Laboratorium 3. 1 Funkcje. 1.1 Teoria Składnia funkcji. Legenda: Tekst do wpisania. PODSTAWY INFORMATYKI laboratorium

Transkrypt

1 1 Funkcje PODSTAWY INFORMATYKI laboratorium Laboratorium 3 Legenda: aplikacja, program, nazwa opcja menu, funkcja plik, folder, ścieżka Tekst do wpisania pole, kod pola KLAWISZ 1.1 Teoria Funkcje to wstępnie zdefiniowane formuły wykonujące obliczenia z wykorzystaniem określonych wartości, zwanych argumentami, w określonej kolejności, czyli strukturze. Funkcje mogą służyć do wykonywania prostych lub złożonych obliczeń Składnia funkcji Poniższy przykład, w którym użyto funkcji ZAOKR do zaokrąglenia liczby w komórce A10, ilustruje składnię funkcji. Struktura funkcji 1. Struktura. Struktura funkcji zaczyna się od znaku równości (=), po którym następuje nazwa funkcji, nawias otwierający, argumenty funkcji oddzielone średnikami i nawias zamykający. 2. Nazwa funkcji. Aby wyświetlić listę dostępnych funkcji, kliknij komórkę i naciśnij klawisze SHIFT + F3. 3. Argumenty. Mogą to być liczby, tekst, wartości logiczne, takie jak PRAWDA lub FAŁSZ, tablice 1, wartości błędów, takie jak #N/D!, lub odwołania do komórek 2. Zdefiniowany argument musi gwarantować uzyskanie prawidłowej wartości. Argumentami mogą także być stałe 3, formuły lub inne funkcje. 4. Etykietka argumentu. Etykietka ze składnią i argumentami pojawia się podczas wprowadzania funkcji. Pojawia się na przykład po wpisaniu tekstu =ZAOKR(. Etykietki są wyświetlane tylko w przypadku funkcji wbudowanych. 1 Tablica służy do konstruowania pojedynczych formuł, które dają wiele wyników lub operują na grupie argumentów uporządkowanych w wiersze i kolumny. Zakres tablicy współużytkuje wspólną formułę; stała tablicowa to grupa stałych używana jako argument. 2 Odwołanie do komórki to zestaw współrzędnych komórki w arkuszu. Na przykład odwołaniem do komórki, która znajduje się na przecięciu kolumny B i wiersza 3, jest B3. 3 Stałe to wartości, które nie są obliczane i dlatego nie zmieniają się. Na przykład liczba 210 i tekst Zarobki kwartalne są stałymi. Wyrażenie i wartość będąca wynikiem wyrażenia nie są stałymi. 1/6

2 1.1.2 Wprowadzanie funkcji Podczas tworzenia formuły zawierającej funkcję jest wyświetlane okno dialogowe Wstawianie funkcji, ułatwiające wprowadzanie funkcji arkusza. Gdy do formuły jest wprowadzana funkcja, w oknie dialogowym Wstawianie funkcji jest wyświetlana nazwa funkcji i każdy z jej argumentów, opis funkcji i argumentów, bieżący wynik funkcji i bieżący wynik całej formuły. Funkcja Autouzupełnianie upraszcza tworzenie i edytowanie formuł, a także pozwala ograniczyć do minimum występujące przy tym błędy pisowni i składni. Po wpisaniu znaku równości (=) i pierwszych liter lub wyzwalacza wyświetlania program Microsoft Office Excel wyświetli pod komórką dynamiczną listę rozwijaną zawierającą prawidłowe funkcje, argumenty i nazwy odpowiadające wpisanym literom lub wyzwalaczowi. Można wstawić element z listy rozwijanej do formuły Zagnieżdżanie funkcji W niektórych przypadkach może zajść potrzeba użycia funkcji jako jednego z argumentów 4 innej funkcji. Na przykład następująca formuła korzysta z funkcji zagnieżdżonej ŚREDNIA i porównuje wynik z wartością 50. Funkcje ŚREDNIA i SUMA są zagnieżdżone w funkcji JEŻELI. Prawidłowość zwracanych wartości. Jeśli jako argument zostaje użyta funkcja zagnieżdżona, musi ona zwracać wartość tego samego typu co typ wykorzystywany przez ten argument. Na przykład, jeśli argument zwraca wartość PRAWDA lub FAŁSZ, to zagnieżdżona funkcja musi zwrócić wartość PRAWDA lub FAŁSZ. Jeśli tak się nie dzieje, program Microsoft Excel wyświetla wartość błędu #ARG!. Ograniczenia poziomu zagnieżdżania. Formuła może zawierać najwyżej siedem poziomów funkcji zagnieżdżonych. Gdy Funkcja B jest używana jako argument w Funkcji A, Funkcja B jest funkcją drugiego poziomu. Na przykład funkcje ŚREDNIA i SUMA są funkcjami drugiego poziomu, ponieważ stanowią argumenty funkcji JEŻELI. Funkcja zagnieżdżona w funkcji ŚREDNIA byłaby funkcją trzeciego poziomu itd. 4 Argument to wartość, której funkcja używa do wykonywania operacji lub obliczeń. Typ argumentu używany przez funkcję jest specyficzny dla funkcji. Do typowych argumentów używanych przez funkcje należą liczby, tekst, odwołania do komórek i nazwy. 2/6

