RAPORT Z EWALUACJI CAŁOŚCIOWEJ

Transkrypt

1 Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI CAŁOŚCIOWEJ Polanka Wielka Kuratorium Oświaty w Krakowie

2 Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez szkołę wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia r. wraz ze zmianami z dnia r. Szkoła może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. 2/76

3 Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Ewa Kantyka, Joanna Karp. Badaniem objęto 95 uczniów (ankieta i wywiad grupowy), 95 rodziców (ankieta i wywiad grupowy) i 14 nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem placówki, grupowy z przedstawicielami samorządu lokalnego i partnerów szkoły, grupowy z pracownikami niepedagogicznymi, a także obserwacje lekcji, placówki i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania szkoły lub placówki. 3/76

4 Obraz szkoły w Polance Wielkiej jest szkołą wiejską, w której naukę pobiera 146 uczniów skupionych w 7 oddziałach. Organem prowadzącym jest gmina Polanka Wielka. Szkoła działa zgodnie z przyjętą przez Radę Pedagogiczną koncepcją pracy, która uwzględnia potrzeby rozwojowe uczniów, specyfikę pracy Gimnazjum oraz zidentyfikowane oczekiwania środowiska lokalnego. Koncepcja została wypracowana przez nauczycieli, w pracach nad jej tworzeniem nie brali udziału uczniowie ani rodzice, ale znają ją i akceptują oraz podejmują działania mające na celu jej realizację. W roku szkolnym 2013/2014 w Szkole kładzie się nacisk na edukację multimedialną i europejską. Nauczyciele wspólnie planują procesy edukacyjne, mając na względzie dobro ucznia. Dostosowują metody pracy do jego potrzeb, kształtują umiejętność uczenia się, tworzą pozytywną atmosferę pracy, indywidualizują proces edukacyjny. W Szkole realizuje się podstawę programową, uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego oraz wykorzystując zalecane warunki i sposoby jej realizacji. Nauczyciele uwzględniają możliwości rozwojowe każdego ucznia, monitorują i analizują jego osiągnięcia oraz formułują i wdrażają wnioski z tych analiz. W Gimnazjum obserwuje się wzrost efektów kształcenia w stosunku do roku ubiegłego, co potwierdza skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno - wychowawczych, jednak Edukacyjna Wartość Dodana jest niższa niż w latach wcześniejszych. Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia oraz są przygotowani do funkcjonowania na rynku pracy. Uczniowie aktywnie uczestniczą w zajęciach prowadzonych w Szkole i podejmują różnorodne aktywności. Czują się w Szkole bezpiecznie i prezentują zachowania społecznie akceptowane. Bezpieczeństwo nie jest zapewniane podczas dowozu na zajęcia z wychowania fizycznego oraz rozprowadzania szkolnych kalendarzy. W Szkole prowadzona jest systemowa analiza działań wychowawczych mająca na celu eliminowanie zagrożeń i wzmacnianie pozytywnych zachowań, ocenę ich skuteczności i w razie potrzeby modyfikację uwzględniającą propozycje rodziców. Uczniowie nie biorą udziału w uzgadnianiu i modyfikowaniu podejmowanych działań wychowawczych, ale są o nich informowani. Gimnazjaliści współpracują ze sobą w realizacji przedsięwzięć będących wynikiem działań samorządu uczniowskiego. Szkoła podejmuje działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność. W Szkole prowadzi się działania na rzecz kształtowania pozytywnego klimatu sprzyjającego uczeniu się oraz postawy uczenia się przez całe życie. Wykorzystuje się informacje o losach absolwentów. Działania prowadzone przez Szkołę promują wartość edukacji w społeczności lokalnej. Na uwagę zasługuje prezentacja projektu gimnazjalnego władzom gminy, przedstawicielom lokalnych instytucji oraz rodzicom uczniów klas drugich a także coroczne wydawanie kalendarza szkolnego. Szkoła rozpoznaje potrzeby lokalnego środowiska i podejmuje działania, które służą ich zaspokojeniu. W realizowanych działaniach widoczna jest celowa współpraca z wieloma instytucjami i organizacjami funkcjonującymi w środowisku lokalnym. Dzięki takiemu współdziałaniu korzyści odnosi zarówno Szkoła jak i społeczność lokalna, a przede wszystkim uczniowie. Zarządzanie Gimnazjum jest skoncentrowane na wychowaniu, nauczaniu i uczeniu się oraz na zapewnieniu warunków odpowiednich do realizacji tych zadań. Sprzyja indywidualnej i zespołowej pracy nauczycieli oraz ich doskonaleniu zawodowemu. 4/76

5 Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Typ placówki Gimnazjum Miejscowość Polanka Wielka Ulica Długa Numer 175 Kod pocztowy Urząd pocztowy Polanka Wielka Telefon Fax Www Regon Publiczność publiczna Kategoria uczniów Dzieci lub młodzież Charakter brak specyfiki Uczniowie, wychow., słuchacze 146 Oddziały 7 Nauczyciele pełnozatrudnieni Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 8.00 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 4.20 Średnia liczba uczących się w oddziale Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo MAŁOPOLSKIE Powiat oświęcimski Gmina Polanka Wielka Typ gminy gmina wiejska 5/76

6 Poziom spełniania wymagań państwa Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów C Szkoła lub placówka działa zgodnie z przyjętą przez radę pedagogiczną własną koncepcją pracy, uwzględniającą potrzeby rozwojowe uczniów, specyfikę pracy szkoły lub placówki oraz zidentyfikowane oczekiwania środowiska lokalnego (D) Koncepcja pracy szkoły lub placówki jest znana uczniom i rodzicom oraz przez nich akceptowana (D) Koncepcja pracy szkoły lub placówki jest przygotowywana i modyfikowana we współpracy z uczniami i rodzicami (B) Koncepcja pracy szkoły lub placówki jest realizowana we współpracy z uczniami i rodzicami (B) Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się B Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi uczniów, a nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału (D) Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się (D) Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się (D) Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania (D) Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach (D) Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować ich indywidualny rozwój (D) Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Taka organizacja procesów edukacyjnych pomaga uczniom zrozumieć świat oraz lepiej funkcjonować w społeczności lokalnej (B) Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Czują się odpowiedzialni za własny rozwój. (B) Uczniowie uczą się od siebie nawzajem (B) W szkole lub placówce stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów (B) Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej C W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego (D) Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji (D) W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz (D) Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych (B) Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy (B) Uczniowie są aktywni B Uczniowie są zaangażowani w zajęcia prowadzone w szkole lub placówce i chętnie w nich uczestniczą (D) Nauczyciele stwarzają sytuacje, które zachęcają każdego ucznia do podejmowania różnorodnych aktywności (D) Uczniowie inicjują i realizują różnorodne działania na rzecz własnego rozwoju, rozwoju szkoły lub placówki oraz angażują w nie inne osoby (B) 6/76

7 Uczniowie realizują różnorodne działania na rzecz rozwoju społeczności lokalnej oraz angażują w nie inne osoby (B) Respektowane są normy społeczne E Działania szkoły lub placówki zapewniają uczniom bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne (D) Uczniowie współpracują ze sobą w realizacji przedsięwzięć będących wynikiem działań samorządu uczniowskiego (D) Zasady postępowania i współżycia w szkole lub placówce są uzgodnione i przestrzegane przez uczniów, pracowników szkoły, rodziców, a relacje między wszystkimi członkami społeczności szkolnej są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu (D) W szkole analizuje się podejmowane działania wychowawcze oraz modyfikuje je w razie potrzeb (B) W modyfikacjach biorą udział uczniowie i rodzice (B) Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, uwzględniając ich indywidualną sytuację B W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia (D) Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia (D) W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki (D) Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną (D) W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia (B) W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom (B) Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych B Nauczyciele, w tym pracujący w jednym oddziale, współpracują ze sobą w organizowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych (D) Wprowadzanie zmian dotyczących przebiegu procesów edukacyjnych (planowanie, organizacja, realizacja, analiza i doskonalenie) następuje w wyniku ustaleń między nauczycielami (D) Nauczyciele wspólnie rozwiązują problemy, doskonalą metody i formy współpracy (B) Nauczyciele pomagają sobie nawzajem w ewaluacji i doskonaleniu własnej pracy (B) Promowana jest wartość edukacji B W szkole lub placówce prowadzi się działania kształtujące pozytywny klimat sprzyjający uczeniu się (D) W szkole lub placówce prowadzi się działania kształtujące postawę uczenia się przez całe życie (D) Szkoła lub placówka wykorzystuje informacje o losach absolwentów do promowania wartości edukacji (B) Działania realizowane przez szkołę lub placówkę promują wartość edukacji w społeczności lokalnej (B) Rodzice są partnerami szkoły lub placówki C Szkoła lub placówka pozyskuje i wykorzystuje opinie rodziców na temat swojej pracy (D) W szkole lub placówce współpracuje się z rodzicami na rzecz rozwoju ich dzieci (D) Rodzice współdecydują w sprawach szkoły lub placówki i uczestniczą w podejmowanych działaniach (D) Rodzice wychodzą z inicjatywami na rzecz rozwoju uczniów i szkoły (B) Szkoła lub placówka realizuje inicjatywy rodziców (B) 7/76

8 Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska na rzecz wzajemnego rozwoju B Prowadzi się rozpoznanie potrzeb i zasobów szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego i na tej podstawie podejmuje się inicjatywy na rzecz ich wzajemnego rozwoju (D) Szkoła lub placówka w sposób systematyczny i celowy, z uwzględnieniem specyfiki jej działania, współpracuje z instytucjami i organizacjami w środowisku lokalnym (D) Współpraca szkoły lub placówki ze środowiskiem lokalnym wpływa na ich wzajemny rozwój (B) Współpraca szkoły lub placówki z instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku lokalnym wpływa korzystnie na rozwój uczniów (B) Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych B W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania (D) Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane (D) W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych (B) W szkole lub placówce prowadzi się badania odpowiednio do potrzeb szkoły lub placówki, w tym osiągnięć uczniów i losów absolwentów (B) Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi B Zarządzanie szkołą lub placówką koncentruje się na wychowaniu, nauczaniu i uczeniu się oraz zapewnieniu odpowiednich do realizacji tych zadań warunków (D) Zarządzanie szkołą lub placówką sprzyja indywidualnej i zespołowej pracy nauczycieli oraz doskonaleniu zawodowemu (D) Ewaluacja wewnętrzna jest przeprowadzana wspólnie z nauczycielami (D) W procesie zarządzania, w oparciu o wnioski wynikające z nadzoru pedagogicznego, podejmuje się działania służące rozwojowi szkoły lub placówki (D) Zarządzanie szkołą lub placówką prowadzi do podejmowania nowatorskich działań, innowacji i eksperymentów (B) Zarządzanie szkołą lub placówką sprzyja udziałowi nauczycieli i innych pracowników szkoły lub placówki oraz uczniów i rodziców w procesie podejmowania decyzji dotyczących szkoły lub placówki (B) Dyrektor podejmuje skuteczne działania zapewniające szkole lub placówce wspomaganie zewnętrzne odpowiednie do jej potrzeb (B) 8/76

