RAPORT Z EWALUACJI WEWNTRZNEJ w SZKOLE PODSTAWOWEJ im. JERZEGO NOSKIEWICZA w TANOWIE DIAGNOZA KOMPETENCJI NAUCZYCIELI I UCZNIÓW

Transkrypt

1 RAPORT Z EWALUACJI WEWNTRZNEJ w SZKOLE PODSTAWOWEJ im. JERZEGO NOSKIEWICZA w TANOWIE DIAGNOZA KOMPETENCJI NAUCZYCIELI I UCZNIÓW W ZAKRESIE ODPOWIEDZIALNEGO KORZYSTANIA Z MEDIÓW

2 PRZEBIEG EWALUACJI: Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej w przez Zespół do Spraw Ewaluacji w składzie: 1. Monika Karlińska 2. Westyna Pawlewicz 3. Urszula Wincek RAPORT Z EWALUACJI DOTYCZY NASTĘPUJĄCYCH PROBLEMÓW BADAWCZYCH: 1. Diagnoza kompetencji nauczycieli i uczniów w zakresie odpowiedzialnego korzystania z mediów społecznościowych. 2. Określenie potrzeb nauczycieli i uczniów w zakresie doskonalenia tej umiejętności. OPIS METODOLOGII: Badanie zostało zrealizowane w styczniu 19 r. przez zespół ds. ewaluacji wewnętrznej. W trakcie ewaluacji zbierano informacje pochodzące z następujących źródeł: -od nauczycieli uczących w szkole i od uczniów klas 5-8 szkoły podstawowej, - przeprowadzono analizę dokumentacji uwzględniając przedmiot ewaluacji. Do gromadzenia danych wykorzystano metody ilościowe, ankiety przeprowadzone wśród uczniów i nauczycieli. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje wymienione wyżej problemy badawcze. WYMAGANIA: 1. Nauczyciele i uczniowie posiadają kompetencje w zakresie odpowiedzialnego korzystania z mediów społecznościowych. 2. Nauczyciele i uczniowie określają potrzeby w zakresie doskonalenia umiejętności odpowiedzialnego korzystania z mediów społecznościowych. KRYTERIA EWALUACJI: 1. Nauczyciele posiadają niezbędne kompetencje informatyczne. 2. Uczniowie i nauczyciele znają zasady bezpiecznego korzystania z zasobów internetowych. 3. Uczniowie nie stosują cyberprzemocy. 4. Nauczyciele i uczniowie ze zrozumieniem i w sposób krytyczny odbierają treści pozyskane z zasobów internetowych. 5. Uczniowie używają mediów społecznościowych do komunikacji, poprawy swojego funkcjonowania np. nauki, wiedzy 6. Nie występuje tzw. zjawisko przeciążenia informatycznego tzn. takiego, gdy liczba odbieranych informacji jest zbyt duża, by je przetworzyć, zrozumie i dokonać selekcji ze względu na merytoryczność, prawdziwość, poprawność i bezpieczeństwo. 2

3 7. Uczniowie i nauczyciele przy publikowaniu informacji, przetwarzaniu i ich wykorzystywaniu zachowują zasady określone w ustawie o prawach autorskich. 8. Respondenci potrafią chronić swoją prywatność, wizerunek i dane osobowe poprzez wykorzystywanie właściwego oprogramowania, korzystania z polityki bezpieczeństwa, ograniczania dostępu do portali osobom nieznanym. 9. Komunikacja i kontakty rówieśnicze typu online nie zastępują kontaktów offline.. Absolwenci szkoły są dobrze przygotowani do życia w społeczeństwie informacyjnym. OPIS EWALUACJI: Na potrzeby badania przygotowano ankiety dla nauczycieli i uczniów. Próbę badawczą stanowiło 1 uczniów z klas V-VIII szkoły podstawowej oraz 28 nauczycieli. PYTANIA KLUCZOWE: 1. Jaki jest poziom aktywności uczniów i nauczycieli w korzystaniu z portali społecznościowych (blogów, Facebooka, Twittera, komunikacji online, etc.)? 2. Jaka jest samoocena kompetencji nauczycieli i uczniów w zakresie: a)kompetencji informacyjnych obejmujących umiejętności wyszukiwania informacji, rozumienia jej, oceny wiarygodności i przydatności informacji, b) umiejętności krytycznego i refleksyjnego wykorzystywania zasobów Internetu, c) poziomu czytania i interpretacji tekstu elektronicznego, d) zarządzania informacją (wyszukiwanie, krytyczne podejście, przetwarzanie (tworzenia) prezentacji multimedialnych, krótkich filmów, edycji dokumentów i umieszczania materiałów tekstowych i archiwalnych w Internecie). 3. Jaki jest stopień zrozumienia i przestrzegania prawa autorskiego? 4. Czy uczniowie i nauczyciele w komunikacji elektronicznej mieli do czynienia z: a) cyberprzemocą, b) treściami promującymi zachowania destrukcyjne c) sekstingiem, d) tzw. groomingiem, e) łańcuszkami szczęścia, f) zagrożeniem prywatności, g) spamami? 5. Co respondenci rozumieją przez pojęcie zagrożenia w Internecie? 6. Czy respondenci rozumieją zasady bezpiecznego kontaktu w Internecie? 7. W jaki sposób i w jakich formach aktywności uczniowie i nauczyciele kreują własny wizerunek w mediach (blogi, profile w portalach społecznościowych, lajki, wpisy na blogach, wypowiedzi na forach i grupach dyskusyjnych)? 8. Czy respondenci rozumieją, że działania innych użytkowników sieci mogą wpływać na wizerunek korzystającego z sieci? 9. Jakie sposoby ochrony wizerunku np. na Facebooku są możliwe do stosowania i jakie wykorzystują respondenci?. Czy respondenci znają i wykorzystują sposoby zabezpieczeń ochrony danych osobowych i ochrony prywatności? 11. Co chcieliby uczniowie wiedzieć o bezpieczeństwie w sieci? 3

