KONCEPCJA POMIARU I WYRÓWNANIA PRZESTRZENNYCH CI GÓW TACHIMETRYCZNYCH W ZASTOSOWANIACH GEODEZJI ZINTEGROWANEJ

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "KONCEPCJA POMIARU I WYRÓWNANIA PRZESTRZENNYCH CI GÓW TACHIMETRYCZNYCH W ZASTOSOWANIACH GEODEZJI ZINTEGROWANEJ"

Transkrypt

1 Acta ci. Pol., Geodesia et Descriptio Terrarum 7(1) 2008, KONCEPCJA POMIARU I WYRÓWNANIA PRZETRZENNYCH CIGÓW TACHIMETRYCZNYCH W ZATOOWANIACH GEODEZJI ZINTEGROWANEJ Krzysztof Karsznia 1 Leica Geosystems p. z o.o. w Warszawie treszczenie. Postpujcy rozwój technologii geoinformatycznych, elektronicznych i telekomunikacyjnych powoduje, e liczne opracowania z zakresu integracji pomiarów geodezyjnych znajduj coraz szersze zastosowanie w rónych zadaniach inynierskich. Wiele prac realizacyjnych, inwentaryzacyjnych czy zwizanych z monitorowaniem przemieszcze i odkształce wymaga wysokiej dokładnoci i wiarygodnoci pomiarów przy stosunkowo krótkim czasie pozyskiwania danych przestrzennych. prostanie tym załoeniom staje si moliwe dziki technologiom geodezji zintegrowanej. Istot zintegrowanych prac geodezyjnych jest bowiem korzystanie z wielu znanych technik pomiarowych w celu wyznaczenia kształtu obiektu oraz rónych jego parametrów. Łczc wspomniane technologie z odpowiednim oprogramowaniem sterujcym oraz poddajc standaryzacji, mówimy o geomatyce, której rozwizania bazujce na rónych dziedzinach wiedzy zacieraj powoli rónice wynikajce z dotychczasowego, klasycznego podziału geodezji. W artykule przedstawiono opracowan koncepcj pomiaru i wyrównania przestrzennych cigów tachimetrycznych w nawizaniu do punktów kontrolnych (wyznaczonych przez pomiar GN) oraz do parametrów aktualnego modelu geoidy. Po wykonaniu precyzyjnej orientacji stanowiska tachimetru oraz nawizaniu do punktów odniesienia moliwe bdzie wiarygodne pozycjonowanie punktów terenowych metod przestrzennego cigu tachimetrycznego. Zaproponowano koncepcj wyrównania takiego cigu metodami: rekurencyjn oraz wielomianowej aproksymacji poprawek składowych odchylenia linii pionu na poszczególnych stanowiskach. Bardzo wanym zadaniem jest równie analiza dokładnoci pomiarów, zarzdzanie pozyskanymi danymi, ich wizualizacja i wnioskowanie (procesy decyzyjne majce wpływ na bezpieczestwo ludzi i obiektów). Jako konkluzj tych rozwaa przedstawiono propozycj opracowania systemu pomiarowego, przeznaczonego do monitorowania kształtu i stanu obiektu inynierskiego. Dziki implementacji opracowanych algorytmów wyrówna do opracowanej technologii moliwe bdzie prowadzenie precyzyjnych, zintegrowanych pomiarów terenowych oraz efektywne wnioskowanie odnonie krótkookresowych zmian zachodzcych na badanym obszarze. łowa kluczowe: integracja pomiarów geodezyjnych, geomatyka, metody wyrówna, algorytmy obliczeniowe Adres do korespondencji Corresponding author: Krzysztof Karsznia, Leica Geosystems p. z o.o., ul. Ostrobramska 101a, Warszawa, Krzysztof.Karsznia@leica-geosystems.com

2 36 K. Karsznia WTP W zadaniach inynierskich, których istot jest okrelenie kształtu badanego obiektu, jego aktualnego stanu oraz dynamiki, coraz czciej stosuje si kombinacj rónych metod pomiaru oraz zintegrowan prac wielu sensorów. Prowadzony w ten sposób monitoring jest efektem interdyscyplinarnego działania specjalistów z dziedzin: geodezji, geotechniki, informatyki czy telekomunikacji. Zarówno dane przestrzenne dotyczce geometrii badanego obiektu, jak te informacje odnonie zachodzcych tam procesów geologicznych i geotechnicznych zasilaj baz danych, umoliwiajc ich przetwarzanie i wizualizacj. Wykonanie prac geodezyjnych poprzedzone jest doborem punktów nawizania (znajdujcych si poza stref oddziaływania zjawiska badanego na danym obiekcie) i wyznaczeniem ich współrzdnych przestrzennych w okrelonym układzie odniesienia. Pomiar punktów kontrolowanych moe odbywa si ze stanowisk tachimetrycznych (stałych bd mobilnych) przy wsparciu technik satelitarnych GP/GN (pomiar statyczny i w czasie rzeczywistym RTK). zybko obecnie stosowanych procesorów komputerowych, jak równie nowe rozwizania w zakresie transmisji danych daj moliwo opracowania wyników pomiarów w czasie rzeczywistym. Rozwizania takie znajduj coraz szersze zastosowanie podczas badania deformacji terenów [Góral, zewczyk 2004] oraz w rónorodnych projektach monitoringu geodezyjnego [ippel 2001, Duffy et al. 2001]. Wspomnianych systemów uywa si take podczas wyznaczania parametrów przemieszcze i odkształce obiektów terenowych oraz w trakcie obsług inwestycji budowlanych [James 2006]. zczególnego znaczenia nabiera zatem zagadnienie integracji rónych technik pomiaru geodezyjnego oraz interoperacyjnoci systemowej [norma PN-IO 19101]. Postp technologiczny wpłynł take na sposób definiowania poj w dziedzinie geodezji. Mówic o tachimetrii elektronicznej, mamy na myli precyzyjne, wysoce zaawansowane instrumenty pomiarowe pozwalajce wykona pomiar z dokładnoci milimetrow. Połczenie tachimetru z odbiornikiem GP przykładem jest zintegrowana stacja marttation opatentowana przez firm Leica Geosystems (rys. 1) daje moliwo natychmiastowego wyznaczenia współrzdnych stanowiska z dokładnociami charakteryzujcymi technik RTK (±2 3 cm), a nastpnie pozyskiwanie danych przestrzennych z dokładnociami oferowanymi przez instrument (zwykle na poziomie kilku mm). Rozwój i rozbudowa systemów GN ( Global Navigation atellite ystems GP+GLONA+GALILEO) daj dodatkowe moliwoci pozycjonowania punktów równie w miejscach, w których dotychczasowy pomiar technikami satelitarnymi nie był w pełni moliwy (zakrycie horyzontu, lokalizacja u podnóy skarp, w wwozach, dolinach itp.) [Takac et al. 2005]. Podczas prac terenowych słuby geodezyjne wielu krajów korzystaj z serwisów precyzyjnego pozycjonowania satelitarnego w czasie rzeczywistym. W czasie pracy w systemie aktywnej sieci geodezyjnej istnieje moliwo pozycjonowania punktów z dokładnoci ±3 5 cm [Bosy 2007]. Korzystajc z zalet zintegrowanej stacji marttation [Lorse, chleussinger 2006], łczcej zalety odbiornika satelitarnego GN oraz zaawansowanego tachimetru elektronicznego (rys. 1), moemy zaplanowa w terenie sie przestrzennych cigów tachimetrycznych, których stanowiska wyznaczane bd technik RTK, natomiast orientacja i nawizanie zostan wykonane w odniesieniu do zastabilizowanych wczeniej punktów kontrolnych (o współrzdnych wyznaczonych przez statyczny, precyzyjny pomiar GN). Acta ci. Pol.

3 Koncepcja pomiaru i wyrównania 37 Rys. 1. Widok zintegrowanej stacji pomiarowej marttation stanowicej połczenie odbiornika GP z precyzyjnym tachimetrem elektronicznym oraz przykłady jej uycia (ródło: Leica Geosystems) Fig. 1. View of an integrated surveying station (marttation) consisting of a GP receiver and a precise electronic total station with usage example (source: Leica Geosystems) Dysponujc aktualnym modelem geoidy dla danego obszaru, moemy wykorzystywa take jego parametry (takie jak składowe odchylenia linii pionu i oraz wysoko geoidy N w danym punkcie pomiarowym) do precyzyjnego zorientowania stanowisk tachimetrycznych, a nastpnie do precyzyjnego pozycjonowania punktów kontrolowanych w przestrzeni. Programujc stacj tachimetryczn lub łczc j w sposób klasyczny (kabel) albo bezprzewodowy (moduł Bluetooth ) z komputerem zewntrznym (laptop lub PDA), moemy zbudowa system słucy do badania deformacji terenu. POJEDYNCZE TANOWIKO TACHIMETRYCZNE W celu wyznaczenia parametrów deformacji oraz krótkookresowych zmian geometrii obiektu terenowego naley na badanym obszarze zaplanowa przebieg cigu lub zespołu cigów tachimetrycznych. Rysunek 2 przedstawia schemat pomiarowy pojedynczego stanowiska, na którym znajduje si precyzyjny tachimetr elektroniczny zintegrowany z odbiornikiem GP/GN. Nawizanie wykonane jest do punktów kontrolnych (o współrzdnych wyznaczonych technik satelitarn GP/GN), których pozycja moe by aktualizowana co pewien czas w nawizaniu do stacji referencyjnej (znajdujcej si poza terenem oddziaływania badanego zjawiska). Geodesia et Descriptio Terrarum 7(1) 2008

4 38 K. Karsznia Punkty kontrolowane obiektu inynierskiego z Zenit Zero podziału koła poziomego x β α s s j Punkt kontrolny (pomiar GN) i s Punkt kontrolny (stacja referencyjna y tanowisko tachimetryczne (tachimetr zintegrowany z odbiornikiem GN marttation ) Punkt kontrolny (pomiar GN) Rys. 2. chemat pomiarowy dla pojedynczego stanowiska tachimetrycznego Fig. 2. urveying diagram for a single tacheometric station W trakcie pomiaru tachimetrycznego pomiarowi w terenie podlegaj kierunki poziome, kty zenitalne, odległoci przestrzenne s, a take wysoko osi celowej instrumentu i oraz wysoko celu j. Współrzdne topocentryczne, wyznaczane w lokalnym układzie stacji tachimetrycznej, wyznaczane s według znanych zalenoci: x = s cosα sinβ (1.1) y = s sinα sinβ (1.2) z = s cosβ j (1.3) natomiast parametrami orientacji instrumentu s wartoci składowych odchylenia pionu i oraz stała orientacyjna kierunek zera koła poziomego. Układ pomiarowy tachimetru (x, y, z) jest wic obrócony wzgldem układu astronomicznego (x a, y a, z a ) w płaszczynie poziomej o kt, co opisuje formuła: x cos y = sin z 0 ( ) sin( ) ( ) cos( ) 0 0 x 0 y 1 z a a a 1.4) Oznaczajc R 1, R 2, R 3 jako macierze transformacji [Osada 2002]: Acta ci. Pol.