9 Wnioski 1. Szkoła funkcjonuje na podstawie koncepcji pracy stworzonej przez nauczycieli, która ukierunkowana jest na wszechstronny rozwój ucznia i zaspokaja oczekiwania rodziców i uczniów. 2. Organizacja procesów edukacyjnych, stosowane metody nauczania i sposoby motywowania uczniów oraz rozwiązania nowatorskie sprzyjają uczeniu się i służą rozwojowi uczniów. 3. Nauczyciele realizują podstawę programową i uwzględniają zalecane warunki i sposoby jej realizacji, czego efektem są średnie wyniki na egzaminie gimnazjalnym. 4. W Szkole dokonuje się systematycznej analizy osiągnięć uczniów i wdraża wnioski, co pomaga gimnazjalistom odnosić sukcesy na dalszym etapie edukacyjnym i na rynku pracy. 5. Uczniowie są zaangażowani w zajęcia prowadzone w Szkole, inicjują i realizują różnorodne działania, czego efektem jest podniesienie jakości pracy Szkoły oraz promocja w środowisku lokalnym. 6. W Szkole analizuje się podejmowane działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań a także reaguje się w sytuacjach tego wymagających, dzięki czemu gimnazjaliści prezentują pożądane postawy. 7. W czasie dowozu uczniów na zajęcia wychowania fizycznego nie zapewnia się uczniom bezpieczeństwa. 8. W Szkole indywidualizuje się proces edukacyjny, dzięki czemu uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności na miarę swoich możliwości. 9. Nauczyciele indywidualizują proces edukacyjny, co skutkuje tym, iż uczniowie i ich rodzice postrzegają Szkołę jako dbającą o potrzeby każdego dziecka i uwzględniającą jego potencjał intelektualny. 10. Nauczyciele współpracują we wszystkich obszarach pracy Szkoły, co wpływa na podniesienie jakości pracy i postrzeganie Szkoły w środowisku lokalnym. 11. Oferta Szkoły jest dostosowana do potrzeb obecnego rynku pracy, a absolwenci są przygotowani do dalszej edukacji i funkcjonowania na rynku pracy. 12. Szkoła informuje o ofercie edukacyjnej, podejmowanych działaniach i osiągnięciach, co skutkuje postrzeganiem jej w środowisku jako dbającej o jakość kształcenia i wychowania oraz promującej wartość edukacji. 13. Szkoła jest otwarta na sugestie i propozycje rodziców dotyczące jej funkcjonowania, jednak większość ankietowanych rodziców ma poczucie, że nie współuczestniczy w podejmowaniu decyzji dotyczących jej funkcjonowania. Działania Rodziców wynikają przede wszystkim z zaangażowania Rady Rodziców. 14. Szkoła, organizując procesy edukacyjne, analizuje wyniki sprawdzianu oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych, w tym ewaluacji, co przyczynia się do podniesienia jakości jej pracy. 15. W procesie zarządzania Dyrektor wykorzystuje zasoby Szkoły i środowiska lokalnego a także uwzględnia opinie pracowników Szkoły, uczniów i ich rodziców, co wpływa na jej rozwój. 9/76

10 Wyniki ewaluacji Wymaganie: Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów Edukacja jako działanie celowe wymaga koncepcji, czyli przyjęcia teoretycznych założeń, określenia celów i wyznaczenia sposobów ich realizacji. Istotne jest, aby jej podstawowe elementy składowe były znane, akceptowane przez nauczycieli, uczniów i rodziców oraz zgodne z potrzebami rozwojowymi ucznia, specyfiką szkoły, a także zidentyfikowanymi potrzebami środowiska. Poziom spełnienia wymagania: C Szkoła działa zgodnie z przyjętą przez Radę Pedagogiczną koncepcją pracy, która uwzględnia potrzeby rozwojowe uczniów, specyfikę pracy Gimnazjum oraz zidentyfikowane oczekiwania środowiska lokalnego. Koncepcja ta jest znana uczniom i rodzicom oraz przez nich akceptowana. Została stworzona przez zespół nauczycieli, w pracach nad jej przygotowaniem nie brali udziału rodzice ani uczniowie. Koncepcja pracy Szkoły jest realizowana we współpracy z gimnazjalistami i ich rodzicami. Obszar badania: Szkoła lub placówka działa zgodnie z przyjętą przez radę pedagogiczną własną koncepcją pracy, uwzględniającą potrzeby rozwojowe uczniów, specyfikę pracy szkoły lub placówki oraz zidentyfikowane oczekiwania środowiska lokalnego Szkoła działa zgodnie z przyjętą przez Radę Pedagogiczną własną koncepcją pracy, której najważniejszymi założeniami są: nauczanie i wspieranie rodziców w wychowaniu młodego człowieka tak, aby w przyszłości stał się jednostką wartościową, otwartą na świat i innych ludzi, potrafiącą znaleźć swoje miejsce w życiu. Absolwent Gimnazjum dba o swój wszechstronny rozwój i jest przygotowany do kontynuowania nauki w szkole ponadgimnazjalnej; zna i szanuje tradycje regionalne i narodowe; jest wrażliwy na potrzeby i problemy innych; potrafi współpracować w grupie. W roku szkolnym 2013/2014 w Szkole kładzie się szczególny nacisk na edukację europejską oraz multimedialną. Jako przykłady działań realizujących koncepcję pracy Szkoły można wymienić m.in.: zaopatrzenie Szkoły w sprzęt multimedialny, redagowanie strony internetowej Szkoły przez uczniów, organizację imprez klasowych i szkolnych, np. mikołajek, Jasełek, wigilijki klasowej, udział w akcjach społecznych (Góra Grosza, świąteczna paczka, WOŚP, zbiórka telefonów, nakrętek, baterii, sprzątanie świata), organizację wycieczek tematycznych (np. do planetarium, na Uniwersytet Śląski, do synagogi, do muzeum Auschwitz, do różnego rodzaju zakładów pracy), wyjazdów na targi edukacyjne, organizację warsztatów nt. preorientacji zawodowej, kółek przedmiotowych, zajęć na basenie, zachęcanie do udziału w konkursach przedmiotowych, tematycznych i zawodach sportowych oraz organizację tych konkursów, redagowanie kalendarza szkolnego. Działania podejmowane przez Dyrektora i nauczycieli są spójne z koncepcją pracy 10/76

11 Szkoły, odpowiadają na potrzeby rozwojowe uczniów oraz uwzględniają specyfikę jej pracy. Obszar badania: Koncepcja pracy szkoły lub placówki jest znana uczniom i rodzicom oraz przez nich akceptowana Uczniowie i ich rodzice znają i akceptują koncepcję pracy Szkoły. Gimnazjaliści zgadzają się z zasadami postępowania obowiązującymi w Szkole, sposobem prowadzenia lekcji, organizacją pracy oraz stosowanymi metodami wychowawczymi. W opinii uczniów i rodziców w Gimnazjum kładzie się szczególny nacisk na dobro ucznia, ale także na naukę, zachowanie, dyscyplinę, bezpieczeństwo, rozwijanie zainteresowań, uczenie pomagania innym, systematyczności, obowiązkowości, samodzielności. Wartości promowane w Szkole są ważne zarówno dla uczniów jak i ich rodziców. Szkołę wyróżnia duża liczba zajęć dodatkowych, realizowanie pomysłów uczniów, atmosfera, nauczyciele, którzy wspierają każdego ucznia oraz warunki lokalowe (m.in. biblioteka, duże i szerokie korytarze). W Gimnazjum znajduje się zastępcza sala gimnastyczna, nie ma stołówki i sklepiku szkolnego, na co zwracają uwagę uczniowie. Obszar badania: Koncepcja pracy szkoły lub placówki jest przygotowywana i modyfikowana we współpracy z uczniami i rodzicami Koncepcja pracy Szkoły nie jest przygotowywana we współpracy z uczniami i rodzicami. Została opracowana przez zespół nauczycieli i uwzględnia najważniejsze założenia zawarte w programie wychowawczym, programie profilaktyki oraz w rocznym planie pracy. Dyrektor przedstawia koncepcję podczas zebrań Rady Rodziców i Szkolnej Rady Uczniowskiej. Uczniowie i rodzice mają możliwość proponowania zmian oraz ustalania zadań priorytetowych. Większość rodziców twierdzi, że ma możliwość współdecydowania o ważnych sprawach Szkoły (rys. 1j), wskazując na organizację wycieczek, zabawy choinkowej, finansowanie nagród dla uczniów, wprowadzenie stypendium za wyniki w nauce i osiągnięcia sportowe. Rodzice mają możliwość zgłaszania propozycji do programu wychowawczego i profilaktyki, ale nie korzystają z tej możliwości, gdyż zgadzają się z tym, co proponuje Szkoła. Gimnazjaliści rozmawiają z nauczycielami o tym, co jest dla nich ważne podczas lekcji wychowawczych i na zebraniach samorządu. Uczniowie deklarują, że ich propozycje są uwzględniane i dotyczą organizacji wycieczek, dyskotek szkolnych czy sytuacji trudnych. 11/76

12 Rys. 1j Obszar badania: Koncepcja pracy szkoły lub placówki jest realizowana we współpracy z uczniami i rodzicami Koncepcja pracy Szkoły jest realizowana we współpracy z uczniami i rodzicami. Większość rodziców twierdzi, że Rada Rodziców przekazuje im informacje na temat decyzji podejmowanych z ich udziałem (rys. 1j). Rodzice we współpracy z nauczycielami organizują Dzień Dziecka, wycieczki klasowe i na zakończenie nauki w Gimnazjum, zabawę choinkową, komers, zgłaszają propozycję wyjazdów do zakładów pracy, uczestniczą w rozprowadzaniu kalendarzy szkolnych, wyrażają zgodę na zajęcia dodatkowe. Wszystkie podejmowane przez nich działania wspierają rozwój dzieci. Uczniowie deklarują, że często biorą udział w działaniach, które wynikają z ich pomysłów, większość z nich jednak twierdzi, że nie zgłasza pomysłów dotyczących tego, co dzieje się na lekcji (rys. 2j). Gimnazjaliści wymieniają, że ich pomysły dotyczą m.in.: zmiany formy / metody pracy, sposobu pracy na lekcji, organizacji konkursu (rys.1o). Uczniowie inicjują: akcje społeczne, konkursy międzyklasowe i szkolne, kolorowe i ciekawe dni, wycieczki klasowe, współorganizują imprezy i uroczystości szkolne i klasowe, dyskoteki szkolne. Dzielą się z nauczycielami swoimi pomysłami na to, co chcieliby robić w Szkole, a ci wspierają ich w podejmowanych przez nich działaniach, które uczą systematyczności, odpowiedzialności oraz wrażliwości. 12/76

13 Rys. 1j Rys. 2j 13/76

14 Rys.1o 14/76

15 Wymaganie: Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Nauczanie w efektywnych szkołach jest celowe, ma jasno określone zadania, jest dobrze zorganizowane, przygotowane i odbywa się w odpowiednim tempie. Ilość czasu spędzanego na uczeniu się jest zaplanowana i kontrolowana, a stawiane pytania angażują uczniów. Środowisko uczenia się powinno być atrakcyjne, metody pracy nauczycieli oparte na najnowszej wiedzy pedagogicznej. Ważne jest, by zachęcać uczniów do samooceny i brania odpowiedzialności za proces uczenia się. Duży wpływ na ten proces ma informowanie uczniów o postępie, jaki się dokonuje w ich rozwoju intelektualnym, społecznym i osobistym. Poziom spełnienia wymagania: B Nauczyciele planują procesy edukacyjne, mając na względzie dobro ucznia. Dostosowują metody pracy do jego potrzeb, kształtują umiejętność uczenia się, tworzą pozytywną atmosferę pracy. Gimnazjaliści znają stawiane przed nimi cele i formułowane względem nich oczekiwania, są informowani o swoich postępach. Nauczyciele wspierają ich w trudnych chwilach i motywują do aktywności. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób umożliwiający powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Nauczyciele stosują nowatorskie rozwiązania programowe. Gimnazjaliści mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się, czują się odpowiedzialni za własny rozwój i uczą się od siebie nawzajem. Obszar badania: Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi uczniów, a nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału Planowanie procesów edukacyjnych w Szkole służy rozwojowi uczniów, a nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału. Podczas większości lekcji uczniowie współpracują z innymi, są zadowoleni ze sposobu tłumaczenia im zagadnień, na większości lub połowie lekcji są zainteresowani tematem lekcji (rys. 1j) i chcą się uczyć (rys. 2j). Uczniom podobają się metody i formy pracy zastosowane przez nauczyciela, sposób przekazu wiedzy. Wybór metod jest wynikiem dostosowania ich do potrzeb, możliwości, preferencji w uczeniu się uczniów danej klasy. 15/76

