RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ

Transkrypt

1 Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Futura Policealna Szkoła dla Dorosłych Kraków Kuratorium Oświaty w Krakowie

2 Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego lub kilku z przedstawionych poniżej wymagań państwa. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez szkołę wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia r. wraz ze zmianami z dnia r. Szkoła może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Futura Policealna Szkoła dla Dorosłych 2/20

3 Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach listopada 2013 r. przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Andrzej Janczy, Danuta Strzelczyk Kwiędacz. Badaniem objęto uczniów (ankieta i wywiad grupowy) i nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem placówki, wywiad grupowy z pracownikami niepedagogicznymi, a także obserwacje lekcji i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania szkoły: procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się i uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Futura Policealna Szkoła dla Dorosłych 3/20

4 Obraz szkoły Futura Policealna Szkoła dla Dorosłych z siedzibą w Krakowie prowadzi naukę w wielu zawodach, w szczególności: technik informatyk, technik bezpieczeństwa i higieny pracy, technik rachunkowości, opiekun osoby niepełnosprawnej. Szkoła wynajmuje pomieszczenia do nauki przedmiotów zawodowych, posiada własną pracownię kosmetyczną, własne wyposażenie do nauczania w zawodzie technik informatyk, organizuje naukę umiejętności praktycznych w oparciu o porozumienia zawierane z szeregiem podmiotów. Szkoła pracuje w systemie zaocznym, ocenianie oparte jest o prace kontrolne słuchaczy oraz egzaminy semestralne. W szkole przeprowadzono do tej pory jeden egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe (sesja zimowa i letnia 2013 r.). Wyniki w kształconych wówczas zawodach nie odbiegały o średnich wyników uzyskiwanych przez inne szkoły w województwie. Dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe uzyskało wówczas: w zawodzie technik bezpieczeństwa i higieny pracy 75% przystępujących, technik organizacji reklamy 70%, a w zawodzie technik usług reklamowych zdało 80% słuchaczy (dane OKE Kraków). Niezależnie od tego szkoła oferuje szereg (komercyjnych) kursów, które mogą poszerzać kompetencje zawodowe słuchaczy. W trakcie zajęć nauczyciele wykorzystują potencjał słuchaczy i ich doświadczenia zawodowe. Powoduje to, iż tworzona jest atmosfera przyjazna uczeniu się. Większość słuchaczy aktywnie uczestniczy w zajęciach, chociaż jest również grupa deklarująca brak zainteresowania częścią zajęć. Futura Policealna Szkoła dla Dorosłych 4/20

5 Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Futura Policealna Szkoła dla Dorosłych Szkoła policealna (ponadgimnazjalna) Kraków Grodzka Numer 25/2 Kod pocztowy Urząd pocztowy Kraków Telefon (12) Fax Www Regon Publiczność Kategoria uczniów Charakter niepubliczna o uprawnieniach szkoły publicznej Dorośli Uczniowie, wychow., słuchacze 515 Oddziały 14 Nauczyciele pełnozatrudnieni 0.00 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 0.00 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 0.00 Średnia liczba uczących się w oddziale Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy brak specyfiki MAŁOPOLSKIE Kraków Kraków gmina miejska Futura Policealna Szkoła dla Dorosłych 5/20

6 Poziom spełniania wymagań państwa Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi uczniów, a nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału (D) B Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się (D) Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się (D) Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania (D) Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach (D) Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować ich indywidualny rozwój (D) Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Taka organizacja procesów edukacyjnych pomaga uczniom zrozumieć świat oraz lepiej funkcjonować w społeczności lokalnej (B) Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Czują się odpowiedzialni za własny rozwój. (B) Uczniowie uczą się od siebie nawzajem (B) W szkole lub placówce stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów (B) Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego (D) Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji (D) W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz (D) B Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy (B) Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych (B) Futura Policealna Szkoła dla Dorosłych 6/20

