7. Układ moczowy. Nerki Nadnercza Układ wydalniczy: - moczowody - pęcherz moczowy - cewka moczowa. Prostata

Transkrypt

1 7. Układ moczowy Nerki Nadnercza Układ wydalniczy: - moczowody - pęcherz moczowy - cewka moczowa Prostata

2 Metody badania obrazowego Zdjęcie przeglądowe rtg Badania kontrastowe: - urografia / pyelografia - ureterografia - cystografia / uretrocystografia mikcyjna Ultrasonografia Tomografia komputerowa Rezonans magnetyczny Angiografia Badania radioizotopowe 2

3 Zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej (od przepony do spojenia łonowego) - zarysy nerek, zwapnienia, zarysy mięśni biodrowo-lędźwiowych, - zmiany kostne, gazy jelitowe (ważne jest prawidłowe przygotowanie pacjenta)

4 urografia / zonografia dożylnie podany środek cieniujący wydzielany przez nerki poszczególne fazy przechodzenia środka cieniującego: zarysy nerek, UKM, moczowody

5 Pyelografia bezpośrednie podanie środka cieniującego do UKM wstępująca cystoskop zstępująca nakłucie zewnętrzne nerki 5

6 Uretrocystografia (zdjęcia statyczne i mikcyjne) Środek cieniujący podawany przez cewnik wprowadzony do pęcherza Diagnostyka refluksów, przetok, guzów, uchyłków i urazów pęcherza 6

7 Ultrasonografia

8 Schemat budowy i obrazy ultrasonograficzne nerek Grubość miąższu nerki zmienia się z wiekiem młodzież mm po 60 r.ż. - 10mm

9 Ultrasonografia duplex Doppler ocena przepływu krwi w nerkach

10 Tomografia komputerowa

11 TK urografia

12 TK angiografia / perfuzja

13 Rezonans magnetyczny mniejsza od TK rozdzielczość przestrzenna większy kontrast między tkankami możliwe różne projekcje wskazany u chorych uczulonych na jodowe środki cieniujące

14 MR angiografia / perfuzja CE MRA angiografia wielofazowa

15 Aortonefrografia przeglądowa i arteriografia wybiórcza

16 Badania radioizopowe renoscyntygrafia ocena gromadzenia się i dynamika przechodzenia radioizotopu przez nerki

17 Wady i odmiany rozwojowe nerek Agenezja całkowity brak nerki Aplazja zatrzymanie rozwoju, szczątkowa nerka Hipoplazja niedorozwój nerki, zachowane wydzielanie moczu Niedokonany zwrot nerki miedniczka skierowana środkowo Ektopia nieprawidłowe położenie nerek (miedniczna, biodrowa, skrzyżowana) Nerki zrośnięte nerka podkowiasta, nerka plackowata

18 Agenezja nerki wrodzony, całkowity brak nerki, tętnicy nerkowej i moczowodu 18

19 Aplazja / Hypoplazja nerki zatrzymanie rozwoju nerki w życiu płodowym, z możliwą następową atrofią

20 Niedokonany zwrot nerki Nerka plackowata 20

21 nerka podkowiasta

22 Nieprawidłowe położenie nerek - ektopie ektopia skrzyżowana ektopia miedniczna

23 Mnogie unaczynienie nerek - ok % ludzi najczęściej podwójne tętnice nerkowe

24 Anomalie / odmiany kształtu i budowy nerek Garb nerki odcisk śledziony po L stronie Płatowatość nerki policykliczne zarysy Ubytek miąższu nerki niecałkowite połączenie segmentów nerki powoduje powstanie zagłębienia zarysu Przerost słupa nerkowego kora wpukla się w zatokę (pseudoguz) Zmiany torbielowate: - torbiel prosta (u 50% po 50 r.ż.) korowa, okołomiedniczkowa - torbiel powikłana przegrody, zwapnienia, pogrubienie ścian, gęsta zawartość >20 j.h (TK) - zwyrodnienie wielotorbielowate nerek schorzenie dziedziczne, duże, policykliczne nerki, nadciśnienie, niewydolność nerek; zakażenia, krwawienia, złogi

25 nerka lewa z garbem, nerka płatowata obrazy usg

26 przerost kolumny nerkowej / guz rzekomy 26

27 Torbiele proste nerek - usg 27

28 Torbiele proste nerek (TK) pojedyncze

29 Torbiele proste nerek (TK) mnogie

30 Zwyrodnienie wielotorbielowate nerek degeneratio polycystica renum

31 Wielotorbielowatość nerek TK

32 Odmiany i wady rozwojowe układu kielichowo-miedniczkowego Uchyłek kielicha Podwójna miedniczka miedniczki łączą się powyżej połączenia miedniczkowo-moczowodowego Zwężenie miedniczkowo-moczowodowe Zwężenie moczowodowo-pęcherzowe Zdwojenie moczowodu : - częściowe - moczowody łączą się ze sobą - całkowite - moczowody uchodzą oddzielnie Potrójny moczowód Ureterocele torbielowate poszerzenie pęcherzowego ujścia moczowodu Ektopia moczowodu moczowody uchodzą poza trójkątem pęcherza moczowego 32