5 Koncepcja pomiaru i wyrównania 39 ( B) cos( L) sin( B) sin( L) cos( B) sin( L) cos( L) ( B) cos( L) cos( B) sin( L) sin( B) sin R1 ( B,L) = 0 (1.5) cos ( B) 1 η tan ξ R 2( ξ, η,b) = η tan( B) 1 η (1.6) ξ η 1 ( Σ) sin( Σ) ( Σ) ( Σ) cos 0 R 3( Σ) = sin cos 0 (1.7) gdzie B i L oznaczaj kolejno szeroko i długo geodezyjn stanowiska, otrzymuje si wzór dla przeliczenia przyrostów współrzdnych geocentrycznych X, Y, Z na współrzdne tachimetryczne x, y, z: x X y = R3 ( Σ) R2( ξ, η,b) R1 ( B,L) Y (1.8) z Z Dziki rozwizaniu układu uzyskamy: parametry orientacji układu topocentrycznego,, w wyniku wyznaczenia współrzdnych x, y, z punktów kontrolnych, przeliczone współrzdne z układu topocentrycznego x, y, z na współrzdne geocentryczne X, Y, Z na podstawie wyznaczonych wczeniej parametrów,,, przyblione współrzdne punktów w układzie topocentrycznym x, y, z, a nastpnie przyblione wartoci obserwacji tachimetrycznych s,,. Współrzdne x, y,z pomierzonych punktów s przeliczane na współrzdne geocentryczne X,Y,Z według zalenoci [Osada 2002]: X X Y = Y Z Z + x T y (1.9) z ( R ( Σ) R ( ξ, η,b ) R ( B,L )) gdzie jako X, Y, Z, B, L, h oznaczono współrzdne elipsoidalne kartezjaskie oraz geodezyjne stanowiska tachimetrycznego. Jako przyblione współrzdne stanowiska przyjmuje si ich wartoci z pomiaru RTK (wykorzystujc moduł satelitarny marttation). Prowadzenie dalszych oblicze polega na zastosowaniu metod numerycznych, dziki którym, w sposób iteracyjny osiga si bardzo dokładne wyniki na poziomie pojedynczych milimetrów. W opracowaniu [Karsznia 2004], dla celów precyzyjnego wyznaczenia współrzdnych stanowisk tachimetrycznych, zaproponowano algorytm sprzonych gradientów Levenberga- -Marquardta [Moré 1978], którego główn zalet jest wysoka zbieno i odporno Geodesia et Descriptio Terrarum 7(1) 2008

6 40 K. Karsznia (ang. robustness ). Współrzdne elipsoidalne układu pomiarowego tachimetru B, L, h wyznaczane s na podstawie wcicia i wyrównania stanowiska w nawizaniu do kilku punktów kontrolnych badanego obiektu oraz do obowizujcego modelu geoidy. Testy weryfikujce załoenia teoretyczne autor wykonał, przyjmujc parametry modelu geoidy niwelacyjnej 2001 [Paus et al. 2002]. Wiele obiektów poddanych inynierskiemu monitoringowi deformacji i przemieszcze posiada z reguły model geoidy lokalnej, której parametry (,, N) naley wówczas przyj. Dla punktów nawizania (o współrzdnych kartezjaskich geocentrycznych X, Y, Z oraz topocentrycznych x, y, z) sporzdzone zostan równania transformacji według zalenoci (1.8). Wynik uzyskuje si po uruchomieniu algorytmu numerycznego przy zastosowaniu odpowiedniej funkcji rozwizywania układów równa (aplikacja Mathcad 2001i): ξ η Σ = Minerr B L h ( ξ, η, Σ,B,L,h ) (1.10) Funkcja Minerr minimalizuje tzw. wektor błdów, czyli odchyle wartoci oczekiwanych poszczególnych zmiennych od załoonych pocztkowo ich warunków brzegowych. W przypadku układów nieliniowych uyta procedura wykorzystuje metody: sprzonych gradientów, quasi-newtona oraz algorytm MINPACK bazujcy na rozwizaniu Levenberga-Marquardta [Morè et al. 1980]. W wyniku prowadzonych oblicze otrzymujemy precyzyjne współrzdne geocentryczne elipsoidalne stanowiska tachimetru oraz wartoci parametrów orientacji układu lokalnego. Po przejciu ze współrzdnych elipsoidalnych na kartezjaskie X, Y, Z [Osada 2003, Vermeille 2002], stosujc wzór transformacyjny (1.9), moliwe jest wyznaczenie współrzdnych wszystkich pomierzonych punktów kontrolnych. Wykonanie do nich pomiarów powtarzalnych pozwoli zatem okreli parametry przemieszcze i deformacji badanego obiektu. KONCEPCJE ZINTEGROWANYCH CIGÓW TACHIMETRYCZNYCH tosujc metody zintegrowanego pomiaru geodezyjnego, mona wyznacza wszelkie stany deformacji terenu, a w szczególnoci przemieszczenia poziome i pionowe, odkształcenia poziome i pionowe oraz nachylenia i krzywizny [Góral, zewczyk 2004]. Pojedyncze stanowiska tachimetryczne mog by łczone w cigi (rys. 3), co umoliwia pozyskiwanie danych terenowych w miejscach trudno dostpnych oraz wszdzie tam, gdzie warunki zewntrzne utrudniaj wykonanie samego tylko pomiaru satelitarnego GN. Dodatkow zalet stosowania przestrzennych cigów tachimetrycznych jest moliwo badania aktualnego stanu obiektów inynierskich i inwestycji budowlanych, prowadzenia zintegrowanego monitoringu przemieszcze, deformacji czy osiada terenów objtych eksploatacj górnicz [Guziel 2002]. Acta ci. Pol.

7 Koncepcja pomiaru i wyrównania 41 Rys. 3. chemat cigu tachimetrycznego złoonego z przestrzennych stanowisk instrumentu nawizanego do punktów GP Fig. 3. Example diagram of a tacheometric traverse consisting of spatial stations connected to GP points Bazujc na analizach wykonanych dla pojedynczych stanowisk, zaproponowa mona rekurencyjny algorytm wyrównania przestrzennego cigu tachimetrycznego w nawizaniu do punktów kontrolnych i geoidy [Karsznia 2004]. chemat przebiegu postpowania przedstawiono na rys. 4. W kolejnym etapie bada opracowano sposób wyrównania cigu tachimetrycznego z jednoczesnym modelowaniem poprawek do składowych odchylenia linii pionu pomidzy stanowiskami. Wzajemny rozkład wartoci, przedstawiono za pomoc funkcji: ξn = ξ p + a + b1 1 B (2.1) n p ηn = ηp + a2 + b2 Ln p (2.2) gdzie: p poprzednie stanowisko cigu, n kolejne stanowisko cigu, B,L przyrost współrzdnych geodezyjnych B, L midzy kolejnymi stanowiskami cigu. Geodesia et Descriptio Terrarum 7(1) 2008

8 42 K. Karsznia tanowisko pocztkowe (1) Kolejne stanowiska (2,3) Przestrzenne wcicie wstecz (X,Y,Z,,,) Współrzdne przestrzenne przyjte z wyrównania poprzedniego stanowiska Tworzenie układu równa poprawek v=ax-l, P=Cl -1 Parametry orientacyjne układu tachimetru,- model geoidy - wyznaczone Tworzenie macierzy błdów Cl: współrzdnych w układzie tachimetru, współrzdnych punktów GP, składowych odchylenia linii pionu,, Tworzenie układu równa poprawek v=ax-l, P=Cl -1 I T E R A C J E Wyrównanie Metod Najmniejszych Kwadratów x=(a T PA) -1 A T Pl Tworzenie macierzy błdów Cl: współrzdnych w układzie tachimetru, współrzdnych punktu nawizania 1, współrzdnych punktów GP, składowych odchylenia linii pionu,, nie Modyfikacja błdów współrzdnych tachimetrycznych Test globalny m01 tak I T E R A C J E Wyrównanie Metod Najmniejszych Kwadratów x=(a T PA) -1 A T Pl Wyrównane współrzdne i parametry,,wraz z błdami Obliczenie współrzdnych mierzonych punktów obiektu inynierskiego nie Modyfikacja błdów współrzdnych tachimetrycznych Test globalny m01 tak Wyrównane współrzdne i parametry,, Obliczenie współrzdnych mierzonych punktów obiektu inynierskiego Rys. 4. chemat wyrównania przestrzennego cigu tachimetrycznego metoda rekurencyjna Fig. 4. Flow chart of a tacheometric traverse adjustment recurrent method Acta ci. Pol.