3 1.2 Zadania Zadania wykonuj w skoroszycie 04funkcje.xls do pobrania ze strony WWW Funkcje daty i czasu Proponowane funkcje do wykorzystania: DZIŚ DNI.360 DZIEŃ.TYG 1. W Arkusz1 wstaw do komórki A1 funkcję zwracającą jako wynik dzisiejszą datę. 2. W tym samym arkuszu wstaw w komórce A3 datę 12 czerwca bieżącego roku, a w komórkę A4 datę 14 lipca bieżącego roku (obie zapisane w postaci akceptowanej przez Excela jako data). W komórce A5 wstaw funkcję lub działanie arytmetyczne, które obliczy liczbę dni pomiędzy datami z komórek A4 i A3. 3. Korzystając z funkcji DZIEŃ.TYG sprawdź, jaki dziś jest dzień tygodnia (odwołaj się do wartości w komórce A1, gdzie powinna znajdować się bieżąca data). Jak MS Excel liczy dni tygodnia? 4. Sprawdź, w jakim dniu tygodnia wypadł dzień Twoich narodzin Funkcje statystyczne Proponowane funkcje do wykorzystania: ILE.NIEPUSTYCH LICZ.PUSTE LICZ.JEŻELI Arkusz2 zawiera tabelę z osobami, które zapisały się na wycieczkę. Część z nich wpłaciła na nią pieniądze. 1. Na podstawie tabeli każ Excelowi w komórce F14 a Arkusz2 wyliczyć, ile osób dokonało wpłat. W tym celu argument funkcji powinien odwoływać się do zakresu komórek, które zawierają informacje o wpłatach wszystkich osób (F2:F11). 2. Niech w komórce F17 Excel policzy, ile osób nie wpłaciło nic na wycieczkę (możemy przyjąć, że jeśli w komórce, gdzie brak wpłaty, nie znajduje się nic, to brak jest wpłaty). 3. Do komórki F20 wpisz formułę, która policzy, ile osób wpłaciło więcej niż 200 zł. 4. Do komórki D14 wpisz formułę, która policzy, ile nazw ulic kończy się na go. 5. Dodaj kolumnę UWAGA, w której w wierszu dla każdej osoby będzie pojawiał się komunikat OK, jeżeli dana osoba zapłaciła albo ALERT, jeśli nie dokonano wpłaty. Trzeba tym razem skorzystać z jednej z funkcji logicznych JEŻELI. Przyjmujemy, że warunek logiczny, który będziemy sprawdzać, dotyczyć będzie tego, czy wartość wpłaty konkretnej osoby jest większa od zera. Poniżej przykład dla pierwszej osoby na liście: Zwróć uwagę, że jeśli argumentem funkcji jest wpisywany bezpośrednio tekst, to trzeba go umieścić w "cudzysłowie". 3/6