33 Uchyłek kielicha owalna jama w miąższu nerki połączona z UKM 33

34 Podwójny UKM - podwójna miedniczka nerkowa - częściowe zdwojenie moczowodu

35 Ureterocele 35

36 Zwężenia moczowodów najczęściej: miedniczkowo-moczowodowe skrzyżowanie z naczyniami biodrowymi moczowodowo-pęcherzowe

37 Choroby nerek i dróg moczowych Wodonercze Kamica nerkowa Nowotwory Choroby naczyniowe Choroby zapalne Urazy 37

38 Wodonercze różne przyczyny

39 Wodonercze poszerzenie UKM i moczowodów 39

40 Wodonercze - TK 40

41 Kamica układu moczowego złogi cieniujące (związki wapnia fosforany, szczawiany, węglany) złogi nie-cieniujące (moczanowe, cystynowe)

42 Kamica nerkowa nephrolithiasis zdjęcie przeglądowe, urografia i TK

43 Kamica nerkowa złogi wapienne - mnogie / odlewowe 43

44 Kamica nerkowa ultrasonografia ewidentne złogi wapienne - hyperechogenczne - typowy cień następowy tzw. piasek nerkowy - czy to widać?

45 Złogi wapienne w moczowodzie ureterolithiasis

46 Kamica nerkowa nephrolithiasis TK różne rekonstrukcje

47 Nowotwory nerek Angiomyolipoma (łagodny, gładkie obrysy, zawiera tłuszcz) Rak jasnokomórkowy (90% nowotworów złośliwych nerek) Rak z nabłonka przejściowego ca uroepitheliale Oncocytoma miejscowo złośliwy bardzo podobny do raka Przerzuty - rak płuca, sutka, jelita grubego, czerniak złośliwy Rutynowe badanie usg jamy brzusznej wykrywa większość raków nerki (we wczesnej fazie) Tomografia komputerowa daje ostateczne rozpoznanie guza i określenie rozległości / operacyjności 47

48 Naczyniakotłuszczak Angiomyolipoma 48

49 Angiomylipoma TK - niski sygnał, usg - hyperechogeniczny

50 Oncocytoma renis łagodny guz z komórek kwasochłonnych (onkocytów)

51 Oncocytoma renis

52 Rak jasnokomórkowy nerki carcinoma clarocellulare renis

53 Rak jasnokomórkowy nerki - TK carcinoma clarocellulare renis

54 Rak jasnokomórkowy nerki - TK carcinoma clarocellulare renis

55 Rak jasnokomórkowy nerki bogate unaczynienie guza - przetoki t-ż

56 Rak jasnokomórkowy nerki - usg bogate unaczynienie guza - przetoki t-ż

57 Rak jasnokomórkowy nerki naciekanie sąsiednich narządów

58 Rak jasnokomórkowy nerki naciekanie żyły nerkowej i ŻGD

59 Torbiel czy rak jasnokomórkowy?

60 Przerzuty raka jasnokomórkowego nerki najczęściej do kości 60

61 Guz miedniczki nerkowej carcinoma uroepitheliale 61

62 Choroby naczyniowe nerek 62

63 Marskość nerki 63

64 Marskość nerki 64

65 Tętniak tętnicy nerkowej prawej 65

66 Zmiany zapalne tętnic nerkowych

67 Dysplazja włóknisto-mięśniowa

68 Urazy nerek 68

69 Choroby zapalne nerek Kłębkowe zapalenie nerek glomerulonephritis Odmiedniczkowe zapalenie nerek pyelonephritis - ostre i przewlekłe Roponercze, ropień nerki, ropowica przynerkowa Gazotwórcze odmiedniczkowe zapalenie nerek Martwica brodawek nerkowych Gruźlica nerek

70 Choroby zapalne nerek Kłębkowe zapalenie nerek glomerulonephritis

71 Odmiedniczkowe zapalenie nerek pyelonephritis I norma, II wczesne zmiany, III nasilone zmiany bliznowate typy zniekształceń kielichów nerkowych 71

72 Odmiedniczkowe zapalenie nerek zmiany pozapalne usg, angiografia i urografia

73 Martwica brodawek nerkowych 1- spłaszczenie brodawki 2- oddzielanie brodawki 3- martwica całkowita 4- kolbowaty kielich po wydaleniu brodawki 73

74 Obraz ultrasonograficzny ropnia 74

75 Gruźlica nerek - nerka gąbczasta - nerka kitowata

76 Nerka przeszczepiona 76

77 Nadnercza 77

78 78

79

80 Pęcherz moczowy Zapalenie pęcherza moczowego pogrubienie ściany pęcherza w ultrasonografii Uchyłki wrodzone i nabyte Kamica pęcherza moczowego Przetoki pęcherzowo-jelitowe, pochwowe Pęcherz neurogenny Guzy łagodne mięśniak gładkokomórkowy Guzy złośliwe rak przejściowokomórkowy (90%) Usg badanie wyboru; urografia; TK i MR do oceny rozległości 80

81 Uchyłki pęcherza moczowego - cystografia 81

82 Uchyłki pęcherza moczowego - ultrasonografia

83 Złogi w pęcherzu moczowym 83

84 Kamica pęcherza moczowego - usg 84

85 Brodawczak pęcherza moczowego 85

86 Rak pęcherza moczowego zdjęcia urograficzne 86

87 Przyczyny krwiomoczu 87

88 gruczoł krokowy (stercz, prostata) 88

89 Przerost stercza i stan po prostatektomii cystografia

90 usg stercza badanie endorektalne łagodny przerost 90