Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
|
|
- Sebastian Rybak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Przybysz M. i inni Ocena jakości życia dzieci z cukrzycą tyu 1 Vol. 7/2008 Nr 2(23) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Ocena jakości życia dzieci z cukrzycą tyu 1 Evaluation of the Quality of Life in Children with Tye 1 Diabetes 1 Małgorzata Przybysz, 1 Anita Horodnicka-Józwa, 1 Elżbieta Petriczko, 2 Krystyna Wójcik, 1 Mieczysław Walczak 1 Klinika Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii, Chorób Metabolicznych i Kardiologii Wieku Rozwojowego Pomorskiej Akademii Medycznej, Szczecin 2 Secjalistyczna Poradnia Diabetologiczna dla Dzieci i Młodzieży Pomorskiej Akademii Medycznej Adres do koresondencji: Anita Horodnicka Józwa, Klinika Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii, Chorób Metabolicznych i Kardiologii Wieku Rozwojowego Pomorskiej Akademii Medycznej, ul. Unii Lubelskiej 1, Szczecin Słowa kluczowe: jakość życia, cukrzyca tyu 1 Key words: quality of life, tye 1 diabetes Praca finansowana częściowo ze środków Ministerstwa Nauki i Informatyzacji, Grant nr 2 P05E The study was artially suorted by funds from Ministry of Science and Informatisation, Project no 2 P05E STRESZCZENIE/ABSTRACT Wstę. Aktualnie badanie jakości życia jest istotnym elementem oceny klinicznej i odgrywa szczególną rolę w rzyadku chorób rzewlekłych. Celem racy było orównanie jakości życia dzieci chorych na cukrzycę tyu 1 z jakością życia ich zdrowych rówieśników oraz identyfikacja czynników wływających na jakość ich życia. Materiały i metody. Badaniem objęto 42 dzieci z cukrzycą tyu 1 w wieku 6 18 lat. Gruę kontrolną stanowiło 32 zdrowych dzieci. Do oceny jakości życia wykorzystano kwestionariusz ankietowy, onadto od dzieci chorych zebrano dane w oarciu o kwestionariusz secyficzny dla chorych z cukrzycą. Wzięto także od uwagę arametry takie jak: odsetek HbA 1c, wartość wskaźnika BMI, rodzaj insulinoteraii oraz warunki mieszkaniowe i miejsce zamieszkania. Wyniki. Uzyskane wyniki nie wykazały istotnej różnicy omiędzy jakością życia dzieci chorych i zdrowych, chociaż osoby z cukrzycą, w stosunku do gruy kontrolnej, istotnie rzadziej określały swoje samooczucie sychiczne jako bardzo dobre (<0,002). Należy odkreślić, że grua acjentów do 12 roku życia istotnie częściej określała jakość życia jako bardzo dobrą (<0,03) i była ona bardziej zadowolona z leczenia (<0,04) niż dzieci starsze. Analiza danych wskazuje również na bardzo istotną zależność omiędzy bardzo dobrą jakością życia a odowiednim wyrównaniem metabolicznym choroby, wyrażonym odsetkiem HbA 1c (HbA 1c 6,5%, <0,004). Wnioski. Uzyskane dane ozwalają stwierdzić, że ogólna jakość życia dzieci chorych na cukrzycę tyu 1 nie różni się w sosób istotny od jakości życia ich zdrowych rówieśników. Celowe wydaje się zwrócenie szczególnej uwagi na sferę emocjonalną tych acjentów oraz ich rozwój sychosołeczny, zwłaszcza gruy dzieci wkraczających w okres okwitania. Wydaje się również, że odowiednie wyrównanie cukrzycy (HbA 1c 6,5%) ma korzystny wływ na jakość życia acjentów z tą chorobą. Endokrynol. Ped., 7/2008; 2(23):
2 Praca oryginalna Endokrynol. Ped., 7/2008;2(23):67-74 Introduction. Currently, quality of life has become an essential art of the holistic clinical assessment and is articularly imortant in chronic illnesses. The aim of this study was to comare general quality of life in children with tye 1 diabetes with the resonses of their healthy eers and identify the factors that influence quality of life in atients with diabetes mellitus tye 1. Material and methods. Study articiants included 42 children with tye 1 diabetes mellitus, 6 18 years of age and a grou of 32 healthy children. The investigative instrument was a questionnaire; moreover, each atient answered the diabetes related questions. Also arameters such as: glycemic control (HbA 1c ), BMI, tye of treatment, housing conditions and abode has been taken into consideration. Results. The obtained results do not show an essential difference between the quality of life in children with tye 1 diabetes and nondiabetic youth oulation, however, the examined grou, contrary to their eers, evaluated their mental disosition significantly lower (<0,002). Moreover the young with tye 1 diabetes under 12 described their quality of life as very good more often (<0, 03) and had a higher level of treatment satisfaction (<0, 04). Data analysis has also shown an imortant correlation between a very good quality of life and good metabolic control (HbA 1c 6, 5%, <0,004). Conclusions. The evaluation of the collected research material allows to conclude that general quality of life in children with tye 1 diabetes does not differ from the quality of life in their healthy eers. However, it seems to be exedient to ay more attention to the atients emotional area and sychosocial develoment, esecially in a grou of adolescents who come into uberty. Furthermore, the study indicated that roer metabolic control (HbA 1c 6, 5%) has a good influence on the quality of life. Pediatr. Endocrinol., 7/2008; 2(23): Wstę Choroba jest zjawiskiem niekorzystnie, wływającym na wiele asektów funkcjonowania dziecka. Stan ten naraża małego acjenta na stres, często uniemożliwia zasokojenie jego wszystkich otrzeb i jest dla niego czymś niezrozumiałym i trudnym do zaakcetowania. Choroba rzewlekła jest czynnikiem długotrwale obciążającym dziecko, towarzyszy mu każdego dnia, dlatego też stanowi istotne zagrożenie dla rozwoju fizycznego, emocjonalnego i sołecznego go dziecka [1]. Szacuje się, że w Euroie na cukrzycę tyu 1 zaada rocznie ok dzieci i liczba ta wciąż rośnie [2]. Konsekwencją wzrastającej liczby chorych jest nie tylko oracowywanie nowych, uleszonych metod leczenia tej choroby, ale również zwrócenie większej uwagi klinicystów na ojęcie jakości życia acjentów chorujących na cukrzycę tyu 1. Jakość życia to obszar życia ludzkiego, który danego człowieka bezośrednio dotyczy i który jest dla niego ważny [3]. Jest zbiorem otrzeb materialnych i niematerialnych jednostki, do których zasokojenia dążymy. Jakość życia kształtują zarówno czynniki obiektywne, czyli zewnętrzne, środowiskowe, jak i czynniki subiektywne, do których należą na rzykład: emocje, nastrój oraz samooczucie acjenta. Holistyczny model oieki medycznej zakłada całościowe sojrzenie na acjenta orócz rocesu diagnostycznego, wyboru otymalnego leczenia, kontroli arametrów wyrównania choroby, bierze od uwagę otrzeby sychologiczne acjenta oraz sychofizyczne asekty funkcjonowania go człowieka w sołeczeństwie. Dzięki takiemu odejściu roces leczenia ma na celu nie tylko wyeliminowanie objawów choroby i oóźnienie wystąienia owikłań, ale także uczynienie życia acjenta jak najbardziej zbliżonym do życia osób zdrowych [4]. Aktualnie ocena jakości życia jest częścią ełnej oceny klinicznej i odgrywa szczególną rolę w rzyadku chorób rzewlekłych, które obciążają wszystkie elementy bytu: fizyczne, sychiczne, sołeczne, emocjonalne, rodzinne i zawodowe [5]. Dziecko jest jednością biosychiczną, dlatego wszystko, co rzeżywa ma wływ na jego zachowanie oraz funkcje jego organizmu [2]. Świadomość własnej choroby, obowiązek ilnowania osiłków, omiaru glikemii oraz insulinoteraia mogą być czynnikami obniżającymi jakość życia młodej, rozwijającej się osoby. Co więcej, cukrzyca, z którą zmaga się dziecko, może wływać na funkcjonowanie całej rodziny, stawiając jej ewne, dodatkowe wymagania i niejednokrotnie wymuszając reorganizację życia rodzinnego. Z tego względu istotnym staje się oznanie czynników negatywie wływających na jakość życia go na cukrzycę. Ich identyfikacja ozwoli odjąć stosowną interwencję, w celu zaewnienia acjentowi otymalnego funkcjonowania w najbliższym otoczeniu i sołeczeństwie. Cel racy Celem racy jest orównanie jakości życia dzieci z cukrzycą tyu 1 z jakością życia ich zdrowych rówieśników oraz identyfikacja czynników wływających na jakość życia dzieci z cukrzycą. 68