4 Analiza wyników ankiety dotyczącej Diagnozy kompetencji uczniów w zakresie odpowiedzialnego korzystania z mediów społecznościowych przeprowadzonej na grupie 28 nauczycieli Szkoły Podstawowej w Tanowie Pytanie 1. Czy posiadasz prywatne konto użytkownika na następujących portalach społecznościowych? portal Tak Nie Facebook 68% 25% Twitter 7% 43% Instagram 11% 43% Snapchat 3% 43% Viber 3% 43% Tak Nie Facebook Twitter Instagram Snapchat Viber 4

5 Pytanie 2. Jak często korzystasz z zaznaczonych przez siebie portali? portal codziennie Kilka razy w tygodniu Raz w tygodniu lub rzadziej wcale Facebook 61 % 26% 3% 29% Twitter 39 % - 3% 29% Instagram 6% - 3% 29% Snapchat - 3% - 29% Viber - 3% - 29% 7 6 codziennie kilka razy/tydz raz/tydz lub rzadziej wcale facebook Twietter Instagram Snapchat Viber 5

6 Pytanie 3. Jak oceniasz własne kompetencje komputerowe? wartość w % bardzo wysoko % wysoko 32% średnio 61% nisko % bardzo nisko % 7 Jak oceniasz własne kompetencje komputerowe? 6 Jak oceniasz własne kompetencje komputerowe? bardzo wysoko wysoko średnio nisko bardzo nisko 6

7 Pytanie 4. Jak oceniasz własne kompetencje komputerowe w zakresie: wysoko średnio nisko Wyszukiwanie informacji 57% % % Oceny rzetelności informacji 43% 57% % Krytycznego i refleksyjnego wykorzystania Internetu 64% 25% % Czytania i interpretacji tekstu elektronicznego 61% 36% % 7 6 wysoko średnio nisko wyszukiwanie informacji oceny rzetelności informacji krytycznego i refleksyjnego wykorzystania Internetu czytania i interpretacji tekstu elektronicznego 7

8 Pytanie 5. Jak oceniasz kompetencje komputerowe uczniów w zakresie: wysoko średnio nisko Wyszukiwanie informacji 17% 46% 17% Oceny rzetelności informacji % 8% 68% Krytycznego i refleksyjnego wykorzystania Internetu % 36% 64% Czytania i interpretacji tekstu elektronicznego % 54% 43% wysoko średnio nisko wyszukiwanie informacji ocena rzetelności informacji krytycznego i refleksyjnego wykorzystania Internetu czytania i interpretacji tekstu elektronicznego 8

9 Pytanie 6. Czy znasz zagadnienia dotyczące kwestii praw autorskich w Internecie? tak 46% nie % częściowo % 7 Znajomość zagadnień dotyczących kwestii praw autorskich 6 Znajomość zagadnień dotyczących kwestii znajomości praw autorskich tak nie częściowo 9

10 Pytanie 7. Czy przestrzegasz Prawa Autorskiego korzystając z zasobów Internetu? tak 61% nie % częściowo 39% 7 Przestrzeganie prawa autorskiego 6 Przestrzeganie prawa autorskiego Tak Nie Częściowo

11 Pytanie 8. Czy korzystając z komunikacji elektronicznej lub Internetu miałaś/miałeś do czynienia z następującymi zjawiskami? często rzadko nigdy nie znam tego pojęcia a / przemoc 21% 21% 54% % b / treści promujące zachowania destrukcyjne 32% 32% 29% % c / seksting % 25% 54% 6% d / grooming % 14% 54% 32% e / łańcuszki szczęścia 29% 43% 21% 3% 6 często rzadko nigdy nie znam pojęcia przemoc treści promujące zachowania destrukcyjne seksting grooming łańcuszki szcześcia 11

12 Pytanie 9. Czy i jak często napotykasz następujące formy cyberprzemocy? często rzadko nigdy nie znam tego pojęcia a / nagrywanie, rozpowszechnianie treści ośmieszających inne osoby b / wulgarne, poniżające treści w komunikacji internetowej 29% 32% 36% % 36% 46% 14% % c / wulgarne komentarze, tzw. hejt 71% 14% 11% % d / podszywanie się za kogoś w Internecie 3% 32% 57% 3% e / włamania na konta internetowe 6% 32% 13% 3% f/ wykluczenie z grona znajomych 6% % 32% % często rzadko nigdy nie znam tego pojęcia 12

