WYNIKI DOŚWIADCZEŃ ŚCISŁYCH I ŁANOWYCH 2014

Transkrypt

1 WYNIKI DOŚWIADCZEŃ ŚCISŁYCH I ŁANOWYCH 2014 Jednostka Doświadczalna Nordzucker Polska S.A. Grudzień 2014

2 Spis treści 1. Charakterystyka doświadczeń Rodzaje doświadczeń Lokalizacja doświadczeń Opis metodyki doświadczeń Doświadczenie odmianowe Doświadczenie z odmianami tolerancyjnymi na obecność mątwika w warunkach mątwikowych Doświadczenie z odmianami tolerancyjnymi na obecność mątwika w warunkach normalnych Doświadczenie fungicydowe Doświadczenie nawozowe (nawożenie potasowe) Doświadczenie łanowe z sześcioma metodami uprawy roli przy współpracy z firmą KWS Polska Doświadczenie łanowe z nasionami pobudzonymi wysiewanych w różnych terminach - firmy Syngenta Doświadczenie łanowe z nasionami pobudzonymi - firmy Strube Warunki siedliskowe i agrotechnika buraka w doświadczeniach Doświadczenie w Karolinie, rejon plantacyjny Szamotuły Doświadczenie w Wierzchocinie, rejon plantacyjny Szamotuły Doświadczenie w Ćmachowo Huby, rejon plantacyjny Szamotuły Doświadczenie w Uścięcicach, rejon plantacyjny Opalenica Doświadczenie w Trzciance, rejon plantacyjny Opalenica Doświadczenie w Falęcinie, rejon plantacyjny Chełmża Doświadczenie w Stablewicach, rejon plantacyjny Unisław Doświadczenie w Błocie i Unisławiu, rejon plantacyjny Unisław Doświadczenie w Sławkowie, rejon plantacyjny Chełmża Wyniki doświadczeń i wnioski Wyniki i wnioski doświadczenia odmianowego Wyniki i wnioski doświadczenia odmianowego odmian tolerancyjnych w warunkach mątwikowych Wyniki i wnioski doświadczenia z odmianami tolerancyjnymi na obecność mątwika w warunkach normalnych Wyniki i wnioski doświadczenia fungicydowego Wyniki i wnioski doświadczenia nawozowego (nawożenie potasem) Wyniki i wnioski doświadczenia łanowego z sześcioma systemami uprawy roli przy współpracy z firmą KWS 2013/ Wyniki i wnioski doświadczenia z nasionami pobudzanymi oraz wczesnym siewem firmy Syngenta Wyniki i wnioski doświadczenia z nasionami pobudzanymi firmy Strube... 60

3 Spis rysunków Rysunek 1. Terytorialne rozmieszczenie doświadczeń w roku Rysunek 2. Rozkład opadów gmina Obrzycko Rysunek 3. Rozkład temperatur gmina Obrzycko Rysunek 4. Rozkład opadów lokalizacja Falęcin Rysunek 5. Rozkład temperatur lokalizacja Falęcin Rysunek 6. Wyniki doświadczeń odmianow. synteza wyników z czterech lokalizacji. 39 Rysunek 7. Wyniki doświadczenia odmian tolerancyjnych w warunkach mątwikowych synteza z trzech lokalizacji Rysunek 8. Wyniki doświadczenia odmian tolerancyjnych w warunkach normalnych synteza z dwóch lokalizacji Rysunek 9. Wyniki doświadczenia fungicydowego synteza wyników z dwóch lokalizacji Rysunek 10. Wyniki doświadczenie nawozowego z potasem synteza wyników z dwóch lokalizacji Rysunek 11. Polowa zdolność wschodów w doświadczeniu uprawowym przy współpracy z KWS Polska Rysunek 12. Wyniki doświadczenia, uprawowe 6 poziomów czynnika przy współpracy z firmą KWS synteza wyników z 1 lokalizacji Rysunek 13. Polowa zdolność wschodów w doświadczeniu z nasionami pobudzonymi firmy Syngenta Rysunek 14. Wyniki doświadczenia, nasiona pobudzane firmy Syngenta synteza wyników z 1 lokalizacji Rysunek 15. Polowa zdolność wschodów w doświadczeniu z nasionami pobudzonymi firmy Strube Rysunek 16. Wyniki doświadczenia, nasiona pobudzane firmy Strube synteza wyników z 1 lokalizacji... 62

4 Charakterystyka doświadczeń 4 Spis tabel Tabela 1. Wykaz odmian uczestniczących w doświadczeniu w 2014 roku... 9 Tabela 2. Odmiany tolerancyjne w warunkach mątwikowych w 2014 roku Tabela 3. Odmiany tolerancyjne i klasyczne w warunkach normalnych w 2014 roku Tabela 4. Fungicydy użyte w doświadczeniu fungicydowym w 2014 roku Tabela 5. Poziomy czynnika w doświadczeniu nawozowym potasowym w 2014 roku Tabela 6. Schemat uprawy roli w doświadczeniu łanowym z sześcioma sposobami uprawy roli przy współpracy z firmą KWS 2013/ Tabela 7. Schemat siewu nasion pobudzanych firmy Syngenta w dwóch terminach Tabela 8. Schemat siewu nasion pobudzanych firmy Strube Tabela 9. Opady oraz temperatura powietrza w 2013/2014 roku w porównaniu z wieloleciem Karolin, gmina Obrzycko wg. Nordzucker Polska S.A Tabela 10. Opady oraz temperatura powietrza w 2013/2014 roku w porównaniu z wieloleciem lokalizacja Falęcin, wg stacji meteorologicznej w Falęcinie Tabela 11. Polowa zdolność wschodów (%) w doświadczeniu odmianowym przed korektą obsady Tabela 12. Bonitacyjna ocena stanu roślin w różnych fazach wegetacji buraka cukrowego, oceniona w skali 1 9, (1 najbardziej wyrównany, 9 najgorzej wyrównany łan buraczany ) Tabela 13. Bonitacyjna ocena występowania chorób grzybowych liści: koniec września oraz połowie października, oceniona w skali 1 9, (1 brak widocznych objawów, 9 bardzo silne porażenie chorobami grzybowymi liści) Tabela 14. Liczba pośpiechów (szt./na poletku o powierzchni 7,5 m 1,35 m) Tabela 15. Plon i jakość korzeni buraka cukrowego doświadczenie odmianowe wynik z czterech lokalizacji Tabela 16. Polowa zdolność wschodów (%) w doświadczeniu odmianowym z odmianami tolerancyjnymi na mątwika - ocena przed korektą obsady Tabela 17. Bonitacyjna ocena stanu roślin buraka cukrowego w łanie w różnych fazach rozwojowych w skali 1 9, (1 łan najbardziej wyrównany, 9 najgorzej wyrównany łan buraków) Tabela 18. Liczba pośpiechów (szt./na poletku o powierzchni 7,5 m 1,35 m) w doświadczeniu odmianowym z odmianami tolerancyjnymi na mątwika Tabela 19. Ocena bonitacyjna siły występowania chorób grzybowych liści w doświadcz. odmianowym z odmianami tolerancyjnymi na mątwika (1 brak widocznych objawów, 9 bardzo silne porażenie liści chorobami grzybowymi) Tabela 20. Plon i jakość korzeni buraka cukrowego doświadczenie odmianowe z odmianami tolerancyjnymi na mątwika wynik z trzech lokalizacji Tabela 21. Polowa zdolność wschodów (%) w doświadczeniu odmianowym z odmianami tolerancyjnymi na mątwika w warunkach normalnych - ocena przed korektą obsady Tabela 22. Bonitacyjna ocena stanu roślin buraka cukrowego w łanie w różnych fazach rozwojowych w skali 1 9, (1 łan najbardziej wyrównany, 9 najgorzej wyrównany łan buraków) Tabela 23. Liczba pośpiechów (szt./na poletku o powierzchni 7,5 m 1,35 m) w doświadczeniu odmianowym z odmianami tolerancyjnymi na mątwika w warunkach normalnych Tabela 24. Ocena bonitacyjna siły występowania chorób grzybowych liści w doświadczeniu odmianowym z odmianami tolerancyjnymi na mątwika w warunkach normalnych (1 brak widocznych objawów, 9 bardzo silne porażenie liści chorobami grzybowymi)... 48

5 Charakterystyka doświadczeń 5 Tabela 25. Plon i jakość korzeni buraka cukrowego doświadczenie odmianowe z odmianami tolerancyjnymi na mątwika w warunkach normalnych wynik z dwóch lokalizacji Tabela 26. Ocena bonitacyjna siły występowania chorób grzybowych liści w doświadczeniu fungicydowym (1- brak widocznych objawów, 9 bardzo silne porażenie liści chorobami grzybowymi) Tabela 27. Plon i jakość korzeni buraka cukrowego w doświadczeniu fungicydowego wynik z dwóch lokalizacji Tabela 28. Plon i jakość korzeni buraka cukrowego w doświadczeniu nawozowym (nawożenie potasem) wynik z dwóch lokalizacji Tabela 29. PZW oraz obsada roślin w doświadczeniu uprawowym przy współpracy z KWS Polska Tabela 30. Plon i jakość korzeni buraka cukrowego - w zależności od metody uprawy roli 56 Tabela 31. PZW oraz obsada roślin z nasionami pobudzanymi firmy Syngenta Tabela 32. Plon i jakość korzeni buraka cukrowego w zależności od pobudzenia nasion firmy Syngenta i terminu ich siewu Tabela 33. PZW (%) i obsada roślin buraka cukrowego w doświadczeniu z nasionami pobudzonymii firmy Strube Tabela 34. Plon i jakość korzeni buraka cukrowego w zależności od pobudzenia nasion firmy Strube... 61

6 Charakterystyka doświadczeń 6 1. Charakterystyka doświadczeń 1.1. Rodzaje doświadczeń Doświadczenie odmianowe Doświadczenie z odmianami tolerancyjnymi na obecność mątwika w warunkach mątwikowych Doświadczenie z odmianami tolerancyjnymi na obecność mątwika w warunkach normalnych Doświadczenie fungicydowe Doświadczenie nawozowe (nawożenie potasowe) Doświadczenie z wpływem nawożenia po gradobiciu Doświadczenie łanowe z sześcioma systemami uprawy roli przy współpracy z firmą KWS Polska Doświadczenie łanowe z nasionami pobudzonymi wysiewanymi w różnych terminach - firmy Syngenta Doświadczenie łanowe z nasionami pobudzonymi - firmy Strube 1.2. Lokalizacja doświadczeń Doświadczenia zlokalizowane zostały na plantacjach produkcyjnych Spółki Nordzucker Polska S.A., w następujących miejscowościach: Karolin rejon plantacyjny Szamotuły o położenie pola: 52,38 szerokości północnej 16,31 długości wschodniej Wierzchocin rejon plantacyjny Szamotuły o położenie pola: 52,40 szerokości północnej 16,23 długości wschodniej Ćmachowo Huby rejon plantacyjny Szamotuły o położenie pola: 52,40 szerokości północnej 16,23 długości wschodniej Uścięcice rejon plantacyjny Opalenica o położenie pola: 52,22 szerokości północnej 16,32 długości wschodniej Trzcianka rejon plantacyjny Opalenica o położenie pola: 52,23 szerokości północnej 16,20 długości wschodniej Falęcin rejon plantacyjny Chełmża o położenie pola: 53,25 szerokości północnej 18,48 długości wschodniej Sławkowo rejon plantacyjny Chełmża o położenie pola: 53,08 szerokości północnej 18,40 długości wschodniej Stablewice rejon plantacyjny Unisław o położenie pola: 53,13 szerokości północnej 18,25 długości wschodniej Błoto rejon plantacyjny Unisław

7 Charakterystyka doświadczeń 7 o położenie pola: 53,14 szerokości północnej 18,21 długości wschodniej Unisław rejon plantacyjny Unisław o położenie pola: 53,14 szerokości północnej 18,22 długości wschodniej Rysunek 1. Terytorialne rozmieszczenie doświadczeń w roku 2014 Stablewice Błoto Unisław Falęcin Chełmża o Sławkowo położenie pola: Toruń Ćmachowo Wierzchocin Karolin Trzcianka Opalenica Uścięcice Poznań Straszków rejon plantacyjny Unisław 53,14 szerokości północnej 18,21 długości wschodniej

8 Charakterystyka doświadczeń Opis metodyki doświadczeń Doświadczenie odmianowe W doświadczeniu odmianowym badano stan roślin, plon 32 odmian buraka cukrowego oraz parametry jakości wewnętrznej korzeni. Doświadczenie przeprowadzono w 4 lokalizacjach: Ćmachowo Huby, Wierzchocin, Sławkowo oraz Stablewice. Założenia metodyczne: w doświadczeniu wysiano 32 odmiany, układ doświadczenia losowane bloki, w 4 powtórzeniach, poletka trzyrzędowe o długości 8 m, analizowano rośliny z poletka o wymiarach: długość 7,5 m, szerokość 1,35 m, łączna powierzchnia 10,13 m 2, rozstawa rzędów 45 cm, wysiew nasion w rzędzie co 7,7 cm, nasiona zaprawiane zaprawą Montur Forte 230 FS, głębokość siewu 2-3 cm, korekta obsady roślin w fazie 4-6 liści, odległość między roślinami w rzędzie 18cm. Obserwacje, pomiary i analizy: ocena PZW, bonitacyjna ocena stanu roślin w łanie (czterokrotnie w okresie wegetacji), ocena liczby pośpiechów (dwukrotnie w okresie wegetacji), bonitacyjna ocena występowania chorób liści, po dokonaniu zbioru korzeni określono: o plon korzeni, o zawartość cukru (polaryzację), o zawartość azotu -aminowego, potasu oraz sodu, o obliczono plon technologiczny cukru, o analizę jakości korzeni wykonano na linii firmy Venema w Stacji Doświadczalnej KHBC w Straszkowie.