9 Koncepcja pomiaru i wyrównania 43 chemat postpowania w takim przypadku uwidoczniony został na rys. 5. Przestrzenne wcicia wstecz (X,Y,Z,,,) tanowiska cigu tachimetrycznego (1,2,3) Tworzenie układu równa poprawek v=ax-l, P=Cl -1 Załoenie warunku zmiennoci składowych odchylenia linii pionu, zgodnie z wielomianem pierwszego stopnia: d=a1+b1b d=a2+b2l I T E R A C J E Modyfikacja błdów współrzdnych tachimetrycznych nie Test globalny m01 Tworzenie macierzy błdów Cl: współrzdnych w układzie tachimetru, współrzdnych punktów GP, składowych odchylenia linii pionu,, tak Wyrównane współrzdne punktów cigu i parametry wielomianu a1,b1,a2,b2 oraz stałych orientacyjnych wraz z ich błdami rednimi Wyrównanie Metod Najmniejszych Kwadratów x=(a T PA) -1 A T Pl Obliczenie współrzdnych mierzonych punktów obiektu inynierskiego Rys. 5. chemat wyrównania przestrzennego cigu tachimetrycznego metoda warunkowa Fig. 5. Flow chart of a tacheometric traverse adjustment conditional method Opracowane procedury zweryfikowano za pomoc testów terenowych (dwa obiekty o odmiennej charakterystyce tereny nizinne i górskie). Wyniki opracowa [Karsznia 2004] pozwalaj sformułowa wniosek, i przyjcie parametrów i z modelu geoidy umoliwia wykonanie bezwzgldnej orientacji stanowiska, co przy zastosowaniu odpowiedniego instrumentu (precyzyjny tachimetr elektroniczny) oraz starannoci pracy pomoe pozycjonowa punkty z wysok dokładnoci (od kilku: ±3 mm do kilkunastu: ±16 mm). Wpływ błdów osobowych zminimalizuje si przez zwikszenie liczby obserwacji lub zastosowanie rozwiza technologicznych np. przez uycie zmotoryzowanych stacji tachimetrycznych z automatycznym rozpoznawaniem celu ( Automated Target Recognition ATR) [Duffy et al. 2001]. Zaprezentowane algorytmy mona oprogramowa w rodowisku GeoC++ Development Kit (Leica Geosystems), a nastpnie w postaci aplikacji pomiarowej zainstalowa w zintegrowanej stacji marttation. Dziki temu geodeta moe wykonywa program pomiarowy w terenie i na bieco kontrolowa wyniki swoich prac. Geodesia et Descriptio Terrarum 7(1) 2008

10 44 K. Karsznia PROPOZYCJE ZATOOWA Zaprezentowane w artykule metody wyrówna i integracji przestrzennych stanowisk i cigów tachimetrycznych mona zaimplementowa do wielu zagadnie zwizanych z dynamik otaczajcego nas wiata, choby jako usprawnienie stosowanych systemów monitoringu obiektów inynierskich. tanowiska tachimetryczne umieszczane s czsto w kontenerach pomiarowych (rys. 6), skd prowadzi si permanentne obserwacje punktów kontrolowanych. Tachimetria elektroniczna wsparta pomiarami GN oraz prac sensorów geotechnicznych jest podstaw znanych rozwiza np. Geodetic Monitoring ystem (Leica GeoMo) czy Dam Deformation Monitoring (DDM) [Duffy et al. 2001]. Łczenie stanowisk tachimetrycznych w struktur cigów moe mie miejsce w przypadku monitoringu prowadzonego na znacznych obszarach (konieczno zapewnienia zasigu pomiaru do punktów kontrolowanych) lub na terenach zurbanizowanych (przykładowo w trakcie realizacji inwestycji typu budowa kolei podziemnej czy tunelu). Wówczas istnieje potrzeba zainstalowania kilku lub nawet kilkunastu stanowisk tachimetrycznych pracujcych w czasie rzeczywistym. tanowisko tachimetru elektronicznego Electronic total station Antena odbiornika GP/GN GP/GN antenna tanowisko tachimetru elektronicznego Electronic total station Rys. 6. Widok przykładowego kontenera stacji tachimetrycznej w zadaniach zintegrowanego monitoringu obiektów inynierskich (ródło: Leica Geosystems) Fig. 6. Example view of a measuring container with a total station in applications of integrated monitoring of engineering objects (source: Leica Geosystems) Oprócz badania przemieszcze i odkształce duych obiektów geotechnicznych, struktur geologicznych i konstrukcji inynierskich system bazujcy na przestrzennych cigach tachimetrycznych oraz na rozwizaniach geodezji zintegrowanej znajduje szereg zastosowa w badaniach osiada terenów budowlanych, a take krótkookresowych zmian obiektów inynierskich. Przy zastosowaniu pseudolitów [Dai et. al. 2001] mona zastosowa go równie w miejscach pozbawionych moliwoci odbioru sygnałów GN (tunele, hale produkcyjne, górskie doliny, tereny uprzemysłowione). Duym usprawnieniem prac realizowanych za pomoc opisanej technologii bdzie, niewtpliwie, aktywna sie geodezyjna, której serwisy pozwol w pełni zastosowa zintegrowan stacj typu marttation. Acta ci. Pol.

11 Koncepcja pomiaru i wyrównania 45 PODUMOWANIE Geodezja zintegrowana zajmuje szczególne miejsce w pracach zwizanych z wyznaczaniem parametrów przemieszcze i odkształce obiektów inynierskich oraz z badaniem deformacji. Dziki moliwoci łczenia i wspólnego przetwarzania wyników pomiarów terenowych moemy zoptymalizowa proces pozyskiwania danych przy jednoczesnym zapewnieniu wysokiej dokładnoci i wiarygodnoci otrzymanych rezultatów. W artykule przedstawiono moliwo zastosowania metody wyrównania i integracji przestrzennych stanowisk oraz cigów tachimetrycznych w badaniu krótkookresowych zmian zachodzcych na obiekcie. Na wiecie obserwuje si wzmoony wzrost zainteresowania słub geodezyjnych i geotechnicznych problematyk automatycznego zbierania i przetwarzania informacji o obiektach inynierskich czy o zjawiskach naturalnych. Poszukiwane s nowe rozwizania technologiczne oraz pojawia si zapotrzebowanie na budow systemów prowadzcych analiz wyników włcznie z moliwoci dalszego wnioskowania (interpolacja oraz ekstrapolacja danych, a take optymalizacja procesów decyzyjnych). Biorc równie pod uwag wzrost inwestycji budowlanych oraz coraz wiksze zapotrzebowanie na surowce energetyczne, badanie stanu obiektów oraz deformacji terenu bdzie z pewnoci stanowiło jedno z głównych wyzwa stawianych współczesnej geodezji. PIMIENNICTWO Bosy J., Wielofunkcyjny system precyzyjnego pozycjonowania satelitarnego AG-EUPO, prezentacja projektu podczas konferencji pt. Zastosowania wielofunkcyjnego systemu precyzyjnego pozycjonowania satelitarnego AG-EUPO, Główny Urzd Geodezji i Kartografii, Warszawa 21 marca 2007, (ródło: /promocja /do_pobrania/prezentacje_z_konferencji/asg_eupos_j_bosy). Dai L., Wang J., Rizos CH., Han H., Applications of pseudolites in deformation monitorring systems, Proceedings of the 10th FIG ymposium on Deformation Measurements, March 2001, Orange, California UA. Duffy M.A., Hill CH., Whitaker C., Chrzanowski A., Lutes J., Bastin G., An automated and integrated monitoring program for Diamond Valley Lake in California, Proceedings of the 10th FIG ymposium on Deformation Measurements, March 2001, Orange, California UA. Góral W., zewczyk J., Zastosowanie technologii GP w precyzyjnych pomiarach deformacji, Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków. Guziel A., Deformacje górotworu, Wydawnictwa Politechniki Warszawskiej, Warszawa. James H., Automatic deformation monitoring, The American urveyor, March/April Karsznia K., Metody wyrówna i integracji przestrzennych cigów tachimetrycznych w nawizaniu do punktów GP i geoidy, rozprawa doktorska, Wydział Inynierii Kształtowania rodowiska i Geodezji, Akademia Rolnicza we Wrocławiu. Karsznia K., Metody wyrówna i integracji przestrzennych cigów tachimetrycznych w nawizaniu do punktów GP i geoidy, Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Geodezja i Urzdzenia Rolne XXII, nr 500. Lorse G., chleussinger K., Messen ohne stationieren, Effizienter Einsatz von GP + TP, Aktuell Magazin für Vermessung und ystemlösungen, No. 23, Dezember 2006, Monachium, 3 7. Moré J.J., Garbow B.., Hillstrom K.E., User Guide for MINPACK-1, Mathematics and Computers (UC-32), ANL 80-74, Argonne National Laboratory, Applied Mathematics Division, Argonne, Illinois. Osada E., Geodezja, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław. Geodesia et Descriptio Terrarum 7(1) 2008

12 46 K. Karsznia Osada E., Karsznia K., Muszyski Z., Olejnik P., Metoda przestrzennego wyrównania stanowiska pomiarowego tachimetru w nawizaniu do punktów GP i geoidy, Raport serii PR 12/2002, Instytut Geotechniki i Hydrotechniki, Politechnika Wrocławska. Paus R., Osada E., Olejnik., Geoida niwelacyjna 2001, Geodeta Magazyn Geoinformacyjny nr 5(84). PN-EN IO , Norma Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, Informacja geograficzna Model tworzenia norm, Warszawa IPPEL K., Modern monitoring system development, Proceedings of the 10th FIG ymposium on Deformation Measurements, ession III oftware for deformation data collection, processing and analysis, March 2001, Orange, California UA. Takac F., Hilker C., Kotthoff H., Richter B., Combining measurements from multiple Global Navigation atellite ystems for RTK applications, literatura techniczna, International ymposium on GP/GN, December 8 10, 2005, Hongkong. Vermeille H., Direct transformation from geocentric coordinates to geodetic coordinates, Journal of Geodesy 76, pringer Verlag, A CONCEPT OF URVEYING AND ADJUTMENT OF PATIAL TECHEOMETRIC TRAVERE IN THE APPLICATION OF INTEGRATED GEODEY Abstract. Progressing development of geo-scientific technologies, electronics and telecommunication brings on constantly growing use of surveying integration in many engineering tasks. Various works carried out in the field of quantity surveying or deformation monitoring demand both a high accuracy and reliability at simultaneously relative short time of spatial data acquisition. Meeting such a principles becomes possible thanks to the technologies of integrated geodesy. The essence of integrated geodetic works is based on the use of many known-surveying techniques in order to determine the shape of an object as well as its other important parameters. Combining the above-mentioned technologies with proper analytical software and subsequent standardizing a spatial data is called geomatics. Its solutions based on many knowledge spheres neutralize the differences coming out from hitherto classification of geodesy. The author presents a concept of surveying and adjustment of spatial tacheometric traverses connected to control points (measured by using the GN methods) and to geoid model. After precise orientation of a single tacheometric station and connection the measurement to control points, it is possible to collect a spatial data by using tacheometric traverses. Furthermore, the author proposes to adjust such traverses by using both recurrent method and a polynomial approximation of plumb line deviations components. Processes like management, visualization and statistical inference of collected data are crucial in analytical monitoring systems, which have influence on people s safety. Finally, the author points on some applications where such a system based on the presented principles could monitor a shape and conditions of engineering objects. Using the proposed algorithms in a measuring technology could enable to make precision surveying and its further analyzing in order to determine short-time changes taking place on the examined area. Key words: structural monitoring, geomatics, integration of geodetic surveying Zaakceptowano do druku Accepted for print: Do cytowania For citation: Karsznia K., Koncepcja pomiaru i wyrównania przestrzennych cigów tachimetrycznych w zastosowaniach geodezji zintegrowanej. Acta ci. Pol. Geod. Descr. Terr. 7(1), Acta ci. Pol.