16 Rys. 1j Rys. 2j Obszar badania: Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się. W ich opinii większość uczniów potrafi uczyć się samodzielnie. Pogląd ten podzielają uczniowie, którzy twierdzą, że nauczyciele wyjaśniają im, jak mają się uczyć (rys. 1j), oraz pomagają im zastanowić się, czego się nauczyli (rys. 2j), na większości lub połowie zajęć. Podczas obserwowanych lekcji nauczyciele stwarzają wszystkim gimnazjalistom sytuacje, w których mogą podejmować indywidualne decyzje dotyczące uczenia się oraz mogą wyrażać swoje zdanie. Nauczyciele aranżują sytuacje sprzyjające poszukiwaniu różnych rozwiązań przez uczniów. Gimnazjaliści podsumowują lekcję. Odpowiednio zaplanowany proces edukacyjny, dobór form, metod i środków dydaktycznych wzbudza ciekawość poznawczą uczniów. 16/76

17 Rys. 1j Rys. 2j Obszar badania: Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się. W opinii rodziców nauczyciele dbają o dobre relacje między uczniami, szanują ich (rys. 1j), równo traktują (rys. 2j), dzięki czemu ich dzieci chętnie chodzą do Szkoły. Nauczyciele wysłuchują uczniów, gdy ci mają potrzebę z nimi porozmawiać, jednak nie na każdej lekcji podają im wskazówki, które pomagają się uczyć (rys. 3j). Większość czasu na lekcji jest wykorzystywana na uczenie się. Uczniowie odnoszą się do siebie przyjaźnie, większość pomaga sobie w uczeniu się (rys. 4j), w ich opinii większość nauczycieli traktuje równie dobrze wszystkich uczniów (rys. 5j). Obserwacja zajęć pokazuje, że uczniowie odnoszą się do siebie przyjaźnie, a wzajemna relacja między nauczycielem a uczniami jest życzliwa. Prowadzący zajęcia przyjmuje opinie i inicjatywy uczniów, wyraża akceptację i wykorzystuje je do pracy na lekcji. Uczniowie mają możliwość wykorzystania popełnionych błędów do uczenia się. Atmosfera stworzona podczas zajęć edukacyjnych sprzyja uczeniu się. Relacja nauczyciel - uczeń oparta jest na dialogu i wzajemnym szacunku. 17/76

18 Rys. 1j Rys. 2j Rys. 3j Rys. 4j 18/76

19 Rys. 5j Obszar badania: Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania. Wiedzą, dlaczego czegoś się uczą na większości lub połowie zajęć (rys. 1j). Nauczyciele przedstawiają cele zajęć podczas wprowadzenia, w trakcie ich realizacji oraz podsumowania. Rozpoczynają zajęcia edukacyjne od przypomnienia wiadomości i umiejętności nabytych podczas wcześniejszych zajęć. 19/76

20 Rys. 1j Obszar badania: Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach (rys. 1j). W opinii rodziców nauczyciele chwalą ich dzieci częściej niż krytykują (rys. 2j), większość też wierzy w ich możliwości (rys. 3j). Uczniowie lubią się uczyć na większości lub połowie zajęć (rys. 4j). Deklarują, że na lekcji w procesie uczenia się są pomocni: nauczyciel, koledzy, podręcznik, karty pracy, ale także wiedza, którą zdobyli wcześniej. 20/76

21 Rys. 1j Rys. 2j Rys. 3j Rys. 4j 21/76

22 Obszar badania: Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować ich indywidualny rozwój Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować ich indywidualny rozwój. W opinii rodziców sposób oceniania zachęca ich dzieci do uczenia się (rys. 1j). Uczniowie zwracają uwagę, że nauczyciele przestrzegają ustalonych zasad oceniania, uzasadniają stawiane oceny (rys. 2j). Podczas oceniania gimnazjaliści są zadowoleni, postanawiają poprawę, wiedzą, co mają poprawić (rys. 1w). Większość lub połowa nauczycieli rozmawia z uczniami o ich postępach w nauce, dzięki czemu wiedzą, jak się uczyć (rys. 3j) oraz o tym, co wpłynęło na ich sukcesy (rys. 5j). Nauczyciele rozmawiają także z uczniami na temat przyczyn ich trudności w nauce (rys. 4j). Podczas lekcji zwracają uwagę na te elementy odpowiedzi lub działania ucznia, które były prawidłowe lub nieprawidłowe, udzielają im informacji zwrotnej, która jest pomocna w procesie uczenia się. Rys. 1j Rys. 2j 22/76

23 Rys. 3j Rys. 4j Rys. 5j 23/76

24 Rys.1w Obszar badania: Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Taka organizacja procesów edukacyjnych pomaga uczniom zrozumieć świat oraz lepiej funkcjonować w społeczności lokalnej Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie (rys. 1j). W opinii uczniów to, czego uczą się w Szkole, przydaje się w codziennym życiu. Podczas lekcji gimnazjaliści mają możliwość odwołania się do wiedzy przedmiotowej oraz wiedzy z innych przedmiotów, sporadycznie do doświadczeń pozaszkolnych i wydarzeń w Polsce i na świecie. Nauczyciele dbają o to, by pokazywać uczniom związki między tym, co dzieje się na lekcji, a wydarzeniami lub sytuacją w najbliższej okolicy, w Polsce lub na świecie - ukazują, do czego przydaje się znajomość języków obcych, omawiają najważniejsze wydarzenia w kraju i gminie, wskazują zagrożenia. Nauczyciele planują i realizują działania międzyprzedmiotowe, np. Dzień Europejski. Taka organizacja procesów edukacyjnych pomaga uczniom zrozumieć świat oraz lepiej funkcjonować w społeczności lokalnej. 24/76

25 Rys. 1j Obszar badania: Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Czują się odpowiedzialni za własny rozwój. Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Czują się odpowiedzialni za własny rozwój. Nauczyciele dają uczniom wybór dotyczący: tematyki lekcji, metod pracy na lekcji, sposobu oceniania, terminów testów, sprawdzianów, zajęć pozalekcyjnych - raz lub kilka razy w półroczu. Rozmawiają z uczniami o tym, jak będzie przebiegać lekcja. Podsumowują zajęcia, odnosząc się do celu lekcji. Gimnazjaliści deklarują, że podczas lekcji mają wpływ przede wszystkim na atmosferę (rys. 1w), a ich wyniki zależą od: zaangażowania, czasu, jaki poświęcają na naukę, pracy nauczycieli, swoich uzdolnień (rys. 2w). Podają, że większość lub połowa nauczycieli zachęca ich do wymyślania i realizowania własnych pomysłów. 25/76

26 Rys.1w 26/76

27 Rys.2w Obszar badania: Uczniowie uczą się od siebie nawzajem Uczniowie pracują w parach lub grupach na większości lub połowie lekcji, a w dniu badania na mniej niż połowie zajęć. Na mniej niż połowie lekcji wykonują zadania wymyślone przez siebie lub innych uczniów. Podczas obserwowanych lekcji nauczyciele stwarzają możliwość, aby uczniowie mogli uczyć się od siebie nawzajem - stosują metody, które umożliwiają to wszystkim uczniom. Nauczyciele wymieniają, że wykorzystują wzajemne uczenie się uczniów, którzy pracują w grupach lub parach, wyrażają swoje opinie, dyskutują na forum, prezentują się, dokonują oceny koleżeńskiej, przygotowują referaty. Obszar badania: W szkole lub placówce stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów W Szkole stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów. Dyrektor jako przykłady nowatorstwa wymienia umożliwienie rodzicom kontaktowania się ze Szkołą drogą internetową, funkcjonowanie skrzynki zaufania dla uczniów, prowadzenie zajęć z historii przy wykorzystaniu platformy internetowej WSiP, współpracę ze Słowacją w ramach projektu unijnego "Pogranicze polsko - słowackie", organizację egzaminu na kartę pływacką. W jego opinii w działania nowatorskie angażuje się około połowa nauczycieli. Nauczyciele deklarują, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy wprowadzili nowatorskie rozwiązania w swojej pracy, które dotyczyły m.in.: współdziałania z innymi nauczycielami, metod pracy, komunikacji z uczniami (rys. 1w). Ich nowatorstwo polega na tym, że wykorzystują technologie informacyjne, multimedia, są nowością w Szkole (rys. 1o). Poza tym nauczyciele podają, że Gimnazjum współpracuje z Uniwersytetem Śląskim w ramach programu "Osobliwości świata fizyki". Partnerzy jako przykład działań nowatorskich wymieniają: promowanie Szkoły poprzez kalendarz rozprowadzany na terenie gminy Polanka Wielka, realizację programów profilaktycznych, pedagogizację rodziców, prezentowanie projektów gimnazjalnych szerokiej publiczności. Stosowane rozwiązania nowatorskie uczą systematyczności, odpowiedzialności, pozwalają uczniom na korzystanie z nowoczesnych technologii informacyjnych i komunikacyjnych, usprawniają proces nauczania. 27/76

28 Rys.1o Rys.1w 28/76

29 Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Zmiany w zewnętrznym świecie powodują konieczność właściwego przygotowania uczniów do nowej rzeczywistości, dlatego dla sukcesu indywidualnego i społecznego uczniowie i uczennice powinni nabywać kompetencje określone w podstawie programowej. Stopień, w jakim są one nabywane, zależy od skuteczności monitorowania tego procesu oraz wykorzystania informacji o osiągnięciach z poprzedniego etapu edukacyjnego. Poziom spełnienia wymagania: C W Szkole realizuje się podstawę programową, uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego oraz wykorzystując zalecane warunki i sposoby jej realizacji. Nauczyciele uwzględniają możliwości rozwojowe każdego ucznia, monitorują i analizują jego osiągnięcia oraz formułują i wdrażają wnioski z tych analiz. W Gimnazjum obserwuje się wzrost efektów kształcenia w stosunku do roku ubiegłego, co potwierdza skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno wychowawczych, jednak Edukacyjna Wartość Dodana jest niższa niż w latach wcześniejszych. Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia oraz są przygotowani do funkcjonowania na rynku pracy. Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego W Szkole realizuje się podstawę programową, uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. Nauczyciele na poszczególnych przedmiotach diagnozują uczniów rozpoczynających naukę w Gimnazjum, analizują wyniki sprawdzianu w klasie VI, poza tym rozmawiają z wychowawcami klas, które kończą szkołę podstawową. Pedagog szkolny przeprowadza ankietę na temat sytuacji materialnej i zdrowotnej uczniów, nauczyciele analizują opinie i orzeczenia poradni psychologiczno - pedagogicznej; wykorzystują także wnioski z analizy wyników egzaminu gimnazjalnego, które służą m.in. do modyfikacji planów nauczania poszczególnych klas. Na podstawie przeprowadzonej diagnozy tworzy się ofertę zajęć pozalekcyjnych, kwalifikuje się uczniów na zajęcia wyrównawcze, poza tym na poszczególnych przedmiotach wdraża się wnioski z diagnozy, które dotyczą m.in.: rozwiązywania jak największej ilości zadań praktycznych, stwarzania sytuacji do samodzielnego stosowania wiedzy w praktyce i życiu codziennym; uczenia korzystania z informacji; logicznego myślenia, rozwiązywania zadań sprawdzających umiejętność wnioskowania o przebiegu zjawiska mającego charakter powtarzanej regularnie czynności na podstawie jego opisu; zachęcania do codziennego czytania, propagowania czytelnictwa w ramach zajęć bibliotecznych i poprzez konkursy; motywowania uczniów do aktywnego udziału w zajęciach pozalekcyjnych, monitorowania frekwencji na tych zajęciach, współpracy z rodzicami celem egzekwowania wykonywania zadań domowych oraz bieżącej nauki. 29/76

