ ver. 2.0. Aplikacja WWW ver. 2.1 Instrukcja Obsługi 1.Wymagania techniczne 1.1. Wymagania sprztowe - minimalne : komputer PC Intel

Bardziej szczegółowo

Wiesław Serewi Anna Owczarek Piotr Pachół WODGiK Katowice

Wiesław Serewi Anna Owczarek Piotr Pachół WODGiK Katowice Przegld urzdowych geoportalilskich na tle wybranych geoportali polskich Wiesław Serewi Anna Owczarek Piotr Pachół WODGiK Katowice Geoportal - definicja Geoportal - witryna internetowa, zapewniajca dostp

Bardziej szczegółowo

Opis programu studiów

Opis programu studiów IV. Opis programu studiów Załącznik nr 9 do Zarządzenia Rektora nr 35/19 z dnia 12 czerwca 2019 r. 3. KARTA PRZEDMIOTU Kod przedmiotu I-GiK1N -503 Nazwa przedmiotu Geodezja 4 Nazwa przedmiotu w języku

Bardziej szczegółowo

Pozyskiwanie Numerycznego Modelu Terenu z kinematycznych pomiarów w GPS

Pozyskiwanie Numerycznego Modelu Terenu z kinematycznych pomiarów w GPS Pozyskiwanie Numerycznego Modelu Terenu z kinematycznych pomiarów w GPS dr hab. inż.. Mariusz FIGURSKI mgr inż.. Marcin GAŁUSZKIEWICZ mgr inż.. Paweł KAMIŃSKI Plan prezentacji Postawienie zadania Pomiary

Bardziej szczegółowo

Precyzyjne pozycjonowanie w oparciu o GNSS

Precyzyjne pozycjonowanie w oparciu o GNSS Precyzyjne pozycjonowanie w oparciu o GNSS Załącznik nr 2 Rozdział 1 Techniki precyzyjnego pozycjonowania w oparciu o GNSS 1. Podczas wykonywania pomiarów geodezyjnych metodą precyzyjnego pozycjonowania

Bardziej szczegółowo

KONCEPCJA WYKORZYSTANIA TECHNOLOGII APPLET- JAVA W TWORZENIU

KONCEPCJA WYKORZYSTANIA TECHNOLOGII APPLET- JAVA W TWORZENIU KONCEPCJA WYKORZYSTANIA TECHNOLOGII APPLET- JAVA W TWORZENIU TORINGU PRZEMIESZCZA I ICH WIZUALIZACJI NA MAPIE CYFROWEJ 05-130 Zegrze, ul. Warszawska 22A Appletu przy projektowaniu i tworzeniu systemu Applet-

Bardziej szczegółowo

s FAQ: NET 08/PL Data: 01/08/2011

s FAQ: NET 08/PL Data: 01/08/2011 Konfiguracja Quality of Service na urzdzeniach serii Scalance W Konfiguracja Quality of Service na urzdzeniach serii Scalance W Quality of Service to usuga dziaajca w wielu rodzajach sieci przewodowych

Bardziej szczegółowo

WIADECTWO INNOWACYJNOCI PRODUKTU

WIADECTWO INNOWACYJNOCI PRODUKTU WIADECTWO INNOWACYJNOCI PRODUKTU I. ZAKRES wiadectwo innowacyjnoci produktu dla ASTEC Sp. z o.o. dotyczy prototypu produktu MDT (Magik Development Tools) w fazie studium wykonalnoci. ASTEC Sp. z o.o. ul.

Bardziej szczegółowo

Rozwizania Océ dla Geodezji. Jarosław Zub, Jarosław Pasławski Wisła 11-12 wrzenia 2008r

Rozwizania Océ dla Geodezji. Jarosław Zub, Jarosław Pasławski Wisła 11-12 wrzenia 2008r Rozwizania Océ dla Geodezji Jarosław Zub, Jarosław Pasławski Wisła 11-12 wrzenia 2008r Program prezentacji 1. Informacje o firmie Océ 2. Poligrafia dla Geodezji. 3. Najnowsze propozycje Océ w kolorze 2

Bardziej szczegółowo

System Connector Opis wdrożenia systemu

System Connector Opis wdrożenia systemu System Connector Opis wdrożenia systemu Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Spistre ci Wymagania z perspektywy Powiatowego Urzdu Pracy... 3

Bardziej szczegółowo

AUTOMATYCZNE I ZDALNE STEROWANIE STACJ UZDATNIANIA WODY

AUTOMATYCZNE I ZDALNE STEROWANIE STACJ UZDATNIANIA WODY AUTOMATECH AUTOMATYCZNE I ZDALNE STEROWANIE STACJ UZDATNIANIA WODY W roku 2006 Gmina Kampinos dokonała modernizacji swojej stacji uzdatniania wody (SUW). Obok zmian typu budowlanego (nowe zbiorniki wody,

Bardziej szczegółowo

Tworzenie bazy danych Biblioteka tworzenie tabel i powiza, manipulowanie danymi. Zadania do wykonani przed przystpieniem do pracy:

Tworzenie bazy danych Biblioteka tworzenie tabel i powiza, manipulowanie danymi. Zadania do wykonani przed przystpieniem do pracy: wiczenie 2 Tworzenie bazy danych Biblioteka tworzenie tabel i powiza, manipulowanie danymi. Cel wiczenia: Zapoznanie si ze sposobami konstruowania tabel, powiza pomidzy tabelami oraz metodami manipulowania

Bardziej szczegółowo

Problem testowania/wzorcowania instrumentów geodezyjnych

Problem testowania/wzorcowania instrumentów geodezyjnych Problem testowania/wzorcowania instrumentów geodezyjnych Realizacja Osnów Geodezyjnych a Problemy Geodynamiki Grybów, 25-27 września 2014 Ryszard Szpunar, Dominik Próchniewicz, Janusz Walo Politechnika

Bardziej szczegółowo

System informacji przestrzennej w Komendzie Miejskiej w Gdańsku. Rysunek 1. Centrum monitoringu w Komendzie Miejskiej Policji w Gdańsku.

System informacji przestrzennej w Komendzie Miejskiej w Gdańsku. Rysunek 1. Centrum monitoringu w Komendzie Miejskiej Policji w Gdańsku. System informacji przestrzennej w Komendzie Miejskiej w Gdańsku. W Gdańsku tworzony jest obecnie miejski System Informacji Przestrzennej, który będzie stanowił podstawę m.in. Systemu Ratownictwa Miejskiego

Bardziej szczegółowo

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2013/2014

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2013/2014 TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2013/2014 Instytut Geodezji GEODEZJA I GEOINFORMATYKA PROMOTOR TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH KRÓTKA

Bardziej szczegółowo

Wymierne korzyci wynikajce z analizy procesów

Wymierne korzyci wynikajce z analizy procesów Wymierne korzyci wynikajce z analizy procesów Analiza procesu jest narzdziem do osignicia wyszej efektywnoci organizacji (midzy innymi). Wymaga ona zbudowania modelu procesu biznesowego bdcego opisem funkcjonowania

Bardziej szczegółowo

zdefiniowanie kilku grup dyskusyjnych, z których chcemy odbiera informacje, dodawanie, usuwanie lub edycj wczeniej zdefiniowanych grup dyskusyjnych,

zdefiniowanie kilku grup dyskusyjnych, z których chcemy odbiera informacje, dodawanie, usuwanie lub edycj wczeniej zdefiniowanych grup dyskusyjnych, Wstp W nowoczesnym wiecie coraz istotniejsz rol odgrywa informacja i łatwy dostp do niej. Nie dziwi wic fakt, i nowoczesne telefony komórkowe to nie tylko urzdzenia do prowadzenia rozmów telefonicznych,

Bardziej szczegółowo

Lp. Promotor Temat Dyplomant 1. Dr inż. A. Dumalski. Zastosowanie sieci modularnych do zakładania osnów pomiarowych 2. Dr inż. A.

Lp. Promotor Temat Dyplomant 1. Dr inż. A. Dumalski. Zastosowanie sieci modularnych do zakładania osnów pomiarowych 2. Dr inż. A. 2009/2010 Propozycje tematów prac dyplomowych na studiach stacjonarnych inżynierskich realizowanych w Instytucie Geodezji Specjalność geodezja i szacowanie nieruchomości Olsztyn Limit 40 Lp. Promotor Temat

Bardziej szczegółowo

KRZYSZTOF MĄCZEWSKI Geodeta Województwa Mazowieckiego

KRZYSZTOF MĄCZEWSKI Geodeta Województwa Mazowieckiego Biuro Geodety Województwa Mazowieckiego DOŚWIADCZENIA WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO W TWORZENIU INFRASTRUKTURY GEOINFORMACYJNEJ DLA ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO KRZYSZTOF MĄCZEWSKI Geodeta Województwa Mazowieckiego

Bardziej szczegółowo

PRZYKŁAD ROZWIZANIA ZADANIAZ INFORMATORA DO ETAPU PRAKTYCZNEGO EGZAMINU W ZAWODZIE TECHNIK INFORMATYK

PRZYKŁAD ROZWIZANIA ZADANIAZ INFORMATORA DO ETAPU PRAKTYCZNEGO EGZAMINU W ZAWODZIE TECHNIK INFORMATYK PRZYKŁAD ROZWIZANIA ZADANIAZ INFORMATORA DO ETAPU PRAKTYCZNEGO EGZAMINU W ZAWODZIE TECHNIK INFORMATYK 1. Tytuł pracy egzaminacyjnej Opracowanie projektu realizacji prac prowadzcych do lokalizacji i usunicia

Bardziej szczegółowo

kataster, numeryczne modele terenu, tachimetria elektroniczna czy GPS, wykorzystywane coraz częściej do pozyskiwania, analizowania i przetwarzania

kataster, numeryczne modele terenu, tachimetria elektroniczna czy GPS, wykorzystywane coraz częściej do pozyskiwania, analizowania i przetwarzania Wstęp Rozwój gospodarczy wymaga racjonalnego zarządzania i gospodarowania terenami oraz zasobami (np. wodnymi czy glebowymi). Do realizacji tych celów niezbędna jest odpowiednia informacja przestrzenna.