13 Pytanie. Co rozumiesz przez pojęcie zagrożenia w Internecie? -hejt, szerzenie nienawiści- 29% -fake newsy-25% - wykorzystywanie danych bez zgody właściciela- 14% - zagrożenie konta w banku, haseł - 21% - utrata danych osobowych, podszywanie się pod innych 21% - cyberprzemoc -6% - oglądanie, rozpowszechnianie zdjęć, treści niezgodnych z moralnością 25% - akceptowanie, przyswajanie demoralizujących treści, pornograficznych- 29% - namawianie do zachowań patologicznych- 6% - kradzież własności intelektualnej- 6% - wszelkie niebezpieczeństwa związane z poruszaniem się w świecie wirtualnym- 6% - 25 % (7 osób)- wcale nie udzieliło odpowiedzi Jak rozumiesz pojecie "zagrożenia w Internecie"? Jak rozumiesz pojecie "zagrożenia w Internecie"? 13

14 Pytanie 11. Czy korzystając z Internetu, w tym z serwisów społecznościowych, podajesz swoje prawdziwe dane osobowe? tak 46% nie 21% częściowo 21% Czy korzystając z Internetu podajesz swoje prawdziwe dane osobowe? tak nie częściowo Czy korzystając z Internetu podajesz swoje prawdziwe dane osobowe? 14

15 Pytanie 12. Zaznacz, z których form komunikacji oraz wypowiedzi, korzystasz w świecie wirtualnym? A. blog 21% B. fora internetowe 29% C. grupy dyskusyjne 36% D. portale społecznościowe 75% E. Komunikatory internetowe 61% Korzystanie z form komunikacji w świecie wirtualnym Korzystanie z form komunikacji w świecie wirtualnym 15

16 Pytanie 13. Czy wiesz w jaki sposób można chronić swoje dane osobowe w Internecie? tak 86% nie 11% Czy wiesz jak chronić swoje dane? tak nie Czy wiesz jak chronić swoje dane? 16

17 Pytanie 14. Czy jesteś zainteresowana/y podniesieniem swoich kompetencji w zakresie bezpieczeństwa internetowego? zdecydowanie tak 32% tak 46% nie 6% zdecydowanie nie % Chęć podniesienia swoich kompetencji w zakresie bezpieczeństwa internetowego zdecydowanie tak tak nie zdecydowanie nie Chęć podniesienia swoich kompetencji w zakresie bezpieczeństwa internetowego 17

18 Pytanie 15. Co chciałbyś wiedzieć o bezpieczeństwie w sieci? - jak zabezpieczyć własne dane -21% - jak kontrolować dziecko, tak aby nie wiedziało o tym- 11% - jak przeciwdziałać cyberprzemocy- 17% - jak uniknąć włamania na konto, założenia podsłuchu- 11% - brak odpowiedzi- 36% Co chciałbyś wiedzieć o bezpieczeństwie w sieci? Co chciałbyś wiedzieć o bezpieczeństwie w sieci? 18

19 Pytanie 16. Czy według Ciebie uczniowie naszej szkoły mają wystarczającą wiedzę i umiejętności, aby skutecznie bronić się przed zjawiskiem cyberprzemocy? zdecydowanie tak % tak 11 % nie 68 % zdecydowanie nie 11 % Czy uczniowe wg ciebie mają wystarczająca wiedzę, aby chronić się przed zjawiskie cyberprzemocy? zdecydowanie tak tak nie zdecydowanie nie Czy uczniowe wg ciebie mają wystarczająca wiedzę, aby chronić się przed zjawiskie cyberprzemocy? 19

20 Pytanie 17. Czy zauważasz potrzebę przeprowadzenia zajęć dla uczniów dotyczących następujących kwestii: tak nie cyberprzemoc 79% % bezpieczne korzystanie z portali społecznościowych 86% % prawo autorskie 71% 11% ochrona danych osobowych 84% % tak nie cyberprzemoc bezpieczne korzystanie z portali społecznościowych prawo autorskie ochrona danych osobowych

21 Pytanie 18. Czy zauważasz potrzebę przeprowadzenia zajęć dla rodziców dotyczących następujących kwestii: tak nie cyberprzemoc 86% 3% bezpieczne korzystanie z portali społecznościowych 82% 6% prawo autorskie 71% 6% ochrona danych osobowych 82% 3% tak nie cyberprzemoc bezpieczne korzystanie z portali prawo autorskie ochrona danych osobowych 21

22 Pytanie 19. Czy zauważasz potrzebę zwiększenia kompetencji nauczycieli w zakresie: tak nie cyberprzemoc 75% 6% bezpieczne korzystanie z portali społecznościowych 61% 14% prawo autorskie 64% 11% ochrona danych osobowych 71% 6% tak nie cyberprzemoc bezpieczne korzystanie z portali prawo autorskie ochrona danych 22

23 Pytanie. Jak często korzystasz z: codziennie kilka razy raz w tygodniu wcale w tygodniu lub rzadziej komputera 89% 6% % 6% Internetu 89% 3% % 6% portali społecznościowych % 14% 17% 6% komunikatorów 43% 21% 17% 6% internetowych gier on-line 3% % 54% 6% codziennie kilka razy /tydz raz/tydz wcale 23