3 Przybysz M. i inni Ocena jakości życia dzieci z cukrzycą tyu 1 Materiał i metody Do rzerowadzenia badań osłużono się kwestionariuszem ankietą, który był anonimowy. Wyełnienie ankiet zajęło uczestnikom badanym około 15 min. Warunkiem rzerowadzenia ankiety była dobrowolna zgoda badanego. Pytania wstęne dotyczyły danych osobowych, takich jak: łeć dziecka, wiek, miejsce zamieszkania i warunki mieszkaniowe. Badanie rzerowadzono w Klinice Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii, Chorób Metabolicznych i Kardiologii Wieku Rozwojowego oraz Secjalistycznej Poradni Diabetologicznej dla Dzieci i Młodzieży SPSK1 PAM w Szczecinie, w okresie od aździernika 2006 r. do kwietnia 2007 r. Grua badana Badaniami objęto 42 dzieci (28 dziewcząt i 14 chłoców) z cukrzycą tyu 1, w wieku 6 18 lat (średnia 13,9) hositalizowanych w Klinice Pediatrii, Endokrynologii Diabetologii Chorób Metabolicznych i Kardiologii Wieku Rozwojowego PAM w Szczecinie, a nastęnie znajdujących się od oieką Secjalistycznej Poradni Diabetologicznej dla Dzieci i Młodzieży SPSK1 PAM w Szczecinie. Dzieci te odzielono na gruy: od 6. do 12. roku życia (15 dzieci 36% ) od 13. do 18. roku życia (27 dzieci 64% ). Ze względu na czas trwania choroby badanych odzielono na: dzieci ze świeżo ujawnioną cukrzycą, tj. chorujących krócej niż 1 rok, (15 dzieci 36% ) dzieci chorujących 1 5 lat (18 dzieci 43%) dzieci chorujących owyżej 5 lat (9 dzieci 21% ). Z dokumentacji medycznej uzyskano dane dotyczące odsetka HbA 1c (za dobre wyrównanie cukrzycy rzyjęto odsetek HbA 1c 6,5%, natomiast nieodowiednia kontrola metaboliczna odowiada HbA 1c >6,6%), wartości wskaźnika BMI, rodzaju teraii (intensywna insulinoteraia metodą wielokrotnych wstrzyknięć lub z użyciem osobistej omy osobistej). Grua kontrolna Gruę kontrolną stanowiło 32 zdrowych dzieci (17 dziewcząt i 15 chłoców) w wieku lat (średnia 13,5). Wyodrębniono gruy: do 12. roku życia ( 14 dzieci 44% ), od 13 do 18 lat (18 dzieci 56%). Metody badań 1. Ocena ogólnej jakości życia Do oceny ogólnej jakości życia wykorzystano niemiecki kwestionariusz KINDL (Ravens Sieberer, 2000), który rzetłumaczono, rzy wsółracy socjologów. KINDL jest używany w badaniach nad jakością życia w chorobach rzewlekłych, takich jak m.in. cukrzyca czy astma oskrzelowa. Kwestionariusz ten został uznany za wiarygodne, trafne oraz raktyczne narzędzie badawcze. Ankieta składa się z 24 ytań tworzących 6 domen: ciała, syche, samooceny, rodziny, kontaktów z rówieśnikami i szkołą. Odowiedzi oceniane są rzy użyciu 5. unktowej skali Likert ( 1 = nigdy, 2 = rzadko, 3 = czasami, 4 = często, 5 = zawsze). Przedział możliwych do uzyskania unktów to , rzy czym uzyskanie 120 oznacza najwyższą jakość życia. 2. Ocena jakości życia związanej z cukrzycą Do oceny jakości życia związanej z cukrzycą użyto olskiej wersji kwestionariusza dotyczącego wływu cukrzycy na jakość życia (Diabetes Quality of Life for Youth, DQOLY Ingersoll, Marrero), zmodyfikowanego do 3 odskal: wływu cukrzycy, obaw związanych z cukrzycą oraz satysfakcji z leczenia. Odowiedzi oceniano według skali Likert (jak wyżej), natomiast wyniki zanalizowano w oszczególnych domenach. Kwestionariuszem DQO- LY zostały rzebadane tylko dzieci. 3. Metody analizy statystycznej Analizy statystycznej dokonano w rogramie STATISTICA.PL. Porównano wyniki dzieci chorych i zdrowych w zakresie ogólnej jakości życia, w zależności od wieku, łci i warunków mieszkaniowych, a także rezultatów uzyskanych w oszczególnych domenach ankiety KINDL. Analizie oddano również oszczególne odskale kwestionariusza DQO- LY, uwzględniając stężenia HbA 1c, wielkość wskaźnika BMI, czas trwania choroby, rodzaj teraii i miejsce zamieszkania. Zmienne jakościowe scharakteryzowano odając liczebność i częstość wystąienia oszczególnych ich kategorii. Porównania częstości wystęowania oszczególnych kategorii badanych zmiennych niezależnych, dokonano rzestrzegając zasady Maxwella, a nastęnie stosując odowiednio: test niezależności Chi 2, test niezależności Chi 2 z orawką Yatesa i dokładny test Fischera (test dwustronny). Jako istotne rzyjęto różnice częstości wystęowania danej cechy 0,05. 69
4 Praca oryginalna Endokrynol. Ped., 7/2008;2(23):67-74 Wyniki Sośród 42 dzieci z cukrzycą tyu 1, 5 (11,9%) oceniło swoją jakość życia jako złą, natomiast wśród dzieci zdrowych nie zanotowano odobnego wyniku. Różnica ta nie była jednak istotna statystycznie (>0,12). Dobrą jakość życia otwierdziło 16 (38,1%) dzieci chorych i 11 (34,4%) dzieci zdrowych, natomiast bardzo dobrą 21 (50%) osób z cukrzycą i 21 (65,6%) osób zdrowych. Nie były to jednak różnice istotne statystycznie (odowiednio: >0,74 i >0,17). Należy odkreślić, że dzieci oniżej 12 roku życia, istotnie częściej określały swoją jakość życia jako bardzo dobrą niż dzieci starsze (tab. I.). Ocena jakości życia w zależności od łci nie wykazała istotnych różnic w badanych gruach. Uzyskane wyniki rzedstawiono w tabeli II. Tab. I. Związek między jakością życia a wiekiem badanych Tab. I. Correlation between quality of life and age of examined children rodzaj gruy jakość życi dzieci z cukrzycą dzieci <12 r. ż. [n=15] >12 r. ż. [n=27] <12 r. ż. [n=14] >12 r. ż. [n=18] bardzo dobra 73,30% 37,00% <0,03 71,40% 61,10% dobra 26,70% 44,40% >0,25 28,60% 38,90% >0,71 zła 0% 18,50% >0,20 0% 0% razem 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% Tab. II. Związek między jakością życia a łcią Tab. II. Correlation between quality of life and gender jakość życi [n=17] dziewczęta [n=28] łeć dziecka/rodzaj gru zdrowi [n=15] chłocy [n=14 chorzy [n=14] bardzo dobra 58,80% 50,00% >0,56 73,30% 50,00% >0,36 dobra 41,20% 35,70% >0,71 26,70% 42,90% >0,44 zła 0% 14,30% >0,27 0% 7% >0,48 razem 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% W gruie dzieci zdrowych 13 (41%) osób oceniło swoje warunki mieszkaniowe jako bardzo dobre, a jako dobre 19 (59%) osób. Wśród dzieci z cukrzycą 24 osoby (57%) oceniły swoje warunki mieszkaniowe jako bardzo dobre, 17 (40%) jako dobre, a 1 (3%) dziecko jako złe. Uzyskane wyniki nie wskazują na istnienie związku omiędzy warunkami mieszkaniowymi a jakością życia w badanych gruach. Rezultaty w oszczególnych domenach ankiety KINDL rzedstawiają tabele III i IV. Porównanie gruy badanej z kontrolną w zakresie oceny swego ciała i samooczucia fizycznego, samooceny, rodziny, kontaktów z rówieśnikami nie wykazało istotnych różnic. W odskali syche wykazano jednak istotną różnicę zarówno w zakresie dobrej jakości życia (<0,02), jak i bardzo istotną różnicę w zakresie bardzo dobrej jakości życia (<0,002). Dzieci istotnie częściej, w stosunku do swych rówieśników z gruy kontrolnej, określały, swoje samooczucie sychiczne jako dobre, a istotnie rzadziej jako bardzo dobre. 70