7 Wnioski 1. Podstawa programowa realizowana jest z wykorzystaniem podstawowych warunków i sposobów jej realizacji, pomimo trudności jakie wynikają ze specyfiki organizacji szkoły pracującej w trybie zaocznym. 2. Analizy osiągnięć słuchaczy opierają się przede wszystkim na próbnych egzaminach zawodowych, wykorzystanie wniosków z tych analiz przekłada się na uzyskiwanie wyników egzaminów zawodowych na poziomie porównywalnym z innymi szkołami w województwie. 3. Organizacja procesów edukacyjnych w trakcie zajęć oraz postawa słuchaczy oparta w większości na gotowości do nauki i współpracy przekłada się na umiejętne łączenie wiedzy i umiejętności prowadzących z doświadczeniami zawodowymi słuchaczy. 4. W trakcie zajęć wykorzystywane były różne aktywności słuchaczy, słuchacze otrzymywali informacje zwrotne, ale nauczyciele nie tworzyli częstych sytuacji, w których podsumowanie zajęć było zadaniem słuchaczy. Futura Policealna Szkoła dla Dorosłych 7/20

8 Wyniki ewaluacji Wymaganie: Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Nauczanie w efektywnych szkołach jest celowe, ma jasno określone zadania, jest dobrze zorganizowane, przygotowane i odbywa się w odpowiednim tempie. Ilość czasu spędzanego na uczeniu się jest zaplanowana i kontrolowana, a stawiane pytania angażują uczniów. Środowisko uczenia się powinno być atrakcyjne, metody pracy nauczycieli oparte na najnowszej wiedzy pedagogicznej. Ważne jest, by zachęcać uczniów do samooceny i brania odpowiedzialności za proces uczenia się. Duży wpływ na ten proces ma informowanie uczniów o postępie, jaki się dokonuje w ich rozwoju intelektualnym, społecznym i osobistym. Poziom spełnienia wymagania: B Nauczyciele dużą wagę przykładają do takiej organizacji procesu kształcenia, który pomaga uczyć się słuchaczom. Działania motywujące słuchaczy do uczenia się budowane są również poprzez postawy nauczycieli: otwartość, uwzględnianie potrzeb słuchaczy. Ważną rolę odgrywa poczucie odpowiedzialności za uczenie się, które przekłada się na postawy prezentowane przez słuchaczy w trakcie zajęć. Szkoła wspiera słuchaczy poprzez platformę informacyjną (tzw.: Strefa Słuchacza), która ma charakter informacyjny i służy przekazywaniu materiałów edukacyjnych oraz daje szansę na uzupełnienie wiedzy w ramach własnej pracy słuchacza. Obszar badania: Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi uczniów, a nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału Działania nauczycieli są oceniane przez słuchaczy w większości jako odpowiadające ich potrzebom, dwie trzecie słuchaczy jest zdania, że sposób prowadzenia zajęć przez większość nauczycieli powoduje ich chęć do nauki (rys. 1j), większość z nich uważa, że nauczyciele zrozumiale tłumaczą im zagadnienia na wszystkich lub większości zajęć (rys. 2j). Co 4 słuchacz wyraża jednak opinię, że połowa nauczycieli (lub mniej niż połowa) potrafi go zainteresować tematem zajęć (rys. 3j). Organizacja zajęć sprzyja również współpracy słuchaczy taka opinię wyraża większość z nich (rys. 4j). Futura Policealna Szkoła dla Dorosłych 8/20