30 Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji Nauczyciele realizują podstawę programową i wykorzystują zalecane warunki i sposoby jej realizacji. Podczas lekcji umożliwiają swoim uczniom kształtowanie umiejętności: rozumienia, wykorzystywania i przetwarzania tekstów, formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody i społeczeństwa, wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym, pracy zespołowej, odkrywania swoich zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji, uczenia się, posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno - komunikacyjnymi, komunikowania się w języku ojczystym. Wykorzystują wszystkie zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej. Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz W Szkole monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz. Nauczyciele monitorują nabywanie wiadomości i umiejętności przez uczniów, zadają pytania, sprawdzają, czy uczniowie właściwie zrozumieli i w jaki sposób wykonują zadania, stwarzają gimnazjalistom możliwość zadania pytania, proszą o podsumowanie. Nauczyciele monitorują osiągnięcia uczniów, m.in.: stosując ocenianie bieżące, semestralne i roczne, elementy oceniania kształtującego, zbierając informacje zwrotne od uczniów (rys. 1w). Wykorzystują także wnioski z analizy osiągnięć uczniów - modyfikują dotychczasowe metody pracy, zakres wprowadzanego materiału i warsztat pracy, zwiększają rolę aktywizacji uczniów, indywidualizują nauczanie, zwracają uwagę na zagadnienia, które sprawiają uczniom trudność, kładą nacisk na ćwiczenie strategii rozwiązywania testów i zadań egzaminacyjnych oraz na rozwiązywanie ćwiczeń praktycznych. 30/76

31 Rys.1w 31/76

32 Obszar badania: Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych Dyrektor monitoruje stopień realizacji podstawy programowej i sposób dokumentowania wyników nauczania. W wyniku tego monitorowania w Szkole modyfikuje się plany nauczania, ofertę zajęć pozalekcyjnych, liczbę godzin z poszczególnych przedmiotów, dostosowuje się metody i formy pracy do potrzeb poszczególnych uczniów. Nauczyciele przygotowują dodatkowe materiały na zajęcia, wdrażają uczniów do pracy z arkuszem egzaminacyjnym, indywidualizują proces nauczania, doskonalą umiejętności kluczowe. Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów w niewielkim stopniu przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Uczniowie są zadowoleni m.in. ze swoich osiągnięć na poszczególnych przedmiotach, z uzyskanych ocen, osiągnięć w konkursach i zawodach sportowych (rys. 1o). W roku szkolnym 2012/2013 jeden uczeń został finalistą 2 konkursów przedmiotowych, w bieżącym roku szkolnym uczennice zakwalifikowały się do zawodów wojewódzkich w unihokeju. Wyniki egzaminu gimnazjalnego w roku szkolnym 2012/2013 są wyższe w stosunku do roku 2011/2012, jednak niższe niż w roku szkolnym 2010/2011. Szkoła znalazła się w staninie 5 - z języka polskiego i języka angielskiego, w staninie 6 z historii i wos-u oraz matematyki oraz w staninie 7 z przedmiotów przyrodniczych. Edukacyjna Wartość Dodana za lata pokazuje, że Gimnazjum jest szkołą neutralną z tendencją do szkoły sukcesu zarówno w części humanistycznej jak i matematyczno - przyrodniczej i jest wyższa w stosunku do EWD za lata , jednak niższa niż za lata , kiedy to Gimnazjum było szkołą sukcesu w części humanistycznej i szkołą neutralną z tendencją do szkoły sukcesu w części matematyczno - przyrodniczej. 32/76

33 Rys.1o Obszar badania: Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia i na rynku pracy. Znają dwa języki obce, redagują pisma użytkowe, umieją wyszukiwać i przetwarzać informacje, wykorzystują wiedzę w praktyce, korzystają ze środków audiowizualnych, są tolerancyjni, przygotowani do wyboru zawodu, znają rynek pracy, są świadomymi odbiorcami kultury, umieją radzić sobie w sytuacjach stresowych, problemowych, współdziałają w grupie. W Szkole rozwijają swoje zainteresowania i talenty, uczą się pływać, są wdrażani do samorządności. Doskonalą umiejętności komunikacyjne, społeczne, stają się wrażliwi na potrzeby drugiego człowieka i uczą się zdrowego trybu życia. 33/76

34 Wymaganie: Uczniowie są aktywni Aktywność uczniów i uczennic powinna się wiązać z różnorodnymi działaniami, szczególnie z procesem ich uczenia się. Ważnym elementem pracy szkoły jest wspieranie uczących się w podejmowanych przez nich samodzielnych inicjatywach wpływających na ich rozwój oraz rozwój środowiska. Proces uczenia się jest efektywny wtedy, gdy uczniowie biorą za niego odpowiedzialność. Rezultatem pracy nauczycieli są postawy uczących się wobec procesu uczenia się. Poziom spełnienia wymagania: B Uczniowie aktywnie uczestniczą w zajęciach prowadzonych w Szkole i podejmują różnorodne aktywności. Gimnazjaliści inicjują i realizują działania na rzecz własnego rozwoju, rozwoju Szkoły i społeczności lokalnej oraz angażują w nie inne osoby. Obszar badania: Uczniowie są zaangażowani w zajęcia prowadzone w szkole lub placówce i chętnie w nich uczestniczą Większość uczniów jest zaangażowana podczas zajęć. Gimnazjaliści są zainteresowani tematem lekcji (rys. 1j), notują i słuchają. Na połowie lub mniej niż połowie zajęć zadają pytania, dyskutują (rys. 2j) oraz pracują samodzielnie (rys. 3j). Większość uczniów deklaruje, że nie uczy innych (rys. 4j). Obserwacja zajęć wykazuje, że uczniowie są zaangażowani i wdrożeni do pracy metodami aktywizującymi. Rys. 1j Rys. 2j 34/76

35 Rys. 3j Obszar badania: Rys. 4j Nauczyciele stwarzają sytuacje, które zachęcają każdego ucznia do podejmowania różnorodnych aktywności Nauczyciele stwarzają sytuacje zachęcające uczniów do podejmowania różnorodnych aktywności. Zachęcają gimnazjalistów do poprawy ocen i rozwijania swoich zainteresowań. Ponad połowa uczniów informuje, że nigdy nie zgłaszała pomysłów dotyczących tego, co robią na lekcji lub robiła to rzadko. Pozostali jako przykłady tych pomysłów wymieniają m.in.: propozycje zmiany metod i form pracy, pomysły dotyczące sposobów pracy na lekcji, zorganizowanie konkursu, chęć obejrzenia filmu na lekcji. Ze wskazań Dyrektora, nauczycieli i uczniów wynika, że oferta zajęć pozalekcyjnych jest różnorodna i obejmuje zajęcia wyrównujące szanse edukacyjne oraz zajęcia rozwijające. Dyrektor informuje, że wszyscy uczniowie uczestniczą w zajęciach pozalekcyjnych organizowanych w Szkole. Uczniowie twierdzą, że na większości tych zajęć mają możliwość poprawy ocen, a nie rozwijania własnych zainteresowań. Za najciekawsze formy zajęć uznają: kółko plastyczne, muzyczne, szkolne koło sportowe. 35/76

36 Obszar badania: Uczniowie inicjują i realizują różnorodne działania na rzecz własnego rozwoju, rozwoju szkoły lub placówki oraz angażują w nie inne osoby Uczniowie inicjują i realizują różnorodne działania na rzecz własnego rozwoju i rozwoju Szkoły. Większość z nich wyraża opinię, że często podejmują działania, które są ich pomysłem (rys. 1j). Na terenie Szkoły dostępne są informacje dotyczące działań zainicjowanych przez uczniów, m.in.: certyfikat X Jubileuszowej Kampanii "Zachowaj trzeźwy umysł", osiągnięcia Szkolnego Koła PCK, inicjatywy samorządu uczniowskiego. Nauczyciele jako przykłady uczniowskich inicjatyw wymieniają m.in.: akcje charytatywne i ekologiczne, imprezy klasowe i szkolne, Kolorowe Dni, Dzień kanapkowy, Dzień ciasta, konkursy międzyklasowe czy dyżury uczniowskie. Wszystkie pomysły uczniów zostały wdrożone. Uczniowie informują, że nie zgłaszają pomysłów niemożliwych do realizacji. Mają świadomość, że nie wszystko w Szkole da się zrobić. Pomysły gimnazjalistów są uwzględniane w rocznym planie pracy Szkoły. Rys. 1j 36/76

37 Obszar badania: Uczniowie realizują różnorodne działania na rzecz rozwoju społeczności lokalnej oraz angażują w nie inne osoby Uczniowie realizują różnorodne działania na rzecz rozwoju społeczności lokalnej oraz angażują w nie inne osoby. Na terenie Szkoły dostępne są informacje dotyczące działań zainicjowanych przez uczniów. Do inicjatyw, które są skierowane w stronę środowiska lokalnego, można zaliczyć: akcje charytatywne - Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, Świąteczna Paczka ; akcje ekologiczne - Sprzątanie świata, zbiórka zużytych baterii i sprzętu elektronicznego. Uczniowie aktywnie uczestniczą w imprezach lokalnych, przygotowują spektakl z okazji Dnia Babci i Dziadka, organizują wspólne kolędowanie przy choince, organizują wystawy swoich prac, np. origami. Uczniowie niepełnosprawni są włączeni w realizację projektu gimnazjalnego. Wymaganie: Respektowane są normy społeczne Szkoły powinny kształtować postawy zgodne z wartościami i normami społeczeństwa demokratycznego. Poznawanie zasad i rozumienie ich znaczenia dla funkcjonowania społeczności szkolnej i społeczeństwa stanowi element rozwoju. Świadomość tego, jak ważne jest przestrzeganie wspólnie ustalonych reguł, decyduje o sukcesie grup. Ważnym zadaniem szkoły jest tworzenie poczucia bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego, a także klimatu sprzyjającego uczeniu się. Poziom spełnienia wymagania: E Uczniowie czują się w Szkole bezpiecznie i prezentują zachowania społecznie akceptowane. Bezpieczeństwo nie jest zapewniane uczniom podczas dojazdu na zajęcia z wychowania fizycznego oraz rozprowadzania szkolnych kalendarzy. W Szkole prowadzona jest systemowa analiza działań wychowawczych mająca na celu eliminowanie zagrożeń i wzmacnianie pozytywnych zachowań, ocenę ich skuteczności i w razie potrzeby modyfikację uwzględniającą propozycje rodziców. Uczniowie nie biorą udziału w uzgadnianiu i modyfikowaniu podejmowanych działań wychowawczych. Gimnazjaliści współpracują ze sobą w realizacji przedsięwzięć będących wynikiem działań samorządu uczniowskiego, a podejmowane przez nich inicjatywy świadczą o umiejętności dzielenia się odpowiedzialnością. 37/76

38 Obszar badania: Działania szkoły lub placówki zapewniają uczniom bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne Uczniowie wskazują, że czują się w Szkole bezpiecznie podczas lekcji i przerw (rys. 1j). Nie doznają przemocy słownej, fizycznej i pozawerbalnej (rys. 1w, 2w). Czują się także bezpiecznie, przebywając na terenie Szkoły po zajęciach lekcyjnych. Bezpieczeństwo zapewniane jest poprzez: zamykanie szatni, wzmocnienie dyżurów pracowników pedagogicznych i niepedagogicznych na korytarzach i przy wejściu do Szkoły, sprawowanie dyżuru przy przejściu dla pieszych przed i po zajęciach edukacyjnych, prowadzenie szeroko rozumianej profilaktyki. Bezpieczeństwo nie jest zapewniane uczniom podczas dojazdu na zajęcia wychowania fizycznego, które odbywają się na sali gimnastycznej szkoły podstawowej oddalonej od Gimnazjum o 1,5 km. Gimnazjaliści twierdzą, że uczniowie klas pierwszych pozostają w czasie przejazdu pod opieką nauczyciela, natomiast uczniowie klas wyższych przemieszczają się samodzielnie, a nauczyciel przejeżdża z jednej szkoły do drugiej własnym środkiem transportu. Ponadto uczniowie pełnią dyżury na korytarzach. Bezpieczeństwo nie jest zapewnione uczniom także podczas dystrybucji szkolnych kalendarzy, w czasie której opiekę nad uczniami sprawują konkretni rodzice pozostający z nimi w kontakcie telefonicznym. Rodzice nie dostrzegają w tym nic złego. Informują, że wyrazili na to zgodę i że darzą zaufaniem swoje dzieci. Dodają, że dzięki temu gimnazjaliści uczą się samodzielności. Z informacji uzyskanych podczas wywiadu z rodzicami wynika także, że kilka lat temu rodzice w pełni sprawowali opiekę nad dziećmi. Rys. 1j 38/76