5 Przybysz M. i inni Ocena jakości życia dzieci z cukrzycą tyu 1 Tab. III. Wyniki oceny odskal ankiety KINDL Tab. III. The results of analysis of KINDL s questionnaire subscales ocena badana cecha / rodzaj gruy ciało syche samoocena bardzo dobra 46,90% 28,60% >0,10 81,30% 45,00% <0,002 43,70% 48,00% >0,74 dobra 53,10% 64,30% >0,33 18,70% 48,00% <0,02 56,30% 48,00% >0,46 zła 0% 7,10% >0,34 0% 7% >0,34 0% 4% >0,59 razem 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% Tab. IV. Wyniki oceny odskal ankiety KINDL Tab. IV. The results of analysis of KINDL s questionnaire subscales ocena badana cecha / rodzaj gruy rodzina kontakty szkoła bardzo dobra 71,90% 69,10% >0,79 62,50% 69,00% >0,55 28,00% 33,30% >0,63 dobra 28,10% 23,80% >0,67 37,50% 29,00% >0,41 66,00% 66,70% >0,92 zła 0% 7,10% >0,34 0% 2% >0,89 6% 0% >0,35 razem 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% W badaniu oszukiwano także związku omiędzy kontrolą metaboliczną choroby a jakością życia. Wśród dzieci z cukrzycą 27 (64,3%) osób miało odsetek HbA 1c >6,6%, natomiast 15 (35,7%) osób miało odsetek HbA 1c 6,5%. Dzieci z odsetkiem HbA 1c 6,5% istotnie częściej (<0,004), aniżeli dzieci z odsetkiem HbA 1c >6,6%, określały swoją jakość życia jako bardzo dobrą (ryc.1). W gruie badanej wskaźnik BMI u 22 osób (52,4%) mieścił się w zakresie normy, u 14 (33,3%) osób stwierdzono niedowagę, u 5 (12%) nadwagę, a u 1 (2,3%) otyłość. Nie obserwowano jednak związku między stanem odżywienia objętych badaniami dzieci a jakością ich życia. Poddano także analizie jakość życia w zależności od czasu trwania choroby, nie uzyskując istotnych statystycznie różnic (ryc.2). Ryc. 1. Związek omiędzy odsetkiem HbA 1c a jakością życia Fig. 1. Correlation between HbA 1c level and quality of life Ryc. 2. Związek omiędzy długością trwania cukrzycy a jakością życia Fig. 2. Correlation between diabetes duration and quality of life 71
6 Praca oryginalna Endokrynol. Ped., 7/2008;2(23):67-74 W celu szczegółowej identyfikacji czynników oddziaływujących na jakość życia dokonano analizy rezultatów uzyskanych rzez dzieci w oszczególnych odskalach ankiety DQOLY. 30 (71,4%) osób uznało, że cukrzyca ma mały wływ na ich życie, natomiast 12 (28,6%) osób, że wływ cukrzycy jest duży. Dokonana analiza nie wykazała jednak istotnych zależności omiędzy wływem choroby a łcią, wiekiem dziecka, długością trwania choroby, odsetkiem HbA 1c i rodzajem teraii. W odskali dotyczącej obaw związanych z chorobą 30 (71,4%) osób stwierdziło brak obaw, 7 (16,7%) osób miało małe obawy, natomiast 5 (11,9%) osób uznało, że ma duże obawy związane z chorobą. Ocena oziomu obaw w zależności od łci, wieku, długości trwania choroby, tyu teraii i oziomu glikowanej hemoglobiny nie wykazała jednak istotnych różnic. 33 osoby (78,6%) były zadowolone z dotychczasowej teraii, natomiast 9 (21,4%) nie było zadowolonych. Analiza satysfakcji z leczenia w zależności od łci, długości trwania choroby, odsetka HbA 1c i rodzaju teraii nie wykazała także istotnych różnic. Natomiast ocena zadowolenia z teraii w zależności od wieku acjentów wykazała, że dzieci owyżej 12 roku życia są istotnie częściej niezadowolone z rodzaju leczenia niż dzieci młodsze (<0,04). Analizowano również, związek omiędzy jakością życia a rodzajem teraii. Wśród badanych 36 (85,7%) osób stosuje intensywną teraię za omocą iniekcji, natomiast 6 (14,3%) osób korzystało z osobistej omy insulinowej. Istotnych różnic w zakresie jakości życia tych dzieci nie stwierdzono. Większość badanych mieszkała w mieście (27osób - 64,3%), ozostała część na wsi (15 osób - 35,7%).W ocenie satysfakcji z leczenia u tych dzieci nie wykazano istotnych różnic (>0,82). Dyskusja Zdrowie według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) to nie tylko brak choroby lub nieełnosrawności, lecz stan dobrego samooczucia fizycznego, sychicznego i sołecznego oraz zdolność do ełnienia ról sołecznych, umiejętność adatacji do zmian środowiska i radzenie sobie z tymi zmianami. Jedynie sołeczeństwo może tworzyć dobra materialne, kulturowe i rozwijać się, osiągając coraz leszą jakość życia [6]. Zegarlicka Poręba [7] zwraca uwagę na kwestię nieco innego rozumienia zdrowia rzez młodzież chorującą na cukrzycę tyu 1, w stosunku do ich zdrowych rówieśników; uznaje za najistotniejsze kryteria: właściwe odżywianie, radość z życia oraz osiadanie srawnych wszystkich części ciała. Potwierdzają to sostrzeżenia Koral-Szczyrskiej i ws., według których wśród trudności, na które naotykają nastolatki chorujące na cukrzycę, do najważniejszych zaliczają obawę rzed odległymi owikłaniami choroby i konieczność rzestrzegania zasad żywieniowych [8]. Przerowadzone rzez nas badania nie wykazały istotnej różnicy między jakością życia dzieci chorych i zdrowych. Interesującym jest, że obowiązek stosowania owtarzających się i często bolesnych rocedur, takich jak omiary glikemii, iniekcje insuliny czy obowiązek lanowania osiłków, zdaje się nie wływać negatywnie na jakość życia chorych dzieci. W amerykańskim badaniu, rzerowadzonym na gruie 100 dzieci z cukrzycą, również nie zaobserwowano, by choroba obniżała jakość ich życia, w orównaniu z gruą zdrowych rówieśników. W badaniu tym zwraca jednak uwagę fakt, iż to rodzice małych acjentów zadeklarowali istotnie niższą jakość życia w stosunku do rodziców w j oulacji. Różnica ta wynikała z gorszego rezultatu w odskalach dotyczących sosobu ostrzegania rzez rodziców zdolności do adatacji dziecka w szkole i asektów jego emocjonalnego funkcjonowania [9]. Florys i ws. odkreślają, że rodzice, zwłaszcza młodszych dzieci, odczuwają zmianę życia zarówno swojego i swoich dzieci. Na rodzicach ciąży oczucie odowiedzialności za zdrowie i życie dziecka, co nasila w nich oczucie lęku [10]. Badania własne wskazują na istotną różnicę omiędzy dziećmi z cukrzycą a zdrową oulacją dziecięcą w zakresie sfery sychoemocjonalnej. Dzieci istotnie rzadziej określają swoje samooczucie sychiczne jako bardzo dobre, w stosunku do ich zdrowych rówieśników. Podobne dane uzyskali Jacobson i ws. odczas 10-letniej obserwacji acjentów ze świeżo ujawnioną cukrzycą [11]. Stałe oczucie zagrożenia hioglikemią i hierglikemią, wymogi związane z dietą i leczeniem, oczucie odmienności i braku zrozumienia rzez otoczenie, Myśliwiec i ws. uznali za bezośrednie rzyczyny ujemnego wartościowania własnej osoby rzez chorych z cukrzycą [12]. Z badań innych autorów wynika, że u dzieci z cukrzycą mamy do czynienia ze zwiększonym ryzykiem wystąienia roblemów sychologicznych. W 10-letniej obserwacji Kovacs stwierdził zaburzenia zachowania od ostacią deresji, bądź stanów lękowych u onad ołowy badanych [13]. Osoby miały zwiększone redysozycje do reagowania lękiem. W badaniu Florys [10] subiektyw- 72