9 Charakterystyka doświadczeń 9 Tabela 1. Wykaz odmian uczestniczących w doświadczeniu w 2014 roku Odmiana Firma nasienna Odmiana Firma nasienna Farmer Favorita KWS Igloo Primavera KWS SESVanderHave Manitou Panorama Tapir Sukcesja Hunor Delano Janka Milton KHBC Jampol Pikador Melodia Vistula Basilius Huzar Gellert Piast Konrad Strube Tadeusz Sinan Telimena Vangelis BTS 350 Alegra BTS 710 SY Belana Syngenta Narcos Julius Mesange KWS Maribo WHBC Betaseed Florimond Desprez Doświadczenie z odmianami tolerancyjnymi na obecność mątwika w warunkach mątwikowych W doświadczeniu z odmianami tolerancyjnych w warunkach mątwikowych badano stan roślin, plon oraz parametry jakości wewnętrznej korzeni buraków trzynastu odmian tolerancyjnych oraz dwóch odmian klasycznych (patrz tabela 2) na polach, na których wiosną oznaczono zwartość jaj i larw mątwika. Wynosiła ona w miejscowościach: Błoto 657, Unisław 716, Uścięcice 1158, jaj i larw mątwika w 100 g gleby. Doświadczenie przeprowadzono w 3 lokalizacjach: Uścięcice, Błoto oraz Unisław. Założenia metodyczne: w doświadczeniu wysiano 15 odmian, (13 tolerancyjnych, 2 klasyczne), układ doświadczenia losowane bloki, w 4 powtórzeniach, poletka trzyrzędowe o długości 8 m, rozstawa rzędów 45 cm, wysiew nasion w rzędzie co 7,7 cm, analizowano rośliny z poletka o wymiarach: długość 7,5 m, szerokość 1,35 m, łączna powierzchnia 10,13 m 2, nasiona zaprawiane zaprawą Montur Forte 230 FS, głębokość siewu 2-3 cm, korekta obsady roślin w fazie 4-6 liści, końcowa odległość między roślinami w rzędzie 18 cm. Obserwacje, pomiary i analizy: ocena PZW, bonitacyjna ocena stanu roślin w łanie (czterokrotnie w okresie wegetacji),

10 Charakterystyka doświadczeń 10 ocena liczby pośpiechów (dwukrotnie w okresie wegetacji), bonitacyjna ocena występowania chorób liści, po dokonaniu zbioru korzeni określono: o plon korzeni, o zawartość cukru (polaryzację), o zawartość azotu -aminowego, potasu oraz sodu o obliczono plon technologiczny cukru, o analizę jakości korzeni wykonano na linii firmy Venema w Stacji Doświadczalnej KHBC w Straszkowie. Tabela 2. Odmiany tolerancyjne w warunkach mątwikowych w 2014 roku Odmiany Nazwa firmy Tipi SesVanderhave Bison Julietta Sława KWS 3K430 KWS Panorama Natura SY Robustus SY Kultura Syngenta Contenta Charly Strube Dylan Perruche Desprez Xanadu Maribo Janka KHBC Drukiem pochylonym oznaczono odmiany o zarejestrowanej tolerancji na mątwika burakowego Doświadczenie z odmianami tolerancyjnymi na obecność mątwika w warunkach normalnych W doświadczeniu z odmianami tolerancyjnymi na obecność mątwika w warunkach normalnych badano plon oraz parametry jakości wewnętrznej korzeni buraków trzynastu odmian tolerancyjnych oraz czterech odmian klasycznych (patrz tabela 3). Doświadczenie przeprowadzono w 2 lokalizacjach: Karolin oraz Falęcin. Założenia metodyczne: w doświadczeniu wysiano 17 odmian, (13 tolerancyjnych, 4 klasycznych), układ doświadczenia losowane bloki, w 4 powtórzeniach, poletka trzyrzędowe o długości 8 m, rozstawa rzędów 45 cm, wysiew nasion w rzędzie co 7,7 cm, analizowano rośliny z poletka o wymiarach: długość 7,5 m, szerokość 1,35 m, łączna powierzchnia 10,13 m 2, nasiona zaprawiane zaprawą Montur Forte 230 FS,

11 Charakterystyka doświadczeń 11 głębokość siewu 2-3 cm, korekta obsady roślin w fazie 4-6 liści, końcowa odległość między roślinami w rzędzie 18 cm. Obserwacje, pomiary i analizy: ocena PZW, bonitacyjna ocena stanu roślin w łanie (czterokrotnie w okresie wegetacji), ocena liczby pośpiechów (dwukrotnie w okresie wegetacji), bonitacyjna ocena występowania chorób liści, po dokonaniu zbioru korzeni określono: o plon korzeni, o zawartość cukru (polaryzację), o zawartość azotu -aminowego, sodu oraz potasu o obliczono plon technologiczny cukru, o analizę jakości korzeni wykonano na linii firmy Venema w Stacji Doświadczalnej KHBC w Straszkowie. Tabela 3. Odmiany tolerancyjne i klasyczne w warunkach normalnych w 2014 roku Odmiany Nazwa firmy Tipi SesVanderhave Bison Julietta Sława KWS 3K430 KWS Panorama Natura Danuśka SY Robustus SY Kultura Syngenta Contenta Charly Dylan Strube Sokrates Perruche Desprez Xanadu Maribo Janka KHBC Drukiem pochylonym oznaczono odmiany o zarejestrowanej tolerancji na mątwika burakowego Doświadczenie fungicydowe W doświadczeniu fungicydowym badano wpływ 10 fungicydów (patrz tabela 4) na występowanie chorób grzybowych liści buraka oraz na plon i parametry jakości wewnętrznej korzeni. Doświadczenie przeprowadzano w 2 lokalizacjach: Sławkowo oraz Falęcin.

12 Charakterystyka doświadczeń 12 Założenia metodyczne: w doświadczeniu wysiano odmianę Sinan, układ doświadczenia losowane bloki, w 4 powtórzeniach, poletka sześciorzędowe o długości 8 m, analizowano rośliny w trzech środkowych rzędach każdego poletka: długość 7,5 m, szerokość 1,35 m, łączna powierzchnia 10,13 m 2, rozstawa rzędów 45 cm, wysiew nasion w rzędzie co 7,7 cm, głębokość siewu 2-3 cm, korektę obsady wykonano w fazie 4-6 liści, końcowa odległość między roślinami w rzędzie 18 cm, zabiegi fungicydowe wykonano doświadczalnym opryskiwaczem polowym w wersji wózkowej AP 1-5/w z rozpylaczami typu 02 (żółty) o wydatku 0,72 l/min. Ciśnienie robocze wynosiło 3 atmosfery, prędkość jazdy 4,2 km/godz., a ilość wody użytej do oprysku 300 litrów na 1 ha, woda do oprysku w doświadczeniu pobrana została z jednego źródła: Nordzucker Polska S.A., Zakład w Chełmży i miała twardość ogólną 18 n (woda znacznie twarda), wykonano jeden zabieg fungicydowy w 2 dekadzie sierpnia. Kontrolą odniesieniem był obiekt bez oprysku fungicydowego, dla zobrazowania skuteczności ochrony fungicydowej wprowadzono również tzw. wariant zdrowy, w którym wykonano 3 zabiegi, w następujących terminach: 1. dekada lipca, 1. dekada sierpnia oraz 1. dekada września. Zabiegi wykonano następującymi preparatami Duett Ultra SC 0,6 l/ha, Horizon 250 EW 0,8 l/ha, Intizam 497 SC 0,6 l/ha. Obserwacje, pomiary i analizy: raz w okresie wegetacji przed zbiorem doświadczenia wykonano ocenę bonitacyjną siły występowania chorób grzybowych liści. Wynik wyrażono w skali 9 stopniowej (1 brak widocznych objawów, 9 bardzo silne porażenie liści chorobami grzybowymi), po zbiorze korzeni określono: o plon korzeni, o zawartość cukru (polaryzację), o zawartość azotu -aminowego, sodu oraz potasu, o plon technologiczny cukru, o analizę jakości korzeni wykonano na linii firmy Venema w Stacji Doświadczalnej KHBC w Straszkowie.

13 Charakterystyka doświadczeń 13 Tabela 4. Fungicydy użyte w doświadczeniu fungicydowym w 2014 roku Nazwa fungicydu Substancja czynna Zawartość substancji czynnej Dawka fungicydu Producent Duett Ultra 497 SC Optan 183 SC Duett Star 334 SE Intizam 497 SC tiofanat metylowy epoksykonazol epoksykonazol piraklostrobina epoksykonazol fenpropimorf tiofanat metylowy epoksykonazol g/l 310 g/l 187 g/l 50 g/l 133 g/l 84 g/l 250 g/l 310 g/l 187 g/l l/ha 0,6 l/ha 0,8 l/ha 1 l/ha 0,6 l/ha BASF Horizon 250 EW tebukonazol 250 g/l 0,8 l/ha Bayer Yamato 303 SE tetrakonazol tiofanat metylu 70 g/l 233 g/l 1,25 l/ha Sumi-Agro Rubric 125 SC epoksykonazol 125 g/l 1,0 l/ha Cheminova Soprano 125 SC epoksykonazol 125 g/l 1,0 l/ha ADAMA Orius 250 EW tebukonazol 250 g/l 0,8 l/ha ADAMA Produkt A Doświadczenie nawozowe (nawożenie potasowe) W doświadczeniu nawozowym potasowym porównywano wpływ potasu zastosowanego dolistnie w dwóch dawkach dawka w jednym zabiegu (1,6 i 5,2 kg K2O/ha) i w dwóch nawozach (K-leaf, Dr Green Energy) na plon i jakość korzeni na parcelach na których wiosną oznaczono zwartość potasu. Wynosiła ona w miejscowościach: Falęcin zawartość średnia 15,0 mg/100 g, Błoto zawartość niska 10,0 mg/100 g. Doświadczenie przeprowadzano w 2 lokalizacjach: Falęcin i Błoto. Założenia metodyczne: w doświadczeniu wysiano odmianę Sinan, układ doświadczenia losowane bloki, w 4 powtórzeniach, poletka sześciorzędowe o długości 8 m, analizowano rośliny w trzech środkowych rzędach każdego poletka: długość 7,5 m, szerokość 1,35 m, łączna powierzchnia 10,13 m 2, rozstawa rzędów 45 cm, wysiew nasion w rzędzie co 7,7 cm, głębokość siewu 2-3 cm, korektę obsady wykonano w fazie 4-6 liści, końcowa odległość między roślinami w rzędzie 18 cm, zabiegi dolistnego nawożenia potasem wykonano doświadczalnym opryskiwaczem polowym w wersji wózkowej AP 1-5/w z rozpylaczami typu 02 (żółty) o wydatku 0,72 l/min. Ciśnienie robocze wynosiło 3 atmosfery, prędkość jazdy 4,2 km/godz., a ilość wody użytej do oprysku 300 litrów na 1 ha, woda do oprysku w doświadczeniu pobrana została z jednego źródła: Nordzucker Polska S.A., Zakład w Chełmży i miała twardość ogólną 18 n (woda znacznie twarda),

14 Charakterystyka doświadczeń 14 wykonano trzy zabiegi nawozowe: maj - czerwiec. Obserwacje, pomiary i analizy: po zbiorze korzeni określono: plon korzeni, zawartość cukru (polaryzację), zawartość azotu -aminowego, sodu oraz potasu, plon technologiczny cukru, analizę jakości korzeni wykonano na linii firmy Venema w Stacji Doświadczalnej KHBC w Straszkowie. Tabela 5. Poziomy czynnika w doświadczeniu nawozowym potasowym w 2014 roku l.p Poziom czynnika nawożenie potasowe Lokalizacja 1 Kontrola bez nawozu 2 Dr Green Energy SP 4,0 kg/ha 3 K-Leaf SP 3,1 kg/ha 4 Dr Green Energy SP 13,0 kg/ha 5 K-Leaf SP 10,0 kg/ha Zabieg I 5-6 liści Zabieg II 10 dni po zabiegu I Zabieg III 11 dni po zabiegu II Falęcin Błoto Falęcin Błoto Falęcin Błoto Falęcin Błoto Falęcin Błoto Doświadczenie łanowe z sześcioma metodami uprawy roli przy współpracy z firmą KWS Polska W doświadczeniu łanowym badano wpływ sześć systemów uprawy roli na plon oraz parametry jakości wewnętrznej korzeni buraka (patrz tabela 7) Doświadczenie przeprowadzano w 1 lokalizacji: Trzcianka Założenia metodyczne: w doświadczeniu wysiano odmianę Julietta - KWS układ doświadczenia 6 pasów w łanie o szerokości 10,8 m, w 6 powtórzeniach poletek do zbioru, analizowano rośliny na trzech środkowych rzędach wydzielonych poletek o długości 6 m i szerokości 1,35 m, czyli łącznej powierzchni 8,1 m 2, rozstawa rzędów 45 cm, odległość wysiewu nasion w rzędzie 18 cm, głębokość siewu 2-3 cm, Obserwacje, pomiary i analizy: po dokonaniu zbioru korzeni określono: o plon korzeni,

15 Uprawa pasowa strip till System płużny międzyplon z gorczycy, orka przedzimowa System płużny siew buraka w mulcz z gorczycy System bezorkowy siew buraka w mulcz ze słomy z uprawą do 30 cm (kultywator wielobelkowy) System bezorkowy siew w mulcz ze słomy i gorczycy z uprawą do 30 cm (kultywator wielobelkowy). System bezorkowy siew w mulcz ze słomy i gorczycy z uprawą do 15 cm (gruber) Charakterystyka doświadczeń 15 o zawartość cukru (polaryzację), o zawartość azotu -aminowego, sodu oraz potasu, o obliczono plon technologiczny cukru, Analizę jakości korzeni wykonano na linii firmy Venema w Stacji Doświadczalnej KHBC w Straszkowie Tabela 6. Schemat uprawy roli w doświadczeniu łanowym z sześcioma sposobami uprawy roli przy współpracy z firmą KWS 2013/ Doświadczenie łanowe z nasionami pobudzonymi wysiewanych w różnych terminach - firmy Syngenta W doświadczeniu łanowym badano wpływ nasion pobudzanych - Activ w stosunku do nasion standardowych niepobudzanych firmy Syngenta odmiana Silvetta, wysianych w dwóch terminach oraz na plon oraz parametry jakości wewnętrznej korzeni buraków (patrz tabela 8) Doświadczenie przeprowadzano w 1 lokalizacji: Uścięcice Założenia metodyczne: w doświadczeniu wysiano odmianę Silvetta firmy Syngenta, układ doświadczenia 4 pasy w łanie o szerokość 8,1 m, z 6 powtórzeniami poletek, analizowano rośliny na trzech środkowych rzędach wydzielonych poletek o długości 7 m i szerokości 1,35 m, czyli łącznej powierzchni 9,45 m 2, rozstawa rzędów 45 cm, odległość wysiewu nasion w rzędzie 18 cm, głębokość siewu 2-3 cm,

16 Charakterystyka doświadczeń 16 Obserwacje, pomiary i analizy: po dokonaniu zbioru korzeni określono: o plon korzeni, o zawartość cukru (polaryzację), o zawartość azotu -aminowego, sodu oraz potasu o obliczono plon technologiczny cukru, o analizę jakości korzeni wykonano na linii firmy Venema w Stacji Doświadczalnej KHBC w Straszkowie. Tabela 7. Schemat siewu nasion pobudzanych firmy Syngenta w dwóch terminach Rodzaj nasion / termin siewu Activ Niepobudzone Activ Niepobudzone Doświadczenie łanowe z nasionami pobudzonymi - firmy Strube W doświadczeniu łanowym badano wpływ nasion pobudzanych w technologii 3D w stosunku do nasion standardowych niepobudzonych firmy Strube. Badano plon oraz parametry jakości wewnętrznej korzeni buraków (patrz tabela 8) Doświadczenie przeprowadzano w 1 lokalizacji: Uścięcice Założenia metodyczne: w doświadczeniu wysiano odmianę Basilius - Strube układ doświadczenia 2 pasy w łanie o szerokość 8,1 m, z 6 powtórzeniami poletek, analizowano rośliny na trzech środkowych rzędach wydzielonych poletek o długości 7 m i szerokości 1,35 m, czyli łącznej powierzchni 9,45 m 2, rozstawa rzędów 45 cm, odległość wysiewu nasion w rzędzie 18 cm, głębokość siewu 2-3 cm, Obserwacje, pomiary i analizy: po dokonaniu zbioru korzeni określono: o plon korzeni, o zawartość cukru (polaryzację), o zawartość azotu -aminowego, sodu oraz potasu, o obliczono plon technologiczny cukru, o analizę jakości korzeni wykonano na linii firmy Venema w Stacji Doświadczalnej KHBC w Straszkowie.