Bardziej szczegółowo

ASG-EUPOS wielofunkcyjny system precyzyjnego pozycjonowania i nawigacji w Polsce

ASG-EUPOS wielofunkcyjny system precyzyjnego pozycjonowania i nawigacji w Polsce ASG-EUPOS wielofunkcyjny system precyzyjnego pozycjonowania i nawigacji w Polsce Jarosław Bosy, Marcin Leończyk Główny Urząd Geodezji i Kartografii 1 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Europejski

Bardziej szczegółowo

Planowanie adresacji IP dla przedsibiorstwa.

Planowanie adresacji IP dla przedsibiorstwa. Planowanie adresacji IP dla przedsibiorstwa. Wstp Przy podejciu do planowania adresacji IP moemy spotka si z 2 głównymi przypadkami: planowanie za pomoc adresów sieci prywatnej przypadek, w którym jeeli

Bardziej szczegółowo

Kierunek: Geodezja i Kartografia Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. Wykład Ćwiczenia

Kierunek: Geodezja i Kartografia Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. Wykład Ćwiczenia Wydział: Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska Kierunek: Geodezja i Kartografia Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Rocznik: 201/2017 Język wykładowy: Polski Semestr

Bardziej szczegółowo

Wzorcowy załcznik techniczny, do umowy w sprawie przesyłania faktur elektronicznych pomidzy Firm A oraz Firm B

Wzorcowy załcznik techniczny, do umowy w sprawie przesyłania faktur elektronicznych pomidzy Firm A oraz Firm B Wzorcowy załcznik techniczny, do umowy w sprawie przesyłania faktur elektronicznych pomidzy Firm A oraz Firm B Wersja draft 2.1 Na podstawie: Europejskiej Modelowej Umowy o EDI (w skrócie: EMUoE). 1. Standardy

Bardziej szczegółowo

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH MAGISTERSKICH STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2011/2012

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH MAGISTERSKICH STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2011/2012 STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2011/2012 Instytut Geodezji GEODEZJA GOSPODARCZA PROMOTOR Ocena wykorzystania algorytmów interpolacyjnych do redukcji ilości danych pozyskiwanych w sposób

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do geoinformatyki - podstawowe pojęcia Wydział Geodezji i Kartografii Politechnika Warszawska

Wprowadzenie do geoinformatyki - podstawowe pojęcia Wydział Geodezji i Kartografii Politechnika Warszawska Wprowadzenie do geoinformatyki - podstawowe pojęcia Wydział Geodezji i Kartografii Politechnika Warszawska Pomocnicze materiały dydaktyczne Geomatyka Geomatyka matematyka Ziemi oryg. Geomatics, the mathematics

Bardziej szczegółowo

Konfiguracja sieci HSR (high speed redundancy) na prze cznikach Scalance X200, X300 oraz X400

Konfiguracja sieci HSR (high speed redundancy) na prze cznikach Scalance X200, X300 oraz X400 (high speed redundancy) na przecznikach Scalance X200, X300 oraz X400 Ring Redundancy protokó odpowiedzialny za zapewnienie redundancji pocze. W przypadku wykorzystania tego protokou, urzdzenia musz by

Bardziej szczegółowo

Przyk adowa konfiguracja zwielokrotnianienia po czenia za pomoc Link Aggregation Control Protocol

Przyk adowa konfiguracja zwielokrotnianienia po czenia za pomoc Link Aggregation Control Protocol Przykadowa konfiguracja zwielokrotnianienia poczenia za pomoc Link aggregation - polega na grupowaniu kilku pocze (kabli) sieciowych w jeden port logiczny (port AG), który jest widoczny jak pojedyncze

Bardziej szczegółowo

Mozilla Firefox 2.0.0.2 PL. Wykorzystanie certyfikatów niekwalifikowanych w oprogramowaniu Mozilla Firefox 2.0.0.2 PL. wersja 1.1

Mozilla Firefox 2.0.0.2 PL. Wykorzystanie certyfikatów niekwalifikowanych w oprogramowaniu Mozilla Firefox 2.0.0.2 PL. wersja 1.1 Mozilla Firefox 2.0.0.2 PL Wykorzystanie certyfikatów niekwalifikowanych w oprogramowaniu Mozilla Firefox 2.0.0.2 PL wersja 1.1 Spis treci 1. INSTALACJA CERTYFIKATÓW URZDÓW POREDNICH... 3 2. INSTALACJA