24 Pytanie 21. Jakich urządzeń wykorzystujesz do: komputer tablet telefon pracy 96% 3% 46% nauki 89% 14% 43% rozrywki % 17% 46% portali społecznościowych 29% 14% 46% komunikacji internetowej 61% 14% 71% gier on-line 17% 3% 25% komputer tablet telefon 24

25 WNIOSKI 1. Prawie wszyscy badani wykorzystują komputer do pracy 96% i nauki 89%. 2. Większość nauczycieli ( 64%) ocenia wysoko własne kompetencje komputerowe w zakresie wyszukiwania krytycznego i refleksyjnego wykorzystania Internetu. 3. Zdecydowana większość rzadko lub nigdy nie miała do czynienia z następującymi zjawiskami: przemoc, treści promujące zachowania destrukcyjne, seksting, grooming. 4. Zdecydowana większość nauczycieli rzadko lub nigdy nie napotkała w Internecie takich form przemocy jak: - podszywanie się za kogoś, - włamania na konta internetowe, - wykluczenie z grona znajomych % wie, w jaki sposób można chronić swoje dane osobowe % respondentów jest zainteresowana podniesieniem swoich kompetencji w zakresie bezpieczeństwa internetowego. 7. Nauczyciele komunikują się w świecie wirtualnym za pomocą forów internetowych, blogów i portali społecznościowych; zdaniem 38% badanych uczniowie nie mają wystarczającej wiedzy i umiejętności, aby skutecznie bronić się przed zjawiskami cyberprzemocy. 8. Zdecydowana większość nauczycieli 88% widzi potrzebę przeprowadzenia zajęć dla uczniów dotyczących cyberprzemocy i bezpiecznego korzystania z portali społecznościowych oraz ochrony danych osobowych -75 %; widzi również potrzebę szkoleń dla rodziców. 9. Zdecydowana większość nauczycieli widzi potrzebę zwiększenia swoich kompetencji we wszystkich zakresach.. Żaden z nauczycieli nie ocenia własnych kompetencje komputerowe bardzo wysoko, 32 % wysoko. 11. Tylko 46 % nauczycieli zna, a % częściowo zagadnienie dotyczące praw autorskich % nauczycieli tylko częściowo przestrzega Prawa Autorskiego korzystając z zasobów. 13. Aż 36% nauczycieli często napotyka w Internecie wulgarne, poniżające treści; aż 71% wulgarne komentarze tzw. Hejty. 14. Zastanawiający jest też fakt, że choć rzadko ale jednak aż 29% napotyka na nagrywanie i rozpowszechnianie treści ośmieszających inne osoby % nauczycieli radzi sobie średnio z oceną rzetelności informacji pojawiającej się w sieci. 25

26 Analiza wyników ankiety dotyczącej Diagnozy kompetencji uczniów w zakresie odpowiedzialnego korzystania z mediów społecznościowych przeprowadzonej na grupie 1 uczniów Szkoły Podstawowej w Tanowie 1. Wśród ankietowanych uczniów na pytanie Czy posiadasz prywatne konto użytkownika na następujących portalach społecznościowych?. Uczniowie udzielili następujących odpowiedzi: tak nie Facebook 65,34% 34,65% Twitter 13,86% 85,14% Instagram 57,42% 41,58% Snapchat 47,52% 51,48% Viber 9,9% 91,8% Messenger 83,16% 16,83% Whatsapp,69% 68,31% Gry internetowe z możliwością czatu 56,43% 31,6% tak nie 26

27 2. Na pytanie Jak często korzystasz z zaznaczonych przez siebie w pytaniu powyżej portali?, ankietowani uczniowie odpowiedzieli: codziennie kilka razy 1x tydzień lub rzadziej nigdy w tygodniu Facebook 32,67% 9,9% 42,57% 53,37% Twitter 3,96% 3,96% 77,22% 67,85% Instagram 23,76% 18,8% 39,6% 64,28% Snapchat 28,71% 5,94% 48,51% 6,71% Viber,99% 5,94% 72,27% 75% Messenger 42,57% 24,75% 28,71% 14,28% Whatsapp 7,92% 7,92% 71,28% 46,42% Gry online z możliwością czatu 17,82% 35,64% 37,62% 32,14% 9% 8% 7% 6% % % % % % % Facebook Twitter Instagram Snapchat Viber Messenger Whatsapp Gry online z możliwością czatu codziennie Kilka razy w tygodniu Raz w tygodniu lub rzadziej nigdy 27

28 3.Na pytanie Jak często umieszczasz na portalach społecznościowych? uczniowie odpowiedzi: często rzadko nigdy zdjęcia własne 15,84% 34,65% 49,% zdjęcia znajomych i innych 5,94% 26,73% 67,32% osób komentarze oraz 52,47% 28,71% 18,81% polubienia nagrania video, audio,89% 25,74% 63,36% linki 14,85% 21,78% 63,36% 8% 7% 6% % % % % % % Zdjęcia własne Zdjęcia znajomych i innych osób Komentarze oraz polubienia Nagrania video, audio Linki Często Rzadko Nigdy 28