17 Charakterystyka doświadczeń 17 Tabela 8. Schemat siewu nasion pobudzanych firmy Strube 1.4. Warunki siedliskowe i agrotechnika buraka w doświadczeniach Doświadczenie w Karolinie, rejon plantacyjny Szamotuły Lokalizacja doświadczenia z odmianami tolerancyjnymi na obecność mątwika w warunkach normalnych. właściciel pola Szymon Mirek, gmina Obrzycko, miejscowość Karolin, kompleks kompleks glebowy II - pszenny dobry, klasa gleby III a, Rodzaj nasion / termin siewu Nasiona pobudzane technologią 3D siew Niepobudzone siew typ i rodzaj gleby gleba brunatna na podłożu gliny średniej Analiza gleby Przed założeniem doświadczenia pobrano próbki glebowe z warstwy ornej w celu określenia ph oraz zawartości przyswajalnych form makroelementów. Analizę wykonano r. w Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej w Bydgoszczy. Stwierdzono: odczyn obojętny, ph 7,2; wapnowanie zbędne, zawartość składników pokarmowych w mg/100 g gleby: o fosfor 13,6 mg/100 g, zasobność średnia, o potas 15,5 mg/100 g, zasobność wysoka, o magnez 6,9 mg/100 g, zasobność wysoka. Wykonano także analizę gleby na zawartość jaj i larw mątwika. Liczba jaj i larw mątwika burakowego w 100 g gleby wynosiła 28. Analizę wykonano r. w IOR TSD w Toruniu. Podstawowe elementy agrotechniki przedplon: pszenica zbiór przedplonu wysiew nawozu Lubofoska 3, (10,5 kg N/ha, 30 kg P 2 O 5 /ha, 60 kg K 2 O/ha) kultywator ścierniskowy (gruber) nawożenie azotowe; 30 kg N /ha kultywator ścierniskowy (gruber) siew gorczycy Metex 20 kg/ha orka zimowa wysiew nawozu Korn-Kali 40%, 96 kg K 2 O/ha

18 Charakterystyka doświadczeń 18 Salmag 27,5 %, 55 kg N/ha agregat uprawowy agregat uprawowy bezpośrednio przed siewem termin siewu: wykonanie zabiegów herbicydowych: 1. zabieg, Beetup Compact 160 EC 1,2 l/ha + Burakosat 500 SC 0,2 L/ha + Metafol 700 SC 0,8 l/ha zabieg, Beetup Compact 160 EC 1,2 l/ha + Burakosat 500 SC 0,2 L/ha + Metafol 700 SC 1,0 l/ha + Venzar 500 SC 0,20 l/ha+ Agil EC - 0,5 l/ha zabieg, Burakosat 500 SC 0,2 L/ha + Metafol 700 SC 1,0 l/ha + Agil EC - 0,5 l/ha zabieg, Burakosat 500 SC 0,2 L/ha + Metafol 700 SC 1,0 l/ha nawożenie azotem pogłównie 68 kg/ha N zabieg wykonania nawożenia dolistnego Basfoliar 36 Extra 10 l/ha Solubor DF 2,5 kg/ha + Mocznik 12 kg/ha + Siarczan magnezu 2,5 kg/ha wykonanie zabiegu fungicydowego Intizam 497 SC 0,6 l/ha zbiór doświadczania z odmianami tolerancyjnymi na obecność mątwika w warunkach normalnych Warunki meteorologiczne Tabela 9. Opady oraz temperatura powietrza w 2013/2014 roku w porównaniu z wieloleciem Karolin, gmina Obrzycko wg. Nordzucker Polska S.A. Opady Temperatura Miesiąc 2013/2014 średnia wieloletnia minimalna maksymalna średnia dobowa miesięczna wieloletnia mm mm ºC ºC ºC ºC lis ,6 3,9 7,9 5,9 2,3 gru ,8 0,6 5,4 4,3-0,3 sty ,5-3 1,2-1,1-1,6 lut ,1 0,3 8 2,4-0,4 mar ,2 2,1 12,3 4,5 1,6 kwi ,3 6,2 16,2 6,6 4,5 maj ,8 8,8 19,1 8,1 7 cze ,5 11,5 21,9 16,3 16,6 lip ,1 16,4 27,9 21,9 19 sie ,2 13,1 23,3 17,9 18,4 wrz ,1 11,3 20,4 9,8 7 paź ,8 11,3 20,4 7,5 4,4 Suma / Średnia

19 Charakterystyka doświadczeń 19 Rysunek 2. Rozkład opadów gmina Obrzycko Rysunek 3. Rozkład temperatur gmina Obrzycko

20 Charakterystyka doświadczeń Doświadczenie w Wierzchocinie, rejon plantacyjny Szamotuły Lokalizacja doświadczenie odmianowe. właściciel pola Włodzimierz Paluch gmina Wronki, miejscowość Wierzchocin, kompleks kompleks glebowy II - pszenny dobry, klasa gleby IVa typ i rodzaj gleby czarna ziemia na piasku słabo gliniastym Analiza gleby Przed założeniem doświadczenia pobrano próbki glebowe z warstwy ornej w celu określenia ph oraz zawartości przyswajalnych form makroelementów. Analizę wykonano r. w Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej, w Bydgoszczy. odczyn lekko kwaśny, ph 5,7 - wapnowanie ograniczone, zawartość składników pokarmowych o fosfor 9,0 mg/100g, zasobność niska, o potas 13,5 mg/100g, zasobność średnia, o magnez 4,4 mg/100g, zasobność średnia. Wykonano także analizę gleby na zawartość jaj i larw mątwika. Liczba jaj i larw mątwika burakowego w 100 g gleby wynosiła 28. Analizę wykonano r. w IOR TSD w Toruniu. Podstawowe elementy agrotechniki przedplon pszenżyto zbiór pszenżyta podorywka (talerzowanie) ścierniska wysiew Polifoska ; (32 kg N/ha, 96 kg P 2 O 5 /ha, 256 kg K 2 O/ha) + saletra amonowa 34; kg N/ha uprawa i siew gorczycy 20 kg/ha cięcie gorczycy na przyoranie orka zimowa głęboka zabieg bronowania rozsiew saletry amonowej 75 kg N /ha przykrycie nawozu bezpośrednio przed siewem uprawa agregatem uprawowym bezpośrednio przed siewem termin siewu: doświadczenia: odmianowego terminy wykonania zabiegów herbicydowych 1. zabieg, Beetup Compact 160 EC 1,25 l/ha + Kemiron Koncentrat 500 SC 0,25 l/ha + Metafol 700 SC 0,95 l/ha + Venzar 500 SC 0,15 l/ha zabieg, Beetup Compact 160 EC 1,25 l/ha + Kemiron Koncentrat 500 SC 0,25 l/ha + Metafol 700 SC 0,95 l/ha + Venzar 500 SC 0,15 l/ha zabieg, Beetup Compact 160 EC 1,25 l/ha + Kemiron Koncentrat 500 SC 0,25 l/ha + Metafol 700 SC 0,95 l/ha + Venzar 500 SC 0,15 l/ha zabieg, Elegant 05 EC 1,0 l/ha

21 Charakterystyka doświadczeń 21 nawożenie azotem pogłównie 78 kg/ha N wykonanie nawożenia dolistnego Basfoliar 36 Extra 10 l/ha + siarczan magnezu 5 kg/ha, Crovit B 2 l\ha wykonanie nawożenia dolistnego Basfoliar 36 Extra 10 l/ha + siarczan magnezu 5 kg/ha, Crovit B 2 l\ha wykonanie oprysku fungicydem Duett Ultra 497 SC SC 1,0 l/ha zabieg na rolnice Pyrinex 480 EC 0,8 l/ha wykonanie oprysku fungicydem Brasifun 250 EC SC 1,0 l/ha zbiór doświadczenia odmianowego Warunki meteorologiczne (patrz tabele i rysunki przy lokalizacji doświadczenia w Karolin) Doświadczenie w Ćmachowo Huby, rejon plantacyjny Szamotuły Lokalizacja doświadczenie odmianowe właściciel pola Łukasz Kwaśny gmina Wronki miejscowość Ćmachowo Huby kompleks kompleks glebowy - pszenny dobry, klasa gleby III a typ i rodzaj gleby pseudo bielica na glinie średniej Analiza gleby Przed założeniem doświadczenia pobrano próbki glebowe z warstwy ornej w celu określenia ph oraz zawartości przyswajalnych form makroelementów. Analizę wykonano r. w Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej, w Bydgoszczy. odczyn lekko kwaśny ph 6,5; wapnowanie zbędne, zawartość składników pokarmowych w mg/100 g gleby: o fosfor 18,0 mg/100g, zasobność wysoka, o potas 12,5 mg/100g, zasobność średnia, o magnez 5,1 mg/100g, zasobność wysoka. Wykonano także analizę gleby na zawartość jaj i larw mątwika. Liczba jaj i larw mątwika burakowego w 100 g gleby wynosiła 19,2. Analizę wykonano r. w IOR TSD w Toruniu. Podstawowe elementy agrotechniki przedplon; pszenżyto zbiór pszenżyta zbiór słomy nawożenie organiczne obornik świński, 35 t/ha, zabieg wapnowania 2,5 tony wapno defekacyjne zabieg wysiewu Superfosfatu - 24 kg P2O5/ha,

22 Charakterystyka doświadczeń 22 siew gorczycy, 17 kg/ha odmiana Barka wysiew wapna defekacyjnego 1,5 t/ha orka zimowa głęboka 32 cm wysiew nawozu Tarnogram B Saletrzak+ Kizeryt (85,6 kg/ha N, 72 kg/ha P 2 O 5, 144 kg/ha K 2 O, 27,5 MgO kg/ha, 22 S kg/ha ) przykrycie nawozu agregatem biernym uprawa przedsiewna termin siewu: terminy wykonania zabiegów herbicydowych 1. zabieg Beetup Trio 1,25 l/ha + Goltix 700 SC 0,8 l/ha zabieg Beetup Trio 1,45 l/ha + Goltix 700 SC 1,0 l/ha zabieg Beetup Trio 1,60 l/ha + Goltix 700 SC 1,3 l/ha + Venzar 500 SC 0,12 l/ha nawożenie azotem pogłównie 34 kg/ha N wykonanie nawożenia dolistnego Basfoliar 36 Extra 10 l/ha + Borasol 2 kg/ha + Siarczan magnezu 6,0 kg/ha + Mocznik 8 kg/ha + Yara Burak 4 kg/ha wykonanie nawożenia dolistnego Basfoliar 36 Extra 10 l/ha + Borasol 2 kg/ha + Siarczan magnezu 6,0 kg/ha + Mocznik 8 kg/ha + Yara Burak 4 kg/ha + biostymulator Timak Agro 3l/ha wykonanie zabiegu insektycydem Pyrinex 480 EC 0,9 l/ha + Sherpa 0,25 l/ha wykonanie zabiegu fungicydowego - Duett Ultra SC 0,7 l/ha zbiór doświadczenia odmianowego Warunki meteorologiczne (patrz tabele i rysunki przy lokalizacji doświadczenia w Karolin) Doświadczenie w Uścięcicach, rejon plantacyjny Opalenica Lokalizacja doświadczenia łanowego nasiona pobudzane firmy Syngenta oraz Strube, a także doświadczenie z odmianami tolerancyjnymi w warunkach mątwikowych właściciel pola Grzegorz Jóźwiak gmina Opalenica, miejscowość Uścięcice kompleks kompleks glebowy II - pszenny dobry, klasa gleby III b, IV a typ i rodzaj gleby gleby płowe Analiza gleby Przed założeniem doświadczenia pobrano próbki glebowe z warstwy ornej w celu określenia ph oraz zawartości przyswajalnych form makroelementów. Analizę wykonano r. w Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej, w Bydgoszczy. odczyn, zasadowy ph 7,4 - wapnowanie zbędne

23 Charakterystyka doświadczeń 23 zawartość składników pokarmowych w mg/100 g gleby: o fosfor 39,0 mg/100g, zasobność bardzo wysoka, o potas 11,5 mg/100g, zasobność średnia, o magnez 4,0 mg/100g, zasobność średnia. Wykonano także analizę gleby na zawartość jaj i larw mątwika. Liczba jaj i larw mątwika burakowego w 100 g gleby wynosiła Analizę wykonano r. w IOR TSD w Toruniu. Podstawowe elementy agrotechniki przedplon: pszenżyto ozime zbiór pszenżyta ozimego nawożenie organiczne obornika 35 t/ha, orka odwrotka przykrycie obornika wysiew nawozu Polifoska (25 kg/ha N, 50 kg/ha P 2 O 5, 150 kg/ha K 2 O) orka zimowa głęboka 30 cm z wałem Campbella wstępna uprawa agregatem uprawa przedsiewna agregatem siew doświadczenia oraz terminy wykonania zabiegów herbicydowych w doświadczeniu odmianowym 1. zabieg, Betanal Maxx Pro 209 OD 1,3 l/ha + Goltix 700 SC 1,0 l/ha zabieg, Betanal Maxx Pro 209 OD 1,3 l/ha + Goltix 700 SC 1,0 l/ha zabieg, Betanal Maxx Pro 209 OD 1,3 l/ha + Goltix 700 SC 1,0 l/ha + Siarczan magnezu 7,5 kg/ha nawożenie azotem pogłównie 72 kg N/ha nawożenie azotem pogłównie 102 kg N/ha wykonanie zabiegu fungicydem Intizam 497 SC 0,7 l/ha wykonanie zabiegu fungicydem Orius 250 EW 1,0 l/ha zbiór doświadczeń łanowych pobudzane firmy Syngenta i Strube oraz mątwikowe w warunkach mątwikowych Warunki meteorologiczne (patrz tabele i rysunki przy lokalizacji doświadczenia w Karolin) Doświadczenie w Trzciance, rejon plantacyjny Opalenica Lokalizacja doświadczenia łanowego z sześcioma metodami uprawy przy współpracy z firmą KWS właściciel pola Rolnicze Centrum Kształcenia Ustawicznego-Trzcianka, gmina Kuślin, miejscowość Trzcianka, kompleks kompleks glebowy II - pszenny dobry, klasa gleby III a, typ i rodzaj gleby gleba brunatna wyługowana na podłożu gliny zwałowej.