Koncepcja pomiaru i wyrównania przestrzennych ciągów tachimetrycznych w zastosowaniach geodezji zintegrowanej

Koncepcja pomiaru i wyrównania przestrzennych ciągów tachimetrycznych w zastosowaniach geodezji zintegrowanej Koncepcja pomiaru i wyrównania przestrzennych ciągów tachimetrycznych w zastosowaniach geodezji zintegrowanej Krzysztof Karsznia Leica Geosystems Polska XX Jesienna Szkoła Geodezji im Jacka Rejmana, Polanica

Bardziej szczegółowo

KONCEPCJA POMIARU I WYRÓWNANIA PRZESTRZENNYCH CIĄGÓW TACHIMETRYCZNYCH W ZASTOSOWANIACH GEODEZJI ZINTEGROWANEJ

KONCEPCJA POMIARU I WYRÓWNANIA PRZESTRZENNYCH CIĄGÓW TACHIMETRYCZNYCH W ZASTOSOWANIACH GEODEZJI ZINTEGROWANEJ XX JUBILEUSZOWA JESIENNA SZKOŁA GEODEZJI imienia Jacka Rejmana WSPÓŁCZESNE METODY POZYSKIWANIA I MODELOWANIA GEODANYCH Polanica Zdrój, 16-18 września 2007 KONCEPCJA POMIARU I WYRÓWNANIA PRZESTRZENNYCH

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIA GEODEZJI ZINTEGROWANEJ W MONITORINGU STRUKTURALNYM I ZARZ DZANIU JAKO CI

ZASTOSOWANIA GEODEZJI ZINTEGROWANEJ W MONITORINGU STRUKTURALNYM I ZARZ DZANIU JAKO CI ZASTOSOWANIA GEODEZJI ZINTEGROWANEJ W MONITORINGU STRUKTURALNYM I ZARZDZANIU JAKOCI K. Karsznia Leica Geosystems Sp. z o.o., ul. Jutrzenki 118, 02-230 Warszawa, Polska Sowa kluczowe: integracja pomiarów

Bardziej szczegółowo

Koncepcja zintegrowanego monitoringu strukturalnego na przykładzie systemu kontrolnopomiarowego

Koncepcja zintegrowanego monitoringu strukturalnego na przykładzie systemu kontrolnopomiarowego Koncepcja zintegrowanego monitoringu strukturalnego na przykładzie systemu kontrolnopomiarowego Leica GeoMoS Krzysztof Karsznia, Krystian Portasiak Leica Geosystems Sp. z o.o. Systemy monitoringu strukturalnego

Bardziej szczegółowo

Problem testowania/wzorcowania instrumentów geodezyjnych

Problem testowania/wzorcowania instrumentów geodezyjnych Problem testowania/wzorcowania instrumentów geodezyjnych Realizacja Osnów Geodezyjnych a Problemy Geodynamiki Grybów, 25-27 września 2014 Ryszard Szpunar, Dominik Próchniewicz, Janusz Walo Politechnika

Bardziej szczegółowo

WYBÓR PUNKTÓW POMIAROWYCH

WYBÓR PUNKTÓW POMIAROWYCH Scientific Bulletin of Che lm Section of Technical Sciences No. 1/2008 WYBÓR PUNKTÓW POMIAROWYCH WE WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ TECHNICE POMIAROWEJ MAREK MAGDZIAK Katedra Technik Wytwarzania i Automatyzacji, Politechnika

Bardziej szczegółowo

Wykład 2 Układ współrzędnych, system i układ odniesienia

Wykład 2 Układ współrzędnych, system i układ odniesienia Wykład 2 Układ współrzędnych, system i układ odniesienia Prof. dr hab. Adam Łyszkowicz Katedra Geodezji Szczegółowej UWM w Olsztynie adaml@uwm.edu.pl Heweliusza 12, pokój 04 Spis treści Układ współrzędnych

Bardziej szczegółowo

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2010/2011

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2010/2011 TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2010/2011 Instytut Geodezji GEODEZJA I GEOINFORMATYKA PROMOTOR TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH KRÓTKA

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie ASG-EUPOS do integracji osnowy wysokościowej. Piotr Banasik Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie

Wykorzystanie ASG-EUPOS do integracji osnowy wysokościowej. Piotr Banasik Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie Wykorzystanie ASG-EUPOS do integracji osnowy wysokościowej Piotr Banasik Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie 1 Plan prezentacji: Szczególne znaczenie ASG-EUPOS w zakresie integracji wysokościowej Integracja

Bardziej szczegółowo

Katedra Geodezji Satelitarnej i Nawigacji. Geodezja i geoinformatyka

Katedra Geodezji Satelitarnej i Nawigacji. Geodezja i geoinformatyka Załącznik nr 8 STUDIA NIESTACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2012/2013 Katedra Geodezji Satelitarnej i Nawigacji (nazwa Jednostki Organizacyjnej) Geodezja i geoinformatyka (Specjalność) Adam

Bardziej szczegółowo

Lp. Promotor Temat Dyplomant 1. Dr inż. A. Dumalski. Zastosowanie sieci modularnych do zakładania osnów pomiarowych 2. Dr inż. A.

Lp. Promotor Temat Dyplomant 1. Dr inż. A. Dumalski. Zastosowanie sieci modularnych do zakładania osnów pomiarowych 2. Dr inż. A. 2009/2010 Propozycje tematów prac dyplomowych na studiach stacjonarnych inżynierskich realizowanych w Instytucie Geodezji Specjalność geodezja i szacowanie nieruchomości Olsztyn Limit 40 Lp. Promotor Temat

Bardziej szczegółowo

Opis programu studiów

Opis programu studiów IV. Opis programu studiów Załącznik nr 9 do Zarządzenia Rektora nr 35/19 z dnia 12 czerwca 2019 r. 3. KARTA PRZEDMIOTU Kod przedmiotu I-GiK1N -503 Nazwa przedmiotu Geodezja 4 Nazwa przedmiotu w języku

Bardziej szczegółowo

Źródła pozyskiwania danych grawimetrycznych do redukcji obserwacji geodezyjnych Tomasz Olszak Małgorzata Jackiewicz Stanisław Margański

Źródła pozyskiwania danych grawimetrycznych do redukcji obserwacji geodezyjnych Tomasz Olszak Małgorzata Jackiewicz Stanisław Margański Źródła pozyskiwania danych grawimetrycznych do redukcji obserwacji geodezyjnych Tomasz Olszak Małgorzata Jackiewicz Stanisław Margański Wydział Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej Motywacja

Bardziej szczegółowo

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2012/2013

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2012/2013 TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2012/2013 Instytut Geodezji GEODEZJA I GEOINFORMATYKA PROMOTOR Górski Dr Krzysztof Bojarowski TEMATYKA PRAC

Bardziej szczegółowo

Precyzyjne pozycjonowanie w oparciu o GNSS

Precyzyjne pozycjonowanie w oparciu o GNSS Precyzyjne pozycjonowanie w oparciu o GNSS Załącznik nr 2 Rozdział 1 Techniki precyzyjnego pozycjonowania w oparciu o GNSS 1. Podczas wykonywania pomiarów geodezyjnych metodą precyzyjnego pozycjonowania

Bardziej szczegółowo

dr inż. Krzysztof Karsznia Zastosowanie technik satelitarnych GNSS w monitoringu strukturalnym

dr inż. Krzysztof Karsznia Zastosowanie technik satelitarnych GNSS w monitoringu strukturalnym dr inż. Krzysztof Karsznia Zastosowanie technik satelitarnych GNSS w monitoringu strukturalnym Wrocław 2.06.2011 Zintegrowany monitoring geodezyjny Główne założenia - Świat nie jest regularny - Nic nie

Bardziej szczegółowo

ZAŁOŻENIA I STAN AKTUALNY REALIZACJI

ZAŁOŻENIA I STAN AKTUALNY REALIZACJI ZAŁOŻENIA I STAN AKTUALNY REALIZACJI PROJEKTU ASG+ Figurski M., Bosy J., Krankowski A., Bogusz J., Kontny B., Wielgosz P. Realizacja grantu badawczo-rozwojowego własnego pt.: "Budowa modułów wspomagania

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi programu CalcuLuX 4.0

Instrukcja obsługi programu CalcuLuX 4.0 Instrukcja obsługi programu CalcuLuX 4.0 Katarzyna Jach Marcin Kuliski Politechnika Wrocławska Program CalcuLuX jest narzdziem wspomagajcym proces projektowania owietlenia, opracowanym przez Philips Lighting.

Bardziej szczegółowo

Spis treści PRZEDMOWA DO WYDANIA PIERWSZEGO...