29 4. W pytaniu, gdzie uczniowie mieli odpowiedzieć Jak oceniają własne umiejętności komputerowe? ocenili swoje kompetencje: a. Bardzo wysoko 16,83% b. Wysoko 65,64% c. Średnio 42,57% d. Nisko 4,95% e. Bardzo nisko brak odpowiedzi. 7 Jak oceniasz własne umiejętności komputerowe? 6 Jak oceniasz własne umiejętności komputerowe? bardzo wysoko wysoko średnio nisko bardzo nisko 29

30 5. W pytaniu, w którym uczniowie mieli ocenić swoje umiejętności w wyszczególnionych zagadnieniach udzielili następujących odpowiedzi: wysoko średnio nisko wyszukiwanie informacji 55,44% 52,47% 1,98% ocena rzetelności,69% 56,43% 12,87% informacji krytycznego i 38,61% 31,68% 29,7% refleksyjnego wykorzystania Internetu czytania i interpretacji tekstu elektronicznego 41,58% 43,56% 14,85% 6% % % % % % % Wyszukiwanie informacji Ocena rzetelności informacji Krytycznego i refleksyjnego wykorzystania Internetu Czytania i interpretacji tekstu elektronicznego wysoko średnio nisko

31 6. Na pytanie Czy znasz zagadnienia dotyczące kwestii praw autorskich w Internecie?, uczniowie odpowiedzieli : a. Tak 55,44% b. Nie 5,94% c. Częściowo 38,61% 6 Czy znasz zagadnienia dotyczące kwestii praw autorskich? Czy znasz zagadnienia dotyczące kwestii praw autorskich? tak nie częściowo 31

32 7. Na pytanie Czy przestrzegasz praw autorskich korzystając z Internetu?, uczniowie odpowiedzieli : a. Tak 67,32% b. Czasami 19,8% c. Nie 12,87% 8% 7% 6% % % % % % % tak czasami nie Czy przestrzegasz praw autorskich korzystając z Internetu? 32

33 8. Czy korzystając z komunikacji elektronicznej lub Internetu miałeś/miałaś do czynienia z następującymi zjawiskami? ankietowani odpowiedzieli: często rzadko nigdy nie znam tego pojęcia przemoc 8,91% 27,72% 61,38% 4,95% treści promujące 13,86% 11,88% 61,38% 12,87% zachowania destrukcyjne seksting 3,96%,89%,49% 34,65% grooming 1,98% 4,95% 47,52% 45,54% łańcuszek szczęścia 18,81% 16,83% 29,7% 34,65% 7% 6% % % % % % % Przemoc Treści promujące zachowania destrukcyjne Seksting Grooming Łańcuszek szczęścia często rzadko nigdy nie znam tego pojęcia 33

34 9. Na pytanie Czy i jak często napotykasz następujące formy cyberprzemocy? uczniowie odpowiedzieli: nagrywanie, rozpowszechnianie treści ośmieszających innych wulgarne, poniżające treści w komunikacji internetowej wulgarne komentarze, tzw. hejt podszywanie się za kogoś w Internecie włamywanie się na konta internetowe wykluczenie z grona znajomych blokowanie użytkownika często rzadko nigdy nie znam tego pojęcia % 27,72% 58,41% 3,87% 15,84% 25,74% 56,42% 2% 27,72% 27,72% 43,56% 1% 13,86% 28,72% 56,42% 1% 12,88% 18,8% 67,32% 1%,88% 41,58% 45,54% 2%,78% 37,62% 39,6% 2% umieszczanie zdjęć 23% 24% 51% 2% 8% 7% 6% % % % % % % często rzadko nigdy nie znam tego pojęcia 34

35 . W pytaniu otwartym Jakie zagrożenia niesie za sobą korzystanie z Internetu? ankietowani uczniowie udzielili następujących odpowiedzi: Korzystanie z Internetu niesie ze sobą zagrożenia typu cyberprzemoc, rozpowszechnianie treści ośmieszających inne osoby lub włamywanie się na konta; Nękanie przez dziwnych ludzi; Można poznać osobę, która nie jest tą za kogo się podaje i może nas prześladować Ktoś może podawać się za członka rodziny i może prosić o spotkanie, i cię porwać; Ktoś może wulgarnie odzywać się do innych Internet jest źródłem informacji na nasz temat. Niektórzy np. podają swój adres narażając się na włamanie; Strata pieniędzy i konta Ośmieszanie kogoś i uzależnienie od Internetu; Poznanie osób złych. Mogą trafić się zdjęcia ośmieszające Używanie nagich zdjęć i wysyłanie ich do mnie, niewłaściwe treści Hejt i niestosowne słowa; Moim zdaniem korzystanie z Internetu niesie ze sobą np. pornografię, pedofilię, zepsuty wzrok; Stalking wirusy na komputerze Cyberprzemoc; Utrata znajomości, zagrożenie życia Namawianie do prostytucji 5 osób 5 osób 7 osób 1 osób 3 osób 5 osób 2 osoby 6 osób 1 osoba 3 osoby 15 osób 1 osoba 7 osób 12 osób 1 osoba 3 osoby 35