39 Rys.1w Rys.2w 39/76

40 Obszar badania: Uczniowie współpracują ze sobą w realizacji przedsięwzięć będących wynikiem działań samorządu uczniowskiego Uczniowie potrafią dzielić się odpowiedzialnością, a w Szkole budowany jest pozytywny klimat dla ich współpracy. Biorą udział w różnorodnych działaniach na rzecz innych, m.in. w imprezach szkolnych, konkursach, zawodach, współorganizują je, pracują w samorządzie uczniowskim (rys. 1w). Nauczyciele twierdzą, że samorządność uczniowska to dobra szkoła współpracy, gdyż gimnazjaliści uczą się empatii, pomagania innym, są odpowiedzialni, samodzielni. Deklarują, że wspierają inicjatywy uczniowskie i jako przykłady podają wprowadzenie Dnia Spódnicy, Dnia Chłopca, "Szczęśliwego numerka" czy organizację pasowania na gimnazjalistę. Rys.1w Obszar badania: Zasady postępowania i współżycia w szkole lub placówce są uzgodnione i przestrzegane przez uczniów, pracowników szkoły, rodziców, a relacje między wszystkimi członkami społeczności szkolnej są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu Zasady postępowania i współżycia szkolnego nie są uzgodnione z uczniami, ale przestrzegane przez nich, jak również przez pracowników Szkoły oraz rodziców. Relacje między członkami tworzącymi społeczność szkolną oparte są na dialogu i wzajemnym zaufaniu. Rodzice i uczniowie wskazują, że mają wpływ na to, jakich zachowań oczekuje się w Szkole oraz na zasady obowiązujące w klasie. W Szkole rozmawia się z uczniami o zasadach i normach społecznych. Ma to miejsce podczas godzin do dyspozycji wychowawcy, spotkań wychowawczych i ze specjalistami. W klasyfikacji śródrocznej i rocznej uczniowie dokonują samooceny oraz oceny postaw rówieśników. Uczniowie podają także, że nie mają wpływu na obowiązujące zasady postępowania oraz że nie tworzą modelu absolwenta. Nie mają świadomości, że mogą wpływać na wewnątrzszkolne zasady 40/76

41 oceniania czy kodeks zachowania ucznia. Wykazują zainteresowanie w tym zakresie. Rodzice informują, że mają wpływ na zasady zachowania i wartości obowiązujące w Szkole, jednak nie korzystają z możliwości ich modyfikacji. W opinii rodziców nauczyciele szanują ich dziecko (rys. 1j) i równo traktują wszystkich uczniów (rys. 2j). Twierdzą, że mają możliwość współdecydowania o ważnych sprawach (rys. 3j), jednak większość z nich nie współuczestniczy w podejmowaniu decyzji dotyczących życia Szkoły (rys. 4j). Rodzice mają możliwość zgłaszania propozycji dotyczących zasad postępowania w Szkole, praw i obowiązków uczniów, a jako przykład podają: wprowadzenie zakazu używania telefonów komórkowych na terenie Gimnazjum czy zmodyfikowanie dyżuru nauczycieli po zajęciach edukacyjnych. Nauczyciele i pracownicy niepedagogiczni jako obowiązujący katalog wartości wymieniają m.in.: kulturę osobistą, zasady dobrego wychowania, kulturę słowa, wrażliwość na potrzeby drugiego człowieka, szacunek do starszych i rówieśników. Podczas obserwowanych zajęć prezentowane są zachowania zgodne z obowiązującymi normami społecznymi. Prowadzący zajęcia przez osobisty przykład kształtują pożądane społecznie postawy. Relacje między członkami społeczności szkolnej oparte są na wzajemnym szacunku i zaufaniu. Rys. 1j Rys. 2j 41/76

42 Rys. 3j Rys. 4j Obszar badania: W szkole analizuje się podejmowane działania wychowawcze oraz modyfikuje je w razie potrzeb W Szkole prowadzona jest w sposób systemowy analiza działań wychowawczych. Podejmowane działania są w razie potrzeby modyfikowane. Dyrektor i nauczyciele jako przykłady podają m.in.: prowadzenie ewaluacji wewnętrznej w zakresie ustalenia stanu bezpieczeństwa w Szkole i najbliższej okolicy, ewaluacji programu profilaktyki i obserwację zachowań. Informują, że modyfikacja dotyczy zwiększenia poczucia bezpieczeństwa poprzez wzmocnienie dyżurów nauczycieli, wprowadzenia zakazu używania telefonów komórkowych i innych urządzeń na terenie Szkoły, opracowania procedur zwalniania ucznia z zajęć edukacyjnych oraz doprecyzowania kodeksu zachowania ucznia. Trudne sprawy są niezwłocznie wyjaśniane. W zaistniałej sytuacji problemowej, związanej z przejawianymi trudnościami zachowania, Szkoła podejmuje odpowiednie działania interwencyjne. Podejmowane działania zawarte są w programie wychowawczym i programie profilaktyki. 42/76

43 Obszar badania: W modyfikacjach biorą udział uczniowie i rodzice Szkoła dostrzega pomysły i inicjatywy zgłaszane przez rodziców, którzy zaproponowali zmiany w organizacji dyżurów nauczycieli, wnioskowali o wprowadzenie na terenie Szkoły zakazu używania telefonów komórkowych, wyrazili chęć dofinansowania wycieczki na zakończenie nauki w Gimnazjum czy nagradzania uczniów za wyniki w nauce i osiągnięcia sportowe. Wszystkie pomysły rodziców zostały uwzględnione przez Szkołę. Uczniowie zainicjowali wiele działań, m.in.: Dzień Dziecka - Szkolny Dzień Sportu. Nauczyciele informują, że uczniowie nie zgłaszali zmian w zakresie modyfikacji działań wychowawczych. Oczekują jedynie przywrócenia możliwości korzystania z telefonu komórkowego, jednak z uwagi na cyberprzemoc, która pojawiła się w roku szkolnym 2012/2013 w chwili obecnej nie jest to możliwe. Uczniowie twierdzą, że nie brali udziału w modyfikacji kodeksu zachowania ucznia, zasad wewnątrzszkolnego oceniania i oceniania zachowania. Zgodnie twierdzą, że nie wiedzieli o takiej możliwości. Wymaganie: Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, uwzględniając ich indywidualną sytuację W szkole ukierunkowanej na rozwój uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji podejmuje się różnorodne działania, dostosowane do specyfiki i potrzeb środowiska. Powinny być one oparte na diagnozie, a ich skuteczność poddawana refleksji. Ich elementem jest przeciwdziałanie dyskryminacji. Organizując procesy edukacyjne, nauczyciele indywidualizują nauczanie i wspierają uczniów. Poziom spełnienia wymagania: B W Szkole rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną edukacyjnych oraz każdego ucznia. przejawianych Najczęstsze zdolności. powody Oferta wspomagania zajęć szkolnych dotyczą jest trudności dostosowana do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia. Odbywają się zajęcia wyrównujące szanse edukacyjne i rozwijające. W Szkole nie występują, poza incydentalnymi przypadkami, zjawiska dyskryminacji. Szkoła podejmuje działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność. Ma miejsce współpraca z wieloma instytucjami zewnętrznymi wspomagającymi pośrednio lub bezpośrednio uczniów. Prowadzone działania uwzględniają indywidualizację procesu edukacyjnego. Szkoła wspiera uczniów i rodziców zgodnie z ich potrzebami. 43/76

44 Obszar badania: W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia W Szkole rozpoznaje się możliwości, potrzeby, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia. Rozpoznawanie zdolności, możliwości, potrzeb i osiągnięć edukacyjnych uczniów odbywa się poprzez: obserwację, rozmowy z uczniami i ich rodzicami, analizę wyników sprawdzianu w klasie szóstej, diagnozę sprawności fizycznej, analizę osiągnięć edukacyjnych i sportowych, ocenę aktywności na zajęciach edukacyjnych oraz analizę frekwencji na zajęciach pozalekcyjnych. Nauczyciele rozmawiają z rodzicami o możliwościach i potrzebach ich dzieci (rys. 1j). Za najważniejsze potrzeby uczniów uznają: bezpieczeństwo, potrzebę przynależności, uznania, samorealizacji. Dyrektor deklaruje, że wszyscy uczniowie rozpoznani jako potrzebujący wsparcia z powodu trudności edukacyjnych lub indywidualnych zdolności otrzymali wsparcie adekwatne do rozpoznanych potrzeb. W ubiegłym roku szkolnym było to dwunastu, a w bieżącym czternastu uczniów. Rys. 1j 44/76

45 Obszar badania: Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia Oferta zajęć pozalekcyjnych prowadzonych w Szkole jest dostosowana do potrzeb każdego ucznia i powstała na podstawie analizy potrzeb uczniów z trudnościami edukacyjnymi oraz uczniów zdolnych, na podstawie zaleceń poradni psychologiczno - pedagogicznej, osiągnięć edukacyjnych i wyników egzaminów zewnętrznych, udziału uczniów w proponowanych formach zajęć, opinii rodziców i sugestii nauczycieli. Dyrektor informuje, że - uwzględniając zajęcia wynikające z art. 42 Karty Nauczyciela - wszyscy uczniowie uczestniczą w zajęciach pozalekcyjnych. Podejmowane są działania w ramach wspierania uczniów ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi, czego przykładami są m.in.: współdziałanie z poradnią psychologiczno - pedagogiczną i instytucjami wspierającymi pracę Szkoły we wszystkich jej obszarach, organizacja zajęć wyrównujących szanse edukacyjne, zajęć rozwijających oraz dostosowanie wymagań edukacyjnych do indywidualnych możliwości ucznia. W opinii rodziców zajęcia pozalekcyjne są adekwatne do potrzeb ich dzieci (rys. 1j). Ich zdaniem nauczyciele traktują uczniów w sposób uwzględniający ich potrzeby i możliwości. Podają, że proces edukacyjny jest indywidualizowany, a oferta zajęć dodatkowych dostosowana do potrzeb. Rodzice wymieniają także wsparcie ze strony rówieśników. Nauczyciele dodają, że doskonalą umiejętności kluczowe oraz te, które sprawiają uczniom trudności. Zdaniem uczniów oferta zajęć pozalekcyjnych zaspakaja ich potrzeby (rys. 2j) i jest interesująca (rys. 3j). Nie ma takich zajęć, w których, mimo że chcieliby, nie mogą uczestniczyć. Rys. 1j Rys. 2j 45/76

46 Rys. 3j Obszar badania: W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki Z informacji uzyskanych od Dyrektora, nauczycieli i rodziców wynika, że w Szkole nie występują przypadki dyskryminacji wśród z niepełnosprawnością, uczniów. Sporadyczne powodzeniami czy sytuacje niepowodzeniami wskazane szkolnymi przez są nauczycieli niezwłocznie związane rozwiązywane i monitorowane. W Szkole są podejmowane działania antydyskryminacyjne poprzez prowadzenie edukacji w tym zakresie w ramach godzin do dyspozycji wychowawcy, wyjazdów do Synagogi w Oświęcimiu czy Muzeum Auschwitz - Birkenau w Oświęcimiu. Działania w tym zakresie zawarte są w kodeksie zachowań ucznia. Nauczyciele deklarują, że w tym i poprzednim roku szkolnym podejmowali działania antydyskryminacyjne podczas prowadzonych przez siebie zajęć (rys. 1w). Uczniowie informują, że czasami nie są równo traktowani przez nauczycieli, czego przykładem jest niekonsekwencja w udzielaniu kar, ocenianiu oraz faworyzowanie uczniów osiągających lepsze wyniki w nauce. Podczas pobytu w Szkole nie zaobserwowano zjawiska nierównego traktowania uczniów. 46/76