Spis treści PRZEDMOWA DO WYDANIA PIERWSZEGO... Spis treści PRZEDMOWA DO WYDANIA PIERWSZEGO....................... XI 1. WPROWADZENIE DO GEODEZJI WYŻSZEJ..................... 1 Z historii geodezji........................................ 1 1.1. Kształt

Bardziej szczegółowo

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH MAGISTERSKICH STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2011/2012

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH MAGISTERSKICH STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2011/2012 STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2011/2012 Instytut Geodezji GEODEZJA GOSPODARCZA PROMOTOR Ocena wykorzystania algorytmów interpolacyjnych do redukcji ilości danych pozyskiwanych w sposób

Bardziej szczegółowo

4. EKSPLOATACJA UKŁADU NAPĘD ZWROTNICOWY ROZJAZD. DEFINICJA SIŁ W UKŁADZIE Siła nastawcza Siła trzymania

4. EKSPLOATACJA UKŁADU NAPĘD ZWROTNICOWY ROZJAZD. DEFINICJA SIŁ W UKŁADZIE Siła nastawcza Siła trzymania 3 SPIS TREŚCI Przedmowa... 11 1. WPROWADZENIE... 13 1.1. Budowa rozjazdów kolejowych... 14 1.2. Napędy zwrotnicowe... 15 1.2.1. Napęd zwrotnicowy EEA-4... 18 1.2.2. Napęd zwrotnicowy EEA-5... 20 1.3. Współpraca

Bardziej szczegółowo

1. WSTP. 2. Koncepcja platformy bezpieczestwa publicznego

1. WSTP. 2. Koncepcja platformy bezpieczestwa publicznego Koncepcja Platformy Bezpieczestwa Wewntrznego do realizacji zada badawczo-rozwojowych w ramach projektu Nowoczesne metody naukowego wsparcia zarzdzania bezpieczestwem publicznym w Unii Europejskiej 1.

Bardziej szczegółowo

Pozyskiwanie Numerycznego Modelu Terenu z kinematycznych pomiarów w GPS

Pozyskiwanie Numerycznego Modelu Terenu z kinematycznych pomiarów w GPS Pozyskiwanie Numerycznego Modelu Terenu z kinematycznych pomiarów w GPS dr hab. inż.. Mariusz FIGURSKI mgr inż.. Marcin GAŁUSZKIEWICZ mgr inż.. Paweł KAMIŃSKI Plan prezentacji Postawienie zadania Pomiary

Bardziej szczegółowo

Opis programu studiów

Opis programu studiów IV. Opis programu studiów Załącznik nr 9 do Zarządzenia Rektora nr 35/19 z dnia 12 czerwca 2019 r. 3. KARTA PRZEDMIOTU Kod przedmiotu Nazwa przedmiotu Nazwa przedmiotu w języku angielskim Obowiązuje od

Bardziej szczegółowo

Opis programu studiów

Opis programu studiów IV. Opis programu studiów Załącznik nr 9 do Zarządzenia Rektora nr 35/19 z dnia 12 czerwca 2019 r. 3. KARTA PRZEDMIOTU Kod przedmiotu Nazwa przedmiotu Nazwa przedmiotu w języku angielskim Obowiązuje od

Bardziej szczegółowo

Statyczna próba skrcania

Statyczna próba skrcania Laboratorium z Wytrzymałoci Materiałów Statyczna próba skrcania Instrukcja uzupełniajca Opracował: Łukasz Blacha Politechnika Opolska Katedra Mechaniki i PKM Opole, 2011 2 Wprowadzenie Do celów wiczenia

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE WYSOKOŚCI Z WYKORZYSTANIEM NIWELACJI SATELITARNEJ

WYZNACZANIE WYSOKOŚCI Z WYKORZYSTANIEM NIWELACJI SATELITARNEJ WYZNACZANIE WYSOKOŚCI Z WYKORZYSTANIEM NIWELACJI SATELITARNEJ Karol DAWIDOWICZ Jacek LAMPARSKI Krzysztof ŚWIĄTEK Instytut Geodezji UWM w Olsztynie XX Jubileuszowa Jesienna Szkoła Geodezji, 16-18.09.2007

Bardziej szczegółowo

KOŁA NAUKOWEGO GEODETÓW UNIWERSYTETU ROLNICZEGO. Created by Katarzyna Gruca & Agnieszka Głowacka

KOŁA NAUKOWEGO GEODETÓW UNIWERSYTETU ROLNICZEGO. Created by Katarzyna Gruca & Agnieszka Głowacka KOŁA NAUKOWEGO GEODETÓW UNIWERSYTETU ROLNICZEGO SEKCJA FOTOGRAMETRII JEST TO JAK DOTĄD JEDYNE DZIECKO KOŁA NAUKOWEGO GEODETÓW UR. ZRZESZAJĄCA OD PONAD ROKU CIEKAWSKICH STUDENTÓW PRAGNĄCYCH ROZWIJAĆ SWOJĄ

Bardziej szczegółowo

WYKONANIE APLIKACJI WERYFIKUJĄCEJ PIONOWOŚĆ OBIEKTÓW WYSMUKŁYCH Z WYKORZYSTANIEM JĘZYKA C++ 1. Wstęp

WYKONANIE APLIKACJI WERYFIKUJĄCEJ PIONOWOŚĆ OBIEKTÓW WYSMUKŁYCH Z WYKORZYSTANIEM JĘZYKA C++ 1. Wstęp Autor: inż. Izabela KACZMAREK Opiekun naukowy: dr inż. Ryszard SOŁODUCHA WYKONANIE APLIKACJI WERYFIKUJĄCEJ PIONOWOŚĆ OBIEKTÓW WYSMUKŁYCH Z WYKORZYSTANIEM JĘZYKA C++ 1. Wstęp Obecnie wykorzystywane przez

Bardziej szczegółowo

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH MAGISTERSKICH STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2010/2011

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH MAGISTERSKICH STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2010/2011 STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2010/2011 Instytut Geodezji GEODEZJA GOSPODARCZA PROMOTOR KRÓTKA CHARAKTERSYTYKA Badania nad dokładnością i wiarygodnością wyznaczania pozycji technika

Bardziej szczegółowo

Lp. Promotor Temat Dyplomant 1. Dr inż. A. Dumalski. Badanie dokładności użytkowej niwelatora cyfrowego 3. Dr inż. A. Dumalski

Lp. Promotor Temat Dyplomant 1. Dr inż. A. Dumalski. Badanie dokładności użytkowej niwelatora cyfrowego 3. Dr inż. A. Dumalski 2009/2010 propozycje tematów prac dyplomowych na studiach stacjonarnych magisterskich II stopnia realizowanych w Instytucie Geodezji Specjalność geodezja gospodarcza Olsztyn Limit 18 Lp. Promotor Temat

Bardziej szczegółowo

Moduł modelowania i predykcji stanu troposfery projekt ASG+ Budowa modułów wspomagania serwisów czasu rzeczywistego systemu ASG-EUPOS

Moduł modelowania i predykcji stanu troposfery projekt ASG+ Budowa modułów wspomagania serwisów czasu rzeczywistego systemu ASG-EUPOS Moduł modelowania i predykcji stanu troposfery projekt ASG+ Budowa modułów wspomagania serwisów czasu rzeczywistego systemu ASG-EUPOS Jarosław BOSY Witold ROHM Jan KAPŁON Jan SIERNY Instytut Geodezji i

Bardziej szczegółowo

Pomiarowa baza badawcza na terenie PWSTE Measurement research base at the Higher School of Technology and Economics in Jarosław (PWSTE)

Pomiarowa baza badawcza na terenie PWSTE Measurement research base at the Higher School of Technology and Economics in Jarosław (PWSTE) Konferencja naukowa Jarosław 09.03.2017 r. Współczesne metody gromadzenia i przetwarzania danych geodezyjnych i gospodarczych Pomiarowa baza badawcza na terenie PWSTE Measurement research base at the Higher

Bardziej szczegółowo

Rok akademicki: 2018/2019 Kod: DGI s Punkty ECTS: 4. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne

Rok akademicki: 2018/2019 Kod: DGI s Punkty ECTS: 4. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Nazwa modułu: Numeryczne opracowanie obserwacji GNSS Rok akademicki: 2018/2019 Kod: DGI-1-616-s Punkty ECTS: 4 Wydział: Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska Kierunek: Geoinformacja Specjalność: Poziom

Bardziej szczegółowo

Procedura obliczeniowa zakładania osnowy pomiarowej dwufunkcyjnej odbiornikami AZUS Star i AZUS L1Static

Procedura obliczeniowa zakładania osnowy pomiarowej dwufunkcyjnej odbiornikami AZUS Star i AZUS L1Static Procedura obliczeniowa zakładania osnowy pomiarowej dwufunkcyjnej odbiornikami AZUS Star i AZUS L1Static Procedura jest określona postanowieniami wycofanego standardu technicznego (instrukcji) G-2 z 2001

Bardziej szczegółowo

Liczba punktów ECTS za zajęcia praktyczne. Liczba punktów ECTS. udziałem nauczyciela akademickiego. samodzielna praca. z bezpośrednim.

Liczba punktów ECTS za zajęcia praktyczne. Liczba punktów ECTS. udziałem nauczyciela akademickiego. samodzielna praca. z bezpośrednim. udziałem nauczyciela za zajęcia praktyczne Rodzaj zajęć (A, P, CT, Pr, PD)*** Obszar nauk: technicznych - T, Plan studiów obowiązujący od roku 2019/2020 na kierunku: Geodezja i Kartografia Profil kształcenia:

Bardziej szczegółowo

Wojciech Drzewiecki SYSTEMY INFORMACJI GEOGRAFICZNEJ

Wojciech Drzewiecki SYSTEMY INFORMACJI GEOGRAFICZNEJ Wojciech Drzewiecki SYSTEMY INFORMACJI GEOGRAFICZNEJ Systemem Informacji Geograficznej (Systemem Informacji Przestrzennej, GIS, SIP) nazywamy skomputeryzowany system pozyskiwania, przechowywania, przetwarzania,

Bardziej szczegółowo

Pomiar i nastawianie luzu w osiach posuwowych obrotowych

Pomiar i nastawianie luzu w osiach posuwowych obrotowych Wydział Budowy Maszyn i Zarządzania Instytut Technologii Mechanicznej Maszyny i urządzenia technologiczne laboratorium Pomiar i nastawianie luzu w osiach posuwowych obrotowych Cykl II Ćwiczenie 1 1. CEL