36 11. Uczniowie na pytanie Czy korzystając z Internetu, w tym z serwisów społecznościowych, podajesz swoje prawdziwe dane osobowe? odpowiedzieli: tak 33,66% czasami 36,63% nie % Brak odpowiedzi 29,71% Czy korzystając z Internetu podajesz swoje prawdziwe dane osobowe? tak czasami nie brak odpowiedzi Czy korzystając z Internetu podajesz swoje prawdziwe dane osobowe? 36

37 11a. Jeśli odpowiedziałeś/odpowiedziałaś tak na pytanie 11 to podaj komu? wszystkim 23,5% tylko znajomym 76,5% nikomu % 9 Komu podajesz prawdziwe dane? Komu podajesz prawdziwe dane? wszystkim tylko znajomym 37

38 11b. Które z danych osobowych podajesz logując się na stronach internetowych? podawane dane osobowe imię 39,6% nazwisko 28,71% adres 8,91% numer telefonu 16,83% 14,85% Które dane osobowe podajesz? imię nazwisko adres numer telefonu Które dane osobowe podajesz? 38

39 12. W pytaniu, gdzie uczniowie mieli zaznaczyć, z których form komunikacji oraz wypowiedzi, korzystają w świecie wirtualnym odpowiedzieli: blog 14,85% fora internetowe,69% grupy dyskusyjne 45,54% portale społecznościowe 54,45% komunikatory internetowe 45,54% Korzystanie z form komunikacji i wypowiedzi w świecie wirtualnym 6 Korzystanie z form komunikacji i wypowiedzi w świecie wirtualnym 39

40 13. Na pytanie Co robisz, aby chronić swoje dane?, dzieci odpowiedziały : a. Wylogowuję się 48,51%; b. Nie podaję hasła 75,24%; c. Nie wiem 31,68%; d. Wyłączam komputer 15,84%; e. Nie korzystam z opcji zapamiętaj hasło w systemie - 39,6%; f. Podaję tylko nick 44,55%; g. W nicku lub u nie podaję swojego imienia i nazwiska 28,71% Co robisz aby chronić swoje dane? Co robisz aby chronić swoje dane?

41 . 14. Na pytanie Czy jesteś zainteresowany/a podniesieniem swoich umiejętności w zakresie bezpieczeństwa internetowego? ankietowani uczniowie odpowiedzieli : a. zdecydowanie tak 16,83%; b. tak 41,58%; c. nie 31,68%; d. zdecydowanie nie % Czy jesteś zainteresowany/a podniesieniem swoich umiejętności w zakresie bezpieczeństwa internetowego? zdecydowanie tak tak nie zdecydowanie nie Czy jesteś zainteresowany/a podniesieniem swoich umiejętności w zakresie bezpieczeństwa internetowego? 41

42 15. W pytaniu Co chciałbyś/ chciałabyś wiedzieć o bezpieczeństwie w sieci? uczniowie udzielili następujących odpowiedzi : a. co zrobić, aby być bezpiecznym w sieci; b. jak chronić dane; c. jak nie stracić konta; d. co zrobić,aby nie być ośmieszonym; e. o bezpieczeństwie chciałbym lepiej wiedzieć,jak można dobrze chronić się przed włamaniami; f. wiem wystarczająco; g. już wszystko wiem o bezpieczeństwie w sieci; h. o bezpieczeństwie w sieci nic nie chcę wiedzieć; i. jak lepiej się bronić; j. jak unikać różnych niepokojących sytuacji; k. czy ktoś podszywa się pode mnie; l. upewnienie się,że moje dane nie będą przekazywane innym ludziom; m. co może mi się stać przez nieodpowiedzialne korzystanie z Internetu; n. nie wiem; o. wiem wszystko. 16. W pytaniu Czy według ciebie uczniowie naszej szkoły mają wystarczającą wiedzę i umiejętności, aby skutecznie bronić się przed zjawiskiem cyberprzemocy? uczniowie zadeklarowali : a. zdecydowanie tak -8,92%; b. tak,49%; c. nie -25,74%; d. zdecydowanie nie 14,85 % 6 Czy według ciebie uczniowie mają wystarczające umiejętności, aby skutecznie bronić się przed zjawiskiem cyberprzemocy? Czy według ciebie uczniowie mają wystarczające umiejętności, aby skutecznie bronić się przed zjawiskiem cyberprzemocy? zdecydowanie tak tak nie zdecydowanie nie 42

43 17. W pytaniu Czy chciałbyś uczestniczyć w zajęciach dotyczących następujących kwestii ankietowani odpowiedzieli: a. cyberprzemoc tak- 35,64%, nie 64,36%; b. bezpieczne korzystanie z portal społecznościowych tak -44,56%, nie 55,44%; c. prawo autorskie tak -39,6%, nie 6,%; d. ochrona danych osobowych tak 54,46%, nie 45,54%; e. zagrożeń w sieci tak -42,58%, nie 57,42% 7 6 tak nie 43