Bardziej szczegółowo

Wojciech Drzewiecki SYSTEMY INFORMACJI GEOGRAFICZNEJ

Wojciech Drzewiecki SYSTEMY INFORMACJI GEOGRAFICZNEJ Wojciech Drzewiecki SYSTEMY INFORMACJI GEOGRAFICZNEJ Systemem Informacji Geograficznej (Systemem Informacji Przestrzennej, GIS, SIP) nazywamy skomputeryzowany system pozyskiwania, przechowywania, przetwarzania,

Bardziej szczegółowo

obsług dowolnego typu formularzy (np. formularzy ankietowych), pobieranie wzorców formularzy z serwera centralnego,

obsług dowolnego typu formularzy (np. formularzy ankietowych), pobieranie wzorców formularzy z serwera centralnego, Wstp GeForms to program przeznaczony na telefony komórkowe (tzw. midlet) z obsług Javy (J2ME) umoliwiajcy wprowadzanie danych według rónorodnych wzorców. Wzory formularzy s pobierane z serwera centralnego

Bardziej szczegółowo

(podstawy i wymagania ze szczególnym zwróceniem uwagi na funkcjonalno systemów. w odniesieniu do poszczególnych poziomów)

(podstawy i wymagania ze szczególnym zwróceniem uwagi na funkcjonalno systemów. w odniesieniu do poszczególnych poziomów) TIER CZTERY POZIOMY NIEZAWODNOCI (podstawy i wymagania ze szczególnym zwróceniem uwagi na funkcjonalno systemów klimatyzacji precyzyjnej w odniesieniu do poszczególnych poziomów) 1 Spis treci 1. Definicja

Bardziej szczegółowo

CZY I JAK M IERZY? ROI Z KAPITA?U LUDZKIEGO?

CZY I JAK M IERZY? ROI Z KAPITA?U LUDZKIEGO? CZY I JAK M IERZY? ROI Z KAPITA?U LUDZKIEGO? KAPITA? LUDZKI A ROI Na pierwszy rzut oka mo?e si? wydawa?,?e kapita?ludzki??ywa tkanak firmy? i?cis?y, ekonomiczny wska?nik, jakim jest ROI nie przystaj? do

Bardziej szczegółowo

Systemy pozycjonowania i nawigacji Navigation and positioning systems

Systemy pozycjonowania i nawigacji Navigation and positioning systems KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2015/2016 Systemy pozycjonowania i nawigacji Navigation and positioning systems

Bardziej szczegółowo

WYKORZYSTANIE ODBIORNIKÓW LEICA GPS 1200 W GEODEZYJNYCH POMIARACH TERENOWYCH

WYKORZYSTANIE ODBIORNIKÓW LEICA GPS 1200 W GEODEZYJNYCH POMIARACH TERENOWYCH WYKORZYSTANIE ODBIORNIKÓW LEICA GPS 1200 W GEODEZYJNYCH POMIARACH 93 Łukasz Śliwiński WYKORZYSTANIE ODBIORNIKÓW LEICA GPS 1200 W GEODEZYJNYCH POMIARACH TERENOWYCH Wstęp Dynamicznie rozwijająca się technologia

Bardziej szczegółowo

Waldemar Izdebski ZbigniewMalinowski

Waldemar Izdebski ZbigniewMalinowski Rozwój technologii internetowych wykorzystywanych w Powiatowym Orodku Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej powiatu warszawskiego zachodniego Waldemar Izdebski ZbigniewMalinowski 2009-09-16 Wisła-Malinka

Bardziej szczegółowo

Eugeniusz ZIÓŁKOWSKI 1 Wydział Odlewnictwa AGH, Kraków

Eugeniusz ZIÓŁKOWSKI 1 Wydział Odlewnictwa AGH, Kraków Eugeniusz ZIÓŁKOWSKI 1 Wydział Odlewnictwa AGH, Kraków 1. Wprowadzenie. Szczegółowa analiza poboru mocy przez badan maszyn czy urzdzenie odlewnicze, zarówno w aspekcie technologicznym jak i ekonomicznym,

Bardziej szczegółowo

"Do aduj si do wiadczeniem Tieto"

Do aduj si do wiadczeniem Tieto Firma Tieto Poland przy wspópracy z Wydziaem Informatyki i Zarzdzania PWR ma przyjemno zaprosi studentów Politechniki Wrocawskiej na letni program praktyk 2011 "Doaduj si dowiadczeniem Tieto" Dla 5 najlepszych

Bardziej szczegółowo

Obszar badawczy i zadania geodezji satelitarnej

Obszar badawczy i zadania geodezji satelitarnej Obszar badawczy i zadania geodezji satelitarnej [na podstawie Seeber G., Satellite Geodesy ] dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie cirm.am.szczecin.pl Literatura: 1. Januszewski J., Systemy

Bardziej szczegółowo

II tura wyborów Modułów obieralnych - studia stacjonarne

II tura wyborów Modułów obieralnych - studia stacjonarne II tura wyborów Modułów obieralnych - studia stacjonarne Przedmioty uruchomione ilość głosów Inżynieria Środowiska Sem 3 zima 217_218 Moduł obieralny z zakresu grafiki komputerowej Graficzne projektowanie