7 Przybysz M. i inni Ocena jakości życia dzieci z cukrzycą tyu 1 ne uczucie obawy i naięcia dominowało u acjentów ze złą kontrolą metaboliczną (HbA 1c >8,5%). Prezentowane rzez tych autorów wyniki skłaniają do wniosku, iż w rzyadku choroby rzewlekłej, jaką jest nie tylko cukrzyca, ale i wiele innych, celowa jest oieka sychologa, zwłaszcza tuż o ostawieniu diagnozy. Płeć i wiek acjentów wydają się nie mieć bezośredniego wływu na jakość ich życia. Zwraca jednak uwagę fakt, że dziewczynki dwukrotnie częściej niż chłocy określały swoją jakość życia jako złą oraz miały więcej obaw związanych z chorobą. W badaniach innych autorów u dziewcząt z cukrzycą odnotowywano także zwiększone ryzyko wystąienia deresji i zaburzeń łaknienia [14]. Olszewska wykazała, że im starsza chora dziewczynka, tym mniejsze oczucie otrzymywanego wsarcia ze strony ersonelu medycznego [15]. Badania własne również okazują wyraźnie leszą jakość życia i większą satysfakcję z leczenia u dzieci oniżej 12 roku życia, w orównaniu z dziećmi starszymi. Dla tej gruy acjentów choroba wydaje się być mniej kłootliwa, dlatego dzieci te leiej radzą sobie z adatacją do nowych warunków życia. Ponadto w tym rzedziale wiekowym istotniejsza jest rola rodziców, zarówno, w udzielaniu wsarcia, jak i zaangażowaniu w leczenie i kontrolę glikemii. Jedna trzecia acjentów owyżej 12 roku życia nie jest zadowolona z rowadzonej teraii, co może rowadzić do gorszego stosowania się do zaleceń lekarskich, gorszego wyrównania metabolicznego cukrzycy i wcześniejszego ojawienia się owikłań. W badaniu Szewczyka nastolatki, zwłaszcza długotrwale chorujące na cukrzycę tyu 1, wykazały wyższy oziom zmęczenia sychicznego w orównaniu ze zdrowymi rówieśnikami miały oczucie utraty energii, motywacji do działania, łatwiej się irytowały i bardziej nieokoiły się o swoje możliwości [16]. W rzerowadzonym rzez nas badaniu dzieci starsze z cukrzycą rawie dwukrotnie rzadziej określały swoją jakość życia jako bardzo dobrą (37%) w stosunku do ich zdrowych rówieśników (61,1%). Ponadto acjenci owyżej 12 roku życia, częściej niż młodsi chorzy na cukrzycę odawali, że choroba ma duży wływ na ich życie. Chorzy w wieku dojrzewania mają inne oczekiwania w stosunku do sosobu leczenia. Zegarlicka- Poręba odkreśla, że młodzież najmniejszą wagę rzywiązuje do bycia odowiedzialnym, rozwiązywania swoich roblemów i anowania nad uczuciami i oędami. Wiąże się to z niechęcią młodocianych do osiągania leszych wyników leczenia [7]. Choroba rzewlekła staje się dla nich sorym obciążeniem a obowiązki, jakie nakłada na młodego człowieka teraia cukrzycy, kolidują z dużą otrzebą niezależności, charakterystycznej dla tego okresu rozwoju [17]. Uwzględnienie oczekiwań młodocianych w zakresie stosowanej teraii może mieć duże znaczenie dla orawy jakości ich życia. Przerowadzone rzez nas badanie nie wykazało jednak związku między jakością życia a wielkością wskaźnika BMI, długością trwania choroby, czy tyem insulinoteraii. Mimo to zwraca uwagę fakt, że osoby chorujące od 1 roku do 5 lat, onad dwukrotnie częściej określiły swoją jakość życia jako bardzo dobrą (72,2%), nie tylko w stosunku do osób ze świeżo rozoznaną cukrzycą (33%), ale także do osób chorujących onad 5 lat (33%). Dzieci te były częściej usatysfakcjonowane z leczenia. W badaniach rzerowadzonych rzez Ingersoll i Marrero wykazano, że tuż o ostawieniu diagnozy, cukrzyca ma duży wływ na jakość życia, dość znacznie ją obniżając [18]. Wydaje się, że o roku od ostawienia diagnozy, większość acjentów adatuje się do nowych warunków życia i jest w stanie srostać wyzwaniom stawianym rzez chorobę. Jednakże o onad 5-letnim okresie jej trwania, choroba ta staje się onownie uciążliwą i może obniżać jakość życia acjentów. Długoterminowym wskaźnikiem kontroli metabolicznej w cukrzycy tyu 1 jest hemoglobina glikowana (HbA1c). W wieloośrodkowym badaniu rzerowadzonym rzez Hoey i ws. na onad 2100 gruie nastolatków z cukrzycą, wykazano zależność omiędzy właściwym oziomem HbA 1c a wyższą jakością życia [19]. Podobnie w badaniach innych autorów [20] osoby z niskim oziomem HbA 1c relacjonowały leszą jakość życia. Uzyskane rzez nas wyniki także zwracają uwagę na istotną zależność omiędzy bardzo dobra jakością życia a odowiednią kontrolą metaboliczną (HbA 1c 6,5%, <0,004). Powyższe rezultaty ozwalają wnioskować, że właściwe rowadzenie cukrzycy ma korzystny wływ na jakość życia małych acjentów. Wływając ozytywnie na teraię i rzestrzeganie zaleceń lekarza. Porawa kontroli metabolicznej choroby, odsuwa w czasie moment wystąienia owikłań óźnych, ograniczając znacznie częstość owikłań wczesnych (kwasica, hioglikemia). Zwrócenie uwagi na ojęcie jakości życia dzieci z cukrzycą wśród ediatrów wydaje się być, szczególnie ważne. Daje to, możliwość ełniejszej kontroli nad rozwojem go dziecka i ozwala na wcześniejsze wykrycie zaburzeń, a co za tym idzie odjęcie w stosownym momencie właściwych działań teraeuyucznych. 73
8 Praca oryginalna Endokrynol. Ped., 7/2008;2(23):67-74 PIŚMIENNICTWO/REFERENCES [1] Pilecka W.: Choroba rzewlekła dziecka, jego rozwój i interakcje rodzinne model transakcyjny. Dziecko nieełnosrawne w rodzinie. Socjalizacja i rehabilitacja. Red. Chodkowska M., UMCS, Lublin [2] Noczyńska A.: Cukrzyca tyu 1 choroba rzewlekła. Family Medicine& Primary Care Vol. 8, Nr 2, Continuo, Wrocław [3] Levine N.M. Incororation of quality of life assessment into clinical trials. Effect of cancer on quality of life. CRC Press, Boston [4] Zwolińska B., Janowska M., Musiał K. et al.: Jakość życia w ocenie własnej u dzieci z nieswoistymi zaaleniami jelit. Pediatria Wsółczesna. Gastroenterologia, Heatologia i Żywienie Dziecka, 2003: 5(2), [5] Szkultecka Dębek M., Mazur J.: Jakość życia związana ze zdrowiem metody omiaru. Farmakoekonomika. 2005: 9(3), [6] Banaszkiewicz Z., Szewczyk M., Cieżniakowska K. et al.: Jakość życia osób ze stomią jelitową. Wsółczesna Onkologia 2007: 11(1), [7] Zegarlicka-Poręba M., Jarosz-Chobot P., Krajeńska-Siuda E. et al.: Rozumienie zdrowia rzez młodzież chorującą na cukrzycę tyu 1 w oarciu o własne kryteria. Endokry. Diabeł. i Chor. Przem. Mat. Wieku. Roz. 2005: 11(2), [8] Koral-Szczyrska M., Kamieńska H., Dorant B. et al.: Problemy sychologiczne młodzieży j na cukrzycę tyu 1. Diabetol. Pol., 2002:9, [9] Laffel L., Connell A., Vangsness L. et al.: General Quality of Life in Youth with Tye 1 Diabetes. Diabetes Care 2003: 26(11), [10] Florys B., Grabowska A., Głowińska B. et al.: Próba oceny wybranych asektów stanu emocjonalnego dzieci i młodzieży z cukrzycą tyu 1 w zależności od wyrównania metabolicznego i stosowanej metody insulinoteraii. Endokrynol. Ped. 2005; 4(13): 31. [11] Jacobson AM., Hauser ST., Willett J. et al.: Psychological adjustment to IDDM: 10-year follow-u of an onset cohort of child and adolescent atients. Diabetes Care 1997: 20, [12] Myśliwiec M., Balcerska A.: Przewlekła choroba somatyczna w życiu i rozwoju dziecka oraz jego rodziny- cukrzyca. Psychiatria w Praktyce Ogólnolekarskiej 2002: 2(4), [13] Kovacs M., Goldston D., Obrosky D. et al.: Psychiatric disorders in youths with IDDM: rates and risk factors. Diabetes Care 1997: 20, [14] Rodin F., Daneman D.: Eating disorders and IDDM. A roblematic association. Diabetes Care 1992: 15, [15].Olszewska A., Szewczyk L.: Poczucie wsarcia sołecznego u nastolatków z cukrzycą tyu 1. Endokrynol Ped 2005: 1(10), [16] Szewczyk L., Szołtek A.: Poziom zmęczenia sychicznego u nastolatków chorych na cukrzycę tyu 1. Endokrynol Ped; 2004: 3(8), [17] Przybyszewski B., Czerwionka-Szaflarska M., Żbikowska-Bojko M.: Analiza jakości życia dzieci i młodzieży chorych na cukrzycę tyu 1 leczonych za omocą ciągłego odskórnego wlewu insuliny. Pediatr Pol 2008; 83 (1): [18] Ingersoll GM., Marrero DG.: A modified quality-of-life measure for youths: sychometric roerties. Diabetes Educ. 1991: 17, [19] Hoey H., Aanstoot HJ., Chiarelli F., et al.: Good metabolic control is associated with better quality of life in adolescents with tye 1 diabetes. Diabetes Care 2001: 24, [20] Guttmann-Bauman I, Flaherty BP, Strugger M. et al.: Metabolic control and quality-of-life self-assessment in adolescents with IDDM. Diabetes Care. 1998: 21,