Bardziej szczegółowo

WYKORZYSTANIE ODBIORNIKÓW LEICA GPS 1200 W GEODEZYJNYCH POMIARACH TERENOWYCH

WYKORZYSTANIE ODBIORNIKÓW LEICA GPS 1200 W GEODEZYJNYCH POMIARACH TERENOWYCH WYKORZYSTANIE ODBIORNIKÓW LEICA GPS 1200 W GEODEZYJNYCH POMIARACH 93 Łukasz Śliwiński WYKORZYSTANIE ODBIORNIKÓW LEICA GPS 1200 W GEODEZYJNYCH POMIARACH TERENOWYCH Wstęp Dynamicznie rozwijająca się technologia

Bardziej szczegółowo

Komputerowe wspomaganie prac inynierskich CAE

Komputerowe wspomaganie prac inynierskich CAE Komputerowe wspomaganie prac inynierskich CAE Karta (sylabus) przedmiotu WM Zarzdzanie i inynieria produkcji Studia I stopnia o profilu: A x P Przedmiot: Komputerowe wspomaganie prac inynierskich CAE Kod

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE ODCINKOWO-LINIOWEGO MINIMODELU DO MODELOWANIA PRODUKCJI SPRZEDANEJ PRZEMYSŁU

ZASTOSOWANIE ODCINKOWO-LINIOWEGO MINIMODELU DO MODELOWANIA PRODUKCJI SPRZEDANEJ PRZEMYSŁU ZASTOSOWANIE ODCINKOWO-LINIOWEGO MINIMODELU DO MODELOWANIA PRODUKCJI SPRZEDANEJ PRZEMYSŁU W artykule przedstawiono now metod modelowania zjawisk ekonomicznych. Metoda odcinkowo-liniowego minimodelu szczególnie

Bardziej szczegółowo

KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE KARTOGRAFII I GIS NA UNIWERSYTECIE PRZYRODNICZYM WE WROCŁAWIU HALINA KLIMCZAK INSTYTUT GEODEZJI I GEOINFORMATYKI

KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE KARTOGRAFII I GIS NA UNIWERSYTECIE PRZYRODNICZYM WE WROCŁAWIU HALINA KLIMCZAK INSTYTUT GEODEZJI I GEOINFORMATYKI KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE KARTOGRAFII I GIS NA UNIWERSYTECIE PRZYRODNICZYM WE WROCŁAWIU HALINA KLIMCZAK INSTYTUT GEODEZJI I GEOINFORMATYKI Najstarszą uczelnią wyższą na Dolnym Śląsku oferującą studia I i

Bardziej szczegółowo

TELEDETEKCJA Z ELEMENTAMI FOTOGRAMETRII WYKŁAD 10

TELEDETEKCJA Z ELEMENTAMI FOTOGRAMETRII WYKŁAD 10 TELEDETEKCJA Z ELEMENTAMI FOTOGRAMETRII WYKŁAD 10 Fotogrametria to technika pomiarowa oparta na obrazach fotograficznych. Wykorzystywana jest ona do opracowywani map oraz do różnego rodzaju zadań pomiarowych.

Bardziej szczegółowo

Rok akademicki: 2017/2018 Kod: DGK GN-s Punkty ECTS: 3. Kierunek: Geodezja i Kartografia Specjalność: Gospodarka nieruchomościami i kataster

Rok akademicki: 2017/2018 Kod: DGK GN-s Punkty ECTS: 3. Kierunek: Geodezja i Kartografia Specjalność: Gospodarka nieruchomościami i kataster Nazwa modułu: Zaawansowane metody opracowania wyników obserwacji Rok akademicki: 2017/2018 Kod: DGK-2-102-GN-s Punkty ECTS: 3 Wydział: Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska Kierunek: Geodezja i Kartografia

Bardziej szczegółowo

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH MAGISTERSKICH STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2012/2013

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH MAGISTERSKICH STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2012/2013 STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2012/2013 Instytut Geodezji GEODEZJA GOSPODARCZA PROMOTOR Dr hab. Zofia Rzepecka, prof. UWM Dr inż. Dariusz Gościewski Analiza możliwości wyznaczenia

Bardziej szczegółowo

Geodezja i Kartografia I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Geodezja i Kartografia I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny) Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Systemy pozycjonowania i nawigacji Nazwa modułu w języku angielskim Navigation

Bardziej szczegółowo

POMIAR CZĘSTOTLIWOŚCI NAPIĘCIA W URZĄDZENIACH AUTOMATYKI ELEKTROENERGETYCZNEJ

POMIAR CZĘSTOTLIWOŚCI NAPIĘCIA W URZĄDZENIACH AUTOMATYKI ELEKTROENERGETYCZNEJ Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 63 Politechniki Wrocławskiej Nr 63 Studia i Materiały Nr 9 9 Piotr NIKLAS* pomiar częstotliwości, składowe harmoniczne, automatyka elektroenergetyczna

Bardziej szczegółowo

Geodezyjny i geotechniczny monitoring obiektów inżynierskich w ujęciu dynamicznym

Geodezyjny i geotechniczny monitoring obiektów inżynierskich w ujęciu dynamicznym Geodezyjny i geotechniczny monitoring obiektów inżynierskich w ujęciu dynamicznym Dr inż. Krzysztof Karsznia, Leica Geosystems Sp. z o.o., Warszawa Wstęp We współczesnym świecie kluczowe znaczenie przypisuje

Bardziej szczegółowo

ASG-EUPOS wielofunkcyjny system precyzyjnego pozycjonowania i nawigacji w Polsce

ASG-EUPOS wielofunkcyjny system precyzyjnego pozycjonowania i nawigacji w Polsce ASG-EUPOS wielofunkcyjny system precyzyjnego pozycjonowania i nawigacji w Polsce Jarosław Bosy, Marcin Leończyk Główny Urząd Geodezji i Kartografii 1 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Europejski

Bardziej szczegółowo

Podstawowe pojęcia związane z pomiarami satelitarnymi w systemie ASG-EUPOS

Podstawowe pojęcia związane z pomiarami satelitarnymi w systemie ASG-EUPOS GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFII Departament Geodezji, Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej Podstawowe pojęcia związane z pomiarami satelitarnymi w systemie ASG-EUPOS Szymon Wajda główny

Bardziej szczegółowo

MATEMATYCZNY MODEL PĘTLI HISTEREZY MAGNETYCZNEJ

MATEMATYCZNY MODEL PĘTLI HISTEREZY MAGNETYCZNEJ ELEKTRYKA 014 Zeszyt 1 (9) Rok LX Krzysztof SZTYMELSKI, Marian PASKO Politechnika Śląska w Gliwicach MATEMATYCZNY MODEL PĘTLI ISTEREZY MAGNETYCZNEJ Streszczenie. W artykule został zaprezentowany matematyczny

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie pomiarów GPS do wyznaczania deformacji terenu na obszarze Głównego i Starego Miasta Gdańska

Zastosowanie pomiarów GPS do wyznaczania deformacji terenu na obszarze Głównego i Starego Miasta Gdańska UNIWERSYTET WARMIŃSKO MAZURSKI w OLSZTYNIE Zastosowanie pomiarów GPS do wyznaczania deformacji terenu na obszarze Głównego i Starego Miasta Gdańska Radosław Baryła 1), Stanisław Oszczak 1), Paweł Wielgosz

Bardziej szczegółowo

KRZYSZTOF MĄCZEWSKI Geodeta Województwa Mazowieckiego

KRZYSZTOF MĄCZEWSKI Geodeta Województwa Mazowieckiego Biuro Geodety Województwa Mazowieckiego DOŚWIADCZENIA WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO W TWORZENIU INFRASTRUKTURY GEOINFORMACYJNEJ DLA ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO KRZYSZTOF MĄCZEWSKI Geodeta Województwa Mazowieckiego

Bardziej szczegółowo

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2011/12

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2011/12 STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2011/12 Jednostka: KATEDRA GEODEZJI SATELITARNEJ I NAWIGACJI Specjalność: GEODEZJA I GEOINFORMATYKA Prof. dr hab. inż. Stanisław 1. Wyznaczenie dokładności

Bardziej szczegółowo

Analiza wpływu zmian poziomu wody gruntowej na stabilność anteny stacji permanentnej Wrocław

Analiza wpływu zmian poziomu wody gruntowej na stabilność anteny stacji permanentnej Wrocław XX JUBILEUSZOWA JESIENNA SZKOŁA GEODEZJI im. Jacka Rejmana WSPÓŁCZESNE METODY POZYSKIWANIA I MODELOWANIA GEODANYCH Analiza wpływu zmian poziomu wody gruntowej na stabilność anteny stacji permanentnej Wrocław

Bardziej szczegółowo

PYTANIA KONTROLNE STAN NAPRĘŻENIA, ODKSZTAŁCENIA PRAWO HOOKE A

PYTANIA KONTROLNE STAN NAPRĘŻENIA, ODKSZTAŁCENIA PRAWO HOOKE A PYTANIA KONTROLNE STAN NAPRĘŻENIA, ODKSZTAŁCENIA PRAWO HOOKE A TENSOMETRIA ZARYS TEORETYCZNY Stan naprężenia jest niemożliwy do pomiaru, natomiast łatwo zmierzyć stan odkształcenia na powierzchni zewnętrznej

Bardziej szczegółowo

II Konferencja Użytkowników ASG-EUPOS

II Konferencja Użytkowników ASG-EUPOS Katedra Geodezji im. K. Weigla II Konferencja Użytkowników ASG-EUPOS Katowice, 20-21 listopad 2012 Problematyka wykorzystania serwisów postprocessingu ASG-EUPOS do zakładania precyzyjnych sieci hybrydowych

Bardziej szczegółowo

Geodezja i Kartografia I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Geodezja i Kartografia I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny) Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Geodezja 4 z ćwiczeniami terenowymi Nazwa modułu w języku angielskim Surveying

Bardziej szczegółowo

Elementy pneumatyczne

Elementy pneumatyczne POLITECHNIKA LSKA W GLIWICACH WYDZIAŁ INYNIERII RODOWISKA i ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN i URZDZE ENERGETYCZNYCH Elementy pneumatyczne Laboratorium automatyki (A 3) Opracował: dr in. Jacek Łyczko Sprawdził:

Bardziej szczegółowo

PL B BUP 12/13. ANDRZEJ ŚWIERCZ, Warszawa, PL JAN HOLNICKI-SZULC, Warszawa, PL PRZEMYSŁAW KOŁAKOWSKI, Nieporęt, PL

PL B BUP 12/13. ANDRZEJ ŚWIERCZ, Warszawa, PL JAN HOLNICKI-SZULC, Warszawa, PL PRZEMYSŁAW KOŁAKOWSKI, Nieporęt, PL PL 222132 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 222132 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 397310 (22) Data zgłoszenia: 09.12.2011 (51) Int.Cl.