24 Charakterystyka doświadczeń 24 Analiza gleby Przed założeniem doświadczenia pobrano próbki glebowe z warstwy ornej w celu określenia ph oraz zawartości przyswajalnych form makroelementów. Analizę wykonano r. w Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej, w Bydgoszczy. odczyn zasadowy ph 7,3 - wapnowanie zbędne, zawartość składników pokarmowych w mg/100 g gleby: o fosfor 25,0 mg/100 g, zasobność bardzo wysoka, o potas 32,0 mg/100 g, zasobność bardzo wysoka, o magnez 4,8 mg/100 g, zasobność niska. Wykonano także analizę gleby na zawartość jaj i larw mątwika. Liczba jaj i larw mątwika burakowego w 100 g gleby wynosiła 25. Analizę wykonano r. w IOR TSD w Toruniu. Podstawowe elementy agrotechniki przedplon pszenżyto zbiór pszenżyta zbiór słomy nawożenie organiczne obornik bydlęcy w dawce 20 t/ha nawożenie mineralne Korn-Kali 300 kg/ha (40% K 2 O/ha, 6% MgO, 3%Na, 4%S) uprawa agregatem TIGER 3MT na głębokość 30 cm siew gorczycy mątwikobójczej w ilości 20kg/ha oprysk na samosiewy pszenżyta Agil EC w dawce 1/ha wykonanie orki przedzimowej w danym czynniku zabieg wysiewu nawozu potasowego Korn-Kali ( 80 kg K 2 O/ha)+ agr. upraw zabieg herbicydowy preparatem Roundup TransEnergy 450 SL 3l/ha nawożenie mineralne Salmag z borem 300 kg/ha agregat uprawowy Kompaktor bezpośrednio przed siewem 3 cm termin siewu: doświadczenia siewnikiem Monosem NG Plus terminy wykonania zabiegów herbicydowych 1. zabieg, Betanal Elite 274 EC 1,0 l/ha + Goltix 700 SC 1 l/ha zabieg, Betanal Elite 274 EC 1,0 l/ha + Goltix 700 SC 1,0 l/ha zabieg, Betanal Elite 274 EC 1,25 l/ha + Goltix 700 SC 1,0 l/ha nawożenie azotem pogłównie 34 kg N/ha nawożenie dolistne Basfoliar 36 Extra 5 l/ha + Solubor DF 2,5 KG/HA wykonanie nawożenia w doświadczeniu wpływ nawożenia po gradobiciu zabieg fungicydowy Duett Ultra 497 SC 0,6 l/ha zbiór doświadczeń łanowych uprawowych Warunki meteorologiczne (patrz tabele i rysunki przy lokalizacji doświadczenia w Karolin).

25 Charakterystyka doświadczeń Doświadczenie w Falęcinie, rejon plantacyjny Chełmża Lokalizacja doświadczenia odmianowe nasiona tolerancyjne w warunkach normalnych, fungicydowe oraz nawozowe potasowe właściciel pola PW Farol Sp. z o.o. gmina Papowo Biskupie, miejscowość Falęcin kompleks kompleks glebowy II - pszenny dobry, klasa gleby III b, typ i rodzaj gleby gleba brunatna wyługowana, wytworzona z gliny lekkiej pylastej. Analiza gleby Przed założeniem doświadczenia pobrano próbki glebowe z warstwy ornej w celu określenia ph oraz zawartości przyswajalnych form makroelementów. Analizę wykonano r. w Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej, w Bydgoszczy. fosfor potas magnez Odczyn obojętny, ph 7,2; wapnowanie zbędne, zawartość składników pokarmowych w mg/100 g gleby: 32,0 mg/100g, zasobność bardzo wysoka, 15,0 mg/100g, zasobność średnia, 5,3 mg/100g, zasobność wysoka. Wykonano także analizę gleby na zawartość jaj i larw mątwika. Liczba jaj i larw mątwika burakowego w 100g gleby wynosiła 24 Analizę wykonano r. w IOR TSD w Toruniu. Podstawowe elementy agrotechniki przedplon pszenica ozima zbiór pszenicy zbiór słomy podrywka wykonana broną talerzową zabieg herbicydowy Klinik 360 SL 3,5 l/ha orka zimowa głęboka zabieg włókowania nawożenie azotem przedsiewne 60 kg N/ha zabieg zastosowania użyźniacza doglebowego Bogdan 0,6 l/ha agregat uprawowy bezpośrednio przed siewem termin siewu: terminy wykonania zabiegów herbicydowych w doświadczeniu fungicydowym 1. zabieg, Forte 430 SC 3,0 l/ha zabieg, Kemirom+ Kemifam+Goltix (1,0+0,2+1,0) zabieg, Kemiron+ Kemifam + Safari (1,0+0,2+30g) (wykaz fungicydów stosowanych w doświadczeniu, jako poziomy czynnika badawczego, patrz Tabela 2.) terminy wykonania zabiegów fungicydowych na obiekcie zdrowy wariant

26 Charakterystyka doświadczeń Duett Ultra 497 SC 0,6 l/ha Horizon 250 EW 0,8 l/ha Intizam 497 SC 0,6 l/ha Zabieg fungicydowy w doświadczeniu odmianowym - Duett Ultra 497 SC 0,6 l/ha zbiór doświadczeń Tabela 10. Opady oraz temperatura powietrza w 2013/2014 roku w porównaniu z wieloleciem lokalizacja Falęcin, wg stacji meteorologicznej w Falęcinie Opady Temperatura Miesiąc 2013/2014 średnia wieloletnia minimalna maksymalna średnia dobowa miesięczna wieloletnia mm mm ºC ºC ºC ºC lis-13 46,5 45,34 2,9 8,8 6,3 4,5 gru-13 19,8 35,65 0,3 5,1 2,5-0,5 sty-14 44,8 33,25-4,9-0,2-2,7-3,1 lut-14 36,8 25, ,7-0,7 mar-14 74,6 35, ,4 7,5 3,2 kwi-14 35,5 29,66 4,8 16,8 11,1 8,9 maj-14 81,1 66,48 7,9 19,4 13,6 14 cze-14 43,2 62,53 10,4 22,4 16,3 16,6 lip-14 60,8 125,24 14,9 29,2 21,9 19 sie-14 49,5 81,36 12,2 24,6 17,9 18,4 wrz-14 25,2 46,27 8, ,1 13,9 paź-14 12,4 38, ,8 9,9 8,7 Suma / Średnia 530,2 624,

27 Charakterystyka doświadczeń 27 Rysunek 4. Rozkład opadów lokalizacja Falęcin Rysunek 5. Rozkład temperatur lokalizacja Falęcin

28 Charakterystyka doświadczeń Doświadczenie w Stablewicach, rejon plantacyjny Unisław Lokalizacja doświadczenia odmianowe właściciel pola Stanisław Bojanowski gmina Unisław, miejscowość Stablewice kompleks kompleks glebowy II - pszenny dobry, klasa gleby III a, typ i rodzaj gleby glina lekka. Analiza gleby Przed założeniem doświadczenia pobrano próbki glebowe z warstwy ornej w celu określenia ph oraz zawartości przyswajalnych form makroelementów. Analizę wykonano r. w Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej, w Bydgoszczy. odczyn zasadowy, ph 7,4 - wapnowanie zbędne zawartość składników pokarmowych w mg/100 g gleby: o fosfor 39,0 mg/100g, zasobność bardzo wysoka, o potas 11,0 mg/100g, zasobność średnia, o magnez 4,1 mg/100g, zasobność średnia. Wykonano także analizę gleby na zawartość jaj larw mątwika. Liczba jaj i larw mątwika burakowego w 100 g gleby wynosiła 9. Analizę wykonano r. w IOR TSD w Toruniu. Podstawowe elementy agrotechniki przedplon: pszenica zbiór pszenicy zbiór słomy zabieg wapnowania 2,5 tony wapno defekacyjne zabieg talerzowania orka zimowa głęboka 35 cm z wałem Campbella wysiew nawozu Kemira Beta (20 kg/ha N, 32 kg/ha P2O5, 40 kg/ha K2O) agregat uprawowy siew doświadczenia terminy wykonania zabiegów herbicydowych w doświadczeniu odmianowym 1. zabieg, Betanal Maxx Pro 209 OD 1,0 l/ha + Metafol 700 SC 1,0 l/ha zabieg, Betanal Maxx Pro 209 OD 1,1 l/ha + Metafol 700 SC 1,0 l/ha zabieg, Betanal Maxx Pro 209 OD 1,2 l/ha Elite 274 EC 1,0 l/ha + Metafol 700 SC 1,0 l/ha + Venzar 80 WP 0,5 kg/ha + Lontrel 300 SL 0,12 l/ha + Bormax 3l/ha + Plonvit B 2,0 l/ha + Siarczan magnezu 7,5 kg/ha zabieg, Betanal Maxx Pro 209 OD 1, nawożenie azotem pogłównie 102 kg N/ha zabieg,plonvit B 3l/ha+ Borax 3l/ha wykonanie zabiegu fungicydem Duett Ultra 497 SC. 0,6 l/ha

29 Charakterystyka doświadczeń 29 zbiór doświadczenia odmianowego Warunki meteorologiczne (patrz tabele i rysunki przy lokalizacji doświadczenia w Falęcinie) Doświadczenie w Błocie i Unisławiu, rejon plantacyjny Unisław Lokalizacja doświadczenie z odmianami tolerancyjnymi w warunkach mątwikowych oraz nawozowe potasowe właściciel pola Stanisław Kołodziej gmina Unisław, miejscowość Błoto kompleks kompleks glebowy II - pszenny dobry, klasa gleby IV a, typ i rodzaj gleby gleba torfowo - organiczna. Analiza gleby Przed założeniem doświadczenia pobrano próbki glebowe z warstwy ornej w celu określenia ph oraz zawartości przyswajalnych form makroelementów. Analizę wykonano r. w Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej, w Bydgoszczy. odczyn, zasadowy ph 7,5: - wapnowanie zbędne zawartość składników pokarmowych w mg/100 g gleby: o fosfor 4,5 mg/100g, zasobność bardzo niska, o potas 10,0 mg/100g, zasobność niska, o magnez 29,8 mg/100g, zasobność bardzo wysoka. Wykonano także analizę gleby na zawartość jaj i larw mątwika. Liczba jaj i larw mątwika burakowego w 100 g gleby wynosiła Błoto - 657, Unisław 716. Analizę wykonano r. w IOR TSD w Toruniu. Przedplon: pszenica zbiór pszenicy zbiór słomy orka wysiew nawozu potasowego ( 170 kg K 2 O/ha) agregat uprawowy bierny agregat uprawowy bezpośrednio przed siewem, termin siewu: doświadczenie odmianowe w warunkach mątwikowych terminy wykonania zabiegów herbicydowych 1. zabieg, Kemifam Super Koncentrat 320 EC 0,6 l/ha + Safari 50 WG 20 g/ha zabieg, Kemifam Super Koncentrat 320 EC 0,6 l/ha + Kemiron Koncentrat 500 SC 0,15 l/ha zabieg, + Safari 50 WG 20 g/ha + Venzar 500 SC 0,3 l/ha zabieg, Kemifam Super Koncentrat 320 EC 0,6 l/ha + Kemiron Koncentrat 500 SC 0,15 l/ha zabieg, + Safari 50 WG 20 g/ha + Venzar 500 SC 0,3 l/ha zabieg graminicydem Agil EC w dawce 0,6/ha

30 Charakterystyka doświadczeń zabieg, Kemifam Super Koncentrat 320 EC 0,6 l/ha + Kemiron Koncentrat 500 SC 0,15 l/ha zabieg, + Safari 50 WG 20 g/ha + Venzar 500 SC 0,3 l/ha wykonanie nawożenia dolistnego Tecnokel Amino B 0,5 L/ha + Bormax 1 kg/ha + Siarczan magnezu 5,0 kg/ha + Nutrovit Complete 0,75 kg/ha wykonanie nawożenia dolistnego Tecnokel Amino B 0,5 L/ha + Bormax 1 kg/ha + Siarczan Magnezu 5,0 kg/ha + Nutrovit Complete 0,75 kg/ha nawożenie azotem przedsiewnie 51 kg N/ha pogłównie 54 kg N/ha zbiór doświadczeń Warunki meteorologiczne (patrz tabele i rysunki przy lokalizacji doświadczenia w Falęcinie) Doświadczenie w Sławkowie, rejon plantacyjny Chełmża Lokalizacja dwóch doświadczeń: odmianowe oraz fungicydowe właściciel pola Andrzej Wiśniewski gmina Chełmża, miejscowość Sławkowo, kompleks kompleks glebowy II - pszenny dobry, klasa gleby III b, typ i rodzaj gleby glina lekka Analiza gleby Przed założeniem doświadczenia pobrano próbki glebowe z warstwy ornej w celu określenia ph oraz zawartości przyswajalnych form makroelementów. Analizę wykonano r. w Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej, w Bydgoszczy. odczyn obojętny ph 6,8, - wapnowanie zbędne zawartość składników pokarmowych o fosfor 24,5 mg/100g, zasobność bardzo wysoka, o potas 32,0 mg/100g, zasobność bardzo wysoka, o magnez 10,0 mg/100g, zasobność bardzo wysoka. Wykonano także analizę gleby na zawartość jaj i larw mątwika. Liczba jaj i larw mątwika burakowego w 100 g gleby wynosiła 36. Analizę wykonano r. w IOR TSD w Toruniu. Podstawowe elementy agrotechniki przedplon pszenica zbiór pszenicy wysiew nawozu Mocznik 110 kg/ha zabieg broną talerzową wysiew polonu międzyplonu zabieg głęboszem

31 Wyniki doświadczeń i wnioski 31 zabieg wysiewu nawozu potasowego sól potasowa ( 96 kg K 2 O/ha) zabieg wysiewu Yara Beta 350 kg agregat uprawowy bezpośrednio przed siewem 3 cm termin siewu: doświadczeń terminy wykonania zabiegów herbicydowych 1. zabieg, Betanal Elite 274 EC 1,0 l/ha + Goltix 700 SC 1,0 l/ha zabieg, Betanal Elite 274 EC 1,0 l/ha + Goltix 700 SC 1,0 l/ha zabieg, Betanal Elite 274 EC 1,25 l/ha + Goltix 700 SC 1,0 l/ha nawożenie azotem pogłównie 55 kg N/ha nawożenie Borem 4l/ha + 5 kg Yara Burak nawożenie Borem 2 l/ha + 5 kg siarczanu magnezu wykaz fungicydów stosowanych w doświadczeniu, jako poziomy czynnika badawczego, patrz Tabela 2.) terminy wykonania zabiegów fungicydowych na obiekcie zdrowy wariant Duett Ultra 497 SC 0,6 l/ha Horizon 250 EW 0,8 l/ha Intizam 497 SC 0,6 l/ha zabieg fungicydowy Optan 183 SC 0,70 l/ha w doświadczeniu odmianowym zbiór doświadczeń Warunki meteorologiczne (patrz tabele i rysunki przy lokalizacji doświadczenia w Falęcinie).