Bardziej szczegółowo

Bazy danych Podstawy teoretyczne

Bazy danych Podstawy teoretyczne Pojcia podstawowe Baza Danych jest to zbiór danych o okrelonej strukturze zapisany w nieulotnej pamici, mogcy zaspokoi potrzeby wielu u!ytkowników korzystajcych z niego w sposóbs selektywny w dogodnym

Bardziej szczegółowo

ZARZ DZANIE RYZYKIEM W TECHNOLOGII MORSKIEGO TRANSPORTU ADUNKU

ZARZ DZANIE RYZYKIEM W TECHNOLOGII MORSKIEGO TRANSPORTU ADUNKU 1 IOURI SEMENOV ZARZDZANIE RYZYKIEM W TECHNOLOGII MORSKIEGO TRANSPORTU ADUNKU 1. Wstp W ostatnim wierwieczu w Europie notowano cigy wzrost wydajnoci transportowej, której ilociow ocen przedstawiono w tabeli

Bardziej szczegółowo

SENTE Produkcja. Tworzymy dla Ciebie. Prezentacja programu. planowanie i kontrola procesów wytwórczych. SENTE Systemy Informatyczne Sp. z o.o.

SENTE Produkcja. Tworzymy dla Ciebie. Prezentacja programu. planowanie i kontrola procesów wytwórczych. SENTE Systemy Informatyczne Sp. z o.o. Prezentacja programu SENTE Produkcja planowanie i kontrola procesów wytwórczych Tworzymy dla Ciebie SENTE Systemy Informatyczne Sp. z o.o. Infolinia handlowa: 0 801 077 778 ul. Kościuszki 142 A 50-008

Bardziej szczegółowo

Instrumenty rynku pracy dla osób poszukuj cych pracy, aktualnie podlegaj cych ubezpieczeniu spo ecznemu rolników w pe nym zakresie.

Instrumenty rynku pracy dla osób poszukuj cych pracy, aktualnie podlegaj cych ubezpieczeniu spo ecznemu rolników w pe nym zakresie. Instrumentyrynkupracydlaosóbposzukujcychpracy, aktualniepodlegajcychubezpieczeniuspoecznemurolnikówwpenymzakresie. Zdniem1lutego2009r.weszywycieprzepisyustawyzdnia19grudnia2008r. o zmianie ustawy o promocji

Bardziej szczegółowo

Wolne oprogramowanie w zakresie tworzenia i publikacji metadanych

Wolne oprogramowanie w zakresie tworzenia i publikacji metadanych Wolne oprogramowanie w zakresie tworzenia i publikacji metadanych Piotr Pachół WODGiK Katowice Metadane standardy (historia) 2003.02.26 opublikowanie standardu ISO 15836:2003 Information and documentation

Bardziej szczegółowo

Rok akademicki: 2018/2019 Kod: DGI s Punkty ECTS: 4. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne

Rok akademicki: 2018/2019 Kod: DGI s Punkty ECTS: 4. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Nazwa modułu: Numeryczne opracowanie obserwacji GNSS Rok akademicki: 2018/2019 Kod: DGI-1-616-s Punkty ECTS: 4 Wydział: Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska Kierunek: Geoinformacja Specjalność: Poziom

Bardziej szczegółowo

Laboratorium elektryczne. Falowniki i przekształtniki - I (E 14)

Laboratorium elektryczne. Falowniki i przekształtniki - I (E 14) POLITECHNIKA LSKA WYDZIAŁINYNIERII RODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZDZE ENERGETYCZNYCH Laboratorium elektryczne Falowniki i przekształtniki - I (E 14) Opracował: mgr in. Janusz MDRYCH Zatwierdził:

Bardziej szczegółowo

Zadania pomiarowe w pracach badawczo-rozwojowych. Do innych funkcji smarów nale$#:

Zadania pomiarowe w pracach badawczo-rozwojowych. Do innych funkcji smarów nale$#: RHEOTEST Medingen Reometr RHEOTEST RN: Zakres zastosowa! Smary Zadania pomiarowe w pracach badawczo-rozwojowych W!a"ciwo"ci reologiczne materia!ów smarnych, które determinuje sama ich nazwa, maj# g!ówny

Bardziej szczegółowo

TELEDETEKCJA Z ELEMENTAMI FOTOGRAMETRII WYKŁAD 10

TELEDETEKCJA Z ELEMENTAMI FOTOGRAMETRII WYKŁAD 10 TELEDETEKCJA Z ELEMENTAMI FOTOGRAMETRII WYKŁAD 10 Fotogrametria to technika pomiarowa oparta na obrazach fotograficznych. Wykorzystywana jest ona do opracowywani map oraz do różnego rodzaju zadań pomiarowych.