Bardziej szczegółowo

SYMULACJA PROCESU OBRÓBKI NA PODSTAWIE MODELU OBRABIARKI UTWORZONEGO W PROGRAMIE NX

SYMULACJA PROCESU OBRÓBKI NA PODSTAWIE MODELU OBRABIARKI UTWORZONEGO W PROGRAMIE NX W Y B R A N E P R O B L E M Y I NY N I E R S K I E N U M E R 2 I N S T Y T U T A U T O M A T Y Z A C J I P R O C E S Ó W T E C H N O L O G I C Z N Y C H I Z I N T E G R O W A N Y C H S Y S T E M Ó W W

Bardziej szczegółowo

Kierunek: Geodezja i Kartografia Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. Wykład Ćwiczenia

Kierunek: Geodezja i Kartografia Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. Wykład Ćwiczenia Wydział: Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska Kierunek: Geodezja i Kartografia Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Rocznik: 201/2017 Język wykładowy: Polski Semestr

Bardziej szczegółowo

TENSOMETRIA ZARYS TEORETYCZNY

TENSOMETRIA ZARYS TEORETYCZNY TENSOMETRIA ZARYS TEORETYCZNY Stan naprężenia jest niemożliwy do pomiaru, natomiast łatwo zmierzyć stan odkształcenia na powierzchni zewnętrznej badanej konstrukcji. Aby wyznaczyć stan naprężenia trzeba

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie serwisu ASG-EUPOS do badania i modyfikacji poprawek EGNOS na obszarze Polski

Wykorzystanie serwisu ASG-EUPOS do badania i modyfikacji poprawek EGNOS na obszarze Polski Wykorzystanie serwisu ASG-EUPOS do badania i modyfikacji poprawek EGNOS na obszarze Polski Leszek Jaworski Anna Świątek Łukasz Tomasik Ryszard Zdunek Wstęp Od końca 2009 roku w Centrum Badań Kosmicznych

Bardziej szczegółowo

System informacji przestrzennej w Komendzie Miejskiej w Gdańsku. Rysunek 1. Centrum monitoringu w Komendzie Miejskiej Policji w Gdańsku.

System informacji przestrzennej w Komendzie Miejskiej w Gdańsku. Rysunek 1. Centrum monitoringu w Komendzie Miejskiej Policji w Gdańsku. System informacji przestrzennej w Komendzie Miejskiej w Gdańsku. W Gdańsku tworzony jest obecnie miejski System Informacji Przestrzennej, który będzie stanowił podstawę m.in. Systemu Ratownictwa Miejskiego

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do geoinformatyki - podstawowe pojęcia Wydział Geodezji i Kartografii Politechnika Warszawska

Wprowadzenie do geoinformatyki - podstawowe pojęcia Wydział Geodezji i Kartografii Politechnika Warszawska Wprowadzenie do geoinformatyki - podstawowe pojęcia Wydział Geodezji i Kartografii Politechnika Warszawska Pomocnicze materiały dydaktyczne Geomatyka Geomatyka matematyka Ziemi oryg. Geomatics, the mathematics

Bardziej szczegółowo

Geodezja fizyczna i grawimetria geodezyjna. Teoria i praktyka

Geodezja fizyczna i grawimetria geodezyjna. Teoria i praktyka Zapraszamy do sklepu www.sklep.geoezja.pl I-NET.PL Sp.J. o. GeoSklep Olsztyn, ul. Cementowa 3/301 tel. +48 609 571 271, 89 670 11 00, 58 7 421 571 faks 89 670 11 11, 58 7421 871 e-mail sklep@geodezja.pl

Bardziej szczegółowo

SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 12

SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 12 SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 12 1 Redukcje obserwacji GPS i zaawansowane pakiety programów redukcyjnych Etapy procesu redukcji obserwacji GPS Procesy obliczeniowe prowadzące od zbiorów obserwacji

Bardziej szczegółowo

kierunkowy (podstawowy / kierunkowy / inny HES) obowiązkowy (obowiązkowy / nieobowiązkowy) angielski semestr 6 semestr letni (semestr zimowy / letni)

kierunkowy (podstawowy / kierunkowy / inny HES) obowiązkowy (obowiązkowy / nieobowiązkowy) angielski semestr 6 semestr letni (semestr zimowy / letni) KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 0/ z dnia lutego 0 r. Kod modułu Nazwa modułu Geomatics & Vocabulary Nazwa modułu w języku angielskim Geomatics & Vocabulary Obowiązuje

Bardziej szczegółowo

CZTEROKULOWA MASZYNA TARCIA ROZSZERZENIE MOŻLIWOŚCI BADAWCZYCH W WARUNKACH ZMIENNYCH OBCIĄŻEŃ

CZTEROKULOWA MASZYNA TARCIA ROZSZERZENIE MOŻLIWOŚCI BADAWCZYCH W WARUNKACH ZMIENNYCH OBCIĄŻEŃ Artur MACIĄG, Wiesław OLSZEWSKI, Jan GUZIK Politechnika Radomska, Wydział Mechaniczny CZTEROKULOWA MASZYNA TARCIA ROZSZERZENIE MOŻLIWOŚCI BADAWCZYCH W WARUNKACH ZMIENNYCH OBCIĄŻEŃ Słowa kluczowe Czterokulowa

Bardziej szczegółowo

Zarzdzanie i Inynieria Produkcji Studia drugiego stopnia o profilu: A P. Wykład 15 wiczenia 30 Laboratorium Projekt

Zarzdzanie i Inynieria Produkcji Studia drugiego stopnia o profilu: A P. Wykład 15 wiczenia 30 Laboratorium Projekt Podstawy optymalizacja w ach wytwarzania WM Zarzdzanie i Inynieria Produkcji Studia drugiego stopnia o profilu: A P Przedmiot: Optymalizacja w ach wytwarzania Status przedmiotu: obowizkowy Kod: ZIP S 0

Bardziej szczegółowo

ASG-EUPOS W TERENACH PRZYGRANICZNYCH 1

ASG-EUPOS W TERENACH PRZYGRANICZNYCH 1 Acta Sci. Pol., Geodesia et Descriptio Terrarum 10(1) 2011, 33-42 ISSN 1644 0668 (print) ISSN 2083 8662 (on-line) ASG-EUPOS W TERENACH PRZYGRANICZNYCH 1 Krzysztof Krzeszowski, Jarosław Bosy Uniwersytet

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWY MODEL UKŁADU STEROWANIA MIKROKLIMATEM W PRZECHOWALNI JABŁEK

KOMPUTEROWY MODEL UKŁADU STEROWANIA MIKROKLIMATEM W PRZECHOWALNI JABŁEK Inżynieria Rolnicza 8(117)/2009 KOMPUTEROWY MODEL UKŁADU STEROWANIA MIKROKLIMATEM W PRZECHOWALNI JABŁEK Ewa Wachowicz, Piotr Grudziński Katedra Automatyki, Politechnika Koszalińska Streszczenie. W pracy

Bardziej szczegółowo

AKTUALNY STAN REALIZACJI PROJEKTU ASG+

AKTUALNY STAN REALIZACJI PROJEKTU ASG+ AKTUALNY STAN REALIZACJI PROJEKTU ASG+ Figurski Mariusz Centrum Geomatyki Stosowanej WAT Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji WAT Realizacja grantu badawczo-rozwojowego własnego pt.: "Budowa modułów wspomagania

Bardziej szczegółowo

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA NIESTACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2012/2013

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA NIESTACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2012/2013 STUDIA NIESTACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2012/2013 Instytut Geodezji GEODEZJA I GEOINFORMATYKA PROMOTOR Dr inż. Jacek Górski Dr Krzysztof Bojarowski Opracowanie założeń redakcyjnych mapy

Bardziej szczegółowo

Opis programu studiów

Opis programu studiów IV. Opis programu studiów Załącznik nr 9 do Zarządzenia Rektora nr 35/19 z dnia 12 czerwca 2019 r. 3. KARTA PRZEDMIOTU Kod przedmiotu GN1-4-001 Nazwa przedmiotu Geodezja 3 (+ ćwiczenia terenowe) Nazwa

Bardziej szczegółowo

Jolanta Łukowska Małgorzata Pakowska Stanisław Stanek Mariusz ytniewski

Jolanta Łukowska Małgorzata Pakowska Stanisław Stanek Mariusz ytniewski Zastosowanie systemu agentowego dla wspomagania pracy Biura Obsługi Mieszkaców w Urzdzie Miejskim ze szczególnym uwzgldnieniem funkcjonowania Powiatowego (Miejskiego) Orodka Dokumentacji Geodezyjnej i

Bardziej szczegółowo

Wymierne korzyci wynikajce z analizy procesów

Wymierne korzyci wynikajce z analizy procesów Wymierne korzyci wynikajce z analizy procesów Analiza procesu jest narzdziem do osignicia wyszej efektywnoci organizacji (midzy innymi). Wymaga ona zbudowania modelu procesu biznesowego bdcego opisem funkcjonowania

Bardziej szczegółowo

Zakres wiadomości i umiejętności z przedmiotu GEODEZJA OGÓLNA dla klasy 1ge Rok szkolny 2014/2015r.

Zakres wiadomości i umiejętności z przedmiotu GEODEZJA OGÓLNA dla klasy 1ge Rok szkolny 2014/2015r. Zakres wiadomości i umiejętności z przedmiotu GEODEZJA OGÓLNA dla klasy 1ge - Definicja geodezji, jej podział i zadania. - Miary stopniowe. - Miary długości. - Miary powierzchni pola. - Miary gradowe.