47 Rys.1w Obszar badania: Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną Szkoła współpracuje z licznymi instytucjami wspierającymi pracę we wszystkich jej obszarach, m.in. z: Urzędem Gminy w Polance Wielkiej, Parafią pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Polance Wielkiej, Komendą Powiatową Policji w Oświęcimiu, Sądem Rejonowym w Oświęcimiu, Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Polance Wielkiej, Gminną Komisją ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Polance Wielkiej, Poradnią Psychologiczno - Pedagogiczną w Oświęcimiu, Mobilnym Centrum Doradztwa Zawodowego w Krakowie, Zatorską Agencją Rozwoju, Miejską Biblioteką Publiczną w Oświęcimiu, Szkołą Podstawową w Polance Wielkiej, Przedszkolem Samorządowym w Polance Wielkiej, Gminnym Centrum Kultury w Polance Wielkiej, Ludowym Klubem Sportowym Strumień w Polance Wielkiej, Kołem Gospodyń Wiejskich w Polance 47/76

48 Wielkiej, Zespołem Interdyscyplinarnym ds. Przemocy w Rodzinie oraz zakładami i firmami zewnętrznymi. Współpraca z nimi poza pełnieniem podstawowych funkcji, tj. edukacyjnej, opiekuńczej, wychowawczej czy profilaktycznej, stanowi możliwość poszerzenia bazy dydaktycznej a także umożliwia zakorzenienie Gimnazjum w środowisku lokalnym. Współpraca jest adekwatna do potrzeb uczniów i ich sytuacji społecznej. Wpływa na wszechstronny ich rozwój oraz właściwy wybór kariery zawodowej. Obszar badania: W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia Nauczyciele indywidualizują proces nauczania, uwzględniając potrzeby uczniów. Na lekcjach poruszają zagadnienia z innych przedmiotów (rys. 1j) oraz pomagają uczniom mającym trudności w nauce (rys. 2j). Motywują uczniów do angażowania się w proces uczenia się. Nauczyciele stwarzają możliwość osiągnięcia sukcesu każdemu uczniowi na miarę jego możliwości. Rys. 1j Rys. 2j 48/76

49 Obszar badania: W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom Wsparcie otrzymywane przez uczniów w Szkole odpowiada potrzebom uczniów i ich rodziców. Nauczyciele wierzą w możliwości uczniów (rys. 1j), wspierają ich w rozwijaniu zainteresowań (rys. 2j) oraz twierdzą, że mogą się nauczyć nawet trudnych rzeczy (rys. 3j). Zdaniem rodziców nauczyciele wskazują możliwości rozwoju ich dziecka, a wychowawca służy radą i pomocą w sytuacjach dla nich trudnych. Twierdzą, że dziecko może liczyć na adekwatne wsparcie ze strony nauczycieli w pokonywaniu trudności (rys. 4j). Rys. 1j Rys. 2j 49/76

50 Rys. 3j Rys. 4j Wymaganie: Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych O sukcesie współczesnych społeczeństw decyduje zdolność do współpracy. Aby jej uczyć, nauczyciele powinni działać zespołowo, organizując procesy edukacyjne, rozwiązując problemy, prowadząc ewaluację, ucząc się od siebie nawzajem. Służy to podniesieniu jakości procesu uczenia się uczniów oraz rozwojowi zawodowemu nauczycieli. Poziom spełnienia wymagania: B Nauczyciele współdziałają podczas organizowania i realizowania procesów edukacyjnych oraz wprowadzania zmian w tym zakresie. Z zaangażowaniem pracują w zespołach przedmiotowych i zadaniowych. Wspólnie rozwiązują problemy, wymieniają doświadczenia i poglądy, doskonalą warsztat pracy, prowadzą lekcje otwarte oraz udostępniają sobie środki dydaktyczne. Dokonując ewaluacji własnej pracy, wszyscy nauczyciele współpracują z innymi. Oceniają uzyskiwaną pomoc i współdziałanie jako przydatne i skuteczne. 50/76

51 Obszar badania: Nauczyciele, w tym pracujący w jednym oddziale, współpracują ze sobą w organizowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych Nauczyciele współpracują ze sobą w organizowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. Deklarują zaangażowanie i współdziałanie w zespołach, m.in.: przedmiotowych, międzyprzedmiotowych, wychowawczym i profilaktycznym, ds. organizacji imprez dla uczniów, rodziców i środowiska, ds. ewaluacji, organizacji pomocy psychologiczno - pedagogicznej, nauczycieli uczących w jednej klasie, zespole ds. zarządzania Szkołą oraz ds. rozwoju i promocji. Współdziałanie nauczycieli dotyczy prowadzenia diagnozy wstępnej, planowania zmian w programach, ustalenia kierunków działań edukacyjnych i wychowawczych. Ponadto na podstawie wspólnych ustaleń nauczyciele wprowadzają na lekcjach ćwiczenia utrwalające najsłabiej opanowane umiejętności, tj.: czytanie ze zrozumieniem czy wykorzystanie wiedzy w praktyce. Obszar badania: Wprowadzanie zmian dotyczących przebiegu procesów edukacyjnych (planowanie, organizacja, realizacja, analiza i doskonalenie) następuje w wyniku ustaleń między nauczycielami Nauczyciele zespołowo wprowadzają zmiany w procesie edukacyjnym. W wyniku wspólnych ustaleń dokonują zmian w warsztacie pracy oraz podczas organizacji imprez, uroczystości, konkursów i realizacji projektów edukacyjnych. Zmiany obejmują także diagnozowanie uczniów, poszerzenie oferty edukacyjnej, wdrożenie wniosków z ewaluacji wewnętrznej programu profilaktyki. Dominującymi sposobami wspierania się nauczycieli podczas doskonalenia procesu edukacyjnego są rozmowy, wymiana opinii i doświadczeń. Obszar badania: Nauczyciele wspólnie rozwiązują problemy, doskonalą metody i formy współpracy Wszyscy nauczyciele wspólnie rozwiązują problemy, a ich współdziałanie jest przydatne i skuteczne. Konsultują się, dzielą doświadczeniami, wymieniają poglądy, przekazują informacje o uczniach i zespołach klasowych, wspólnie organizują i prowadzą działania i imprezy, dzielą się wiedzą zdobytą na szkoleniach. Ponadto dzielą się pomocami dydaktycznymi, testami oraz prowadzą lekcje koleżeńskie i otwarte. Wspólnie planują działania, opracowują materiały, prowadzą zajęcia i współpracują w zakresie korelacji międzyprzedmiotowej (rys. 1w). Efektem współdziałania jest podniesienie kompetencji nauczycieli, wzrost efektywności kształcenia, lepsza znajomość środowiska rodzinnego uczniów oraz integracja ze środowiskiem lokalnym. 51/76

52 Rys.1w Obszar badania: Nauczyciele pomagają sobie nawzajem w ewaluacji i doskonaleniu własnej pracy Wszyscy nauczyciele prowadzą regularnie ewaluację własnej pracy i współpracują ze sobą. Ewaluacji poddają m.in.: wyniki nauczania, wyniki egzaminów zewnętrznych, indywidualizację pracy z uczniem, metody nauczania, kryteria oceniania oraz skuteczność działań profilaktycznych i wychowawczych. Wszyscy nauczyciele oceniają współpracę jako przydatną. Jako przykłady wzajemnej pomocy wskazują wymianę poglądów i doświadczeń, rozmowy w sprawach dotyczących uczniów, wymianę pomocy dydaktycznych, pracę w zespołach, rozwiązywanie problemów, organizowanie uroczystości, planowanie, realizowanie i modyfikację procesów edukacyjnych oraz wspólne układanie planów pracy. Ponadto dzielą się wiedzą i umiejętnościami, doskonalą metody i formy pracy oraz biorą udział w zajęciach otwartych. Sześciu nauczycieli pełni funkcję egzaminatora Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Krakowie, a swoje doświadczenie wykorzystuje w przygotowaniu uczniów do egzaminu zewnętrznego. 52/76

53 Wymaganie: Promowana jest wartość edukacji Priorytetem szkoły funkcjonującej w społeczeństwie wiedzy jest propagowanie uczenia się przez całe życie. Szkoła powinna budować klimat, dzięki któremu uczniowie rozumieją tę potrzebę. Pomocne w tym zadaniu mogą stać się zasoby lokalnego środowiska, a także absolwenci. Poziom spełnienia wymagania: B W Szkole prowadzi się działania, by kształtować pozytywny klimat sprzyjający uczeniu się oraz postawę uczenia do promowania się przez edukacji. całe życie. Działania Wykorzystuje prowadzone się przez informacje Szkołę o losach promują absolwentów wartość edukacji w społeczności lokalnej. Obszar badania: W szkole lub placówce prowadzi się działania kształtujące pozytywny klimat sprzyjający uczeniu się Szkoła prowadzi działania, by kształtować pozytywny klimat dla uczenia się wśród uczniów. W opinii uczniów zbyt mało uwagi nauczyciele poświęcają na rozmowy z nimi, w jaki sposób się uczyć (rys. 1j). Gimnazjaliści są natomiast zdania, że uczą się zarówno uczniowie, jak i nauczyciele. W opinii nauczycieli organizowane się rozmowy o tym, jak nauczyciele przezwyciężają swoje trudności oraz dba się o to, by dzielili się swoją wiedzą z innymi. Ich zdaniem w Szkole panuje przekonanie, że uczą się zarówno uczniowie jak i oni. 53/76

54 Rys. 1j Obszar badania: W szkole lub placówce prowadzi się działania kształtujące postawę uczenia się przez całe życie W Szkole prowadzi się działania kształtujące u uczniów postawę uczenia się przez całe życie. Większa połowa uczniów nie zgłasza pomysłów, jak chciałaby pracować na lekcjach w dniu badania (rys. 1j). Gimnazjaliści nie boją się zadawać pytań (rys. 2j), popełniać błędów (rys. 3j) i mają możliwość pokazania rezultatów własnej pracy (rys. 4j). Nauczyciele chwalą ich, zachęcają do wyrażania własnego zdania (rys. 5j), do poszukiwania własnych rozwiązań (rys. 6j). Mówią, że uczenie jest ważne i trwa przez całe życie. Nauczyciele podejmują działania, aby kształtować u uczniów postawy uczenia się przez całe życie poprzez dostrzeganie najmniejszych sukcesów, kształtowanie wytrwałości w dążeniu do celu, odporności emocjonalnej i przezwyciężania lęku przed porażką. 54/76

55 Rys. 1j Rys. 2j Rys. 3j Rys. 4j 55/76

56 Rys. 5j Rys. 6j Obszar badania: Szkoła lub placówka wykorzystuje informacje o losach absolwentów do promowania wartości edukacji Nauczyciele rzadko rozmawiają z uczniami o losach absolwentów (rys. 1j). Szkoła pozyskuje od swoich absolwentów informacje na temat ich dalszej edukacji, monitoruje nabywanie przez nich wiedzy i umiejętności poprzez stały edukacyjnych kontakt oraz z nauczycielami w spotkaniach szkół ponadgimnazjalnych. z przedstawicielami tych szkół, Uczniowie które cieszą uczestniczą się ich w targach największym zainteresowaniem. Promowani są absolwenci mający zdolności kierunkowe, np. fotograficzne, plastyczne. Absolwenci osiągający sukcesy są stawiani jako przykład, nauczyciele zapraszają ich na lekcje wychowawcze. Na korytarzu szkolnym wiszą portrety uczniów, którzy kilka lat temu uzyskali świadectwa z wyróżnieniem. Losy absolwentów były także przedmiotem ewaluacji wewnętrznej, z której wynika, iż 90% gimnazjalistów podejmuje naukę w szkole pierwszego wyboru. 56/76

57 Rys. 1j Obszar badania: Działania realizowane przez szkołę lub placówkę promują wartość edukacji w społeczności lokalnej Szkoła promuje wartość edukacji w społeczności lokalnej. Dyrektor w tym zakresie wymienia: upowszechnienie informacji o ofercie edukacyjnej, organizację dni otwartych, wydawanie folderu i kalendarza szkolnego, realizację projektu gimnazjalnego, który ma charakter lokalny i swym zasięgiem obejmuje Gminę Polanka Wielka, wycieczki edukacyjne, np. na Uniwersytet Śląski, do planetarium czy elektrowni oraz edukację rodziców. Zdaniem partnerów, organu prowadzącego i rodziców ma to miejsce poprzez: przyznawanie stypendiów za wyniki w nauce i osiągnięcia sportowe, tablice ogłoszeń w Szkole, artykuły w gazecie lokalnej Polanin oraz poprzez włączanie w imprezy o charakterze lokalnym. W Szkole wyeksponowane są osiągnięcia uczniów w nauce, sporcie i konkursach z różnych dziedzin. Strona internetowa nie zawiera tych informacji, jest w trakcie tworzenia. W opinii Dyrektora przeznaczona jest dla uczniów. 57/76