Bardziej szczegółowo

Program SMS4 Monitor

Program SMS4 Monitor Program SMS4 Monitor INSTRUKCJA OBSŁUGI Wersja 1.0 Spis treci 1. Opis ogólny... 2 2. Instalacja i wymagania programu... 2 3. Ustawienia programu... 2 4. Opis wskaników w oknie aplikacji... 3 5. Opcje uruchomienia

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi programu CalcuLuX 4.0

Instrukcja obsługi programu CalcuLuX 4.0 Instrukcja obsługi programu CalcuLuX 4.0 Katarzyna Jach Marcin Kuliski Politechnika Wrocławska Program CalcuLuX jest narzdziem wspomagajcym proces projektowania owietlenia, opracowanym przez Philips Lighting.

Bardziej szczegółowo

Źródła pozyskiwania danych grawimetrycznych do redukcji obserwacji geodezyjnych Tomasz Olszak Małgorzata Jackiewicz Stanisław Margański

Źródła pozyskiwania danych grawimetrycznych do redukcji obserwacji geodezyjnych Tomasz Olszak Małgorzata Jackiewicz Stanisław Margański Źródła pozyskiwania danych grawimetrycznych do redukcji obserwacji geodezyjnych Tomasz Olszak Małgorzata Jackiewicz Stanisław Margański Wydział Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej Motywacja

Bardziej szczegółowo

KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE KARTOGRAFII I GIS NA UNIWERSYTECIE PRZYRODNICZYM WE WROCŁAWIU HALINA KLIMCZAK INSTYTUT GEODEZJI I GEOINFORMATYKI

KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE KARTOGRAFII I GIS NA UNIWERSYTECIE PRZYRODNICZYM WE WROCŁAWIU HALINA KLIMCZAK INSTYTUT GEODEZJI I GEOINFORMATYKI KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE KARTOGRAFII I GIS NA UNIWERSYTECIE PRZYRODNICZYM WE WROCŁAWIU HALINA KLIMCZAK INSTYTUT GEODEZJI I GEOINFORMATYKI Najstarszą uczelnią wyższą na Dolnym Śląsku oferującą studia I i

Bardziej szczegółowo

Mikroprocesorowy regulator temperatury RTSZ-2 Oprogramowanie wersja 1.1. Instrukcja obsługi

Mikroprocesorowy regulator temperatury RTSZ-2 Oprogramowanie wersja 1.1. Instrukcja obsługi Mikroprocesorowy regulator temperatury RTSZ-2 Oprogramowanie wersja 1.1 Instrukcja obsługi Parametry techniczne mikroprocesorowego regulatora temperatury RTSZ-2 Cyfrowy pomiar temperatury w zakresie od

Bardziej szczegółowo

Lp. Promotor Temat Dyplomant 1. Dr inż. A. Dumalski. Badanie dokładności użytkowej niwelatora cyfrowego 3. Dr inż. A. Dumalski

Lp. Promotor Temat Dyplomant 1. Dr inż. A. Dumalski. Badanie dokładności użytkowej niwelatora cyfrowego 3. Dr inż. A. Dumalski 2009/2010 propozycje tematów prac dyplomowych na studiach stacjonarnych magisterskich II stopnia realizowanych w Instytucie Geodezji Specjalność geodezja gospodarcza Olsztyn Limit 18 Lp. Promotor Temat

Bardziej szczegółowo

II tura wyborów Modułów obieralnych - studia niestacjonarne

II tura wyborów Modułów obieralnych - studia niestacjonarne II tura Modułów obieralnych - studia niestacjonarne Przedmioty uruchomione Przedmiot do ponownego wyboru Geodezja i Kartografia Sem 7 zima 2017/2018 Moduły kierunkowe KR RŚ Fotogrametria i lotniczy skaning

Bardziej szczegółowo

Twoja instrukcja użytkownika HP PAVILION DV6-1215SA

Twoja instrukcja użytkownika HP PAVILION DV6-1215SA Możesz przeczytać rekomendacje w przewodniku, specyfikacji technicznej lub instrukcji instalacji dla HP PAVILION DV6-1215SA. Znajdziesz odpowiedź na wszystkie pytania w instrukcji dla HP PAVILION DV6-1215SA

Bardziej szczegółowo

Poradnik korzystania z serwisu UNET: Konfiguracja programu pocztowego

Poradnik korzystania z serwisu UNET: Konfiguracja programu pocztowego Poradnik korzystania z serwisu UNET: Konfiguracja programu pocztowego Niniejszy opis dotyczy konfiguracji programu pocztowego Outlook Express z pakietu Internet Explorer, pracujcego pod kontrol systemu

Bardziej szczegółowo

Projektowanie i analiza zadaniowa interfejsu na przykładzie okna dialogowego.