32 Wyniki doświadczeń i wnioski Wyniki doświadczeń i wnioski 2.1. Wyniki i wnioski doświadczenia odmianowego Tabela 11. Polowa zdolność wschodów (%) w doświadczeniu odmianowym przed korektą obsady Odmiana Średnia z lokalizacji Stablewice Sławkowo Ćmachowo Wierzchocin Średnio Farmer 91, ,8 89,4 89,4 Igloo 87,8 94,3 86,8 89,6 89,6 Manitou 98,5 93, ,3 93,3 Tapir 88 94, ,2 88,2 Delano ,5 90,5 90,5 Milton 94, ,8 92,5 92,5 Pikador 93,5 96, Vistula 96 92,3 87,5 91,9 91,9 Hunor 82, ,8 81,2 86,5 Janka 86 96,5 87,8 90,1 90,1 Jampol 91,5 93,3 88, Melodia 85,8 89,8 86,3 87,3 87,3 Favorita KWS 93,3 92,5 82,8 89,5 89,5 Primavera KWS 94 97,5 87, Panorama 92,3 99,5 86,5 92,8 92,8 Sukcesja 91,5 94,8 88, Alegra 93 89,3 86,8 89,7 89,7 SY Belana ,8 89,6 89,6 Julius 92, ,3 91,7 91,7 Basilius 93, ,8 91,4 91,4 Gellert 90 98,8 89,5 92,8 92,8 Konrad 92,8 93,5 85,3 90,5 90,5 Sinan 89,3 94, ,2 90,2 Vangelis 91 86,3 86,5 87,9 87,9 Narcos 90,8 93,8 86,5 90,4 90,4 Mesange 96,3 92, Huzar 60 98,3 88,8 82,4 82,4 Piast 99 97,8 87,3 94,7 94,7 Tadeusz 99,3 91,3 84,8 91,8 91,8 Telimena 94,5 90,8 87, BTS ,8 93,5 85,5 88,9 88,9 BTS ,8 96, ,4 93,4 Średnio 91, ,7 90,5 90,6

33 Wyniki doświadczeń i wnioski 33 Wnioski: polowa zdolność wschodów buraka cukrowego badanych odmian średnio we wszystkich lokalizacjach wyniosła 90,6%; największa PZW wystąpiła u odmian: Sukcesja 95%, Piast 94,7%, BTS ,4%, Manitou 93,3%, Panorama - 92,8%, Gellert - 92,8%, najmniejsza PZW wystąpiła u odmian: Huzar 82,4%, Hunor - 86,5%, Melodia 87,3%, Vangelis 87,9%, Tapir 88,2%, niska PZW wystąpiła w lokalizacji Ćmachowo. W warunkach tych najlepiej wschodziły rośliny odmian: Gellert 89,5%, Sukcesja 88,8%, Huzar 88,8%, Jampol 88,3%, Tabela 12. Bonitacyjna ocena stanu roślin w różnych fazach wegetacji buraka cukrowego, oceniona w skali 1 9, (1 najbardziej wyrównany, 9 najgorzej wyrównany łan buraczany ) Odmiana przed korektą po korekcie Termin oceny Początek lipca przed zbiorem średnio dla odmiany Farmer 2,8 2,5 2,5 3 2,7 Igloo 2,7 2,5 2,4 2,8 2,6 Manitou 2,8 2,5 2,6 3 2,7 Tapir 2,7 2,5 2,6 2,8 2,7 Delano 2,8 2,5 2,5 3 2,7 Milton 2,8 2,5 2,5 3 2,7 Pikador 2,7 2,5 2,5 2,8 2,6 Vistula 2,8 2,5 2,6 3 2,7 Hunor 2,8 2,5 2,6 3 2,7 Janka 2,9 2,7 2,7 3 2,8 Jampol 2,7 2,5 2,4 2,8 2,6 Melodia 2,8 2,5 2,5 3 2,7 Favorita KWS 2,8 2,5 2,6 3 2,7 Primavera KWS 2,8 2,5 2,6 3 2,7 Panorama 2,7 2,5 2,5 2,8 2,6 Sukcesja 2,7 2,5 2,5 2,8 2,6 Alegra 2,8 2,5 2,8 3 2,8 SY Belana 2,8 2,5 2,6 3 2,7 Julius 2,8 2,5 2,6 3 2,7 Basilius 2,7 2,5 2,5 2,8 2,6 Gellert 2,7 2,5 2,4 2,8 2,6 Konrad 2,8 2,5 2,5 3 2,7 Sinan 2,9 2,7 2,7 3 2,8 Vangelis 2,8 2,5 2,5 3 2,7 Narcos 2,6 2,5 2,4 2,5 2,5 Mesange 2,8 2,6 2,6 3 2,8 Huzar 2,8 2,7 2,7 2,8 2,8 Piast 2,8 2,5 2,5 3 2,7

34 Wyniki doświadczeń i wnioski 34 Tadeusz 2,8 2,5 2,6 3 2,7 Telimena 2,8 2,6 2,6 3 2,8 BTS 350 2,7 2,6 2,5 2,8 2,7 BTS 710 2,6 2,6 2,4 2,3 2,5 Średnio 2,7 2,5 2,5 2,9 2,7 Wnioski: kondycja roślin, oceniana bonitacyjnie, zmieniała się w okresie wegetacji. W najlepszym stanie były rośliny po korekcie obsady oraz na początku lipca, a w najgorszym stanie były przed zbiorem. w wyniku czterokrotnej oceny w okresie wegetacji nie stwierdzono dużej różnicy stanu roślin poszczególnych odmian buraka cukrowego średnia ocena od 2,5 do 2,8 najlepiej wyglądały odmiany: BTS 710, Narcos, Igloo, Pikador, Jampol, Panorama, Sukcesja, Basilius, Gellert, na początku okresu wegetacji, przed korektą obsady, stan roślin poszczególnych odmian różnił się najbardziej, a ocena wynosiła od 2,6 do 2,9. po drugiej bonitacji stanu najgorszy był stan roślin odmian: Janka 2,7 Sinan 2,7, Huzar 2,7. w dalszym okresie wegetacji stan roślin był bardziej wyrównany. Przed zbiorem stan roślin był średnio 2,3-3,0. Tabela 13. Bonitacyjna ocena występowania chorób grzybowych liści: koniec września oraz połowie października, oceniona w skali 1 9, (1 brak widocznych objawów, 9 bardzo silne porażenie chorobami grzybowymi liści) Odmiana / Lokalizacja Ćmachowo Wierzchocin Sławkowo Stablewice Średnia z lokalizacji Farmer 3, ,8 Igloo 3,5 3,3 2 3,3 3 Manitou ,8 Tapir ,8 3 Delano 3,3 3,3 2 2,8 2,9 Milton 3,5 3,8 2 3,5 3,2 Pikador 3,3 3,3 2 2,8 2,9 Vistula ,8 3 Hunor 3,5 3, Janka 3,3 3, ,2 Jampol 3,5 3, Melodia 3,5 3,3 3 2,8 3,2 Favorita KWS 3,3 3,3 2 2,8 2,9 Primavera KWS ,8 2,7 Panorama 3,3 3,3 2 2,8 2,9 Sukcesja 3,5 3, Alegra 3,3 3,3 2 2,8 2,9 SY Belana ,8 2,7

35 Wyniki doświadczeń i wnioski 35 Julius ,8 Basilius 3,3 3,3 3 2,8 3,1 Gellert 3,3 3, ,9 Konrad 3,3 3, ,9 Sinan Vangelis 3,5 3, ,3 Narcos 3,8 3,5 2 3,3 3,2 Mesange ,8 Huzar 3,3 3, ,2 Piast 3,3 3,3 2 2,8 2,9 Tadeusz Telimena BTS BTS 710 3,3 3,3 2 3,3 3 Średnio 3,3 3,2 2,3 3 3 Wnioski na podstawie przeprowadzonej w końcu września oraz w październiku oceny bonitacyjnej występowania symptomów chorób grzybowych można stwierdzić, że na liściach buraka cukrowego najmniejsze ich nasilenie wystąpiło u odmian: Primavera, SY Belana, Farmer, Manitou, Julius, Mesange. Najbardziej porażone były natomiast liście odmian: Milton, Janka, Melodia, Huzar, Vangelis, Narcos Stwierdzono także różne nasilenie symptomów występowania chorób w poszczególnych lokalizacjach. Najbardziej porażone liście buraków występowały w: Ćmachowie, Wierzchocinie, nieco mniej w Stablewicach i Sławkowie.

36 Wyniki doświadczeń i wnioski 36 Tabela 14. Liczba pośpiechów (szt./na poletku o powierzchni 7,5 m 1,35 m) L.p. Odmiana Liczba pośpiechów na poletku w połowie przed sierpnia zbiorem 1 Farmer Igloo Manitou Tapir Hunor Janka Jampol Melodia Basilius Gellert Konrad Sinan Vangelis Alegra SY Belana Julius Favorita KWS Primavera KWS Panorama Sukcesja Delano Milton Pikador Vistula Huzar Piast Tadeusz Telimena BTS BTS Narcos Mesange 0 0 Wnioski: ocena liczby pośpiechów wykazała pojedyncze ich występowanie i tylko u niektórych odmian. Przed zbiorem pośpiechy stwierdzono u odmian: Janka, Jampol, Tadeusz,- po 1 szt., Huzar - 2 szt. a, Piast - 3 szt.

37 Wyniki doświadczeń i wnioski 37 Tabela 15. Plon i jakość korzeni buraka cukrowego doświadczenie odmianowe wynik z czterech lokalizacji 2014 Odmiana / Parametr Plon korzeni dt/ha Zawartość cukru Plon cukru dt/ha Zawartość K Na N mmol/1000 g Farmer 729,71 17,77 115,93 41,92 3,00 23,09 Igloo 741,61 18,25 120,07 42,60 2,52 21,47 Manitou 729,12 18,51 120,42 40,99 2,67 21,15 Tapir 740,09 18,54 121,84 43,06 2,64 22,41 Delano 737,71 17,42 112,07 47,18 3,87 27,00 Milton 783,09 17,75 122,83 42,83 3,07 23,33 Pikador 767,17 18,35 124,89 41,99 2,65 23,19 Vistula 740,93 17,99 117,77 43,10 3,36 23,92 Hunor 801,58 17,79 127,00 39,32 2,60 21,79 Janka 707,86 18,00 111,06 47,86 2,93 27,33 Jampol 701,19 18,05 111,69 46,87 2,86 26,74 Melodia 727,03 17,90 113,10 48,93 2,95 27,12 Favorita KWS 730,82 18,26 117,83 45,73 3,07 28,10 Primavera KWS 787,68 17,54 121,05 45,69 3,14 23,77 Panorama 798,84 18,24 130,20 41,72 2,41 21,33 Sukcesja 777,27 18,06 122,65 47,66 3,77 24,32 Alegra 732,83 17,72 114,40 43,87 4,00 24,36 SY Belana 755,21 17,44 114,86 44,93 3,80 28,06 Julius 764,15 17,85 121,11 42,67 2,84 22,20 Basilius 753,36 17,71 117,79 45,01 3,06 22,45 Gellert 733,92 18,51 121,36 40,19 2,77 21,62 Konrad 719,74 17,76 112,87 43,56 2,97 25,40 Sinan 751,84 17,64 118,64 39,12 3,02 21,85 Vangelis 704,48 18,06 112,78 43,20 3,26 22,49 Narcos 670,45 18,55 111,90 43,49 2,74 20,89 Mesange 721,13 18,11 116,22 42,59 2,89 21,29 Huzar 721,82 17,51 112,15 41,96 2,94 22,63 Piast 721,43 17,08 108,24 43,32 3,36 25,07 Tadeusz 739,65 17,66 115,59 43,26 2,70 24,54 Telimena 781,53 17,76 122,58 42,84 3,25 24,42 BTS ,16 18,03 123,96 45,33 3,80 24,38 BTS ,45 17,53 124,07 46,41 3,11 24,76 NRI 60,25 0,54 10,00 3,63 0,65 3,18