Wybrane determinanty jakości życia w cukrzycy
Borgis Wybrane determinanty jakości życia w cukrzycy *Helena Motyka 1, Krystyna Stanisz-Wallis 2 1 Zakład Pedagogiki Medycznej, Wydział Nauk o Zdrowiu, Collegium Medicum, Uniwersytet Jagielloński, Kraków
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 365 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.L, SUPPL. VI, 365 SECTIO D 2005 1 Wyższa Szkoła Pedagogiki Resocjalizacyjnej Pedagogium w Warszawie Higher School of Pedagogics in Warsaw,
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Szewczyk L. i inni: Funkcjonowanie psychiczne dzieci z cukrzycą typu 1 Vol. 9/2010 Nr 3(32) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Funkcjonowanie psychiczne dzieci z cukrzycą typu 1 Psychic
Bardziej szczegółowoNietrzymanie moczu u kobiet a zaburzenia depresyjne
Nietrzymanie moczu u kobiet a zaburzenia deresyjne Urinary incontinence in women and deressive disorders Beata Ogórek-Tęcza 1, Aneta Pulit 2 1 Instytut Pielęgniarstwa i Położnictwa Collegium Medicum w
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ ŻYCIA U DZIECI I MŁODZIEŻY Z WRODZONYM ZAKAŻENIEM HIV W POLSCE
JAKOŚĆ ŻYCIA U DZIECI I MŁODZIEŻY Z WRODZONYM ZAKAŻENIEM HIV W POLSCE A. Zielińska 1, M. Bielecki 2, F. Pierowski 3, U. Coupland 4, A.Bryńska 1, T. Wolańczyk 1, M. Marczyńska 4 (1) Klinika Psychiatrii
Bardziej szczegółowoCharakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego
Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób
Bardziej szczegółowoZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Władimir Bożiłow 1, Małgorzata Roślak 2, Henryk Stolarczyk 2 1 Akademia Medyczna, Bydgoszcz 2 Uniwersytet Łódzki, Łódź ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ
Bardziej szczegółowoOcena wiedzy i świadomości osób po 50. roku życia w zakresie czynników ryzyka raka jelita grubego
Family Medicine & Primary Care Review ; 7, : doi:./fmcr/ PRACE ORYGINALNE ORIGINAL PAPERS Ocena wiedzy i świadomości osób o. roku życia w zakresie czynników ryzyka raka jelita grubego Coyright by Wydawnictwo
Bardziej szczegółowoW kierunku sztucznej trzustki Nowoczesne systemy kontroli glikemii i ochrony pacjenta przed hipoglikemią w cukrzycy typu 1.
W kierunku sztucznej trzustki Nowoczesne systemy kontroli glikemii i ochrony pacjenta przed hipoglikemią w cukrzycy typu 1. prof. dr hab. med. Małgorzata Myśliwiec Katedra i Klinika Pediatrii, Diabetologii
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 5 1 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Białej Podlaskiej Instytut Pielęgniarstwa Higher State Vocational School
Bardziej szczegółowoAnaliza czynników wpływających na spożycie warzyw i owoców przez dzieci w wieku szkolnym
Wolnicka Probl Hig K Eidemiol i ws. Analiza 2014, czynników 95(2): 389-393 wływających na sożycie warzyw i owoców rzez dzieci w wieku szkolnym 389 Analiza czynników wływających na sożycie warzyw i owoców
Bardziej szczegółowoJakość życia dzieci z przewlekłą chorobą nerek w Polsce Katarzyna Kiliś-Pstrusińska
Jakość życia dzieci z przewlekłą chorobą nerek w Polsce Katarzyna Kiliś-Pstrusińska Katedra i Klinika Nefrologii Pediatrycznej Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu VII Zjazd PTNefD, Łódź 2015 1 Jakość życia
Bardziej szczegółowoAlicja Drohomirecka, Katarzyna Kotarska
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 384 PRACE INSTYTUTU KULTURY FIZYCZNEJ NR 20 2003 ALICJA DROHOMIRECKA KATARZYNA KOTARSKA SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA DZIECI PRZEDSZKOLNYCH ZE STARGARDU SZCZECIŃSKIEGO
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
Bardziej szczegółowoWYBÓR FORMY OPODATKOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW NIEPOSIADAJĄCYCH OSOBOWOŚCI PRAWNEJ
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 667 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 40 2011 ADAM ADAMCZYK Uniwersytet Szczeciński WYBÓR FORMY OPODATKOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW NIEPOSIADAJĄCYCH OSOBOWOŚCI
Bardziej szczegółowoAnna Kłak. Korzystanie z informacji dostępnych w Internecie z zakresu zdrowia i choroby przez osoby chore na alergię dróg oddechowych i astmę
Anna Kłak Korzystanie z informacji dostępnych w Internecie z zakresu zdrowia i choroby przez osoby chore na alergię dróg oddechowych i astmę STRESZCZENIE ROZPRAWY DOKTORSKIEJ Wstęp: Świadomość pacjentów
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Piekarski R. i inni: Długofalowa ocena wyrównania Szewczyk L. dzieci i inni z cukrzycą Aktywność typu opioidowa 1, leczonych u dziewcząt przy z nadczynnością pomocy osobistej i niedoczynnością pompy insulinowej
Bardziej szczegółowoBariery uprawiania turystyki przez osoby niepełnosprawne w kontekście statusu materialnego Krzysztof Kaganek 1
PRACA ORYGINALNA Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2015, Tom 21, Nr 1, 77 83 www.monz.l Bariery urawiania turystyki rzez osoby nieełnosrawne w kontekście statusu materialnego Krzysztof Kaganek 1 Akademia
Bardziej szczegółowolek. Magdalena Bosak-Prus Ocena profilu oreksyny A i greliny u dzieci niskorosłych.
lek. Magdalena Bosak-Prus Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 1 we Wrocławiu, Katedra i Klinika Endokrynologii i Diabetologii Wieku Rozwojowego, młodszy asystent Ocena profilu oreksyny A i greliny
Bardziej szczegółowoOsoby z cukrzycą pomagają innym prewencja cukrzycy w rodzinie
3 Osoby z cukrzycą pomagają innym prewencja cukrzycy w rodzinie Samokontrolne, przesiewowe rozpoznanie ryzyka stanu przedcukrzycowego lub cukrzycy utajonej mogą wykonać pacjenci w swoich rodzinach. W praktyce
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Trojanowska A.: Postawy wobec choroby u dzieci z cukrzycą typu 1 Vol. 13/2014 Nr 2(47) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Postawy wobec choroby u dzieci z cukrzycą typu 1 Children s attitudes
Bardziej szczegółowoWstęp ARTYKUŁ REDAKCYJNY / LEADING ARTICLE
Dzieciństwo w cieniu schizofrenii przegląd literatury na temat możliwych form pomocy i wsparcia dzieci z rodzin, gdzie jeden z rodziców dotknięty jest schizofrenią Childhood in the shadow of schizophrenia
Bardziej szczegółowoT. XXXVII Zeszyty Naukowe WSHE 2013 r.