Projektowanie i analiza zadaniowa interfejsu na przykładzie okna dialogowego. Projektowanie i analiza zadaniowa interfejsu na przykładzie okna dialogowego. Jerzy Grobelny Politechnika Wrocławska Projektowanie zadaniowe jest jednym z podstawowych podej do racjonalnego kształtowania

Bardziej szczegółowo

Podział Internetu radiowego WIFI konfiguracja

Podział Internetu radiowego WIFI konfiguracja Podział Internetu radiowego WIFI konfiguracja TL-WR543G Wireless AP Client Router Instrukcja ta zawiera uproszczony opis podziału łcza internetowego dostarczanego poprzez sie WIFI za pomoc dwóch routerów

Bardziej szczegółowo

Rola i miejsce szkół w tym obszarze działa, zadania dla krajów kandydujcych.

Rola i miejsce szkół w tym obszarze działa, zadania dla krajów kandydujcych. ! " Opracował Krzysztof Trzak dyrektor Szkoły Podstawowej w Alojzowie 23.05.2002. Rola i miejsce szkół w tym obszarze działa, zadania dla krajów kandydujcych. Unia Europejska tworzy sprzyjajce warunki,

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIA GEODEZJI ZINTEGROWANEJ W MONITORINGU STRUKTURALNYM I ZARZĄDZANIU JAKOŚCIĄ

ZASTOSOWANIA GEODEZJI ZINTEGROWANEJ W MONITORINGU STRUKTURALNYM I ZARZĄDZANIU JAKOŚCIĄ ZASTOSOWANIA GEODEZJI ZINTEGROWANEJ W MONITORINGU STRUKTURALNYM I ZARZĄDZANIU JAKOŚCIĄ K. Karsznia Leica Geosystems Sp. z o.o., ul. Jutrzenki 118, 02-230 Warszawa, Polska Słowa kluczowe: integracja pomiarów

Bardziej szczegółowo

WYBRANE METODY DOSKONALENIA SYSTEMÓW ZARZDZANIA. L. KRÓLAS 1, P. KRÓLAS 2 Orodek Kwalifikacji Jakoci Wyrobów SIMPTEST ul. Przemysłowa 34A 61-579 Pozna

WYBRANE METODY DOSKONALENIA SYSTEMÓW ZARZDZANIA. L. KRÓLAS 1, P. KRÓLAS 2 Orodek Kwalifikacji Jakoci Wyrobów SIMPTEST ul. Przemysłowa 34A 61-579 Pozna 22/21 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 21(1/2) ARCHIVES OF FOUNDARY Year 2006, Volume 6, Nº 21 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WYBRANE METODY DOSKONALENIA SYSTEMÓW ZARZDZANIA L. KRÓLAS

Bardziej szczegółowo

STANDARD ROZWIZANIA ZADANIA EGZAMINACYJNEGO

STANDARD ROZWIZANIA ZADANIA EGZAMINACYJNEGO STANDARD ROZWIZANIA ZADANIA EGZAMINACYJNEGO Opracowanie projektu realizacji i wykonanie prac prowadzcych do lokalizacji i usunicia usterki systemu komputerowego. 1. Tytuł pracy egzaminacyjnej Opracowanie

Bardziej szczegółowo

STEROWANIE UK ADEM DYNAMICZNYM OBRÓBKI CZ CI OSIOWOSYMETRYCZNYCH O MA EJ SZTYWNO CI

STEROWANIE UK ADEM DYNAMICZNYM OBRÓBKI CZ CI OSIOWOSYMETRYCZNYCH O MA EJ SZTYWNO CI Pomiary Automatyka Robotyka /009 doc. dr in. Aleksandr Draczow Pastwowy Uniwersytet Techniczny w Togliatti, Rosja doc. dr in. Georgij Taranenko Narodowy Uniwersytet Techniczny w Sewastopolu, Ukraina prof.

Bardziej szczegółowo

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2010/11

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2010/11 Załącznik nr 7 STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2010/11 Jednostka: KATEDRA GEODEZJI SATELITARNEJ I NAWIGACJI Specjalność: GEODEZJA I GEOINFORMATYKA Prof. dr hab. inż. Stanisław Oszczak

Bardziej szczegółowo

72 Beata STACHOWIAK Uniwersytet Miko!aja Kopernika w Toruniu POTRZEBY EDUKACYJNE MIESZKA!CÓW WSI A RYNEK PRACY W SPO"ECZE!STWIE INFORMACYJNYM Pocz"tek XXI wieku dla Polski to czas budowania nowego spo!ecze#stwa,

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu: SYSTEMY INFORMATYCZNE WSPOMAGAJĄCE DIAGNOSTYKĘ MEDYCZNĄ Kierunek: Inżynieria Biomedyczna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy moduł specjalności informatyka medyczna Rodzaj zajęć: wykład, projekt

Bardziej szczegółowo

CZY TWÓJ GPS JEST LEGALNY Z AKTAMI PRAWNYMI ORAZ WYMOGAMI GUGIK? PORADNIK APOGEO

CZY TWÓJ GPS JEST LEGALNY Z AKTAMI PRAWNYMI ORAZ WYMOGAMI GUGIK? PORADNIK APOGEO CZY TWÓJ GPS JEST LEGALNY Z AKTAMI PRAWNYMI ORAZ WYMOGAMI GUGIK? PORADNIK APOGEO CZY TWÓJ GPS JEST LEGALNY Z AKTAMI PRAWNYMI ORAZ WYMOGAMI GUGIK? Inwestując w profesjonalne rozwiązania pomiarowe GPS/GNSS