4 1.2.3 Funkcje tekstowe Proponowane funkcje i operatory do wykorzystania: & [operator konkatenacji] FRAGMENT.TEKSTU LITERY.WIELKIE ZŁĄCZ.TEKSTY 1. Za kolumną z nazwiskami wycieczkowiczów, a przed nazwą ulicy wstaw kolumnę, gdzie odpowiednią funkcja zamieni wszystkie nazwiska tak, by w całości były pisane wielkimi literami. Niech jej nagłówek brzmi NAZWISKO. 2. Wstaw do tabeli nową kolumnę zawierającą imię i nazwisko rozdzielone spacją (np. Jan Kowalski). Jak umieścić spację między imieniem i nazwiskiem? Przecież to oczywiste! Nazwij kolumnę Imię i nazwisko. 3. Wstaw nową kolumnę zawierającą połączoną nazwę ulicy z numerem domu (ze spacją między jednym a drugim członem). Nazwij ją Adres. 4. Korzystając z funkcji tekstowych wstaw nową kolumnę o nazwie Inicjały zawierającą imię oraz pierwszą literę nazwiska z kropką na końcu (np. Artur Z.). Jak? Można skorzystać z zagnieżdżenia funkcji FRAGMENT.TEKSTU w funkcji ZŁĄCZ.TEKSTY (zob Zagnieżdżanie funkcji). 5. Wykorzystując funkcje tekstowe wstaw kolumnę Inicjały 2 zawierającą tylko pierwsze litery imienia i nazwiska z kropkami (np: A.Z.) Funkcje matematyczne i statystyczne Funkcje do wykorzystania: LICZBA.CAŁK MIN MAX SUMA ZAOKR.DO.CAŁK W arkuszu Arkusz3 znajdziesz następującą tabelę ze sprzedażą 10 marek samochodów w czterech kwartałach. 1. W komórkach F2:F11 oblicz dla każdej z marek sumę sprzedanych samochodów w roku W komórkach B12:E12 oblicz sumę sprzedanych samochodów w każdym z kwartałów. 3. W komórkach G2:G11 oblicz średnią kwartalną liczbę sprzedanych samochodów w roku 2007 dla każdej z marek (średnia arytmetyczna ze wszystkich kwartałów). 4. Oblicz średnią liczbę sprzedanych samochodów w każdym z kwartałów (B13:E13). 5. Na podstawie danych w tabeli oblicz średnią miesięczną sprzedaż poszczególnych marek (czyli roczną sprzedaż podzieloną przez liczbę miesięcy w roku). Wyniki zawrzyj w komórkach H2:H Korzystając z funkcji zaokrąglających, przedstaw miesięczną sprzedaż samochodów w liczbach całkowitych (komórki I2:I11). 7. Znajdź wartości minimalne i maksymalne w poszczególnych kwartałach (B14:E14 i B15:E15). 8. Poniżej w nowej tabeli oblicz przyrosty łącznej sprzedaży samochodów z kwartału na kwartał. przyrosty II-I III-II IV-III - ŚREDNIA Uwaga: Zapoznaj się w domu z innymi funkcjami matematycznymi (np. moduł.liczby, asin, acos). 4/6