38 Wyniki doświadczeń i wnioski 38 Wnioski: zbierając buraki w październiku największy plon osiągnęła odmiana: BTS ,45 dt/ha. Plon odmian: Hunor, Panorama, Primavera KWS, Milton, Telimena, BTS 350, Sukcesja, Pikador, Julius, SY Belana, Basillius, Sinan był mniejszy, ale nie istotnnie statystycznie od plonu odmiany BTS 710. Plon odmian: Igloo, Vistula, Tapir, Tadeusz, Delano, Gellert, Alegra, Favorita KWS, Farmer, Manitou, Melodia, Piast, Huzar, Mesange, Konrad, Janka, Vangelis, Jampol, Narcos był istotnie mniejszy od plonu odmiany BTS 710. największą polaryzację osiągnęła odmiana: Narcos 18,55%. Polaryzacja u odmian: Tapir, Manitou, Gellert, Pikador, Favorita KWS, Igloo, Panorama, Mesange, Vangelis, Sukcesja, Jampol, BTS 350, Janaka była mniejsza, ale nieistotnie statystycznie od polaryzacji odmiany Narcos. polaryzacja u odmian: Vistula, Melodia, Julius, Hunor, Farmer, Konrad, Telimena, Milton, Alegra, Basilius, Tadeusz, Sinan, Primavera KWS, BTS 710, Piast, SY Belana, Delano, Huzar była istotnie mniejsza od polaryzacji odmiany Narcos. największy plon cukru osiągnęła odmiana Panorama, wynosił on 130,20 dt/ha. Plon cukru odmian: Hunor, Pikador, BTS 710, BTS 350, Milton, Sukcesja, Telimena, Tapir, Gellert, Julius, Primavera KWS, Manitou był mniejszy ale nieistotnie statystycznie od odmiany Panorama. Plon cukru odmian; Igloo, Sinan, Favorita KWS, Basilius, Vistula, Mesange, Farmer, Tadeusz, SY Belana, Alegra, Melodia, Konrad, Vangelis, Piast, Delano, Narcos, Jampol, Janka, Huzar był istotnie mniejszy od plonu odmiany Panorama najniższą zawartość potasu miała odmiana Sinan - 39,20 mmol/1000 g zawartość potasu u odmian: Hunor, Gelleret, Manitou, Panorama, Farmer, Piast, Pikador, Mesange, Igloo, Julius była większa, jednak nie różniła się statystycznie od zawartości potasu w korzeniach odmiany Sinan. Odmiany: Milton, Telimena, Tapir, Vistula, Vangelis, Tadeusz, Huzar, Narcos, Konrad, Alegra, SY Belana, Basilius, BTS 350, Primavera KWS, Favorita KWS, BTS 710, Jampol, Delano, Sukcesja, Janka, Melodia miały istotnie większą zawartość potasu niż odmiana Sinan. najniższa zawartość sodu wystąpiła w korzeniach odmiany Panorama - 2,41. Zawartość sodu u odmian: Igloo, Hunor, Tapir, Pikador, Manitou, Tadeusz, Narcos, Gellert, Julius, Mesange, Janka, Piast, Melodia, Konrad, Farmer, Sinan, Basillius była niższa, ale nieistotnie statystycznie. Odmiany: Favorita KWS, Milton, BTS 710, Primavera KWS, Telimena, Vangelis, Huzar, Vistula, Sukcesja, BTS 350, SY Belana, Delano, Alegra miały istotnie większą zawartość sodu niż odmiana Panorama najniższą zawartość azotu alfa-aminowego stwierdzono u odmiany Narcos 20,89 mmol/1000g. Zawartość azotu alfa-aminowego u odmian: Manitou, Mesange, Panorama, Igloo, Gellert, Hunor, Sinan, Julius, Tapir, Basilius, Vangelis, Piast, Farmer, Pikador, Milton, Primavera KWS, Vistula była większa, jednak nie różniła się statystycznie od zawartości azotu alfa-aminowego u odmiany Narcos. Odmiany: Sukcesja, Alegra, BTS 350, Telimena, Tadeusz, BTS 710, Huzar, Konrad, Jampol, Delano, Melodia, Janka, SY Belana, Favorita KWS miały statystycznie większą zawartość alfa-aminowego niż odmiana Narcos.

39 Wyniki doświadczeń i wnioski 39 Rysunek 6. Wyniki doświadczeń odmianowych synteza wyników z czterech lokalizacji 2.2. Wyniki i wnioski doświadczenia odmianowego odmian tolerancyjnych w warunkach mątwikowych Tabela 16. Polowa zdolność wschodów (%) w doświadczeniu odmianowym z odmianami tolerancyjnymi na mątwika - ocena przed korektą obsady Odmiana Błoto Lokalizacja Unisław Uścięcice Średnia z 3 lokalizacji Tipi 84,8 86,3 85,6 85,6 Bison 89,5 86,3 87,9 87,9 Julietta 91,3 87,8 89,6 89,6 Panorama 91, ,7 90,7 Sława KWS 90, ,2 90,2 3K430 89,5 89,5 89,5 89,5 SY Robustus 92,5 89, SY Kultura 90,8 87,5 89,2 89,2 Contenta ,5 88,5 Charly 88,3 90,5 89,4 89,4 Dylan 91,3 91,3 91,3 91,3 Perruche 89,5 90,3 89,9 89,9 Xanadu 88 83,8 85,9 85,9 Natura 90, ,4 89,4 Janka 90,8 86,8 88,8 88,8 Średnio 89,9 88,3 89,1 89,1

40 Wyniki doświadczeń i wnioski 40 Wnioski: polowa zdolność wschodów buraka cukrowego badanych odmian średnio w 3 miejscowościach wyniosła od 89,1% - największa u: Dylan 91,3%, Panorama 90,7 % do Sława KWS - 90,2%. Tabela 17. Bonitacyjna ocena stanu roślin buraka cukrowego w łanie w różnych fazach rozwojowych w skali 1 9, (1 łan najbardziej wyrównany, 9 najgorzej wyrównany łan buraków) Odmiana przed korektą obsady po korekcie obsady Termin oceny Początek lipca przed zbiorem średnio w okresie wegetacji Tipi 3 3,2 3,3 3 3,1 Bison 3 3,3 3,1 3 3,1 Julietta 3 3,2 3,3 3 3,1 Panorama 3 3,3 3,5 3 3,2 Sława KWS 3 3,1 3,2 3 3,1 3K ,1 3 3 SY Robustus 3 3,3 3,3 3 3,2 SY Kultura 3 3,1 3,2 3 3,1 Contenta 3 3,2 3,3 3,2 3,2 Charly 3 3,1 3,1 3 3,1 Dylan 3 3,2 3 3,2 3,1 Perruche 3 3,1 3,3 3 3,1 Xanadu 3 3,4 3,2 3 3,2 Natura 3 3,2 3,3 3 3,1 Janka 3 3,4 3,2 3 3,2 Średnio 3 3, ,1 Wnioski: czterokrotna ocena łanu wskazuje na wyrównany stan roślin poszczególnych odmian w okresie wegetacji. Ich ocena mieściła się w granicach od 3,0 do 3,2 w 9 stopniowej skali (1 łan buraka najbardziej wyrównany, 9 najgorzej wyrównany). Najlepiej wyrównane łan, był przed korektą obsady, na początku lipca oraz przed zbiorem a nieco gorzej w terminie po korekcie obsady Najbardziej wyrównany łan średnio w okresie wegetacji miały następujące odmiany: Panorama, SY Robustus, Contenta, Xanadu, Janka

41 Wyniki doświadczeń i wnioski 41 Tabela 18. Liczba pośpiechów (szt./na poletku o powierzchni 7,5 m 1,35 m) w doświadczeniu odmianowym z odmianami tolerancyjnymi na mątwika Liczba pośpiechów Odmiana w połowie sierpnia przed zbiorem Wnioski: Tipi 1 0 Bison 0 0 Julietta 1 0 Panorama 0 0 Sława KWS 1 0 3K SY Robustus 0 0 SY Kultura 1 0 Contenta 0 0 Charly 1 0 Dylan 0 0 Perruche 0 0 Xanadu 0 0 Natura 0 0 Janka 0 0 w czasie dwukrotnej oceny (połowa lipca i przed zbiorem), stwierdzono pojedyncze pośpiechy w połowie sierpnia u odmian: Tipi, Julietta, Sława KWS, SY Kultura oraz Charly

42 Wyniki doświadczeń i wnioski 42 Tabela 19. Ocena bonitacyjna siły występowania chorób grzybowych liści w doświadczeniu odmianowym z odmianami tolerancyjnymi na mątwika (1 brak widocznych objawów, 9 bardzo silne porażenie liści chorobami grzybowymi) Lokalizacja Odmiana Błoto Unisław Uścięcice Średnia z 3 lokalizacji Wnioski: Tipi 3,3 3,8 4,3 3,8 Bison 3 3,8 3,8 3,5 Julietta 3 3,8 4,5 3,8 Panorama ,7 Sława KWS 3 3,3 5 3,8 3K ,8 2,6 SY Robustus 3,3 3,3 5 3,9 SY Kultura 3 3 4,8 3,6 Contenta 3 3,3 4,3 3,5 Charly 3,3 3,5 4,3 3,7 Dylan 3 3,8 4,8 3,9 Perruche 3,5 3,8 4 3,8 Xanadu 3 3,3 4 3,4 Natura 3 3 4,5 3,5 Janka 3 3,8 4 3,6 Średnio 3,1 3,4 4,3 3,6 w wyniku przeprowadzonej przed zbiorem oceny bonitacyjnej występowania symptomów chorób grzybowych na liściach buraka cukrowego mniejsze ich nasilenie obserwowano w miejscowościach Błoto i Unisław niż Uścięcie.

43 Wyniki doświadczeń i wnioski 43 Tabela 20. Plon i jakość korzeni buraka cukrowego doświadczenie odmianowe z odmianami tolerancyjnymi na mątwika wynik z trzech lokalizacji Odmiana / Parametr Plon korzeni Zawartość cukru Plon Zawartość dt/ha % cukru dt/ha K Na N mmol/1000 g Tipi 765,93 16,81 111,55 38,69 5,01 14,81 Bison 751,76 17,07 111,25 39,17 4,10 15,27 Julietta 923,46 15,76 122,03 49,24 7,84 19,64 Panorama 761,92 16,91 114,62 38,57 3,64 13,88 Sława KWS 792,72 17,02 117,78 38,78 4,55 15,13 3K ,40 17,18 115,55 38,04 3,65 13,37 SY Robustus 703,54 16,30 99,50 41,10 4,96 15,47 SY Kultura 770,06 16,65 110,83 42,49 5,58 16,26 Contenta 845,51 16,33 120,77 41,13 6,73 15,37 Charly 815,40 16,65 117,34 38,39 6,67 17,01 Dylan 878,96 16,55 128,64 37,50 4,97 13,19 Perruche 803,94 16,32 113,70 38,61 5,11 14,36 Xanadu 835,23 16,45 118,59 39,24 5,46 14,28 Natura 666,06 16,50 95,95 37,01 4,11 12,29 Janka 745,95 17,26 110,67 39,61 5,89 14,14 NRI 144,13 0,67 0,67 3,74 2,01 2,18 Wnioski: spośród grupy badanych odmian najlepiej plonującą była odmiana Tipi. Plon jej korzeni wyniósł 923,46 dt/ha. plon odmian: Bison, Julietta, Panorama, Sława KWS, 3K430, SY Robustus był mniejszy, jednak nie różnił się statystycznie od plonu odmiany Tipi. Odmiany: SY Kultura, Contenta, Charly, Dylan, Perruche, Xanadu, Natura, Janka miały statystycznie istotnie mniejszy plon. największą polaryzację osiągnęła odmiana Natura i wynosiła ona 17,26%. Polaryzacja u odmian; Perruche, Dylan, Charly, Xanadu, Julietta, 3K430, Tipi była mniejsza, jednak nie różniła się statystycznie od polaryzacji u odmiany Natura. Odmiany: Panorama, SY Robustus, Janka, SY Kultura, Bison, Sława KWS, Contenta miały statystycznie istotnie mniejszą polaryzację niż odmiana Natura. największy plon cukru osiągnęła odmiana Dylan i wynosił 128,64 dt/ha. Pozostałe odmiany osiągnęły gorszy statystycznie plon cukru niż Dylan. Pozostałe odmiany poza SY Robustus, Natura osiągnęły plon niższy ale nieistotnie statystycznie. SY Robustus, Natura miały statystycznie istotnie mniejszy plon. najniższą zawartość potasu miały korzenie odmiany Natura i wynosiła ona 37,01 mmol/1000g. Zawartość potasu u odmian: Dylan, 3K430, Charly, Panorama, Perruche, Tipi, Sława KWS, Bison, Xanadu, Janka była większa, jednak nie różniła się statystycznie od zawartości potasu u odmiany Natura. Odmiany: SY Robustus, Contenta, SY Kultura, Julietta miały natomiast istotnie większą zawartość potasu niż odmiana Natura. najniższą zawartość sodu w korzeniach miała odmiana Panorama i wynosiła ona 3,64 mmol/1000 g. Zawartość sodu u odmian: 3K430, Bison, Natura, Sława KWS, SY

44 Wyniki doświadczeń i wnioski 44 Robustus, Dylan, Tipi, Perruche, Xanadu, SY Kultura była większa, jednak nie różniła się statystycznie od zawartości potasu u odmiany Panorama. Odmiany: Janka, Charly, Contenta, Julietta miały statystycznie istotnie większą zawartość sodu. najniższa zawartość azotu alfa-aminowego, 12,29 mmol/1000 g, wystąpiła u odmiany Natura. Zawartość azotu w miazdze korzeni odmian: Dylan, 3K430, Panorama, Janka, Xanadu, Perruche była wyższa, ale nieistotnie. U pozostałych odmian: Tipi, Sława KWS, Bison, Contenta, SY Robustus, SY Kultura, Charly, Julietta korzenie miały istotnie większą zawartość azotu alfa-aminowego niż odmiana Natura. Rysunek 7. Wyniki doświadczenia odmian tolerancyjnych w warunkach mątwikowych synteza z trzech lokalizacji

45 Wyniki doświadczeń i wnioski Wyniki i wnioski doświadczenia z odmianami tolerancyjnymi na obecność mątwika w warunkach normalnych Tabela 21. Polowa zdolność wschodów (%) w doświadczeniu odmianowym z odmianami tolerancyjnymi na mątwika w warunkach normalnych - ocena przed korektą obsady Odmiana Lokalizacja Średnia z 2 Karolin Falęcin lokalizacji Tipi 90,8 88,8 89,8 Bison 93,3 91,3 92,3 Julietta 88,8 86,8 87,8 Panorama 89,5 87,5 88,5 Sława KWS K430 84,3 82,3 83,3 SY Robustus 87,5 85,5 86,5 SY Kultura 89,3 87,3 88,3 Contenta 85,5 83,5 84,5 Charly Dylan Perruche 85,8 83,8 84,8 Xanadu 85,5 83,5 84,5 Natura Danuśka 82,3 80,3 81,3 Sokrates 82,8 80,8 81,8 Janka Średnio 86,4 84,4 85,4 Wnioski: polowa zdolność wschodów buraka cukrowego badanych odmian średnio w 2 miejscowościach wyniosła od 73% - odmiana Janka do 92,3% - Bison.

46 Wyniki doświadczeń i wnioski 46 Tabela 22. Bonitacyjna ocena stanu roślin buraka cukrowego w łanie w różnych fazach rozwojowych w skali 1 9, (1 łan najbardziej wyrównany, 9 najgorzej wyrównany łan buraków) Odmiana przed korektą obsady po korekcie obsady Termin oceny początek lipca przed zbiorem średnio w okresie wegetacji Tipi 3,2 2 2,9 3 2,8 Bison 2,5 2,3 2,4 3 2,6 Julietta 2,8 2 2,7 3 2,6 Panorama 2,9 2, ,7 Sława KWS 2,4 2,7 2,9 3 2,8 3K430 2,7 2,9 2,7 3 2,8 SY Robustus 2,9 2,7 2,3 3 2,7 SY Kultura 2,7 2, ,8 Contenta 2, Charly 2, ,7 Dylan 2,3 2,8 2,9 3 2,8 Perruche 3,2 2,9 2,7 3 3 Xanadu 3 2,4 2,3 3 2,7 Natura 2,9 2, ,9 Danuśka 3,2 2, Sokrates 2,5 2,7 2,8 3 2,8 Janka 2,8 2,3 2,9 3 2,8 Średnio 2,8 2,6 2,7 3 2,8 Wnioski: czterokrotna ocena stanu łanu w różnych terminach wynosiła dla poszczególnych odmian od 2,6 Bison, Julietta do 3,0 Contenta, Perruche, Danuśka w 9 stopniowej skali (1 łan buraka najbardziej wyrównany, 9 najgorzej wyrównany). Najbardziej wyrównane rośliny w łanie były po korekcie obsady, a najmniej wyrównane przed zbiorem.