Bardziej szczegółowo

Bazy danych. Plan wykładu. Proces modelowania i implementacji bazy danych. Elementy ERD. Wykład 2: Diagramy zwizków encji (ERD)

Bazy danych. Plan wykładu. Proces modelowania i implementacji bazy danych. Elementy ERD. Wykład 2: Diagramy zwizków encji (ERD) Plan wykładu Bazy danych Wykład 2: Diagramy zwizków encji (ERD) Diagramy zwizków encji elementy ERD licznoci zwizków podklasy klucze zbiory słabych encji Małgorzata Krtowska Katedra Oprogramowania e-mail:

Bardziej szczegółowo

KSZTAŁCENIE KARTOGRAFÓW NA STUDIACH UNIWERSYTECKICH A ZAWODOWE UPRAWNIENIA KARTOGRAFICZNE

KSZTAŁCENIE KARTOGRAFÓW NA STUDIACH UNIWERSYTECKICH A ZAWODOWE UPRAWNIENIA KARTOGRAFICZNE Krzysztof Kałamucki UMCS w Lublinie, Zakład Kartografii i Geomatyki Jolanta Korycka-Skorupa Uniwersytet Warszawski, Katedra Kartografii Waldemar Spallek Uniwersytet Wrocławski, Zakład Geoinformatyki i

Bardziej szczegółowo

Problematyka dostępności sygnałów GNSS na obszarach miejskich Kinga Królikowska, Piotr Banasik

Problematyka dostępności sygnałów GNSS na obszarach miejskich Kinga Królikowska, Piotr Banasik Problematyka dostępności sygnałów GNSS na obszarach miejskich Kinga Królikowska, Piotr Banasik AGH Akademia Górniczo-Hutnicza Przykłady zróżnicowanego dostępu do sygnałów GNSS (1) Na Rynku Głównym w Krakowie

Bardziej szczegółowo

Instrukcja dla pracowników Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Instrukcja dla pracowników Uniwersytetu Rzeszowskiego. Dost p!do!infrastruktury!informatycznej. Instrukcja dla pracowników Uniwersytetu Rzeszowskiego. Wersja dokumentu: 1.0.0 Rzeszów: 23.10.2009 OPTeam S.A. 35-032 Rzeszów, ul. Lisa Kuli 3 INFORMACJA O NOWYCH

Bardziej szczegółowo

SIEMENS GIGASET REPEATER

SIEMENS GIGASET REPEATER SIEMENS GIGASET REPEATER Wane wskazówki Wane wskazówki Wskazówki bezpieczestwa Gigaset repeater nie jest urzdzeniem wodoodpornym, nie naley wic umieszcza go w wilgotnych pomieszczeniach. Tylko dostarczony

Bardziej szczegółowo

WIZUALIZACJA DANYCH ZE STRZELA RAKIETOWYCH Z WYKORZYSTANIEM SYSTEMÓW CAx

WIZUALIZACJA DANYCH ZE STRZELA RAKIETOWYCH Z WYKORZYSTANIEM SYSTEMÓW CAx mgr in. Jacek WARCHULSKI jacek.warchulski@wat.edu.pl mgr in. Marcin WARCHULSKI marcin.warchulski@wat.edu.pl Wojskowa Akademia Techniczna, Wydzia( Mechatroniki WIZUALIZACJA DANYCH ZE STRZELA RAKIETOWYCH

Bardziej szczegółowo

M.11.01.04 ZASYPANIE WYKOPÓW WRAZ Z ZAGSZCZENIEM

M.11.01.04 ZASYPANIE WYKOPÓW WRAZ Z ZAGSZCZENIEM ZASYPANIE WYKOPÓW WRAZ Z ZAGSZCZENIEM 1. WSTP 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej ST s wymagania szczegółowe dotyczce wykonania i odbioru Robót zwizanych z zasypywaniem wykopów z zagszczeniem dla

Bardziej szczegółowo

AltiumLive Dashboard - sownik. AltiumLive Dashboard - Glossary. Language. Contents

AltiumLive Dashboard - sownik. AltiumLive Dashboard - Glossary. Language. Contents AltiumLive Dashboard - sownik Language AltiumLive Dashboard - Glossary Contents Konto (Account) Aktywacja (Activation) Kod aktywacji (Activation Code) Kontakt (Contact) Grupa (Group) Administrator grupy

Bardziej szczegółowo

3. Instalator rozpocznie proces instalacji

3. Instalator rozpocznie proces instalacji Uwaga! Podana instrukcja instalacji została przygotowana w oparciu o pliki instalacyjne SQL 2005 Express pobrany ze strony Microsoftu oraz oddzielny plik Service Pack 2 dedykowany pod SQL Express równie

Bardziej szczegółowo