44 18. Uczniowie pytani byli Czy w zeszłym lub obecnym roku szkolnym nauczyciele naszej szkoły podczas zajęć komputerowych poruszali następujące kwestie. Ankietowani odpowiedzieli: a. cyberprzemoc tak-52,48%, nie 47,52%; b. bezpieczne korzystanie z portali społecznościowych tak 44,56%, nie 54,44%; c. prawo autorskie tak 32,68%, nie 67,32%; d. ochrona danych osobowych- tak 32,67%, nie -67,33%; e. zagrożeń w sieci tak,48%, nie 49,52%. 8% 7% 6% % % % % % % cyberprzemoc bezpieczne korzystanie z portali społecznościowych prawo autorskie ochrona danych osobowych zagrożenia w sieci tak nie 44

45 19. W pytaniu Czy w zeszłym lub obecnym roku szkolnym Twój Wychowawca podczas zajęć wychowawczych poruszał następujące kwestie, uczniowie zadeklarowali: a. cyberprzemoc tak 73,26%, nie 26,74%; b. bezpieczne korzystanie z portali społecznościowych tak -66,34%, nie - 33,66%; c. prawo autorskie tak 44,55%, nie 55,44%; d. ochrona danych osobowych tak -67,32%, nie 32,68%; e. zagrożeń w sieci tak 74,26%, nie 25,74%. 8% 7% 6% % % % % % % cyberprzemoc bezpieczne korzystanie z portali społecznościowych prawo autorskie ochrona danych osobowych zagrożenia w sieci tak nie 45

46 . Na pytanie Jak często korzystasz z? uczniowie odpowiedzieli codziennie raz lub kilka rzadziej razy w tygodniu komputer,59% 29,7% 29,7% Internet 73,26% 13,86% 12,87% Portale społecznościowe 43,56%,79% 25,74% Komunikatory 34,65% 26,73% 38,61% internetowe Gry on-line 31,68% 34,65% 33,66% 8% 7% 6% % % % % % % Komputer Internet Portale społecznościowe Komunikatory internetowe Gry on-line codziennie 1raz lub kilka w tyg. rzadziej 46

47 21. W pytaniu Jakie urządzenia wykorzystujesz do..? ankietowani udzielili odpowiedzi: komputer tablet telefon smart watch praca 38,6% 5,94% 25,74% % nauka 53,46% 7,92% 39,6% % rozrywka 46,53% 11,88%,59% % portale 23,76% 1,98% 57,42%,99% społecznościowe komunikacja 23,76% 7,92% 53,46%,99% internetowa gry on-line 49,5% 13,86% 26,73% % 7% 6% % % % % % % Praca Nauka Rozrywka Portale społecznościowe Komunikacja internetowa Gry on-line Komputer Tablet Telefon Smart watch Wśród ankietowanych uczniów była grupa ankietowanych, którzy nie wykorzystują danych urządzeń: a. praca -29,72%; b. nauka 17,8%; c. rozrywka -15,1%; d. portale społecznościowe - 21,9%; e. komunikacja internetowa- 26%; f. gry on-line- 19,2%. 47

48 22. Na pytanie Czy Twoi rodzice interesują się tym do czego wykorzystujesz komputer? uczniowie odpowiedzieli: Tak 47,52% Nie 9,9% Czasami 27,72% Nie wiem 14,85% Czy rodzice interesują się do czego wykorzystujesz komputer? tak nie czasami nie wiem Czy rodzice interesują się do czego wykorzystujesz komputer? 48

49 23.Na pytanie Czy Twoi rodzice interesują się tym jakie treści i dane umieszczasz w Internecie? uczniowie odpowiedzieli : Tak,49% Nie 12,87% Czasami -26,73% Nie wiem % 6 Czy Twoi rodzice interesują się tym jakie treści i dane umieszczasz w Internecie? Czy Twoi rodzice interesują się tym jakie treści i dane umieszczasz w Internecie? tak nie czasami nie wiem WNIOSKI: 1.Uświadomić uczniom co znaczy pojęcie cyberprzemoc. W jednym pytaniu piszą, że nie potrzebują szkolenia odnośnie cyberprzemocy, a w pytaniach otwartych często pojawia się ten problem nieznajomości zagadnienia. 2. Najczęstszą formą cyberprzemoc, z którą spotykają się uczniowie jest hejt. 3. Uczniowie spotykają się ze zjawiskiem sekstingu, podszywania się pod nich, wykorzystywaniem ich wizerunku bez pozwolenia. 4. Ankietowani są zainteresowani podniesieniem swoich umiejętności w zakresie bezpieczeństwa w Internecie. 5. Respondenci własne umiejętności oceniają wysoko, a najlepiej oceniają umiejętność wyszukiwania informacji. 6. Znajomość zagadnień związanych z prawem autorskim nie do końca jest znana i zrozumiała przez uczniów. Ponad 6% uczniów mówi, że na zajęciach z wykorzystywaniem komputera nauczyciele nie rozmawiali na temat ochrony danych i przestrzegania praw autorskich. 49