9 Rys. 1j Rys. 2j Rys. 3j Rys. 4j Futura Policealna Szkoła dla Dorosłych 9/20

10 Obszar badania: Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się Nauczyciele są zdania, że słuchacze w większości potrafią się uczyć samodzielnie, uważają jednak, że część słuchaczy ma trudności (co 4 nauczyciel uważa, że połowa lub mniej niż połowa ma w tym trudność). Zdecydowana większość słuchaczy uważa, że potrafi się uczyć. Blisko połowy słuchaczy jest zdania, że w trakcie zajęć uzyskuje pomoc w refleksji nad tym, czego się nauczyli (na połowie lub mniej niż połowie zajęć - rys. 1j), co trzeci słuchacz uważa natomiast, że nauczyciele wyjaśniają jak się uczyć na połowie lub mniej niż połowie zajęć (rys. 2j). W trakcie obserwacji zajęć stwierdzono, że na wszystkich zajęciach prowadzący stwarzali warunki do podejmowanie decyzji przez uczniów, wyrażanie opinii, poszukiwanie równych rozwiązań. Najrzadziej słuchacze mieli możliwość podsumowywania zajęć i zastanowienia się nad tym, czego się nauczyli. Rys. 1j Rys. 2j Obszar badania: Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się Działania nauczycieli tworzące atmosferę sprzyjająca uczeniu, to w szczególności wspieranie procesu uczenia się poszczególnych słuchaczy. Większość z nich deklaruje, że otrzymała od nauczyciela wskazówkę, która pomogła mu się uczyć (rys. 1j) oraz że nauczyciele w większości rozmawiają z nimi (rys. 2j). Czas zajęć jest, w opinii słuchaczy, w większości wykorzystany na uczenie się. Nauczyciele starają się również w sposób równy traktować wszystkich słuchaczy i jest to postrzegane przez blisko 90% ankietowanych. Relacje pomiędzy słuchaczami są również dobre: odnoszą się do siebie przyjaźnie, pomagają sobie podczas uczenia się, nie są lekceważeni przez innych. Taki obraz wynika z większości opinii ankietowanych, takie postawy były obserwowane również w trakcie zajęć. Wzajemne relacje pomiędzy słuchaczami, słuchaczami a prowadzącymi były życzliwe. Opinie uczestników zajęć i ich inicjatywy były przyjmowane przez prowadzących z aprobata i najczęściej wykorzystane w trakcie zajęć. Pojawiające się natomiast błędy słuchaczy wykorzystane były przez nauczycieli do ich uczenia. Charakterystycznymi postawami nauczycieli na obserwowanych zajęciach były: Futura Policealna Szkoła dla Dorosłych 10/20

11 otwartość, życzliwość, humor, koncyliacyjność. Rys. 1j Rys. 2j Obszar badania: Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania Większość słuchaczy zna cele lekcji (rys. 1j), na obserwowanych zajęciach były one literalnie podawane słuchaczom, towarzyszyła temu również informacja na temat planowanego przebiegu zajęć. Większość słuchaczy deklarowała również, ze wiedzą dlaczego będą się uczyć tych treści (rys. 2j) i jakich działań oczekuje się od nich w trakcie przebiegu lekcji (rys. 3j). Nie zawsze nauczyciele sprawdzali jaki jest stopień rozumienia celów przez słuchaczy. Obserwowane działania nauczycieli nie były jednak incydentalne i biorąc pod uwagę opinie słuchaczy należy stwierdzić, że były skuteczne. Futura Policealna Szkoła dla Dorosłych 11/20

12 Rys. 1j Rys. 2j Rys. 3j Futura Policealna Szkoła dla Dorosłych 12/20

13 Obszar badania: Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach Nauczyciele sądzą, że ich działania motywujące są skuteczne w stosunku do większości słuchaczy, chociaż 1/4 z nich uważa, ze to działa w stosunku do połowy lub nawet do mniejszej grupy. Słuchacze wskazują natomiast na otwartość nauczycieli, humor, stosowane środki dydaktyczne jako coś, co pomaga im w nauce na zajęciach. Większość uznaje również, że wszyscy lub większość nauczycieli pomagają im w przypadku trudności, chociaż około 1/4 taką opinię wyraża w stosunku do połowy (lub nawet mniej niż połowy) nauczycieli (rys. 1j). Rezultatem działań motywujących wydaje się być opinia słuchaczy wyrażona w ankiecie: większość z nich lubi się uczyć (rys. 2j). Działania motywujące uznać można więc za powszechne. Rys. 1j Rys. 2j Obszar badania: Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować ich indywidualny rozwój Słuchacze uważają, że nauczyciele przestrzegają ustalonych zasad oceniania na wszystkich lub większości zajęć, uzasadniają wszystkie (lub większość) ocen. Słuchacze twierdzą również, że zasady oceniania są dla nich jasne. Ponadto elementy oceniania nieformalnego były dostrzegane przez słuchaczy jako pomoc w uczeniu się. Blisko 3/4 z nich twierdzi, że nauczyciele rozmawiają z nimi o postępach w nauce i dzięki temu wiedzą, jak się uczyć. Rozmowy na temat trudności w nauce są wyraźnie mniej częste, takie działania połowy nauczycieli (lub mniejszej grupy) dostrzega około połowa ankietowanych słuchaczy. W trakcie obserwacji zajęć nauczyciele zwracali uwagę na te elementy odpowiedzi lub działania ucznia, które były prawidłowe lub nieprawidłowe. Powszechne było również informowanie słuchaczy o efektach ich pracy. Informacje zwrotne od nauczycieli przekładały się na aktywność słuchaczy. Generalnie duża grupa słuchaczy (około połowy lub więcej) była aktywna w trakcie zajęć. Działania nauczycieli powodowały, że liczba osób, które brały lub chciały brać udział Futura Policealna Szkoła dla Dorosłych 13/20