58 Wymaganie: Rodzice są partnerami szkoły lub placówki W efektywnych szkołach tworzy się partnerstwo z rodzicami przede wszystkim dla wsparcia uczenia się uczniów. Zaangażowanie rodziców w proces edukacyjny pozytywnie wpływa na rozwój uczniów, dlatego szkoły zachęcają rodziców do udziału w tym procesie. Celem organizowanych przez szkołę działań powinno być włączanie rodziców w proces podejmowania decyzji dotyczących istotnych aspektów pracy szkoły. Poziom spełnienia wymagania: C Szkoła pozyskuje i wykorzystuje opinie rodziców na temat swojej pracy. Współpracuje z rodzicami na rzecz rozwoju ich dzieci. Rodzice uczestniczą w podejmowanych działaniach, jednak większość z nich nie współuczestniczy w podejmowaniu decyzji dotyczących życia Szkoły. Szkoła realizuje zgłoszone przez zaangażowanych rodziców inicjatywy. Obszar badania: Szkoła lub placówka pozyskuje i wykorzystuje opinie rodziców na temat swojej pracy Szkoła pozyskuje i wykorzystuje opinie rodziców na temat swojej pracy. Ma to miejsce podczas zebrań z rodzicami, indywidualnych rozmów, spotkań Rady Rodziców, poprzez badanie ankietowe czy stronę internetową w zakładce kontakty. Nauczyciele biorą pod uwagę opinie rodziców przy planowaniu działań w Szkole (rys. 1w). Większość rodziców wie, w jaki sposób może zaangażować się w pracę Szkoły (rys. 1j ) i ma możliwość współdecydowania o ważnych sprawach szkolnych (rys. 2j). Rodzice jako przykład działań podjętych lub zmienionych przez Szkołę pod wpływem ich opinii wymieniają: wprowadzenie zakazu używania telefonów komórkowych, wzmocnienie dyżurów pracowników pedagogicznych podczas przerw śródlekcyjnych oraz wprowadzenie dyżuru w okolicach przejścia dla pieszych. Nauczyciele wymieniają powyższe przykłady, dodając w tym zakresie m.in.: przyznawanie stypendiów za wyniki w nauce i osiągnięcia sportowe, organizację wsparcia finansowego uczniów, organizację wycieczki do stolicy, wydawanie szkolnego kalendarza i organizację Dnia Górnika i zabawy dla lokalnej społeczności. 58/76

59 Rys. 1j Rys. 2j Rys.1w 59/76

60 Obszar badania: W szkole lub placówce współpracuje się z rodzicami na rzecz rozwoju ich dzieci Działania Szkoły realizowane we współpracy z rodzicami odpowiadają na potrzeby rozwojowe dzieci. W opinii większości rodziców nauczyciele rozmawiają z nimi o możliwościach i potrzebach ich dziecka (rys. 1j), wskazują możliwości jego rozwoju (rys. 2j) oraz służą radą i wsparciem w sytuacjach dla niego trudnych (rys. 3j, rys. 4j). Jako przykłady działań prowadzonych wspólnie z nauczycielami lub w uzgodnieniu z nimi wymieniają: organizację zabawy choinkowej i komersu, wycieczki na zakończenie gimnazjum oraz promocję Szkoły poprzez kolportaż szkolnych kalendarzy. Zdaniem rodziców wszystkie podejmowane działania wspierają rozwój ich dzieci. Rys. 1j Rys. 2j 60/76

61 Rys. 3j Rys. 4j Obszar badania: Rodzice współdecydują w sprawach szkoły lub placówki i uczestniczą w podejmowanych działaniach Rodzice uczestniczą w podejmowanych przez Szkołę działaniach, jednak nie współdecydują w sprawach dotyczących jej funkcjonowania. Informowani są na bieżąco lub sporadycznie przez Radę Rodziców o decyzjach podejmowanych z udziałem rodziców (rys. 1j). Większość z nich jednak twierdzi, że nie współuczestniczy w podejmowaniu decyzji dotyczących życia Szkoły. Rodzice jako przykłady ich udziału w podejmowaniu decyzji wymieniają: opiniowanie programu wychowawczego i programu profilaktyki, ustalenie wysokości składki i dysponowanie środkami finansowymi, wybór ubezpieczyciela, dofinansowanie wycieczki na zakończenie etapu edukacyjnego, wsparcie materialne uczniów, opiniowanie projektu szkolnego kalendarza, organizację imprez i uroczystości oraz wycieczek. Dyrektor i nauczyciele wskazują powyższe przykłady działań, dodając w tym zakresie: opiniowanie planu pracy Szkoły oraz opiniowanie pracy nauczycieli ubiegających się o kolejne stopnie awansu zawodowego. 61/76

62 Rys. 1j Obszar badania: Rodzice wychodzą z inicjatywami na rzecz rozwoju uczniów i szkoły Rodzice nie wychodzą z inicjatywami na rzecz rozwoju uczniów i Szkoły. Większość z nich twierdzi, że nie zgłaszała propozycji działań, które ich dotyczyły (rys. 1j). Zaangażowani rodzice wymieniają szereg działań przez nich zaproponowanych. Dyrektor i nauczyciele wyrażają odmienne zdanie (rys. 2j) i wymieniają przykłady w tym zakresie dotyczące wycieczek, imprez i uroczystości szkolnych, modyfikacji zasad obowiązujących w Szkole oraz wprowadzenia stypendium za wyniki w nauce i osiągnięcia sportowe. 62/76

63 Rys. 1j Rys. 2j Obszar badania: Szkoła lub placówka realizuje inicjatywy rodziców Szkoła realizuje inicjatywy zgłoszone przez rodziców na rzecz rozwoju dzieci i Szkoły. Mniej niż połowa rodziców wskazuje, że zostały one zrealizowane (rys. 1j) i jako przykłady podaje: wprowadzenie stypendium za wyniki w nauce i osiągnięcia sportowe, wprowadzenie zakazu używania telefonów komórkowych, organizację imprez klasowych i szkolnych, np. mikołajek, ogniska, wycieczek. Rodzice deklarują, że podejmowali wspólnie z innymi działania na rzecz rozwoju uczniów, wskazując organizację wycieczek oraz wyrażenie zgody na zajęcia dodatkowe. Nauczyciele wskazują: organizację rajdu integracyjnego klas pierwszych, współorganizację imprez klasowych, wydłużenie czasu na opanowanie wiadomości i umiejętności sprawiających uczniom trudność. Dyrektor wskazuje, że rodzice inicjują działania realizowane na rzecz rozwoju uczniów, tj. organizację Dnia Dziecka oraz wyjazdów do zakładów pracy. 63/76

64 Rys. 1j Wymaganie: Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska na rzecz wzajemnego rozwoju Rola szkoły w wielu środowiskach nie sprowadza się jedynie do funkcji uczenia dzieci i młodzieży. Szkoła staje się instytucją wpływającą na rozwój potencjału środowiska społecznego, w którym działa. Korzystanie przez nią z zasobów znajdujących się w najbliższym środowisku służy tworzeniu lub wzbogacaniu warunków podstawowej działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej. Poziom spełnienia wymagania: B Szkoła rozpoznaje zaspokojeniu. potrzeby lokalnego W realizowanych środowiska działaniach widoczna i podejmuje jest celowa działania, które współpraca służą ich z instytucjami i organizacjami funkcjonującymi w środowisku lokalnym. Dzięki takiemu współdziałaniu korzyści odnosi zarówno Szkoła jak i społeczność lokalna, a przede wszystkim wpływa ona na wszechstronny rozwój uczniów. 64/76

65 Obszar badania: Prowadzi się rozpoznanie potrzeb i zasobów szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego i na tej podstawie podejmuje się inicjatywy na rzecz ich wzajemnego rozwoju Szkoła identyfikuje i prowadzi działania, które mają na celu zaspokojenie potrzeb lokalnego środowiska. Jako przykłady w tym zakresie wymienia się: organizację akcji charytatywnych: Świąteczna Paczka, Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, Góra Grosza, zbiórka nakrętek, udział w akcjach ekologicznych - Sprzątanie Świata, zbiórka zużytych baterii i telefonów komórkowych, uświetnienie obchodów Dni Polanki Wielkiej i dożynek, realizację projektu Polanka Wielka w cztery pory roku, wystawienie jasełek. Za najważniejszą potrzebę środowiska lokalnego uznaje się organizację czasu wolnego dzieci i młodzieży. Obszar badania: Szkoła lub placówka w sposób systematyczny i celowy, z uwzględnieniem specyfiki jej działania, współpracuje z instytucjami i organizacjami w środowisku lokalnym Szkoła systematycznie współpracuje z instytucjami wspierającymi pracę we wszystkich jej obszarach. Partnerzy oceniają współpracę Szkoły z organizacjami i instytucjami działającymi w lokalnym środowisku jako satysfakcjonującą i wystarczającą w stosunku do istniejących potrzeb. Dyrektor informuje, że we współpracy z podmiotami środowiska lokalnego organizowane są wyjazdy i wycieczki szkolne. Działania te w jego ocenie nie są prowadzone systematycznie. W opinii rodziców Szkoła często organizuje zajęcia poza własnym terenem, m.in. do: muzeum Auschwitz - Birkenau w Oświęcimiu, planetarium, oczyszczalni ścieków, na basen, do kina i teatru. Obszar badania: Współpraca szkoły lub placówki ze środowiskiem lokalnym wpływa na ich wzajemny rozwój Działania podejmowane przez Szkołę i organizacje oraz instytucje lokalnego środowiska wpływają na ich wzajemny rozwój. Najważniejsze korzyści, jakie odnosi środowisko lokalne ze współpracy ze Szkołą, to: promocja gminy, kultywowanie tradycji oraz przynależności do regionu, otwarcie na drugiego człowieka oraz dbałość o środowisko naturalne. Natomiast korzyści dla Szkoły to: promocja w środowisku lokalnym oraz wszechstronny rozwój uczniów. Integracja społeczności lokalnej stanowi obopólną korzyść. Obszar badania: Współpraca szkoły lub placówki z instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku lokalnym wpływa korzystnie na rozwój uczniów Działania podejmowane przez Szkołę we współpracy z instytucjami i organizacjami działającymi w lokalnym środowisku wspierają skutecznie rozwój uczniów. Za najważniejsze korzyści, jakie odnoszą uczniowie, uznaje się m.in.: wspomaganie rozwoju intelektualnego, kształtowanie umiejętności interpersonalnych, komunikacyjnych i społecznych, rozwijanie zdolności i zainteresowań oraz osiąganie sukcesu na miarę własnych możliwości. Większość uczniów informuje, że w Szkole rzadko są organizowane zajęcia, które dają im możliwość spotkania ludzi spoza Szkoły (rys.1j). 65/76

66 Rys. 1j Wymaganie: Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych Badania i dane mówiące o różnych aspektach funkcjonowania szkół są niezbędnym elementem zarządzania na poziomie organizacji, jak również prowadzenia polityki oświatowej. W efektywnych szkołach decyzje podejmuje się, wykorzystując informacje na swój temat i systematycznie udostępniając dane służące refleksji nad efektywnością i planowaniem dalszych działań. Organizując procesy edukacyjne, uwzględnia się wnioski z analizy danych pochodzących z różnych źródeł. Poziom spełnienia wymagania: B W Szkole analizuje się wyniki egzaminu gimnazjalnego oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych, np. badanie losów absolwentów, ewaluację wewnętrzną prowadzoną na poziomie całej Szkoły i przez zespoły nauczycielskie, mikrobadania oraz zewnętrzne badania edukacyjne opisywane np. w literaturze fachowej. Analizy te prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje różnorodne działania, a w razie potrzeby modyfikuje je. Prowadzone w Gimnazjum badania są adekwatne do potrzeb Szkoły. 66/76