50 WNIOSKI PODSUMOWUJĄCE RAPORT WEWNĘTRZNY Większość uczniów ocenia wysoko własne umiejętności komputerowe, a w szczególności w zakresie wyszukiwania informacji. Nauczyciele zaś określili swoje umiejętności komputerowe na poziomie średnim. Wysoko ocenili własne kompetencje jedynie w zakresie krytycznego i refleksyjnego wykorzystania Internetu. 2. Uczniowie i nauczyciele znają zasady bezpiecznego korzystania z zasobów internetowych. 3. Respondenci ze zrozumieniem i w sposób krytyczny odbierają treści pozyskane z zasobów internetowych. 4. Uczniowie używają mediów społecznościowych do komunikacji, poprawy swojego funkcjonowania np. nauki, wiedzy. 5. Uczniowie i nauczyciele przy publikowaniu informacji, przetwarzaniu i ich wykorzystywaniu zachowują zasady określone w ustawie o prawach autorskich. 6. Respondenci potrafią chronić swoją prywatność, wizerunek i dane osobowe poprzez wykorzystywanie właściwego oprogramowania, korzystania z polityki bezpieczeństwa, ograniczania dostępu do portali osobom nieznanym. 7. Uczniowie spędzają bardzo dużo czasu przed komputerem. 8. Najczęstszą formą cyberprzemocy, z którą spotykają się zarówno uczniowie jak i nauczyciele to wulgarne, poniżające treści i hejt, dodatkowo uczniowie mają do czynienia z tzw. łańcuszkami szczęścia, z treściami promującymi zachowania destrukcyjne, blokowaniem użytkownika oraz umieszczaniem zdjęć bez zgody. 9. Problemy wychowawcze związane z agresją elektroniczną, chociaż znikome, mają miejsce na portalach społecznościowych, co przenosi się na grunt szkolny i może wpływać negatywnie na wzajemne relacje między uczniami.. Uczniowie i nauczyciele są zainteresowani podniesieniem swoich umiejętności w zakresie bezpieczeństwa internetowego. 11. Nieco ponad połowa uczniów twierdzi, że ich rodzice kontrolują treści, z jakimi ich dzieci mają do czynienia w sieci. 12. W szkole podejmowane są działania profilaktyczne w celu uwrażliwiania uczniów na problem cyberprzemocy. 13. W szkole prowadzi się edukację uczniów w zakresie bezpiecznego korzystania z cyberprzestrzeni. 14. W przypadku wystąpienia zjawiska cyberprzemocy podejmowane są efektywne działania mające na celu rozwiązanie zaistniałego problemu. 15. Respondenci potwierdzili konieczność przeprowadzenia zajęć dotyczących bezpiecznego korzystania z portali społecznościowych i ochrony danych osobowych.

51 REKOMENDACJE WYNIKAJĄCE Z RAPORTU WEWNĘTRZNEGO Kontynuować podjęte działania profilaktyczne zawarte w Programie Wychowawczo- Profilaktycznym Szkoły mające na celu uświadomienie problemu cyberprzemocy oraz wskazywać konsekwencje prawne przestępstw popełnianych w cyberprzestrzeni. 2. W związku z pojawiającymi się w szkole formami cyberprzemocy należy monitorować zachowania uczniów na terenie szkoły i reagować w przypadku pojawienia się niepożądanych zachowań. 3. Należy prezentować uczniom pozytywne aspekty korzystania z Internetu i urządzeń nowoczesnej technologii w tym portali społecznościowych i uświadamiać faktyczne zagrożenia płynące z agresji elektronicznej. 4. Przeprowadzić spotkania z rodzicami na temat niebezpieczeństw w sieci. Poinformować rodziców o najważniejszych wnioskach z ewaluacji dotyczących problemów z jakimi spotykają się uczniowie w naszej szkole. 5. Uświadamiać rodziców aby kontrolowali czasu spędzany przed komputerem i z telefonem przez swoje dzieci. Uzmysłowić rodzicom jak duża ilość czasu spędzana w Internecie może wpływać na uzależnienia. Poinformować jakie są pierwsze już niepokojące zachowania wynikające z uzależnienia. 6. W klasach, w których wystąpiły formy cyberprzemocy przeprowadzić zajęcia profilaktyczne dotyczące ochrony danych osobowych, praw autorskich i bezpiecznego korzystania z portali społecznościowych. 7. Podczas realizacji działań związanych z zapobieganiem cyberprzemocy zaprosić do współpracy przedstawiciela prawa. 8. Przeprowadzić szkolenie dla nauczycieli na temat bezpieczeństwa internetowego oraz zwrócić uwagę na przestrzeganie praw autorskich. 9. Podejmować interwencję w każdym przypadku ujawnienia lub podejrzenia cyberprzemocą.. Zachęcać uczniów do wykorzystywania nowoczesnych technologii w nauce. 11. Zorganizować dla rodziców warsztaty dotyczące zagrożeń w Internecie, pomagające rodzicom odpowiednie kontrolowanie tego jak dziecko wykorzystuje Internet, oraz aby mogli w dyskretny sposób mieć wgląd w życie internetowe dziecka na portalach społecznościowych. 12. Uświadamiać młodzież, że komunikacja i kontakty rówieśnicze typu online nie zastępują kontaktów offline. 13. Pokazywać uczniom, iż właściwe korzystanie z zasobów Internetu może usprawnić naukę, poszerzyć wiedzę. 51

52 52