T. XXXVII Zeszyty Naukowe WSHE 2013 r. Dorota Kochman (Wydział Nauk o Zdrowiu, Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna we Włocławku Instytut Nauk o Zdrowiu, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Płocku) Barbara
Bardziej szczegółowoZaburzenia emocjonalne, behawioralne, poznawcze oraz jakość życia u dzieci i młodzieży z wrodzonym zakażeniem HIV STRESZCZENIE
Autor: Tytuł: Promotor: lek. Anna Zielińska Zaburzenia emocjonalne, behawioralne, poznawcze oraz jakość życia u dzieci i młodzieży z wrodzonym zakażeniem HIV dr hab. Anita Bryńska STRESZCZENIE WSTĘP: W
Bardziej szczegółowoWpływ masażu leczniczego na zmiany parametrów ciśnienia i tętna
Chrzan Hygeia Public S i ws. Health Wływ 204, masażu 49(3): leczniczego 07- na zmiany arametrów ciśnienia i tętna 07 Wływ masażu leczniczego na zmiany arametrów ciśnienia i tętna Imact of theraeutic massage
Bardziej szczegółowoAKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Powikłania cukrzycy Retinopatia
AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Powikłania cukrzycy Retinopatia PRZEWLEKŁE POWIKŁANIA CUKRZYCY Cukrzyca najczęściej z powodu wieloletniego przebiegu może prowadzić do powstania tak zwanych
Bardziej szczegółowoZnaczenie funkcjonowania rodziny dla zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży z otyłością
Znaczenie funkcjonowania rodziny dla zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży z otyłością dr n. hum. Izabela Tabak Zakład Zdrowia Dzieci i Młodzieży Instytut Matki i Dziecka Dlaczego warto zajmować się
Bardziej szczegółowoW Nowym Roku Akademickim 2009/ AKADEMIA EDUKACYJNA WZNAWIA SWOJĄ DZIAŁALNOŚĆ
W Nowym Roku Akademickim 2009/2010... AKADEMIA EDUKACYJNA WZNAWIA SWOJĄ DZIAŁALNOŚĆ W tym roku dołączają do nas nowe miasta, w których będą odbywały się zajęcia! Nowy rok akademicki niebawem, dlatego kolejny
Bardziej szczegółowoThe Influence of Anxiety Induced by Conservative Dentistry Procedures on Occurrence of Cardiac Arrhythmia in Patients with Ischaemic Heart Disease
424 M. Madejczyk et al. race oryginalne Dent. Med. Probl. 2010, 47, 4, 424 429 ISSN 1644-387X Coyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Marlena Madejczyk 1, Andrzej Madejczyk 2,
Bardziej szczegółowoKamil Barański 1, Ewelina Szuba 2, Magdalena Olszanecka-Glinianowicz 3, Jerzy Chudek 1 STRESZCZENIE WPROWADZENIE
Czynniki socjodemograficzne wpływające na poziom wiedzy dotyczącej dróg szerzenia się zakażenia w kontaktach niezwiązanych z procedurami medycznymi wśród pacjentów z WZW typu C Kamil Barański 1, Ewelina
Bardziej szczegółowo10 FAKTÓW NA TEMAT CUKRZYCY
10 FAKTÓW NA TEMAT CUKRZYCY FAKT 1. Około 347 mln ludzi na świecie choruje na cukrzycę. Istnieje rosnąca globalna epidemia cukrzycy, u której podłoża leży szybki przyrost przypadków nadwagi i otyłości
Bardziej szczegółowoWpływ metody insulinoterapii na jakość życia młodzieży chorującej na cukrzycę typu I
Wydawnictwo UR 2007 Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego ISSN 1730-3524 Rzeszów 2008, 2, 170 174 Anna Kubicz 1, Lucyna Lisowicz 2, Barbara Surdej 2, Bartosz Korczowski 1,2 Wpływ metody insulinoterapii
Bardziej szczegółowoDostępność innowacyjnych metod ciągłego monitorowania glukozy
Dostępność innowacyjnych metod ciągłego monitorowania glukozy Dr hab.n.med. Tomasz Klupa Uniwersytet Jagielloński, Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Konflikt interesów Wykłady i seminaria dla firmy
Bardziej szczegółowoZACHOROWANIA DZIECI NA CUKRZYCĘ W WIEKU SZKOLNYM (7-12 LAT)
Autor: EDYTA LENDZION Opiekun badań: dr Beata Trzpil-Zwierzyk ZACHOROWANIA DZIECI NA CUKRZYCĘ W WIEKU SZKOLNYM (7-12 LAT) Badanie przeprowadzone zostało w czerwcu 2014 roku w poradni diabetologicznej w
Bardziej szczegółowoTRUDNOŚCI WYNIKAJĄCE ZE STANU ZDROWIA i KONDYCJI UCZNIA. analiza psychologiczna
TRUDNOŚCI WYNIKAJĄCE ZE STANU ZDROWIA i KONDYCJI UCZNIA analiza psychologiczna Beata Dobińska psycholog Zachodniopomorska Szkoła Biznesu CHOROBA PRZEWLEKŁA A FUNKCJONOWANIE DZIECKA 1569,7 tys. dzieci i
Bardziej szczegółowoOcena poziomu wiedzy położnic na temat okresu połogu
Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 3, zeszyt 4, 296-301, 2010 Ocena oziomu wiedzy ołożnic na temat okresu ołogu MARZENA KAŹMIERCZAK 1, GRAŻYNA GEBUZA 1, MAŁGORZATA GIERSZEWSKA 1 MAŁGORZATA
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM
STRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM Wstęp Choroby nowotworowe są poważnym problemem współczesnych społeczeństw. Rozpoznawanie trudności w funkcjonowaniu psychosomatycznym pacjentów jest konieczne do świadczenia
Bardziej szczegółowoOcena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży
Ewa Racicka-Pawlukiewicz Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych PROMOTOR: Dr hab. n.
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIESKŁODOWSKA LUBLIN POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 200 Katedra i Klinika Endokrynologii Akademii Medycznej im. prof. F. Skubiszewskiego w Lublinie Kierownik Kliniki:
Bardziej szczegółowoOCENA SATYSFAKCJI ŻYCIOWEJ I SAMOPOCZUCIA PSYCHICZNEGO PACJENTÓW PRZED OPERACJĄ TĘTNIAKA AORTY
OCENA SATYSFAKCJI ŻYCIOWEJ I SAMOPOCZUCIA PSYCHICZNEGO PACJENTÓW PRZED OPERACJĄ TĘTNIAKA AORTY EVALUATION OF LIFE SATISFACTION AND PSYCHOLOGICAL WELL-BEING OF PATIENTS BEFORE SURGERY AORTIC ANEURYSM Emilia
Bardziej szczegółowoAnaliza wiedzy i postaw pielęgniarek pracujących w oddziałach zabiegowych wobec dawstwa szpiku kostnego
PRACA ORYGINANA Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu,, Tom, Nr, www.monz.l Analiza wiedzy i ostaw ielęgniarek racujących w oddziałach zabiegowych wobec dawstwa sziku kostnego Monika Ławecka, Joanna Gotlib
Bardziej szczegółowoLek. Joanna Marciniak
Lek. Joanna Marciniak Katedra i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we lekarz rezydent Wpływ atopowego zapalenia skóry na jakość życia chorych dzieci
Bardziej szczegółowoWyniki badania profilaktyki lekarskiej w zakresie porad żywieniowych dla dzieci do lat 3
Warszawa, 29 maja 2013 roku Wyniki badania profilaktyki lekarskiej w zakresie porad żywieniowych dla dzieci do lat 3 Cele badania Badanie przeprowadzono w celu poznania dodatkowych przyczyn złej sytuacji
Bardziej szczegółowoSWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny. Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu. Karolina Horodyska
SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu Karolina Horodyska Warunki skutecznego promowania zdrowej diety i aktywności fizycznej: dobre praktyki w interwencjach psychospołecznych
Bardziej szczegółowoSzkoła przyjazna dziecku z cukrzycą. Klinika Pediatrii, Onkologii, Hematologii i Diabetologii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Szkoła przyjazna dziecku z cukrzycą Klinika Pediatrii, Onkologii, Hematologii i Diabetologii Uniwersytet Medyczny w Łodzi Dzieci chorują głównie na cukrzycę typu 1 Cukrzyca typu 1 - jest chorobą charakteryzującą
Bardziej szczegółowoŚwiatowy Dzień Zdrowia 2016 Pokonaj cukrzycę
Światowy Dzień Zdrowia 2016 Pokonaj cukrzycę Światowy Dzień Zdrowia 7 kwietnia 2016 Kilka słów o historii Każdego roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wybiera temat przewodni Światowego Dnia Zdrowia.
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Vol. 4/2005 Nr 4(13) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Próba oceny wybranych aspektów stanu emocjonalnego dzieci i młodzieży z cukrzycą typu 1 w zależności od wyrównania metabolicznego
Bardziej szczegółowoOpieka nad chorymi z Dystrofią Mięśniową Duchenne a
Opieka nad chorymi z Dystrofią Mięśniową Duchenne a Opis potrzeb i koniecznych usprawnień w procesach badawczych i diagnostycznoterapeutycznych. Jolanta Wierzba Ośrodek Chorób Rzadkich UCK Gdańsk Gdański
Bardziej szczegółowoSkuteczność samokontroli a poziom lęku i depresji u młodzieży chorej na cukrzycę insulinozależną
Post-print of: Basińska B. Skuteczność samokontroli a poziom lęku i depresji u młodzieży chorej na cukrzycę insulinozależną. Zdrowie Psychiczne, Volume 3-4, 1997, pp. 157-163 Skuteczność samokontroli a
Bardziej szczegółowoPOROZUMIENIE CZY KONFLIKT? O AKCEPTACJI CHOROBY. PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY NF1 W KONTEKŚCIE RODZINNYM
POROZUMIENIE CZY KONFLIKT? O AKCEPTACJI CHOROBY. PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY NF1 W KONTEKŚCIE RODZINNYM dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 im. dr. A. Jurasza w Bydgoszczy NF1 W RODZINIE
Bardziej szczegółowoSTYL ŻYCIA A FUNKCJONOWANIE POZNAWCZE OSÓB STARSZYCH. DONIESIENIE WSTĘPNE LIFESTYLE AND COGNITIVE FUNCTIONING IN OLDER PEOPLE. A PRELIMINARY STUDY
Nowiny Lekarskie 2012, 81, 1, 10 15 JOANNA PNIEWSKA 1, KRYSTYNA JARACZ 1, KRYSTYNA GÓRNA 1, ALINA CZAJKOWSKA 2, GRAŻYNA LICZBIŃSKA 3, DOROTA ŁOJKO 4, WIKTOR PAŁYS 4, ALEKSANDRA SUWALSKA 4 STYL ŻYCIA A
Bardziej szczegółowoPolskie Forum Psychologiczne, 2013, tom 18, numer 4, s. 441-456
Polskie Forum Psychologiczne, 2013, tom 18, numer 4, s. 441-456 Anna Ratajska 1 2 1 1 Instytut Psychologii, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego Institute of Psychology, Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz
Bardziej szczegółowoUrząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą
14 listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą Cukrzyca jest chorobą, która staje się obecnie jednym z najważniejszych problemów dotyczących zdrowia publicznego. Jest to przewlekły i postępujący proces
Bardziej szczegółowoJakość życia dzieci z przewlekłą chorobą nerek. Wyniki badania wieloośrodkowego.