14 w zajęciach w sposób aktywy, rosła. Najczęstszą odpowiedzią słuchaczy na pytanie dotyczące oceniania, było: ich zadowolenie (24 z 45 ankietowanych), wiedza co należy poprawić (19) oraz to, że mają ochotę się uczyć (15). Działania nauczycieli uznać więc należy za skuteczne. Obszar badania: Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Taka organizacja procesów edukacyjnych pomaga uczniom zrozumieć świat oraz lepiej funkcjonować w społeczności lokalnej Na większości lekcji słuchacze korzystają z wiedzy szkolnej i pozaszkolnej oraz doświadczeń zawodowych (rys. 1j). Wynika to najczęściej z formułowanych do nich przez nauczycieli pytań. Odpowiadając na nie słuchacze opierają się na własnych doświadczeniach i obserwacjach. Nauczyciele pokazują słuchaczom możliwości wykorzystania wiedzy w praktyce, a zadania opierają na realnych przykładach, przez co wszyscy słuchacze dostrzegają przydatność zdobywanej wiedzy w życiu codziennym (rys. 2j). Rys. 1j Rys. 2j Futura Policealna Szkoła dla Dorosłych 14/20

15 Obszar badania: Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Czują się odpowiedzialni za własny rozwój. Na podstawie zebranych danych można stwierdzić, iż słuchacze mają wpływ na omawiane tematy i treści, sposób uczenia się oraz atmosferę w klasie. Na wszystkich obserwowanych zajęciach nauczyciele, poprzez pytania kierowane do słuchaczy oraz stwarzanie słuchaczom możliwości wyrażania swoich opinii, umożliwiali im wpływanie na przebieg procesu uczenia się. W trakcie wszystkich obserwowanych lekcji nauczyciele rozmawiali z słuchaczami o tym, w jaki sposób będzie przebiegać lekcja, jednak tylko na trzech lekcjach słuchacze mieli możliwość zastanowienia się, czego nauczyli się na lekcji. W opinii słuchaczy ich wyniki w nauce zależą najczęściej od ich zaangażowania oraz czasu, jaki poświęcają na naukę. Świadczy to o ich odpowiedzialności za własny rozwój. Obszar badania: Uczniowie uczą się od siebie nawzajem Nauczyciele, by umożliwić uczniom uczenie się od siebie nawzajem, najczęściej organizują pracę w parach/grupach, słuchacze mogą wyrażać opinie, organizowane są dyskusje, mogą prezentować innym swoją pracę. Większość słuchaczy deklaruje, że pracuje w grupach lub w parach na większości zajęć (rys. 1j). Nie wykorzystany jest potencjał związany z rozwiązywaniem zadań, których autorami są sami słuchacze (o braku takich działań pisze co czwarty ankietowany - rys. 2j). W trakcie obserwowanych zajęć nauczyciele organizowali sytuacje lub stosowali takie formy pracy, które pozwalały słuchaczom na uczenie się od siebie. Najczęściej słuchacze podawali przykłady, które były ilustracją treści zajęć bądź rozwiązywali problemy/zadania w grupie (lub samodzielnie), ale na forum grupy prezentowali wyniki swojej pracy. Pozostali słuchacze mieli możliwość (i wykorzystywali ją) do skomentowania wypowiedzi kolegów. Komentarz był najczęściej uzupełnieniem, rozszerzeniem prezentacji. Współpraca słuchaczy w tym zakresie była powszechna. Rys. 1j Rys. 2j Futura Policealna Szkoła dla Dorosłych 15/20