67 Obszar badania: W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania W Gimnazjum analizuje się wyniki egzaminów zewnętrznych oraz wyniki ewaluacji wewnętrznej prowadzonej na poziomie całej Szkoły oraz przez zespoły przedmiotowe lub inne zespoły nauczycielskie (rys. 1w). Największe znaczenie przy formułowaniu wniosków mają dla nauczycieli Edukacyjna Wartość Dodana, wyniki sprawdzianu w klasie VI oraz wyniki diagnozy wstępnej WSiP. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania, m.in.: zwiększa się liczbę godzin z przedmiotów, które sprawiają najwięcej trudności, uatrakcyjnia się ofertę zajęć pozalekcyjnych i ułatwia do nich dostęp młodzieży, rozwija współpracę z instytucjami zewnętrznymi, doskonali umiejętność czytania ze zrozumieniem, wykorzystania wiedzy w praktyce, korzystania z różnych źródeł wiedzy, uczy logicznego myślenia. Nauczyciele dostosowują formy i metody pracy do indywidualnych potrzeb uczniów, modyfikują plany nauczania, kształtują właściwe postawy, przygotowują testy, w których zwracają uwagę na te umiejętności, które zostały przez uczniów najsłabiej opanowane. Rys.1w 67/76

68 Obszar badania: Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane W Szkole monitoruje się realizację podstawy programowej, nabywanie przez uczniów kluczowych umiejętności, bieżące osiągnięcia uczniów, frekwencję i zachowanie na zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych. W wyniku podjętych działań uległo poprawie zachowanie uczniów, którzy w większości przestrzegają norm społecznych, zmniejszyła się ilość ocen nagannych, zwiększyła się frekwencja na zajęciach, także dodatkowych, pojawiły się nowe zajęcia dodatkowe - kółko geograficzne, historyczne, języka angielskiego i informatyczne związane z redagowaniem szkolnej strony internetowej. Dyrektor informuje, że nastąpiła zdecydowana poprawa stanu bezpieczeństwa w Szkole, na prośbę nauczycieli zakupiono pomoce audiowizualne w celu uatrakcyjnienia procesu dydaktycznego, zakupiono nowe pozycje książkowe do biblioteki szkolnej, nawiązano współpracę z Zatorską Agencją Rozwoju, umożliwiono nauczycielom bezpośredni dostęp do internetu. Nauczyciele wymieniają najważniejsze zmiany w pracy, wynikające z wniosków z monitorowania, m.in.: większa integracja zespołu klasowego, okazywanie życzliwości przez uczniów, modyfikacja dyżurów nauczycielskich, poprawa frekwencji, punktualności uczniów (rys. 1o). Rys.1o 68/76

69 Obszar badania: W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych Nauczyciele deklarują, że wykorzystują różnorodne typy badań edukacyjnych (rys.1w). Wymieniają m.in.: badanie losów absolwentów, dane z egzaminów zewnętrznych, ewaluację wewnętrzną prowadzoną na poziomie całej Szkoły i przez zespoły nauczycielskie, mikrobadania oraz zewnętrzne badania edukacyjne opisywane np. w literaturze fachowej. W Szkole wykorzystuje się dane pochodzące z tych badań. Wyniki egzaminów zewnętrznych są poddane analizie ilościowej i jakościowej, na podstawie której formułuje się wnioski i określa obszary wymagające poprawy, co wskazują wszyscy nauczyciele. Badanie losów absolwentów ma na celu zaplanowanie działań w ramach preorientacji zawodowej. Dane pochodzące z ewaluacji wewnętrznej są wykorzystywane m.in. do określenia zagrożeń, poprawienia stanu bezpieczeństwa w Szkole i poza nią, co deklarują prawie wszyscy nauczyciele. Mikrobadania pozwalają większości nauczycielom zaplanować i zmodyfikować działania wychowawcze, zwrócić uwagę na umiejętności, które są najsłabiej opanowane przez uczniów, zaplanować ofertę zajęć pozalekcyjnych i mobilizować uczniów do aktywnego w nich uczestnictwa; poza tym umożliwiają modyfikację planów nauczania i warsztatu pracy nauczyciela oraz podział na grupy zaawansowania na basenie. Do zewnętrznych badań edukacyjnych nauczyciele zaliczają badanie frekwencji uczniów na zajęciach wychowania fizycznego przeprowadzane przez Narodowe Centrum Badania Kondycji Fizycznej z Warszawy oraz badanie Polskiego Czerwonego Krzyża dotyczące racjonalnego żywienia. Wyniki tych badań są wykorzystywane do konstruowania rozkładu nauczania czy zwiększenia atrakcyjności zajęć wychowania fizycznego poprzez doposażenie szkolnej siłowni, finansowanie wyjazdów młodzieży na basen czy eksponowania sukcesów sportowych w środowisku. Rys.1w 69/76

70 Obszar badania: W szkole lub placówce prowadzi się badania odpowiednio do potrzeb szkoły lub placówki, w tym osiągnięć uczniów i losów absolwentów W Gimnazjum prowadzi się badania odpowiednio do potrzeb Szkoły, w tym osiągnięć uczniów i losów absolwentów. Uczniowie klas pierwszych są diagnozowani pod kątem sytuacji materialnej, zdrowotnej oraz zainteresowań; nauczyciele przygotowują testy sprawdzające z każdego przedmiotu, przeprowadzają badanie "Wychowawca w oczach klasy", organizowane są egzaminy próbne w klasie trzeciej, pojawił się wniosek dotyczący organizacji egzaminu próbnego także w klasie drugiej. W Szkole zbiera się także informacje dotyczące losów absolwentów, w roku szkolnym 2012/2013 została przeprowadzona ewaluacja wewnętrzna w tym zakresie. Prowadzone przez nauczycieli badania mają wpływ m.in. na zwiększenie współpracy ze szkołami ponadgimnazjalnymi, organizację zajęć z zakresu preorientacji zawodowej, zapoznanie się z procedurą egzaminu gimnazjalnego, modyfikację oferty zajęć pozalekcyjnych, dostosowanie form i metod pracy do indywidualnych potrzeb uczniów, planowanie bieżących działań wychowawczych i profilaktycznych zgodnie z aktualnymi potrzebami i sytuacją w Szkole oraz na wzrost efektów kształcenia. Wymaganie: Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi Kluczowym elementem decydującym o jakości każdej organizacji jest zarządzanie, które służy jej rozwojowi. Skuteczne zarządzanie szkołą powinno koncentrować się na stworzeniu optymalnych warunków do nauczania i uczenia się uczniów, do indywidualnej i zespołowej pracy nauczycieli, ich doskonalenia zawodowego. Wnioski z prowadzonej zespołowo ewaluacji wewnętrznej i nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez dyrektora powinny umożliwiać podejmowanie decyzji służących rozwojowi szkoły. Poziom spełnienia wymagania: B Zarządzanie Gimnazjum na zapewnieniu jest warunków skoncentrowane odpowiednich na wychowaniu, do realizacji tych nauczaniu zadań. i uczeniu Sprzyja się oraz indywidualnej i zespołowej pracy nauczycieli oraz ich doskonaleniu zawodowemu. Nauczyciele wspólnie prowadzą ewaluację wewnętrzną, wykorzystują różne narzędzia, formułują wnioski, które są wdrażane w sposób kompleksowy i służą rozwojowi Szkoły. Dyrektor motywuje nauczycieli do podejmowania nowatorskich działań, innowacji i eksperymentów, jednak podczas obserwowanych zajęć nauczyciele nie wykorzystują takich rozwiązań. Zarządzanie Szkołą sprzyja udziałowi nauczycieli i innych pracowników oraz reprezentantom Rady Rodziców w procesie podejmowania decyzji. Dyrektor podejmuje skuteczne działania zapewniające Szkole wspomaganie zewnętrzne adekwatne do potrzeb. 70/76

71 Obszar badania: Zarządzanie szkołą lub placówką koncentruje się na wychowaniu, nauczaniu i uczeniu się oraz zapewnieniu odpowiednich do realizacji tych zadań warunków Zarządzanie Szkołą koncentruje się na wychowaniu, nauczaniu i uczeniu się oraz zapewnieniu odpowiednich warunków do realizacji tych zadań. Nauczyciele deklarują, że organizowane przez Dyrekcję lub liderów zespołowych spotkania dotyczące nauczania i uczenia się uczniów oraz doskonalenia zawodowego odbywają się kilka razy w półroczu; z kolei dotyczące organizacji pracy, rozwiązywania problemów wychowawczych - raz w tygodniu i częściej. O sprawach administracyjnych Dyrektor rozmawia z nauczycielami kilka razy w miesiącu. Nauczyciele bardzo często podejmują działania i dyskusje dotyczące relacji z uczniami oraz wzajemnej współpracy. Szkoła zapewnia nauczycielom możliwość korzystania z potrzebnych podczas zajęć pomocy dydaktycznych oraz stwarza warunki do pracy własnej. Z obserwacji lekcji wynika, iż przestrzeń edukacyjna w klasie jest zorganizowana adekwatnie do sposobu prowadzenia zajęć oraz wykorzystywanych metod. Lekcje odbywają się w pracowniach przedmiotowych. W Szkole znajduje się wyposażenie wystarczające do realizowania podstawy programowej i przyjętych programów nauczania. Ułożenie przedmiotów w planie dnia sprzyja uczeniu się. Niektóre zajęcia są połączone w bloki, co wynika z faktu dostosowania planu lekcji do dowozu uczniów na zajęcia wychowania fizycznego oraz jest uzależnione od planu lekcji nauczycieli uczących w kilku szkołach. Mocną stroną Gimnazjum są dobrze wyposażone pracownie przedmiotowe umożliwiające pracę w systemie jednozmianowym oraz siłownia. Do słabych stron można zaliczyć brak pełnowymiarowej sali gimnastycznej, małą liczbę stanowisk komputerowych w pracowni informatycznej, brak stołówki szkolnej. Obszar badania: Zarządzanie szkołą lub placówką sprzyja indywidualnej i zespołowej pracy nauczycieli oraz doskonaleniu zawodowemu Zarządzanie Szkołą sprzyja indywidualnej i zespołowej pracy nauczycieli. Nauczyciele korzystają z różnorodnych form doskonalenia zawodowego (rys. 1w). Szkoła zapewnia nauczycielom dostęp do odpowiednich zasobów przydatnych dla ich rozwoju zawodowego (rys. 1j). Dyrektor bardzo często zauważa sukcesy i nagradza nauczycieli, inspiruje pracę zespołową, dba o profesjonalną komunikację, przypomina nauczycielom o założeniach koncepcji pracy Szkoły. Kilka razy w półroczu upowszechnia także wiedzę na temat najlepszych praktyk i najnowszych teorii, przydatnych w pracy nauczyciela (rys. 2j). Przeszkoleni nauczyciele dzielą się swoją wiedzą z innymi pedagogami (rys. 3j). Dyrektor zachęca swoich pracowników do efektywnej pracy indywidualnej i zespołowej - stosuje pochwały słowne, stwarza atmosferę wyzwalającą inicjatywę nauczycieli, umożliwia realizację zadań. 71/76

72 Rys. 1j Rys. 2j Rys. 3j 72/76

73 Rys.1w Obszar badania: Ewaluacja wewnętrzna jest przeprowadzana wspólnie z nauczycielami Ewaluacja wewnętrzna jest przeprowadzana wspólnie z nauczycielami. W Gimnazjum poddano ewaluacji wewnętrznej wyniki egzaminu gimnazjalnego, stan bezpieczeństwa w Szkole i najbliższej okolicy, szkolny program profilaktyki. Dyrektor podejmuje działania zachęcające nauczycieli do udziału w ewaluacji wewnętrznej; zwraca także uwagę na fakt, iż nauczyciele są świadomi ważności zagadnienia. W Szkole powołuje się zespół ds. ewaluacji wewnętrznej, wykorzystuje się różnorodne narzędzia, np. ankiety, wywiad, obserwację, analizę dokumentów. Raport z ewaluacji wewnętrznej zawiera wnioski i rekomendacje, które są wdrażane w sposób kompleksowy. 73/76