Jakość życia dzieci z przewlekłą chorobą nerek. Wyniki badania wieloośrodkowego. K. Kiliś-Pstrusińska 1, A. Medyńska 1, P. Adamczyk 2, I. Bałasz-Chmielewska 3, R. Grenda 4, A. Kluska-Jóźwiak 5, B. Leszczyńska
Bardziej szczegółowoŚWIATOWY DZIEŃ ZDROWIA
Depresja Inż. Agnieszka Świątkowska Założenia kampanii Światowy Dzień Zdrowia obchodzony co roku 7 kwietnia, w rocznicę powstania Światowej Organizacji Zdrowia daje nam unikalną możliwość mobilizacji działań
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 3 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 3 SECTIO D 2004 Katedra Pielęgniarstwa Klinicznego Wydziału Zdrowia Publicznego AM we Wrocławiu MARTA ARENDARCZYK, EWA
Bardziej szczegółowoMateriał edukacyjny Cukrzyca ciążowa Przewodnik dla ciężarnej został przygotowany przez:
2 Materiał edukacyjny Cukrzyca ciążowa Przewodnik dla ciężarnej został przygotowany przez: Prof. dr hab. med. Katarzyna Cypryk Klinika Diabetologii i Chorób Przemiany Materii Uniwersytet Medyczny w Łodzi,
Bardziej szczegółowo138 Forum Bibl. Med. 2011 R. 4 nr 1 (7)
Dr Tomasz Milewicz, Barbara Latała, Iga Liińska, dr Tomasz Sacha, dr Ewa Stochmal, Dorota Pach, dr Danuta Galicka-Latała, rof. dr hab. Józef Krzysiek Kraków - CM UJ rola szkoleń w nabywaniu umiejętności
Bardziej szczegółowoWyniki badań PBQ i MAAS wykonanych w lipcu-październiku 2015
Wyniki badań PBQ i MAAS wykonanych w lipcupaździerniku 2015 Autor projektu badawczego : Anna Dyduch Maroszek Projekt sfinansowany przez Polskie Towarzystwo Psychoterapii Psychoanalitycznej Projekt finansowany
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 317 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 317 SECTIO D 2005 Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie Academy of Physical Education, Krakow URSZULA MIĄZEK, MARIA
Bardziej szczegółowoZaburzenia odżywiania -
Zaburzenia odżywiania - - rozpoznanie, objawy, leczenie Dorota Zatorska - Stempin 2012 1 Zaburzenia odżywiania - objawy, rozpoznanie, leczenie " Ciało ma znaczenie, ale kiedy dochodzimy do tego, co u
Bardziej szczegółowoPostępowanie orzecznicze wobec kierowców z zaburzeniami tolerancji węglowodanów i cukrzycą
Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2013 Aneks 2 Postępowanie orzecznicze wobec kierowców z zaburzeniami tolerancji węglowodanów i cukrzycą Opracowano we współpracy z dr.
Bardziej szczegółowoOcena jakości życia dzieci chorych na cukrzycę typu 1. Evaluation of the quality of life of children with type 1 diabetes
Praca oryginalna Endokrynol. Ped. 2018.17.4.65:219-226 DOI: 10.18544/EP-01.17.04.1705 Original Paper Pediatr. Endocrinol. 2018.17.4.65:219-226 Ocena jakości życia dzieci chorych na cukrzycę typu 1 Evaluation
Bardziej szczegółowoPOSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH
POSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH CUKRZYCA.? cukrzyca to grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynika
Bardziej szczegółowoPrzygotowanie dzieci chorych na cukrzycę do prozdrowotnego stylu życia. Preparing children with diabetes to healthy lifestyle
Praca oryginalna Endokrynol. Ped. 2015.14.2.51.47-54. Original Paper Pediatr. Endocrinol. 2015.14.2.51.47-54. Przygotowanie dzieci chorych na cukrzycę do prozdrowotnego stylu życia Preparing children with
Bardziej szczegółowoPorównanie wpływu trądziku zwykłego na komfort życia studentów wydziałów medycznych
: 11 15 Coyright by Wydawnictwo Continuo PRACE ORYGINALNE ORIGINAL PAPERS Porównanie wływu trądziku zwykłego na komfort życia studentów wydziałów medycznych PL ISSN 1734-3402 Comarison of the imact of
Bardziej szczegółowoWskaźnik smukłości a wysklepienie podłużne stóp studentów
98 Hygeia Public Health 2014, 49(1): 98-102 a wyskleienie odłużne stó studentów Index of slenderness vs. longitudinal arch of students feet Ewa Puszczałowska-Lizis Instytut Fizjoteraii, Wydział Medyczny,
Bardziej szczegółowoJanusz Górczyński. Prognozowanie i symulacje w zadaniach
Wykłady ze statystyki i ekonometrii Janusz Górczyński Prognozowanie i symulacje w zadaniach Wyższa Szkoła Zarządzania i Marketingu Sochaczew 2009 Publikacja ta jest czwartą ozycją w serii wydawniczej Wykłady
Bardziej szczegółowoJakość życia nie zależy wyłącznie od dobrostanu fizycznego, bo stan zdrowia ma wpływ na wiele aspektów życia.
Jakość życia w chorobie nowotworowej Krzysztof G. Jeziorski Warszawa Definicja jakości życia WHO (1993) Poczucie jednostki co do jej pozycji życiowej w ujęciu kulturowym oraz systemu wartości, w którym
Bardziej szczegółowoCzy Polakom grozi niealkoholowe stłuszczenie wątroby? NAFL (non-alkoholic fatty liver ) Czy można ten fakt lekceważyć?
Czy Polakom grozi niealkoholowe stłuszczenie wątroby? NAFL (non-alkoholic fatty liver ) Czy można ten fakt lekceważyć? Beata Cywińska-Durczak SAPL.PCH.18.10.1754 NAFLD (non-alkoholic fatty liver disease)
Bardziej szczegółowoEpidemiologia cukrzycy
Cukrzyca kiedyś Epidemiologia Epidemiologia - badanie występowania i rozmieszczenia stanów lub zdarzeń związanych ze zdrowiem w określonych populacjach oraz wpływu czynników wpływających na stan zdrowia
Bardziej szczegółowodr n. med. Magdalena Trzcińska
DZIECKO Z NERWIAKOWŁÓKNIAKOWATOŚCIĄ TYPU 1 (CHOROBĄ RECKLINGHAUSENA): NAJWAŻNIEJSZE PROBLEMY Z PERSPEKTYWY PSYCHOLOGICZNEJ dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki im. dr. A. Jurasza w Bydgoszczy
Bardziej szczegółowoKlasyczne objawy POChP a wynik przesiewowej spirometrii u pacjentów POZ w Bydgoszczy
: 308 311 Coyright by Wydawnictwo Continuo PRACE ORYGINALNE ORIGINAL PAPERS Klasyczne objawy POChP a wynik rzesiewowej sirometrii u acjentów POZ w Bydgoszczy PL ISSN 1734-3402 Classical COPD symtoms and
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Tobiaszewska M. i inni: Wiedza na temat cukrzycy i samokontroli a stosowanie zasad samokontroli w życiu codziennym u dzieci i młodzieży z cukrzycą typu 1 Vol. 10/2011 Nr 3(36) Endokrynologia Pediatryczna
Bardziej szczegółowoUwarunkowania genetyczne. w cukrzycy
Uwarunkowania genetyczne Kliknij, aby edytować styl wzorca podtytułu w cukrzycy Lek. Sylwia Wenclewska Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Farmakologii Klincznej Kliknij, aby edytować format tekstu
Bardziej szczegółowoCzy jest możliwe skuteczne leczenie cukrzycy w grupie chorych otyłych ze znaczną insulinoopornością?