16 Obszar badania: W szkole lub placówce stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów Większość ankietowanych nauczycieli deklaruje, że w okresie 12 miesięcy nie wprowadzała nowatorskich rozwiązań w swojej pracy. Wskazywane przez Dyrektora nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów dotyczą działań organizacyjnych. Było to przygotowanie i wdrożenie platformy edukacyjnej dla słuchaczy, dyrektora, nauczycieli i pracowników niepedagogicznych, która na bieżąco pomaga w sprawnym funkcjonowaniu szkoły (na platformie zamieszczane są m.in. terminarze egzaminów semestralnych, terminy i procedury egzaminów zewnętrznych, wykazy podręczników itp.). Ponadto nauczyciele udostępniają w tzw. Strefie Słuchacza materiały z zajęć, co w opinii Dyrektora ułatwia naukę i podnosi jakość kształcenia. W opinii Dyrektora w działania te angażuje się zdecydowana większość nauczycieli. Platforma, jako kanał przekazywania materiałów dydaktycznych z każdych zajęć, nie nosi znamion innowacyjności, jakkolwiek ma znaczenie dla rozwoju słuchaczy. Platforma ma również funkcje edukacyjną, zamieszczane są tam zadania dla słuchaczy, wskazówki i jest możliwość konsultacji z nauczycielem - poprzez jej funkcjonalności. To wykorzystanie uznać można za adekwatne do potrzeb słuchaczy i traktować je jako nowatorskie w szkole dla dorosłych. Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Zmiany w zewnętrznym świecie powodują konieczność właściwego przygotowania uczniów do nowej rzeczywistości, dlatego dla sukcesu indywidualnego i społecznego uczniowie i uczennice powinni nabywać kompetencje określone w podstawie programowej. Stopień, w jakim są one nabywane, zależy od skuteczności monitorowania tego procesu oraz wykorzystania informacji o osiągnięciach z poprzedniego etapu edukacyjnego. Poziom spełnienia wymagania: B Szkoła prowadzi analizy osiągnięć uczniów przede wszystkim w oparciu o wyniki próbnych egzaminów zawodowych. Obserwacja procesów zachodzących w trakcie zajęć oraz sprawdzanie skuteczności uczenia poprzez tworzenie sytuacji, w których słuchacze mogą pytać i odpowiadać na zadawane pytania. Warunki w trakcie obserwowanych zajęć spełniały podstawowe wymagania wynikające z realizowanych podstaw programowych kształcenia w zawodach. Przyjęta strategia jest do tej pory skuteczna, absolwenci zdają egzaminy zawodowe porównywalnie do innych w Małopolsce. Futura Policealna Szkoła dla Dorosłych 16/20

17 Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego Szkoła policealna prowadzi naukę w zawodzie nie odwołując się do umiejętności zawodowych związanych z poprzednimi etapami kształcenia. Szkoła prowadzi tylko te diagnozy, które wynikają z jej bieżącej pracy. Są to analizy bieżących prac kontrolnych słuchaczy oraz analizy próbnych egzaminów zawodowych. Spełnia to warunek celowości takich analiz. Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji Nauczyciele deklarowali, że umożliwiają w trakcie swoich zajęć kształtowanie poniższych umiejętności na wszystkich lub większości zajęć: umiejętności uczenia się, umiejętności komunikowania się w języku ojczystym - wszyscy lub prawie wszyscy, umiejętności odkrywania swoich zainteresowań i/lub przygotowania do dalszej edukacji - 3/4 nauczycieli oraz myślenia naukowego umiejętności formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody i społeczeństwa (również 3/4 nauczycieli); czytania umiejętności rozumienia, wykorzystywania i przetwarzania tekstów (2/3 nauczycieli); umiejętności pracy zespołowej - połowa; myślenia matematycznego umiejętności wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym 5 nauczycieli, a posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi - 3 nauczycieli. Nauczyciele pytani o zalecane sposoby i warunki realizacji podstawy programowej (możliwe do zastosowania w szkole, które są stosowanie przynajmniej na połowie zajęć) odpowiadali najczęściej wymieniając metody pracy ze słuchaczami oraz warunki techniczne (np.: specjalistyczne pracownie lub wyposażenie techniczne). Na podstawie obserwacji stwierdzić można, że zdecydowana większość aktywności słuchaczy, inspirowana przez nauczycieli, oparta była na rozwiązywaniu krótkich zadań bądź na odpowiedziach na pytania nauczyciela. Na zajęciach uczniowie mogli pracować zarówno samodzielnie jak i indywidualnie. Pomoce dydaktyczne, stosowane środki audiowizualne (na większości zajęć) dostosowane były do celów zajęć. Futura Policealna Szkoła dla Dorosłych 17/20