47 Wyniki doświadczeń i wnioski 47 Tabela 23. Liczba pośpiechów (szt./na poletku o powierzchni 7,5 m 1,35 m) w doświadczeniu odmianowym z odmianami tolerancyjnymi na mątwika w warunkach normalnych Odmiana Liczba pośpiechów w połowie sierpnia przed zbiorem Tipi 0 0 Bison 0 0 Julietta 0 0 Panorama 0 0 Sława KWS 0 0 3K SY Robustus 0 0 SY Kultura 0 0 Contenta 0 0 Charly 0 0 Dylan 0 0 Perruche 0 0 Xanadu 0 0 Natura 0 0 Danuśka 0 0 Sokrates 0 0 Janka 0 0 Wnioski: w czasie dwukrotnej oceny nie stwierdzono pośpiechów roślin żadnej z odmian.

48 Wyniki doświadczeń i wnioski 48 Tabela 24. Ocena bonitacyjna siły występowania chorób grzybowych liści w doświadczeniu odmianowym z odmianami tolerancyjnymi na mątwika w warunkach normalnych (1 brak widocznych objawów, 9 bardzo silne porażenie liści chorobami grzybowymi) Odmiana Lokalizacja Karolin Falęcin Średnia z 2 lokalizacji Tipi 2,9 3 3 Bison 3,2 3 3,1 Julietta 3,3 3,5 3,4 Panorama 2,6 2,5 2,6 Sława KWS 2,7 2,8 2,8 3K430 2,8 3 2,9 SY Robustus 2,9 3 3 SY Kultura 2,7 2,5 2,6 Contenta 2,8 2,8 2,8 Charly Dylan Perruche Xanadu 2,9 2,8 2,9 Natura 2,9 2,8 2,9 Danuśka 3,1 3 3,1 Sokrates Janka 2,8 2,5 2,7 Wnioski: w wyniku przeprowadzonej przed zbiorem oceny bonitacyjnej symptomów chorób grzybowych na liściach buraka cukrowego stwierdzono zróżnicowane nasilenie ich występowania u poszczególnych odmian średnio w obu miejscowościach. W najmniejszym stopniu były porażone liście roślin odmian Panorama i SY Kultura.

49 Wyniki doświadczeń i wnioski 49 Tabela 25. Plon i jakość korzeni buraka cukrowego doświadczenie odmianowe z odmianami tolerancyjnymi na mątwika w warunkach normalnych wynik z dwóch lokalizacji Odmiana / Parametr Plon korzeni Zawartość cukru Plon Zawartość dt/ha % cukru dt/ha K Na N mmol/1000 g Tipi 848,78 19,88 153,62 36,48 2,21 15,07 Bison 850,81 19,74 153,08 34,36 2,11 13,64 Julietta 859,44 18,37 139,84 42,90 2,77 20,01 Panorama 936,40 19,54 169,71 35,80 1,95 12,39 Sława KWS 849,90 19,50 151,07 35,08 2,58 11,02 3K ,01 19,68 157,69 37,30 1,93 12,08 SY Robustus 831,35 18,50 137,77 39,97 2,55 13,73 SY Kultura 879,88 18,71 147,76 36,58 2,85 12,71 Contenta 933,17 18,73 157,64 39,77 3,97 14,84 Charly 871,06 18,93 148,73 36,14 3,27 16,75 Dylan 981,99 18,94 168,02 35,77 2,31 12,51 Perruche 886,01 18,87 152,07 34,96 2,57 15,19 Xanadu 920,35 18,78 155,14 37,62 2,87 12,64 Natura 943,70 19,12 161,92 37,11 2,31 13,22 Danuśka 822,07 19,57 145,72 35,29 2,93 14,11 Sokrates 816,31 19,69 147,70 33,01 2,05 11,30 Janka 844,33 19,36 147,85 37,03 2,42 12,69 NRI 155,91 0,46 27,60 3,29 0,58 2,56 Wnioski: spośród grupy badanych odmian najlepiej plonującą była odmiana Dylan. Plon jej korzeni wyniósł 981,99 dt/ha. Plon odmian; Natura, Panorama, Contenta, Xanadu, Perruche, 3K430, SY Kultura, Charly, Julietta, Bison, Sława KWS, Tipi, Janka, SY Robustus był mniejszy, jednak nie różnił się statystycznie od plonu u odmiany Dylan. Odmiany Danuśka i Sokrates miały statystycznie istotnie mniejszy plon niż Dylan. największą polaryzację osiągnęły korzenie odmiany Tipi 19,88%. Była ona, choć nieistotnie, większa od polaryzacji odmian: Bison, Sokrates, 3K430, Danuśka, Panorama, Sława KWS. Odmiany: Janka, Natura, Dylan, Charly, Perruche, Xanadu, Contenta, SY Kultura, SY Robustus, Julietta miały istotnie mniejszą polaryzację niż odmiana Tipi. największy plon cukru osiągnęła odmiana Panorama i wynosił on 169,71 dt/ha. Plony cukru odmian: Dylan, Natura, 3K430, Contenta, Xanadu, Tipi, Bison, Perruche, Sława KWS, Charly, Janka, SY Kultura, Sokrates, Danuśka były mniejsze, jednak nie różniły się statystycznie od plonu odmiany Panorama. Odmiany Julietta i SY Robustus miały istotnie mniejszy polon cukru niż odmiana Panorama. najniższą zawartość potasu miały korzenie odmiany Sokrates i wynosiła 33,01 mmol/1000 g. Zawartość potasu u odmian: Bison, Perruche, Sława KWS, Danuśka, Dylan, Panorama była większa, jednak nie różniła się ona statystycznie od

50 Wyniki doświadczeń i wnioski 50 zawartości potasu w korzeniach odmiany Sokrates. Odmiany: Charly, Tipi, SY Kultura, Janka, Natura, 3K430, Xanadu, Contenta, SY Robustus, Julietta miały statystycznie istotnie większą zawartość potasu. najniższą zawartość sodu w korzeniach miała odmiana 3K430-1,93 mmol/1000 g. Zawartość sodu u odmian: Panorama, Sokrates, Bison, Tipi, Natura, Dylan, Janka była większa, jednak nie istotnie od zawartości potasu w odmianie 3K430. Odmiany: SY Robustus, Perruche, Sława KWS, Julietta, SY Kultura, Xanadu, Danuśka, Charly, Contenta miały statystycznie istotnie większą zawartość sodu. najniższa zawartość azotu alfa-aminowego, 11,02 mmol/1000 g, wystąpiła u odmiany Sława KWS. Zawartość azotu alfa-aminowego u odmian: Sokrates,3K430, Panorama, Dylan, Xanadu, Janka, SY Kultura, Natura była większa, jednak nie różniła się statystycznie od zawartości potasu w odmianie Sława. Odmiany: Bison, SY Robustus, Danuśka, Contenta, Tipi, Perruche, Charly, Julietta miały istotnie większą zawartość azotu alfa-aminowego. Rysunek 8. Wyniki doświadczenia odmian tolerancyjnych w warunkach normalnych synteza z dwóch lokalizacji

51 Wyniki doświadczeń i wnioski Wyniki i wnioski doświadczenia fungicydowego Tabela 26. Ocena bonitacyjna siły występowania chorób grzybowych liści w doświadczeniu fungicydowym (1- brak widocznych objawów, 9 bardzo silne porażenie liści chorobami grzybowymi) Fungicyd / Lokalizacja Sławkowo Falęcin Średnia z 2 lokalizacji Kontrola Zdrowy wariant 2,6 2,8 2,7 Duett Ultra 497 SC 3,2 3,3 3,3 Optan 183 SC 2,8 3 2,9 Duett Star 334 SE 2,9 3 3 Horizon 250 EW 3,4 3,8 3,6 Yamato 303 SE 3,3 3,8 3,6 Rubric 125 SC 3,3 3 3,2 Soprano 125 SC 3,2 3 3,1 Orius 250 EW 3,2 3,5 3,4 Produkt A 2,9 3 3 Intizam 497 SC 3,2 3,3 3,3 Średnio 3,2 3,3 3,3 Wnioski: na podstawie przeprowadzonej we wrześniu oceny bonitacyjnej występowania symptomów chorób grzybowych na liściach buraka cukrowego najmniejsze ich nasilenie stwierdzono na obiektach: Zdrowy wariant oraz na obiektach, na których zastosowano fungicydy: Optan 183 SC, Duett Star 334 SE, Produkt A. najbardziej porażone były natomiast liście buraka na obiekcie kontrolnym, na którym nie wykonano zabiegu fungicydowego. buraki na plantacji w Sławkowie były porażone przez choroby grzybowe w nieco mniejszym stopniu niż w Falęcinie.

52 Wyniki doświadczeń i wnioski 52 Tabela 27. Plon i jakość korzeni buraka cukrowego w doświadczeniu fungicydowego wynik z dwóch lokalizacji Fungicyd/ Parametr Plon korzeni Zawartość cukru Plon cukru Zawartość dt/ha % dt/ha K Na N mmol/1000 g Kontrola 835,17 19,38 146,87 38,95 2,64 18,88 Zdrowy wariant 901,19 19,33 157,51 38,79 2,58 19,21 Duett Ultra 497 SC 886,51 19,46 156,33 37,43 2,23 17,62 Optan 183 SC 887,48 19,18 154,39 37,54 2,75 18,55 Duett Star 334 SE 869,63 19,32 151,93 39,01 2,43 17,79 Horizon 250 EW 867,21 19,30 151,64 37,64 2,50 18,44 Yamato 303 SE 881,72 19,30 154,08 38,06 2,49 19,10 Rubric 125 SC 867,07 19,39 139,03 38,54 3,24 166,73 Soprano 125 SC 895,41 19,44 158,12 37,10 2,36 17,11 Orius 250 EW 884,25 19,38 154,59 39,35 2,40 19,06 Produkt A 852,42 19,22 148,08 38,55 2,76 19,30 Intizam 497 SC 822,05 19,30 143,46 37,98 2,57 16,69 NRI 128,85 0,24 25,42 2,76 0,95 132,95 Wnioski: największy plon korzeni buraka wystąpił na obiekcie Zdrowy wariant i wynosił 901,19 dt/ha. Plon na pozostałych obiektach był mniejszy, jednak nie różnił się statystycznie od plonu w obiekcie Zdrowy wariant. polaryzacja cukru była największa pod wpływem preparatu Duett Ultra SC i wyniosła 19,46%. Polaryzacja na pozostałych obiektach, poza Optan 183 S.C., była mniejsza, jednak nie różniła się statystycznie od plonu po zastosowaniu fungicydu Duett Ultra 497 SC. Tylko polaryzacja na obiekcie; Optan 183 SC była istotnie mniejsza. spośród wszystkich obiektów doświadczenia fungicydowego największy plon cukru osiągnięto na obiekcie, na którym stosowano preparat Rubric 125 SC. Wyniósł on 158,12 dt/ha. Plon cukru na pozostałych obiektach był mniejszy, jednak nie różnił się statystycznie od plonu na tym obiekcie. najniższą zawartość potasu stwierdzono w korzeniach roślin z obiektu traktowanego fungicydem Rubric 125 SC - 37,10 mmol/1000g. Pod wpływem fungicydów: Duett Ultra SC, Optan 183 SC, Produkt A, Intizam 497 SC, Horizon 250 EW, Yamato 303 SE, Orius 250 EW oraz na obiekcie Zdrowy wariant zawartość potasu była większa, ale nie różniła się statystycznie. Zawartość potasu na obiektach: Kontrola, Duett Star 334 SE i Soprano 125 SC była natomiast istotnie większa. najniższa zawartość sodu wystąpiła w korzeniach roślin traktowanych preparatem Duett Ultra 2,23 mmol/1000g. Zawartość sodu pod wpływem pozostałych fungicydów, poza Yamato 303 SE, była wyższa, ale nieistotnie. Tylko zawartość sodu na obiekcie Yamato 303 SE była istotnie większa. najniższą zawartość azotu alfa-aminowego stwierdzono w korzeniach roślin z obiektu traktowanego preparatem Intizam 497 SC - 16,69 mmol/1000g. Zawartość azotu alfaaminowego pod wpływem preparatów: Rubric 125 SC, Duett Ultra 497 SC, Duett Star 334 SE, Produkt A była większa, ale nieistotnie, natomiast pod wpływem: Optan 183

53 Wyniki doświadczeń i wnioski 53 SC, Kontrola, Soprano 125 SC, Yamato 303 SE, Horizon 250 EW, Zdrowy wariant, Orius 250 EW była istotnie większa. Rysunek 9. Wyniki doświadczenia fungicydowego synteza wyników z dwóch lokalizacji 2.5. Wyniki i wnioski doświadczenia nawozowego (nawożenie potasem) Tabela 28. Plon i jakość korzeni buraka cukrowego w doświadczeniu nawozowym (nawożenie potasem) wynik z dwóch lokalizacji Fungicyd / Parametr Plon korzeni Zawartość cukru Plon cukru Zawartość dt/ha % dt/ha K Na N mmol/1000 g Kontrola bez nawozu 750,12 18,2 126,35 30,74 3,55 10,01 Dr Green Energy SP - 4,0 kg/ha 713,12 18,31 121,05 30,66 3,23 9,96 K-Leaf SP-3,1 kg/ha 639,48 18,06 107,37 29,61 3,04 9,02 Dr Green Energy SP-13,0 kg/ha 818,32 18,16 137,29 30,15 3,19 9,34 K-Leaf SP-10,0 kg/ha 784,28 18,4 132,88 31,95 3,17 9,68 NRI 94,43 0,47 13,12 1,16 0,81 0,63