Jerzy Maksymilian Loba Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytet Medyczny w Łodzi Czy jest możliwe skuteczne leczenie cukrzycy w grupie chorych otyłych ze znaczną insulinoopornością? Definicja
Bardziej szczegółowoWYSTĘPOWANIE ORAZ CZYNNIKI RYZYKA OBRZĘKU CHŁONNEGO U KOBIET PO OPERACJI RAKA PIERSI
ANNALES ACADEMIAE MEDICAE STETINENSIS ROCZNIKI POMORSKIEJ AKADEMII MEDYCZNEJ W SZCZECINIE 2009, 55, 2, 30 34 JANUSZ DOŚ, PIOTR GUTOWSKI 1, MAGDALENA GÓRSKA-DOŚ WYSTĘPOWANIE ORAZ CZYNNIKI RYZYKA OBRZĘKU
Bardziej szczegółowoStreszczenie mgr Agnieszka Kotwica
Streszczenie mgr Agnieszka Kotwica Słowa kluczowe: rehabilitacja uzdrowiskowa, dysfunkcje narządu ruchu, ból, jakość życia Zdrowie na podstawie definicji prezentowanej, przez WHO oznacza całkowity brak
Bardziej szczegółowoChoroby ultra-rzadkie. Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka
Choroby ultra-rzadkie Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka Definicje, częstość występowania Podstawą definicji chorób rzadkich są dane epidemiologiczne dotyczące występowania choroby w całej populacji
Bardziej szczegółowoInstrukcja do laboratorium z fizyki budowli. Ćwiczenie: Pomiar i ocena hałasu w pomieszczeniu
nstrukcja do laboratorium z fizyki budowli Ćwiczenie: Pomiar i ocena hałasu w omieszczeniu 1 1.Wrowadzenie. 1.1. Energia fali akustycznej. Podstawowym ojęciem jest moc akustyczna źródła, która jest miarą
Bardziej szczegółowoBudujmy społeczeństwo dla wszystkich Wystąpienie Rzecznika Praw Dziecka Marka Michalaka, Warszawa, 26 lutego 2010 roku
Budujmy społeczeństwo dla wszystkich Wystąpienie Rzecznika Praw Dziecka Marka Michalaka, Warszawa, 26 lutego 2010 roku Badania problemu biedy prowadzone są wyłącznie z perspektywy osób dorosłych. Dzieci
Bardziej szczegółowoAKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć
AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, której głównym objawem jest podwyższone stężenie glukozy we krwi (hiperglikemia). Stan taki
Bardziej szczegółowoPaweł Grygiel O pracach domowych czyli, czy więcej znaczy lepiej?
Paweł Grygiel O pracach domowych czyli, czy więcej znaczy lepiej? Dlaczego zadawać? 1. utrwalanie w pamięci nabytej wiedzy, 2. lepsze zrozumienia materiału 3. kształtują umiejętność krytycznego myślenia
Bardziej szczegółowoThe application of classic massage and magnetic therapy in treatment of chronic lower back pain
The alication of classic massage and magnetic theray in treatment of chronic lower back ain Zastosowanie masażu klasycznego i magnetoteraii w leczeniu rzewlekłych zesołów bólowych odcinka lędźwiowego kręgosłua
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE WSKAŹNIKA NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI GŁOSOWEJ (VOICE HANDICAP INDEX VHI) W OCENIE EFEKTYWNOŚCI TERAPII GŁOSU U NAUCZYCIELI
Medycyna Pracy 2007;58(6):1 9 Instytut Medycyny Pracy im. rof. J. Nofera w Łodzi htt://medr.im.lodz.l Ewa Niebudek-Bogusz 1 Anna Kuzańska 2 Piotr Błoch 1,3 Maja Domańska 1 Ewelina Woźnicka 1 Piotr Politański
Bardziej szczegółowoAdam Tarnowski WALIDACJA PSYCHOLOGICZNYCH METOD OCENY PREDYSPOZYCJI DO ZAWODU KIEROWCY
Anna Łuczak Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy Zakład Ergonomii Pracownia Fizjologii i Higieny Pracy Adam Tarnowski Wydział Psychologii Uniwersytet Warszawski Warszawa Studia
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia
Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia
Bardziej szczegółowoANKIETA. Poniżej umieszczona została ankieta dotyczącą Twojego zdrowia oraz samooceny. Ankieta składa się z czterech krótkich części.
ANKIETA Poniżej umieszczona została ankieta dotyczącą Twojego zdrowia oraz samooceny. Ankieta składa się z czterech krótkich części. Bardzo proszę, abyś czytał/a uważne i udzielił/a odpowiedzi na wszystkie
Bardziej szczegółowoDoświadczenia zespołu terapeutycznego w edukacji diabetologicznej. Fakty i mity polskiej edukacji
Doświadczenia zespołu terapeutycznego w edukacji diabetologicznej. Fakty i mity polskiej edukacji Zespół Kliniki Endokrynologii i Diabetologii IP - CZD Elżbieta Piontek, Alicja Szewczyk, Grażyna Korzeniewska,
Bardziej szczegółowoRehabilitacja Artykuły oryginalne Postępy Rehabilitacji (3), 13 18, 2011. Prywatny Gabinet Fizjoterapii, Jawor, Polska
Rehabilitacja Artykuły oryginalne Postęy Rehabilitacji (3), 13 18, 2011 Zmiana kąta rotacji tułowia u dzieci i młodzieży ze skoliozami idioatycznymi oddanych intensywnej fizjoteraii rowadzonej w oarciu
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ ŻYCIA I PRZYSTOSOWANIE PSYCHOSPOŁECZNE DZIECI I MŁODZIEŻY Z NERWIAKOWŁÓKNIAKOWATOŚCIĄ TYPU 1
JAKOŚĆ ŻYCIA I PRZYSTOSOWANIE PSYCHOSPOŁECZNE DZIECI I MŁODZIEŻY Z NERWIAKOWŁÓKNIAKOWATOŚCIĄ TYPU 1 dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 w Bydgoszczy Katedra i Klinika Psychiatrii
Bardziej szczegółowoWpływ cukrzycy na jakość życia kobiet ciężarnych
GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY Wpływ cukrzycy na jakość życia kobiet ciężarnych Praca na stopień doktora nauk medycznych mgr Joanna Preis-Orlikowska Promotor pracy: prof. dr hab. Mikołaj Majkowicz Gdańsk,
Bardziej szczegółowoPOWIKŁANIA. Personal solutions for everyday life.
POWIKŁANIA Personal solutions for everyday life. Powikłania Cukrzyca występuje u osób, w przypadku których organizm nie potrafi sam kontrolować poziomu glukozy we krwi (określanego również jako poziom
Bardziej szczegółowoSłowa kluczowe: rak jelita grubego, profilaktyka, kolonoskopia. Keywords: colorectal cancer, prevention, colonoscopy
259 GERIATRIA 2017; 11: 259-264 Akademia Medycyny ARTYKUŁ ORYGINALNY/ORIGINAL PAPER Otrzymano/Submitted: 15.11.2017 Zaakcetowano/Acceted: 28.11.2017 Wiedza o rogramie rofilaktyki raka jelita grubego wśród
Bardziej szczegółowoDBAJMY O PRAWIDŁOWY ROZWÓJ NASZYCH DZIECI
DBAJMY O PRAWIDŁOWY ROZWÓJ NASZYCH DZIECI Nadwaga i otyłość ukształtowana w wieku dziecięcym niesie za sobą zwiększone ryzyko utrzymania się w wieku dojrzewania i po osiągnięciu dorosłości, co za tym idzie
Bardziej szczegółowoDostępność terapii z zastosowaniem pomp insulinowych. Dr hab.n.med. Tomasz Klupa Uniwersytet Jagielloński, Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych
Dostępność terapii z zastosowaniem pomp insulinowych Dr hab.n.med. Tomasz Klupa Uniwersytet Jagielloński, Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Konflikt interesów Wykłady i seminaria dla firmy Medtronic.w
Bardziej szczegółowoChoroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych
Choroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych 23 lutego, przypada obchodzony po raz szósty, ogólnopolski
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 10 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 10 SECTIO D 2004 Zakład Pielęgniarstwa Internistycznego z Pracownią Pielęgniarstwa Onkologicznego Wydziału Pielęgniarstwa
Bardziej szczegółowoChoroby ultra-rzadkie Warszawa, 12 marca Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka
Choroby ultra-rzadkie Warszawa, 12 marca 2010 Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka Definicje, częstość występowania Podstawą definicji chorób rzadkich są dane epidemiologiczne dotyczące występowania
Bardziej szczegółowo