Bardziej szczegółowo

Opis programu studiów

Opis programu studiów IV. Opis programu studiów Załącznik nr 9 do Zarządzenia Rektora nr 35/19 z dnia 12 czerwca 2019 r. 3. KARTA PRZEDMIOTU Kod przedmiotu Nazwa przedmiotu Nazwa przedmiotu w języku angielskim Obowiązuje od

Bardziej szczegółowo

POBÓR MOCY MASZYN I URZDZE ODLEWNICZYCH

POBÓR MOCY MASZYN I URZDZE ODLEWNICZYCH Eugeniusz ZIÓŁKOWSKI, 1 Roman WRONA 2 Wydział Odlewnictwa AGH 1. Wprowadzenie. Monitorowanie poboru mocy maszyn i urzdze odlewniczych moe w istotny sposób przyczyni si do oceny technicznej i ekonomicznej

Bardziej szczegółowo

CZY TWÓJ GPS JEST LEGALNY Z AKTAMI PRAWNYMI ORAZ WYMOGAMI GUGIK? PORADNIK APOGEO

CZY TWÓJ GPS JEST LEGALNY Z AKTAMI PRAWNYMI ORAZ WYMOGAMI GUGIK? PORADNIK APOGEO CZY TWÓJ GPS JEST LEGALNY Z AKTAMI PRAWNYMI ORAZ WYMOGAMI GUGIK? PORADNIK APOGEO CZY TWÓJ GPS JEST LEGALNY Z AKTAMI PRAWNYMI ORAZ WYMOGAMI GUGIK? Inwestując w profesjonalne rozwiązania pomiarowe GPS/GNSS

Bardziej szczegółowo

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka Poznań, 16.05.2012r. Raport z promocji projektu Nowa generacja energooszczędnych

Bardziej szczegółowo

PRACA DYPLOMOWA Magisterska

PRACA DYPLOMOWA Magisterska POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych PRACA DYPLOMOWA Magisterska Studia stacjonarne dzienne Semiaktywne tłumienie drgań w wymuszonych kinematycznie układach drgających z uwzględnieniem

Bardziej szczegółowo

Transformacja wiedzy w budowie i eksploatacji maszyn

Transformacja wiedzy w budowie i eksploatacji maszyn Uniwersytet Technologiczno Przyrodniczy im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy Wydział Mechaniczny Transformacja wiedzy w budowie i eksploatacji maszyn Bogdan ŻÓŁTOWSKI W pracy przedstawiono proces

Bardziej szczegółowo

MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA MODELU QUASI-GEOIDY W NIWELACJI

MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA MODELU QUASI-GEOIDY W NIWELACJI CZASOPISMO INŻYNIERII LĄDOWEJ, ŚRODOWISKA I ARCHITEKTURY JOURNAL OF CIVIL ENGINEERING, ENVIRONMENT AND ARCHITECTURE JCEEA, t. XXXIV, z. 64 (4/I/17), październik-grudzień 2017, s. 343-349, DOI:10.7862/rb.2017.218

Bardziej szczegółowo

Krzysztof Karsznia. Geodesia et Descriptio Terrarum 1(1-2) 2002, WSTĘP

Krzysztof Karsznia. Geodesia et Descriptio Terrarum 1(1-2) 2002, WSTĘP Geodesia et Descriptio Terrarum 1(1-2) 2002, 93-103 EMPIRYCZNE OKREŚLENIE DOKŁADNOŚCI POMIARÓW KĄTOWYCH DLA WYBRANYCH TACHIMETRÓW ELEKTRONICZNYCH Z WYKORZYSTANIEM NAJNOWSZYCH PROCEDUR STANDARYZACYJNYCH

Bardziej szczegółowo

MIERNICTWO GÓRNICZE SYLLABUS

MIERNICTWO GÓRNICZE SYLLABUS MIERNICTWO GÓRNICZE SYLLABUS Dr inż. Jan Blachowski Politechnika Wrocławska Instytut Górnictwa Zakład Geodezji i GIS Pl. Teatralny 2 tel (71) 320 68 73 SYLLABUS Podstawy pozycjonowania satelitarnego GPS

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE WYDZIAŁU ETI POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ Nr 6 Seria: Technologie Informacyjne 2008

ZESZYTY NAUKOWE WYDZIAŁU ETI POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ Nr 6 Seria: Technologie Informacyjne 2008 ZESZYTY NAUKOWE WYDZIAŁU ETI POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ Nr 6 Seria: Technologie Informacyjne 2008 Mariusz Chmielecki, Agnieszka Jurkowska, Karol Rudziński, Cezary Specht, Jakub Szulwic, Tadeusz Widerski Politechnika

Bardziej szczegółowo

MONIKA SZA KOWSKA-STRZELECKA

MONIKA SZA KOWSKA-STRZELECKA MONIKA SZAKOWSKA-STRZELECKA Tematem artykuu jest opis pilotaowego wdroenia metody ewaluacji wartoci publicznej tworzonej dziki systemom IT, wykorzystujcym przetwarzanie w prywatnej chmurze obliczeniowej

Bardziej szczegółowo

METODY BADAŃ POMIAROWYCH W WIEJSKICH STACJACH TRANSFORMATOROWYCH

METODY BADAŃ POMIAROWYCH W WIEJSKICH STACJACH TRANSFORMATOROWYCH Jerzy NIEBRZYDOWSKI, Grzegorz HOŁDYŃSKI Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektroenergetyki METODY BADAŃ POMIAROWYCH W WIEJSKICH STACJACH TRANSFORMATOROWYCH W referacie przedstawiono

Bardziej szczegółowo

PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Czstochowie. Technika, Informatyka, Inynieria Bezpieczestwa 2015, t. III, s

PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Czstochowie. Technika, Informatyka, Inynieria Bezpieczestwa 2015, t. III, s PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Czstochowie Technika, Informatyka, Inynieria Bezpieczestwa 2015, t. III, s. 201 208 http://dx.doi.org/10.16926/tiib.2015.03.15 Paweł Ptak Politechnika Czstochowska

Bardziej szczegółowo

SINGLE-IMAGE HIGH-RESOLUTION SATELLITE DATA FOR 3D INFORMATIONEXTRACTION

SINGLE-IMAGE HIGH-RESOLUTION SATELLITE DATA FOR 3D INFORMATIONEXTRACTION SINGLE-IMAGE HIGH-RESOLUTION SATELLITE DATA FOR 3D INFORMATIONEXTRACTION MOŻLIWOŚCI WYDOBYCIA INFORMACJI 3D Z POJEDYNCZYCH WYSOKOROZDZIELCZYCH OBRAZÓW SATELITARNYCH J. Willneff, J. Poon, C. Fraser Przygotował:

Bardziej szczegółowo

W Y B R A N E P R O B L E M Y I N Y N I E R S K I E

W Y B R A N E P R O B L E M Y I N Y N I E R S K I E W Y B R A N E P R O B L E M Y I N Y N I E R S K I E Z E S Z Y T Y N A U K O W E I N S T Y T U T U A U T O M A T Y Z A C J I P R O C E S Ó W T E C H N O L O G I C Z N Y C H I Z I N T E G R O W A N Y C H

Bardziej szczegółowo

Laboratorium elektryczne. Falowniki i przekształtniki - I (E 14)

Laboratorium elektryczne. Falowniki i przekształtniki - I (E 14) POLITECHNIKA LSKA WYDZIAŁINYNIERII RODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZDZE ENERGETYCZNYCH Laboratorium elektryczne Falowniki i przekształtniki - I (E 14) Opracował: mgr in. Janusz MDRYCH Zatwierdził:

Bardziej szczegółowo

ZESTAW BEZPRZEWODOWYCH CZUJNIKÓW MAGNETYCZNYCH DO DETEKCJI I IDENTYFIKACJI POJAZDÓW FERROMAGNETYCZNYCH

ZESTAW BEZPRZEWODOWYCH CZUJNIKÓW MAGNETYCZNYCH DO DETEKCJI I IDENTYFIKACJI POJAZDÓW FERROMAGNETYCZNYCH POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 73 Electrical Engineering 2013 Kazimierz JAKUBIUK* Mirosław WOŁOSZYN* ZESTAW BEZPRZEWODOWYCH CZUJNIKÓW MAGNETYCZNYCH DO DETEKCJI I IDENTYFIKACJI

Bardziej szczegółowo

Systemy pozycjonowania i nawigacji Navigation and positioning systems

Systemy pozycjonowania i nawigacji Navigation and positioning systems KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2015/2016 Systemy pozycjonowania i nawigacji Navigation and positioning systems

Bardziej szczegółowo

Szczegółowe omówienie wybranych zagadnień Zaleceń technicznych

Szczegółowe omówienie wybranych zagadnień Zaleceń technicznych GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFII Departament Geodezji, Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej Szczegółowe omówienie wybranych zagadnień Zaleceń technicznych Artur Oruba specjalista Szkolenie

Bardziej szczegółowo

Studenckie Koło Geoinformatyków. Instytut Geodezji Wydział Nauk Technicznych Dolnośląska Szkoła Wyższa we Wrocławiu. Sprawozdanie

Studenckie Koło Geoinformatyków. Instytut Geodezji Wydział Nauk Technicznych Dolnośląska Szkoła Wyższa we Wrocławiu. Sprawozdanie Studenckie Koło Geoinformatyków Instytut Geodezji Wydział Nauk Technicznych Dolnośląska Szkoła Wyższa we Wrocławiu Sprawozdanie z obozu naukowego w Karłowie w Górach Stołowych w dniu 14 października 2014

Bardziej szczegółowo

DROGA ROZWOJU OD PROJEKTOWANIA 2D DO 3D Z WYKORZYSTANIEM SYSTEMÓW CAD NA POTRZEBY PRZEMYSŁU SAMOCHODOWEGO

DROGA ROZWOJU OD PROJEKTOWANIA 2D DO 3D Z WYKORZYSTANIEM SYSTEMÓW CAD NA POTRZEBY PRZEMYSŁU SAMOCHODOWEGO Marta KORDOWSKA, Andrzej KARACZUN, Wojciech MUSIAŁ DROGA ROZWOJU OD PROJEKTOWANIA 2D DO 3D Z WYKORZYSTANIEM SYSTEMÓW CAD NA POTRZEBY PRZEMYSŁU SAMOCHODOWEGO Streszczenie W artykule omówione zostały zintegrowane

Bardziej szczegółowo