54 Wyniki doświadczeń i wnioski 54 Wnioski:. spośród badanych dolistnych nawozów potasowych najkorzystniej na plon korzeni wpłynął Dr Green Energy SP stosowany w dawce 13,0 kg/ha. Pod jego wpływem plon korzeni wyniósł 818,32 dt/ha. Na obiekcie, na których stosowano K-Leaf SP-10,0 kg/ha i Kontrolnym plon był mniejszy, jednak nie różnił się statystycznie od plonu największego, natomiast w rezultacie aplikacji nawozów Dr Green Energy SP - 4,0 kg/ha oraz K-Leaf SP - 3,1 kg/ha plon był statystycznie mniejszy. największą polaryzację stwierdzono w korzeniach roślin nawożonych nawozem K- Leaf SP - 10,0 kg/ha - 18,40%. Polaryzacja roślin z pozostałych obiektów była nieco mniejsza, ale nie różniła się statystycznie. Największy plon cukru osiągnięto po zastosowaniu nawozu Dr Green Energy SP - 13,0 kg/ha - 137,29 dt/ha, a niewiele mniejszy w wyniku aplikacji K-Leaf SP-10,0 kg/ha i na obiekcie kontrolnym. Plon cukru z pozostałych obiektów: Dr Green Energy SP - 4,0 kg/ha i K-Leaf SP-3,1 kg/ha plon cukru był natomiast istotnie mniejszy niż pod wpływem nawozu Dr Green Energy SP stosowanego w dawce 13,0 kg/ha. najniższą zawartość potasu stwierdzono w korzeniach roślin nawożonych nawozem K-Leaf SP-3,1 kg/ha 29,61 mmol/1000g. Na obiektach, gdzie stosowano nawozy Dr Green Energy SP-13,0 kg/ha, Dr Green Energy SP - 4,0 kg/ha i obiekcie kontrolnym zawartość potasu była większa, ale nieistotna. Nawóz K-Leaf SP-10,0 kg/ha spowodował natomiast istotny wzrost zawartości potasu. najniższą zawartość sodu stwierdzono w korzeniach buraka nawożonego K-Leaf SP- 3,1 kg/ha. Zawartość sodu pod wpływem pozostałych nawozów i na obiekcie kontrolnym była wyższa, ale nieistotnie statystycznie. zawartość azotu alfa-aminowego w korzeniach buraka po zastosowaniu nawozu K- Leaf SP-3,1 kg/ha była najmniejsza - 9,02 mmol/1000g. Korzenie roślin nawożonych nawozem Dr Green Energy SP-13,0 kg/ha zawierały nieco więcej, a nawożone pozostałymi nawozami i na obiekcie kontrolnym istotnie więcej azotu alfa-aminowego. Dokarmianie dolistne potasem w dawce 1,4 kg K2O/ha w trzech zabiegach niezależnie od rodzaju zastosowanego nawozu nie przyniosło żadnych wymiernych efektów. Stwierdzono nawet wyraźną tendencję spadku plonu korzeni i cukru na skutek aplikacji badanych nawozów, szczególnie w wariancie z nawozem K-leaf. W wariancie tym w stosunku do kontroli na skutek zastosowanych zabiegów stwierdzono spadek plonu korzeni o 14,8, a plonu cukru o 15,0% Mogło to być wywołane stymulacją rozwoju biomasy liści na skutek zastosowania badanych nawozów w niższej dawce tj. 1,4 kg K2O/ha, która odbyła się częściowo kosztem masy korzeni. Trzykrotne dokarmianie dolistne potasem w dawce 5,2 kg K2O/ha niezależnie od nawozu skutkowało wzrostem plonu korzeni i cukru z hektara oraz spadkiem zawartości melasotworów w korzeniach, przy czym obserwowany efekty był wyraźnie zdeterminowany lokalizacją doświadczenia. Bardziej powtarzalny i nieznacznie lepszy efekt stwierdzono po zastosowaniu nawozu Dr Green Energy SP. Dokarmianie dolistne nawozem K-leaf w dawce po 5,2 kg K2O/ha w trzech zabiegach powodowało wzrost plonu korzeni o 4,6%, polaryzacji i plonu cukru o 5,2%, natomiast zastosowanie nawozu Dr Green Energy SP powodowało wzrost plonu korzeni 9,1% i plonu cukru o 8,7%. Stwierdzone różnice w stosunku do kontroli były jednak nieistotne statystycznie, zatem można mówić jedynie o pozytywnej, ale wyraźnej tendencji. W tym wypadku o opłacalności zabiegu można wnioskować tylko po przeprowadzeniu dokładnej analizy kosztów zabiegu w stosunku do nadwyżki produkcji cukru. Wszystkie poletka doświadczalne zostały zrównoważone pod względem nawożenia azotem i siarką.

55 Wyniki doświadczeń i wnioski 55 Rysunek 10. Wyniki doświadczenie nawozowego z potasem synteza wyników z dwóch lokalizacji 2.6. Wyniki i wnioski doświadczenia łanowego z sześcioma systemami uprawy roli przy współpracy z firmą KWS 2013/2014 Tabela 29. PZW oraz obsada roślin w doświadczeniu uprawowym przy współpracy z KWS Polska Data liczenia Sposób uprawy / Parametr PZW Obsada roślin [%] [tys. szt. /ha] Uprawa pasowa strip till 81,5 100 System płużny międzyplon z gorczycy, orka przedzimowa System płużny siew buraka w mulcz z gorczycy System bezorkowy siew buraka w mulcz ze słomy z uprawą do 30 cm 81,3 99,7 76, ,2 System bezorkowy siew w mulcz ze słomy i gorczycy z uprawą do 30 cm 77,5 92,3 System bezorkowy siew w mulcz ze słomy i gorczycy z uprawą do 15 cm 75,7 93,8

56 Wyniki doświadczeń i wnioski 56 Rysunek 11. Polowa zdolność wschodów w doświadczeniu uprawowym przy współpracy z KWS Polska. Tabela 30. Plon i jakość korzeni buraka cukrowego - w zależności od metody uprawy roli Fungicyd / Parametr Plon korzeni Zawartość cukru Plon cukru Zawartość dt/ha % dt/ha K Na N mmol/1000 g Uprawa pasowa strip till ,30 146,0 39,1 2,1 12,3 System płużny międzyplon z gorczycy, orka przedzimowa System płużny siew buraka w mulcz z gorczycy System bezorkowy siew buraka w mulcz ze słomy z uprawą do 30 cm ,15 148,0 40,7 3,4 19, ,47 152,0 40,0 2,3 13, ,92 160,0 39,5 2,0 12,4 System bezorkowy siew w mulcz ze słomy i gorczycy z uprawą do 30 cm ,90 159,0 39,6 1,7 9,4 System bezorkowy siew w mulcz ze słomy i gorczycy z uprawą do 15 cm ,78 139,0 37,7 1,9 8,7 NRI 140,8 0,68 24,1 4,3 0,5 3,1 Wnioski: Układ doświadczenia. mulcze Trzcianka W warunkach przeprowadzonego doświadczenia stwierdzono, że system uprawy determinował przede wszystkim jakość korzeni. W porównaniu do uprawy tradycyjnej

57 Wyniki doświadczeń i wnioski 57 (system orkowy, bez mulczu) we wszystkich badanych systemach bezorkowych stwierdzono istotny wzrost zwartości cukru w korzeniach oraz istotny spadek zawartości sodu i azotu α-aminowego. Ze względu na plon korzeni niekorzystny okazał się system Strip-till (wariant 1) oraz system siewu w mulcz ze słomy i gorczycy z uprawą na głębokość 20 cm (wariant 6). W tych wariantach w porównaniu do uprawy tradycyjnej (wariant 2) stwierdzono spadek plonu korzeni odpowiednio o 9,3% i 11,3%. Plon korzeni uzyskany w pozostałych systemach uprawy był porównywalny do sytemu tradycyjnego. W systemie Strip-till, mimo mniejszego o 9,3% plonu korzeni, plon cukru z hektara był porównywalny do sytemu tradycyjnego. Było to głównie wynikiem większej o 1,2% polaryzacji oraz mniejszej zawartości sodu (38,2%) i azotu α-aminowego (35,6%) w korzeniach. W systemie z siewem w mulcz ze słomy i gorczycy oraz uprawą do głębokości 20 cm większa zawartość cukru (0,6%) oraz mniejsza potasu (7,4%), sodu (44,1%) i azotu α-aminowego (54,5%) w korzeniach w stosunku do uprawy tradycyjnej nie zrekompensowała strat w plonie cukru będących rezultatem spadku plonu korzeni (11,3%). W wariancie tym w stosunku do uprawy tradycyjnej stwierdzono spadek plonu cukru z hektara, średnio o 6,1%. Badania wykazały negatywny wpływ spłycenia uprawy na plon korzeni, a w konsekwencji i na plon cukru. W systemie uprawy z siewem w mulcz ze słomy i gorczycy z uprawą na głębokość 20 cm (wariant 6) w porównaniu do tego samego sytemu, ale z uprawą na głębokość 30 cm (wariant 5) stwierdzono spadek plonu korzeni średnio o 11,9%, a plonu cukru o 12,6%. Ze względu na plon cukru z hektara najlepszymi systemami uprawy okazały się siew w mulcz ze słomy (wariant 4) oraz siew w mulcz ze słomy i gorczycy (wariant 5) z uprawą na głębokość 30 cm. W tych systemach uprawy w stosunku do uprawy tradycyjnej stwierdzono wzrost plonu cukru z hektara odpowiednio o 8,1% i 7,4%. Obserwowane różnice były jednak statystycznie nieistotne. Rysunek 12. Wyniki doświadczenia, uprawowe 6 poziomów czynnika przy współpracy z firmą KWS synteza wyników z 1 lokalizacji

58 Wyniki doświadczeń i wnioski Wyniki i wnioski doświadczenia z nasionami pobudzanymi oraz wczesnym siewem firmy Syngenta Tabela 31. PZW oraz obsada roślin z nasionami pobudzanymi firmy Syngenta Data liczenia Rodzaj nasion / termin siewu PZW [%] Obsada roślin [tys. szt. /ha] niepobudzane siew ,8 96,8 pobudzane siew ,8 106,8 niepobudzane siew ,3 104,3 pobudzane siew ,0 103,2 Wnioski: PZW nasion pobudzanych zasianych wynosiła - 85,8% natomiast nasion standardowych 80,8% Podobnie przedstawiała się obsada roślin z nasion niepobudzanych sianych , która wyniosła 106,8 tys. szt./ha, a dla nasion pobudzanych 96,8 tys. szt. /ha. Rysunek 13. Polowa zdolność wschodów w doświadczeniu z nasionami pobudzonymi firmy Syngenta

59 Wyniki doświadczeń i wnioski 59 Tabela 32. Plon i jakość korzeni buraka cukrowego w zależności od pobudzenia nasion firmy Syngenta i terminu ich siewu Rodzaj nasion / termin siewu Plon korzeni Zawartość cukru Plon cukru Zawartość dt/ha % dt/ha K Na N mmol/1000 g niepobudzane siew ,28 90,0 36,1 3,2 15,5 pobudzane siew ,90 100,0 37,3 5,0 15,5 niepobudzane siew ,64 92,0 48,2 4,7 18,8 Wnioski: pobudzane siew ,35 116,0 40,6 5,1 22,4 NRI 90,3 0,36 12,8 2,3 0,6 2,0 Uścięcice - pobudzane Syngenta W warunkach przeprowadzonego doświadczenia wysiew nasion pobudzanych odmiany Silvetta zarówno w pierwszym jaki drugim terminie siewu skutkował istotnym wzrostem plonu korzeni, odpowiednio o 15,4% i 17,8%. W wariantach z nasionami pobudzanymi niezależnie od terminu siewu wzrost plonu korzeni przełożył się w końcowym efekcie na większą produkcję cukru z hektara, przy czym lepszy efekt uzyskano w drugim terminie siewu. W terminie pierwszym w stosunku do wariantu z nasionami niepobudzanymi uzyskano wzrost plon cukru o 11,1%, natomiast w drugim o 26,1%. Bardzo wysoki wzrost plonu cukru z hektara w wariancie z nasiona pobudzanymi w drugim terminie siewu w stosunku do wariantu z nasionami niepobudzanymi był konsekwencją istotnego wzrostu plonu korzeni i zawartości cukru w korzeniach, odpowiednio o 17,8% i 0,71%. W pierwszym terminie siewu w wariancie z nasionami pobudzanymi w stosunku do wariantu z nasionami normalnymi stwierdzono istotny spadek zawartości cukru w korzeniach średnio o 0,38%. Należy jednak podkreślić, że mniejsza koncentracja cukru w korzeniach w tym wariancie została w pełni zrekompensowała istotnym wzrostem plonu korzeni (15,4%). Po uwzględnieniu wszystkich zmiennych mających wpływ na plon cukru (plon korzeni, zawartość cukru i melasotworów w korzeniach) plon cukru z hektara w tym wariancie w stosunku do wariantu z nasionami niepobudzanymi był większy o 11,1%. Wyniki badań sugerują, że nasiona pobudzane są szczególnie przydatne do siewów opóźnionych.

60 Wyniki doświadczeń i wnioski 60 Rysunek 14. Wyniki doświadczenia, nasiona pobudzane firmy Syngenta synteza wyników z 1 lokalizacji 2.8. Wyniki i wnioski doświadczenia z nasionami pobudzanymi firmy Strube Tabela 33. PZW (%) i obsada roślin buraka cukrowego w doświadczeniu z nasionami pobudzonymi firmy Strube Sposób uprawy / Parametr PZW Obsada roślin [%] [tys. szt. /ha] Pobudzane 3 D siew ,5 113 Niepobudzane siew ,3 Wnioski: PZW % nasion 3D była większa i wynosiła - 93,50% niż nasion standardowych 84% Podobnie przedstawiała się obsada roślin; dla nasion 3D 113 tys. szt./ha, a dla nasion standardowych 107 tys. szt./ha.

61 Wyniki doświadczeń i wnioski 61 Rysunek 15. Polowa zdolność wschodów w doświadczeniu z nasionami pobudzonymi firmy Strube Tabela 34. Plon i jakość korzeni buraka cukrowego w zależności od pobudzenia nasion firmy Strube Rodzaj nasion / termin siewu Plon korzeni Zawartość cukru Plon cukru Zawartość dt/ha % dt/ha K Na N mmol/1000 g Pobudzane 3 D siew , ,0 3,1 19,4 Niepobudzane siew , ,9 3,1 18,1 NRI 237,3 0,726 34,8 2,16 0,54 2,23 Wnioski: Uścięcice - pobudzane Strube W warunkach przeprowadzonego doświadczenia zastosowanie nasion pobudzanych odmiany Basilius w stosunku do nasion niepobudzanych skutkowało wzrostem plonu korzeni (13,4%), polaryzacji (0,3%), plonu cukru (15,3%), a także nieznacznym wzrostem zawartości potasu (3,2%) i azotu α-aminowego (7,2%) w korzeniach. Przy czym należy zaznaczyć, że obserwowane różnice między porównywanymi cechami były statystycznie nieistotne, jednakże stwierdzony trend był wyraźny.

62 Wyniki doświadczeń i wnioski 62 Rysunek 16. Wyniki doświadczenia, nasiona pobudzane firmy Strube synteza wyników z 1 lokalizacji Wynikami zamieszczonymi w powyższym opracowaniu można się posługiwać jedynie w całości z podaniem źródła danych: Nordzucker Polska S.A. 2014