5 1.2.5 Funkcje logiczne Funkcje do wykorzystania: PODSTAWY INFORMATYKI laboratorium JEŻELI LUB ORAZ 1. Zapoznaj się z działaniem funkcji ORAZ i LUB poprzez wpisanie w dwóch dowolnych komórkach liczb: 100 i 200 i zbudowanie funkcji ORAZ i LUB z dowolnymi warunkami. 2. Zapoznaj się z działaniem funkcji JEŻELI. 3. Zastanów się, czy możliwe jest łączenie funkcji JEŻELI z innymi funkcjami. 4. Każ Excelowi obliczyć (w komórkach J2:J11) dla każdej marki samochodowej prognozę sprzedaży na I kwartał kolejnego roku, zakładając, że sprzedaż w tym kwartale wyniesie 1,2 średniej kwartalnej sprzedaży z roku bieżącego dla marek, których średnia sprzedaż była większa od 2500, a 1,1 średniej kwartalnej sprzedaży z roku bieżącego dla marek, których ta średnia sprzedaż była mniejsza lub równa Objaśnienie prognozy pokazano na schemacie po prawej. Prognoza PRAWDA = 1,2*śr. kw. sprzedaż Czy średnia kwartalna sprzedaż marki >2500? FAŁSZ Prognoza = 1,1*śr. kw. sprzedaż 5. Na podstawie opinii eksperckiej (tekst poniżej) zbuduj funkcję wstawiającą w tabeli ocenę wyników sprzedaży poszczególnych koncernów (komórki K2:K11). Ekspert twierdzi: JEŻELI większa (MAXymalna) z wartości sprzedaży samochodów danej marki w pierwszych dwóch kwartałach była wyższa od średniej kwartalnej z całego roku dla danej marki ORAZ mniejsza (MINimalna) z wartości z dwóch ostatnich kwartałów była niższa od przeciętnej (średniej) z całego roku dla danej marki, to wynik sprzedażowy można uznać za słaby. W przeciwnym wypadku wynik jest dobry Funkcje finansowe (dla chętnych) Proponowane funkcje do wykorzystania: FV PMT 1. Przy użyciu funkcji finansowych oblicz, ile wyniosą łącznie Twoje roczne oszczędności, gdy wpłacać będziesz miesięcznie 250 zł. Wpłaty dokonywanie z góry. Oprocentowanie roczne lokat wynosi 6%, wkład własny 2000 zł. 2. Oblicz wysokość raty, jaką musiałbyś wpłacać do banku co miesiąc z dołu, aby przy oprocentowaniu lokat terminowych na poziomie 10% rocznie uzyskać łączną kwotę oszczędności przekraczającą zł. Wpłata własna: 1000 zł. 5/6

6 2 Pytania sprawdzające wiedzę i umiejętności Sprawdź, czy potrafisz odpowiedzieć na poniższe pytania. Pomocą, poza wykonanymi ćwiczeniami, służy też polecana niżej literatura. 1. Czym jest funkcja w Excelu? Z czego się składa? 2. Co może być argumentem funkcji? 3. Po czym można poznać, że argument funkcji jest wymagany lub opcjonalny? 4. O czym należy pamiętać podając bezpośrednio jako argument funkcji ciąg znaków (tekst)? 5. Co dzieje się z odwołaniami do komórek będących argumentami funkcji, gdy funkcję przeniesie się do innej komórki? Jak zachowują się odwołania względne, jak bezwzględne, a jak mieszane? 6. Czy można od siebie odjąć daty? A teksty? 7. Co to jest funkcja zagnieżdżona? 8. Dlaczego stosuje się zagnieżdżanie funkcji? 9. Jak za pomocą funkcji tekstowej DŁ i funkcji statystycznej MAX ustalić, ile liter liczy najdłuższe nazwisko w arkuszu Arkusz2 z bieżącego zestawu zadań? 10. Jak można wykorzystać? i * (znak zapytania i gwiazdka tzw. znaki zastępcze lub symbole wieloznaczne) jako elementy kryterium (tj. drugiego argumentu) dla funkcji LICZ.JEŻELI? 11. Załóżmy, że w komórce A1 arkusza mamy wpisane jakieś imię i nazwisko (np. Jan Kowalski między imieniem i nazwiskiem jest spacja). Nie wiemy, jak długie jest imię i nazwisko (zakładamy, że można tam wpisać dowolne imię i nazwisko). Jak, korzystając z funkcji tekstowych ZNAJDŹ, DŁ i FRAGMENT.TEKSTU, zbudować funkcję zagnieżdżoną, która zwróci samo nazwisko osoby wpisanej do komórki A1? (Podpowiedź: należy znaleźć, w którym miejscu jest spacja i pobrać fragment za nią do długości imienia i nazwiska pomniejszonej o długość imienia ze spacją.) 3 Literatura John Walkenbach. Excel 2007 PL. Formuły. Helion, Gliwice John Walkenbach. Excel 2007 PL. Biblia. Helion, Gliwice 2007, s Omówienie formuł: Kompendium funkcji: Wstawianie funkcji: Poznaj lepszy kalkulator: Obliczenia na datach przy użyciu formuł: Używanie formuł do edytowania, poprawiania i sprawdzania tekstu: 6/6