18 Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz Proces oceniania w szkole zaocznej oparty jest o prace kontrolne (przygotowywane przez słuchaczy w domu) oraz egzaminy semestralne. Nauczyciele w trakcie zajęć najczęściej wykorzystują więc następujące sposoby monitorowania procesu kształcenia słuchaczy: stwarzając uczniom możliwość zadawania pytań, zbierając informacje zwrotne, sprawdzając, czy uczniowie właściwie zrozumieli omawiane kwestie, zadając pytania i umożliwiając uczniom ich zadawanie. Obok sprawdzania, w jaki sposób słuchacze wykonują zadania, był to najczęściej obserwowany sposób monitorowania procesu kształcenia. Większość słuchaczy (3/4 ankietowanych) twierdzi, że prowadzący upewniają się, czy słuchacze rozumieją to, co jest przedmiotem zajęć. Nauczyciele wykorzystują wnioski z analizy osiągnięć uczniów przede wszystkim do modyfikowani swojego warsztatu pracy (zmiana metod pracy) oraz do indywidualizacji procesu nauczania. Mniejsza grupa nauczycieli wykorzystuje je do modyfikacji treści kształcenia oraz w procesie oceniania, co wynika w dużej mierze ze sposobu organizacji szkoły zaocznej. Obszar badania: Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy Działania szkoły są adekwatne do jej podstawowego celu czyli przygotowania słuchaczy do funkcjonowania na rynku pracy. Szkoła kształci przede wszystkim umiejętności zawodowe oraz inne kompetencje niezbędne pracownikom czyli: wykorzystanie wiedzy w praktyce, pozyskiwanie wiedzy oraz posługiwanie się nią w różnych sytuacjach. Aby to osiągnąć: rozszerza się kompetencje zawodowe o sprawy nie znajdujące się w podstawie programowej, wykorzystuje się również pracownię informatyczną (w kształceniu technika rachunkowości) oraz pracownię kosmetyczną. Szkoła daje też możliwość uzyskiwania dodatkowych kompetencji w trakcie komercyjnych kursów zawodowych. Obszar badania: Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych Słuchacze uważają za swoje osiągnięcia przede wszystkim nowe umiejętności, które zdobyli w szkole (wymienia je 2/3 słuchaczy), co siódmy ankietowany traktuje jako swój szkolny sukces samodzielność oraz oceny uzyskane w szkole. Szkoła ocenia swoją skuteczność na podstawie wyników pierwszej sesji egzaminacyjnej i wskazuje je jako sukces. Porównanie egzaminu próbnego i egzaminu zawodowego jest dowodem na rozwój uczniów. Przykładem skuteczności oddziaływań dydaktycznych jest również opinia nauczycieli dotycząca kontaktów ze słuchaczami, którzy mówią o praktycznych zastosowaniach wiedzy zdobytej w szkole do praktyki zawodowej. Wynika to z prowadzenia zajęć z uwzględnieniem zasady przydatności wiedzy. Z perspektywy egzaminów zawodowych wyniki szkoły lokują ją w okolicach średnich wyników szkół w województwie. Egzamin w sesji zimowej 2013 r. w zawodzie technik bezpieczeństwa i higieny pracy zdało w szkole 75% przystępujących (średnio w województwie: 79%). W sesji letniej w tym samym roku w zawodzie technik organizacji reklamy zdało 70% przystępujących (przy Futura Policealna Szkoła dla Dorosłych 18/20

19 średniej 81%), a w zawodzie technik usług reklamowych zdało 80% słuchaczy (72% w województwie). Średnie wyniki w poszczególnych częściach egzaminu oscylują wokół średnich wyników innych zdających w województwie i różnice są rzędu 1-2 punktów w skali 100. Analizowane są również wyniki słuchaczy w kontekście ich rozwoju pomiędzy egzaminem próbnym i egzaminem zawodowym. Wynika z tych analiz np.: najtrudniejszym elementem egzaminu próbnego był dla technika usług kosmetycznych opis i porządkowanie stanowiska (wynik próbnego egzaminu średnio 57%), w egzaminie zawodowym ten element dalej był trudny, ale średni wynik wyniósł już 69% punktów. Biorąc pod uwagę powyższe, uznać można, że działania szkoły wpływają na wyniki egzaminów zawodowych. Futura Policealna Szkoła dla Dorosłych 19/20

20 Raport sporządzili Andrzej Janczy Danuta Strzelczyk Kwiędacz Kurator Oświaty:... Futura Policealna Szkoła dla Dorosłych 20/20